'Vibrator is een prachtwoord' Cultuur Kunst ■'Dierlijke' vormgeving Freek de Jonge blijft vorser met speelse geest 'Vrijen met dieren': blijspel met gein en pijn Muziekschool Katwijk met The Wall [AANDAG 15 MEI 1995 tecordaantal bezoekers KunstRai irdam» De zondag afgesloten KunstRai heeft ruim 21.000 instlielhebbers getrokken. Zij hebben voor 4,5 miljoen gulden aan kunst gekocht. Op de dit jaar voor de tweede keer georgani- ieerde KunstRai presenteerden 135 galerieën een uitgebreid janbod aan actuele, avantgardistische, toegepaste en figuratieve inst. Ook een aantal beginnende kunstenaars kon hun werk onen. Literair Café Alphen sluit seizoen af jiphen aan den run Het Literair Café Alphen sluit woensdag 17 nei zijn tweede seizoen af met het laatste 'open podium', [chrijvers en dichters krijgen vanaf 20.30 uur de gelegenheid om lit eigen werk voor te lezen in de filmzaal van Expressie '70 Park Rijnstroom). Terence Trent D 'Arby wil met titel nieuwe CD niet provoceren LOUIS DU MOULIN KUIP& |U /at gebeurt er als vormgevers ist gaan maken? Of is vorm ing kunst? Eigenlijk wel, het 'toegepaste kunst'. Maar wat ebeurt er dan als vormgevers gaan maken zonder dat toegepast is, beeldende Jelijb unst? ^et resultaat daarvan is wan u te zien in Zone in Leiden. In Zone is een aantal vormge- /an d| Ers - meubelmakers, keramis- iruih m en edelsmeden - verenigd ra' gq je daar hun werk tonen en ver- tellin open. Maar bij de expositie die eze maand te zien is, wordt ;n andere opzet gehanteerd. )e leden van de vereniging ge- zich bloot door werk te to en dat, meer dan in hun dage- jkse praktijk, een beroep doet phun persoonlijke beleving. De \ormgevers hebben werk fmaakt rond het thema 'dier- De enige voorwaarde was tiet moest passen op een :cv'en okkel ter grootte van een 1 da loeptegel. Bij toegepaste kunst 's °d loet de vormgever zich altijd ""33 m bepaalde functionele eisen ouden bij het maken van ge- 8eze ruiksvoorwerpen en meubels. >en die bij deze opdracht egvielen. De kunstenaar in de Drmgever kon zich laten gaan, aardoor de resultaten per- lonlijker getint zijn, intiemer idirecter. n 7-i)f Sommigen zullen het moeilijk iidei 'getel English Choir: maar saai .iki'i ™e|ewijd inkzfl' 3L MUZIEK inde ,ea l'Ul'P hebben gevonden, zonder hou- anderen niet. Een aantal de vormgevers heeft met gemak de gebruiksfunctie kun- willen loslaten. Anderen hebben dat niet gedaan en heb ben voor de opdracht toch een gebruiksvoorwerp als uitgangs punt genomen. Het resultaat is een gevarieerd aanbod waar binnen het thema 'dierlijk' bijna overal duidelijk herkenbaar aanwezig is. Walther L. Kuivenhoven, vormgever en tevens portrettist, heeft de leden van de vereni ging geportretteerd. Hij ziet een duidelijke overeenkomst tussen zijn werk als meubelmaker en zijn portretten. Ook portretten zijn een soort toegepaste kunst. Er is een houvast. Degene die op het portret komt te staan, zijn omgeving en de ontmoe ting tussen de schilder en de ge portretteerde zijn de ingrediën ten waarop Kuivenhoven zijn schilderijen baseert. Voor veel mensen hebben portretten ook een duidelijke functie, al is dat dan slechts voor een beperkte groep bekenden. Ook bij Kui venhoven zijn de resultaten in tiemer of persoonlijker gewor den dan anders, omdat hij zo wel de personeel als hun werk goed kent. Daarvan heeft hij in de schilderijen goed gebruik ge maakt. Intimiteit is de sfeer die de tentoonstelling ademt, maar het boeiendste aspect is, zoals Wal ter Kuivenhoven ook zegt, wat er ontstaat als vormgevers, ge wend te werken volgens bepaal de functionele richtlijnen, dat houvast loslaten. OLangzaam maar zeker zijn ook de laatste zwakke zonnestralen uit de sjieke hotelkamer verdwenen. De in een forse fauteuil hangende Terence Trent D'Arby is daardoor zo goed als onzichtbaar gewor den. maar nog altijd niet minder spraakzaam. Logisch eigenlijk, ge hoord de aard van het merendeel van zijn traag opgelepelde ont boezemingen: filosofische bespiegelingen met een hoog orakelge halte. gelijk wordt omgeven door mensen, dieren, voorwerpen, etcetera die op jouw golflengte zitten. „Blijf daar naar zoeken en laat alles waarvan je het ge voel hebt dat het niet bij je past met rust. Zou iedereen zo bezig zijn, dan zou de wereld er veel beter aan toe zijn. Maar helaas, de meeste mensen zijn daar niet toe in staat en blijven toch overal hun golflengte opdrin gen. Het enige dat ik daar aan kan doen is ze daarop wijzen, in de hoop dat er alsnog een lampje gaat branden", zo vat TTD zijn actuele privé-filosofie in een notedop samen. Waarom hij dat doet als (nu poeslieve) zingende glamour boy? „Omdat muziek van alle kunstvormen het meest direct heel diep kan raken. Film is de meest complete kunstvorm, omdat er zoveel andere in kun nen worden opgenomen. Daar voel ik me ook zeer toe aange trokken, maar met muziek heb je zoveel meer vrijheid. Vooral als je eenmaal een gevestigde naam bent zoals ik," meent D'Arby. „Met het klimmen der jaren wordt je uitdrukkings kracht bovendien nog eens ver groot doordat je alles beter kunt benoemen. Wat ik nu produ ceer is veel meer 'to the point", veel gestroomlijnder dan wat ik een paar jaar geleden mocht af scheiden. Vraag me dus maar niet meer naar mijn oudere re pertoire, haha". Er is volop tijd om hem aan de tand te voelen, zodat af en toe het meer '(be)grijpbare' toch aan de orde komt, zij het zelden 'sec'. Want de excentrieke Ame rikaanse soulzanger, die on langs zijn vierde CD 'Vibrator' presenteerde, wil graag kwijt dat hij meer in huis heeft dan een mooie stem plus het ver mogen om pakkende love- songs te schrijven. „Filosofie betekent letterlijk zoeken naar wijsheid en daar ben ik in feite voortdurend mee bezig. Zoals alle belangrijke muzikale talen ten, denk ik. Daarom is Dylan voor mij als denker net zo be langrijk als Kant, Hegel of noem maar een algemeen erkende traditionele filosoof 'Vibrator', alweer een opmer kelijke CD-titel van de ex-bok ser en voormalige beroepsmili tair die in 1987 wereldwijd doorbrak met 'The Hardline Ac cording To Terence Trent D'Ar by'. Eentje zelfs die, in combi natie met z'n reputatie als su permacho, sommmige vrouwe lijke journalisten al bij voorbaat blijkt af te schrikken. En daar kijkt TTD (33) best van op, want provoceren is dit keer niet echt zijn bedoeling geweest. „Vibra tor is gewoon zo'n pracht woord. Het kwam zomaar in me op, zoals de meeste ideeën voor liedjes, en is blijven hangen. Waarschijnlijk omdat het ener zijds iets tastbaars is, zijnde na tuurlijk het bekende hulpstuk voor in de slaapkamer, maar anderzijds evenzeer staat voor iets spiritueels en dan doel ik op de vibraties die van alles en nog wat uitgaan" Wat je ook noemt, het vi breert volgens een eigen fre quentie, weet Terence Darby (voor de burgerlijke stand). Waar het nu om gaat is om er voor te zorgen dat je zoveel mo- Zijn persoonlijke geluid ver toont soms nogal wat verwant schap met dat van (The Artist Formerly Known As) Prince, een van de weinige collega's bij wie D'Arby's 'vibratie-theorie' ook in de praktijk opgaat. „We kun nen het als we samen zijn goed met elkaar vinden. Het komt er alleen niet zo vaak van. En niet alleen omdat we het allebei zo druk hebben. Nee, 't is wat an ders. Kijk maar naar de hemel, dan zie je het. Daar staan de e, poedelblonde Terence Trent D'Arby. Den sterren ook niet te dichtbij el kaar. Daar hebben ze fysiek veel ruimte nodig, hier op aarde is het net zo. Dus ben je er een, dan zijn vriendschappen auto matisch moeilijk. Ik zou Prince ook geen vriend durven noe men. Ik ken niemand uit het vak met een vergelijkbare be kendheid die voor die bena ming in aanmerking zou kun nen komen." RECENSIE. I 'j geiden English Choir zingt het Requiem ~~nij an Mozart en de Funeral Sente urcell Orkest van studenten a leien ^lijk Conservatorium Den Haag Mar-* Stok, sopraan, Lisinka de Vries-Schu- tezzosopraan, Hans van Dijk, tenor, ie Horjus, bas. Dingent Pim Over- g zijnbjn. Gehoord op 13 mei in de Pieterskerk Leiden litda Engeland zeer geliefde .uu.. Mary sterft in 1694 aan 'e? Ie pokken. Bij haar begrafenis 81 leemt Henry Purcell als hof- nne omponist afscheid van haar net 'Thou knowest, Lord, the ecrets of our hearts'. Thomas udway beschreef Purcells tineral Music destijds als volgt: hebben jullie ooit zulke harts- ochtelijke schone ilechtige muziek gehoord, zo lemels in zijn uitwerking, lassend en bijzonder geschikt foor gewijde doelen'? De gewijde sfeer is er, ook de imbiance is zeer passend. Ach- nsaler in de Pieterskerk •llin 'lazers en slagwerkers opge- aaifield, waar ook de stoet (in dit jeval het koor) zich langzaam 'an losmaakt en plechtig i fren schrijdt. Dof bezwerend dinj tomgeroffel. Trombones igeri trompetten blazen 'een einde- kun- loos treuren'. Het koor zingt De pianissimo 'Remember /e Lord, our offences... but spare good Lord'. Iet is allemaal indrukwek kend en sober, maar de bewon dering, de extase voor de :pres aek blijft uit. Dat ligt niet i il als het slagwerk en aan de andere begeleidende instrumentalisten, het koor. Hoe goed wil- het English choir en dirigent aties Pim Overduin ook hun best isen doen, helemaal homogeen wordt het r Geheel anders weerklinkt het Requiem van Mozart. Het Kyrie, het afschrikwekkende Dies Irae en het verbijsterende Tuba Mi- Nm. het is één felle, enthou siaste ontlading van energie. Dit koor dat vrij veel jonge leden barst uit het Engelse keurs lijf Kleurrijk, strak ritmisch, gescandeerd in stijgende lijn worden zinnen als 'Qua i 'texfavilla' uitgebeeld. Het orkest heeft het zelfde e [oousiasme; de vier solisten hebben duidelijk i Stemmen worden geforceerd, betten zijn niet altijd gezamenlijke klankkleur nog weinigzeggend en brokkelig, 'aar wat nog niet is, kan zéker komen. Peter van den Begin in 'Vrijen met Dieren'. FOTO CORNEEL MARIA RYCKEBOER Blauwe Maandag Compagnie. Schrijver/regisseur: Stany Crets. Gezien op 11 /5, Stadsschouwburg Amsterdam Morgen te zien in de Leidse Schouwburg Seks en schande. Dat suggereert de titel 'Vrijen met dieren'. Seks is er in alle variaties. Met de schande valt het reuze mee. Ge vrijd wordt er alleen met men sen. Dat zijn zoogdieren en ze behoren dus naar de mening van Stany Crets, schrijver en re gisseur van dit stuk, tot het die renrijk. Een blijspel heeft hij 'Vrijen met dieren' genoemd. Dat is het zeker. Met name door de olijke enscenering. Toch heeft de voorstelling welbeschouwd iets zieligs. Stany Crets etaleert schalks zijn overtuiging dat wij, de hoogst ontwikkelde dier soort, niet in staat zijn welge meend lief te hebben. Daarom verwarren wij al te vaak seks met liefde en de verhaspeling daarvan leidt niet zelden tot peilloze eenzaamheid. Dat de monstreert hij middels via ge trouwde stelletjes en een vrijge zelle huisvriend van een van hen. Na ettelijke jaren is de huwe lijksband tussen Theo en Nor- ma dusdanig sleets geworden, dat hij aan het fantaseren slaat over allerhande slippertjes. Zoals een wilde uitspatting met twee hete vrouwen tegelijk. Zij hunkert naar een herhaling van die eerste tedere en liefdevolle kus. Na een heftige gemoedsuit barsting tussen hen beiden, waarin letterlijk van boven in de schouwburg allerlei troep over de spelers wordt uitgestort, ver leidt ze de sullige huisvriend om haar die romantische kus te ge ven. Of is dat een droombeeld van haar? Of van die desolate en solitaire huisvriend? Het trek ken van de grens tussen eroti sche wens en seksuele daad laat Stany Crets bewust aan de toe schouwer over. Het zijn doorsnee mensen en het getob met hun liefdesleven heeft iets aandoenlijks. Het sap pige Vlaamse dialect waarin ze zich uiten, benadrukt nog eens die alledaagsheid. Voor Neder landers is de tekst goed te vol gen en is er een bescheiden ver klarend woordenlijstje voor de in ons land niet gekende woor den. De enscenering is vaak even verrassend als komisch. Gore bakken en het verhalen van platvloerse seksuele wederwaar digheden worden gepresen teerd als in een goedkope con férence door vierderangs ko mieken met ingeblikt gelach. Geestige spelverrichtingen optimaliseren het kijkplezier. Peter van den Begin is zowel als stand-up comedian en als uit gebluste echtgenoot een ras echte droogkomiek, die gein en pijn uitstekend weet te doseren. Nog tragi-komischer is Jan Decleir in de rol van de schle mielige aangever van het komi sche duo en in die van de goed hartige huisvriend. De onhan digheid waarmee Karlijn Sileg- hem sexy probeert te zijn om haar liefdesleed als de echtge note Nora te maskeren is rond uit humoristisch. Kittig speelt Els Dottermans de degelijke buurvrouw, die net niet de moed heeft om zo nu en dan schuin te marcheren en dat ter wijl Erik van Herreweghe als haar niet meer liefhebbende man zich reeds lang inbeeldt een verhouding te hebben met Nora. Ondanks al dit vertoon van onvermogen om lief te hebben verlaat je met vrolijk gemoed het theater. RECENSIE WUNAND ZEILSTRA 'De Tol', Freek de Jonge. Decor: Hella (te vens techniek) en Freek de Jonge. Gezien: 13/5, Schouwburg Leiden. Het is nog altijd iets bijzonders: een avondje Freek de Jonge. Eind deze maand sluit hij de voorstellingenreeks van zijn twaalfde theaterprogramma af. Vanwege de titel zit er aan het programmaboekje een klein tolletje vastgemaakt. Wanneer je na afloop daarmee speelt, ontdek je iets grappigs. Als het meezit, keert het wondertolletje zich zelf om en draait op zijn steeltje. Over dit verschijnsel valt in het boekje een hoogst in gewikkelde beschouwing te le zen van de hand van prof. dr. J.A. Haringx. Da's nou typisch Freek: hij is de vorser met de speelse geest. Op toneel is hij ook zelf even met een andersoortige tol in de weer. Het is tijdens een be schouwelijk moment waarop we toch weer iets meer over De Jonge te weten komen. Hoewel hij de zoon van een dominee is, kan hij zijn levenshouding niet baseren op zo maar gelovig aanvaarden. Maar louter ver standelijk te werk gaan, ligt hem ook niet - hij kiest een soort tus senweg en is de profeet van de fantasie. En zijn fantasie is nog altijd even grillig en verrassend. Bovendien is het fascinerend om te zien hoe zijn vrouw Hella in de vormgeving daar nog eens een extra dimensie aan weet toe te voegen. Ooit introduceerde Freek de Jonge de verhalende structuur (de hoofdlijn met de vele, vele zijlijnen) in het cabaret. Daar van is hij in zekere zin afgestapt, de samenhang is losser, al zijn de talloze onderlinge verwijzin- BIOSCOPEN gen binnen de programma-op zet gebleven. Het geheel is nu opgebouwd rond zijn reizen door China en Japan. Daarnaast besteedt hij veel aandacht aan zijn toneelervaring in het vorige seizoen. Hij speelde toen de Nar in 'Koning Lear' bij het Natio nale Toneel. Kostelijk zijn z'n uitweidingen over het door de regisseur voor geschreven 'stil spel'. Minuten lang op een podium niets mo gen zeggen en niets mogen doen en niet op het publiek mogen reageren, dat moet voor een cabaretier als Freek de Jon ge iets onvoorstelbaars zijn ge weest. Ook voor wie die voor stelling toen heeft gezien, had dit iets vervreemdends. Wal tempo betreft, heeft Freek een tandje teruggeno men. Toeschouwers verlaten niet meer mentaal geradbraakt de zaal. Niettemin eist hij on verminderd alle aandacht op en blijft hij uiterst rap. Mooi zijn steeds opnieuw die paar mo menten waarop hij speelt met de verwachtingspatronen van zijn publiek. Het is inmiddels genoegzaam bekend, dat wij als toeschouwers naar de mening van Freek te gemakkelijk la chen. Wanneer we lachen om een gek petje of om de nëpuit- spraak van het Chinees wordt ons toch weer even fijntjes on der de neus gewreven dat dit al les niet als gekke-petjes-avond is bedoeld. Reageren we niet alert genoeg naar zijn zin, dan krijgen we te horen dat uit onderzoek is ge bleken dat bij televisiekijkers soms al na 15 seconden de aan dacht verslapt. Maar van dat laatste is hier absoluut geen sprake. Daarvoor is Freek de Jonge nog altijd een te veelei send fenomeen. LIDO 1.2. 3, 4 en STUDIO tel: 071 124130/133210. Steenstraat 39. LIDOl Outbreak 15 jr.dag 18.45 en 21.15. 21.15. LIDO 3 Legends of the Fall al., dag 18.45; woe ook 14.15. Pulp Fiction 16 jr., dag. 20.45 LIDO 4 Dumb and Dumber 12 jr.. dag 18.45, woe ook 14.30 Forrest Gump al., dag. 20.45 STUDIO Stargate 12 jr dag 18.45 en 21.15 Streetfighter 12 jr.. dag. 19.00, 21.30 TRIANON tel: 071-123875, Breestraat 31. Time Cop t/m woe 19.30,21.45 KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen kerksteeg 10. 'li 20.22.15 Philadelphia woe 20.00, 22.15 uur. LAK CINEMA tel: 071-124890, Cleve- ringaplaats 1. EUROCINEMA tel: 01720-20800, Van Boetzelaerstraat 6 EURO 1 Dumb and Dumber al., dag. 18.45, Richie Rich al dag woe 13 45 Nell al., dag. 18.45.21.15. EURO 3 Outbreak 12 jr.. dag. 18.45,21.30; woe ook 13.45 EURO 4 Forrest Gump al .dag. 20.30 VOORSCHOTEN Duimelijntjeal woe 14.00 Kuifje en het Haaienmeer al gesprwoe 15.30. 18.45,21.30. ASTA2 Stargate 12 jr .dag. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ASTA3 Highlander 3, The final conflict 16 jr., dag 13.15, 16.00, 18.45,21.30. BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast Centraal Station. Pret-a-porter dl., dag. 13.15, 16.00, 9 12 jr., dag. 13.15, Immortal Beloved 12 jr.. dag. 18.45, 21.30; ma di ook 13.15, 16.00. De Tasjesdief al woe 13.15, 16.00 METROPOLE 1 tel. 070-3456756, Car De Vliegende Hollander 16 jr., dag. 13.15, 17.00,21.00. METROPOLE 2 Legends of the fall 12 jr., dag. 18.45, 21.30; madiook 13.15, 16.00. 101 Dalmatiërs woe 13 15, 16.00. METROPOLE 3 Outbreak 12 jr.. dag. 18.45,21.30; madiook 13.15, 16.00. Richie Rich al., woe 13.15, 16.00. METROPOLE 4 Muriel's Wedding al dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. METROPOLE 5 Pulp Fiction 16 jr., dag. 21.15 101 Dalmatians,.! dag 13.15. 16.00. 18.45. MOVIEWORLD tel 070-3515778, Kur hausweg 2. Disclosure 'Sex is macht' 12 jr.. dag 19.10, 22 05. Bullets over Broadway al dag. 19.40; madiook 13.30. Needful Things 16 jr., dag. 22.15; ma di ook 16.10. Stargate 12 jr dag. 13.00, 15.50, 18.45,21.35. Pret-a-porter al dag 12.30. 15.20, 18.20,21.10 Malice 16 |r dag. 13.20, 15.30, 18.55,21.00 Outbreak 12 jr.. dag 12.50, 15.40, 18.35,21.25. Highlander 3. the final conflict 12jr dag 19.30, 21.55; madiook 14.00, 14.00, 16.30, 19.10,21.55. 101 Dalmatiërs al woe 14.10. 16.10. Dumb and Dumber al woe 14.00, 16.30. Richie Rich dag. 13.50, 16.20. ODEON 1 tel 070-3462400/3462401 Herengracht 13 Street Fighter 12 jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,21.30. ODEON 3 DropZone 16 jr., dag. 18.45, 21.30; madiook 13.15, 16.00 101 Dalmatiërs al., woe 13.15, 16.00. ODEON 4 Riksbioscoop The Specialist 16 jr., dag, 11.45, 14.15, 16.45, 19.15,21.45. HAAGS FILMHUIS tel. 070-3656030, Spui 191. KillingZoe 16 jr., dag. (beh ma) 21.45; woe ook 16.15. Trés Irmaos 16 jr., dag. 21.45; zo woe 14.00. Ludwig 1881 16 jr., dag. 19.30, 21.45; woe 16.15. Sneak Preview 16 jr., ma 22.00 katwuk peter van der hulst vormen honderd kinderen en wordt vervaardigd door de Technische School in Katwijk. De totale kosten van het con cert, zo'n 20.000 gulden, moe ten door de verkoop van kaar ten en sponsors worden opge bracht. Ook rekent de muziek school op subsidie. De gemeen te Katwijk is verzocht garant te staan voor een eventueel tekort. De politiek voelt daar voorals nog niet veel voor. Een eventue le afwijzing van het verzoek be tekent niet dat het concert in gevaar komt. De Katwijkse muziekschool voert ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan The Wall van Pink Floyd uit. Zo'n 250 uitvoe renden zullen op 16 februari volgend jaar het toneel van de tot muziekpaleis omgebouwde sporthal Cleyn Duin bemannen. De muziekschool rekent op zo'n duizend bezoekers. De uitvoering wordt groots aangepakt. Naast de popgroep van de Katwijkse muziekschool, vormen honderd kinderen en vijftig jongeren twee koren. Zij worden begeleid door 40 instru mentalisten, twintig tambours en twintig koperblazers. De lei ding is in handen van Ferry Le ver. De gitarist maakt deel uit van de begeleidingsband van Rob de Nijs en was vroeger aan Teeset en Kadanz verbonden. Marco Bouwman neemt op 16 februari de voornaamste zang partijen voor zijn rekening. Het decor met de muur, die aan het einde van het concert instort,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 11