Blauwhelmen hebben
zich niet misdragen
,Ik bel even
als Vlieland toch
Bali wordt."
Binnenland
teferendumrecht niet
foor alle wetten geldig
'Consequent, integer
en betrouwbaar was hij
LSVb wil meer vrijheid
in keuze voor studenten
Helgers nog onervaren met Haagse pers
iïERDAG 13 ME11995
(ok: Kansen op uitlevering bijna nihil
haag» De mogelijkheden om Duitsland er alsnog toe te be
ogen daar wonende oorlogsmisdadigers uit te leyeren 'grenzen
an nihil'. Dat zei premier Kok gisteren na afloop van het kabi-
etsberaad. Zowel om 'juridische als om politiek bestuurlijke'
edenen ziet het kabinet er daarom volgens Kok vanaf werk te
laken van deze kwestie. Hij zei ook niet met bondskanselier
ver de zaak te zullen praten als deze binnenkort in Neder-
indis;
/VN opent 06-lijn over te hard rijden
en haag Automobilisten en vrachtwagenchauffeurs die hun
art willen luchten over te hard rijden, kunnen vanaf maandag
ellen met een 06-nummer. Het nummer is opengesteld door de
ereniging Veilig Verkeer Nederland. De 06-lijn is onderdeel van
e campagne die WN samen met de Voetgangersvereniging
oert onder de titel 'Minder snel? Dank U wel'. De reacties zul-
n aan minister Jorritsma van verkeer en waterstaat worden
erhandigd. Het nummer is 06-35034080.
niet
Jeen onderzoek OM naar Hendriks
;n haag Justitie in Den Haag stelt geen onderzoek in naar
rentuele nationaal-socialistische symphatieën van het onaf-
ankelijke kamerlid Hendriks. Het openbaar ministerie heeft de
olitie inmiddels wel opdracht gegeven te onderzoeken of
Hermsen, ex-lid van het Nederlands Blok, zich schuldig heeft
emaakt aan smaad met zijn beweringen dat Hendriks zich
oordoet als neo-nazi.
üanten stelen taxi in Ede
)E_! Twee mannen hebben gisteren een 39-jarige taxichauffeu-
uit Ede van haar taxi beroofd. De mannen werden later aan-
ehouden en zitten vast. Ze hadden die ochtend eerst een aan-
jding in Ede veroorzaakt. Via het takelbedrijf bestelden zij een
xi naar het station. Toen ze daar bijna waren, greep een van de
annen in zijn jaszak en bedreigde de vrouw. De wouw vlucht-
de auto uit en zag de mannen met haar taxi vertrekken. Vol-
ens de politie was in elk geval een van de twee mannen dron-
!GP wil kind beschermen tegen reclame
en haag De regering moet maatregelen nemen om kinderen t
eschermen tegen de 'steeds agressiever wordende reclame.'
)at zegt SGP-fractievoorzitter Van der Vlies. Hij heeft daar in
tiddels schriftelijke kamerwagen over gesteld. Hij wil ook dat e
igenoemde kindercode wordt vastgesteld. De Consumen-
enbond overlegt daarover al met vertegenwoordigers van de r
ilamewereld.
(Ycties dreigen in supermarkten
ien haag In de supermarkten dreigen vanaf volgende week ac-
de CAO-onderhandelingen gisteren zijn vastgelopen. De
lienstenbond FNV houdt dinsdag in de Utrechtse Jaarbeurs ei
Line ;denraadpleging waar waarschijnlijk zal worden besloten tot
Werkonderbrekingen. De werkgevers willen de loontoeslag v
vondwerk tussen 18.00 en 20.00 uur en op de zaterdagmiddag
AR( a 14.00 uur laten vervallen. Na 20.00 uur willen ze slechts 20
irocent bijbetalen. Nu is dat nog 50 procent.
epoi >ianbureau krijgt concurrentie
moe >en haag Op de Universiteit Nijenrode is een
nisch onderzoeksintituut opgezet dat met het Centraal Planbu-
;au (CPB) gaat concurreren. Het is een initiatief van J. Rosen
icobson en prof. E. Bomhoff. De laatste heeft zich de afgelopen
ijd ontpopt als een scherp criticus van het CPB. Het
istituut gaat het Nijenrode Forum for Economie Research (Nijfer)
ïeten. Er is de laatste jaren diverse malen kritiek geweest op de
nonopoliepositie van het CPB.
■ft t<
!t volk zou zich niet
efctten moeten kunnen uitspre-
zogeheten correctief Als Tweede
n ferendum, een volksraadple-
ng waarbij een eerder geno-
regeringsbesluit door de
s kan worden gecorri
lerd. Dat vindt het kabinet.
Ook is het de waag of de uit
tering van grote infrastructu
le projecten (zoals de aanleg
de Betuwelijn) aan een refe
ndum mogen worden onder-
orpen. ,,Als er eenmaal
rendum over de beslissing tot
inleg is geweest, moet je dat
ook op elk onderdeel nog
doen?", vroeg Kok zich
las ren na afloop
ilijk ad af. Dat er een correctief
Commissie concludeert na onderzoek in Nederland en Srebrenica:
n haag cpd-anp
Hr is geen sprake van structureel wangedrag door Neder
landse militairen in het voormalige Joegoslavië. Dat is de
conclusie uit onderzoek dat de afgelopen dagen ter plek
ke is gehouden door een commissie uit het leger. Woord
voerders van het leger en politici hebben opgelucht en
opgetogen gereageerd op de uitkomst van het onder
zoek.
plaatselijke commandanten is
namelijk op het hart gedrukt
dat het verzwijgen van feiten
'voor niemand gunstig is'.
Behalve militairen zijn ook
bewoners en leden van hulpver
lenende instanties als Artsen
Zonder Grenzen gehoord. Als er
sprake zou zijn geweest van
misdragingen, zouden de bewo
ners daar ongetwijfeld melding
van hebben gemaakt, aldus
Voorhoeve. „Zij hebben geen
reden daarover te zwijgen, eer
der de neiging om gebeurtenis
sen uit te vergroten".
De minister houdt 'voorzich
tigheidshalve' nog een kleine
Het oordeel van
wordt onderschreven door de
officier van justitie in Arnhem,
die een gerechtelijk vooronder
zoek verricht naar mogelijk
wangedrag. Dat onderzoek
duurt nog voort, maar volgens
defensieminister Voorhoeve zal
ook dat geen feiten opleveren
die de goede eer en naam van
het Nederlandse leger aantas
ten.
Hoewel het onderzoek ter
plekke slechts enkele dagen
heeft geduurd, heeft Voorhoeve
er het volste vertrouwen in. De
slag om de arm. omdat „met
duizenden militairen onder
moeilijke omstandigheden
nooit is uit te sluiten dat in een
incidenteel geval de regels zijn
overtreden".
De officier van justitie in Arn
hem heeft evenmin aanwijzi-
gingen dat blauwhelmen kinde
ren met snoepjes in een mij
nenveld zouden hebben gelokt
of lichamelijk geweld tegen
prostituées zouden hebben ge
bruikt.
Het enige dat overblijft, is een
wrede weddenschap. Een inwo
ner van Lukavac drukte bran
dende sigaretten op zijn arm en
borst uit in ruil voor geld van
een blauwhelm. Die is meteen
naar Nederland teruggestuurd,
maar omdat de weddenschap
van de Bosniër uitging, is de
zaak tegen hem inmiddels gese
poneerd.
De militaire vakbond AFMP is
'enorm blij' met de uitkomst.
nandant
>ataljon
„Ik kon de verhalen bijna niet
geloven. Als er structureel iets
aan de hand was, hadden wij
dat als bond toch moeten we
ten". stelt voorzitter B. Snoep.
Overste Karremans, de com-
van het Nederlandse
n Srebrenica, is niet
over het resultaat. „Ik
James rede
lijk goed, iedereen hier kent el
kaar, en ik had dan ook niet an
ders verwacht," liet hij telefo
nisch vanuit Srebrenica weten.
De geruchten over mogelijk
wangedrag zijn hard aangeko
men bij de Nederlandse militai
ren in de moslim-enclave.
Woordvoerders van WD en
D66 reageerden verheugd op
het nieuws. Premier Kok stak de
mijjtairen in Bosnië gisteren
een hart onder de riem. De re
gering spant zich in om te zor
gen dat de militairen het hoofd
hoog houden, aldus de premier.
id\ema als Betuwelijn is ook twijfelachtig
wetgevingsreferendum komt, is
vastgelegd in het regeerak
koord. Van dat principe wil het
kabinet ook niet terugkomen.
Tweede en Eerste Kamer
wet hebben aangenomen,
krijgen burgers de mogelijkheid
om het besluit ter discussie te
stellen, mits er voldoende hand
tekeningen van burgers zijn om
de aanvraag tot het houden van
een referendum te ondersteu-
Het kabinet heeft gisteren be
sloten dat gemeenten en pro
vincies in de nabije toekomst
één of meerdere wethouders of
gedeputeerden 'van buiten'
mogen aantrekken. Nu zijn wet
houders nog afkomstig uit de
raad en gedeputeerden uit de
Provinciale Staten.
De prins mag
wel; maar de
Polen niet
den haag anp
Aspergetelers in Limburg en
Noord-Brabant krijgen voorals
nog geen werkvergunningen
voor Poolse arbeiders. Dit heeft
het Centraal Bestuur voor de
Arbeidsvoorziening, het lande
lijk bestuur van de arbeidsbu
reaus, gisteren bekendgemaakt.
De afgelopen weken hadden
42 Brabantse en Limburgse as
pergetelers 251 tewerkstellings
vergunningen aangevraagd en
hebben die tijdens hoorzittin
gen de afgelopen week toege
licht. Het CBA honoreert de
aanvragen niet, omdat het vindt
dat er voldoende Nederlandse
arbeidskrachten beschikbaar
zijn. Bovendien zijn er in ande
re EU-lidstaten, zoals Ierland en
Portugal, genoeg werkwilligen
te vinden. De telers hebben te
weinig moeite gedaan om men
sen te werven, vindt het CBA-
bestuur.
De boerenorganisaties LTO
Nederland, LLTB en NCB heb
ben 'zwaar teleurgesteld' gerea
geerd op het besluit. De bonden
willen zo snel mogelijk overleg
met de ministers Melkert (werk
gelegenheid), Van Aartsen
(landbouw) en d^ Tweede Ka
mer over de situatie.
Onder het toeziend
oog van teler Ten Hof
en een part-time
steekster haalde prins
Willem Alexander in
Eexterveem gisteren
een asperge uit de
grond. De kroonprins
deed dat tijdens een
werkbezoek aan enke
le agrarische bedrijven
in Drente.
FOTO ANP KOEN SUYK
PORTRET IVO SAMKALDEN
Oud-burgemeester Ivo Samkal-
den van Amsterdam is donder
dag op 82-jarige leeftijd overle
den. Door de PvdA en de ge
meente Amsterdam is bedroefd
gereageerd op het verscheiden
van de 'humane' en 'intelligen
te' Samkalden, die de hoofdstad
door de roerige jaren tussen
1967 en 1977 loodste en twee
keer minister van justitie was.
Premier Kok roemde Samkal
den gisteravond als 'een van de
markantste politieke persoon
lijkheden die Nederland heeft
gekend'. „Samkalden was con
sequent, betrouwbaar en inte
ger. De PvdA en vooral dé ge
meente Amsterdam is hem veel
dank verschuldigd". Volgens
PvdA-fractieleider Wallage was
Samkalden 'een monument van
integriteit'.
Dr. Ivo Samkalden, Rotterdam
mer van geboorte, studeerde
rechtswetenschappen in Lei
den. Eind jaren dertig werd hij
bestuursambtenaar in Neder-
lands-Indië. Tussen 1942 en
1945 zat hij gevangen in een
'Jappenkamp'.
Zijn eerste schreden in de poli
tiek zette hij in 1954 toen hij lid
van de Gelderse Provinciale Sta
ten werd. Landelijke bekend
heid kreeg hij toen hij in 1956
minister van justitie werd in het
derde kabinet-Drees. Vanaf
1958 was hij twee jaar lid van de
Tweede Kamer en daarna vijf
jaar van de Eerste Kamer. In
1965 werd hij voor de tweede
keer minister van justitie in het
kabinet-Cals.
In zijn laatste ministersjaar
kreeg Samkalden veel kritiek
over zich heen, toen hij de Duit
se oorlogsmisdadiger Willy La-
ges vrijliet uit de Koepel van
Breda- Lages, één van de Drie
van Breda, was chef van de
Sicherheitsdienst in Amster
dam. Onder zijn leiding waren
de razzia's op de joden gehou
den.
Lages leed aan kanker. Het leek
erop dat hij spoedig zou ster
ven. Op grond van medische in
formatie besloot Samkalden tot
een strafonderbreking van drie
maanden. Lages mocht naar
Duitsland, waar hij vijf jaar later
overleed.
In 1967 werd Samkalden burge
meester van Amsterdam. Tien
jaar was hij eerste burger van de
hoofdstad, die toen een storm
achtige periode doormaakte.
Menigmaal stond de stad in
brand door de rellen in de
Nieuwmarktbuurt, waarin hui
zen werden gesloopt voor de
aanleg van de metro.
Burgemeester Hans Ouwerkerk
van Groningen was daar toen-
ARCHIEFFOTO
tertijd bestuurlijk nauw bij be
trokken. „Ik heb respect voor de
wijze waarop hij er destijds
standvastig in slaagde het ge
zag, in de goede zin van het
woord, te handhaven en in goe
de banen te leiden."
Hij ziet Samkalden als de man
die, onder moeilijke omstandig
heden, in Amsterdam een brug
sloeg tussen de oude gezags
structuren en de protesterende,
opstandige burgerij. „Dat deed
hij op humane en zeer erudiete
wijze."
„Samkalden heeft tot het laatste
moment veel belangstelling ge
houden voor Amsterdam," zegt
diens toenmalige opvolger en
vriend tot het laatste moment,
oud-burgemeester Wim Polak,
die onder Samkalden wethou
der was. „Hij was een briljant
jurist, een gezaghebbend burge
meester en hij kon erg mooi for
muleren."
Bij de gemeente zegt een
woordvoerder: „Samkalden
heeft Amsterdam bestuurd met
grote intelligentie, openstaand
voor het vele nieuwe maar ook
met aandacht voor het behoud
van het goede en oude."
Onder de Amsterdamse bevol
king geldt Samkalden tot op de
dag van vandaag als een man
die een weliswaar niet zo opval
lende, maar wel goéde burger
vader was.
Na zijn burgemeestersperiode
legde Samkalden zich toe op de
ruimtelijke ordening. Hij kreeg
ook de eretitel Minister van
Staat. Samkalden, die ook vele
functies binnen de Partij van de
Arbeid vervulde, was onder
meer Commandeur in de Orde
van Oranje-Nassau en in de Or
de van de Nederlandse Leeuw.
amsterdam hans leber
amsterdam
Studies aan hogescholen en
universiteiten moeten worden
samengevoegd tot één stelsel
van hoger onderwijs. Studenten
moeten een veel grotere vrijheid
krijgen om hun studieprogram
ma vast te stellen en zelf beslis
sen wanneer ze voldoende heb
ben geleerd. Een diploma is
minder belangrijk, de inhoud
van het gekozen programma
des te meer.
Dat zijn enkele aanbevelingen
in een gisteren gepresenteerd
rapport van de LSVb, de lande
lijke studentenvakbond. De ba
sisgedachte van de LSVb is dat
het huidige stelsel te veel op
aanbod en te weinig op vraag
gericht is.
De LSVb pleit ervoor dat een
student bij aanvang van een
studie kan kiezen uit twee ni
veaus: een moeilijke en een
minder moeilijke propaedeuse.
Daarna kan hij kiezen uit een
'programmastroom'. Daarbij is
slechts een beperkt aantal vak
ken verplicht. Het zelfgekozen
programma moet wel worden
goedgekeurd door een examen
commissie. Op Prinsjesdag pre
senteren minister Ritzen en
staatssecretaris Nuis hun uit
eindelijke visie op het hoger on
derwijs.
den haag toof brader
058-952345
l krijgt v
„Al
te
ee:
De Postbank Leenlijn: 058-952345.
IVlisschicn twijfelt u over toch wat
verder weg. Of toch een echte cruise. Bel de
Postbank Leenlijn.
Dan weet u wat u maximaal kunt
Jgg knen cn kiint u de lening ook afsluiten.
Dat gaat heel persoonlijk: u krijgt een
Postbank-medewerker aan de lijn die u een
paar gegevens vraagt, zoals uw gironummer,
uw netto-inkomen, uw maandelijkse vaste
lasten, hoeveel u wilt lenen en in welke vorm.
t thuisgestuurd en het
bedrag op uw girorekening
gestort. Zo makkelijk gaat het.
Eén telefoontje is voldoende. Elke werkdag
tot 21.00 uur cn 's zaterdags tot 12.00 uur.
Met de Postbank Leenlijn weet u
kunt gaan. POSTBANK
Zelfs Felix Rottenberg, ook in een vorig le
ven al geen onbekende in het journalistieke
milieu, wil graag toegeven dat hij het meest
heeft moeten wennen aan de omgang met
de Haagse pers toen hij een paar jaar gele
den aantrad als voorzitter van de PvdA. Met
name de snelheid waarmee een op hét oog
onschuldige opmerking kan uitgroeien tot
een rel van nationale allure, heeft hem naar
eigen zeggen vaak verbaasd.
Voor een politiek onbeschreven blad als
zijn huidige CDA-collega Hans Helgers
moet die snelkookpan van politici en jour
nalisten de afgelopen maanden dan ook
bijna een buitenaardse ervaring zijn ge
weest. En na de gebeurtenissen van gisteren
waarin een uiterst summiere samenvatting
van een nog te publiceren interview hem
een dag lang op de hoon van vrijwel de ge
hele CDA-fractie kwam te staan, is het zelfs
de vraag of het tussen Helgers en de journa
listiek ooit nog goed zal komen.
Al toen hij minder dan een jaar geleden
als komende CDA-voorzitter aan zijn leden
werd voorgesteld, maakte hij grondig ken
nis met het gebrek aan nuance dat de
nieuwsjournalistiek vaak onvermijdelijk
kenmerkt. Hij zou in plaats van spreekbeur
ten vooral 'luisterbeurten' gaan houden, al
dus Helgers. Er was vervolgens slechts een
Voorzitter Helgers.
ARCHIEFFOTO
Bel en leen via de Postbank Leenlijn.
door het CDJA verstrekt paar carnavalsoren
en een alerte fotograaf voor nodig om hem
voor maanden als 'die man met die grote
oren' door het politieke leven te laten gaan.
Ook aan het moment dat hij daadwerke
lijk op de troon werd gehesen, zal hij geen
aangename publicitaire herinneringen be
waren. Trouw aan zijn opvatting dat politici
zoveel mogelijk 'gewone mensentaal' moe
ten spreken, veroorloofde hij zich toen een
ongetwijfeld snedig bedoelde vergelijking
tussen illegalen en zwartkijkers die de vol
gende maandag echter als een boemerang
naar hem terugkwam.
Het absolute hoogtepunt in de tot nu toe
weinig soepele verhouding tussen de CDA-
voorzitter en de media speelde zich echter
vrij recent af, toen er een complete begrips
verwarring ontstond over de vraag wie nu
als politiek leider van het CDA moest wor
den beschouwd. Terwijl het in de Neder
landse politiek al zeker enkele tientallen ja
ren gebruik is het begrip 'partijleider' te re
serveren voor diegene die hetzij als fractie
voorzitter, hetzij als premier of vice-premier
in het kabinet de regie voor de actuele poli
tiek van zijn partij in handen heeft, kwam
Helgers op het idee dat hij als voorzitter van
de partij natuurlijk in letterlijke zin toch ook
een beetje partijleider moest zijn.
Zelfs een gezamenlijke persconferentie
met fractievoorzitter Heerma waarin deze
in niet mis te verstane bewoordingen aan
gaf dal hij en niemand anders „de dagelijk
se politieke knopen doorhakte", hielpen
Helgers niet uit zijn droom. Zijn bemoeie
nissen met 'de middellange termijn' ver
dienden, zo hield hij hardnekkig vol, ook
het predikaat partijleider. De aanwezige
journalisten zijn vervolgens nog dagen be
zig geweest de daarmee ontstane knopen
weer te ontwarren.
Dat Helgers het ook deze keer weer an
ders bedoelde dan het in de krant kwam,
kan hem misschien niet eens kwalijk wor
den genomen. Maar dat het een volle dag
moest duren voor hij door had dat dat ge
beurd was, maakt hem onverminderd
kwetsbaar.