voor Amerikaanse
Indianen
Buitenland
MAANDAG 1 MEI 1995
'.v Werelds grootste casino 'geschenk van onze Schepper'
Een luchtfoto van het Foxwood vermaakcomplex in Connecticut,
bestaande uit twee hotels en een casino.
FOTO CPD
- Het telefoontje kwam uit New York.
„Hé, lui, ik ben er ook een van jullie. Ik ben ook een
'peacock'", riep een man enthousiast uit.
„Een wat?", vroeg de telefoniste.
„Een peacock! Ik hoor óók bij jullie".
„U vergist U", zei de dame. „Het is Pequot. Mashan-
tucket Pequot".
„Nee, nee, jullie spreken net verkeerd uit", hield de
beller vol.
„Ik denk het niet, meneer", was het beleefde weer
werk. „Ik denk dat ik het goed uitspreek want IK ben
een échte Pequot".
De man gaf niet op. „Nee, dan hebben jullie het al die
tijd verkeerd genoemd". Al die tijd, da's toch gauw
een paar eeuwen.
CONNECTICUT HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Het was de dag nadat ABC-TV
een documentaire had uitge
zonden over de Mashan tucket
Pequots, een kleine Indianen
stam in de Amerikaanse staat
Connecticut. Tot die dag had
den maar weinigen van de
stam gehoord. Sioux, Apachen,
Navajo's, ja, die kenden ze.
Maar de Pequots? En waarom
ook zou iemand geïnteresseerd
zijn in driehonderd mensen in
een reservaat van hooguit een
paar beboste vierkante kilome
ters?
Maar nu wilden ineens tallo
ze Amerikanen bij de Pequots
horen. De telefoon stond die
dag roodgloeiend. In één uur
belden tweehonderd mensen.
Er kwamen zelfs telefoontjes uit
Canada, Engeland en Cuba.
Fidel Castro is zeker ook een
Pequot", grapte een Pequot.
Het zou misschien veel van
zijn problemen oplossen. Want
de Pequots waren ineens zo
populair omdat zij rijk zijn.
Schatrijk. Met zijn driehonder
den verdienden zij vorig jaar
een slordige 900 miljoen dollar.
Een stam van miljonairs? Niet
echt, maar de Pequots zijn te
vreden mensen. ,,Het is alsof
we op een oliebron zitten",
zegt een stamlid. Maar onder
het Mashantucket-reservaat zit
geen olie. De bron die de Pe
quots hebben aangeboord
spuit... geld.
De smalle weg voert door de
fraaie -bossen van oostelijk
Connecticut, langs pittoreske
Peyton Place-achtige dorpjes
als Stonington, Preston en Le
dyard. Maar midden in de bos
sen ligt daar plots 'Foxwoods',
een gigantisch vermaakscom-
plex. Twee hotels en een enorm
casino. Op deze kille voorjaars
maandag hebben al zo'n 15.000
mensen de weg naar Foxwoods
weten te vinden. En morgen
weer. En overmorgen. Bijna vijf
miljoen vorig jaar.
De geldmijn van de Pequots.
In minder dan twee jaar tijd is
Foxwoods uitgegroeid tot het
grootste gokpaleis van de we
reld. Nergens, zelfs niet in
goksteden als Las Vegas of At
lantic City, vind je een casino,
waarin elke dag tienduizenden
mensen in één gebouw kunnen
gokken, eten, drinken, naar de
film gaan of dansen.
Met dank aan het Opperste
Gerechtshof. Want Amerika's
hoogste rechters openden in
1985 de deur naar de rijkdom
voor de Pequots. En voor vele
andere Indianenstammen. Het
Hof bepaalde dat die stammen
'soevereine naties' waren bin
nen 'de VS, die in hun reserva
ten hun eigen wetten en regels
kunnen stellen. En, plezierig
detail, geen federale belasting
hoeven af te dragen.
Noem het herstelbetalingen.
Per slot van rekening zijn de In
dianen de oorspronkelijke be
woners van Amerika, die eeu
wenlang door kolonisten
Hollanders, Engelsen, Span
jaarden zijn verdreven, be
stolen, verkracht en uitge
moord. Op die kleine stukjes
land die zij hebben gekregen
de reservaten beslaan maar
eentiende procent van het
Amerikaanse grondgebied
mochten zij nu min of meer
doen wat zij wilden.
Belastingvrij
Omdat de Indianen geen belas
ting hoefden af te dragen, be
gonnen zij op hun reservaten
belastingvrije benzine en siga
retten te verkopen. Honderd
duizenden niet-Indiaanse
Amerikanen deden voortaan
inkopen in de reservaat-win
kels. Officieel mocht dat niet,
het voordeeltje was immers al
leen voor de Indianen bedoeld,
maar al gauw gaven de inspec
teurs van de belastingdienst
hun controles op. Er was geen
houden aan.
Toen kwamen de bingohal
len. Op tal van reservaten werd
in rokerige zaaltjes druk gegokt.
Ook bij de Pequots. Het bin
goën werd vrij, en meteen een
doorslaand succes. Honderd
duizenden New-Englanders
vonden de weg naar het reser
vaat. In 1986 nam het Ameri
kaanse Congres de Indiaanse
Gokwet aan, die het gokken in
de reservaten geheel vrijliet. En
toen was het hek van de dam.
De Pequots roken het grote
geld. De goklust van de Ameri
kanen neemt blijkens de cijfers
met het jaar toe. Met het succes
van hun bingohal als onder
pand wisten zij investeerders te
bewegen te investeren in wat 's
Michelle, een van de serveersters van het Foxwood-Casino belt met een vriendje.
Amanda uit Malborough gooit een dollar in de slotmachine in de hoop de hoofdpri
wereld grootste casino moest
worden. De beste casino-advi
seur uit de 'business', Al Luoia-
ni, werd aangetrokken. In sep-
tember 1993 gingen de deuren
open en de gokkers stroomden
toe.
Nu staan in de immense za
len van het complex vierdui
zend 'eenarmige bandieten' te
rinkelen. In de bingohal kun
nen aan onafzienbare rijen ta
fels 3.500 mensen tegelijk spe
len. Op deze maandagmorgen
is minstens de helft van de ta
fels bezet, vooral met grijze da
metjes. Er is een theater met
vijfduizend plaatsen, waarin
Frank Sinatra, Carly Simon en
andere sterren hebben opgetre
den. Een Imax-bioscoop en
kermisachtige attracties zorgen
dat wie uitgegokt is zich niet
hoeft te vervelen.
Cultuur
Critici vinden dat de Pequots
hun cultuur hebben verraden
voor het grote geld, Maar Chris
Pearson, een van de slechts
driehonderd echte Pequots, be
strijdt dat. „De casino's zijn een
middel tot het doel", zegt hij.
En dat doel is juist het voorko
men dat de Indiaanse cultuur
helemaal verdwijnt.
In Foxwoods proberen de Pe
quots nadrukkelijk de bezoe
kers iets van hun achtergrond
mee te geven. Het complex is
smaakvol gedecoreerd met In
diaanse motieven. In winkeltjes
wordt origineel Indiaans hand
werk verkocht. Midden in het
casino staat een metershoog,
glimmend standbeeld van een
Indiaan die zijn pijl en boog op
de hemel richt. „Maar geen
neon-verlichte Indiaan die gou
den munten in een namaak-
wigwam gooit", zegt Pearson.
„Daarvoor moet je in Las Vegas
zijn".
Hij noemt het een 'bijpro-
dukt' van Foxwoods, dat de
mensen al gokkend wat leren
over de Indianen. „Al zijn er
nog steeds die hier komen en
vragen waar onze wigwams
zijn", zegt David Holahan,
woordvoerder van de stam. In
de kelder van het casino be
vindt zich een museum, waarin
de geschiedenis van de Mas-
hantucket Pequots wordt ver
teld.
Een geschiedenis waarin
Hollanders prominent voorko
men. Zij waren in 1617 de eer
ste blanken die de Pequots .ont
moetten. „De Nederlanders
hebben een belangrijke rol ge
spééld", zegt Pearson. „Omdat
zij alles wat zij deden zo goed
documenteerden, zijn wij via
oude papieren veel te weten
gekomen over ons verleden".
Maar in 1637 waren de Hol
landers verdreven door de En
gelsen, die een bloedbad aan
richtten onder de Pequots.
Slechts 63 stamleden bleven
gespaard. Daarna begon het
verval. In de vorige eeuw werd
het spreken van de Pequot-taal
verboden. Het Pequot-grond-
gebied, ooit een derde van
Connecticut, was begin deze
eeuw tot minder dan één vier
kante kilometer afgenomen. In
1917 waren er nog maar negen
'volbloed' Pequots over. Nu is
er niet een meer. De laatste
échte Pequot, Chris Pearsons
grootmoeder, overleed in 1973.
Charlatans
Het is dus moeilijk te bepalen
wie een Pequot is, en wie nu
mag meeprofiteren van de
plotselinge rijkdom van de
stam. De stamraad, bestaande
uit zeven leden onder leiding
van stamhoofd Richard 'Skip'
Hayward, heeft bepaald dat wie
in aanmerking wil komen moet
bewijzen minstens een-zestien-
de Pequot-bloed te hebben. Je
over-overgrootvader of -moe
der moet dus een volbloed Pe
quot zijn geweest. En dat kun
nen maar 318 mensen zeggen.
Geen wonder dat charlatans
proberen een graantje mee te
pikken van het succes van de
Pequots. Een man belde op
met de mededeling dat hij als
kind ooit met een Pequot-
vriendje had gespeeld, waarbij
beiden zich in de vingers had
den gesneden. Daarna hadden
zij die bebloede vingers tegen
elkaar gedrukt. „Mijn bloed is
vermengd met dat van een Pe
quot en dus behoor ik ook tot
jullie stam", zei hij.
Geld heeft een grote aantrek
kingskracht. Als ergens het 'ver
zorgd van de wieg tot het graf
opgaat, dan is het bij de Pe
quots! Wie geen baan heeft
krijgt er een. Elke Pequot
woont in een huis, dat ge
bouwd is met geld van de stam.
Ieder stamlid heeft een gega
randeerd inkomen van 60.000
dollar. Maar moet daar wel
voor werken. „Wie niet werkt
krijgt niets", zegt Holahan.
De meeste Pequots werken
in het casino, dat echter ook
werk biedt aan ruim negendui
zend gewone Amerikanen.
Maar Pequots verdienen ge
middeld twintig procent meer
dan niet-Pequots. „Dat vinden
we redelijk. Wij zijn hier ten
slotte mee begonnen".
Alleen de bejaarden, de in
hoog aanzien staande 'elders'
van de stam, hoeven voor hun
geld niet te werken. Maar doen
dat toch vaak. Zij zorgen voor
de kinderen, bestieren het mu
seum of het gemeenschapscen
trum. „Iedereen draagt iets
bij", zegt Pearson. „En de ou
deren zijn onze leiders. Zij ge
ven het voorbeeld".
De stam betaalt voor ziekte
kosten en onderwijs. „Alles
wordt betaald. Boeken, school
geld. Wie aan een universiteit
wil gaan studeren krijgt een ap
partement in de stad. Maar als
je cijfers niet goed zijn, vlieg je
er meteen uit. Je krijgt geen
cheque voor niets doen".
Met Pequot-geld is de Pine
Point school in het nabije Le
dyard, waar een op de zes kin
deren een Pequot is, veranderd
in een van de beste scholen van
New England. De school kan de
beste leraren die er zijn beta
len. Pine Point heeft zeven leer
lingen per leraar. Op een gewo
ne school is dat het viervoudi
ge. Uiteraard wordt in het les
programma veel aandacht voor
Indiaanse cultuur ingeruimd.
Aan de universiteit van New
Haven is met Pequot-geld een
faculteit 'stam-management'
geopend en is een Casino
Management School gesticht,
die nu al 1.400 leerlingen uit
heel Amerika heeft.
Miljonairs
Natuurlijk zijn wij geen miljo
nairs, zeggen de Pequots. Drie
kwart van wat binnenkomt
wordt immers weer in het casi
no geïnvesteerd. Pas dit jaar
zullen de laatste schulden wor
den afgelost. „Misschien dat
onze kinderen en kleinkinderen
zich ooit miljonair zullen kun
nen noemen", zegt Pearson. De
stam draagt bovendien elk jaar
130 miljoen dollar af aan de
staat Connecticut. Niet als be
lasting, maar in ruil voor de be
lofte dat zij als enigen een casi
no mogen exploiteren.
In die afspraak zit echter de
klad. Aangespoord door het
succes van de Pequots willen
h
FOTO (JU
k
ol
moet worden. Tientallen liefdaje
dige doelen hebben donatieju
van de Pequots gekregen. Afgept
lópen herfst stak de J starfj
500.000 dollar in een noodlijpC
dehfl 'hórikbalïèam uit dfó
buurt.
meer uit de rijkgevulde gokruif
eten. Vooral gokmagnaat Do
nald Trump gaat hevig te keer
tegen het exclusieve Indiaanse
gokken. Connecticut voelt er
wel voor om het gokken vrij te
geven. „Maar dan kunnen zij
naar hun 130 miljoen fluiten",
zegt Holahan.
De Pequots besteden hun
geld verstandig. Zij hebben er
de modernste waterzuiverings
installatie van Amerika mee ge
bouwd. Bij de bouw en exploi
tatie van Foxwoods worden
geld noch moeite gespaard om
het milieu te ontzien. De se
cundaire arbeidsvoorwaarden!
van het personeel worden 'roy
aal' genoemd.
Als gulle rijkaards geven de
Pequots ook veel weg. Zo kreeg
de Democratische Partij vorig
jaar een douceurtje van een
half miljoen dollar. „Omdat wij
het eens zijn met het beleid van
Bill Clinton", zegt Holahan. En,
zo geeft hij toe, om te voorko
men dat in het Congres wetten
zouden worden aangenomen
om het gokken weer wat aan
banden te leggen. Voor wat,
hoort wat, nietwaar?
De Pequots schonken maar
liefst 10 miljoen dollar aan het
Smithsonian Institution, dat in
Washington een indiaans mu
seum wil gaan bouwen. Niet
ver van het casino wordt overi
gens al gebouw aan een Pe-
quot-museum, dat het grootste
indiaanse museum van de VS
Ergernis
En de Pequots hebben een dee
van het door de eeuwen heet
verloren land teruggekocht. To
ergernis van de niet-Indiaans
bevolking, die vindt dat zij me
hun vele geldwel erg arrogan
te werk gaan. Zij zijn geïrriteer
door die rijkdom, maar volgen f
de Pequots speelt ook racism f
een rol. „Zij zeggen: kijk een|
naar al dat geld dat die bruin||
mensen ineens hebben", zes|
Joey Carter, een voorman vafej
de Pequots.
„Het is sinds 1717 ons dorp'Ij
zegt Madeleine Jeffery uit La|
dyard. „Als je hier wilt kopeigj
dan volgens onze regels. Dp
land is al 300 jaar van ons". j||
zeggen de Pequots dan meteerp
„nadat jullie het van ons helfjj
ben afgepakt". Zij stellen dl
toen zij in armoedige omstarB
digheden in hun reservaat leeB
den, de overheid ook geen pocB
naar hen uitstak.
De omwonenden moetel
bovendien toegeven dat de Pt
quots de hele streek een eno 1
me economische impuls heH
ben gegeven. En dat is hard nc^
dig, nu de klad zit in c*
scheepsbouw en de werven il
het nabije Groton (waar Amer'j
ka's kernonderzeeboten wo
den gebouwd) duizenden a
beiders hebben moeten onLE
slaan. De stam betaalt ook vot
de aanleg van nieuwe wegeie
voor politie, voor verkeerslicf3
ten. Dit was maar een paar ja;'c
geleden een ingeslapen gebied
Nu komen er twintigduizen11
toeristen per dag. n
tl
Gerechtigheid t
Er zijn in Amerika nu tientalle3'
Indiaanse stammen met casf
no's in hun reservaten. Hfr
brengt niet alleen veel geld i 1
het laatje, maar ook respect. Er-1
Pequots zeggen ronduit hiP
plotse rijkdom als 'eindelijk giy
rechtigheid' te zien. Zij hebbed
zich daardoor weten te ontwo[x
stelen aan een uitzichtloos, afn
moedig bestaan. F
„Wij hebben altijd onder a#1
de economische ladder gF
staan. We konden jarenlang sj°l
leen maar werk krijgen a"'
dienstmeiden, grasmaaiers e11.'
klusjesmannen", zegt PearsoF1
„Ik zie Foxwoods als een gP'
schenk van onze Schepper, vj I
zijn eindelijk weer de baas p
ons eigen gebied. Onze step
wordt weer gehoord in Waj
hington. Iedereen praat ovf1
ons. We hebben het respef11,1
voor onze cultuur terug. VoF'
deze stam is de cirkel rond". M
'O
