m *9
Tamils heropenen strijd
Israël verdeeld over verhoormethoden
Buitenland
Wanhopige Major opent
aanval op Labourpartij
Concentratiekamp Dachau: eerste filiaal der vernietiging
tplosieven maffia in
'supermarkt' op zeebodem
A
Wie vanaf nu boekt bij Center Pares
krijgt 1 Air Mile per ƒ25,- kado!
MAANDAG 1 ME11995
Meteoriet maakt Australiërs wakker
perth Een meteoriet heeft afgelopen nacht duizenden
in het Westaustralische Perth uit de slaap gerukt. Honderddui
zenden bezorgde burgers zorgden ervoor dat de telefoonleiding
van de politie overbelast raakte toen het hemellichaam om twee
uur plaatselijke tijd met een harde knal de dampkring binnen
kwam. Een minuut tevoren kon men een extreem helder licht
aan de nachtelijke hemel zien. Of en waar de meteoriet is ge
land, is volgens deskundigen nauwelijks vast te stellen.
Nazarbajev mag blijven regeren
alma-ata De inwoners van Kazachstan hebben zich zaterdag
in een referendum uitgesproken voor de verlenging van de
ambtstermijn van president Nazarbajev tot het jaar 2000. Dat
betekent dat de presidentsverkiezingen die voor volgend jaar ge
pland stonden komen te vervallen.
Israël sluit Palestijnse gebieden af
Israël sluit morgen de grenzen met de a
lestijnse gebieden voor vier dagen af. Twee miljoen Palestijnen
uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever mogen dan Is
raël niet in. De maatregel heeft te maken met de viering van de
onafhankelijkheid van Israël, woensdag 47 jaar geleden.
Greenpeace bezet olieplatform
den haag Ruim dertig activisten van de milieuorganisatie
Greenpeace hebben gisteren een olieplatform in de Noordzee
ten noordoosten van de Shetland-eilanden beklommen en be
zet. Greenpeace wil met de actie voorkomen dat dit platform,
dat zijn tijd heeft uitgediend, door eigenaar Shell in zee wordt
gedumpt.
Protest Spaanse vissers
de compostelaOngeveer 20.000 Spanjaarden hebben
zaterdag in Santiago de Compostela, de hoofdstad van Galicië,
gedemonstreerd tegen het recente visserij-akkoord dat de Eu
ropese Unie heeft gesloten met Canada. De demonstranten
noemden het akkoord met Canada een bedreiging voor het
voortbestaan van de vissersvloot. Ze eisten maatregelen om die
van de ondergang te redden.
Zwitsers voor toetreding tot EU
zürich Ongeveer 52 procent van de Zwitsers is voor toetreding
van hun land tot de Europese Unie, 37 procent staat er afwij
zend tegenover en 11 procent heeft geen duidelijke mening. Dit
blijkt uit een peiling die het economische weekblad Cash in Zü
rich vorige week heeft gepubliceerd. Vooral de Franstalige Zwit
sers (73 procent) zijn voorstander van toetreding.
Mormonen herzien dooppraktijk
1 salt lake city De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der
laatste dagen (Mormonen) en vijf grote joodse organisaties heb-
*1 ben overeenstemming bereikt over stopzetting van de posthume
doop van holocaust-slachtoffers. Het dopen van doden behoort
tot de centrale geloofspunten van de Mormonen, die geloven
dat op die manier iedere geest een kans krijgt om Jezus Christus
te leren kennen.
«ome eelco v
pe maffia van de Zuiditaliaan-
je regio Calabrië de teen
ian de Italiaanse laars staat
ekend als een belangrijke le-
erancier van explosieven. Het
afgelopen weekeinde is duide
lijk geworden dat de 'ndrang
heta deze faam dankt aan een
koopvaardijschip dat in 1941
(loor een Britse onderzeeër
Éoor de Calabrese kust tot zin
gen werd gebracht.
De lading van de 'Laura C' be
tond niet, zoals tot voor kort
berd aangenomen, uit stoffen
n drank, maar uit 700 ton TNT,
jiestemd voor het Italiaanse le-
;er in Noord-Afrika. Na ruim
:en halve eeuw op de zeebo-
lem te hebben gelegen, is het
:xplosief nog steeds in prima
taat omdat volgens de specia-
isten juist water de beste con-
ervering garandeert.
Politie en anti-maffiamagi-
traten zijn ervan overtuigd dat
He clans van de 'ndrangheta het
Schip gebruikt hebben als 'een
[upermarkt van de dood'. De
geringe diepte 50 meter
tn het feit dat het materiaal in
handzame 'broodjes' in het
juim ligt opgeslagen, vergemak
kelijkten het werk van de mafio-
Einde bestand Sri Lanka Twee vliegtuigen neergeschoten: 97 doden
Tamilrebellen hebben zaterdag voor de tweede keer in
twee dagen een vliegtuig van de Srilankaanse luchtmacht
neergeschoten met een luchtdoelraket. Alle 52 inzitten
den kwamen daarbij om het leven. Het gebruik van
luchtdoelraketten door de Tamil-Tijgers is een nieuw
verschijnsel in de twaalf jaar oude oorlog.
neerstortte riep de piloot over
de radio: „Rakelaanval!" Het
vliegtuig, dat afkomstig was van
de basis Anuradhapura, kwam
terecht in vijandelijk gebied.
Srilankaanse troepen drongen
dit later binnen om te proberen
de stoffelijke resten te bergen.
Vrijdag haalden de Tamils
eveneens een vliegtuig van het
zelfde type neer met een lucht
doelraket. Daarbij kwamen 45
Het toestel, een tweemotorige
Avro Hawker-Siddley 748 van
Britse makelij, werd zaterdag
neergehaald vlak voordat het
zou gaan landen op de basis
Palaly op het schiereiland Jaff
na, zo maakte het Srilankaanse
ministerie van defensie bekend.
Alle inzittenden vonden de
dood. Kort voor het toestel
militairen om. Vlak voor het
vliegtuig neerstortte meldde de
piloot dat één van de vleugels in
brand stond. Aanvankelijk was
het leger ervan uitgegaan dat
brand was uitgebroken in een
van de motoren. Zaterdag be
vestigden legerwoordvoerders
echter dat ook dit toestel was
getroffen door een raket.
De Tamil-Tijgers, die al twaalf
jaar in een oorlog met de rege
ring zijn verwikkeld, verbraken
eerder deze maand een bestand
door twee kanonneerboten van
de marine aan te vallen, waarbij
twaalf marinemensen om het
leven kwamen. Tien dagen gele
den trokkken de Tijgers zich
eenzijdig terug uit de onder
handelingen die in oktober wa
ren gestart op initiatief van pre
sident Chandrika Kumaratunga.
De raketaanvallen worden
door militaire analisten als een
escalatie van de oorlog be
schouwd en als een ernstige te
genslag voor de Srilankaanse re
gering. Het leger, dat over
slechts enkele bases aan de
rand van het schiereiland Jaffna
beschikt, had tot nu toe een
groot voordeel over de rebellen:
het kon beschikken over vlieg
tuigen. Nu de rebellen lucht
doelraketten blijken te hebben,
valt dit voordeel echter weg. De
bevoorrading van de regerings
bases dreigt hierdoor in gevaar
te komen.
De Britse premier en leider
van de Conservatieven John
Major heeft gisteren een wan-
hoopsaanval geopend op de
Labourpartij. Hij deed dit na
dat Labour zaterdag tijdens
een partijcongres de rijen sloot
door het streven naar nationa
lisatie van de economie af te
schaffen. Dit statuut stond
sinds 1918 in het partijhand-
Major schilderde het beleid
van de Britse socialisten af als
vaag en zonder principes. In
The Sunday Times noemde hij
zijn opponent en leider van
Labour Tony Blair een „naïeve
en oppervlakkige politicus".
Het Labour-congres besloot
zaterdag met 65 tegen 35 pro
cent artikel vier over de nood
zaak van nationaliseringen uit
het handvest te schrappen. Bij
de vakbonden, die 70 procent
van de stemmen leverden, was
slechts een krappe meerder
heid voor afschaffing. Het
voorstel kreeg echter massale
steun van de dertig lokale par
tijafdelingen, die de overige
stemmen leverden: 27 waren
voor en slechts drie tegen.
In een nieuw toegevoegde
clausule staat de partij „een
bloeiend particulier bedrijfsle
ven, een goed ontwikkelde
open sector en gelijke kansen
voor ieder individu" voor. Ma
jor heeft de nieuwe clausule
inmiddels bestempeld als „de
grootste poging om goedgelo
vigen te bedriegen, sinds de
wolf zich als de grootmoeder
van Roodkapje verkleedde".
rn
W
P*"x
se duikers. De politie is op het
spoor van het schip gekomen
dankzij de medewerking van
een spijtoptant en een 'wakke
re' agent die een rubberboot
'verdachte manoeuvres' zag
maken.
Verondersteld wordt dat de
'ndrangheta het explosieve ma
teriaal heeft doorverkocht
haar Siciliaanse zuster
nostra, die het op haar beurt
heeft gebruikt voor de aansla
gen die in 1992 en 1993 Italië
teisterden. De meest illustere
slachtoffers van deze geweldgolf
waren de anti-maffiamagistra
ten Falcone en Borsellino. De
vondst kan een bijdrage leveren
aan het proces tegen de moor
denaars van Falcone dat deze
week in de Siciliaanse stad Cal-
tanisetta van start gaat.
De hoofdcommissaris van
Reggio Calabria, Ennio Gaudo,
noemde de ontdekking van
'enorme betekenis'. „Duidelijk
is geworden dat de macht van
de 'ndrangheta niet alleen is ge
baseerd op drugs maar ook op
explosieven", aldus Gaudo.
Eenheden van de Italiaanse ma
rine zijn gisteren begonnen met
de berging van het materiaal.
De politie arresteerde een per
soon op verdenking de 'bewaar
der van de explosieve schat' te
zijn geweest.
Een voormalige Poolse gevangene
Voormalige gevangenen en
Amerikaanse oorlogsveteranen
die het kamp op 29 april 1945
bevrijdden, hebben gisteren in
het Zuidduitse Dachau de vijf
tigste verjaardag van bevrijding
gevierd van het gelijknamige
concentratiekamp. De herden
king was een dag uitgesteld
voor de joodse gemeenschap,
sabbat i
Het kamp was het eerste dat de
nationaal-socialistigche bewe
ging na de machtsovername in
1933 inrichtte voor tegenstan
ders van de Nieuwe Orde. Ve
len, met name leden van de SS,
die leiding zouden krijgen over
de grootschalige internering,
marteling en vernietiging van
vijanden van de nazi's kregen in
Dachau hun eerste scholing en
training. Onder hen de com
mandant van het kamp bij het
Poolse Auschwitz, Rudolf Höss.
De eerste gevangenen (sociaal
democraten, communisten en
vakbondsmensen) werden al op
22 maart 1933 Dachau binnen
gebracht op bevel van de poli
tiecommissaris van het nabijge
legen München, Heinrich
Himmler. „Andere asocialen",
zoals zigeuners, homoseksuelen
of geestelijken, die zich niet on
derwierpen aan het nieuwe re
gime, volgden in de zomer van
dat jaar.
In oktober 1933 formuleerde
kampcommandantTheodor
Eicke sadistische regels en straf
fen die door andere kampen
zouden worden overgenomen.
Het zonder toestemming ver
plaatsen van iets werd bestraft
met drie weken zware dwangar
beid. Deze dwangarbeid op zich
vormde veelal onderdeel van
een programma om gevange
nen door uitputting te laten
omkomen. Eicke's „pioniers
werk" in Dachau bezorgde hem
de functie van inspecteur-gene
raal van alle concentratiekam
pen.
Dachau werd een prototype
voor de vernietigingskampen
die in het Derde Rijk en in be
zette gebieden verrezen. De eer
ste experimenten met vergas
sing vonden in een kasteeltje
van Hartheim plaats, vlakbij het
kamp. Het gas werd er gebruikt
om 'euthanasie' te plegen op
gehandicapte gevangenen, die
zo, in de nationaalsocialistische
gedachtengang, uit hun lijden
werden verlost en het Duitse ras
van hen zuiveren.
Vanaf 1936 werd met bacteriën
geëxperimenteerd op zigeuners,
onder meer namens opdracht
gevers. De Duitse luchtmacht
wilde bijvoorbeeld weten hoe
lang in zee gestorte piloten in
leven konden blijven en in Da
chau werd niets nagelaten om
hierachter te komen. Gevange
nen werden in ijswater gedom
peld of kregen drie weken alleen
maar zeewater te drinken. Wei
nigen overleefden deze experi
menten, maar aan gevangenen
had het Derde Rijk geen gebrek.
De slachtoffers van de Kristall-
nacht in 1938, de eerste van
staatswege georganiseerde po
groms in nazi-Duitsland, waren
11.000 joodse arrestanten. Allen
werden naar Dachau overge
bracht. Na het uitbreken van de
Tweede Wereldoorlog in 1939
werd het kamp in toenemende
mate bevolkt door talloze ver
zetstrijders en Russische-krijgs
gevangenen, voor wie het oor
logsrecht in Duitse ogen niet
DIETHER ENDLICHER
van toepassing was. Gevange
nen werden met het voort
schrijden van de oorlog ingezet
in de oorlogsindustrie. Zo ver
richtten talloze geïnterneerden
van Dachau slavenarbeid in de
BMW-fabrieken in München.
Het eerste geopende kamp van
de nazi-vernietigingsindustrie
werd een van de laatste die zijn
bevrijd. Op 29 april troffen
Amerikaanse troffen er 30.000
uitgeputte gevangenen aan.
Volgens de administratie van
het kamp overleden in de twaalf
jaar dat het kamp bestond
'slechts' 32.000 van de 200.000
geregistreerde geïnterneerden.
Overlevenden verzekeren dat
talloze gevangenen niet werden
geregistreerd, onder wie veel
Russische krijgsgevangenen.
Oklahoma zet
machines in
bij berging
CITY Rtr-AFP-DPA
De reddingswerkers in Oklaho
ma City gaan machines inzetten
om sneller de stoffelijke over
schotten van slachtoffers te
kunnen vinden. De autoriteiten
hebben elke hoop verloren dat
zij nog overlevenden vinden on
der het puin van het door een
bomaanslag verwoeste over
heidsgebouw.
„Men is op het punt aanbe
land waarop men geen levens
meer in gevaar brengt om de
doden te bergen", aldus de gou
verneur van Oklahoma, Frank
Keating, gisteravond.
Afgelopen weekeinde vonden
bergingsploegen in de puinho
pen van het overheidsgebouw
delen van de bom en van het
bestelbusje, waarin de 1.800 kilo
zware springlading was verbor
gen. Deskundigen van de fede
rale recherche (FBI) begonnen
met een nauwkeurig onderzoek
van de resten van het bestelbus
je.
Ook niet-goden
welkom
bij Olympic
De ondernemingsraad van de
Griekse nationale luchtvaart
maatschappij, Olympic Air
ways, heeft besloten dat
schoonheid niet langer een cri
terium is voor het aanstellen
van stewards en stewardessen.
Dit heeft tot een stroom van
protest van laatstgenoemden
geleid.
Het comité dat verantwoor
delijk is voor het aannemen
voerde de noodzaak van
'objectieve' criteria aan voor
het werven van vliegend perso
neel en besloot niet langer vim
kandidaten te eisen dat die een
'volmaakt figuur" hebben,
zoals tot dusver de gewoonte
Dit besluit 'heeft meteen ge
volgen voor het concurrerend
vermogen van' de maatschap
pij', aldus de vakbond van ste
wardessen en stewards. Vak
bondssecretaris Vassilis Yian-
nakoloulos wees erop dat hij
niets tegen mensen met een
mooi lijf heeft en zei dat
Olympic Airways er goed aan
doet niet te breken met een ge
woonte die alle luchtvaart
maatschappijen aanhouden.
jeruzalem ad bloemendaal
r een verblijf in mei of juni a.s. krijgt er 2!
Dit aanbod geldt voor het totale
bockingsbedrag en voor elk park. Boek
nu direct via 06-0300 of bij écn van de
park recepties.
U kunt ook boeken bij één v;
de Rabobanken, Holland Internationa
Reisburo's en -agente VVV en ANWB
kantoren en Neckermann reisburo
oor het totale Reserveringen met reeds gespaarde
Ik park. Boek Air Miles maakt u via Loyalty Managc-
bij één van de ment Netherlands in Hoofddorp, tel:
02503-99111. Daar kunt u ook terecht
correspondent
Heiligt het doel van de terreurbestrijding
alle middelen? De dood van een Pales
tijnse arrestant, als gevolg van martelin
gen door agenten van de veiligheids
dienst, zorgt in Israël voor een opleving
van de discussie over ondervragingsme
thoden.
Voorstanders van gewelddadige ver-
hoortaktieken voeren aan dat onder
pressie verstrekte inlichtingen in een tijd
van zelfmoordaanslagen door islami
tische extremisten vele Israëlische levens
kunnen redden. Anderen zijn bang dat
de Israëlische overheid zich door het
toestaan van dergelijke methoden ver
laagt tot het niveau van een totalitair re
gime. Over één ding zijn voor- en tegen
standers het overigens eens: zelfs de
hardste methoden mogen nooit leiden
tot de dood van een arrestant.
Een team van het ministerie van justitie
is sinds vorige week bezig met een on
derzoek naar de omstandigheden waar
onder de van Hamas-activiteiten ver
dachte Palestijn Abdessamad Hereizat
(30) om het leven is gekomen. Hereizat
werd op op zaterdag 22 april aangehou
den in zijn woonplaats Hebron.
Na te zijn overgebracht naar het 'Rus
sisch EiT, het centrale politiebureau in
Jeruzalem, werd hij onder handen geno
men door een ondervragingsteam van
de Shabak, de Israëlische binnenlandse
veiligheidsdienst. Wat er daarna gebeur
de is niet helemaal duidelijk.
Volgens familieleden is Hereizat in de
loop van zijn verhoor in elkaar geslagen
door Palestijnse collaborateurs, die voor
de Shabak werken. Als sluitstuk zou hij
met zijn hoofd tegen een muur zijn ge
ramd. Na urenlang bewusteloos in een
isoleercel te hebben gelegen werd hij
zondag met zwaar hersenletsel naar het
Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem ver
voerd. Daar troffen familieleden hem de
volgende dag in coma aan. Een dag later
overleed hij.
Twee Israëlische lijkschouwers hebben
afgelopen donderdag sectie verricht, in
aanwezigheid van dr. Derek Pounder,
een door de familie aangezochte Schotse
collega. Pounder verklaarde na afloop
geen enkele twijfel te hebben dat de
dood is veroorzaakt door marteling. De
Israëlische artsen bevestigden de
doodsoorzaak.
De familie van Hereizat heeft via een Is
raëlische advocaat een verzoek gericht
tot de Hoge Raad om alle documenten
die betrekking hebben op de lijkschou
wing te ontvangen. Ze wil ook dat alle
Shabak-agenten die bij de ondervraging
waren betrokken, worden geschorst. Het
hoofd van de dienst heeft gisteren de lei
der van het team dat de Palestijn heeft
ondervraagd, tijdelijk overgeplaatst naar
een andere eenheid. Met andere maatre
gelen wordt gewacht tot het ministerie
van justitie zijn onderzoek heeft afge
rond.
In de wekelijkse kabinetsbijeenkomst,
gisteren, uitten ministers van de liberale
Meretz-partij hun bezorgdheid over de
dood van Hereizat. „Maar dat wil niet
zeggen", zei Meretz-minister Yossi Sarid,
„dat we niet overtuigd zijn van de drei
ging die uitgaat van de Hamas en van de
snelheid die is geboden bij ondervragin
gen". Hij verklaarde zich tegen marteling
als methode. „De rol van de Shabak is op
dit moment van cruciaal belang, maar
tegelijkertijd is het totaal onverdraaglijk
en totaal onaanvaardbaar dat iemand
sterft in de loop van een verhoor".
De Harnas heeft bij de Internationale
Commissie van het Rode Kruis geklaagd
over wat ze omschrijft als „een toename
van de toepassing door Israël van geweld
en marteling tegen Palestijnse gevange
nen en arrestanten". De organisatie
aagtc
raël.
ereldwijde s
s tegen Is-
In 1987 haalde de Shabak de voorpagi
na's toen agenten van de dienst twee Pa
lestijnse buskapers na hun arrestatie
doodsloegen. Ze probeerden daarna de
schuld te schuiven op de militaire een
heid die de buspassagiers had bevrijd.
Het incident zorgde voor de vorming van
de commissie-Landau, die officiële richt
lijnen vaststelde voor ondervragingsme
thoden. De Shabak zou voortaan 'gema
tigde fysieke druk' mogen uitoefenen als
ze vermoedde dat een arrestant vitale in
lichtingen kon verstrekken. Een nadere
omschrijving van die term werd gegeven
in een geheime bijlage bij het rapport.
De commissie bepaalde ook dat onder
vragers onder speciale omstandigheden
verder mogen gaan dan het toepassen
van 'gematigde fysieke druk'. Eerder dit
jaar bepaalde de regering dat de tereur-
acties door Palestijnse zelfmoordcom
mando's dergelijke speciale omstandig
heden hadden geschapen. Daarom kreeg
de Shabak voor drie maanden toestem
ming hardere methoden toe te passen.
Die periode is onlangs verlengd.
