Cultuur Kunst
PATS en PLONS naar Frankrijk
ewondering
liederlijke types in dor stuk
Pijnlijke confrontaties
EF ANNEMIEK RUYGROK, 071 -356471PLV.-CHEF JAN RIJSDAM. 071 -356473
luim zes ton voor Schelfhout
IMSTerdam Een schilderij van Andries Schelfhout is woensdag
>p een veiling van Christie's in Amsterdam voor 644.000 gulden
ran eigenaar veranderd. Een Britse kunstenaar kocht Schelf-
louts Winterlandschap uit 1848. Deskundigen beschouwen het
childerij van schaatsers bij een koek-en-zopietent als een van
le topwerken van Schelfhout (1787-1870). Het werk is kenmer
kend voor de periode 1840-1850. De verkoopprijs is een record
roor Christie's in Amsterdam. In april 1992 werd een stuk voor
131.250 gulden geveild.
erk Rob Scholte op Art Amsterdam
Succes voor Leidse Kinder Toneel Club
BIOSCOPEN
W
door Theater van het Oosten
Jos Groenier Spel. Maike Meijer,
arcel Roijaards, Marleen Stoltz, Reinout
ssemaker, Theo Pont en Wilbert Gieske
Gezien: 26/4, Schouwburg, Leiden.
tg niet dat het vroeger alle-
aal beter was. Toen deugden
mensen evenmin. Het zijn
sderlijke types die in 'Liefde en
ppendienst' van Pierre Carlet
Chamblain de Marivaux het
iel spelen. Hij beschouwde de
lante liefde tussen beschaafde
ensen in 1724 zonder veel il-
sies.
Een man wil van zijn trouw-
ïlofte af om een ander met
eer geld te kunnen huwen. Hij
•pt de hulp in van een nieuwe
md, maar dat is nou.net toe-
llig het kipje met de gouden
eren in travestie. Zij besluit
t spel mee te spelen om de
ldwolf te ontmaskeren en zo
ndigt iedereen met lege han-
?n. De thematiek is simpel: de
tdrieger bedrogen en ieder
•ns heeft zijn prijs. Afgerond
•t de mededeling dat wie een
ider zijn illusies ontneemt,
:t verbaasd moet zijn dat de-
i deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
letzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
ebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
echten. Van de snuifdoos
van oma tot het
[rijsgedraaide muziekstuk
n alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Henriëtte
ran der Linden, lid van de
bestuursraad van het
ninisterie van Onderwijs,
Cultuur en
Wetenschappen, en oud
cultuurwethouder van de
gemeente Leiden, haar
lewondering uit voor een
schilderij van Sjar Jacobs:
„Het androgyne in die
rrouwenfiguren is iets dat
mij wel aantrekt."
Ik kwam het
schilderij tegen na
S een hele dag
vergaderen in
Maastricht. Het was
en lange, vermoeiende dag
eweest. Ik had uren achtereen
innengezeten. Voordat ik weer
rie uur in de auto naar huis
)u doorbrengen wilde ik met
en paar collega's even een
ichtje scheppen. We liepen
en rondje door Maastricht. In
en van die mooie straatjes
randelde ik op een gegeven
loment een galerie binnen om
ven rond te kijken. Mijn
andacht ging onmiddelijk uit
aar dit schilderij,
i eerste instantie was het de
leur die mij aantrok. Het is
>od met oranje. Heel warm.
och zijn het geen kleuren
raar op ik gewoonlijk val.
ttegendeel, ik schrik er eerder
en beetje van terug. Maar dit
'erk gaf mij meteen een heel
ositief gevoel,
anvankelijk dacht ik in het
jnenspel, over de kleurvlakken
een, twee vrouwenfiguren te
erkennen. Toen ik beter keek
ag ik nog een derde figuur die
chter de twee anderen
pdoemt. Het zijn
nmiskenbaar vrouwenfiguren,
laar in het gelaat zie je typisch
ïannelijke trekjes. Ze hebben
:ts androgyns. Dat is iets wat
Jiij wel aanspreekt,
f heb in een impuls besloten
lat ik het schilderij wilde
jopen. Geld had ik niet bij mij,
Jiaar ik was net in het gelukkige
Op de nieuwe kunstbeurs Art Amsterdam brengt
jaleriehouder Rob Malasch van 4 tot en met 7 mei de primeur
ran het eerste werk dat Rob Scholte voltooide na de moordaan-
lag van eind vorig jaar. Zijn zeefdrukkenserie 'Golden Horizon'
s geïnspireerd op een kinderencyclopedie en omvat zestien edi-
ies op papier en drie op linnen. De edities van elk zestien bla-
len kosten 21.000 gulden. Art Amsterdam wordt gehouden in de
leurs van Berlage. In totaal dertig galeriehouders doen aan mee
tan de Amsterdamse kunstbeurs.
toneelze woedend wordt. Cynisme
met de kleur van oude koffie en
net zo ondrinkbaar, ware het
niet dat hij het zijn personages
zo elegant laat zeggen. De inter
pretatie van het Theater van het
Oosten is helder. Zij spelen een
wreed stuk. De mensjes zijn
dom en slecht en de enige uit
zondering is de dame in traves
tie die uitgekookt het wijsje fluit
waarop iedereen danst: poen,
poen, poen, poen. Zij is mis
schien wel slecht, maar in elk
geval niet dom. Iedereen is wel
bespraakt inhalig, de knechten
openlijker dan hun bazen, maar
zij compenseren die grofbe-
snaardheid door naar kleinere
bedragen te verlangen. Eigenlijk
denk dat de spelers de moraal
van het stuk vanavond zelf be
hoorlijk moe waren. Het is ook
geen pretje avond aan avond
slechtheid te moeten verbeel
den. Al is die dan nog zo elegant
vormgegeven. De ene na de an
dere volzin wordt vlekkeloos ge
zegd, het is heus een feest om
naar te luisteren. Maar het4blijft
zo kunstmatig. Het is mooi,
maar dor. Het spel is evenwich
tig, maar het stuk is steriel. En
zodoende wil het gif zijn werk
maar niet doen.
De Leidse Kinder Toneel
Club PATS zal Nederland
vertegenwoordigen tijdens
het negende Internationale
Kindertheater Festival dat
volgende maand in Tou
louse, Frankrijk, wordt ge
houden. Aan het festival
nemen kindertoneelgroe
pen uit acht Europese lan
den deel. Het is voor het
eerst dat een afvaardiging
uit Nederland meedoet.
leiden paulien koopmans
Een pruik gaat af, een roze voile
rokje wordt uitgetrokken, de
wekelijkse woensdagmiddagre-
petitie zit erop. De zeven kinde
ren van Kinder Toneel Club
PATS zijn al vanaf september
bezig met het stuk 'War' dat ze
zullen opvoeren tijdens het Kin
dertheater Festival in Toulouse.
De première vindt binnenkort
in Leiden plaats: op vrijdag 12
mei in theater 'De Ware liefde'
van de Visser 't Hooft Scholen
gemeenschap aan de Kager-
straat.
'War' speelt zich af op een ei
land, bewoond door vier Eiland
kinderen. Zij wonen daar al dui
zenden jaren, maar zijn toch al
tijd kind gebleven. Op een dag
spoelen drie Nieuwe Kinderen
aan op het strand. In het begin
verloopt de kennismaking
stroef. Aan beide kanten be
staan flink wat vooroordelen
over eikaars gewoonten. Samen
beleven de kinderen allerlei
spannende avonturen, waarin
geheimzinnige rituelen en een
oude schedel de hoofdrol spe
len.
Door alle vooroordelen en
vreemde gebeurtenissen raakt
iedereen in de 'war'. Eén van de
toneelspelers vertelt: „Niets
klopt op het eiland. De eiland
bewoners dragen rare kleding.
De kinderen van toneelgroep PATS willen later bijna allemaal acteur of actrice worden.
Een net pak met keukenschort
of een Chinese pruik met eet
stokjes erin. Verder voeren ze
bizarre modeshows op, dansen
ze typisch, en voeren allerlei ri
tuelen uit."
'War' is al improviserend tot
stand gekomen. Als voorberei
ding hebben de kinderen foto
collages gemaakt, en een aantal
posters volgeschreven met
woorden die zij met 'War' asso
cieerden. „Uiteindelijk ontstond
binnen drie kwartier een ver
haal", vertelt regisseuse Judith
Porcelijn met enige trots.
De verdeling van de rollen le
verde voor de kinderen van
PATS geen enkel probleem op.
Nadat het verhaal klaar was,
hebben de acteurs eerst hun
kostuums uitgezocht. Daarna
bepaalden ze zelf of hun pak
eerder bij een Nieuw Kind of
een Eilandkind paste.
Aan de hand van hun kleding
leidden ze af wat voor 'typje'
daarbij hoorde. De één draagt
bokshandschoenen, en is zo
doende agressief van aard, en
een ander vindt dat ze de kleren
van een 'meelopertje' draagt.
De laatste stap was het verzin
nen van namen. De voorstelling
'War' wordt net als vorige pro-
dukties van PATS begeleid door
het muziek-ensemble PLONS
Repetities
Kinder Toneel Club PATS werd
in 1988 opgericht door Judith
Porcelijn die nog steeds de ar
tistieke leiding in handen heeft.
„PATS pakttoneelspelen serieus
aan," aldus de regisseuse. „Kin
deren moeten eerst auditie
doen voordat ze tot de toneel
groep toegelaten worden. Ze
zingen een liedje, lezen een
stukje voor, en krijgen een op
dracht om iets uit te beelden.
We letten vooral op het impro
visatie- en expressievermogen."
„Wanneer kinderen aangeno
men zijn moeten ze iedere week
naar de repetities komen. Het is
hard werken. Naast de wekelijk
se repetities en improvisatieles-
sen krijgen de kinderen regel
matig stemtrainingen, om beter
te leren articuleren, en dansex-
pressie."
De kinderen zelf nemen het
toneelspelen ook heel serieus.
Bijna allemaal zeggen ze later
acteur of actrice te willen wor
den. „Uniek is dat de kinderen,
die tussen de zes en twaalf jaar
FOTO PR/ARJEN BERGMAN
oud zijn, in voorstellingen van
PATS altijd de rol van een kind
spelen. Zij hoeven zich niet ou
der voor te doen dan ze zijn.
Dat verhoogt de echtheid van
het spel."
Voor elke uitvoering moet
toestemming worden gevraagd
aan de Arbeidsinpectie, vertelt
Arjen Bergman, één van de za
kelijk leiders van de toneelclub.
„We mogen maximaal zes voor
stellingen per jaar spelen. Hen
beetje gek vind ik dat wel. Kin
deren die op een voetbalclub
zitten hoeven toch ook niet
voor elke wedstrijd toestem
ming te vragen. Bij ons spelen
kinderen toneel voor hun lol. Ik
ben Joop van den Ende niet."
Dat PATS is uitverkoren voor
het internationale Kinderthea
ter Festival in Toulouse is vol
gens Bergman geen wonder. „Er
zijn niet zoveel kindertheater
groepen in Nederland, maar de
groepen die er zijn, daar steken
wij met kop en schouders bo
ven uit."
'War1 is op vrijdag 12 mei,
19.00 uur, en zondag 14 mei,
14.00 uur en 16.00 uur te z.ien
in theater 'De Ware Liefde' aan
Kagerstraat 1. De toegangsprij
zen zijn 6 gulden voor volwas
senen en 4 gulden voor kinde
ren. Voor reserveringen: tel.
071-171661. In het kader van
de 5 mei-viering vinden op 7
mei, om 13.30 en om 15.00
uur, twee voorstellingen plaats
in de Waag. Hiervoor kunnen
geen kaarten worden gereser
veerd.
Henriëtte van der Linden: „Dit werk gaf me meteen een heel positief gevoel."
bezit van een giromaatpas. Dit
schilderij is dus de eerste
aankoop geweest waarvoor ik
geld uit de muur heb getrokken.
Enfin, ik heb het laten inpakken
en meegenomen.
Natuurlijk heb ik weieens
eerder iets in een impuls
gekocht, maar onderweg naar
huis dacht ik over dit schilderij
toch: wat heb ik nou gedaan?
Als je mij een dag eerder had
gevraagd of ik ooit zoiets roods
in huis zou halen had ik
absoluut 'nee' gezegd. Het is
toch een tamelijk dominante
kleur in een woonruimte.
Spijt heb ik er nooit van gehad.
Het is een heel vrolijk schilderij.
En dat androgyne in die
vrouwenfiguren is ook wel iets
dat bij mij past. Het is
misschien achteraf geredeneer,
maar het zou best kunnen dat
het, onbewust, de reden was
waarom ik meteen op dit
schilderij viel. Die combinatie
van vrouwelijke zachtheid en
mannelijke kracht is iets dat mij
in het dagelijkse leven ook
aantrekt in vrouwen of mannen.
Het maakt mensen zoveel
boeiender.
Iets anders dat mij opvalt in dit
schilderij is dat de figuren naar
elkaar toe neigen, zich tot elkaar
aangetrokken voelen, en
tegelijkertijd elkaar op een
afstand houden. Dat is iets wat
ik in het dagelijks leven ook
vaak herken in mensen: die
tegenstelling van iemand
aantrekken en tegelijkertijd van
je affluwen.
Ik denk dat de kunstenaar, Sjar
Jacobs, er ook wel een verhaal
bij zal hebben waarom hij die
drie vrouwen zo geschilderd
heeft. Maar zijn verhaal ken ik
niet. Ik hoop, als ik weer in
Maastricht ben, nog eens meer
van zijn werk te zien en iets
over de achtergrond daarvan te
weten te komen. Mijn
FOTO HIELCO KUIPERS
bewondering voor dit schilderij
is alleen maar toegenomen
sinds het bij mij thuis
aan de wand hangt.
Het bevestigt mij in
de gedachte dat een
impulsieve aankoop
toch een heel goede
aankoop kan blijken
te zijn.
RECENSIE MAARTEN BAANDERS
Voorstelling. "STUDIO' door De Rotter
damse Dansgroep. Gezien 26/4 LAKthea-
ter Leiden. Nog te zien 27/4 LAKtheater
20.30 uur
Dat het leven van dansers zwaar
is, zal voor niemand een ge
heim zijn. Op het toneel is dat
duidelijk te zien. Maar dat er
aan een voorstelling heel wat
beproevingen in de studio voor
afgaan is iets dat zich aan ons
oog onttrekt. In 'STUDIO' laten
choreografe Kathy Gosschalk en
De Rotterdamse Dansgroep iets
van dit leven achter de scher
men zien.
De dansers komen ontspan
nen de werkruimte binnen. Ze
warmen zich op met oefenin
gen aan de barre. Erg vrolijk zijn
ze al meteen niet, maar geleide
lijk opent zich de hel. De studio
verandert in een sombere ruim
te, waórin de dansers onzeker
naar hun bewegingen zoeken.
Deze bewegingen zijn grillig,
heftig, soms krampachtig. Er is
weinig samenhang en zeker
geen harmonie. De confrontatie
van de dansers met zichzelf is al
pijnlijk, maar zodra ze samen
proberen te dansen, missen ze
aansluiting, het pnderling be
grip ontglipt hun en ze stoten
elkaar af. Gedurende de hele
voorstelling zien we pijnlijke,
vertwijfelde en vermoeide po
gingen van mensen die allemaal
voor hetzelfde doel bij elkaar
zijn, maar op zichzelf worden
teruggeworpen. Het meest ex
treem wordt de onmacht uitge
drukt als een danseres die met
gebonden handen en een doek
voor haar mond in gebukte
houding beweegt.
De grillige, vaak schrille mu
ziek van Schnittke, de prachtige
belichting van Henk van der
Geest en het decor van Peter de
Klimpe leveren een sterke bij
drage aan de geïsoleerde sfeer.
Op het toneel staan twee ver
plaatsbare wanden van spiege
lend glas. De dansers zien
hierin zichzelf en elkaar als een
onbereikbaar beeld. Als de pa
nelen achter elkaar geplaatst
worden, ontstaat een spannen
de vermenigvuldiging van spie
gelbeelden die vaak overgaan in
mooie confrontaties in de dans
bewegingen.
Hoe duidelijk Gosschalk er
ook in slaagt haar visie over te
brengen, de eenzijdigheid en
het gebrek aan relativering
staan mij toch tegen. Het dan
send bestaan moet een hel zijn.
Er is maar weinig zichtbaar van
wat mensen ertoe drijft danser
te worden, al schemert hier en
daar wel door dat de danser zijn
dromen heeft. De leden van De
Rottedamse Dansgroep leveren
grote prestaties, technisch en
qua uitdrukkingskracht. Ik kan
me niet voorstellen dat ze niet
iets heel vitaals in zich hebben
dat hen ruimschoots op de
been houdt.
124130/133210, Steenstraat 39.
LID01
Outbreak 16 jr., dag. 18.45 en
21.15.
101 Dalmatiërs al., vr. t/m woe
14.30 uur.
LI DO 2
Richie Rich al vr t/m woe 14 30
Legends of the Fall al., dag. 18.45
en 21.15.
LIDO 3
Drop Zone al dag 18.45; vr t/m woe
ook 14.30.
Pulp Fiction 16 jr.. dag. 20.45
LIDO 4
Dumb and Dumber 12 jr.dag
18.45; vr t/m woe ook 14.30.
Forrest Gump al, dag. 20.45.
STUDIO
Stargate 12 jr., dag 18.45 en
2115; vr t/m woe ook 14.15.
LUXOR tel: 071-121239, Stationsweg
19.
Streetfighter 12 jr.dag. 18.45,
21.30; zoook 14.30.
TRIANON tel: 071-123875, Bree-
straat 31.
Shallow Grave do t/m woe 19.30,
21.45
Quizz-showdot/m woe 19.30,
21.45.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen
kerksteeg 10.
What's eating Gilbert Grape do t/m
woe 19.30,21.45.
1000 Rosen do t/m zo 20.00,
22.15.
Short Cuts ma 20.00
The unbearable lightness of being di
20.00.
Four weddings and a funeral woe
20.00, 22.15 uur.
LAK CINEMA Clevermgaplaats 1
High Hopes ma 20.30 uur.
LVC tel: 071-146449, Breestraat 66
Trois Couleurs: Rouge do t/m za 20.00.
Dekaloog 9 en 10 zo 20.00.
Cultureel Centrum de X
Bezness do 20.30.
L'homme de Cendres vr 20.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN
EURO 1
Dumb and Dumber al dag. 18.45,
za t/m woe ook 13.45; zoook
16.15.
Stargate 12 jr., dag. 21.45.
EURO 2
Richie Rich al., dag. 18.45; za t/m
woe ook 13.45; zoook 16.15.
The River Wild 12 jr., dag. 21.00.
EURO 3
Outbreak 12 jr.. dag. 18.45,21.30;
za t/m woe ook 13.45; zo ook
16.15.
EURO 4
Forrest Gump al dag. 20.30.
101 Dalmatiëers al .dag. 18.30, za
t/m woe ook 14.00; zo ook 16.15.
PARKFILMHUIS tel: 01720-93737,
Corn. Geellaan 2.
Le Samourai do 20.30.
Priscilla, Queen of the Desert vr za
20.30.
Mrs Doubtfire al., do 20.15.
LISSE
FILMHUIS cc't Poelhuys, Vivaldistraat
4.
The Adventures of Priscilla di
20.30.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel 07 1
614354, Prinses Mariikelaan 4.
De Leeuwekoning al., zo ma woe do
14.00.
The Pagemaster al., Nederl. gespr.;
zo ma woe do 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1. tel: 070-3463500, Spui 27
Stargate 12 jr., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21.30.
ASTA 2.
Highlander 3, The final Conflict 16
jr., dag. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30.
ASTA 3.
Shallow Grave 16., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30.
BABYLON 1 tel. 070-3471656, naast
Centraal Station.
Pret-a-porteral., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 2
Forrest Gump 12 jr., dag. 13.15,
16.30, 20.30.
BABYLON 3
De Tasjesdief al dag. 13.15.
Immortal Beloved 12 jr., dag.
16.00, 18.45, 20.30.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Outbreak 12 jr., dag. 13.15, 16.00,
18.45,21 30
METROPOLE 2
Legends of the fall 12 jr., dag.
18.45,21.30.
101 Dalmatiërs dag. 13.15, 16.00.
METROPOLE 3
Nell al., dag. 21.30.
Richie Rich al., dag. 13.15, 16.00,
18.45.
METROPOLE4
Dumb and Dumber al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
My Life al., dag. 21.30.
METROPOLE 5
Pulp Fiction 16 jr., dag. 21.15
101 Dalmatians al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
ODEON 1 tel. 070-
3462400/3462401. Herengracht 13.
Street Fighter 12 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
ODEON 3
DropZone 16 jr., dag. 18.45,
21.30.
101 Dalmatiërs al., dag. 13.15,
16.00.
ODEON 4 Riksbioscoop
The Flintstones al dag. 11.45,
14.15, 16.45, 19.15,21 45.
HAAGS FILMHUIS tel. 070-3656030,
Spui 191.
Living with an idiot 16 jr dag.
19.30, zo ma di wo 16.15
Jour de Fète al., dag 20.15, zo ma
di wo ook 14.00.
Les Silences du Palais 16 jr., dag.
22.00.
Lamerica al., dag. 21,45.
Moeder Dao dag. 18.30, zo ma di
wo ook 14.00.
100 jaar film in kleur - Aida do
19.30,21.45.
Barry Lyndon vr 20.00.
The trouble with Harry za 19.30,
21.45.
My Geisha ma 19.30.
Le Meprisdi 19.30, 21 45
Dick Tracy wo 19.30, 21.45.
