Harnas zweert wraak op Israël
Spotprijs
Le Pen neigt naar stemadvies op Jospin
Buitenland
Beestachtig optreden
Tadic in dodenkamp
im
Broers beschuldigd van hulp bomaanslag
Britten willen troepen weghalen uit Gorazde
Turkije trekt grootste
deel leger terug uit Irak
WOENSDAG 26 APRIL 1995
WR Reuter UPI
Westen krijgt rekening 'Tsjernobyl'
kiev» Negen jaar nadat een van de Russische kernreactoren van
Tsjernobyl ontplofte, vormt de centrale nog steeds een bedrei
ging voor mens en milieu. Oekraïne wil ervan af. Voor de kosten
moeten echter de westerse landen opdraaien, vindt de president
van de republiek, Leonid Kuchma. Hij presenteert de lidstaten
van de Europese Unie en de G-7 landen een rekening van ruim
6,5 miljard gulden voor de bouw van een nieuwe, gasgestookte
elektriciteitscentrale.
'Door Tsjernobyl 125.000 doden'
kiev» Tussen 1988 en 1994 zijn 125.000 mensen overleden als
gevolg van de ontploffing van de kerncentrale Tsjernobyl in
1986, zo heeft minister van gezondheid Andrei Serdjoek gisteren
gezegd. Het aantal ernstig zieken is veel hoger dan voor de
ramp, aldus de minister. „Het is duidelijk dat de gezondheidssi
tuatie van het Oekraïense volk door Tsjernobyl slechter wordt",
zei de bewindsman. Tijdens de explosie en de brand in de cen
trale kwamen 32 mensen om het leven. Twee miljoen mensen
raakten door de straling geïnfecteerd.
Boesak ambassadeur in Portugal
kaapstad Anti-apartheidsstrijder Allan Boesak wordt benoemd
tot ambassadeur in Portugal. Volgens EG-functionarissen is de
Portugese regering van zijn benoeming op de hoogte gesteld,
vier dagen nadat de Zuidafrikaanse vice-president Thabo Mbebi
een onderzoeksrapport presenteerde, waarin de voormalige do
minee wordt vrijgepleit van beschuldigingen van fraude. Afgelo
pen maandag had president Nelson Mandela al aangekondigd
dat Boesak een goede diplomatieke post verdiende.
Amnesty: Italiaanse politie mishandelt
Amsterdam Mishandeling van gedetineerden in Italië is in de
jaren '90 sterk toegenomen. Er is een stijgend aantal klachten
van mensen die in hechtenis geweld ondervonden. Dat zegt Am
nesty International in een rapport over Italië dat vandaag is ver
schenen. Amnesty beschrijft gevallen van mishandeling door
functionarissen van de rijks- en gemeentepolitie en carabinieri.
De slachtoffers zijn vooral immigranten van buiten West-Euro
pa. De meesten komen uit Afrika. Ook het aantal klachten van
Roma (zigeuners) stijgt. Soms worden minderjarigen mishan
deld.
DEN HAAG GPD
De Bosnische Serviër Dusan Ta
dic is vandaag als eerste be
klaagde voor het VN-oorlogstri-
bunaal voor ex-Joegoslavië in
Den Haag verschenen. De aan
klacht van het tribunaal heeft
betrekking op acht specifieke
gebeurtenissen tussen 24 mei
en 30 augustus 1992 in en bui
ten het 'dodenkamp' Omarska
in het noordwesten van Bosnië.
Tadic was volgens de aanklacht
van het tribunaal een geregelde
bezoeker van het kamp Omars
ka. Volgens sommige getuigen
in Duitsland was hij aangesteld
als 'inspecteur met speciale op
drachten'. Hij is aangeklaagd
voor de volgende misdaden:
Eind juni riep een groep
Serviërs, onder wie Tadic, een
aantal gevangenen bij zich, die
zij schopten en met verschillen
de voorwerpen hard sloegen..
Twee gevangenen kregen de
opdracht een mede-gevangene,
Fikret Harambasic, seksueel te
verminken. Een van de twee be
dekte Harambasic' mond om
zijn schreeuwen te deYnpen, de
ander beet een van zijn testikels
'af. Harambasic en twee andere
gevangenen overleefden de
martelingen niet. Een vierde
werd zwaar gewond met de do
den achterin een vrachtwagen
Tussen juni en augustus
1992 werd in het kamp Omars
ka een vrouw door Tadic ver
kracht.
Gevangene Sefik Sivac over
leed rond 10 juli als gevolg van
de mishandelingen door een
groep Serviërs, onder wiéTadic.
Een groep Serviërs, inclusief
Tadic, sloeg een aantal gevan
genen, die later op de dag op
een na dood werden aangetrof
fen.
DORMAËL MAAKT UW
SLAAPKAMER KOMPLEET.
Kompleet slaapkomfort wil zeggen dat u meer doet dan een
goed ledikant aanschaffen. Kijkt u maar eens bij Dormaël
rond. Naar de rustgevende bedsystemen en matrassen, naar de
donszachte en modische dekbebben, naar de even fraaie als
praktische linnenkasten en andere slaapkamermeubels.
En naar de gevarieerde en smaakvolle kollektie slaapkamers, in
de meest uiteenlopende stijlen. In een 'aangeklede' slaap
kamer is het plezierig uitkleden en wakker worden.
ftsLAAPKAMERS
elboulevard/Leiderdorp - Winkelcentri
rt Rotterdam Utiecht Veenendaal Zeist Z\
SPECIALISTEN IN NACHTRUST
Verzetsbeweging stelt Rabin verantwoordelijk voor dood Palestijn na verhoor
De islamitische verzetsbeweging Harnas heeft premier schap van Abdessamad Herei
Jitschak Rabin persoonlijk verantwoordelijk gesteld voor
de dood van Abdessamad Hereizat, een 30-jarige Pales
tijn die gisteren is gestorven na martelingen door zijn Is
raëlische ondervragers. De organisatie kondigt aan dat
Israël 'een hoge prijs' zal betalen.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Sinds januari van dit jaar,
toen de Israëlische regering de
vergunning tot martelen offi
cieel verruimde, zijn vier Pales
tijnse verdachten onder verhoor
overleden. Een van de vier
pleegde zelfmoord. In een pam
flet dat gisteren werd verspreid
in Hereizats woonplaats, He-
bron, laat Harnas weten dat Pa-
lestijnen tijdens hun verhoor
het risico lopen van standrech
telijke executie en moord. „De
Islamitische Verzetsbeweging
houdt de terrorist Rabin en zijn
bende moordenaars verant
woordelijk voor het martelaar-
Hereizat werd zaterdagavond
aangehouden in Hebron, op
verdenking van lidmaatschap
van 'Izadin al-Kassem', de ge
wapende arm van Harnas. Hij
werd eerst verhoord in Hebron
en later in Jeruzalem. Een Israë
lische arts, die hem voor zijn
ondervraging onderzocht, be
vond hem gezond en geschikt
voor verhoor.
In de loop van zondag werd
hij overgebracht naar het
Hadassah ziekenhuis in Jeruza
lem, met ernstige verwondin
gen aan hoofd en schouders.
Een dag later raakte hij in coma
en gisteren bevestigde een
woordvoerder van het zieken
huiszijn dood.
Het Israëlische ministerie van
justitie heeft toegezegd de om
standigheden waaronder Herei
zat is overleden te zullen onder
zoeken, maar het 'Comité tegen
Martelingen in Israël' heeft het
Hooggrechtshof gevraagd om
een onafhankelijk onderzoek.
Het wil ook een wijziging van de
bestaande voorschriften inzake
martelingen.
Het comité wijst erop dat in
de afgelopen twee maanden
vier Palestijnse gevangenen in
Eind juni, begin juli beval
een groep Serviërs, inclusief Ta
dic, een groep gevangenen om
'als dieren' uit plassen op de
grond te drinken. Ze sprongen
de gevangenen op de rug en
sloegen hen tot ze niet meer be
wogen* Terwijl zij in een krui
wagen werden afgevoerd, spoot
Tadic een brandblusapparaat
leeg in de mond van een van de
slachtoffers.
Een groep Serviërs, inclusief
Tadic, sloeg gevangenen. Een
van hen kreeg een touw om zijn
nek. De Serviërs sloegen hem
met staven en schopten hem
met hun laarzen tot hij bewus
teloos was.
Rond 27 mei dwongen Ser
vische troepen de bevolking van
de streek rond Kozarac zich
over te geven. Sommige inwo
ners werden onmiddellijk ge
dood, anderen moesten naar de
stad Kozarac lopen waar ze per
bus naar verschillende kampen
in het Prijedor-gebied werden
gebracht. Uit de colonnes men
sen die in Kozarac waren aan
gekomen, haalden leden van de
Servische troepen, onder wie
Tadic, vier moslim-mannen. Zij
werden tegen een muur gezet
en doodgeschoten.
Rond 14 juni trokken gewa
pende Serviërs, onder wie Ta
dic, het dorp Sivci binnen en
bevalen de inwoners hun hui
zen uit te komen. Ze scheidden
mannen van 16 tot 65 jaar van
de vrouwen en kinderen. Vijf
mannen werden voor hun hui
zen doodgeschoten. In Jaskici
werden zes moslims uit hun
huizen gehaald. De Serviërs
dwongen hen op de grond te
gaan liggen, sloegen hen met
dikke houten stokken, schopten
hen en voerden hen daarna af
naar een onbekende bestem
ming.
washington hans de bruijn
correspondent
De Amerikaanse justitie heeft gisteren nog
eens twee mannen in staat van beschuldi
ging gesteld in verband met de bomaanslag
in Oklahoma City. De twee, de broers James
en Terr)' Nichols, werden al vastgehouden
als getuigen. Maar justitie zegt aanwijzin
gen te hebben dat zij mogelijk de hoofdver
dachte in deze zaak, Tim McVeigh, hebben
geholpen bij het vervaardigen van de bom
die een negen verdiepingen hoog kantoor
gebouw verwoestte.
Reddingswerkers hadden gisteravond 96
lichamen uit het puin van het gebouw te
voorschijn gehaald. Zij verwachten vandaag
of morgen te kunnen doordringen tot de
plek die 'de kuil' wordt genoemd, en waar
naar verwachting meer dan honderd slacht
offers van de aanslag bedolven liggen onder
metershoge stapels puin. Volgens de autori
teiten worden nog 167 mensen vermist, on
der wie twintig kleine kinderen. Verwacht
wordt dat het zoeken naar de slachtoffers
nog de rest van de week zal gaan duren.
De FBI maakte gisteren ook bekend
nieuw bewijsmateriaal te hebben gevonden
tegen de 27-jarige McVeigh. Er zijn sporen
van chemicaliën gevonden op de kleren die
hij bij zijn arrestatie vorige week woensdag
aanhad, en in zijn auto. Het zou gaan om
ammonium-nitraat, een soort kunstmest,
die de basis vormde voor de 1.200 pond
zware bom. Dergelijke sporen zijn ook ge
vonden in de woonwagen in Arizona waar
McVeigh tot voor kort zou hebben ge
woond.
Er zouden nu ook getuigen zijn die hem
vorige week woensdag bij het gebouw in
Oklahoma hebben gezien, kort voor de aan
slag. McVeigh, die lid zou zijn van extreem
rechtse paramilitaire groepen die de over
heid als vijand beschouwen, heeft tot nog
toe gezwegen tegen zijn ondervragers. Het
enige dat hij kwijt wilde was dat hij zich een
SARAJEVO Rtr/AFP
Groot-Brittannië wil zijn troe
pen terugtrekken uit Gorazde,
een van de veilige zones in Bos
nië, en hen laten vervangen
door VN-manschappen uit an
dere landen. De Britten willen
hun mandaat dat in september
afloopt niet verlengen.
„We hebben dan anderhalf
jaar in zeer moeilijke omstan
digheden geopereerd en het
lijkt ons fair dat nu anderen een
deel van de last op zich ne
men", zo verklaarde een woord
voerder van het ministerie van
buitenlandse zaken. De Britten
hebben de VN gevraagd van
hun taak ontheven te worden.
Eerder verzocht Nederland de
VN om aflossing van zijn troe
pen in de enclave Srebrenica.
Franse manschappen verlieten
vorig jaar de moslim-enclave
Bihac in het noordwesten van
Bosnië. Hun plaats werd inge
nomen door slechtuitgeruste
Bengaalse soldaten.
Zo'n 350 Britten proberen in
Gorazde 60.000 mensen, over
wegend moslims, te bescher
men tegen de Servische Bos-
niërs die de enclave hebben
omsingeld. De Britten bevinden
zich al ruim een jaar in Goraz
de. Ze kunnen alleen te voet pa
trouilleren, omdat de Bosnische
Serviërs de blauwhelmen belet
ten brandstof aan te voeren. Als
de Serviërs op 9 mei tankwa
gens met brandstof nog steeds
weigeren de doorgang te verle
nen, overwegen de Britten al
hun activiteiten in Gorazde te
de loop van hun ondervraging
zijn overleden, een van hen
door zelfmoord. De Israëlische
wet staat martelingen toe, tenzij
deze verder gaan dan het uitoe
fenen van 'gematigde fysieke
druk'. Wat die term betekent,
staat omschreven in een gehei
me bijlage.
In januari, in reactie op aan
slagen door Palestijnse zelf
moordcommando's, heeft de
regering bepaald dat ondervra
gers bij het verhoor van ver
dachte islamitische militanten
tijdelijk verder mogen gaan dan
het toepassen van 'gematigde'
fysieke druk.
Bij een zelfmoordaanslag met
een bomauto in het zuiden van
Libanon zijn negen Israëlische
militairen gewond geraakt.
Twee jeeps zijn verwoest. De
bom ontplofte vlak bij het
hoofdkwartier van de Westelijke
Brigade van het leger in Bint
Jbeil, in de zogenoemde Israëli
sche veiligheidszone in het zui
den van Libanon.
De pro-Iraanse terreurorgani
satie Hezbollah eiste de verant
woordelijkheid ervoor op. ,De
chauffeur van het voertuig is
om het leven gekomen, aldus
een verklaring.
DIYARBAKIR/ANKARA/STRAATSBURG
Turkije heeft gisteren ongeveer
20.000 man troepen terugge
trokken uit het noorden van
Irak, maar de Turkse premier
(giller waarschuwde meteen dat
de terugtrekking niet definitief
is. „Als het noodzakelijk is. ste
ken we nog een keer de grens
over met dezelfde vastberaden
heid", zei zij op een bijeen
komst van haar Partij van het
Rechte Pad. „Terrorisme is de
erfenis die de Golfoorlog Turkije
heeft nagelaten." Volgens kolo
nel Silahcioglu zijn er nu nog
ruim 10.000 man troepen in het
noorden van Irak.
De Verenigde Staten noem
den het vertrek van een groot
deel van de Turkse troepen een
'positief signaal'; de Iraakse
Koerden reageerden opgelucht.
De Turkse televisie toonde beel
den van vertrekkende militai
ren. Of de terugtocht voor de
Raad van Europa bevredigend
is, valt te betwijfelen. De parle
mentaire assemblee van de
Raad stemt vandaag over een
voorstel Turkije als lid van de
raad te schorsen wegens de in
val in Noord-Irak.
De Turkse militaire woord
voerder, kolonel Dogu Silah
cioglu, maakte het nieuws van
het terugtreden van vijf briga
des gisteren bekend in Diyar-
bakir, in het zuidoosten van
Turkije. De invasie van Noord
Irak begon op 20 maart. Aan
vankelijk zette de Turkse leger
leiding 35.000 man troepen in.
Op 7 en 8 april trok Ankara
daarvan al 3.000 man terug.
De troepen die nog in het
noorden van Irak zijn, gaan
door met het zoeken naar plaat
sen waar de PKK zich placht te
verstoppen. Zodra de Turkse
militairen alle schuilplaatsen
van 'de separatistische terroris
ten' hebben vernietigd, keren
ook zij terug, aldus de kolonel.
Twee kinderen, Chase (3) en Colton (2), heeft het echtpaar Smith verloren bij de bomaanslag in Oklahoma City. Gisteren begroef het echtpaar hun
twee jongetjes. foto reuter
'Wapenstilstand in Tsjetsjenië'
moskou gpdde herdenking van de onder
gang van na/.i-Duitsland. De
De Russische president Boris wapens moeten zwijgen van 27
Jeitsin zal het bevel geven de april tot 15 mei. Dat deelde mi-
militaire operaties in Tsjetsjenië nister-president Tsjernomyrdin
te staken tijdens de feestelijkhe- gistermiddag in Moskou mee.
den in mei ter gelegenheid van
politieke gevangene voelt. Ook gaf hij de
agenten zijn naam, rang en nummer, de ge
woonte bij soldaten die krijgsgevangen
worden genomen. Maar McVeigh is al twee
jaar geen militair meer.
De FBI ondervroeg gisteren ook de zus
van McVeigh, die bij Buffalo in de staat
New York woont. Ook zij zou er extreem
rechtse sympathieën op na houden. De
tweede hoofdverdachte van de aanslag is
nog steeds voortvluchtig. De FBI raakt er
steeds meer van overtuigd dat de aanslag
het werk van een georganiseerde groep is
geweest.
De broers Nichols zouden in het verleden
geregeld zelf bommen hebben gemaakt en
die onder meer op de boerderij van James
Nichols in het stadje Decker in Michigan
hebben laten ontploffen. Net als McVeigh
zijn zij aanhangers van extreem-rechtse mi
lities. James Nichols zou eerder hebben op
geroepen om rechters en president Bill
Clinton te vermoorden.
staken. De speciale afgezant van
de VN voor ex-Joegoslavië, Ya-
sushi Akashi, zou vanmorgen
naar Sarajevo gaan om te on
derhandelen over de herope
ning van het vliegveld van de
Bosnische hoofdstad. Zowel de
Serviërs als de Bosniërs nemen
volgens de VN deel aan de be
sprekingen. Het vliegveld werd
gesloten na nieuwe beschietin
gen op een VN-vliegtuig op
maandag.
Moppe 8 mini ladenkast/CD kast.
Onbehandeld triplex
32x20 cm, hoogte 68 cm.
Van 69.- voor
Rijker wonen kan voor minden
AMSTERDAM DELFT DUIVEN/ARNHEM EINDHOVEN/EKKP.RSRIJT HEERLEN SLIEDRECHT
'Smerige oorlog'
verontschuldigd
BUENOS AIRES» Rtr
Het Argentijnse leger heeft
zich gisteren voor het eerst
verontschuldigd voor de zo
geheten smerige oorlog te
gen links tijdens de rechtse
dictatuur in de jaren zeven
tig. Toen zijn duizenden
mensen ontvoerd en omge
bracht.
„We moeten de verschrik
king die wij hebben doorge
maakt niet langer ontken
nen", zei bevelhebber gene
raal Martin Balza in een toe
spraak voor de televisie. „Ik
kan alleen beloven dat wij de
fouten van het verleden niet
zullen herhalen." De gene
raal zei dit drie weken voor
de verkiezingen, waarin pre
sident Carlos Menem een
tweede ambtstermijn hoopt
te krijgen.
parus cees van zweeden
correspondent
Met ruim vijftien procent van de stemmen behaalde
Jean-Marie Le Pen, de ultra-rechtse leider van het Fran
se Nationaal Front, zondag zijn beste verkiezingsresul
taat tot dusverre. Aangenomen werd dat de gaullist
Chirac die stemmen in zijn zak kan steken als hij over
twee weken voor de finale van de presidentsverkiezin
gen in de ring treedt tegen Jospin, de socialist. Maar
niet langer valt uit te sluiten dat Le Pen zijn 4,5 miljoen
kiezers zal vragen hun stem uit te brengen op Lionel
Jospin, waarmee deze juist over de drempel van het
Elysée Paleis zou kunnen worden geholpen.
Le Pen haat Jacques Chirac, vooral omdat deze als
premier in 1986 het door Mitterrand ingevoerde sys
teem van evenredige"vertegenwoordiging afschafte. Dit
kiesstelsel had het voor Le Pen mogelijk gemaakt om
na de verkiezingen in dat jaar met 35 partijgenoten het
parlement binnen te marcheren. Maar Chirac haalde
als premier het aloude districtenstelsel weer uit de kast,
daarmee kleine partijen als het Nationaal Front de weg
naar het parlement afsnijdend.
Tijdens de verkiezingscampagne waren Le Pens gif
tigste pijlen telkens voor Chirac'bestemd. Hij betichtte
de gaullistische leider ervan met alle winden mee te
waaien, en doopte hem 'Kameleon Bonaparte'. „Chirac
wil van alle wallen meeëten", brieste hij. „Soms is hij
voor de arbeiders, dan weer een aanhanger van
Reagan. Maar in werkelijkheid is hij een Franse Clinton,
hoewel een stuk ouder."
Hoewel Le Pen pas op 1 mei bekend zal maken wat
zijn stemadvies is, sprak hij maandagavond" op milde
toon over Jospin. Wat hun beleid betreft, ziet Le Pen
weinig verschil tussen Jospin, Chirac en Balladur. „Ze
zijn alledrie sociaal-democraten", aldus de leider van
het extreemrechtse Front National. „Wat dus doorslag
gevend is, is hun kwaliteit als mens."
En dan, zo liet hij doorschemeren, was Jospin te ver
kiezen boven Chirac. Le Pen omschreef de socialist als
een 'respectabel man' met een 'reputatie van integri
teit'.
Jospin noch Chirac heeft tijdens de campagne een
buiging gemaakt naar Le Pen, die streeft naar herinvoe
ring van de doodstraf en het buiten zetten van immi
granten. Maar hij lijkt dat de rechtse Chirac meer kwa
lijk te nemen dan de socialist Jospin.
Of Le Pen werkelijk zijn aanhangers zal adviseren om
op Jospin te stemmen, blijft twijfelachtig, maar hij lijkt
zeker niet van plan Chirac te helpen. Daarmee rijst de
beslissende vraag wie van de twee finalisten de meeste
stemmen krijgt uit het extreemrechtse kamp.
Jack Lang, de socialistische oud-minister van cultuur,
baarde op de avond van de eerste verkiezingsronde
enig opzien met een ogenschijnlijk gewaagde voorspel
ling. „Vanzelfsprekend", zo zei hij, „zullen talloze aan
hangers van Le Pen zich achter Jospin scharen".
Maar nader beschouwd, is die voorspelling niet eens
zo boud. Uit een onderzoek in opdracht van het dag
blad Libération blijkt dat afgelopen zondag een groter
aantal werklozen en laaggeschoolde arbeiders op I.e
Pen heeft gestemd dan op enige andere presidentskan
didaat. En uitgerekend deze twee groepen staan tradi
tioneel dichter bij de socialisten dan bij de gaullisten.
Als Jospin over twee weken de steun krijgt van socia
listen, communisten, trotzkisten en groenen kan hij re
kenen op bijna 39 procent van de stemmen. Aangeno
men dat Chirac de stemmen krijgt die zondag werden
uitgebracht op mede-gaullist Balladur en de nationalist
De Villier, mag hij hopen op 44 procent.
Dat betekent dat de aanhangers van Le Pen op 7 mei
zullen uitmaken wie de komende zeven jaar president
van Frankrijk is.
