Weer gifgas-alarm in Yokohama
Italië onberoerd naar stemlokaal
Buitenland
h
Bemiddelaars vast op vliegveld van Sarajevo
/Maleisische premier Mahathir
ïeemt bij verkiezingen geen risico
Twee doden door bom in Istanbul
Onderzoek
naar Duitse
smokkelzaak
Dominee Boesak volgens
onderzoek niet schuldig
e laven Kobe Twee jaar cel voor leider
*4 uur open Duitse neonazi-partij
LtERDAG 22 APRIL 1995
^S: blijven praten met N-Korea
rington» De Verenigde Staten willen de dialoog met Noord-
urea over de vervanging van zijn kernreactors voortzetten op
en hoger niveau. Dat heeft de Amerikaanse minister Christop-
er (buitenlandse zaken) gisteren gezegd naar aanleiding van
et mislukken van onderhandelingen in Berlijn. De gesprekken,
ei hij, kunnen worden voortgezet zolang de bevriezing van het
ernprogramma van Pyongyang wordt gehandhaafd en ze hun
eactors niet in bedrijf stellen.
Twintig doden in Nicaragua door cholera
iaanagua Aan de Atlantische kust van Nicaragua zijn volgens
iet leger van het Middenamerikaanse land de afgelopen twee
ij veken 22 mensen aan cholera overleden. Helikopters van het le-
ier brachten gisteren medicijnen, voedsel en medisch personeel
iaar de plaats El Tortuguero waar vooral Miskito-indianen door
Ie ziekte zijn getroffen.
^etland: vrouw geen predikant meer
De Evangelisch-Lutherse Kerk in Letland, die sinds
957 vrouwelijke predikanten heeft, schaft de vrouw in het ambt
veer af. De kerk is daarmee de eerste Lutherse Kerk ter wereld
lie deze stap neemt. De meeste predikanten in Letland zijn te
en vrouwelijke collega's, aldus een van de argumenten van
artsbisschop Janis Vanags. Bovendien vormt de vrouw in het
mbt volgens hem een belemmering voor de toenadering met
Ie Rooms-Katholieke en de Orthodoxe Kerken.
mnesty verontrust over Saudi-Arabië
Amnesty International maakt zich ernstig zorgen over
Ie scherpe toename van het aantal executies in Saudi-Arabië.
'ussen 20 januari en 19 april werden minstens 90 mensen te-
echtgesteld, meer dan Amnesty ooit tevoren in het olierijke ko-
linkrijk heeft vastgesteld. De ongerustheid van Amnesty betreft
n/ Ie rechtsgang die 'volkomen voorbij gaat' aan internationaal
ianvaarde waarborgen. Zo hebben beklaagden, die regelmatig
vorden gefolterd, geen recht op formele vertegenwoordiging
loor advocaten tijdens hun processen en bekentenissen.
Thatcher krijgt Orde van de Kouseband
onden De Britse koningin Elizabeth II heeft de hoogste onder-
cheiding van het land, de Orde van de Kouseband, verleend
E! «n lady Thatcher, de vroegere Conservatieve premier. De ko-
lingin beslist zonder overleg met de regering wie de 24 leden
ijn van de Orde. De Orde stamt uit 1348, toen volgens de over-
evering de maïtresse van Edward III tijdens een bal aan het hof
'D< laar kouseband verloor. Koningin Beatrix is ook lid van de Orde.
Aanslag op CDU-politicus voorkomen
ri! ionn» De lijsttrekker van de CDU in de Duitse deelstaat Noor-
Irijn-WestfaJen is gisteren op het nippertje aan een aanslag ont-
inapt. Een 33-jarige man wilde Helmut Linssen in Schwelm, bij
Wuppertal, met een mes te lijf gaan. Politiemannen konden de
nan overmeesteren voordat hij kon toesteken. Noordrijn-West-
alen gaat op 14 mei naar de stembus.
®TS: Geen voogdij lesbische moeder
iichmondDe hoogste rechtbank in deAmerikaanse staat Virgi-
ïia heeft gisteren geweigerd een lesbische moeder de voogdij te
;even over haar driejarig zoontje. De seksuele geaardheid van
:ijn moeder zou het kind 'sociaal veroordelen', aldus de rechter.
J)e moeder verloor twee jaar geleden al een rechtszaak over de
joogdij over haar zoon omdat de rechter haar ongeschikt achtte
1 imdat ze met haar vriendin orale seks heeft, een misdrijf in de
staat Virginia. Sinds 1993 heeft oma de voogdij over het jongetje.
new york-sarajevo
De Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties heeft gisteravond
besloten de verlichting van de
sancties tegen Belgrado met 75
dagen tijdelijk te verlengen.
Rusland was voorstander van
een verlenging voor onbepaalde
tijd.
De sancties tegen klein-Joe-
goslavië (Servië en Montenegro)
waren afgelopen herfst verlicht
als 'beloning' voor het verbre
ken van de banden met de
Bosnische Serviërs. Tot nu toe
was de verlichting van de sanc
ties telkens met honderd dagen
verlengd.
Afgezanten van de in Bosnië
bemiddelende contactgroep
zijn er gisteren niet in geslaagd
gesprekken te voeren met
Bosnische bewindslieden. Ze
zitten sinds hun aankomst in de
Bosnische hoofdstad vast op de
luchthaven.
De Bosnische Serviërs staan
niet toe dat de diplomaten naar
de stad gaan. De diplomaten
komen uit Duitsland, Groot-
Brittannië, Rusland, de Verenig
de Staten en Frankrijk.
De missie van de Verenigde
Naties, om in samenwerldng
met de contactgroep te voorko
men dat de strijd in Bosnië ver
hevigt, lijkt mislukt. Eind deze
maand loopt een wapenstil
stand van vier maanden af, die
vooral de laatste vier weken
overal is geschonden.
Zonder hulp van de Nepalese VN-soldaten lukt het dit meisje nooit om in de wagen te komen. Het meisje is in een vluchtelingenkamp in Okucani,
in Kroatië. Daar zijn moslims en Kroaten samengebracht die door de Serviërs zijn verdreven uit Banja Luka.
foto ap»staton winter
Politie en brandweer zijn gisteren in de Japanse stad Yo
kohama opnieuw massaal uitgerukt nadat in een winkel
centrum mensen branderige ogen en pijn in de keel kre
gen. Het winkelcentrum ligt 200 meter van het treinsta
tion waar afgelopen woensdag zo'n zevenhonderd men
sen het slachtoffer werden van giftige dampen. Ook nu
heeft de politie geen vloeistof of verpakkingen gevonden
aan de hand waarvan kan worden vastgesteld om welk
gas het gaat.
daad. De daders hebben dit
keer en afgelopen woensdag
waarschijnlijk met spraybussen
gewerkt.
Vierentwintig mensen zijn
mis- naar ziekenhuizen overge-
tokyo «judith stalpers
correspondent
De Japanse autoriteiten ver
moeden dat het om aanslagen
gaat van de
bracht, maar niemand hoefde
worden opgenomen. Artsen
noemen de klachten veel lichter
dan die zich woensdag bij men
sen in het treinstation voorde
den.
Het is de vierde gifgas-affaire
in japan in anderhalve maand
tijd. Dat geen enkele keer de
verantwoordelijkheid is opge
ëist, maakt het werk van de po
litie extra moeilijk, omdat ze al
le mogelijke scenario's moet
openhouden. Vermoedens dat
de religieuze sekte Aum Shin-
rikyo achter de metro-aanslag
van 20 maart in Tokyo steekt,
worden steeds sterker. De poli
tie heeft afgelopen week tien
duizenden manschappen inge
zet om leiders van de Aum sekte
op te sporen. Afgelopen week
einde werden nog eens duizen
den agenten ingezet om Tokyo
te behoeden voor de 'ramp, die
de ondergedoken leider van de
sekte, Shoko Asahara, had voor
speld.
Als ,alle aanslagen het werk
van dezelfde organisatie zijn,
lijkt het erop dat ze een uitput
tingsslag met de Japanse autori
teiten zijn aangegaan. Premier
Murayama probeert steeds de
bevolking gerust te stellen met
de mededeling dat zijn regering
)ppositie wordt geweerd op televisie
er alles aan doet om de vrede en
veiligheid van de Japanse bevol
king zeker te stellen. Maar zijn
woorden blijken niet met de re
aliteit overeen te komen. Het is
duidelijk dat een gifgasaanslag
overal en altijd kan plaats vin
den. Geen politiemacht kan dat
verhinderen.
Voorlopig blijft de Japanse
politie massaal paraat. De klop
jacht naar Aum-leden gaat door
en plaatsen waar veel mensen
samenkomen, worden extra be
waakt. De bevolking vraagt zich
echter af waar en wanneer de
volgende ramp zal plaats vin
den.
den haag-bonn anp
De Duitse plutoniumaffaire is
op weg naar een nieuw hoogte
punt. De oppositie in de Duitse
Bondsdag overweegt een parle
mentaireonderzoekscommissie
in te schakelen. Met dit zware
middel willen de SPD en de
Groenen te weten komen of de
Duitse regering en geheime
dienst bewust betrokken waren
bij de smokkel van uiterst ge
vaarlijk plutonium uit Rusland.
De oppositie voelt zich belogen
door de Duitse autoriteiten. De
grootste oppositiepartij, de so
ciaal-democratische SPD,
vraagt zich af of de regering tot
nu toe wel de waarheid sprak
over de affaire.
SPD en Groenen nemen geen
genoegen met de verklaringen
die de twee vermoedelijke
hoofdrolspelers in deze affaire,
minister Schmidbauer en BND-
chef Porzner, gisteren hebben
afgelegd. Schmidbauer, die ver
antwoordelijk is voor de veilig
heidsdiensten, en Porzner wa
ren donderdag in een besloten
vergadering op het matje geroe
pen door de parlementaire
commissie belast met het toe
zicht op de veiligheidsdiensten
(PTC). De SPD en de Groenen
hebben hun ontslag geëist.
Het Duitse weekblad Der Spie
gel wierp eerder deze maand
een schaduw over de spectacu
laire recordvangst van plutoni
um in augustus 1994 op het
vliegveld van München. In een
toestel uit Moskou van de Duit
se luchtvaartmaatschappij Luft
hansa bevond zich te midden
van de passagiers een koffertje
met 363 gram plutonium 239.
Volgens het tijdschrift ging het
bij de vangst niet om een mees
terzet van de Duitse geheime
dienst en de regionale crimina
liteitsbestrijding van de deel
staat Beieren. Nee, Der Spiegel
beweerde dat de hele operatie
in scène was gezet om de nood
zaak van de spionagedienst te
onderstrepen en Rusland in dis-
krediet te brengen.
De drie verdachte atoomsmok
kelaars, die de Duitse politie op
het vliegveld van München ar
resteerde, staan vanaf 10 mei
terecht. Hun verklaringen wor
den met spanning afgewacht.
n haag aap luymes
V(
g e algemene verkiezingen in
aleisië op 24 en 25 april lij-
en voor premier Mdhathir
ohamad (70) een peuleschil
i worden. Zijn coalitiepartij
5 f et Nationaal Front (NF) be-
oudt zijn royale twee derde
ïeerderheid in de Dewan
akyat (parlement). Hij blijft
erste-minister, zo menen
aarnemers.
orige maand riep hij de kiezers
p hem nog 25 jaar de tijd te
:n om zijn plan Visie 2020 uit
tvoeren. Met dit ambitieuze
ogramma wil hij het land op-
oten in de vaart der volkeren
t de 21ste eeuw binnenlood-
:n. Velen hebben hierin alle
ertrouwen. Per slot van reke-
ing groeit de economie sinds
17 met 8 procent per jaar.
leisië veranderde in die tijd
Wan een exporteur van ruwe
l :ondstoffen in een jonge in-
ustriestaat.
Mahathir bij voorbaat
Jfcker is van zijn overwinning,
Seemt hij toch geen enkel risi-
io. Door de verkiezingen te ver
droegen, heeft de toch al sterk
ïrdeelde oppositie weinig tijd
haar krachten te bundelen. De
oppositie is het overboden in
het openbaar campagne te voe
ren. Bovendien heeft de opposi
tie geen zendtijd voor de televi
sie, terwijl de door de staat ge
controleerde media wel ruime
aandacht schenken aan de pre
mier en zijn ministers.
De geringe persvrijheid werd
Lim Kit Siang, de leider van de
belangrijkste oppositiepartij
Democratische Actiepartij
(DAP), onlangs te gortig. Uit
protest tegen dë bevooroordeel
de pers en 'onvrije en oneerlijke
verkiezingen' verbrandde hij
voor zijn kantoor een aantal
kranten. De DAP, die momen
teel twintig van de 180 zetels
heeft, geeft toe dat het geen en
kele kans maakt de NF-coalitie
te verslaan.
Niettemin roept Lim de kiezers
op op de oppositie te stemmen
om zo het gevaar van een één-
pairtijstaat" af te wenden. Hij
verwijt Mahathir 'draconische'
maatregelen tegen dissidenten.
Lim, die de DAP al 25 jaar aan
voert, beschuldigt de rege
ringsleden van corruptie en on
democratisch gedrag. „Maleisië
is ondemocratischer dan toen
het land in 1957 onafhankelijk
werd", aldus de DAP in haar
programma.
Mahathir mag van Maleisië dan
een 'jonge tijger' hebben ge
maakt, de toegenomen welvaart
leidt ook tot fraude, terwijl de
kloof tussen arm en rijk ook
groter wordt, aldus de DAP. Ook
beschuldigt de oppositiepartij
de regering ervan de Maleiers
boven overige bevolkingsgroe
pen voor te trekken. 55 Procent
van de 20 miljoen zielen tellen
de Maleisische bevolking be
staat uit Maleiers (de oorspron
kelijke bevolking), terwijl 35
procent uit Chinezen bestaat.
De rest bestaat uit Indiërs.
Hoewel een overwinning op na
tionaal niveau uitgesloten lijkt,
hoopt de DAP dinsdag in de
deelstaat Penang, waar veel
Chinezen wonen, vaste voet aan
de grond te krijgen. In 1990
scheelde het niet veel of de par
tij won er toen de verkiezingen.
Een overwinning van de DAP in
Penang, het economisch hart
van Maleisië met grote bedrij
ven voor computersoftware,
zou een zware slag zijn voor
Mahathirs aspiraties. Zijn NF
regeert nu in twaalf van de der
tien deelstaten. Alleen in de
overwegend islamitische staat
Kelantan regeert fde Pan-Ma-
leisische Partij.
IstanbulIstanbul zijn gisteren dooreen bomexplosie twee mensen om het leven gekomen. Explosieven die
verborgen waren in een auto werden door een tijdmechanisme tot ontploffing gebracht toen het voertuig
door een sleepauto een parkeerplaats opgereden werd. De wagen was verkeerd geparkeerd in de buurt van
de Blauwe Moskee en de Hagia Sofia. Mogelijk dat de linkse krant Cumhuriyet het doelwit was. Tientallen
auto's werden vernield door de zware explosie, die in een groot deel van de stad de gebouwen deed schud
den op hun grondvesten en een felle brand veroorzaakte. Niemand heeft de verantwoordelijkheid voor de ex
plosies opgeeïst. foto ap
kaapstad runa hellinga
correspondent
Allan Boesak is niet schuldig
aan fraude. Dat is volgens het
Franse persbureau AFP de con
clusie van een onderzoek dat
een commissie in opdracht van
president Nelson Mandela heeft
uitgevoerd naar de beschuldi
gingen dat de Zuidafrikaanse
dominee geld zou hebben ver
duisterd. De volledige inhoud
van het onderzoeksrapport
wordt vandaag door vice-presi
dent Thabo Mbeki bekend ge
maakt.
Het ging om hulpgelden die
de Deense hulporganisatie Dan
Churchaid aan Boesak's Stich
ting voor Vrede en Gerechtig
heid had gegeven. Zo'n 2,7 mil
joen rand (pakweg 1,4 miljoen
gulden) die bedoeld waren voor
diverse hulpprojecten, zijn
nooit op de plaats van bestem
ming aangekomen. Het geld is
gebruikt voor leningen aan het
stichtingspersoneel.
Vaststaat dat de boekhouder
van de stichting, Freddie Steen
kamp, zichzelf een forse lening
heeft toebedeeld die hij niet kon
terugbetalen. Ook anderen heb
ben van hem geld gekregen.
Steenkamp heeft dat tegenover-
de politie toegegeven, en het
was zijn bekentenis die Boesak
direct mede verantwoordelijk
maakte.
Eind januari kwam Dan
Churchaid met een eigen on
derzoeksrapport, waarin Boesak
van directe betrokkenheid bij,
de fraude werd beschuldigd.
Boesak ontkende de beschuldi
ging dat hijzelf van de fraude
heeft geprofiteerd. Maar hij trok
zich hangende het politieonder
zoek wel terug als ambassadeur
bij de VN in Genève, omdat hij
president Mandela niet verder'
in verlegenheid wilde brengen.
Sindsdien is over de affaire in
Zuid-Afrika eigenlijk niets meer
vernomen. Boesak is werkloos;
en heeft zijn huis in de Kaap-
stadse villawijk Constantia;.
moeten verkopen. Een groot
deel van de opbrengst is ge-
bruikt om schulden van de
stichting af te lossen. Het poli
tieonderzoek naar de kwestie
staat geheel los van het vandaag
gepubliceerde regeringsonder-
zoek en is nog niet afgerond.
'kyo gpd
gs >e wederopbouw van de in ja
nuari door de aardbeving ver
roeste haven van Kobe in Ja-
an gaat boven verwachting
:1. De haven zal niet binnen
rie, maar al binnen twee jaar
eheel zijn gerestaureerd, zeg
en de havenautoriteiten.
Volgende week zaterdag ko
ten zes container-overslag-
laatsen in bedrijf. Dan moet de
aven weer alle functies vervul-
:n, zij het op kleinere schaal,
lu draait de haven op vijftig
rocent van de capaciteit.
Werkgevers en werknemers in
obe hebben besloten om de
aven vanaf 30 april 24 uur per
ag, zeven dagen per week te
iten draaien. Zo'n veertig pro
ent van de werkgelegenheid in
e stad hangt direct of indirect
de haven af.
7vfan d
S
bonn peter van nuijsenburg
correspondent
Het gerechtshof in Karlsruhe
heeft Günter Deckert, leider
van de neonazistische Natio
nale Partei Deutschland (NPD)
gisteren veroordeeld tot twee
jaar gevangenisstraf wegens
het aanzetten tot rassenhaat,
ophitsing en belediging. Het
vonnis was conform de eis van
de officier van justitie.
Deckert had in 1991 tijdens
een toespraak ontkend dat jo
den tijdens de tweede wereld
oorlog zijn vergast en was vo
rig jaar wegens deze
'Auschwitz-leugen' tot een jaar
voorwaardelijke gevangenis
straf veroordeeld.
Dit vonnis en vooral zijn moti
vering heeft toen wereldwijd
grote verontwaardiging opge
roepen. Rechter Orlet van de
rechtbank in Mannheim be-
schfeef Deckert daarin als 'een
karaktervaste persoonlijkheid
met verantwoordelijkheidsge
voel'. De officier van justitie was
daarop in hoger beroep gegaan.
Orlet werd met ziekteverlof ge
stuurd, maar heeft zijn werk
zaamheden inmiddels hervat.
De zitting in het met publiek
volgepakte gerechtshof in Karls
ruhe werd gistermiddag ver
stoord door aanhangers van de
NPD-leider die Heil Deckert rie
pen. Deckert zelf stak een an
derhalf uur durend betoog af,
waarin hij de moord op zes mil
joen joden tijdens het natio-
naal-socialisme
'geschiedvervalsing' noemde.
Zijn advocaat had eerder uitstel
van het proces gevraagd, omdat
een eerlijk proces tegen zijn
cliënt onmogelijk zou zijn. Dit
verzoek werd door de rechter
afgewezen.
Uitslag kan beslissend zijn voor datum landelijke verkiezingen
den haag henk van 't klooster
De verkiezingen voor regionale en gé-
meenteraden die morgen worden ge
houden, brengen de meeste Italianen
amper in beroering. Bij de politici ligt
dat anders. Want de uitslag kan beslis
send zijn voor de datum van de ver
vroegde landelijke verkiezingen. In juni,
zoals de rechtse partijen onder leiding
van oud-premier Silvio Berlusconi wil
len; of in oktober of nog later, zoals de
linkse en centrumpartijen onder aan
voering van de Democratische Partij
van Links (PDS) wensen.
President Oscar-Luigi Scalfaro, die als
enige het parlement kan ontbinden en
vervroegde verkiezingen kan uitschrij
ven, heeft gewezen op het landelijke
belang van de verkiezingen. „Drieën
veertig miljoenen Italianen gaan stem
men. De uitslag zal politieke betekenis
hebben. Het is voor de president van
weinig belang wie er wint. Wat telt, is
de wil van het volk". Als rechts duidelij
ke winst boekt, moet de president dat
wel uitleggen als instemming met het
idee om al in juni verkiezingen te hou
den.
Verkiezingen in juni kan Berlusconi
voorlopig van het referendum over het
bezit van zijn televisiezenders verlos
sen. Dit referendum is voor 11 juni
vastgesteld. Als de Italianen ermee in
stemmen, zal iemand nog slechts één
televisiezender mogen bezitten. Berlus
coni zou dan twee zenders moeten ver
kopen. Bovendien kunnen de Italianen
zich dan uitspreken over het reclame
monopolie van Berlusconi's onderne
ming Fininvest. Als er vóór juni nieuwe
parlementsverkiezingen worden uitge
schreven, is het referendum een jaar
lang van de baan.
Berlusconi en zijn aanhangers, waaron
der de neofascistische Nationale Allian
tie van Gianfranco Fini, dringen al sinds
eind vorig jaar op nieuwe verkiezingen
aan. De regering-Berlusconi kwam toen
ten val, doordat de meerderheid van de
federalistische partij Lega Nord het ver
trouwen in hem opzegde. Zij vonden
Scalfaro tegenover zich. Die was van
mening dat niet de kiezers, maar de po
litici zelf de door de politiek geschapen
problemen moeten oplossen.
De president stuurde aan op de vor
ming van een zakenkabinet onder lei
ding van Lamberto Dini, minister van
Financiën in Berlusconi's kabinet. Vori
ge maand mislukte een poging van
rechts om het kabinet naar huis te stu
ren. Dini had zijn overleven te danken
aan afgevaardigden van de orthodox-
communistische Rifondazione Comu-
nista, die hem tegen het bevel van de
partijleiding in steunden. Voor Berlus
coni reden om te zeggen dat in Italië de
communisten aan de macht zijn, een
stelling die daarna vaker uit zijn mond
is gekomen.
Eén van de hervormingsvoorstellen die
het kabinet-Dini doorvoerde, betrof het
kiesstelsel voor de vijftien regionale ra
den. Het stelsel zou moeten leiden tot
duidelijke meerderheden, maar het is
zo ingewikkeld dat waarschijnlijk maar
weinig kiezers er de volle reikwijdte van
kunnen doorgronden.
In grote lijnen komt het erop neer, dat
tachtig procent van de zetels via het
stelsel van evenredige vertegenwoordi
ging wordt verdeeld, en twintig procent
via een districtenstelsel. Door middel
van een 'meerderheidspremie' moet er
voor worden gezorgd dat de Regionale
Junta, de Gedeputeerde Staten van een
regio, altijd over zeker zestig procent
van de stemmen in de raad beschikt.
Volgens de peilingen ligt rechts op kop
in zeven regio's, waarondef het noorde
lijke Lombardije (Milaan) en het zuide
lijke Puglia (Bari). Links lijkt te gaan
winnen in vier regio's, waaronder Tos
cane (Florence) en Emilia-Romagna
(Bologna). In vier regio's is de situatie
onduidelijk.
In sommige gebieden, de regio's met
een speciaal statuut, zoals Sicilië en
Trentino Alto Adige, het vroegere Zuid-
Tirol, hoeven de loezers niet naar de
stembus. Behalve voor de regionale ra
den wordt ook gestemd voor de ge
meenteraden in zo'n 5.400 plaatsen,
waaronder Florence, Bologna en Bari.
