Denksport
Ill
III
E
111
ill
A
111
III!
ill1
III
1
l
III!
0
111
till
d?
ZATERDAG 22 APRIL 1995
^bridge
)e finale van het 25e Interpolistoer-
]0oi was geen feest, want de directie
leelde mee, dat dit de laatste Interpo-
isfinale was. Interpolis stopt als spon-
ior ondanks de meer dan 11.000 deel-
lemende paren die er dit jaar waren
e noteren. Interpolis is een begrip en
iet lijkt een anti-reclame voor de Ra-
lobank, die als moedermaatschappij
zerdere sponsoring onmogelijk heeft
lemaakt. Het gaat dan zelfs niet zo
'eer om dit enorme aantal deelne-
ners, maar ook de negatieve publici-
eit tegenover de 100.000 wedstrijd-
iridgers en de vele thuisbridgers, die
lit niet zullen kunnen begrijpen. Ook
j omdat de opzet voor dit grote aan-
al sober is gehouden, moet de publi-
iteitswaarde veel groter zijn dan de
rerkelijke kosten.
Voor Willem van Eyck (Rotterdam)
m Kees Tammens (Amsterdam) kon
leze 25e Interpolisfinale niet stuk
oen ze die op de valreep wisten te
dnnen. Rotterdam met Amsterdam
als partners lieten in een fantastische
indsprint zien waartoe ze in staat
waren. Negen van de 64 paren kwa-
nen uit deze regio. Echter alleen Rob
r.d. Gragt-Charles Schutte wisten een
nooie 9e plaats te veroveren. Ook de
!2-jarige oud-international en huidige
vereldkampioen seniorenbridge Kees
(aiser was aanwezig en eindigde 15e.
iamen met Bep Bieshaar was hij
vaarschijnlijk de oudste deelnemer.
Vaak is het bij de Interpolisfinale zo,
lat je in de eerste ronde al mag laten
tien waartoe je in staat bent. Dat was
iok hier het geval met spel 1 voor de
(oord-spelers. Noord had: sch A 7 4;
ia A 8; ru B 10 9 6 4 3; kl 5 4. Noord
s de gever en niemand kwetsbaar,
pas van Noord openden de meeste
)ost-spelers met een bod, dat een
teskaart schoppen en 6-10 punten
langaf. Meestal de 'multi' 2 ru, soms
de zwakke twee 2 sch en tegen Mike
lever en Willem Alkemade 2 ha, een
ransfer voor de schoppens. Na direct
sch of na 2 ha, Zuid pas, West 2 sch,
(oord pas; Oost pas zal Zuid meteen
umpen naar 4 ha.
Moet Noord nu nog bieden? Aan
mjwel alle tafels paste Noord. Aan
sommige tafels had West het Noord
log moeilijker gemaakt door na de
- nulti 2 ru, eerst 3 kl te bieden voor de
Tiitkomst. Toen daarna Oost 3 sch
iod en Zuid ook weer 4 ha was
oord natuurlijk niet meer in bewe-
png te krijgen. De gemakkelijkste op-
,v lracht had Noord als ze een biedsys-
,d, eem speelden, waarbij Zuid eerst 2 ru
mocht doubleren voor straf en daarna
iet 4 ha zelf de manche volbood.
Toen was Noord natuurlijk niet
leer te stoppen onder slem. Het hele
ipel zag er zo uit:
}ll°o
ru is altijd gemaakt en 6 ha kan al
leen down als West mebruiten start.
3P Dat was nooit gevonden. Oost kan 6
ha wel doubleren (Lightner doublet
zijn partner de opdracht voor
een ongebruikelijke uitkomst), maar
West kan zien, dat troefheer na dit
bieden waarschijnlijk vóór het aas en
niet erachter zit en dus nog steeds
geen downslag is. 6 SA is overigens
ook alleen down met een klaveren
start. Slechts 9 van de 32 keer was er
slem (6 ru of 6 ha) geboden en ge
maakt.
Ook in spel 23 hadden NZ een bied-
probleem. Hier was Zuid de gever.
Noord had: sch A; ha V B 5; ru A H 9 5
3; kl A H 7 4. Na tweemaal pas moet
Noord met deze 21 punten openen.
Omdat Noord alleen lengte in de lage
kleuren heeft, is een jumpbod niet
Ook na 2 SA, een zonde, die
sommige spelers nog wel eens be
gaan, komen NZ niet goed terecht.
Gewoon beginnen met 1 ru OW pas
sen steeds; Zuid 1 ha; Noord moet nu
jumpen naar 3 kl; Zuid 3 ru; Noord 3
ha (forcing) en Zuid 4 ha. Nu kan
Noord met 4 SA de azen met harten
heer opvragen. Zuid 5 ha, twee sleu-
telkaarten, dus hartenaas en heer.
Klein slenf is zeker.
Moet Noord nog proberen groot
slem te bieden? Moet 6 ru of 6 ha het
eindbod worden? 6 ha betaalt beter en
moet goed speelbaar zijn. Groot slem
kan er niet inzitten, want Zuid kan
met dit bieden ruitenvrouw er niet
meer bij hebben (dan had hij na 3 ha
eerst 4 ru moeten bieden.
Dit was het hele spel:
v V B 5
AH953
A H 7 4
k H B 10 8 2 M V 7 6 4
r9743
t f9743
W *%-* 0 8 6 2
fc V1062
puzzel
Nummer 16
Horizontaal: 1. makker; 5. legerleiding;
ningszoon; 12. weekdier; 14. hemellichaam; 15
standaard; 18. houvast; 19. aansporing; 20. ach
ter; 21. insekt; 22. vergevingsgezindheid; 23. be
hoorlijk; 25. eenjarig dier; 27. mollengang; 29
deel van een gebouw; 30. inhoudsmaat; 31
overblijfsel; 33. deel van het oog; 35. vreemde
munt; 37. dierlijk produkt; 38. middel; 40. oude
lengtemaat; 42. kegelvormig; 45. graveur; 47.
zeevis; 49. binnenwater; 50. mannetjesvarken;
52. tijdperk; 53. sierplant; 56. sluiting; 58. ach
ter; 59. afscheidingslijn; 61. dierenverblijf; 62.
deel van een boom; 64. durende vijandschap;
65. denkbeeld; 67. administratieve troepen; 68.
bedorven; 70. oppervlaktemaat; 72. openbaren;
74. gang van een paard; 76. aanvoerder; 78.
hoogste punt; 80. bijwoord; 81. roofzuchtige pa
pegaai; 82. huivering; 83. meisjesnaam; 86.
rijstbrandewijn; 88. Griekse schikgodin; 89.
soort schaatsen; 90. kledingstuk; 91. stomp van
een boom.
Verticaal: 1. aarde; 2. afgunst; 3. ge
hoororgaan; 4. proef; 5. zeezwaluw; 6. mo
ment; 7. slee; 8. aardappel; 9. dwarsmast;
10. belangstelling; 11. versleten; 13. meu
belstuk; 14. echtgenoot; 16. las; 17. plak-
briefje; 18. dichtvorm; 22. kleur; 24. drink
beker; 26. bloeiwijze; 28. inwendig; 30.
pepmiddel; 32. buisverlichting; 33. Euro
peaan; 34. muziekteken; 36. bij elkaar; 39.
aanvankelijk; 41. kustvaartuig; 43. filmde
cor; 44. haag; 46. venster; 48. bloedgetui
ge; 51. droogplaats; 54. boerenbezit; 55.
schoorsteenzwart; 57. wapenschouw; 60.
muzieknoot; 61. leger; 63. insekteneter;
64. zoogdier; 66. tweegevecht; 67. positie
ve elektrode; 69. destijds; 71. dwingeland;
73. verdieping; 75. leerrede; 77. gezet; 79.
kattesoort; 83. klap; 84. stuk hout; 85.
kunsttaal; 87. muzieknoot; 88. familielid.
Oplossing nummer 15
De twee woorden van de opgave van vorige
weekwaren: LENTEBOEKET en
HOOIKOORTS.
Winnaars
De winnaars van een luxe potlodenset zijn:
A. Cramer, J. v. Campenlaan 116, Leiden
(kruiswoord).
P. Walter, De Sitterlaan 131, Leiden
(cryptogram).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel
en/of het cryptogram, per briefkaart, die
nen uiterlijk dinsdag a.s. in ons bezit te
zijn. Indien per post wordt ingezonden,
als volgt adresseren: Redactiesecretariaat,
Uitgeversmaatschappij Leidsch Dagblad
b.v., Postbus 54,2300 AB Leiden.
Oplossing
cryptogram 15
b-
onderonsje
x-o-a-o-u-
-doodnormaal
r-i-d-b-f-h-
loods-opstal
o-a-tc-a-
piccolo-hort
-e-t-p-v-o-g-
kruis-letters
-s-v-v-ro-
diplomatiek
-t-e-a-e-i-
gerinkel-
-i-e-e-
storing
Q
dammen
Cryptogram nummer 16
Horizontaal: 3. Vorstelijke jurist? (10); 6. Vaardig
heid van een gewichtheffer? (12); 8. Zo zijn de gevol
gen het meest elastisch (12); 10. Hechten aan het werk
van Elsschot (5); 11. Dat is benzine van een prima
kwaliteit! (8); 12. U werd wijzer van zijn kennis (8); 14.
Het hardhandige van ontwikkeling (5); 15. Geen beest
op ware grootte? (10); 17. Ter afsluitng van een Belgi
sche plaats (4); 18. Gevleugelde aap (4).
Verticaal: 1. Plaatsnemen op het toilet (8); 2. De S
van Startgeld (13); 3. Onvriendelijk bejegenen kan be
hoorlijk aankomen! (10); 4. Beloning voor het dragen
van een bril? (9); 5. Drie maal (12); 7. Van kraaien af
stammende vogel (7); 9. Luie tekenaars (11); 13. Klim
plant M); 16. De Britten zijn er tweemaal zo verguld
mee! (6).
Alvorens we ons bezighouden
met het NK in Stadskanaal,
krijgt u eerst de oplossingen van
de problemen uit de rubriek
van vorige week. Met voor het
gemak de bijbehorende cijfer-
standen.
Opgave 1: wit 15, 20, 24, 33,
38, 48, 50; zwart 4, 9, 21, 27, 29,
31 en 40.
Opl.: 1. 50-44 40x49 2. 48-42
49x32 3. 20-14 29x47 4. 14x3
47x20 5. 3x25 27-32 (27-31? 25-
48 31-36 48-37) 6. 25-9 4x13 7.
15-10 met winst. Auteur: Ustia-
nov.
Opgave 2: wit 22, 23, 26, 28,
33, 35, 42; zwart 1, 9, 11, 17, 24.
30 en 34.
Opl.: 1. 33-29 24x33 2. 28x39
17x19 3. 35x4 34x43 4. 42-38
43x32 5. 4-27! 32x21 6. 26x6
wint. Auteur: M. Tsjwetov.
Opgave 3: wit 21, 23, 28, 29,
30, 33, 35; zwart 8, 12, 14, 15, 17,
19 en 20.
Opl.: 1. 23-18 12x25 2. 21x3
25-30 3. 35x13 20-25 4. 3x20
15x24 5. 13-9 25-30 6. 9-4 30-34
7. 33-29!! 34x32 8. 4-10 32-38 9.
10-15. Auteur: A. Moiseew.
Opgave 4: wit 23, 24, 29, 30,
32, 38, 40, 4144, 47; zwart 9, 11
12, 15,21,25,27,31 en 36.
Opl.: 1. 24-20 15x42 2. 47x38
25x45 3. 23-19 36x47 4. 19-14
47x50 5. 14x3 27x38 6. 3x6 met
winst. Auteur: L. Witosjkin.
Opgave 5: wit 27, 32, 37, 39,
40, 41, 44, 47, 49; zwart 9, 11, 12,
13, 18, 22,24, 25 en 36.
Opl.: 1. 32-28 22x42 2. 47x38
36x47 3. 28-23 47x45 4. 49-43
18x29 5. 44-40 45x34 6. 39x6
winst. Auteur: V. Boelat.
Opgave 6: wit 15, 16, 25, 33,
Diagram 1
37, 38, 42, 43, 46, 50; zwart 4, 7,
8, 9, 12, 14,22,26,28 en 40.
Opl.: 1. 25-20 28x48 2. 15-10
4x24 3. 50-44 40x49 4. 16-11
49x41 5. 11x4 48x37 6. 4x21
26x17 7. 46x37. Auteur: V. Ma-
toes.
Tot zover de problematiek.
Een alleraardigste reeks naar ik
heb begrepen uit diverse reac
ties.
Nog even een tussenstop. Van
Bertus Groot ontving ik een leuk
fragment uit de interne compe
titie van damclub SNA (zie dia
gram 1). Tegen Benno van
Straaten combineerde Bertus
zich heel verrassend naar de
damlijn: 28. 29-24! 19x30 29.
26-21 16x27 30. 36-31 27x36
31. 46-41 36x47 32. 40-35!!
47x40 33. 35x24 20x29 34.
45x1 en volkomen orinodig liet
wit de party nog remise lopen.
Niettemin een verraderlijke
damzet! Met dank aan de in
zender.
Dan nu de nationale titel
strijd. De eerste partijen uit het
belangrijkste vaderlandse titel-
Diagram 2
toernooi zagen er goed uit. Met
smaakmakers als Hans lansen,
Auke Scholma en een Arjan van
Leeuwen kan dat ook niet an
ders. Zij bieden doorgaans vol
doende tegenwicht om de saaie
partijen van bijvoorbeeld spe
lers als Meijer. Van der Kooy en
(in iets mindere mate) Thijssen
teniet te doen.
De prijs voor de aardigste
combinatie zou wel eens te
recht kunnen komen bij Auke
Scholma. In de tweede ronde
maakte een vinnige rondslag
een even onverwacht als fraai
einde aan de winstplannen van
Arjan van Leeuwen.
Wit: A. Scholma; zwart: A.
van Leeuwen (NK 95). Partij: 1.
32-28 17-21 2. 38-32 21-26 3.
43-38 11-17 4. 49-43 6-11 5. 31-
27 20-25 6. 37-31 26x37 7. 42x31
15-20 8. 41-37 10-15 9. 31-26 5-
10 10. 36-31 19-23 11. 28x19
14x23 12. 46-41 9-14 13. 33-28
1-6 14. 28x19 14x23 15. 39-33
17-21 16. 26x17 11x22 17. 44-39
10-14 18. 50-44 13-19 19. 34-30
25x34 20. 40x29 23x34 21. 39x30
8-13 22. 32-28 2-8 23. 28x17
12x32 24. 37x28 4-9 25. 41-37 7-
12 26. 43-39 6-11 27. 44-40 11-
17 28. 30-25 20-24 29. 37-32 17-
21 30. 40-34 12-17 31. 47-42 18-
22 (zie diagram 2) 32. 34-29 8-
12? Het valt de zwartspeler niet
echt aan te rekenen dat hij de
nu volgende combinatie niet
aan heeft zien komen: 33. 29x20
15x24 34. 31-27!! 22x31 35. 28-
23 19x37 36. 38-32 37x28 37.
33x11 16x7 38. 35-30 24x35 39.
45-40 35x33 40. 42-38 33x42 41.
48x10! Een bijna problemati
sche winst. Tijd: 1.59/1.40 uur.
Gezien zijn tijdgebuik kan het
haast niet anders of Scholma
moet deze combinatie redelijk
ver van te voren hebben bere
kend. Tot slot nog een aankon
diging. Op zaterdag 27 mei a.s.
organiseert de damclub IJmui-
den voor de eerste maal het
Willem Jurg Herdenkingstoer-
nooi. Het ligt in de bedoeling dit
toernooi jaarlijks als eerbetoon
aan de vorig jaar onverwacht
overleden oud-FMJD president
en dampublicist te organiseren.
Er is gekozen voor een zogehe
ten 12-uurs toernooi. Met ande
re woorden: het evenement be
gint om 9.00 uur en eindigt om
21.00 uur. Het speeltempo is
een half uur per speler per partij
met gebruikmaking van het
Zwitsers systeem. Deelname uit
het buitenland is inmiddels al
zeker. Voor inlichtingen en/of
aanmelding kunt u terecht bij
ondergetekende, per adres De
Kroonakker 1, 1749 JT Warmen-
huizen of telefonisch
02269-5474.
schaken
Van het vorige maand gehou
den Kloostertoernooi in Ter
Apel is een fraai uitgevoerd
toernooibulletin verschenen.
Een aantal partijen is van com
mentaar voorzien waaruit blijkt
dat voor Loek Van Wely een op
vallende rol was weggelegd.
Meestal is Loek wel goed voor
een of meer flitsende overwin
ningen, doch dit keer viel hij
vooral op door een tweetal inte
ressante eindspelen. In de vier
de en voorlaatste ronde won hij
met zwart op fraaie wijze een
lastig eindspel tegen Michael
Adams. In de slotronde stond
zijn ontmoeting met de Rus
Vladimir Episjin op het pro
gramma. Deze ervaren tegen
stander maakt deel uit van het
secondantenteam van Karpov
en geldt dan ook als een lastig te
nemen hindernis. Niettemin
slaagde Van Wely er in met wit
.vanuit een Dameindische ver
dediging, het initiatief naar zich
toe te trekken. Na de 31-ste zet
van zwart was de volgende stel
ling ontstaan. (Zie diagram 1).
Wit beschikt over het loperpaar
en de betere pionnenstelling en
heeft daardoor goede kansen op
het volle punt. De Rus toont
zich echter een goed verdedi
ger. Er volgde: 32. Td2!. Valt Ld5
aan en maakt veld c2 vrij voor
de loper. 32.c4; 33. Lc2 Ta8;
34. Txd5 Txd5; 35. Le4 Pf4; 36.
Lxd5+ Pxd5; 37. Txc4. Wit heeft
een pion gewonnen maar het
einde van de strijd is nog niet in
zicht. 37. g5; 38j hxg5 fxg5;
39. Kd2 Ke6; 40. Lh2 Kf5; 41.
Tc5 Ke6; 42. Tc4 Kf5; 43. g4+!
Legt pion g5 vast op de kleur
van de loper en drijft tevens de
zwarte koning terug. 43.
hxg4; 44. fxg4+ Ke6; 45. Te4+
Kd7; 46. Le5. Jammer! In het
bulletin wordt opgemerkt dat
46. Lgl!, gevolgd door 47. Ld4!,
vrijwel zeker tot winst zou heb
ben geleid. Het verschil wordt
zo dadelijk duidelijk. 46.Te8;
47. Kd3 Te6. In een poging de
winst alsnog te forceren offerde
Van Wely nu zijn loper. Dank zij
de voortreffelijke verdediging
van Episjin leidde dit echter niet
tot het gewenste resultaat. De
spannende eindfase verliep als
volgt: 48. Txa4 Txe5; 49. Kd4
Pb6; 50. Kxe5 Pxa4; 51. b4 Pc3;
52. Kf5 Kc6; 53. Kxg5 Pb5! Het
I
lil)
111!
Sr
A
1
I
■I
A
M,
i
i
III!
111
01
n.
III
A
Si
A
1
I
Mil
111
JU,
1
HI
i
1
111
I
i||
111
ill
III
1
ill
1
A
III
111
A
111
A
111
III
A
101
A
111
II!
2
dt?
begin van zwart s fraaie verde
digingsconcept. Hij wil de witte
pionnen op de damevleugel
naar voren lokken om er een
met het paard te slaan. Vervol
gens spoedt het paard zich naar
de witte g-pion en neemt de
zwarte koning de laatste witte
pion voor zijn rekening. 54. a4
Pc3; 55. b5+ Kc7; 56. Kf6 Pxa4;
57. g5 Pb6; 58. Ke6. (58. g6 Pd5
59. Kf7 Pe3; 60. g7 Pf5; 61.
g8D Ph6+; leidt eveneens tot re
mise). 58. Pd7; 59. b6+ Kc6.
(Gedwongen). 60. b7 Pc5+; 61.
Ke5 Pxb7; 62. g6 Pd6; 63. g7
Pf7+; 64. Kf6 Ph6. Remise, op
het nippertje. Lezers die het
toernooibulletin willen ontvan
gen dienen 12,50 over te ma
ken op rekening 36.01.10.045
van de Rabobank Ter Apel, ten
name van de penningmeester
stichting Klooster Schaaktoer
nooien, onder vermelding van
'Toernooiboek 1995'.
Bij uitgeverij van Spijk, Venlo
- Antwerpen, is 'Elementen van
de schaakstrategie 1', het eerste
deel van een nieuwe serie ge
wijd aan het positiespel, ver
schenen. Schrijver is IM Her
man Grooten, die niet alleen
een verdienstelijk schaker doch
tevens een bekend publicist en
ervaren schaaktrainer is. Doel
van deze nieuwe serie is om de
elementen van de schaakstrate
gie op systematische wijze te
behandelen. Grooten heeft zich
bij het samenstellen laten inspi
reren door Alexander Kotov's
'Play like a grandmaster', waar
in veel aandacht wordt besteed
aan de theorieën van Steinitz,
de grondlegger van het moder
ne positiespel. De schrijver wijst
er op dat in de voormalige Sov
jetunie veel gewicht werd toege
kend aan het herkennen van
strategische kenmerken. Stei
nitz maakte een onderscheid
tussen permanente en tijdelijke
voordelen. In dit eerste deel be
handelt Grooten na een uitge
breide 'Inleiding' vijf hoofdstuk
ken, te weten: 'Materieel voor
deel'; 'Verzwakte koningsstel
ling'; 'Vrijpion in het midden
spel'; 'Zwakke pion(nen) (bij de
tegenstander)' en 'Sterke en
zwakke velden'. Elk hoofdstuk
wordt afgesloten met een zestal
oefeningen die over het alge
meen pittig van stof zijn. Er valt
heel wat te leren uit dit boek.
Wat te denken van het volgende
voorbeeld. In een partij Fischer
- Gadia, Mar del Plata 1960, be
reikten de spelers op een gege
ven moment de volgende stand.
(Zie diagram 2). Grooten legde
deze stelling voor aan een aan
tal geoefende spelers en vroeg
hen hoe wit het beste kan voort
zetten. Vrijwel allen dachten
onmiddellijk aan het verleidelij
ke 1. f6. Geduldig legt Grooten
uit dat deze zet amper iets ople
vert om vervolgens vast te stel
len dat Fischer met de uiterma
te verrassende, doch bij nader
inzien strikt logische zet 1. Tal!,
de juiste aanpak demonstreer
de. Zwart staat machteloos te
gen de met a4 in te leiden aan
val op de damevleugel. Wie se
rieus zijn/haar schaakpeil wil
verhogen zal in deze nieuwe se
rie bepaald niet teleurgesteld
worden. De uitgever zorgde
voor een fraaie uitvoering, in
clusief een fleurig omslag.
Kortom: van harte aanbevolen!
Bel voor de laatste ronde...
Vandaag vindt de laatste ron
de van de KNSB-competitie,
alsmede de promotieklasse van
de onderbonden plaats. Het
enige regionale team dat kans
maakt op een kampioenschap
is Bloemendaal (3C) dat in Am
sterdam VAS/ASC dient te ver
slaan. Voor de degradatie zijn
de volgende wedstrijden van
doorslaand belang. HWP Zaan
stad - Amstelveen (llkl.), Pur-
merend - ASG Apeldoorn (IA),
Philidor leiden - VHS Haarlem
(IB), LSG 2 - ZSC/Saende (2B)
en in de promkl. van de NHSB
Heerhugowaard Kijk Uit,
IJmuiden.
Opgave vorige week
(Wit: Kh5, Te2, a2, c4, d3, e6,
f6, g4, g5, g6. Zwart: Kh8, DIB,
a3, a4, c5, d4, e7, g7. Wit aan zet
wint). Oplossing: 1. f7. Als wit
nu nog de tijd krijgt voor Tf2 is
het afgelopen. Maar met het
enige stuk waarmee zwart kan
spelen kan hij zich nog wel even
verdedigen. 1. I)a8; 2. Te4
Db8; 3. Te5 Da8; 4. Td5 Db8; 5.
Td6 I)a8; 6. Tc6 Db8; 7. Tc7
Da8; 8. Tb7 Df8; 9. Kh4. Brengt,
alvorens de beslissende slag te
kunnen slaan, eerst de koning
naar veiliger oorden. 9. Dd8;
10. Kh3 Df8; 11. Kg2 I)d8; 12.
Kfl DIB; 13. Kei Dd8; 14. KdI
DfB; 15. Kcl Dd8; 16. Kbl Df8;
17. Kal I)d8; 18. Tbl Da8; 19.
Tfl en wint.
Nieuwe opgave
In de 'Deutsche Schachzei
tung' verscheen in 1957 een
leerzame eindspelstudie van dr.
Alois Wotawa. (Zie diagram 3).
Ondanks zijn penibele positie
kan wit met nauwkeurig spel re
mise maken.
filatelie
POSTAAL staat in deze maan
den overal in de wereld het ein
de van de Tweede Wereldoorlog
centraal. Daar komt nog bij dat
het een na laatste door de CEPT
vastgestelde thema voor de Eu
ropa-zegels 'vrede en vrijheid'
is. Nederland doet sedert vorig
jaar dan wel niet meer mee aan
deze nu 40-jarige Europese om
nibus-uitgifte, dat neemt niet
weg dat PTT-Post 3 mei wel met
een serie 'vijftig jaar vrede'
komt als afsluiting van de WO-
Il-serie.
Er zullen 3 mei drie zegels
van 80 cent verschijnen. Twee
zegels zijn gewijd aan respectie
velijk de herdenking van de
Tweede Wereldoorlog en aan de
bevrijding en de derde vraagt
aandacht voor het 50-jarig be
staan van de Verenigde Naties.
Van alle zegels zijn 8,5 miljoen
stuks van de persen gekomen.
De zegels zijn ontworpen
door Jan Bons (*1918) die ook al
de zegel ter ere van de in april
1945 gefusilleerde Groninger
kunstenaar Hendrik Werkman,
die 17 januari verscheen, voor
zijn rekening nam. Jan Bons
heeft alle ellende, verdriet, op
luchting van bezetting, bevrij
ding en vrede in cijfers, getallen,
woorden, maar vooral in kleu
ren tot uitdrukldng gebracht.
Hij heeft dat vooral gedaan om
dat de gevoelens over de oorlog
zo verschillend zijn.
Op de zegel ter herdenking
van de Tweede Wereldoorlog
heeft Bons de woorden 'bezet,
geknecht, geteisterd en ge
brandschat' geschreven. Deze
woorden worden versterkt door
het kleurgebruik voor de jaarta
len 40 en 45: de bruinhemden-
kleur, de aangetaste kleuren van
45 en het rood van bloed, vuur
en verzet.
De andere WO-II-zegel is ge
wijd aan de bevrijding. Op de
zegel de jaartallen 45 en 95 en
de tekst 'vijftig jaar geleden
werd NEDERLAND (lands
naam) bevrijd'. In bevrijd is
'vrij' roodgedrukt om daarmee
de gevoelens van toen uit te
drukken.
Op de zegel waarmee het 50-
jarig bestaan van de Verenigde
Naties wordt herdacht staat bij
na zegelvullend het getal '50' en
in hetzelfde handschrift als op
de andere zegels de tekst 'één
wereld', 'vijftig jaar' en 'verenig
de naties'. Bons heeft 'één we
reld' ontleend aan de uitspraak
van de vice-president van de
Verenigde Staten Henry Wallace
bij de oprichting van de VN:
'One world or none'. Hiermee
wil hij weergeven dat we in alle
opzichten zuinig moeten zijn
met de wereld die we hebben.
Er is immers geen tweede.
Met de uitgifte van de WO li
en 'vijftig jaar vrede'-zegels op 3
mei wordt dus tevens de WO II-
reeks afgerond. De reeks werd 8
mei 1990 ingezet met de 55 c
zegel waarop de nog rokende
ruïne van de Zuiderkerk na het
bombardement van Rotterdam
(deze zegel maakt deel uit van
een Rotterdam-serie). Verder
verschenen: 25 februari 199175
c., deel van een foto gemaakt
tijdens de razzia rond het Jonas
Daniël Meyerplein (50-jarige
herdenking februaristaking); 25
augustus 1992, 70 c., kamp
Westerbork; 5 mei 1993, twee
zegels van 80 cent (paar met
doorlopende tekst), Radio
Oranje en luisteren naar de ge
heime zender; vorig jaar 15 au
gustus, 80 cent, Japanse bezet
ting van Nederlands Indië en 90
cent, Operatie Market Garden
(1944).
