'Opvang probleemjeugd slecht'
Binnenland
Namen werden asdeeltjes, weggeblazen door de wind
Vrouw belt politiebureaus
in IJsselland stapelgek
De asperges komen weer
reddy Heineken laat zijn kind niet alleen
Jorritsma wil maar één
tunnel voor Betuwelijn
Nederland betaalt mee
aan cellen in Rwanda
pONDERDAG
13 APRIL 1995
CPD Geassocieerde Pers Diens
Miljoenenschade bij brand Heerlen
II heerlen^ Een fruitgroothandel in Heerlen is gisteravond door
I brand verwoest. De schade wordt geschat op minstens vijftien
I miljoen gulden. De brand brak om half zes 's middags uit. en
I ging gepaard met veel rook. Alle wegen in de buurt werden voor
J verkeer afgesloten waardoor in Heerlen een grote verkeerschaos
[(ontstond. Over de oorzaak van de brand is niets bekend.
FOTO ANP DRIES RINSEN
Jongens vinden babylijkje
oosterhout Vier jongens uit het Noordbrabantse Oosterhout
lebben gisteravond het lijkje gevonden van een pasgeboren ba-
jy. Het lag ingepakt in de buurt van de Slotbosschetoren aan de
rand van Oosterhout. De politie weet niet of het kind dood is ge
boren of om het leven is gebracht. Dat moet sectie uitwijzen.
NS-werker komt onder trein
uitgeest Op het baanvak Uitgeest-Alkmaar is gisteravond na
middernacht een 42-jarige bouwvakker onder een trein geraakt
;n overleden. De man, die in dienst was van aannemersbedrijf
lailbouw uit Leerdam, was op slag dood. Een woordvoerder van
vermoedt dat de man die op een afgesloten baanvak werkte,
;e dicht bij het andere spoor is gekomen en door een passerende
[rein is geraakt.
Papierproduktie kan schoner
kroningen De produktie van papier kan goedkoper en schoner.
Aan de Rijksuniversiteit Groningen is een proces ontwikkeld
mor de aanmaak van bewerkt (gemodificeerd) zetmeel dat
vordt gebruikt om papier te verstevigen en om het een glad op-
lervlak te geven. Het proces doet de produktie sneller verlopen
in er komen geen grote hoeveelheden vervuild afvalwater bij
rrij. Chemisch technolooog ir. N.J.M. Kuipers promoveert op 24
april op het onderzoek naar de nieuwe ontwikkeling. Het be-
Irijfsleven heeft al interesse getoond in de vinding.
)rie jaar cel voor produktie XTC
1eda De rechtbank in Breda heeft gisteren een man uit Oos-
erhout veroordeeld tot drie jaar cel plus 25.000 gulden boete
regens produktie van een grote hoeveelheid XTC en amfetami-
le. Tegen de man was zes jaar cel plus 100.000 gulden boete ge-
ist. De man wordt gezien als het brein achteï een organisatie
lie tussen 1991 en 1994 dagelijks duizeuden pillen produceerde.
)e drugs werden vanuit laboratoria in Tilburg en Breda over het
ele land verspreid.
ironingen gaat in autoverhuur
jb. jKs:tevoren geschat bedrag voor het autogebruik wat achteraf
rerdt verrekend. De auto's kunnen worden gereserveerd en af-
ehaald bij een autoverhuurbedrijf. De provincie denkt aan
tensen die niet dagelijks een auto nodig hebben en jaarlijks
ussen de tien- en twintigduizend kilometer rijden. Tien procent
an de Groningse automobilisten overweegt namelijk de auto de
leur uit te doen omdat hij te duur is.
Man rijdt 190 waar hij 80 mag
ampen Tijdens een snelheidscontrole heeft de politie van Kam
en een 28-jarige automobilist uit Goirle van de weg gehaald.
)e man reed over de Kamperstraatweg met een snelheid van
90 kilometer per uur waar de maximale snelheid 80 kilometer
er uur is. Na overleg met Justitie is besloten de auto in beslag te
emen. Een motorrijder die 180 reed waar 100 km/uur is toege-
taan kreeg een proces-verbaal.
Jondsleden akkoord met bank-CAO
en haag De leden van de dienstenbonden FNV en CNV, de
Jnie BLHP en van de Beroepsorganisatie Banken Verzekeringen
BBV) hebben in grote meerderheid ingestemd met het op 11
naart bereikte principe-akkoord over een nieuwe collectieve ar-
leidsovereenkomst voor het bankbedrijf (106.000 werknemers),
let akkoord biedt bankemployés de mogelijkheid om zonder
ïkomensachteruitgang 36 uur te gaan werken in een vierdaagse
rerkweek (nu 38 uur). In ruil daarvoor blijft een loonsverhoging
irie jaar lang achterwege. Ook kunnen werknemers flexibeler
forden ingezet.
ïindhovens offensief tegen hardrijders
ndhoven De Eindhovense politie heeft extra mensen inge-
uurd om het groot aantal processen-verbaal wegens snelheids-
vertredingen te kunnen afhandelen. Eind vorige maand begon
e politie in die plaats een grootscheepse actie om het hard rij-
Sen in de bebouwde kom te beteugelen. Inmiddels zijn 2.064
ekeuringen uitgedeeld, zo meldt een woordvoerder. De hoogst
v. emeten snelheid op een weg waar 50 kilometer per uur mag
'orden gereden, bedroeg 111 kilometer per uur. De speciale ac-
e duurt tot het einde van het jaar. Volgens de zegsman van de
olitie wordt in die periode dermate intensief gecontroleerd, dat
otoire hardrijders er zeker van kunnen zijn dat ze meerdere ke
en worden gepakt.
Rechter maant overheid tot actie
De druk op de overheid om meer opvang te scheppen
voor probleemjongeren neemt toe. De Haagse kinder
rechter Punt zei gisteren dat 'de Staat kan niet met lege
handen blijven staan. Dit is geen kwestie van wat men
wil, het móet gewoon'. Aanleiding was een kort geding
van de stichting Jeugdhulp Rijnmond (SJR) over opvang
voor een 16-jarige Rotterdammer.
den haag anp
Er is een schrijnend tekort aan
opvang voor probleemjongeren.
Volgens de provinciebesturen
zijn er de komende twee jaar
2.500 extra plaatsen nodig, ruim
1.000 in tehuizen en bijna 1.500
in opvanggezinnen. Die uitbrei
ding kost ongeveer negentig
miljoen gulden per jaar. Om de
Staat onder druk te zetten
dreigde de SJR begin maart al
met een kort geding om opvang
af te dwingen voor een 16-jarig
meisje dat compleet dreigde te
ontsporen. Dat geding werd op
het laatste moment afgeblazen
toen staatssecretaris Terpstra
(VWS) zich garant stelde voor
een oplossing.
De SJR liet toen al weten nog
twee probleemjongeren achter
de hand te hebben. Om één van
hen, een 16-jarige zwakbegaaf
de Rotterdammer met ernstige
gedragsstoornissen, ging het
gisteren bij de Haagse recht
bank. Hij heeft dringend behan
deling in een gesloten jeugdin
richting nodig, maar vooralsnog
is er geen plaats voor hem. Ook
zijn cel moest hij na enkele da
gen aan een ander afstaan.
Thuis is hij niet te handhaven.
Dat de toestand van de Rot
terdammer nijpend is, behoefde
in de rechtszaal geen discussie.
SJR-advocaat Vermaat legde
dan ook de nadruk op de juridi
sche kant. Hij wees op het VN-
Verdrag inzake de rechten van
het kind, dat stelt dat de lidsta
ten verplicht zijn bijzondere be
scherming en bijstand te verle
nen aan kinderen die niet in
een gezin kunnen blijven. Ook
haalde hij de in 1990 van kracht
geworden wet op de Jeugdhulp
verlening aan, waarin staat dat
de centrale overheid verplicht is
daarvoor voldoende middelen
vrij te maken. Dat gebeurt niet,
stelde Vermaat.
De rechter kon zich voor een
groot deel vinden in dat betoog.
„Dit is geen kwestie van wat
men wil. het móet gewoon. De
Staat moet woord houden", al
dus rechter Punt, „de lange
wachtlijsten voor TBS-klinie-
ken, het cellentekort en nu weer
het schreeuwend gebrek aan
behandelplaatsen voor pro
bleemjongeren, overal loopt het
mis. De overheid kan niet blij
ven zeggen dat ze haar best
doet. Op een gegeven moment
moet ze met een resultaat ko-
Hij stelde landsadvocate Van
de-Kragt voor het kort geding
aan te houden om staatssecre
taris Terpstra gelegenheid te ge
ven alsnog met een oplossing te
komen. „Ik heb liever dat de
politiek dit oplost dan de rech
ter", aldus Punt. Maar de raads
vrouw zag het nut van het voor
stel niet in. omdat volgens haar
de overheid al alles doet wat ze
kan. Er ligt een noodplan voor
de uitbreiding van de gesloten
jeugdopvang met 28 plaatsen.
Die wordt zo spoedig mogelijk
gerealiseerd. Om die reden zou
volgens haar het kort geding he
lemaal niet nodig zijn, want dan
is er ook ruimte voor de 16-jari-
ge Rotterdammer. De rechter
doet uitspraak op 21 april.
westerbork Duizenden mensen herdach
ten gisteren de bevrijding van het voorma
lige doorgangskamp Westerbork. Een stille
tocht voert naar het monument, een afge
broken spoor, symbool van de reis naar de
dood in het oosten.
Zonder opsmuk heeft prins Willem-
Alexander zich bij de kop van de stoet van
herdenkenden gevoegd. Hij is door het
Herinneringscentrum Westerbork niet al
leen gevraagd als lid van het koninklijk
huis, maar vooral ook als lid van de jongere
generatie. De generatie die met de waar
schuwingen uit het verleden zijn voordeel
moet doen.
Het zijn daarom ook scholieren die even
later voornamen van vermoorde kinderen
door het kamp laten klinken: Nathan, Mi
chael, Siegfried. Bij de naam Sonja barst
een oude man in snikken uit. Het is ook
een scholier die de dichtregels van Ida Vos
declameert: „Namen werden asdeeltjes,
weggevoerd door oostenwind." Ruim
107.000 mensen werden via Westerbork
naar de vernietigingskampen weggevoerd:
107.000 joden, 245 zigeuners en tientallen
verzetsmensen. Er kwamen er 102.000 om.
Westerbork was hiermee het Nederlandse
centrum van de Holocaust.
Het leed van de zigeuners is altijd wat
vergeten door het grote publiek. Niet door
het Herinneringscentrum, dat met name
vorig jaar uitgebreid bij het lot van de zi
geuners stilstond met een tentoonstelling
en een herdenking. Er is ook een monu
mentje op het kampterrein. Het is de zigeu
ners niet genoeg. Een dag voor de herden
king hebben ze laten weten aandacht te
vragen voor hun verdriet.
FOTO ANP HANS STEINMEIER
Namaak blijft
groeimarkt
den haag theo haerkens
De produktie van nagemaakte
merkartikelen als parfiim. hor
loges, T-shirts, stropdassen,
jacks, videospelletjes en tassen
groeit nog steeds. Dat conclu
deert de stichting Namaakbe-
strijding (SNB) naar aanleiding
van de toegenomen hoeveel
heid nepsputlen die vorig jaar in
beslag is genomen. Zeventig
keer vonden politie, douane en
Economische Controledienst in
1994 partijen namaakspullen
tegen dertig keer het jaar er
voor.
De hoeveelheid neemt niet
alleen toe, de nagemaakte spul
len worden ook steeds beter zo
dat ze moeilijker te onderschei
den zijn van echt. Voor de leek
is het vrijwel onmogelijk om
vast te stellen of hij een flesje
echte parfum heeft van Estée
Lauder, Christian Dior, Given-
chy, Cartier of Yves Saint Lau-
rant. De doosjes waarin de
reukwatertjes worden verpakt,
worden steeds beter nage
maakt.
Dat geldt volgens SNB-secre-
taris Brohm ook voor de imita
tie van kleding. Met de techni
sche hulpmiddelen die tegen
woordig voor vrijwel iedereen
bereikbaar zijn, kunnen labels
en prints perfect worden nage
maakt. Als de produkten zelf
dan ook nog van behoorlijke
kwaliteit zijn, vallen nep en echt
vrijwel niet meer te onderschei
den. Alleen experts weten door
gaans dat een model overhemd,
T-shirt of das nooit door een
bepaalde fabriek is gemaakt.
Uit de partijen die het laatste
jaar zijn onderschept, blijkt dat
vooral Turkije een steeds be
langrijker rol speelt in deze
branche, vooral op het gebied
van kleding. De verwachte groei
in de parfum blijkt niet te heb
ben doorgezet, maar de aanvoer
van nep-Rolexhorloges uit het
Verre Oosten nam toe. Brohm
schat de jaarlijkse schade op
zo'n honderd miljoen is.
Dienstverlening
bommenmakers
zutphen anp
Voor de rechtbank in Zutphen
is gisteren 240 uur dienstverle
ning en een half jaar voorwaar
delijke gevangenisstraf geëist
tegen drie scheikundestudenten
uit Zwolle die experimenteer
den met zelfgemaakte bom
men. Zij zouden de projectielen
tot ontploffing hebben gebracht
op het artillerie schietkamp in 't
Harde.
Het drietal, 20, 22 en 24 jaar
oud, kende elkaar van het IJssel-
land College in Deventer. Ze
opereerden onder de naam Exit
(explosief improvisatie team).
Bij het experimenteren met de
flessen, biervaatjes of camping
gasflessen gevuld met ammoni
umnitraat en benzine of met
kruit, zou het trio onder meer
een wachttoren hebben ver
nield. Niemand raakte daarbij
gewond.
assen-nueveen gpd
wordt afgesloten en dat ze ook
op een andere manier niet lan
ger de politie belt. Bij elk tele
foontje zou de vrouw honderd
gulden moeten betalen.
De vrouw legde met haar ge-
bel het bureau Hardenberg
soms geheel lam, soms met
schrijnende gevolgen. Zo deed
zich op 28 januari van dit jaar
een dodelijk ongeluk voor in
Hardenberg. Maar door de acti
viteiten van de Nijeveense was
het politiebureau voor vrienden
en familie van het slachtoffer
onbereikbaar.
Stapelgek worden ze bij de re
giopolitie IJsselland van de tele-
föonterreur die een inwoonster
van Nijeveen uitoefent op de
politiebureaus van Steenwijk en
Hardenberg en de meldkamer
Zwolle. De vrouw belt de de po
litie tientallen malen op een
dag. Omdat alle pogingen de
vrouw tot rede te brengen wa
ren' mislukt, sleepte de politie
haar gisteren voor de rechter.
Voor de president van de As
ser rechtbank eiste de politie
dat de telefoon van de vrouw
sterdam rudolph klein
'een groot compliment aan het adres
de heer Heineken'. Zo betitelde topman
Vuursteen de commotie gisteren en eer
teren op de beurs rond het aandeel Hei-
ren. Het aandeel werd massaal verhan-
d en verloor aanvankelijk bijna vijf gul-
B n, maar toen het jaarverslag bekend was
tvorden trok de koers weer aan tot 258,50
wden.
danks de dalende dollar straalt het jaar-
slag onverminderd optimistisme uit voor
-J185. Een echte aanleiding voor de onrust
71 de beurs was er dan ook volgens Vuur-
M en niet, afgezien van het aangekondigde
trek op 27 april van Freddy Heineken als
i >rzitter van de raad van commissarissen
i het concern. Heineken moet opstappen
iwege het bereiken van de wettelijke
ftijdsgrens van zeventig jaar. In het jaar-
slag beschrijft hij het bedrijf „als een
g d waarvan je natuurlijk nooit echt af-
leid neemt."
k Vuursteen benadrukte dat Heineken
bemoeienis houdt met de onderne
ming. Formeel houdt hij die bemoeienis als
voorzitter en gedelegeerd bestuurder van de
raad van beheer van de Heinken Holding.
„Maar ook informeel blijven de contacten
bestaan zoals we die al kennen", verzekert
Vuursteen.
Heineken zag in 1994 voor het vijftiende
achtereenvolgende jaar de winst groeien.
En volgens Vuursteen is er geen reden om
te veronderstellen dat dit in 1995 niet op
nieuw het geval zal zijn. Hoewel de Ameri
kaanse markt voor de brouwer erg belang
rijk is en veel transacties met andere landen
in dollars plaatsvinden, verwacht Vuursteen
geen grote gevolgen van de val van die
munt. „Op korte termijn zijn de valutarisi
co's afgedekt. Op langere termijn kan dat
niet en de gevolgen komen vertraagd door.
Maar het is met de dollar als met de invloed
van het weer op de bierconsumptie: Je kunt
er niets aan doen." Heineken gaat ook uit
van een verdere groei van de export naar de
Verenigde Staten die de laatste jaren steeds
met zo'n tien procent toegenomen.
Het concern boekte vorig jaar een omzet
van 9,9 miljard gulden, tien procent meer
dan in 1993. Hogere prijzen, koersontwik
kelingen en nieuwe deelnemingen en over
names (met name in Zwitserland en Nieuw
Zeeland) compenseerden de daling van de
netto-omzet. Heineken brouwde wereld
wijd 60,4 miljoen hectoliter bier en blijft
daarmee de op één na grootste brouwer ter
wereld. De nettowinst groeide met 27,5 pro
cent tot 662 miljoen door verkoop van een
belang van vijftig procent in Bols Benelux
aan Bols Wessanen.
Heineken is niet van plan zich terug te trek
ken uit de Afrikaanse landen Rwanda en
Burundi waar het concern vijftien vestigin
gen heeft. De brouwerij in Rwanda draait
inmiddels weer, op dertig procent onder
het oude niveau. Burundi is vooralsnog ge
woon in bedrijf. Wel zijn rhedewerkers te
ruggehaald. Vuursteen merkt op dat Heine
ken in het verleden veel heeft verdiend in
Afrika. „En er is geen reden te veronderstel
len dat de stabiliteit niet weerkeert. Boven
dien hebben we als internationale onderne
ming ook maatschappelijke verplichtingen.
Je vertrekt niet zomaar."
den haag gpd
spoorlijn van Rotterdam naar
Zevenaar. De kosten daarvan
bedragen 7,4 miljard gulden.
Om de vijf grootste knelpunten
op té lossen, adviseerde de
commissie-Hermans onlangs
nog eens 1,2 miljard gulden uil
te trekken. De achterban van
D66 heeft haar fractie in de
Tweede Kamer daarop vastge
pind. WD-minister Jorritsma
komt de Democraten slechts
gedeeltelijk tegemoet. Zij trekt
in totaal 720 miljoen extra voor
de Betuwelijn uit.
Minister Jorritsma (verkeer) wil
bij de aanleg van de Betuwelijn
alleen één treintunnel voor het
knelpunt Hardinxveld-Giessen-
dam. Voor de overige knelpun
ten vindt de minister tunnels te
duur. Daar moeten de provin
cies genoegen nemen met ge-
luidschermen, fietstunnels, het
verleggen van wegen en de aan
leg van viaducten.
Het kabinet praat vandaag
opnieuw over de goederen-
eesergroen Deze aspergesteker in het Drentse Eesergroen komt de ko
mende tijd om in het werk. Hij denkt zeker zeventig stekers nodig te
hebben om zijn asperges te oogsten. Dat is geen probleem omdat er
sinds kort langdurig werklozen worden ingezet.
FOTO ANP PETER WASSING
den haag gpd
Nederland gaat meebetalen
aan nieuwe gevangenissen in
Rwanda, die hard nodig zijn
om de daders van de volkeren
moord van vorig jaar te kun
nen opsluiten. Momenteel
worden wekelijks 1.500 ver
dachten opgepakt, zei minister
Pronk van ontwikkelingssa
menwerking gisteren bij terug
komst uit Rwanda en het
buurland Burundi.
Ontwikkelingsgeld voor de
bouw van gevangenissen is
een absoluut unicum, aldus
Pronk. „Maar we doen de
laatste jaren wel meer dingen
die je vroeger nooit deed. De
bouw van gevangenissen moet
uit humanitair oogpunt priori
teit krijgen. Dat vindt ook het
Rode Kruis, dat in Rwanda
aanwezig is." In de grootste
gevangenis van Rwanda zitten
achtduizend mensen, terwijl
er maar plaats is voor tweedui
zend.
Volgens Pronk tikken er in
Rwanda en Burundi op het
moment meerdere tijdbom
men tegelijk. In de Hutu-
vluchtelingenkampen bereidt
men zich voor op een nieuwe
oorlog, jongeren in Burundi
radicaliseren, het leger in dat
land is niet onder controle van
de regering en de berechting
van de moordenaars van vorig
jaar komt maar niet op gang.
De internationale gemeen
schap doet er volgens Pronk
weinig aan de lonten tijdig uit
het kruitvat te trekken. Eind
deze maand wil cle minister
binnen het kabinet bekijken
hoeveel extra geld voor
Rwanda en Burundi kan wor
den vrijgemaakt.
