Zalm offert kwartje voor de ecu
'Adelmund vergroot alleen de onzekerheid'
Feiten&Meningen
Algerije weer
terug naar af
'Kind is in gezin het kwetsbaarst' i
MAANDAG 10 APRIL 1995152
Terug naar af in Algerije. Vorige weekeinde
leek zich in de Algerijnse burgeroorlog een
mogelijke doorbraak af te tekenen voor een
politieke oplossing van het conflict. De twee
belangrijkste niet-fundamentalistische op
positiepartijen FFS en FLN verklaarden zich
toen bereid met de regering te overleggen
over de organisatie van de presidentsverkie
zingen die nog dit jaar moeten worden ge
houden.
Door met de regering te willen onderhan
delen, leek het alsof er een breuk zou optre
den in de Algerijnse oppositie en beide par
tijen het verboden Islamitische Heilsfront
(FIS) zouden laten vallen. Maar daar is geen
sprake van.
Zowel FFS als FLN blijven eisen dat het
FIS bij de nationale dialoog wordt betrok
ken; dat is namelijk volgens hen de enige
garantie dat het endemisch geweld in Alge
rije mogelijk afneemt. De burgeroorlog
heeft de afgelopen drie jaar aan zo'n 40.000
mensen het leven gekost.
Gisteren verklaarde de secretaris-gene
raal van het Front van Socialistische Krach
ten (FFS), Mustafa Bouhadef, in Algiers na
een gesprek met president Zéroual dat de
dialoog tussen regering en de oppositie vol
ledig is vastgelopen. „De machthebbers
houden vast aan hun eenzijdig genomen
beslissing nog dit jaar presidentsverkiezin
gen te houden. Onder deze omstandighe
den zijn onderhandelingen onmogelijk", al
dus de topman van één van de weinige toe
gestane oppositiepartijen in het Noordafri-
kaanse land.
FFS had voorgesteld een nationale confe
rentie te houden met alle belangrijke poli
tieke krachten in het land en een over
gangsregering te vormen. Deze zou de
voorwaarden moeten scheppen voor nieu
we verkiezingen. Dezelfde eis had de voor
malige regeringspartij FLN (Front van Na
tionale Bevrijding) eerder in een gesprek
met Zéroual ook naar voren gebracht. Het
FLN wil een staakt-het-vuren tussen alle
partijen in het land dat onmiddellijk moet
ingaan. In de tweede helft van april kunnen
dan de onderhandelingen beginnen tussen
regering en oppositie en mogelijke oplos
singen worden aangedragen voor de huidi
ge crisis.
Zéroual voelt echter niets voor gesprek
ken met het FIS. Voor de president, die on
der sterke druk staat van militante militai
ren die hard willen optreden tegen de fun
damentalistische moslims, zijn de presi
dentsverkiezingen een nieuw begin. De op
positie daarentegen wil eerst de binnen
landse politieke problemen oplossen.
FLN, FFS, FIS en een aantal ahdere groe
peringen ondertekenden begin dit jaar de
verklaring van Rome, waarin zij aangaven
alleen onder strikte voorwaarden de dialoog
met de regering te willen heropenen. De
groeperingen eisten de vrijlating van poli
tieke gevangenen, onder wie FIS-leden, als
mede de vrije toegang van de politieke par
tijen tot de massamedia. Eerbiediging van
de mensenrechten en van de cultuur en taaj
van de Berberse minderheid zijn andere
voorwaarden. Even leek het erop dat dit
platform, dat Zéroual niet erkent, uit elkaar
zou vallen door de bereidheid van FFS en
FLN met de regering te praten. Maar Anwar
Haddam, vertegenwoordiger van het FIS in
Washington, zei vorige week al dat de op
positiegroepen elkaar binnenkort opnieuw
in Europa zullen ontmoeten.
DEN HAAG ANP
Vereniging tegen kindermishandeling na 25 jaar nog hard nodig a
Geschokt is Peter Schoof na ruim tien jaar di
recteurschap van de Vereniging tegen Kinder
mishandeling (VKM) nog steeds als hij ver
neemt van ernstige vormen van geweld tegen
kinderen. „Zoals de moeder in Eindhoven die
haar baby in de wasmachine stopte en die aan
zette. Het kind ging dood, ja." Voor Schoof is
het soms onvoorstelbaar welke manieren ou
ders bedenken om hun kinderen te krenken. En
hoewel het aantal mishandelingen toeneemt,
denkt hij niet dat de gevallen op zich zwaarder
worden. „Het gaat altijd al om extremiteiten."
Precies 25 jaar voorlichting aan het publiek,
hulpverleners en instanties heeft niet kunnen
bereiken dat kindermishandeling is gestopt. In
tegendeel. het aantal meldingen is de afgelopen
jaren dramatisch toegenomen tot ruim 13.000.
Reden voor de VKM haar koers te wijzigen en
zich meer dan voorheen toe te leggen op het
voorkómen van geweld binnen het gezin. Tot
nu toe heeft de vereniging zich vooral sterk ge
maakt voor erkenning van mishandeling, zowel
geestelijk als lichamelijk, en ernstige verwaarlo
zing.
Vandaag viert de VKM haar 25-jarig jiibileum in
Utrecht waarbij de vereniging zal ophouden te
bestaan. Daarvoor in de plaats komt de stich
ting Voorkoming van Kindermishandeling,
voorzien van een nieuw beeldmerk en de slogan
'Kindermishandeling komt voor. Voorkóm het'.
De 1370 leden worden donateurs of abonne
menthouders en de jaarlijkse overheidssubsidie
van ruim 1 miljoen gulden blijft gehandhaafd.
Schoof realiseert zich dat het werkelijk voorkó
men van mishandeling niet kan. Toch lijkt het
hem met de nieuwe aanpak mogelijk opvoeders
te bereiken die in een stadium zitten waarbij al
eens geslagen is of waar dat kan gebeuren. Fol
ders in wachtkamers moeten ouders herkenba
re situaties voorschotelen en verwijzen naar de
opvoedtelefoon, er komt een drietal televisie
programma's voor de KRO, TV-spots voor Socu-
tera, een advertentie-campagne en een speciaal
symposium.
Tot ver in de jaren zestig bestond kindermis
handeling niet, althans niemand onderkende
het. „Mensen geloofden gewoonweg niet dat
ouders hun kroost pijn konden doen. Een kind
met verwondingen was van de trap gevallen",
zegt Schoof. Hij verhaalt over een-directeur van v
de Raad voor de Kinderbescherming in Den
Haag die stellig bleef verkondigen dat ouders s
dat niet kónden doen. De raden bleven tot eind
jaren tachtig terughoudend over-het probleem.
„Pas de laatste vijf jaar zijn ze actiever en in de
toekomst gaan we op provinciaal niveau sa- 1
men werken met de raden ".aldus Schoof. 1
BATTERED CHILD
Kindermishandeling kwam pas in de openbaar-11
heid in 1959, toen een Amerikaanse onderzoe- 11
ker een studie publiceerde over wonderlijke
botbreuken bij kinderen. Een paar jaar daarna
kwam de Amerikaanse kinderarts Henry Kempe t
met' het boek The battered child, waarin voor
het eerst werd gesteld dat ouders de veroorza- I
kers van verwondingen kunnen zijn. Zijn uit
gangspunt was dat ouders mishandelen uit on- -
macht en niet uit macht. De ouders waren vol
gens hem gebaat bij hulp. „Dat boek sloeg in
medische kringen goed aan, want ook in Neder
land hadden artsen al vraagtekens gezet bij on
verklaarbare kwetsuren van kinderen."
Uiteindelijk zag de VKM in 1970 het levenslicht
dankzij het bevlogen Haagse oud-gemeente
raadslid Ras-Heerema en onderzoekster Cle
mens Schroder, die als enige in Nederland mis
handeling had bestudeerd. Doel was een 'be- I
schermend laagje' aanbrengen rond het gezin I
door de familie in contact te brengen met hulp- I
verleners. De eerste twee jaar ontving de maat
schappelijk werkster van de VKM 110 meldin
gen.
In 1972 richtte de overheid het Landelijk Buro
Vertrouwensartsen (LBVA) op, dat sindsdien
(anonieme) meldingen van particulieren en
hulpverleners ontvangt. De eerste jaren van de
VKM omschrijft Schoof als de strijd tegen het I
ongeloof. „Kindermishandeling werd volstrekt
niet serieus genomen. Pas de laatste tien jaar is
iedereen ervan doordrongen dat geweldssitua
ties vooral plaatsvinden in het gezin en dat kin-
deren het meest kwetsbaar zijn".
DEN HAAG ANP1
YVONNE HAMAR DE LA BRETHONIERE
CDA boos over voorjaarsoffensief PvdA
Strijd rond naam en vormgeving van Europese munt
Minister Gerrit Zalm van financiën en pre
sident Wim Duisenberg van De Nederland-
sche Bank besloten dit weekeinde in Ver
sailles, samen met hun collega's uit de Eu
ropese Unie, dat 1-2-5 de meest logische
rekenreeks voor de toekomstige Europese
munt is. Ze hebben daarmee als het ware
het kwartje voor het grote(re) Europese ide
aal opgeofferd.
In de inspirerende omgeving van het slot
van Versailles, waarmee Lodewijk XIV al
eens bewees wat geld vermag, bepaalden
de ministers verder dat er acht Europese
muntstukken zullen komen en zeven bank
biljetten. De munten krijgen een waarde
van 0,01,0,02.0,05,0,1,0,2,0.5. 1 en 2. De
biljetten gaan van 5 via 10,20,50, 100 en
200 naar 500. Maar hoe ze eruit zullen zien
of zelfs de naam die ze moeten krijgen, is
nog lang geen uitgemaakte zaak, laat staan
dat iemand al weet op welke datum de Eu
ropese munt wordt ingevoerd en in hoeveel
landen van de EU.
Zo staat nog niet vast of er op de bankbiljet
ten een nationaal symbooltje van de deel
nemende EU-staten komt. En als ieder land
al iets eigens tot uitdrukking wil brengen,
dan mag dat volgens minister Zalm niet
veel meer zijn dan een klein hokje 'bijvoor
beeld met een molentje tussen de Europese
sterretjes of de Eiffeltoren'. Zalm en Dui
senberg zelf hechten daar nauwelijks aan.
Sinds koningin Beatrix enkele jaren geleden
grootmoedig afstand deed van haar beelte
nis op een Europese munt, vindt Duisen
berg dat er nu dan ook maar 'één identiek
Europees biljet' moet komen.
De beslissing over de naam van de munt
wordt ook een harde dobber. Op dit mo
ment wordt in Brussel gerekend met de
ecu. Dat staat officieel voor European Cur
rency Unit, maar de Fransen vertellen graag
dat de ecu eigenlijk hun vinding is, omdat
zij al in de Middeleeuwen een munt kenden
die ecu heette.
Dat ergert de Duitsers, voor wie ecu als
naam ook al om een andere reden onver
teerbaar is. In de afgelopen jaren is de Eu
ropese rekeneenheid ten opzichte van de
mark en de gulden voortdurend in waarde
gedaald, omdat in de ecu ook zwakkere Eu
ropese munten als de Griekse drachme en
de Italiaanse lire meetellen. De ecu heeft
daardoor in de ogen van de Duitsers een te
slechte reputatie gekregen om nog te mo
gen voortbestaan.
EIGENBELANG
Volgens Duisenberg zal al over enkele
maanden een beslissing over de naam val
len. Nederland wil zich daarbij 'heel prag
matisch' opstellen. Vandaar dat Duisenberg
zijn collega's in Versailles in overweging gaf
om de munt 'florijn' te noemen. Een woord
van onbesproken Italiaanse afkomst, vond
hij, en daarom als Europees compromis
goed aanvaardbaar. Met eendere logica
Tranen van Karin Adelmund,
beloften van Saskia Noorman -
Den Uyl en vastberadenheid bij
Adri Duivesteijn. Het leek er
aanvankelijk allemaal aardig uit
te zien, maar pakte anders uit.
Het voorjaarsoffensief van de
Partij van de Arbeid, ingezet na
de verloren statenverkiezingen,
heeft tot nog toe hoofdzakelijk
irritatie gewekt. En niet alleen
bij de regeringspartners WD en
D66: ook oppositiepartij CDA is
kwaad over de houding van de
sociaal-democraten op sociaal
gebied. De weggelopen kiezers
worden met krachtige uitspra
ken gepaaid, maar uiteindelijk
blijft van die heldhaftigheid
weinig over.
CDA-kamerlid en specialiste so
ciale zaken Bijleveld hekelt
vooral het optreden van Karin
Adelmund, als vakbondsbe
stuurster de PvdA-fractie bin
nen gehaald om het sociaal ge
zicht op te poetsen. Geëmotio
neerd liet Adelmund laatst mer
ken het zeer moeilijk te hebben
met de strenge herkeuringen
van WAO'ers. „Maar ze dient
zelf géén motie in om de keu
ringen stop te zetten. Adelmund
wil net als wij de evaluatie af
wachten. Maar vervolgens roept
ze later wel weer glashard dat
de keuringen toch moeten ver
dwijnen. Dat stoort mij, ze
maakt haar woorden niet waar.
Ze vergroot de onzekerheid bij
mensen".
Zo kreeg Bijleveld pas een
wao'er op bezoek die door de
keuring fors in de problemen
zit. „Hij zegt meteen tegen mij:
zo, die keuringen worden dus
stopgezet. Dat had-ie dus be
grepen uit de woorden van
Adelmund. De mensen weten
door al dit soort uitlatingen niet
meer waar ze aan toe zijn. Ze
weten niet meer wat een echt
- Het CDA belooft niets.
„Nee, omdat we dat niet kun
nen. Wij gaan op werkbezoek
en spreken met WAO'ers. We
luisteren naar wat er leeft en
wachten de evaluatie van de
keuringen af. Dat is beter dan
verwachtingen wekken die je
vervolgens niet waar maakt".
De fraaie woorden van de PvdA
worden bovendien vooral op
het Binnenhof en voor de me
dia geuit. Het is verscheidene
CDA-kamerleden opgevallen
dat de PvdA ontbreekt op bij
eenkomsten in het land waar
over de WAO gesproken wordt.
„Dat zijn plaatsen waar met
WAO'ers en vakbondmensen
over de problemen wordt gedis
cussieerd. Collega's en ikzelf
merken dat de PvdA daarbij re
gelmatig verstek laat gaan. Dan
zit ik er alleen met mijn WD- of
D66-collega. Niet erg sterk, vind
ik".
Er is nog een andere reden
waarom de losse opmerkingen
van de sociaal-democraten bij
het CDA verkeerd vallen. De
grootste oppositiepartij wil zo
snel mogelijk over de héle soci
ale zekerheid spreken, waar
door dit soort incidenten niet
meer voor hoeven te komen.
Fractieleider Heerma riep voor
de statenverkiezingen de grote
partijen op de discussie over de
toekomst van de sociale zeker
heid een jaar te vervroegen.
Maar de regeringspartijen rea
geerden niet.
Bijleveld: „De moeilijkheid is
dat de coalitie over zo'n beetje
elk onderdeel van de sociale ze
kerheid verdeeld is. Daarom is
het voor die partijen makkelij
ker nu per onderwerp iets te
roepen zonder die fundamente
le discussie aan te gaan".
Ank Bijleveld windt zich zicht
baar op. Over het extra geld
voor de minima in financiële
problemen - geopperd door
Saskia Noorman-Den Uyl - wil
ze kort zijn. De PvdA'ster kon
digde via de Volkskrant aan wel
iets te zien in een eenmalige
uitkering van ongeveer 1000
gulden. Daarna is er tot verbijs
tering van de Kamer niets meer
„Zij is hiervoor al genoeg afge
straft, maar het is natuurlijk be
neden peil. Ook hierbij zijn
weer verwachtingen gewekt. In
de door Heerma bepleite dis
cussie over de sociale zekerheid
zou de positie van ouderen en
gezinnen in de bijstand juist
een grote rol moeten spelen.
Het is daarom erg gemakkelijk
van de PvdA om er wel iets over
te zeggen, maar er niets mee te
doen".
PvdA-kamerlid Adri Duivesteijn
speelde het anders. Hij stelde
zich vastberaden op en maakte
met behulp van fractieledier
Wallage goede sier met het op
de bres springen voor de kleine
huurder, die afhankelijk is van
huursubsidie. Tommei moest
zelfs wezen voor zijn post. „Het
vreemde is alleen dat hij er pas
een hard punt van maakte, na
dat de PvdA bij de statenverkie
zingen zo had verloren. Boven
dien snapt vrijwel niemand
waar het om gaat; het is een
technische kwestie waarover in
de Kamer geen onenigheid be-
Het gaat Bijleveld niet zozeer
om de incidenten op zich. „Het
vervelendste is dat het om men
sen gaat. Het is de meest ge
makkelijke weg om ballonnetjes
op te laten, maar daar zijn ze
niet mee geholpen. We moeten
een fundamenteel debat voeren
over de sociale zekerheid en de
houdbaarheid daarvan. Dat
geeft pas duidelijkheid. Maar
helaas, de regeringspartijen wil
len dat niet. Dus het blijft voor
lopig bij zulke piketpaaltjes.
Niemand die daar iets mee op
schiet".
DEN HAAG WILFRED SCHOLTEN
vond hij ook dat het 0,01-muntstukje, een
honderdste van de munt, heel wel als 'cent'
kan worden betiteld.
De Fransen op hun beurt namen een voor
schotje op de toekomst door de ministers
en bankdirecteuren te trakteren op een
setje modelmunten: drie muntjes van staal,
ingepakt in roodkoper, voor de 0,01, 0,02 en
0,05 waarden; drie munten van wit-koper-
nikkel voor de 0,1, 0,2 en 0,5 waarden en
twee munten voor de waarden 1 en 2 van
een nikkellegering in een bedje van geelko
per, of omgekeerd. Niet toevallig leken deze
twee laatste munten sprekend op het huidi
ge Franse tien-frankstuk.
Zweden tekende meteen bezwaar aan. Nik
kel, aldus Stockholm, is slecht voor het
milieu en veel mensen zijn er allergisch
voor. De Duitsers geven, als er al munten
van twee metalen moeten komen, de voor
keur aan de zogeheten 'sandwich-munt',
waarbij twee soorten metaal op elkaar wor
den 'geplakt'. Eigen belang, riep daarop de
rest van de EU direct, want momenteel zou
alleen de Duitse firma Krupp in staat zijn
om dit plakwerk te realiseren.
Het was slechts een voorproefje van de
'knokpartij' die Duisenberg voorspelde voor
het moment wanneer de munten werkelijk
geslagen en de biljetten gedrukt moeten
worden. Hij wees erop dat vele centrale
banken in de EU, anders dan Nederland, ei
gen drukkerijen bezitten, die over het alge
meen niet omkomen in het werk. Ieder zal
dan ook proberen de order binnen te halen,
al is het maar voor één muntje of één biljet.
Al deze problemen vallen nog in het niet bij
die ene grote vraag, die ook al niet in Ver
sailles werd beantwoord: wanneer wordt de
Europese munt ingevoerd, en in hoeveel
landen? De EU-staten moeten volgens het
Verdrag van Maastricht eerst een financieel
examen afleggen, voordat ze tot de Europe
se Monetaire Unie mogen toetreden. Het
streefjaar 1997 is al een gepasseerd station,
1999 is onzeker en momenteel hebben
hooguit zeven landen, waaronder Neder
land, kans van slagen.
Tussen het besluit van (een deel van) de EU
om hun munten te laten samensmelten, en
de dag waarop de gulden én het kwartje
daadwerkelijk verdwijnen, liggen nog eens
jaren. Allereerst moet de Europese Centrale
Bank worden opgetuigd. Dat vergt, naar de
i
mening van de bankdirecteuren, vrijwel z|
ker een jaar. Daarna zal het nog eens drie
jaar duren voordat de Europese munt in d
voldoende aantallen beschikbaar is om
courant te mogen heten: zo'n 42 miljard d
muntstukken en tussen de 12 en 18 miljai d
biljetten.
Vervolgens zullen nog enige jaren nationa v
en Europese munten naast elkaar bestaan h
En ten slotte gaat daarna een termijn van k
dertig jaar in, waarbinnen men de oude
geilden nog bij De Nederlandsche Bank ka -
inleveren. In de ogen van Duisenberg zal e
dan ook nog wel 'een generatie' overheen
gaan. Zo niet meer. y
Het kwartje, de rijksdaalder, het geeltje en de vuurtoren worden antiek, zodra in Europa één munt
wordt ingevoerd. De Nederlanders moeten niet alleen afstand doen van de gulden, ze moeten ook
afleren om nog langer in eenheden van 25 te rekenen en te betalen. Ze dienen, zoals nu al het
grootste deel van de wereld doet, leren tellen in het 1-2-5-ritme.
Het officiële plaatsje van de informele top in Versailles. De Nederlandse bankpresident Duisenberg (middelste rij) torent boven zijn collega's uit.
