ultuur&Kunst
h
Bewaking Lakenhal
wordt verscherpt
h
ewondering
99
Edward Albee als jazzconcert
e
tRDAG 6 APRIL 1995
K RUYGROK, 071 -356471PLV.-CHEF JAN RIJSDAM, 071 -356473
Onzichtbare streepjescode op komst om diefstal te voorkomen
a de Jong speelt in 'Morgenster' wel een beetje op zeker.
FOTO JAN SWINKELS
«•genster feest der herkenning
lir.g aan elkaar. Daarmee opent
en sluit ze en verklaart ze de
naam van de voorstelling: alle
betekenissen die Van Dale geeft
voor morgenster komen aan de
orde, maar het meeste gewicht
krijgt toch die van gemeen
moordwapen.
Slechts één nieuw liedje heeft
die 'lijmfunctie' niet: een beeld
over de angst dat hij wegloopt,
met wie je nou net zo gelukkig
bent.
Net zo prachtig als 'Trouw'
(uit 'De gekkin van de gracht'):
waarom zou een nieuw begin
altijd 'het einde' zijn en waarom
krijgen 'nieuwe lezers een ca
deautje, trouwe lezers zelfs niet
bij Trouw'. Een lofzang die door
zijn eenvoud de klefheid mees
terlijk weet te omzeilen. Maar
ook minder ingenieuze teksten,
zoals de levensliederen van Pis-
uisse en Dirk Witte, brengt Jas-
perina de Jong altijd stijlvol en
nooit larmoyant. Dat ze een bij
na oneindig aantal stijlen be
heerst, laat ze nog even zien
door de komische cabaret-lied
jes, waarvan 'Roll another one'
(over het blowende klooster) en
de Zangeres Zonder Naam-pa-
rodie 'Zij liep onschuldig in de
val' de meeste hilariteit verwek
ken.
Het is werkelijk ongelooflijk
dat een mens zo prachtig vals
kan zingen.
NSIE SUSANNE LAMMERS
ie Jong: Morgenster. Gehoord'
jjwburg, Leiden. Nog te horen
T 6/4, aldaar.
II het weer heel zeker: er is
*'ld die zo mooi Neder-
zingt als Jasperina de
e manier waarop zij tek-
npaki, dat doet niemand
a. Het is trouwens de
frf iemand zich dat na
jg kan permitteren. Ook
aar hoogte niet meer op
renst moment zo schitte-
jlverig zijn als voorheen,
.ctie is geweldig en haar
:e o zo smaakvol, afge-
in de belegen conféren-
ivaarmee ze haar optre-
deert. Laat haar maar ge
ingen.
jhaar show 'Morgenster'
J ze, zoals ze ironisch
relt. dertien werkloze vir-
IJI aan werk te helpen:
'f en haar twaalfkoppige
'Morgenster' is groten-
M het spreekwoordelijke
Sier herkenning. Met het
en beproefde materiaal
ze wel een beetje op ze-
^iar niemand kan het haar
dat' ze weigert
[Iff, te doen van zulkq parels
.pj gelukkig', 'Trouw' en
De recente lied-
pen geestig de voorstel-
/C
Het Stedelijk Museum De Lakenhal overweegt camera
bewaking in te stellen om de beveiliging van het museum
aan de Oude Singel verder aan te scherpen. Directeur
Bolten zegt dat verschillende opties worden onderzocht
om de beveiliging van het museum te optimaliseren. Om
een dam op te werpen tegen het (inter) nationaal flink in
aantal toegenomen kunstdiefstallen heeft de museum
wereld binnenkort een nieuw wapen in handen: een on
zichtbare streepjescode op kunst, vergelijkbaar met de
streepjescode die al jaren wordt toegepast in de levens
middelenbranche. In deze streepjescode worden gege
vens over de eigenaar, de waarde van voorwerpen, enz.
opgeslagen zodat gestolen kunst gemakkelijker kan wor
den opgespoord.
LEIDEN» JAN RUSDAM
De musea in Nederland zijn de
afgelopen tijd herhaaldelijk op
geschrikt door spectaculaire in
braken waarbij waardevolle
kunstwerken werden meegeno
men. Het Rembrandthuis in
Amsterdam was onlangs twee
maal het doelwit van crimine
len. Hierbij gaat het evenwel
om incidenten. Het aantal
waardevolle kunstvoorwerpen
en antiek dat op minder specta
culaire wijze verdwijnt, is vele
malen groter. Jaarlijks worden
in Nederland ongeveer 4000
kunstvoorwerpen ontvreemd.
Slechts zeven procent daarvan
komt na verloop van tijd weer
boven water.
Aangenomen wordt dat veel
Nederlandse kunstschatten over
de grens verdwijnen en nooit
meer in ons land terugkomen.
Door middel van de streepjes
code wordt het mogelijk van
een kunstwerk dat elders in de
wereld opduikt, via een centrale
databank waarin alle streepjes
codes liggen opgeslagen, snel
de rechtmatige eigenaar te ach
terhalen.
Nieuw wapen
Het onzichtbare streepjescode
systeem is ontwikkeld door het
European Law Enforcement
College (ELEC) in Brussel, waar
in opsporings- en politiedien
sten, multinationale onderne
mingen en wetenschappers uit
Oost- en West-Europa samen
werken. Vorige week werd het
tijdens een internationale con
ferentie in de Tsjechische stad
Bratislava gepresenteerd als een
belangrijk nieuw wapen in de
strijd tegen de georganiseerde
criminaliteit.
Mart van der Sterre, procinci-
aal museumconsulent van de
Federatie van Musea in Zuid-
Holland, is nog nauwelijks op
de hoogte van het nieuwe code
ringssysteem om kunstvoorwer
pen te beschermen tegen dief
stal. Hij zegt niet te weten hoe
het merken en opsporen precies
werkt. „Een paar jaar geleden is
al eens een systeem ontwikkeld
om in antieke klokken of zilver
werk de postcode te graferen.
Maar dat is lelijk en tast het
kunstwerk aan. De musea heb
ben daar toen niet aan meege
daan."
Binnen de Nederlandse Mu
seum Vereniging wordt mo
menteel bekeken hoe het thans
staat met de beveiliging van
musea, aan welke normen die
moet voldoen en hoe de beveili
ging van Nederlandse musea in
de nabije toekomst verbeterd
kan worden.
Van der Sterre: „Inbraken
zoals in het Rembrandthuis
zijn, gelukkig, uitzonderingen.
De topstukken zijn redelijk goed
beveiligd. Maar elk museum
wordt weieens geconfronteerd
met verdwijningen. Daar hoor
je niet zo vaak over omdat mu
sea over het algemeen niet
staan te springen om te vertel
len dat kunst soms gewoon, op
een onbewaakt ogenblik, uit het
museum wordt ontvreemd.
Daar moeten we iets tegen
doen."
Haalbaarheid
Van der Sterre verwacht dat de
museumvereniging voor het
eind van dit jaar met een ant
woord komt op de vraag hoe de
beveiliging van musea verbe
terd kan worden. Het merken
van kunst met een onzichtbare
streepjescode zal daarin zeker
een rol spelen.
Directeur Bolten van De La
kenhal zegt nog geen oordeel te
hebben over de vraag of het
nieuwe opsporingssysteem ook
voor haar museum haalbaar is.
Wel noemt ze het aanbrengen
van een barcode op kunst een
preventieve maatregel die zeker
vrucht zou kunnen afwerpen.
Bolten vermoedt dat de invoe
ring van een dergelijk systeem
nog geruime tijd op zich zal la
ten wachten. De Lakenhal stu
deert intussen op maatregelen
die de bewaking van het muse
um op korte termijn kunnen
aanscherpen.
Het stedelijk museum wordt,
volgens Bolten, al heel goed be
waakt. De afgelopen jaren zijn
herhaaldelijk verbeteringen
aangebracht. „Maar, het blijft
van belang het bewakingssys
teem voortdurend te actualise
ren," aldus Bolten.
lu
&e rubriek komen al of
in niet bekende
^ekgenoten aan het
wd die, hetzij direct,
iijdelings met kunst
cultuur te piaken
Ze praten over een
istvoorwerp, een
ituiting waaraan ze
jzondere waarde
ten. Van de snuifdoos
oma tot het
jedraaide muziekstuk
wes wat daar tussen zit.
ndaag spreekt Erik
kunsthistoricus en
jcent bij K&O, zijn
reondering uit voor de
kid Barcelona en de
!der Bram van Velde,
stad overtuigt je van
ar ervaringen in de
liedenis en heeft daar
©ggetuigen van."
De cursussen die ik
I bij K&O geef,
hebben tot doel de
mensen tot de kunst
[gen. En Barcelona is
ioreen uitstekende
iming. In deze stad kom
tdurend met kunst in
t. Of het nu de lataarns
tudi op het Plaza Real
reliëfschilderijen van
iin zijn eigen museum,
derijen van Picasso in
ittei end Catalaans huis
erk van Miró op de berg
ich.
rcelona voor mij zo
kelijk maakt is dat oude
lerne kunst er met elkaar
atuurlijke verbinding
Op diezelfde Montjuich
)ok een collectie
ïse kerkfresco's in een
lig paleis dat als
n dienst doet. En maakt
jelijking tussen Miró en
en op de Spaanse
ren ten tijde van de
uista, toen de
ten de Moren
n. Op die manier treed
i jezelf om jezelf zo
iders te kunnen
Oiisschien ook wel de
van kunst. Je relatie
»en met de tijd waarin je
waarvoor je je
seert. Barcelona biedt
daartoe voor mij alle
mogelijkheden. Er is namelijk
ook een galerie met werk van
Bram van Velde, de schilder die
mij het meest fascineert en die
honderd jaar geleden in
Zoeterwoude werd geboren.
Vier van zijn schilderijen
hangen nu in de Lakenhal, waar
in oktober een tentoonstelling
met zijn vroege werk te zien zal
zijn. Ik hoop op zijn werk te
kunnen promoveren, met
anderen heb ik zojuist een boek
over Van Velde gepubliceerd.
En dat is nu precies wat ik als
kunsthistoricus en -criticus wil
bereiken: de mensen er van
doordringen dat de kunst die
mij aangaat ook voor hen
belangrijk kan zijn. Barcelona is
van belang omdat de stadje
overtuigt van haar ervaringen in
de geschiedenis en daarvan
haar ooggetuigen heeft:
kunstenaars die de tijd hebben
verstaan er via hun materiaal
uiting aan hebben gegeven.
Zoals Gaudi in de architectuur
en Picasso of Miró via de
schilderkunst.
Ik bewonder de stad verder om
haar culturele ruimtes. Pleinen
die zijn aangelegd om er via de
kunst met je omgeving in
contact te komen. Barcelona
heeft veel beroemde
kunstenaars gevraagd om
pleinen in de stad in te richten
als plaatsen van overdenking en
recreatie. Dan merk je dat kunst
en leven samenhangen, wat een
grote verrijking betekent. Voor
mij vindt die plaats via het oog,
een fascinerend instrument.
Wellicht is het daarom dat ik
mij zo met Bram van Velde
bezighoud. Er is altijd
een oog in zijn werk
te vinden en dat
spreekt tot je
innerlijk.
Misschien zijn die
ogen te vergelijken
met de pleinen van
Barcelona.
Het meest lijkt het er nog op of de acteurs een cadeautje krijgen in de vorm van een 'lekker speelstuk'. Ook
Kitty Courbois kan de sluizen opengooien: geen emotie zo heftig, of hij kan wel gespeeld worden.
FOTO ANNALEEN LOUWES
THEATER
RECENSIE ERIC VAN DER VELDEN
Voorstelling: Een subtiel evenwicht van Edward Albee Regie: Ti
tus Muizelaar. Spel: Sigrid Koetse, Rik van Uffelen, Kitty Cour
bois, Petra Laseur, Marieke Heebink en Hugo Koolschijn. Gezien:
za 1 maart, Central Studo's, Utrecht. Nog te zien: 10/4, Koninklij
ke Schouwburg, Den Haag, 23 en 24/4, schouwburg, Rotter
dam. Volgend seizoen op tournee.
Niets is zeker, maar één ding toch wel: met Een
Subtiel Evenwicht van Edward Albee zal Toneel
groep Amsterdam niet nogmaals de Vermeulen-
/Brauckman-prijs winnen. Die prijs kreeg de
groep eerder dit seizoen voor de voorstelling
Klaagliederen vanwege de bijzondere wijze waar
op 'ontsluiting van bijbelteksten in het Neder
landse taalgebied' werd bevorderd.
Met Een Subtiel Evenwicht, geregisseerd door
Titus Muizelaar, werd gekozen voor een typisch
jaren '60-stuk: snoeihard prikt Albee de idylle van
het gezin als hoeksteen van de samenleving door.
Bij gebrek aan geloof, hoop en liefde zuipen zijn
ontredderde personages zich een stuk in de kraag
en 'vermaken' zich met het 'gezelschapsspelletje'
wie kan de ander het meest sarcastisch tot de
grond toe afbreken. Nihilistisch theater, dat ooit
sterk confronterend heeft gewerkt, maar dat nu
lichtelijk gedateerd aandoet.
De regie van Titus Muizelaar laat je gissen naar
de overweging om uitgerekend dit stuk uit te
brengen. Een relatie met de rest van het repertoi
re is er niet, of het zou de wel erg vage themati
sche overeenkomst moeten zijn van 'de zoekende
mens'. Het meest lijkt het er nog op of Muizelaar
de spelers een cadeautje heeft willen doen met
wat in vakkringen een 'lekker speelstuk' heet. Si
grid Koetse, Rik van Uffelen, Kitty Courbois, Petra
Laseur, Marieke Heebink en Hugo Koolschijn
kunnen de sluizen opengooien: geen emotie zo
heftig, of hij kan wel gespeeld worden.
In vergelijking met vroegere Albee-opvoeringen
is er wel een verschil. Het tempo bij deze voor
stelling ligt ongebruikelijk hoog. Als mitrailleur
kogels vuren de spelers de woorden af, zo snel
dat hun geruzie een onpersoonlijke en zelfs wat
mechanische indruk gaat maken. Waarom de
personages zeggen wat ze zeggen, doet er minder
toe. De dialoog krijgt meer en meer de werking
van muziek. Nerveuze bebop-jazz met solisten
die perfect inzetten en onmiddellijk de juiste
toonhoogte te pakken hebben. Heel virtuoos ge
daan, en zeker niet onplezierig voor oog en oor,
maar je blijft toch zitten met die ene grote vraag:
waartoe dit alles? Wil Toneelgroep Amsterdam na
de Vermeulen/Brauckman-prijs nu ook de Boy
Edgarprijs winnen?
BIOSCOPEN
TEKST» MARCO VAN PELT
FOTO HIELCO KUIPERS
LEIDEN
LIDO 1, 2, 3,4 en STUDIO tel: 071-
124130/133210, Steenstraat 39
LIDOl
Time Cop al., dag. 18.45, vr za zo
woe 14.30. Actiefilm van Peter
Hyams met Jean Claude van Dam
me, die er in het Amerika van 2004
vechtend en moordend voor moet
zorgen dat de nieuwste uitvinding,
reizen in de tijd, niet in verkeerde
handen valt.
LID0 2
De Leeuwekoning al., vr za zo woe
14.30.
Legends of the Fall al., dag. 18.45
en 21 15.
LIDO 3
Pulp Fiction 16 jr., dag. 20.45.
The Lion King al., dag. 18.45, vr za
zowoe ook 14.30.
LIDO 4
Dumb and Dumber al., dag 19.00;
vrza zowoe ook 14.30.
Bullets over Broadway al., dag.
21.15. Nieuwste Woody Allen over
een jonge, ambitieuze toneelschrij
ver (John Cusack) die Broadway wil
veroveren.
STUDIO
DropZone 16 jr., dag. 19.00,
21 15, vr za zo woe ook 14.30. Ac
tiefilm van John Badham waarin po
litieagent Wesley Snipes de schuld
krijgt van een vliegtuigkaping waar
bij terroristen een computerkraker
ontvoeren.
LUXOR tel071 -121239, Stationsweg
19.
Stargate al., dag. 19.00 en 21.30,
zo ook 14.30.
TRIANON tel: 071-123875. Bree-
straat 31
Nell do t/m zo, 19.30,21.45.
Reality bites ma t/m woe, 19.30,
21.45 uur.
KIJKHUIS tel: 071-142895, Vrouwen
kerksteeg 10.
Hoogste Tijd do t/m woe, 19.30,
21.45. Première.
Nightwatch do t/m zo 20.00, 22.15.
Thriller van 01e Bornedal waarin een
nachtwaker van een mortuarium te
maken krijgt met een necrof iel
Reservoir Dogs ma, 20.00. 22.15.
Once were Warriors di, 20.00,
22.15. Drama van Lee Tamahori.
Een vrouw heeft al 18 jaar te maken
met een man die zijn liefde met zijn
vuisten bewijst
The Age of Innocence woe, alleen
20.00.
LVC tel: 071-146449.
Take care of your Scarf, Tatjana do
t/m za, 20.00.
Dekaloog 1 t/m 3 zo, 20.00 uur
CULTUREEL CENTRUM DE X tel
123568.
Lucebert, Tijd en Afscheid do 6,
20.30 uur. Film/documentaire van
Johan van der Keuken. Drie korte
films over de dichter/schilder Luce
bert.
ALPHEN AAN DEN RIJN
EUROCINEMA tel: 01720-20800,
Van Boetzelaerstraat 6
EURO 1
Drop Zone 16 jr., dag. 18.45,
21.15.
The Lion King al., dag. za, zo, woe
13.45, zo ook 16.15.
EURO 2
Stragate 12 jr., dag. 18.45, 21.30,
za zowoe ook 13.45, zo ook 16.15.
EURO 3
Forrest Gump al., zo t/m do 20.30,
vr, za 18.45,21 30. za, zo, wo
13.45, zo ook 16.30.
EURO 4
Dumb and Dumber al dag. 18.45,
21.15, za zowoe 13.45, zo ook
16.15.
PARKFILMHUIS
Shadowlands vren za, 20.30. Lief
desverhaal van Richard Atten-
borough. Formele en voorzichtige
Engelse schrijver Anthony Hopkins
wordt verliefd op de extraverte en
openhartige Amerikaanse dichteres
De bra Winger.
VOORSCHOTEN
KINDERBIOSCOOP CC tel: 07
614354, Prinses Marijkelaan 4.
De Leeuwekoning al., za zo woe,
14,00.
Junior al., za zowoe, 15.30.
DEN HAAG
ASTA 1. tel: 070-3463500, Spui 27.
Stargate 12 jr., dag. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30.
ASTA 2.
Star Trek Generations al., dag.
13.15. 16.00, 18.45.21.30.
ASTA 3.
Needful Things 16 jr., dag. 18.45,
21.30, do vr ma di ook 13.15,
16.00.
De Leeuwekoning al., za zo woe
13 15, 16.00.
BABYLON 1 tel. 070-3471656. naast
Centraal Station.
Legends of the Fall 12 jr.. dag.
13.15. 16.00, 18.45,21.30.
BABYLON 2
De Tasjesdief al., dag. 13.15,
16.00.21.30
Bullets over Broadway 16 jr., dag.
21.30.
BABYLON 3
The Shawshank Redemption al.,
dag. 13 15. 21 30
Hoogste Tijd 16 jr., dag. 16.00,
18.45.
CINEAC 1/2/3 Wegens verbouwing ge
sloten.
METROPOLE 1 tel. 070-3456756,
Carnegielaan 15.
Forrest Gump 12 jr., dag. 13.15,
16.30, 20.30
METROPOLE2
Little Women al., dag. 13.15,
16.00, 18.45,21.30.
METROPOLE 3
Nell al., dag. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30.
METROPOLE4
Just Cause 16 jr.. dag. 13.15,
16.00, 18.45.21.30.
De Leeuwekoning al., za zo woe
13.15.
METROPOLE 5
Pulp Fiction 16 jr., dag. 21.15.
The Lion King al., dag. 13.15,
16.00. 18 45
ODEON 1 tel 070
3462400/3462401. Herengracht 13.
DropZone 16 jr.. dag. 13.15,
16.00.18.45.21.30.
ODEON 3
Dumb and Dumber al., dag. 13.15,
16.00, 18.45.
Disclosure "Sex is Macht" 12 jr.,
dag. 21.30.
ODEON 4 Riksbioscoop
When a Man loves a Woman al., dag.
11.45, 14.15, 16.45, 19.15,
21.45.
HAAGS FILMHUIS tel. 070-3656030,
Spui 191.
Moeder Dao 16 jr., dag. (beh. do)
19.30, do 20.30 uur, woe ook
16.15 uur.
Les silences du palais 16 jr., dag
21.45, zo wo ook 14.15
Vive L'Amour 16 jr., dag. 19.30
Pas Trés Catholique 16 jr.. dag.
21.45 (beh do), ma ook 19.30, woe
ook 16 15.
The Kingdom 16 jr., dag. (beh. ma)
19.00.
