ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
n ploeg van 80 miljoen
T
191
ZATERDAG 1 APRIL 1995
Zes jaar geleden was
j
ler. het kommer en kwel
ng.
bij de AFC Ajax: een
I zwart-geld affaire en
ernstige
11 supportersrellen.
Toeschouwers kwamen
mondjesmaat
(gemiddeld 12.000),
seizoenkaarten werden
moeizaam aan de man
j gebracht (5500) en met
'TL) een begroting van krap
it en elf miljoen was er
rivé-i
^e9" weinig speelruimte.
a Zes jaar later nu:
J supporters die bij elke
ting,
th u is wedstrijd te hoop
lopen, een uitverkocht
pakket seizoenkaarten
(16.000), en volgend
seizoen een begroting
die waarschijnlijk de
30 miljoen gulden-
grens overschrijdt.
Ajax is uit de zorgen.
Ajax. Een kapitaal op het veld.
FOTO'S HANS VAN WEEL
'Voor sentimenten is er geen plaats'
Transfers
Sinds bij Ajax in 1989 het huidi
ge bestuur aantrad, zijn er in de
spelersgroep de nodige verande
ringen doorgevoerd. De belang
rijkste transfers op een rij:
Verkocht:
Meijer (FGGroningen), RobWit-
schge (Saint Etienne), Scholten
(Feyenoord), Verkuyl (AA Gent),
De Boer (FC Twente), Larsson
(AIK Stockholm), Richard Witsch-
ge (Barcelona), Wouters (Bayern
München), Winter (Lazio Roma),
Van 't Schip (Genoa), Roy (Fog-
gia), Van Loen (Feyenoord), Jonk
(Internazionale), Bergkamp
(Internazionale), Vink (Genoa),
Willems (Grasshoppers), Groe
nendijk (Manchester City), Han
sen (Odense), Menzo (PSV), Pet-
tersson (IFK Göteborg), Petersen
(AS Monaco), Kreek (Padova).
Gekocht:
Silooy (RacingClub de Paris),
Jonk (Volendam), Alflen (FC
Utrecht), Groenendijk (Roda JC),
Hansen (Odense), Petersen
(Odense), Van Loen (Anderlecht),
Overmars (Willem II), De Boer (FC
Twente), Van den Brom (Vitesse),
George (Sharkes Port Harcourt),
Litmanen (Myllykosken Pallo),
Rijkaard (AC Milan), Van Vossen
(Anderlecht), Kanu (Kuanyanou),
Grim (Cambuur), Bogarde (Spar
ta).
In vaste dienst
Ajax heeft 32 personen in vaste
dienst. De samenstelling:
15 trainers, 8 man kantoorperso
neel, 4 man terreinpersoneel, 2
man medische staf, 1 perschef, 1
commercieel directeur, 1 finan
cieel directeur.
Op part-time basis zijn werkzaam:
docent 'soccer-aerobic', studie
begeleiders, diëtiste, inspan
ningsfysioloog, psycholoog, opto
metrist, mediatrainer,
egenwoordig is-
anekdote aan
jaar geleden was het 1
IndtEen van de eerste maatregelen van het Ajax-
bestuur dat in '89 aantrad, was het annuleren
van de nieuwjaarswensen. Om porto-kosten
HL uit te sparen. Ongelooflijk, maar waar. Het
I™ voetbalbolwerk Ajax verkeerde eind jaren
ML tachtig in dezelfde staat als het Olympisch
Stadion nu: op instorten.
De FIOD-affaire was de molensteen om
nek. De nieuwe bestuurders die te ma
ken kregen met de afhandeling van de
zwart-geld affaire hieldep rekening met
een boete van twaalf miljoen gulden.
Die werd uiteindelijk gehalveerd,
maar veel reden om te juichen was
er niet. In het najaar van '90 diende
inieuwe rampspoed zich aan in de
vorm van ernstige supportersrel-
na len met als dieptepunt de ijze-
'ren staaf die de keeper van
Austria Wien tegen z'n rug
kreeg. Met als gevolg
een verbanning van
de Europese velden
k voor een jaar. De
kater was groot,
zowel financieel
al§,,Sportief. Te meer daar Ajax zich later dat
^lËoen kroonde tot landskampioen.
De malaise was compleet, de oplossing in
ventief. Waar veel clubs zouden kiezen voor
gedwongen verkopen, koos Ajax de omge
keerde weg. Het stak zich nog dieper in de
schulden bij de huisbank om de salarissen,
en daarmee de transfersommen van de spe
lers te verhogen. Het stak de leiding al een
tijdje dat talenten voor een spotprijsje uit 'De
Meer' werden gevist. Marco van Basten die
voor 2,7 miljoen verkaste naar AC Milan, dat
kon toch eigenlijk niet.
Aan de basis van Ajax' redding
stond - opvallend -Tohan Cruijff.
De acht miljoen die 'El Sal
vador' overhad om Richard
Witschge naar Barcelona te ha
len, werden met gejuich begroet
in Amsterdam. „Die miljoenen
gaven ons lucht. We kwamen wat
ruimer in ons jasje te zitten", ver
telt penningmeester Arie van Os.
Geslaagde reanimatie
De volgende zet was het aantrek
ken van een nieuwe hoofdspon
sor. Omdat Van Os toch al maan
delijks bij de ABN-bank langs
moest om verantwoording af te
leggen over de financiële situa
tie, maakte hij van de gelegen
heid gebruik om het bankbe
drijf warm te maken voor het
hoofdsponsorschap. Als op
volger van TDK, dat het na
tien jaar voor gezien hield. ABN,
toen nog zonder AMRO, hapte toe,
betaalde jaarlijks 3,3 miljoen gulden
en verhoogde dat bedrag vorig jaar
tot 4 miljoen gulden.
Een bank als hoofdsponsor straalt
vertrouwen uit - mits hij niet Ba
rings heet - en werkt als een
magneet op potentiële geld
schieters. In het kielzog van de
bank kwamen de subspon
sors. Momenteel heeft Ajax
er twaalf, variërend van
Staatsloterij tot Martin-
air. Per stuk goed voor
400.000 gulden per
jaar.
De reanimatie
slaagde, de patiënt
staat inmiddels
weer rechtop. Bijna alweer met het hoofd in
de wolken. Want het gaat goed met Ajax. De
begroting van het seizoen '89-'90 is bijna ver
drievoudigd. Dit seizoen werd aan inkomsten
28 miljoen begroot, de teller staat inmiddels
op veertig.
De gezonde blos op Ajax' wangen is mede
te danken aan enkele geslaagde transacties
op de transfermarkt. In eendrachtige samen
werking met WCS Sport Promotion werden
astronomische bedragen ontvangen bij, met
name, de overgang van Jonk en Bergkamp
naar Milaan. Maar ook de transfers van Vink,
Van 't Schip, Winter, Wouters en Kreek
brachten veel geld op. Veel meer dan de be
langrijkste aankopen kostten. „Als je die be
dragen van elkaar aftrekt, staan we inderdaad
25 miljoen in de plus", rekent Van Os voor.
Hoewel Ajax niet de gelukkigste hand van
aankopen heeft waar het gaat om de 'geves
tigde namen' (Van den Brom en Van Vossen
kostten samen tien miljoen, maar spelen am
per), heeft het wel een neus voor talent. De
twee Nigerianen Nwankwo Kanu en Finidi
George werden voor een schijntje gehaald en
zijn nu vele miljoenen waard. Jari Litmanen
werd afgetest door clubs als PSV, Barcelona
en Leeds United, maar Ajax vond de investe
ring van 1 miljoen gulden geen weggegooid
geld. De Fin is nu al minimaal het twaalfvou
dige waard. Hetzelfde geldt voor Mare Over
mars. Voor 1,2 miljoen kwam hij over van
Willem II, eerder dit seizoen had Arsenal tien
miljoen over voor hem.
Hachelijke zaak
De huidige selectie heeft volgens Arie van Os
een waarde van zo'n tachtig miljoen gulden.
„Maar dat is een moment-opname. Het kan
zo weer veranderen. Als we straks van Bayern
winnen, ligt het op 100 miljoen. Win je de
Europa Cup is het nog meer. Maar je kan er
vanuit gaan dat een Ajax-voetballer gemid
deld genomen zo'n vier miljoen gulden
waardis."
Het vaststellen van een transferwaarde bij
een speler met een doorlopend contract,
blijft een hachelijke zaak. In principe kan de
club vragen wat ze wil. Van de 22 A-contrac-
ten bij Ajax lopen er dit jaar maar drie af: die
van Frank Rijkaard, Danny Blind en Tarik
Oulida. Rijkaard stopt, Blind heeft aanbiedin
gen uit verschillende windstreken op zak
(Mexico, Japan) en Oulida wil weg. De 21-ja
rige Marokkaan heeft weinig zin om weer een
jaar op de bank te zitten.
Maar zo gemakkelijk komt iemand niet
weg bij Ajax. Een Ajacied heeft het goed en
verdient een salaris dat men bij de meeste
Nederlandse clubs niet zo snel zal tegenko
men. Zelfs als het warmhouden van de reser
vebank de voornaamste taak van een speler
is. Sommigen kiezen daar bewust voor. Kee
per Fred Grim tekende een contract tot '98
en schiet tot die tijd wekelijks Edwin van der
Sar in. Anderen hebben het daar wat moeilij
ker mee. En dan werkt het hoge salaris tegen
de speler. Zodat er nu een prijskaartje van
twee miljoen om de nek van Oulida hangt.
Over een vertrek valt echter altijd te praten,
want spelers die het in Amsterdam niet naar
de zin hebben, mogen weg. Ster of geen ster,
in of uit vorm, trainer Louis van Gaal wil
geen zeikerdjes in de groep. Een eigen me
ning prima, maar het liefst thuis voor de TV,
niet al te vaak op het trainingsveld. Anders is
daar de poort.
Hoewel er de laatste jaren een heel sterren-
elftal het hek uitliep, bleef er een team over
eind dat zich nog steeds handhaaft in de Eu
ropese top. De cocktail van jeugdig talent
met enkele routiniers, staat elk jaar weer borg
voor succes. De laatste vier jaar haalde Ajax
minimaal de kwartfinale
van de verschil
lende EC-toer-
nooien. Een jp
prestatie die al
leen ook Benfica
leverde. Dit seizoen
staat de formatie van
Louis van Gaal voor het eerst
sinds 1980 weer in de halve finale van
het belangrijkste toernooi: de Europa Cup
1 of, met een iets commerciëlere klank: de
Champions League. Ook hier blijft de kas
sa rinkelen. De bankrekening van Ajax
wordt straks gespekt met minimaal 21,5
miljoen gulden. Als de Ajacieden zich ten
koste van Bayern München plaatsen
voor de finale komt daar nog eens 4,9
miljoen bij.
Blijven investeren
Bij al dit geldgeweld doet de term
penningmeester wat gedateerd
aan. Schatbewaarder of Ajax-
thesaurier zou beter op z'n
plaats 'zijn. Want Ajax is rijk,
en niet alleen aan historie en
traditie. Arie van Os draait
daar niet om heen. „We zijn
een gezonde club, met een flinke financiële
basis. Als we willen kunnen we vandaag nog
een dure speler kopen. Daar hebben we een
potje voor. Het gaat ons goed. Dat betekent
niet dat we nu achterover leunen en genie
ten. We blijven investeren in de toekomst."
Een van die investeringen zit in het nieuwe
stadion dat gestaag verrijst in Amsterdam
Zuid-Oost. De twintig miljoen gulden die
Ajax krijgt van de gemeente omdat het ver
trekt uit 'De Meer', werd meteen in het nieu
we complex (totale kosten 200 miljoen) ge
pompt. Ajax is nu voor tien procent aandeel
houder van de Amsterdam Arena, zoals het
stadion gaat heten. De echte kosten voor Ajax
komen in de vorm van huur (vele miljoenen),
aankleding (vijf miljoen) en de aanleg van
een complex voor het
jeugd- en amateur
voetbal, een kleine
kilometer verderop.
Die kosten worden
geraamd op 20 mil
joen gulden.
Maar ook van de
ze investeringen
wordt Ajax niet echt slechter. Want daar te
genover staan de inkomsten uit de verkoop
van 54 skyboxen en 1300 business-seats. De
huursom van een skybox is 100.000 gulden
per seizoen, een business-seat levert 5500
gulden op. Alle skyboxen zijn reeds uitver
kocht (opbrengst 5,4 miljoen gulden), van de
business-seats werden er reeds 850 (op
brengst bijna 4,7 miljoen) aan de man ge
bracht. Ter vergelijking: in 'De Meer' bevin
den zich slechts 120 van zulke 'zakelijke stoe
len'.
Uiteraard gaan ook de recettes mee in de
vlucht. In het nieuwe stadion, dat volgend
jaar augustus 'voetbal-klaar' moet zijn, kun
nen 50.000 supporters een plekje vinden.
Ajax hoopt tegen die tijd 25.000 seizoenkaar
ten verkocht te hebben. Een aanvaardbaar
streven als men bedenkt dat de supporters
vereniging 45.000 leden telt.
De moeilijkheid is nu om in alle euforie
het eigen gezicht te bewaren of zoals Van
Os het uitdrukt: 'Ajax moet van Ajax blij
ven'. Hij typeert z'n club als een bedrijf
met een verenigingsstructuur. „Naar
buiten toe is het een heel gezellige voet
balvereniging. Dat is het decor. De
goodwill die je kweekt. Intern is er voor
sentimenten geen plaats. Daar worden
keiharde beslissingen genomen zonder
rood-witte waas voor de ogen."
Ajax vond de investe
ring van 1 miljoen
gulden voor Jari Lit
manen geen wegge
gooid geld. De Fin is
nu al minimaal het
twaalfvoudige waard.
Mare Overmars
werd gekocht voor
1,2 miljoen gulden
van Willem II; dit
seizoen had Ar
senal voor hem tien
miljoen over.
Gemiddeld aantal
toeschouwers
O
O
r-
O
21.429
(N
co
cd
a
«n
fN
s
8
<3
Os
8
8
3
Aflopend in '95: Blind, Ouli
da, Rijkaard. In '96: See-
dorf, Silooy, Kanu, Reiziger,
Davids. In '97: Van Vossen,
Van den Brom, Litmanen,
George, Reuser, Bogarde,
Kluivert. In '98: Grim,
Demtsjenko, Wooter. In '99:
Van der Sar. In 2000: Frank
de Boer, Ronald de Boer,
Overmars.
B-contracten: Wijnhard, Wit-
zenhausen, Ooijer, Linden-
bergh, Tuhuteru, Huysen.
De laatste vier spelers zijn
verhuurd aan respectievelijk
Volendam, De Graafschap,
RBC en Haarlem. Alle B-
contracten lopen dit jaar af.
