'Ik denk dat we eigenlijk niet bestaan'
Hermitage toont Verborgen
Djazzex vergrijpt zich aan de vrijheid Schatten uit Duitsland
Cultuur Kunst
"echte treurnis in vioolklank
ieuwe raad
Ituurbeleid
beperkt'
Weerzien met Taraf de Haïdoucks
Amsterdams grachtenfestival
moet enorm publiek trekken
\G 1 APRIL 1995
ipp te richten raad voor
Jirbeleid heeft veel te
leden. De raad zal
oor geen kritisch onaf-
olijke rol kunnen spelen
ijanzien van het beleid,
ndien wordt het onmo-
j de zeventien sectoren
Je kunst plus de onge-
300 instellingen goed in
jen te houden,
jrtegqnwoordigers van de
taraad, Raad voor het
jurbeheer, Raad voor de
en Raad voor het bi-
Ipeekwezen (Rabin) heb-
3it de Tweede Kamer la-
jweten. De vier raden
len volgens het kabinet
(loeten gaan in de nieu-
jaad voor het cultuurbe-
jDie raad krijgt 25 leden
£5 externe adviseurs. De
jaden hebben nu teza-
I 133 leden. Daarnaast
pr nog meer dan 100 ad-
irs die de college's bij-
l
recensie annelies vlaanderen
Djazzex met 'Four Roses', tweeluik 'Zebratalk' en 'Line
Up' is te zien 1/4, Theater aan het Spui. Den Haag; 9/4,
Stadsschouwburg, Amsterdam; 11/4, Cultureel Centrum,
Amstelveen; 18/4, Stadsschouwburg, Rotterdam.
Precies een jaar geleden gaf artistiek leider
Glenn van der Hoff van Djazzex in een in
terview aan wat voor hem de essentie van
jazz was: „De grilligheid, de vrijheid, een
vorm die niet in een keurslijf zit." Met het
allerjongste programma, bestaande uit ou
de danswerken en een nieuw ballet van
hemzelf, kan hij tevreden zijn: grilligheid
loopt als een rechte rode draad door de hele
avond.
Onder het motto 'het is ook nooit goed'
zijn bij deze artistieke verovering echter wel
wat kanttekeningen te plaatsen. Vooral Van
der Hoffs nieuwe creatie 'For Roses' laat
zien, waar al die grilligheid immers toe kat*
leiden: tot een afspraak tussen dansers on
derling, die een buitenstaander soms nau
welijks kan volgen. Van der Hoff lijkt zich
over deze consequentie weinig zorgen te
hebben gemaakt. For Roses' is immers ge
maakt voor en door vier dansers: de cho
reograaf moet min of meer van de zijlijn
hebben toegekeken en soms hebben inge
grepen. Wat zo'n werkwijze onherroepelijk
met zich meebrengt, is dat de dansers zich
elk individueel naar hartelust kunnen profi
leren. En dat doen ze dan ook, ieder vanuit
hun eigen geografische en choreografische
achtergrond: Daan Wijnands als een kwiek
Kuifje, Roberto Ong-A-Kwie heupwiegend,
Teek Voon Ng klassiek en Froilan Medina
Hernandez (de enige met een eigen dansi-
dioom) mooi macho.
Om er niet louter een ongebreideld speel
kwartier van te maken, worden de dansers
zo nu en dan met elkaar geconfronteerd.
Op een bankje bijvoorbeeld, waar Teek
Voon Ng zijn ongenoegen uit in zijn moers
taal. Ietwat voorspelbaar, maar toch leuk
genoeg is de drietalige discussie die daarna
als een kleine Toren van Babel boven de
dansers uitrijst met Daan afzijdig als een
soort Kuifje, die er het zijne van denkt.
In een andere scène wordt Froilan bui
tenspel gezet. Waarom precies, is onduide
lijk. Maar het lijkt erop, dat een van de dan
sers (of Van der Hoff) een zoutpot zag staan
en dgcht: hè, hier kunnen we iets mee
doen. Dat is zo'n moment, waarop je geen
raad weet met de voorstelling.
Ook de muziek, een met veel stiltes gelar
deerde compilatie van Cecil Taylor, Wynton
Marsalis en John Lurie, laat net als de dans
veel aan het toeval over.
Dat hoeft in principe niet erg te zijn: kijk
maar naar de balletten van Cunningham op
de muziek van Cage. Maar in 'For Roses'
komt het gebruik van de vrijheid geforceerd
Zebratalk
'Wegens succes', zo meldt het persbericht,
is daaraan toegevoegd het twee jaar oude
tweeluik 'Zebratalk' van Neel Verdoorn en
'Zootcase' van Van der Hoff. Voor iemand
die ze al gezien heeft, een prachtige gele
genheid om de ogen te sluiten en alleen te
genieten van het pianospel van Paul Bley.
Als uitsmijter heeft Djazzex 'Line up' van
Neel Verdoorn weer van stal gehaald, met
als toevoeging een 'live' bijdrage van vier
muzikanten. Eerst musicerend vanuit de
nokken van de zaal, daarna opererend als
een salonorkestje op een verhoogd podi
umpje, geven ze 'Line up' een intiem sfeer
tje mee. Een heel goed idee. Iets wat Djazz
ex vaker zou moeten doen. En alsof je op je
wenken bediend wordt, maakt de groep be
kend dat ze in september in zee gaan met
het Willem Breuker Collectief. Toch iets om
de ogen weer voor te openen.
sint petersburg afp/anp
Het Hermitage-museum in Sint
Petersburg toont op het ogen
blik 74 meesterwerken van de
19de-eeuwse schilderkunst, on
der meer van Renoir, Manet en
Van Gogh. Jarenlang was aan
genomen dat ze tijdens de
Tweede Wereldoorlog verloren
waren gegaan.
De meesterwerken bleken
echter al een halve eeuw in de
kelders van de Hermitage te lig
gen, nadat het Rode Leger ze in
1945 uit Duitsland naar de Sov
jetunie had gehaald. Deze
„buitkunst" is inzet van een fel
dispuut met Bonn, dat de stuk
ken terugeist.
„We hebben het bestaan van
de doeken openbaar gemaakt
zodra het mogelijk was", zei
museumdirecteur Michail Pjo-
trovski bij de opening van de
expositie Verborgen Schatten.
Onder de getoonde werken, die
tot 29 oktober te bezichtigen
zijn, zijn er vijftien van de ex
pressionist Renoir, vier van Van
Gogh, zeven van Cézanne en
een pasteltekening van Picasso.
Drie schilderijen zijn in febru
ari al aan het publiek getoond
en veroorzaakten veel sensatie.
Zo bleek Place de la Concorde
van Degas, dat in alle naslag
werken onder de kolom 'tijdens
de oorlog vergaan' is vermeld,
in perfecte staat te zijn. De
waarde wordt op veertig tot vijf
tig miljoen dollar geschat.
De meeste werken op de ten
toonstelling zijn afkomstig uit
drie Duitse privé-collecties die
voor de oorlog zijn verzameld
en amper bekend zijn bij het
publiek. Sommige doeken zijn
nooit geëxposeerd door de
toenmalige eigenaars, die er
zelfs fotografische reprodukties
van verboden. Hierdoor duurde
het lange tijd voordat de con
servator van het museum de
echtheid van de getoonde doe
ken kon vaststellen.
Pjotrovski wilde niet ingaan
op de gevoelige vraag van wie
de doeken eigenlijk zijn: „Ik
praat liever over kunst dan over
politiek." Rusland en Duitsland
liggen met elkaar overhoop over
de teruggave van Duitse kunst
schatten die aan het eind van
de oorlog naar Rusland verdwe
nen en daar jarenlang in depots
verborgen bleven. Pas aan het
begin van de jaren negentig liet
Moskou zijn geheimhouding
varen.
Tot woede van de Duitse re
gering hield het Poesjkin-muse-
um vorige maand een tentoon
stelling van deze buitkunst zon
der dat zij daarover was inge
licht. Bonn gaat ervan uit dat er
nog ongeveer 200.000 kunst
werken in Rusland zijn, twee
miljoen boeken en drie kilome
ter archieven uit Duitsland. De
twee landen praten in juni ver
der over het eigendom van deze
werken, maar veel Russen zien
de buitkunst als compensatie
voor de verwoestingen door de
nazi's. Een commissie van het
Russische parlement heeft on
langs een wetsvoorstel inge
diend om alle werken van de
vijanden uit de Tweede Wereld
oorlog die zich in Rusland be
vinden, te nationaliseren.
sitie nieuw werk Kunstuitleen
.n den run» Bij de Kunstuitleen SBK Rijnstreek zijn nieu-
)ril (finsten te bezichtigen. De Kunstuitleen voegde onder
,x vs van Marianne Benkö werk aan de collectie toe. Kunst-
andfan de uit Hongarije afkomstige Benkö waren eerder te
ur ,e Leidse galerie Zichy. Voorts is er werk van Cornèl, Bart
[aria Mendes, Thijs Buit, Siert Dallinga, Ger Lataster en
rgan in de collectie opgenomen. De tentoonstelling is
opTi 23 april geopend op do, vr en za van 10-16 uur, vr ook
.n tf0 uur. De Kunstuitleen is gevestigd aan de St. Jorisstraat
^Voorsts 'Ode aan Breitner'
311 Vm_; Breitner vormnde de inspiratiebron voor de childe-
Chris van Voorst, schilder èn voormalig restaurator in
elijk Museum in de jaren 70 en 80 maakte. Deze 'Ode
Itner' is t/m 20 april in het Amsterdams Historisch Mu-
zien.
The Shooting Party nu Nederlandstalig in Leidse schouwburg:
'c,1endinnen' uit de serie 'Ode aan Breitner'.
FOTO AMSTERDAMS HISTORISCH MUSEUM
Jinsie monica schiks
e-concert door het Orkest van
o.l.v Jac van Steen Soliste
- viool Gehoord op 31/3 in de
adsgehoorzaal. Leiden
orische gebeurtenis! De
Vera Beths kwam niet
m in het laatste mees-
•concert van dit seizoen
in. Tussen twee werken
aikowsky in richtte ze
een microfoon tot het
enen sprak een grafrede
j1 r de akoestische dood
leidse Stadsgehoorzaal:
lssJfond komt naar bene-
3 de vloer zakt onder u
ie prachtige akoestiek
?Tt en zoals in het
e zal de nachtegaal wor-
pVangen door een auto-
met een sleuteltje."
vky's 'Serenade mélan-
droeg Vera Beths uit-
^ijk op ter nagedachtenis
Stadsgehoorzaal. Dat ze
^ende was wel te horen
akr uitvoering. Heel haar
"zaligheid legde de violis-
eeze prachtige Serenade.
Tie eerste, donker klin-
Aanzet werd je als kiiste-
legezogen door die won-
geëmotioneerde viool-
Vaarin je oprechte treur-
cende.
„^bere treurnis was al van
af het begin van het concert
over ons heengekomen in 'De
Woudduif, een symfonisch ge
dicht van Dvorak voor zeer uit
gebreide orkestbezetting met
onder andere Engelse hoorn en
basklarinet. Het podium zag
dan ook letterlijk zwart van de
orkestleden. Jac van Steen wist
deze musici tot een hechte een
heid te formeren en in zijn han
den klonk het Orkest van het
Oosten als een soepel spelend
instrument.
Slechts een enkel moment, in
het scherzo van Tsjaikowsky's
'Souvenirs d'un lieu cher' voor
viool en orkest verliep de bege
leiding wat onduidelijk. De
'Schotse symfonie' van Men
delssohn daarentegen was een
stralende finale van deze con
certen in deze Stadsgehoorzaal.
Juist door de akoestiek leek men
de details haast door een ver
grootglas te 'zien'. Glimmend
opgewreven strijkersklanken, de
lage strijkers gehuld in donker
bruine klanken, fijnzinnig ver
waaiend schuim van de hout
blazers. De hele symfonie bruis
te vol vaart door de concertzaal
als de branding op de Schotse
kusten.
Als de-sombere voorspelling van
Beths en vele andere musici uit
komt zal het in de toekomst af
gelopen zijn met deze bruisen
de muziekWanken.
kimissie Expozee begint
it met de eerste van een
unstexposities in Noord-
eh Zee. Tot voor kort nam
tftieente Noordwijk voor
itkening jaarlijks een aan-
oonstellingen te houden,
ide kwaliteit daarvan be-
iVeinig tevredenheid. Er is
ïljens een commissie in
ri/en geroepen om deze
4n de gemeente over te
leiden ton ouwehand
Het feit dat de leden van de
groep ook buiten The Shooting
Party een carrière hebben,
maakt de beeldvorming over
het trio er niet gemakkelijker
op. Coen van de Vrijberghe de
Coningh is als acteur vooral be
kend van verschillende W-se
ries, waaronder Flodder. Han
Oldigs is tegenwoordig bijna
dagelijks op de tv te zien in de
reclamespotjes van de belas
tingdienst. En Theo Nijland had
ooit de hoofdrol in de musical
'Cabaret' en is nu een gerenom
meerd filmcomponist. Hij is on
dermeer hofleverancier van hët
Nationaal Toneel. Ook voorziet
hij al sinds jaren de tv-series en
films van Frans Weisz van mu
ziek. Dat gebeurde nu weer bij
'Hoogste Tijd'.
Vriendelijk lachend heeft
Theo Nijland vastgesteld dat de
Nederlandse pers zich ook naar
aanleiding van het nieuwe pro
gramma uitput in het verwoor
den van wat The Shooting Party
nu eigenlijk is. Niemand lukt
het echt. Heeft hij er zelf ideeën
over? „Ik schrijf verhalende
nummers. Het kleinste liedje
heeft bij mij de complexiteit van
een verhad. Er zit altijd een
ontwikkeling in. Ik zou niet snel
alleen maar 'ik hou van jou' zin
gen. Dat is mij niet genoeg. Bij
mij is het 'ik hou van jou,
maar...' Mijn liedjes zijn filmi
sche verhalen. Dat ze redelijk
poëtisch zijn valt wat meer op,
omdat het programma nu in
het Nederlands is. En er is een
hoop te lachen. We hebben een
bepaalde onderkoelde humor.
Waar het over gaat? De thema's
zijn dood, afscheid, vriend
schap, relaties, de bedoeling
van het leven, de zin van het
bestaan, dat soort dingen. En
alles vanuit een zwarte, ironi
sche kijk. En de samenwerking
met Han en Coen is een soort
chemie. Het wordt als vanzelf
driestemmig."
Medium
Nijland schrijft voor The Shoot
ing Party. En wat zijn tekstschr
ijverij betreft, blijft het daarbij.
„Vrienden zeggen weieens dat
ik voor de tv zou moeten wer
ken. Dat ik dan snel rijk kan
worden. Ik krijg wel aanbiedin
gen in die richting, laatst nog
voor een satirisch programma,
maar ik sla dat af. Ik vind tv he
lemaal geen leuk médium. Wel
om naar te kijken hoor, maar ik
zou er niet voor willen werken.
„De tekst van de liedjes moet
in samenhang met de klanken
beelden oproepen", vindt Nij
land. „Men hoeft niet alles te
begrijpen. De fantasie moet
worden geprikkeld.
The Shooting Party is voor
Nijland belangrijk naast zijn
werk als componist van film-
Theo Nijland (links), de man die het repertoire voor The Shooting Party schrijft: „De samenwerking met Han (rechts) en Coen is een soort chemie.
Het wordt als vanzelf driestemmig." foto ben van duin
muziek. „The Shooting Party
ben ik helemaal zelf. Als ik mu
ziek voor films schrijf, dan werk
ik voor anderen. Als de film of
het theaterstuk me aanspreekt,
dan werk ik daar graag aan mee.
Dan wil ik daar graag muziek
voor componeren. Maar het
blijft dienend. De Shooting Par
ty is echt iets van mij. Toen ik
de muziek klaar had voor de
film 'Hoogste Tijd', vond ik het
heerlijk om de pianoklep dicht
te kunnen klappen en weer een
tijd uitsluitend met teksten be
zig te gaan."
The Shooting Party begon in
1987. „Coen kende ik al van de
Kleinkunst Academie. Later
kwam ik hem tegen in de pla-
tenstudio. Hij was producent. Ik
nam filmmuziek bij hem op. In
een dronken bui op Koningin
nedag besloten we samen een
bandje te beginnen. En ik ben
dan zo dat ik meteen een num
mer ga schrijven. In dat opzicht
ben ik vrij praktisch. Zonder
nummers heb je geen bandje.
Vijf liedjes hadden we. Die zijn
we in een theaterrestaurant in
Amsterdam gaan doen en die
sloegen in als een bom."
Een groot publiek heeft The
Shooting Party niet. Op televisie
zijn ze zelden te zien. „Via de tv
kunnen we ons ook niet verko
pen. Eén liedje doen, werkt niet.
Je moet het hele verhaal zien.Ie
dereen die ons wil zien, krijgt
daar de gelegenheid voor. We
doen honderdtwintig voorstel
lingen. Wij doen daar alleen
twee seizoenen over. Na zestig
optredens gaat ieder zijns
weegs. Ik vind dat wel prettig.
Als ik alle zalen in het land heb
gehad, dan ben ik ook blij dat er
weer een jaartje tussen zit. Ik
ben er bang voor als iets sleur
dreigt te worden."
)st kijken in Noordwijk aan zee
De reeks begint op 4 juli met
een expositie in de kapel aan de
Hoofdstraat. Hier zal tot en met
18 juli het werk te zien zijn van
kunstenaars uit de streek.
Van 21 juli tot en met 6 au
gustus exposeert in dezelfde
ruimte een groep kunstenaars
onder de naam See Air. Voor
de periode 11 augustus tot en
met 27 augustus staat een over
zichtsexpositie op stapel van de
kunstenaar Henny Bal die dit
jaar 80 jaar wordt.
leiden 'Tandenloze zigeuner zingt sterren van de hemel' kopte deze krant vorig jaar na een optreden van
het zigeunerensemble Taraf de Haïdoucks in het LVC. Het concert dat het ensemble er vanavond geeft, zal
voor velen dan ook een verheugende schok der herkenning opleveren. Drie generaties muzikanten, in leef
tijd variërend van 15 tot 74 jaar, vertellen met hun verweerde instrumenten een muzikaal verhaal. Onbe
vangen spelen (en zingen) zij meeslepende balades, smeltende dansmelodieën en leggen daarbij een on
gekende virtuositeit aan de dag. het concert in het LVC vanavond begint om 21.00 uur.
foto pr/klaus reimer
De hoofdstedelijke VW ionder-
zoekt een plan van 'Amsterdam
Kunstenstad' voor een nieuw
Amsterdams Grachtenfestival.
Het evenement moet een enor
me publiekstrekker worden
door de combinatie van hoog
waardige kunst en culturele ac
tiviteiten met een hoge amuse
mentswaarde. Daardoor zal het
festival ook aantrekkelijk zijn
voor sponsors uit het bedrijfsle
ven. Verder liggen plannen
klaar voor de verbetering van de
verlichting bij de kunstinstellin
gen op Leidseplein en Dam.
Voorzitter Tom de Swaan van
Amsterdam Kunstenstad deelde
dit mee tijdens de opheffings
bijeenkomst van dit samenwer
kingsverband van kunstinstel
lingen, gemeente en bedrijfsle
ven. 'Amsterdam Kunstenstad'
werd drie jaar geleden opgericht
om de positie van de hoofdstad
als internationaal kunstcentrum
te versterken. Het netwerk van
200 deelnemers is zo succesvol
geweest dat de organisatie een
vervolg krijgt in de 'Amsterdam
se Kunsten Coalitie'.
Om meer sponsors uit het be
drijfsleven aan te trekken zijn
contacten gelegd met subsidie
gevers als de Mondriaan-stich-
ting en de gemeente Amster
dam. Volgens het succesvolle
Britse 'Double your money'-sys-
teem moeten sponsorbijdragen
voortaan worden verdubbeld
door middel van subsidies.
Het grootste deel van de ac
tiepunten van 'Amsterdam
Kunstenstad' wordt onderge
bracht bij het Amsterdams Uit
Buro (AUB). Het AUB wordt
daarvoor omgevormd tot een
Service Organisatie met een se
cretariaat dat overleg voorbe
reidt en uitwerkt. De organisatie
moet ook meer samenhang
brengen in de presentatie van
kunstaanbod in het buitenland
en de steun uit het bedrijfsleven
coördineren. In navolging van
de Britse organisatie 'Business
in the Arts' wil 'Amsterdam
Kunstenstad' een landelijke ad
viesstructuur in het leven roe
pen waarin het bedrijfsleven
gratis kennis en ervaring ter be
schikking stelt aan instellingen
met managementproblemen.
De afgelopen drie jaar is 1,5
miljoen gulden in 'Amsterdam
Kunstenstad' gestoken. Voor de
uitvoering van de toekomstige
plannen wordt een bedrag van
tenminste 1,2 miljoen opge
voerd.
Bram Vermeulen
krijgt Annie
Schmidtprijs
De Annie M.G. Schmidtprijs
1994, de prijs voor het beste
in het theater uitgevoerde
Nederlandse kleinkunstlied,
is toegekend aan het lied
'Een doodgewone jongen'
van Bram Vermeulen.
De cabaretier bracht het
zelf geschreven en getoon
zette nummer in zijn thea
terprogramma 'Achter m'n
ogen'.
De uitreiking is op zondag
9 april in theater Bellevue in
Amsterdam. Vermeulen ont
vangt een klein bronzen
borstbeeld en 7500 gulden.
Er waren ruim zestig inzen
dingen.
De jury onder voorzitter
schap van Ruut Weissman
(regisseur en artistiek lieder
van de Kleinkunst Acade
mie) bestond verder uit Cor
Bakker, Liselore Gerritsen,
Guus Vleugel en Patrick van
den Haenenberg. Vorig jaar
werefde prijs niet toegekend
vanwege het 'vermeende ge
brek aan kwaliteit' van de
inzendingen.
Ook muziek laat veel aan het toeval over
'Een avondje kippevelmuziek' kopte een krant over 'V.S-
.O.P.', het vorige theaterprogramma van The Shooting
Party. Nu staan Theo Nijland, Coen van Vrijberghe de
Coningh en Han Oldigs op vrijdag 7 april in de Leidse
schouwburg met 'Wild'. Een moeilijk te plaatsen pro
gramma. Want wat brengt The Shooting Party nu eigen
lijk? Muziektheater is het niet, popmuziek of cabaret is
het evenmin. Wat dan wel? Theo Nijland, de man die het
repertoire voor de groep schrijft, weet het zelf niet eens.
Hij is er niet rouwig om ook. ,,Men weet niet wat men
met ons aanmoet. Helemaal niet nu we na drie Engelsta
lige programma's ineens alles in het Nederlands doen. Er
is geen groep waar je ons mee kunt vergelijken. Ik denk
dat we eigenlijk niet bestaan".