Milieugroepen eisen actie rijke landen
Burundi balanceert op rand van burgeroorlog
Buitenland
Bonn blokkeert geld
bestemd voor Turkije
Gucci-sage eindigt
met moord Maurizio
EU krabbelt terug in
conflict met Canada
Politie Japan zoekt naar lijken bij sekte
'INSDAG 28 MAART 1995
blNj
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP 1
se Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten
Independent RTR Reuter UPI Unil
ZAKHO-BONN-DEN HAAG Rtr-ANP
De betrekkingen tussen Tur
kije en Duitsland zijn op een
dieptepunt beland. Bonn wil
de levering van drie fregatten
aan Turkije uitstellen in ver
band met de invasie in Irak.
Minister Kinkel (buitenlandse
zaken) gaf gisteren opdracht
een gift van 150 miljoen mark
voor de bouw van de drie
schepen tijdelijk te bevriezen.
Kinkel toonde zich vooral
geschokt door de uitspraak
van de Turkse president De-
mirel dat de actie in het noor
den van Irak nog wel een jaar
kan duren. Hij wees erop dat
alle Turkse leiders die hij de
afgelopen week in Ankara had
gesproken, onder wie premier
(giller, hem hadden verzekerd
dat de Turkse inval zo snel
mogelijk zou worden beëin
digd. Volgens de Duitse be
windsman neemt de politieke
schade voor Turkije toe met
elke dag die de actie nog
duurt.
Operatie Ijzer, zoals de
operatie in Turkije wordt aan
geduid, duurt voort. Ongeveer
35.000 man Turkse troepen
staken een week geleden de
grens met Irak over om jacht
te maken op PKK-strijders en
hun kampen te vernietigen.
Volgens zegslieden in de
Iraakse stad Zakho doen zich
botsingen voor tussen Turkse
troepen en guerrillastrijders
van de PKK nabij de Iraakse
grens met Syrië.
Ondanks de Turkse inval
gaan de twee grootste Iraaks-
Koerdische groeperingen ge
woon door met hun onderlin
ge strijd. Ook daarbij zijn de
afgelopen dagen veel doden
gevallen.
Rond de 150 Koerden heb
ben gistermiddag in Den
Haag geprotesteerd tegen de
Turkse invasie.
l S: geen militaire actie tegen Irak
lOezbeken steunen president Karimov
Jtasjkent» De Oezbeekse president Islam Karimov heeft zondag
j brede steun gekregen van de bevolking. Tijdens een referendum
stemden vrijwel alle elf miljoen kiezers voor verlenging van het
I mandaat van Karimov van 1997 tot het jaar 2000, zo bleek giste-
ren uit de eerste uitslagen die via de plaatselijke radio werden
q uitgezonden.
Paparazzi 'verkrachten' prinses Diana
londen Prinses Diana, een van de meest gefotografeerde vrou
wen ter wereld, voelt zich 'verkracht' door paparazzi. Op winter
sport in het Oostenrijkse Lech klaagde de Britse prinses gisteren
over de persmuskieten die onophoudelijk jacht op haar maken.
1,11c kan er gewoon niet tegen", zei Diana, ,,Ik zie de fotografen
voortdurend om me heen. Het is alsof ze mij verkrachten. Ik
weet niet wat ik moet doen. Ik sluit de gordijnen van mijn hotel
appartement, maar ze zijn er gewoon. Ik weet het. Ik voel het",
jammerde de prinses.
^Washington Het Witte Huis heeft gisteren militaire opties ter
(bevrijding van twee Amerikanen in Irak uitgesloten. Het reageer
daarmee op oproepen uit het Congres. De twee waren zater-
tot acht jaar gevangenisstraf veroordeeld na een week tevo-
in Irak te zijn opgepakt bij het oversteken van de grens met
Bagdad zei dat zij in Irak wilden infiltreren, maar vol-
Washington was er sprake van een 'eenvoudige en on
schuldige fout',
yö
Sudan kondigt wapenstilstand af
Io-iartum In het door een burgeroorlog verscheurde Sudan gaat
vannacht een wapenstilstand in. Het betreft een eenzijdige stap
van de Sudanese regering voor twee maanden. President el-
.ashir maakte het staakt-het-vuren gisteravond bekend op een
Gemeenschappelijke persconferentie met Jimmy Carter. Volgens
Ëashir is de wapenstilstand bedoeld als ondersteuning voor een
pumanitaire organisatie van Carter, die in Sudan probeert meer
dere tropische ziektes uit te roeien.
kussen moeten in Moldova blijven
iraspol» De inwoners van de zogenoemde Dnjestr-republiek
voornamelijk etnische Russen en Oekraïners hebben zich
nassaal uitgesproken voor handhaving van het Russische 14de
leger op hun grondgebied. Dat blijkt uit de uitslagen van een re-
:erendum dat zondag is gehouden in de zelfuitgeroepen 'repu-
iliek' aan de oostelijke kant van de rivier de Dnjestr in Moldova,
'e regering in Chisinau wil dat de Russen het land verlaten. Met
'oskou is daar ook een akkoord over bereikt, maar dit is nog
iteeds niet van kracht.
Strijd in Algerije: 800 doden
flu-giers o Algerijnse troepen hebben zo'n 800 fundamentalisti
sche opstandelingen gedood bij een verrassingsaanval in de on
herbergzame streek van Aïn Defla, in het westen van het land.
Be gewelddadigste fundamentalistische groep in Algerije, de Ge-
Rvapende Islamitische Groep (GIA), hield daar het afgelopen
Iveekeinde een groot congres. Dit schrijft de Algerijnse krant Le
boir d'Algerie, die zegt over betrouwbare bronnen te beschikken,
yolgens het blad zouden ook buitenlanders bij de gevechten om
|et leven zijn gekomen.
Er kan makkelijk een veeldelige
TV-serie van worden gemaakt
met de titel: De opkomsten on
dergang van het Italiaanse mo
de- en parfumhuis Gucci. De
laatste aflevering sluit dan af
met de moord op de laatste
Gucci, die nog banden met het
oorspronkelijke familiebedrijf
had, Maurizio. De 45-jarige
Gucci werd gisteren even buiten
zijn appartement in Milaan
neergeschoten. De dader van de
aanslag wist te ontkomen. Over
de motieven is niets bekend.
Maurizio Gucci was een klein
zoon van oprichter Guccio
Gucci, die in 1904 begon met
rijzadels en rijlaarzen. Al snel
kwamen daar andere lederwa
ren bij, zoals koffers en schoe
nen, en de zaak breidde snel uit,
tot in New York toe. Het assorti
ment werd uitgebreid met on
der meer parfums en kleding.
De Gucci-produkten, met hun
rood-groene logo van twee met
elkaar verbonden G's, werden
zeer geliefd in de jet-set. Ronald
Reagan droeg schoenen met het
GG-logo en de Gucci-produkten
deden het ook goed bij Raisa
Gorbatsjova. Ook Elizabeth
Tayler, Audrey Hepburn en Gra
ce Kelley (prinses Gracia) be
hoorden tot de clientèle.
Het Gucci-verhaal is er een van
ruzies, intrigues en rechtszaken.
Oprichter Guccio, ooit werk
zaam als piccolo in het Londen-
se Savoy-hotel waar hij zijn
ideeën over koffers opdeed,
schiep er al genoegen in zijn vijf
kinderen tegen elkaar uit te spe
len.
Gucio overleed in 1953 en liet
zijn onderneming over aan zijn
zoons Rodolfo en Aldodie el
kaar meer dan eens in de haren
zaten. Rodolfo overleed in 1983,
waarop de helft van het bedrijf
in handen van de gisteren ver
moorde Maurizio kwam. Zijn
oom Aldo en zijn neven Rober
to, Paolo en Giorgio hadden de
andere helft in handen.
Maurizio had eigenlijk alleen
maar conficten met zijn familie
leden. Ooit werd hij veroordeeld
omdat hij zijn vaders handteke
ning zou hebben nagemaakt in
een erfeniskwestie. Hij vluchtte
naar Zwitserland en daarna
naar Panama. Later werd hij
alsnog vrijgesproken, waarop
hij terugkeerde.
De drie neven en oom Aldo ver
kochten hun bezit in 1987 aan
de Arabische Investcorp na
opnieuw een knallende ruzie.
In 1993 deed ook Maurizio zijn
helft weg, na uit de hand gelo
pen onmin in de directie waar
van hij voorzitter was. Voor 300
400 miljoen gulden werd In
vestcorp ook van de andere
helft van Gucci eigenaar.
Klinuiatconferentie Berlijn vandaag begonnen Uitstoot kooldioxide moet in 2005 venninderd zijn met 20 procent
De uitstoot van broeikasgassen moet drastisch omlaag
en de VN-klimaatconferentie in Berlijn moet daartoe de
komende dagen de aanzet geven. Zo'n 160 milieuorgani
saties uit de hele wereld deden gisteren een oproep van
die strekking. Vooral de rijke landen zouden in Berlijn het
goede voorbeeld moeten geven.
Volgens de milieugroepen zou
den de industrielanden zich
moeten voornemen hun uit
stoot van kooldioxide (C02) in
het jaar 2005 te hebben vermin
derd met 20 procent. Het voor
stel is aangedragen door de Alli
antie van Kleine Eilandstaten
(Aosis), die vreest dat veel eilan
den ten onder gaan als de zee
spiegel stijgt als gevolg van kli
maatveranderingen.
Het Aosis-voorstel kan op
sympathie rekenen van onder
meer Duitsland en Denemar
ken, maar het lijkt op de kli
maatconferentie geen schijn
van kans te maken. Ook Neder
land voelt er niets voor. Minis
ter De Boer (milieu) denkt eer
der een aan vermindering van 1
tot 2 procent per jaar na de
eeuwwisseling, zo zei ze vorige
week nog in de Tweede Kamer.
Vanaf vandaag vergaderen
ruim 120 landen over het in
1992 afgesloten en nog weinig
succesvolle VN-klimaatverdrag.
Dat voorziet er onder meer in
dat de rijke landen in het jaar
2000 niet meer C02 in de lucht
brengen dan ze in 1990 deden.
Voor de periode né de eeuwwis
seling is nog geen nader beleid
ontwikkeld. Volgens VN-bron-
nen valt van de Berlijnse bijeen
komst geen definitieve overeen
stemming te verwachten over
een aanvulling op het klimaat
verdrag uit 1992. Wel kunnen er
afspraken komen over een
nieuwe onderhandelingsronde
die over twee jaar moet leiden
tot een nader protocol.
De klimaatconferentie is van
daag begonnen met de ambte
lijke voorbereidingen. Elders in
Berlijn zijn de komende dagen
tal van onofficiële schaduwbij
eenkomsten voorzien, waaraan
onder meer de gemeente Den
Haag deelneemt. Van 5 tot 7
april wordt de conferentie in
Berlijn afgesloten met een bij
eenkomst van tientallen minis
ters.
robifrans van den houdt
(respondent
t de regering, maar het leger en de stammen-
ities maken in Burundi de dienst uit. Ze kun-
dan ook straffeloos moorden en plunderen,
ïdaag is de ene stam slachtoffer, morgen de
lere. De etnische scheidslijnen worden steeds
erper getrokken.
umbura, de hoofdstad, is vanwege het aan-
ïdende straatgeweld inmiddels een volledig et-
:h gezuiverde stad. Dat wil zeggen dat in alle
een nog slechts één van de twee stammen van
jland, de Hutu's en Tutsi's, is vertegenwoor-
r
{wijken Buyenzi en Bwiza, waar beide groepen
yoor kort nog door elkaar woonden, zijn de af-
bpen dagen met geweld van alle Hutu's ont-
jn doorTutsi-milities, de 'Sans échecs'(Zonder
pnslagen). Honderden Hutu's vonden de
|d, de rest is massaal op de vlucht geslagen,
ft huizen zijn vernietigd, om te voorkomen dat
>oit nog terugkomen. De enige stadswijk waar
[u's nog de dienst uitmaken, is Kamenge, die
1993 door hen werd gezuiverd van alle Tut-
De wijk is mogelijk het volgende doelwit van
rutsi-milities.
I i
Vanwaar deze ongekende haat die het onmogelijk
maakt om met elkaar als buren te leven? In een
van hun rapporten over het land schrijven de VN
Burundi's problemen toe aan een 'buitengewoon
diepgaand etnisch conflict'.
Hoewel de problemen inderdaad steeds via etni
sche slachtpartijen en zuiveringen aan de opper
vlakte komen, is de werkelijke oorzaak van poli
tieke aard. ,,Aan de wortel van de huidige crisis in
Burundi", zegt president Sylvester Ntibantunga-
nya, „ligt het politieke gebrek aan tolerantie en
respect voor andermans vrijheden en rechten".
Deze politieke kwestie kwam in al z'n gruwelijk
heid aan de oppervlakte in oktober 1993 toen het
doorTusi's gedomineerde leger een staatsgreep
uitvoerde en Hutu-president Melchior Ndadaye
doodde.
Ndadaye had in juni de verkiezingen gewonnen
en daarmee een eind gemaakt aan de jarenlange
dominantie door de Tutsi's, die met 14 procent
slechts een kleine minderheid van de bevolking
uitmaakten, maar sinds de onafhankelijkheid
overheid, leger, zakenleven en andere openbare
instituten hadden beheerst. De nieuwe president
wilde die hegemonie doorbreken en de macht
evenredig tussen beide stammen verdelen.
Ndadaye trachtte een democratie te creëren,
maar het leger pikte dat niet en ruimde hem uit
de weg.
Gevolg van die militaire coup was dat zowel Hu
tu's als Tutsi's aan het moorden sloegen. Het le
ger vermoordde op grote schaal Hutu's, terwijl
Hutu-milities, de 'Intagoheka's', uit wraak voor
de dood van 'hun' president Tutsi's begonnen af
te slachten.
Sinds die gebeurtenissen van eind 1993 en begin
1994 is het nooit meer rustig geweest in het land.
Beide stammen voeren onophoudelijk wraakak-
ties uit, zowel in het binnenland als de hoofdstad,
waar de milities nu volledig de dienst uitmaken in
de buitenwijken.
Zodra een van de stammen de indruk krijgt door
een bepaalde gebeurtenis direkt te worden ge-
trofffen, slaat de vlam in de pan en wordt de an
dere stam aangeyallen om alles en iedereen te
doden en te vernietigen. Leger en politieke leiders
spelen in deze vicieuze cirkel van geweld een ui
terst dubieuze rol. In plaats van ze uit te schake
len biedt het door Tutsi's beheerste leger bijvoor
beeld bescherming aan de Sans échec-milities,
omdat ze door stamgenoten worden gevormd.
Tegelijkertijd staat het leger klaar om Hutu's en te
martelen en doden. De speciale VN-afgezant in
Burundi, Ould Abdallah, gelooft dat het vooral de
lagere rangen binnen het leger zijn die zich hard
blijven opstellen. In tegenstelling tot de legertop,
die om de eenzijdige samenstelling van de strijd
krachten te doorbreken onlangs aktief Hutu's
heeft gerecruteerd.
Maar voorlopig ziet het er niet naar uit dat derge
lijke maatregelen een eind kunnen maken aan de
spanningen in het land. Zo blijvende politici de
etnische vuurtjes opstoken. Toen in september
1994 een regeerakkoord werd bereikt tussen de
twee grootste politieke partijen Frodebu
(hoofdzakelijk Hutu) en Uprona (Tutsi), bestond
even de hoop dat vrede in het verschiet lag. Maar
beide partijen zijn elkaar sindsdien voortdurend
in de haren gevlogen en hebben daarmee de on
rust in het land aangewakkerd.
VN-afgezant Ould Abdallah blijft echter volhou
den dat een massaslachting als die in Rwanda
voorkomen kan worden, maar dan dient wel zijn
scenario te worden gevolgd. „Het is slechts een
handjevol leiders dat voor politiek gewin het ge
weld in stand wil houden. Het Westen moet die
kliek isoleren en op een zijspoor zetten en de rest
van de bevolking die gewoon vreedzaam wil le
ven steun verlenen. Pas dan is er écht hoop voor
Burundi".
Spanje krijgt geen steun voor sancties
BRUSSEL ALY KNOL
CORRESPONDENT
Het Europese front in de
visoorlog met Canada lijkt ge
broken. De Europese ambassa
deurs in Brussel waren giste
ren niet bereid om Spanje te
volgen in het volledig opschor
ten van alle contacten met Ca
nada. Spanje wilde dat als ver
gelding voor het feit dat de Ca
nadezen afgelopen weekeinde
de netten doorknipten van een
Spaanse vissersboot in inter
nationale wateren ter hoogte
van Newfoundland.
De Europese Unie blijft bereid
te onderhandelen met Canada.
Dat wil overigens niet zeggen
dat Brussel tevreden is met de
voorstellen die Canada het afge
lopen weekeinde in Vancouver
'op tafel gooide', zoals een Eu
ropees ambtenaar het uitdruk
te. De EU is zelfs bereid om het
probleem van de snel slinkende
visbestanden in de Atlantische
Oceaan voor te leggen aan de
Verenigde Naties, zoals Canada
heeft gevraagd. Daarmee zou de
EU afstand nemen van het tot
dusver ingenomen standpunt
om het visserijconflict zuiver ju
ridisch te benaderen.
Tegelijkertijd houdt de EU
vast aan zijn oordeel dat de ac
ties van Canada in strijd zijn
met het internationale zeerecht.
Al deze acties vonden plaats
buiten de territoriale wateren
van Canada. De EU behoudt
zich dan ook, zo werd maandag
in Brussel gezegd, het recht
voor om de zaak aan het Inter
nationaal Gerechtshof in Den
Haag voor te leggen.
Tegelijkertijd wil de EU Span
je niet volgen in zijn al te straffe
eisen om alle bilaterale contac
ten met Canada af te breken.
Ook is de EU niet erg gechar
meerd van het feit dat Spanje
inmiddels twee oorlogsbodems
naar het omstreden gebied
heeft gestuurd.
De voorstellen die Canada in
het weekeinde in Vancouver op
tafel legde over een verdeling in
zones van de wateren bij New
foundland, hebben bij de EU
geen genade kunnen vinden.
Volgens woordvoerders in Brus
sel heeft Canada de EU slechts
'papieren vis' toebedeeld. Ot
tawa wil Canada, Rusland en Ja
pan de zones toewijzen, waar
nog voldoende heilbot te van
gen is. De EU zou echter een
gebied zijn toebedeeld, waarvan
iedereen weet dat er 'geen vis
meer te halen is'.
I'arijs denkt
an ingrijpen
eri Burundi
JjUMBURA-PARUS Rtr-AFP-DPA
jiankrijk wil proberen te be-
tussen de strijdende
jrtijen in Burundi, maar sluit
in internationale militaire in-
rventie niet uit. Dit zei de
ijanse minister Debré
■ïtwikkelingssamenwerking)
«eren. In de Burundese
lofdstad Bujumbura heerst
mssen een gespannen rust,
1 de slachtpartijen van de af
lopen dagen die duizenden
°P de vlucht joegen.
hebben nog niet het ni-
Uau van een volkerenmoord
nreikt", zei Debré tegenover
televisie. „Voordat men
iepen stuurt, moet men
de dialoog aanmoedigen
Ide vrede en de gematigden
kans te geven." Van een
itair ingrijpen is vooralsnog
n sprake, „maar er zijn nog
ar een paar dagen over
rdat we iets belangrijkers
rwegen, en dat zou een in
tentie van de internationale
leenschapzijn".
e VN willen een herhaling
het bloedbad tussen Hu-
en Tutsi's in Rwanda voor-
-men. Debré sloot uit dat
Mikrijk alléén een troepen-
tcht zou sturen zoals in
anda vorig jaar.
n Bujumbura was het giste-
i rustig na een week van ge
ld, waarbij Tutsi-extremis-
Hutu's aanvielen en het
)r Tutsi's beheerste leger et
ch gemengde wijken bin-
ïviel.
Burundese soldaten begeleiden Hutu-vluchtelingen naar de grens met Zaïre. foto epa Alexander joe
De Japanse politie is bij het gebouwencom
plex van de omstreden sekte Aum Shinri
Kyo op zoek naar lijken. De politie ver
moedt slachtoffers onder leden van de reli
gieuze beweging die vorige week mogelijk
een aanslag met gifgas pleegde op de metro
van Tokyo.
„De sekte heeft niets te maken met reli
gie. Het zal niet lang meer duren voordat
we hier de eerste lijken vinden", aldus een
politiefunctionaris vanmorgen. Honderden
agenten onderzoeken al dagen het complex
van de sekte. De twintig gebouwen staan bij
het dorp Kamiku Isshiki aan de voet van de
'heilige berg' Fuji, ongeveer honderd kilo
meter ten westen van Tokyo.
De functionaris wilde niet zeggen waar
om de politie verwacht dat zij doden aan
treft. Media citeerden voormalige volgelin
gen die beweren dat een onbekend aantal
sekteleden in het uitgebreide complex ge
marteld en begraven zou zijn. Maandag
ontdekte de politie een ondergrondse ka
mer die mogelijk gebruikt is om ongehoor
zame volgelingen op te sluiten.
Japanse politiemensen inspecteren de chemische fabriek, waar de omstreden sekte Aum Shinri Kyo een geheim laboratorium had. In het laboratori
um zijn botulisme-bacterien aangetroffen. De politie onderzoekt nu of de sekte naast chemische ook bacteriologische wapens maakte.
foto reuter kimimasa mayama
