Slachthuis klem tussen EG en gemeente
Randstad
Holland International
Moeizaam experiment mt
telewerken in Purmerend
'Kinderen valt niets te verwijten'
Grootste kroonluchter van Europa
DINSDAG 28 MAART 1995
975
chef adriaan branden8urc, 071-356484, plv -chef dick van der plas. 071-3
tot 700 runderen geslacht. Het
offerfeest, na de ramadan, is
voor het slachthuis een ware
hoogtijdag. Op één dag worden
dan ruim duizend dieren ge
slacht. Problemen ontstaan er
als de Marokkaanse en Turkse
gemeenschap dat feest op de
zelfde dag vieren. „Dan kunnen
we het niet aan. Gelukkig was
dat dit jaar niet het geval", zegt
Van den Berg.
Uit ervaring weet hij hoe be
langrijk het feest voor de be
trokkenen is. „Die mensen le
ven er voor. Ze leggen alles op
zij, kopen bijvoorbeeld met een
aantal gezinnen gezamenlijk
een stier om te laten slachten,
kost toch gauw 3.000 gulden."
Het slachthuis is ook de rest van
het jaar belangrijk voor de isla
mieten in de Leidse regio. „Ik
denk dat 90 procent van het
schapen- en lamsvlees wat hier
vandaan komt naar hen gaat."
Behalve verschillende bedrij
ven uit de vleesindustrie - 'er is
gereserveerd' - zou ook de Isla
mitische gemeenschap bereid
zijn te investeren in een nieuw
slachthuis. „We hebben tot nu
toe ook nog geen cent gevraagd
van de gemeente. Als ze mee
gaan met het plan, gaan we na
tuurlijk wel alle mogelijkheden
voor de financiering na, inclu
sief subsidies."
M. van der Wiel van de afde
ling grondzaken van de ge
meente Leiden bevestigt dat er
een stilte is gevallen, maar dat
zou niet betekenen dat er niets
gebeurt. „Er wordt op het ogen
blik een studie gedaan naar de
toekomst van de Groenoordhal-
len die de gemeente wil verzelf
standigen. Daarin past ook het
ontwikkelen van een visie op
het terrein bij de hallen. Het is
nog helemaal niet duidelijk of
daarin een bedrijf als het slacht
huis past. Voor de Groenoord-
hallen is bijvoorbeeld parkeer
gelegenheid erg belangrijk. Als
er bedrijven bijkomen, moet er
misschien een parkeerdek wor
den aangelegd. We zijn daar
nog niet uit. Wel hebben we
nog steeds de intentie het
slachthuis te verplaatsen. Ook is
duidelijk dat er maar één plek
mogelijk is: bij de Groenoord-
hallen."
Van den Berg en zijn partner
Verschoor namen de exploitatie
van het slachthuis in 1988 op
zich, nadat het eerder failliet
was gegaan. Ze huurden het
twee hectare grote complex
toen voor tien jaar van de ge
meente. Eind 1997 loopt dat
contract af. De twee directeuren
hebben naast het slachthuis ook
nog ieder een grossiersbedrijf
op het terrein aan de Pasteur-
straat. Op het terrein zijn nog
verschillende andere vleesver
werkers gevestigd, evenals een
transportbedrijf en de keurings
dienst. Al met al zijn de bedrij
ven aan de Pasteurstraat goed
De problemen die nu de kop
opsteken rond het slachthuis,
hadden drie jaar geleden al
opgelost kunnen zijn. Dat
zegt directeur A. de Jong van
de Groenoordhallen. ,,ln feite
waren we in 1992 al helemaal
rond. We hadden een marke
tingplan. Achttien vleesver
werkende bedrijven wilden
meedoen. Bovendien - was
dumphandel Boogert, die
achter de' Groenoordhallen
zit, bereid te verhuizen om
plaats te maken. Uiteindelijk
liep het vast omdat de ge
meente niet wilde meewer
ken aan de verplaatsing van
Boogert."
voor zo'n honderd arbeidsplaat
sen.
Als het slachthuis in 1988 uit
Leiden was verdwenen, was
daarmee het voorbeeld gevolgd
van steden als Haarlem en Den
Haag. Ook deze slachthuizen
dateerden uit het begin van de
ze eeuw, toen de vleesindustrie
opkwam en de zelfslachtende
slagers verdwenen. Nu resteert
behalve Leiden in Zuid-Holland
verder alleen nog een abbatoir
in Rotterdam. Ritueel slachten
is daar echter maar zeer beperkt
'Plan slachthuis
in 1992 al rond'
Het plan zou volgens De
Jong een uitkomst zijn ge
weest voor zowel het slacht
huis als voor de gemeente,
die toen nog een plek zocht
voor een nieuw verpleeghuis.
„Toen de bouw van het ver
pleeghuis niet doorging ver
dween de hele zaak naar de
achtergrond. Nu steekt het
probleem de kop weer op."
Maar hoewel De Jong het
nog steeds geen gek idee
vindt het slachthuis bij de
veemarkt te bouwen, kan het
oude plan niet zomaar uit de
kast worden gehaald. „Het
verwerven van grond is nu
niet mogelijk. Dus het 2al op
het terrein van de Groen
oordhallen moeten gebeuren.
Dat willen wij dan wel op één
of andere manier gecompen
seerd zien. Misschien moet
dan het sportveld bij het ter
rein worden getrokken." Dat
de gemeente zegt geen be
sluit te kunnen nemen van
wege de verzelfstandiging
van de Groenoordhallen
vindt De Jong onzin. „Die
verzelfstandiging is al bijna
een feit. Daar moeten ze zich
niet achter verschuilen. Ze
moeten gewoon wat gaan
doen."
waar naarstig wordt gezocht
naar woningbouwlokaties. Daar
moeten heel wat huizen kun
nen komen. Het complex heeft
inmiddels ook de interesse ge
wekt van de Stichting Indus
trieel Erfgoed Leiden, die al
heeft gewezen op de mogelijke
monumentale waarde van ver
schillende panden - met name
het koffiehuis bij de ingang - op
het terrein. Dat kan, hoe de toe
komst van het slachthuis ook
uitpakt, ook nog een levendige
discussie opleveren.
'Niemand lijkt nog geïnteresseerd in een verhuizing' Ook KLM in de Face VOC
Mogen ontwikt,
schimnielresisU
aardbeiplant
leiden rudolf kleun
Het Leidse biotechnol
drijf Mogen heeft een oi
komst gesloten met het
kaanse bedrijf Plant S*
om een aardbeiplant te
kelen die resistent is
schimmels. Door de
zelf bestand te maker
schimmels kan het gebi!
bestrijdingsmiddelen fo
den teruggebracht. Dah
een forse besparing op el
vendien beter voor het n!(
Mogen ontwikkelde e3
een tomatenplant die dcr
passing van de erfelijk**
schappen resistent is
schimmel fusarium. Hér
gens het bedrijf voor hc
dat deze techniek worcP
past voor aardbeiplante#c
Mogen brengt bij de rk
ten samenwerking zijn i
ontwikkelde techniekedc
platen op deze eigensctj
te passen, terwijl Plant
een aantal elite-aardb
inbrengt. Plant Science
bedrijf dat zich richt de
risch onderzoek en advh<
de veredeling van méK
aardbeirassen. Schimnit
een groot probleem bij |c
beiteelt. Door resistentii
schimmels bij de plapi
bouwen' zouden de i i
ook langer houdbaar wfih
Mogen maakte twe(
geleden een andere salt
king, met Gist-Brocai c
kend. De twee bedrij«i
ben een gezamenlijke oi
onderneming opgerich!
De KLM blijkt het eerste koop
recht te bezitten op de aandelen
die het Duitse Kaufhof heeft in
Nederlands grootste touropera
tor Holland International. Een
woordvoerder van de KLM be
vestigde gisteren dat daarover
gesprekken gaande zijn met
Kaufhof. Meer wilde hij niet
kwijt. Kaufhof heeft een belang
van 91 procent in de touropera
tor.
Kaufhof heeft Holland li
national twee weken geledi
de uitverkoop gedaan. De
bedong het eerste koopi
destijds bij de overdracht
een fors aandelenpakket
Kaufhof.
Naast de KLM zijn er nog
concerns geïnteresseerd in
land International. Dat ziji
Britse Airtour UK, de Belgi
Sun-groep en het Duitse
dat voor 40 procent eigens
van Arke.
ziet er niettemin somber
uit. Nieuwe, strengere EG-
normen voor hygiëne drei
gen het uit 1903 daterende
abattoir definitief te nek-
ken. De directie wil daar
om verhuizen, liefst naar
het terrein van de Groen
oordhallen. Maar de ge
meente is er nog niet uit of
daar wel een nieuw slacht
huis kan komen. Intussen
begint de tijd te dringen.
leiden rudolf kleun
De nieuwe EG-normen gaan
formeel op 1 januari 1996 in.
Voor de directeuren, G. van den
Berg en D. Verschoor, van de
Slachtcombinatie Leiden die
het slachthuis exploiteert,
kwam dat niet als een verras
sing. „Al in 1990 zijn we over
een verhuizing naar de Groen
oordhallen gaan praten. De vee
markt zou op die manier ook
een stimulans krijgen. Het was
toen al duidelijk dat we moes
ten investeren om hier een
slachthuis in stand te houden
en het kwam de gemeente goed
uit. Ze wilden hier aan de Pas
teurstraat graag een verpleeg
huis bouwen. We hebben ook
een ontwerp laten maken voor
een nieuw compact slachthuis,
van zo'n 50 bij 50 meter. Maar
toen het plan voor het verpleeg
huis van de baan was, werd het
ineens stil. Niemand lijkt nog
geïnteresseerd in een verhui
zing, terwijl we toch een be
langrijke regiofunctie hebben."
De laatste contacten met de
gemeente dateren van eind vo
rig jaar. Wel kwamen vorige
maand nog twee PvdA-raadsle-
den een kijkje nemen bij het
slachthuis. Als het nog even stil
blijft staat het volgens Van den
Berg wel vast dat ook Leiden het
in de toekomst zonder slacht
huis zal moeten stellen.
„Er zal nog wel enig uitstel
van de EG-regels mogelijk zijn.
Ook andere landen kunnen er
niet direct aan voldoen. Dat
geeft mogelijk de tijd die nodig
is om te bouwen. Maar we zit
ten ook met het gegeven dat
over ruim twee jaar ons huur
contract afloopt. Dan is het ook
niet verantwoord om hier te in
vesteren. We hebben nu al
maanden niets meer gehoord.
Ze kunnen ons en de minderhe
den toch niet laten stikken?",
zegt Van den Berg.
Hij doelt met die laatste op
merking op de inmiddels be
langrijkste reden van bestaan
voor het Leidse slachthuis, het
rituele slachten. Jaarlijks wor
den voor afnemers uit de wijde
omtrek 3.000 schapen op rituele
wijze, met het mes, geslacht.
Daarnaast worden nog eens 600
Advocaat: onderwijsstichting negeert wettelijke termijnen
lisse peter van der hulst
vervolg van voorpagina
Ronald en Karei van Dijk mo
gen niet de dupe worden van
een ruzie tussen hun ouders en
de Sint Willibrordschool. Om
die reden heeft raadsman Ch.G.
Koopman een kort geding aan
gespannen tegen de Lissese on
derwijsinstelling. Koopman wil
dat de president van de Haagse
rechtbank de schoolleiding on
der druk van een dwangsom
verplicht de kinderen terug te
nemen. „Er is kennelijk een
probleem tussen een ouder en
de school, maar dan kan het
niet zo zijn dat de kinderen daar
het slachtoffer van worden. Het
zou nog iets anders zijn als die
kinderen de school afbreken,
maar Ronald en Karei valt niets
te verwijten."
De jongens van 8 en 6 jaar zit
ten sinds gisteren bij moeder
thuis. Veel te vroeg naar de zin
van Koopman. Door de kinde
ren nu al de toegang tot het ge
bouw aan de Oranjelaan te wei
geren negeert de Katholieke
Onderwijsstichting Lisse (KOL),
waaronder de Sint Willibrord
school ressorteert, een wettelijk
voorgeschreven termijn. Als
duidelijk is gemaakt dat leerlin
gen niet meer gewenst zijn
moeten onderwijsinstellingen
ouders nog acht weken de tijd
geven om een nieuwe school te
vinden. Daarbij moet de school
leiding ook haar bemiddeling
aanbieden. „Die wettelijke ter
mijn is niet in acht genomen",
zegt Koopman, terwijl moeder
E. van Dijk ongezouten kritiek
heeft op de aangeboden bemid
deling. Zij zegt bij andere scho
len alleen maar te zijn zwart ge
maakt.
Schoolverbod
De KOL heeft in brieven aan de
ouders duidelijk gemaakt dat
'de genomen maatregelen zijn
gebaseerd op de volstrekt ver
stoorde vertrouwensrelatie tus
sen ouders en de school'. Voor
de verwijdering van de kinderen
na pas twee van de wettelijk
voorgeschreven acht weken
noemt de onderwijsstichting
een aantal redenen: het negeren
van een schoolverbod door de
moeder, de problemen die op
traden bij het ophalen van de
kinderen, herhaalde geweldple
gingen en uitingen van bedrei
gingen en herhaald politie-op-
treden. Op de Willibrordschool
heerst zeer grote onrust, waarbij
gevoelens van onveiligheid bij
het personeel en de kinderen
zijn gaan overheersen, staat in
een brief te lezen.
„Iedereen is bang van haar.
Ouders hebben gezegd dat zij
hun kinderen van school halen
als zij niet weggaat", aldus
schooldirectrice Van Wilgen
burg. KOL-bestuurslid M. Ten-
holter bevestigt dat. „Er zijn
kinderen die niet meer naar
school durven en er zijn leer-
Van een faillissement, acht
jaar geleden, naar een
unieke positie in Zuid-Hol
land als enige plek in de
provincie waar islamieten
dieren op een verantwoor
de wijze ritueel kunnen la
ten slachten. Dat is in een
notedop de jongste ge
schiedenis van het Leidse
slachthuis. De toekomst
De ervaringen met een experi
menteel telewerkkantoor in
Purmerend waren de afgelopen
jaren geen succes. Toch is be
sloten het experiment door te
zetten nu het uitgeversconcern
Elsevier op de valreep heeft be
sloten acht werknemers in het
telewerkkantoor te plaatsen.
Dat maakte de Noordholland
se gedeputeerde J. Lagrand gis
termiddag in Purmerend be
kend tijdens een symposium
over de ervaringen met het tele
werkkantoor. Uit het evaluatie
rapport blijkt dat het beperken
van de mobiliteit van forensen
binnen het bedrijfsleven nau
welijks nog een prikkel is om te
lewerken te propageren. Daar
om adviseerden de samenstel
lers van het evaluatierapport
het telewerkkantoor binnenkort
te sluiten. Naast de aankondi
ging dat het telewerkkai
dankzij het aanhaken van
vier kan blijven voortbes
deelde Lagrand ook mee d
een experiment komt me
telewerken aan huis. De res
ten van dat experiment m<
over een jaar beschikbaar z
Het Telewerkkantoor Pui
end is opgezet in een sai
werking van de gemeente
merend, het ministerie var
keer en waterstaat, de pro\
Noord-Holland en het Plal
Telewerken Nederland,
was het opzetten van een
toor met werkplekken, voo
van moderne comunicati
paratuur, die door bedi
zouden kunnen worden
huurd. In de anderhalf jas
het kantoor operationeel
ontstonden tien werkpli
die uiteindelijk werden gel
door vijftien medewerker!
zes verschillende organisal
mogelijk. In noordelijke richting
is Amsterdam het dichtstbij en
in het oosten Breukelen. Het
wegvallen van Leiden betekent
dat met name islamieten in de
regio in problemen komen.
Van den Berg noemt nog een
ander voordeel van een verhui
zing. Het snel vrijkomen van het
uitgestrekte slachthuisterrein
heeft voor de gemeente ook
voordelen. Uiteindelijk gaat het
om twee hectare grond, eigen
dom van de gemeente, midden
in een woonwijk, in een stad
Universiteiten bepleiten extrj
financiering technische studc
De zes algemene universiteiten
zijn bereid sommige studenten
die een technisch gerichte op
leiding volgen een jaar extra
studiefinanciering te betalen.
Zij willen zo een verdere daling
van het aantal studenten voor
komen. Studerenden die be
paalde opleidingen volgen aan
de technische universiteiten
mogen vanaf komende zomer
een jaar langer over hun studie
doen.
De universiteiten van Leiden,
Amsterdam (UvA en VU),
Utrecht, Groningen en Nijme
gen zijn bang dat minder scho
lieren een bèta-opleiding aan
de universiteit gaan volgen. Zij
zouden kunnen kiezen voor een
studie aan de (technische) uni
versiteiten van Delft, Twente en
Eindhoven. Zij mogen van mi
nister Ritzen (onderwijs) en de
Tweede Kamer opleidingen
aanbieden die een jaar 1
duren. Studenten die eei
gelijke studie volgen krijge
een jaar langer een beurs.
Het is nog onduidelijk 1
zes universiteiten hun pla
len betalen. Daarbij komt
studieduur aan de univq
ten niet met een jaar ve]
mag worden: vier jaar bl
gebruikelijke lengte.
Het plan zal binnen
maand formeel geprest
worden. Het is de beq
daarmee de middelbare
lieren zekerheid te biedt
ook de bèta-opleidingen!
geven op een extra jaar be
De universiteiten zienr
gens het liefst dat zij oo"
stemming krijgen sommij
ta-studies met een jaar ft
jaar) te verlengen. Da
moet de Tweede Kame:
uitspreken. Tot nu toe zi
de noodzaak hiervan nieti
Aanrijdingen door olie op wegd,
amsterdam/rotterdam anp
Olie of vet op het asfalt heeft maandag op de Noordzeeweg[
Amsterdam en IJmuiden en in het centrum van Rotterdam i
ongelukken veroorzaakt. Op beide plaatsen werd het wegdé,
gelglad. Vier mensen raakten gewond. In Rotterdam bleek
begin van de middag het wegdek vanaf de Oranjeboomstrai
het centrum, via de Koninginnebrug en de Willemsbrug,
met een vettige substantie. y
krachten die tegen overspan
nen-zijn aanzitten." Reden voor
het bestuur van de KOL om de
termijn van acht weken te nege
ren. „Er zijn handtastelijkheden
geweest en leerkrachten zijn in
elkaar geslagen. Wie zegt mij
dat dit niet nog een keer ge
beurt? De veiligheid van de kin
deren en het personeel staan bij
ons voorop." Tenholter is er
niet blij mee dat de kinderen
het slachtoffer worden, maar
maakt duidelijk met de rug te
gen de muur te staan.
Afzijdig
Het gemeentebestuur van Lisse
houdt zich voorlopig nog op de
achtergrond. „We weten sinds
gisteren dat de kinderen offi
cieel van school zijn gestuurd.
We proberen ervoor te zorgen
dat die situatie zo kort mogelijk
duurt. Met de onderwijsinspec-
teur en andere betrokkenen
wordt overleg gevoerd", aldus
gemeentesecretaris H. de Vries.
Het wegvallen van het Leidse slachthuis betekent dat met name islamieten in de regio in problemen komen.
Een voorlichtster van de on
derwijsinspectie bevestigt dat er
bij verwijdering een periode van
8 weken is waarbinnen een
nieuwe school moet worden ge
vonden. „Maar in het algemeen
is het zo dat scholen niet ver
plicht zijn om leerlingen in die
periode toe te staan. Dan kan
van geval tot geval verschillen.
Hier gaat het om een kwestie
waarbij het openbaar ministerie
is betrokken. De onderwijsin
spectie houdt zich dan afzijdig."
Amsterdam In de Amsterdamse Koepelkerk
aan het Singel hangt sinds gisteren de groot
ste kroonluchter van Europa. Het gevaarte
heeft een dwarsdoorsnede van zeven meter
en beslaat een derde deel van de Koepelzaal.
De grootste Europese kroonluchters hebben
een diameter die tot nu toe de vier meter niet
overschrijdt. De luchter in de Koepelkerk is
uitgevoerd in massief messing en telt 150
gloeilampen.
De kerk werd in februari 1993 getroffen
door een felle uitslaande brand. Die begon in
de daklantaarn boven op het koepelvormige
dak. De brandweer kon niet voorkomen dat
de daklantaarn enkele uren later met een
enorme klap dwars door het dak de kerk in
stortte. Het godshuis, dat oorspronkelijk
Nieuwe Lutherse Kerk heette, dateert van
1671. Ook in 1822 werd het gebouw door
brand getroffen. Het vuur verwoestte de kerk
toen bijna geheel. Vier jaar later werd zij her
bouwd.
De laatste restauratie is inmiddels zo goed
als voltooid. Eigenaar van het bouwwerk is de
Evangelisch-Lutherse Gemeente. Op 7 april
draagt deze de kerk over aan het Amsterdam
Renaissance Hotel. Die gaat de kerk opnieuw
exploiteren voor congressen en culturele acti
viteiten.
FOTO CPD
