Hervormde synode geeft
alle ruimte aan homo's
'Document inlossing van de belofte'
i y
Kerk Samenleving
Synode dekt
verschillen
over tucht toe
Kans op sneeuw
MAANDAG 27 MAART 1995
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071-356481 HET WEER
BUITENLAND KORT
Encycliek
In zijn nieuwste encycliek
Evangelium Vitae keert paus
Johannes Paulus II zich tegen
abortus en euthanasie, die
hij omschrijft als de 'cultuur
van de dood', en staat hij pal
voor het zwakke en ongebo
ren leven. Afgelopen zater
dag ondertekende hij het do
cument en zondag lichtte hij
alvast een tipje van de sluier
op. De pauselijke brief ver
schijnt donderdag. De paus
noemde zijn elfde encycliek,
waarin hij kwesties als abor
tus, euthanasie, kunstmatige
bevruchting en biotechnolo
gie aan de orde stelt, een 'be
zinning op het leven'.
Euthanasie
Het document is volgens
hem een antwoord op 'ver
ontrustende tegenstrijdighe
den' in de moderne samen
leving. Aan de ene kant is er
steeds meer aandacht voor
vreedzame oplossingen van
conflicten en voor mensen
rechten, maar tegelijkertijd
woeden burgeroorlogen en is
het leven van ongeborenen,
zieken en ouderen in gevaar.
,,De legitimering van abortus
en de groeiende roep om eu
thanasie zijn tekenen van
een nederlaag van de cultuur
van het leven", waarschuwde
de paus zondag. Volgens
hem is respect voor het leven
vanaf de bevruchting een
heilige waarde en komt elke
relativering daarvan neer op
een 'bedreiging voor de fun
damenten van het menselij
ke samenleven, de gezonde
democratie en de ware vre
de'. Een encycliek is het ge
zaghebbendste pauselijke
geschrift, dat de leer van de
kerk verkondigt en waaraan
de 960 miljoen rooms-katho-
lieken in de wereld zich be
horen te houden.
Ontucht
Een voormalige seminarie
student beschuldigt aartsbis
schop Hans Hermann Groer
van Wenen ervan hem
seksueel misbruikt te heb
ben. De aantijgingen van de
nu 37-jarige Josef Hartmann
zijn te lezen in het vandaag
verschijnende Oostenrijkse
tijdschrift Profil. Volgens Pro
fil wilde kardinaal Groer niet
reageren. Volgens de man
heeft de ontucht tussen 1972
en 1975 plaatsgevonden,
toen Groer directeur van de
priesteropleiding in Hollab-
runn was. Groer zou hem ge
regeld tot seksuele contacten
hebben gedwongen. Hart
mann zegt in het artikel dat
hij nu pas met zijn verhaal
komt, omdat hij het na re
cente conservatieve uitlatin
gen van Groer over seksuali
teit zijn 'plicht als verant
woordelijk burger' achtte om
te vertellen wat hij wist.
Omstreden besluit van november '94 ingetrokken
'Homo's dienen in hun geaardheid en leefwijze in de
kerk ten volle aanvaard te worden.' Met deze verklaring,
die door de synode in Doorn werd aangenomen, hopen
de hervormden een einde te maken aan de nu al enkele
maanden durende onzekerheid van homoseksuele ge
meenteleden over hun positie in de Hervormde Kerk.
DOORN GPD
Een op 19 november 1994 ge
nomen besluit over homo
seksualiteit was op meerdere
wijzen uit te leggen. Velen za
gen in dat besluit, in strijd met
de bedoeling ervan, een legiti
mering van discriminatie van
homo's. „Zelden heeft een be
sluit zoveel emotionele reacties
opgeroepen", zei synodevoor
zitter Wim Beekman uit
Koudum, doelend op de 413
binnengekomen brieven.
Dat besluit is nu terugge
draaid. Het venijn van de dis
cussie zat dit keer niet in de
staart, maar in het begin van de
vergadering. Grote opschudding
ontstond toen de Haagse predi
kant Albert Wilzing voorstelde
geen bespreking te houden
maar te volstaan met een mi
nuut stilte. „Als een symboli
sche compensatie voor alle el
lende die ons besluit van 19 no
vember 1994 heeft aangericht",
legde Wilzing uit. „We kennen
inmiddels toch alle standpun
ten. Heeft het zin om daar dan
opnieuw over te praten?"
Een meerderheid van de sy
node vond van wel. Slechts 25
afgevaardigden steunden Wil
zing. Toen alle amendementen
op tafel lagen, probeerde Wil
zing het nog een keer. Opnieuw
tevergeefs.
De meeste synodeleden wil
den gewoon hun zegje doen. Zo
lieten de bonders (rechterflank
Hervormde Kerk) in koor weten
tegen een nieuwe verklaring te
zijn. „Dat geeft alleen maar on
rust", zei ds. Henk van der Laan
uit 's Gravenzande.
„Gaan wij een slingerbeleid
voeren?", merkte ds. Bert van
Vreeswijk uit Veenendaal op.
„Wat doet u als er straks naar
aanleiding van de nieuwe ver
klaring honderden reacties van
schriftuurlijk bezwaarden bin
nenkomen?"
Die mening werd door het
merendeel van de synode niet
gedeeld. Het schuldgevoel over
het besluit van 19 november
1994 overheerste. „Dat besluit
was goed bedoeld, maar het
was niet uit te leggen", zei ds.
Henk van den Toorn uit Nieu-
wegein. „We moeten als synode
de moed hebben om dat besluit
in te trekken", aldus ds. Bern-
hard Luttikhuis uit Leiderdorp.
„We moeten publiekelijk zeg
gen dat we ons vergist hebben.
We zijn niet het Vaticaan, maar
de Hervormde Kerk."
Het hervormde huis blijft wel
verdeeld. Daarom komt er in ie
der geval geen nieuwe studie
naar de exegetische en herme
neutische aspecten van (homo-
seksualiteit. „De bijbelse argu
menten van voorstanders en te
genstanders van aanvaarding
van de homoseksuele leefwijze
liggen te vast dat van een in te
stellen studiecommissie binnen
afzienbare tijd nieuwe openin
gen venvacht zouden mogen
worden", aldus een verklaring
van het bestuur.
Een plaatselijke kerk behoort
een gemeentelid niet van het
avondmaal uit te sluiten wegens
een leer of leefwijze die de kerk
als geheel niet afkeurt. Met die
uitspraak dekte de synode van
de Hervormde Kerk een me
ningsverschil over kerkelijke
tucht toe.
In november vorig jaar nam
de synode het omstreden be
sluit dat gemeenten homo
seksuelen mogen vragen het
avondmaal elders te vieren. Die
uitspraak was bedoeld om tucht
tegen homo's te voorkomen,
maar velen zagen er een legiti
mering van discriminatie in.
Met het nu aanvaarde rapport
'Afhouding van het avondmaal
als middel van kerkelijke tucht'
in de hand, is deze maatregel
tegen homoseksuele gemeente
leden moeilijk te verdedigen.
De synode stemde in met de
conclusie van het rapport, dat
'tuchtoefening in een bepaalde
gemeente niet kan plaatsvinden
vanwege een leer of leefwijze
die in het geheel van de kerk
niet onaanvaardbaar wordt ge
acht'.
Rabbijn David Rosen Israels onderhandelaar bij de Heilige Stoel
AMSTERDAM WIMSCHRÜVER
De 29e december van het jaar
1993 zal rabbijn David Rosen
niet licht vergeten. Samen met
de andere leden van de Israëli
sche delegatie werd hij officieel
door het Vaticaan ontvangen.
Reden was de ondertekening
van het historische akkoord
waarmee Israël en de Heilige
Stoel diplomatieke betrekkin
gen aangingen. „Ik had onwille
keurig het gevoel dat er miljoe
nen ogen op ons waren gericht.
Ogen van onze stomverbaasde
ouders en grootouders. Het was
immers nog maar een generatie
geleden dat joden zich oprecht
afvroegen of je het Vaticaan als
jood wel heelhuids zou kunnen
verlaten."
David Rosen, hoogleraar in
Jeruzalem, speelt al jaren een
belangrijke rol in de joodse bij
drage aan de interreligieuze
dialoog in het algemeen en als
onderhandelaar namens Israël
in de relatie met de Rooms-Ka-
tholieke Kerk in het bijzonder.
Volgens de geruchten zou de
rabbijn, die ook in Zuid-Afrika
en Ierland werkzaam is geweest,
de beoogde Israëlische gazant
bij de Heilige Stoel zijn geweest.
Zijn benoeming ging echter niet
door, omdat het Vaticaan geen
De historische ontmoeting in het Vaticaan op 29 december 1993: de Israëlische vergadering wordt ontvangen
door mgr. Claudio Celli voor de onderteking van het diplomatieke akkoord. foto gpd
rabbijn maar een beroepsdiplo- te geven", aldus Rosen, die on- vreesde lange tijd dat een ak-
maat wilde. langs in ons land was voor een koord met Israël de positie van
„Ik ben dan wel geen be- internationaal symposium in rooms-katholieken in Arabische
roeps, maar diplomaat genoeg Amsterdam over de relatie Ro- landen in gevaar zou kunnen
om hierop geen directe reactie me-Jeruzalem. De Heilige Stoel brengen. Bovendien was er ver
zet van de kerk in Israël, die
vond dat Israël eerst het Pales
tijnse probleem moest oplos
sen. „De kerk in Jeruzalem is
geheel Palestijns", legt Rosen
Rosen noemt het akkoord 'de
inlossing van de belofte' van het
conciliedocument Nostra Aeta-
te uit 1965, waarmee de RK
Kerk brak met de eeuwenlange
leer dat joden door God waren
afgewezen en Hij het verbond
met hen had yerbroken en ver
vangen door een verbond met
de christelijke kerk. Bovendien
sprak de kerk uit dat de joden
niét schuldig zijn aan de dood
van Jezus, en ten slotte werd het
antisemitisme veroordeeld.
„Dat was een grote revolutie",
aldus Rosen.
De rabbijn spreekt geen ver
oordeling uit van de aarzeling
van de Heilige Stoel om die
theologische uitspraak in poli
tieke daden om te zetten. „Zo
lang er geen diplomatieke be
trekkingen waren, werd de arg
waan in de loop der jaren steeds
sterker dat die revolutie van
1965 niet echt was. Want anders
zou er niet zo moeilijk worden
gedaan over de staat Israël.
Voor het gevoel van veel joden,
maar ook van christenen, zat er
toch iets theologisch achter."
P
U
z
Z
E
L
L
E
R
R
O
K
D
N
A
Z
G
L
T
L
R
P
N
E
T
N
E
N
1
E
A
S
T
E
U
O
L
A
A
E
L
L
L
V
O
1
R
M
E
K
V
T
N
E
E
D
N
P
K
N
E
M
T
S
S
E
M
P
B
1
s
T
A
G
C
O
N
E
L
1
E
E
1
D
S
A
A
O
N
R
O
O
U
O
U
R
A
O
B
R
K
O
O
T
M
R
H
R
E
T
K
T
N
L
A
1
C
G
K
K
S
T
S
R
E
D
E
O
M
N
O
O
H
C
S
G
E
1
E
E
O
E
O
O
N
O
A
1
N
T
H
T
S
T
P
O
R
1
A
R
u
1
N
C
S
N
S
S
R
D
N
T
1
D
T
1
S
A
E
R
O
M
A
G
O
M
P
S
W
L
A
P
D
R
A
A
H
S
A
G
E
P
D
N
O
T
S
N
E
G
R
O
M
V
Droogmolen
Droogtrommel
Duister
Gashaard
Geldbeurs
Harpoen
Hoepel
Inenten
Ingooi
Inval
Koning
Kroeskop
Kruimel
Makaak
Monteur
Morgenstond
Naaste
Noorman
Penseel
Pianoconcert
Plantengroei
Schietbaan
Schoonmoeder
Spookhuis
Stadspost
Toestand
Troosten
Vestingstad
Winterkost
Zandkorrel
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de genoemde woorden ver
stopt. Ze zijn te lezen van links
naar rechts, van rechts naar
links, van boven naar beneden of
omgekeerd of schuin. Sommige
letters worden dubbel gebruikt.
Streep alle woorden door. De res
terende letters vormen dan regel
voor regel van boven naar bene
den nog een woord.
CRYPTOGRAM
twyfel
k-v-i—o-o
ariel-k-e
m-c-deken
potje-e-e
obron
korrel
a-iu
twaalf
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
iK VRAA& DIA EBM UASE STRftF VOOR.
D6Z6 iNJBREKER \rJMT 2!VJ v/ROUlN
heeft net eeu drieums 66KRE6BM.
slee: maar.!
e>eeeeic-i-
teerjd
JA DE DOKTER
zei "DAT
6EBEURT MAAR.
éé/OS OP DB
DAT HU DAN N06 TUD
OVER HiEUD OM iN
TB 8REKEM
HEINZ
«O.
BOES
Het afgelopen weekeinde is de zo
mertijd begonnen, maar voorlopig
kan er nog niet van lange en warme
avonden worden geprofiteerd. Het
lijkt zelfs of de winter opnieuw be
gonnen is, nu talrijke hagel- en
sneeuwbuien langs een noordelijke
glijbaan het land worden binnenge
voerd. Voor wie bestand is tegen dit
anti-voorjaarsgevoel valt er - dik in
gepakt - toch wel veel te genieten
buiten. In deze arctische lucht-
massa zijn de Hollandse wolken
luchten op z'n mooist. De contras
ten kunnen enorm zijn. Massieve,
deels uit ijskristallen bestaande
wolkentorens komen dreigend uit
zee opzetten en laten vergezeld
van flinke windvlagen hun winterse
lading los; een volgend moment
breekt de zon fel door en werpt een
veelkleurig licht op de wegtrekken
de buienlucht.
Vaak zijn onder de basis van de
wolk witte, gele of oranje valstre-
pen van hagel of sneeuw te zien;
daarboven uit verheft zich het fel-
witte 'aambeeld' van de cumulo
nimbus, de latijnse benaming voor
buienwolk. De turbulente atmos
feer wordt zichtbaar gemaakt door
rafels en buidels, die onder zo'n
winterse bui hangen. Een foto-of
videocamera kan u op dit soort da
gen een nuttige dienst bewijze"
De fraaie, wisselende luchten M
len zeker nog tot en met woenje
mooie plaatjes opleveren. e
Het gure weer werd ingeleid die
een frontale zone, die voor eei|{
ze zondag zorgde. Met een gra£
11 bleef het nog betrekkelijk r
zacht. In de loop van de avonc
gon het op de scheidingslijn nL
de van Spitsbergen afkomstigr
lucht opnieuw te regenen. DeE,
mende 48 uur komt het kwik r
boven 6 graden uit. Tijdens de
en zakt de verticale vorstgrenr
circa 200 meter. Vooral in de13
nacht en ochtend kan er na wë'
se buien gladheid optreden bö<
nima, die plaatselijk even oncfa
nul komen.
Dinsdag is de kans op sneeuwf
het zuiden en westen van hetr1
vrij groot door een kleine golfs*
ring, die langs België naar de
pen koerst. Pas in de tweede L
van de week wordt de noordel»
aanvoer afgesneden. Een oce;
nisch hogedrukgebied breidt p
naar de Noordzee uit, waardop
wind en buiigheid worden oncje
drukt. Vooral overdag wordt hei
dan weer wat zachter: rond 1 ei
den en meer zon. y
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Langs de kusten veel wind
en sneeuwbuien, soms
met onweer. In de omge
ving van Oslo overwegend
droog en af en toe zon.
Maxima van'+2 in het zui
den tot -7 in het noorden.
Zweden:
Vandaag in het zuiden be
wolkt en af en toe sneeuw.
Elders nu en dan zon en
overwegend droog. Plaat
selijk veel wind. Middag-
temperatuur van +2 in het
zuiden tot -9 in het noor
den.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en
vooral sneeuw- en hagel
buien, soms met onweer
en zware windstoten. Er
waait vooral vandaag een
koude en harde wind. Mid-
dagtemperatuur rond 4
graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag perioden met zon en in Enge
land en Schotland vooral langs de kust
felle winterse buien. Morgen meer be
wolking en enige tijd regen. Middagtem-
peratuur van 4 graden in Schotland tot
10 in Ierland.
België en Luxemburg:
Vandaag wisselend bewolkt en enkele
buien, soms met hagel, onweer of
sneeuw. Morgen vooral later op de dag
bewolkt en enige tij(J regen, Middagtem-
peratuurrond 7 graden, inde Ardennen
ongeveer 3 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag enkele opklaringen, maar ook
geregeld buien, soms met hagel of on
weer. In de Jura en Vogezen gaat de
neerslag geleidelijk over in sneeuw.
Morgen afnemend buiig, maar later op
de dag in het westen opnieuw regen.
Sneeuwgrens zakt tot ongeveer 200 me
ter. Maxima vandaag circa 10 graden,
morgen rond 8 graden. Temperatuur op
1000 meter dalend van +4 graden naar
-6 graden.
Spanje:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera-
tuur tussen 22 en 28 graden. Langs de
Golf van Biskaje vooral vandaag ook en
kele wolkenvelden en temperatuur rond
15 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 26 graden.
Zuid-Frankrijk:
Wisselend bewolkt en buien, soms met
hagel en onweer. Meeste buien langs de
Pyreneeën en aan de noordkant van het
Centraal Massief. Morgen meer zon en
overwegend droog. Middagtemperatuur
circa 15 graden,' morgen rond 10 gra
den. Vooral morgen waait er een stevige
Mistral. In de wintersportgebieden van
daag boven 500 tot 800 meter van tijd
tot tijd sneeuw. Morgen in de Pyreneeën
droog. Temperatuur op 2000 meter
daalt in de Alpen naar -12 graden en in
de Pyreneeën naar -5 graden.
Italië:
het noorden wolkenvelden
iddag enkele regenbuien. In
het midden en zuiden nog flink wat zon.
Morgen overal wisselend bewolkt en bui
en, soms met onweer. Sneeuwgrens zakt
morgen tot 800-meter. Middagtempera
tuur vandaag 14 tot 18 graden, morgen
tussen 11 en 14 graden. Temperatuur
op 2000 meter dalend naar -8 graden.
In de bergen staat een harde noorden
wind.
Duitsland:
Vandaag een krachtige noordenwind.
Veel buien met hagel, regen en sneeuw.
Sneeuwvalgrens zakt in de middelge
bergten tot ongeveer 200 meter, in de
Beierse Alpen zakt de sneeuwgrens naar
400 meter. In de bergen een harde
wind. Morgen minder buiig, maar in de
Beierse Alpen nog steeds van tijd tot tijd
sneeuw. Middagtemperatuur tussen 5
en 8 graden. Temperatuur op 1500 me
ter ongeveer -8 graden.
Zwitserland:
Overwegend bewolkt en perioden met
sneeuw. Aan de zuidkant van de Alpen
vooral morgen wat sneeuw. In de bergen
staat een harde wind. Middagtempera
tuur in de zuidelijke dalen rond 15 gra
den, temperatuur op 2000 meter circa -
12 graden.
Oostenrijk:
Bewolkt en perioden met sneeuw, bene
den 400 meter gaat de sneeuw over in
regen. In het zuiden en zuidoosten valt
vooral morgen wat sneeuw. In de bergen
staat een harde wind. Temperatuur op
2000 meter ongeveer -12 graden, in de
dalen circa 10 graden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEI,,
lli
DINSDAG 28 MAART 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.25 ZonondeiTi
Maan op 06.02 Maan ondtt
Waterstanden Katwijk P|
Hoog water 02.08 14.28 >c
Laag water 10.05 23.01 J
Weerrapporten 26 maart 20 uur:
Amsterdam half bew w 9
Den Helder
Rotterdam
Barcelona
Boedapest
Dublin
Frankfurt
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenlurt
11
10 It
11
11 r<
Luxemburg regen
Stockholm
Warschau
Wenen
Buenos Aires zwaar bew./ zzo4/ 29
Casablanca half bew wnw2 20'°
Johannesburg zwaar bew. wmdst 26H
Los Angeles onbew
New Orleans half bew.
New York onbew
Tel Aviv half bew
COLOFON
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv
DIRECTIE. B.M Essenberg, G P Arnold (adj),
J Kiel(adj);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN. R D Paauw. tel. dag 9.30-
11 30 uur 071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR:
RoOseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES:
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX
Adyertenbes071;32350£_
Fam. berichten 023-317337
Redactie071-321921
ADVERTENTIES 'P
ma.-vnj. van 08.30-17.00 uur
Telefoon 071-356230 ,n
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)u
ma-vnj van 8 30-17 00 uur tl
Telefoon071-143545 |o
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij vooruitbet. (ine
per acc giro tri
per maand ƒ31,05
per kwartaal 87,70 fc
per jaar 337,55 'lr'
VERZENDING PER POST )ri
Nederland: per kwartaal 134.50 ,~i
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING UC
mat/mvnj: 18 00-19 30uur, ie
zat 10 00-12 00 uur Tel 071-128^
