Per fiets over de Passo del Lucomagno
Toerisme
Tocht simpel zelf te organiseren
'ERDAG 25 MAART 1995
REDACTIE ROB VAN DEN D088ELSTEEN
prreizen
el Circle heeft voor het komende jaar
bierreizen naar België op het pro-
ima staan: één op 19 en 20 mei en één
en 16 september. De trip wordt ge-
(:t per luxueuze touringcar en er wordt
bezoek gebracht aan onder meer de
se brouwerij 'De Straffe Hendrik', het
museum te Pöperingen en het bedrijf
j)olle Brouwers' in Esen waar onder
het Oerbier wordt getapt. Er wordt ge
in in het hotel La Bonne Auberge in
en het afscheidsdiner vindt plaats in
ferpen.
Travel Circle in Alphen aan de Rijn,
pon 01720 - 3 48 48 (na 18.00 uur).
zwegen op de Veluwe
i-restaurant Jagersrust in Otterlo biedt
jnenwerking met het Nationaal Zweef-
fentrum Teriet de mogelijkheid om
is te maken met zweefvliegen. Tussen
8-}l en 31 mei zijn er speciale weekend-
-jgementen, waarbij de zaterdag is inge-
i voor het zweefvliegen. Na een in-
[ie met videopresentatie volgt een
Jt onder begeleiding van een instruc-
4)eelnemers krijgen na afloop een cer-
ïsjlit als bewijs van hun luchtdoop.
|»JlHotel Jagersrust, dhr. W. Muller,
12 31.
hc
ts meerdaagsen
Nederlandse Toer Fiets Unie (NFTU)
ks-Meerdaagsen folder 1995 uitgeko-
In de brochure wordt een overzicht
jen van 35 Fiets-meerdaagsen (met da-
trekplaatsen, afstanden en kosten en
lijke) die verspreid over heel Neder-
vorden gehouden. De verspreiding
b folder vindt plaats via de VW-kanto-
ijna tegelijkertijd verscheen ook het
>e tpvenementen Programma 1995 met
i een overzicht van de ruim 7.000
pn die door bij de NFTU aangesloten
jst.worden georganiseerd tussen 4 maart
'oktober. Per rit is onder meer de da-
Ie vertrekplaats, de vertrektijd en de
id vermeld. Het FietsEvenementen
j imrna is te verkrijgen via overmaking
25,00 op postbankrekening 62.66.64
ime van de NFTU te Veenendaal met
siding van FEP '95. Vanaf half maart is
ogramma ook te koop bij de ANWB-
fen voor 19,00.
VFTU te Veenendaal,
n 08385-21 4 21.
rdkaap per bus
naarUyei iaat de komende zomer drie
touringcar naar de Noordkaap rij-
e trip duurt dertien dagen, kost (op
an half pension) 1.999 gulden per
071 -ijn en gaat en passant ook langs de
navische hoofdsteden Kopenhagen,
0|olm, Helsinki en Oslo. Heen leidt de
igs Denemarken, Zweden en Finland;
v e jrotendeels door Noorwegen. De ver-
ja zijn 19 juni, 17 juli en 7 augustus.
NVR-Reisbureau.
'F les in Randstad
>on
lolen zijn er in de Randstad voldoen-
ar omdat de lessen bijna altijd in
ppen boten worden gegeven, zijn
n Bereiter en Hans Plomp op de
pmermeer een school begonnen
3der instructie wordt gegeven in het be-
/errjvan grotere zeiljachten. Er wordt ge-
beröiet een Rush 21 en de lessen kosten
len per twee uur. De nieuwe zeil-
i- erfigt aan de Oude Wetering (Plantage
-\ enet ver van Leiden.
-hei'lefoon 01713 - 14 34 8.
srini
ivriendelijke ferry
j<anlea Ferries, de maatschappij die de
rist tussen Rotterdam en Huil onder-
op haar schepen ook de
3ie zomer allerlei kinderactiviteiten,
affirimei en september kunnen de jong-
öruik maken van de speciale speel-
id zi?n zal er voor de iets oudere kinde-
!af 16.00 uur speciale voorstellingen
I gegeven door onder meer gooche-
brder ontvangen alle kinderen na de
iing kleurplaten, kleurpotloden en
[zelboek.
stee1
Baby's
Het Noorder Dierenpark geeft op gezette
tijden drukwerkjes uit van een uitzonderlijk
hoog gehalte. Zojuist verscheen in de reeks
'Zoo Informatie' het boekje 'Baby's'. De
door drie biologen verzorgde tekst kreeg
niet alleen een prettige opmaak, maar
wordt ook opgesierd door schitterende fo
to's van allerlei pasgeboren dieren-jongen.
De ruim zestigduizend abonnementhou
ders van het dierenpark in Emmen krijgen
het boekje gratis opgestuurd; anderen kun
nen het bestellen door overmaking van tien
gulden op giro-rekening 927586 ten name
van het Noorder Dierenpark Emmen onder
vermelding van 'Baby's'.
Witte fietsen
in Kopenhagen
Vanaf mei kunnen toeristen in Kopenhagen
beschikken over duizend witte fietsen
(bycykler), die tegen betaling van een borg
van 20 kronen gratis kunnen worden ge
bruikt. Volgend jaar, als Kopenhagen Cultu
rele Hoofdstad van Europa is, w®rdt het
fietsenpark uitgebreid tot tussen de drie- en
vijfduizend stuks.
Reisabonnement
rond Stockholm
In Stockholm is een abonnement te koop
dat de gebruiker recht geeft op zestien da
gen onbeperkt reizen in het 'Scheren'-ge-
bied (25.000 eilandjes) rondom de Zweedse
hoofdstad. De kaart kost 500 kronen (iets
meer dan 100 gulden) en geldt ook voor de
tegenover gelegen Finse kust en vier ver
schillende veerdiensten. Het ticket is te
koop bij de VW van Stockholm.
Alpe d'Huez geschrapt
Alpe d'Huez fungeert dit jaar niet als finish-
plaats van de 'La Marmotte', wellicht 's we
relds zwaarste rit voor wielertoeristen. Dit
maal is de finish getrokken in Vaujany. Dat
maakt de rit er overigens niet lichter op.
Halverwege de klimpartij naar Alpe d'Huez,
op 1500 meter, dient namelijk eerst worden
afgedaald tot op 900 meter alvorens kan
worden begonnen aan de laatste kilometers
naar het op 1.253 meter hoogte gelegen
Vaujany.
Info: Cycletours Amsterdam,
telefoon 020 - 6 27 40 98.
Martinair vliegt
naar Bahama's
Aan het toch al uitgebreide bestemmingen
pakket in de Caribbean, voegt Martinair per
6 april de Bahama's toe. Er wordt elke don
derdag gevlogen op de luchthaven van
Freeport nadat eerst een tussenlanding is
gemaakt in Fort Lauderdale (Florida). Voor
lopig is de vlucht alleen bedoeld voor de
Duitse en Zwitserse markt.
Zweeds Verkeersbureau
Het Zweeds Verkeersbureau is per 1 april
verhuisd. Het nipuwe adres luidt: Burge
meester van Karnebeeklaan 6, 2585 BB Den
Haag. Het telefoonnummer (070-3455283)
blijft hetzelfde.
Info over IJsland
Om vakantiegangers warm te maken voor
een trip naar het hoge noorden, organiseert
IJsland Tours vandaag, 25 maart een infor
matiedag in het Beatrixgebouw van de Jaar
beurs in Utrecht. Tussen elf en vijf uur zijn
er doorlopende video- en diapresentaties
over IJsland, de Faeröer, Groenland en Alas
ka.
Toegang 5,00; kinderen gratis.
Info: 020 - 6 64 61 79.
Fossielenbeurs
Wetenschappers zijn er heel lang van over
tuigd geweest dat de Coelacanth miljoenen
jaren geleden voorgoed het loodje legde. Er
waren immers alleen fossielen van bekend.
Maar in 1938 werd de anderhalve meter
lange vis springlevend aan de haak gesla
gen. Dit 'levend fossiel' is één van de trek
pleisters van de tentoonstelling 'De evolutie
in beeld gebracht', die de omlijsting vormt
van de Haagse Mineralen- en Fossielen
beurs. Vandaag en morgen beleeft het eve
nement zijn 35e editie in het Nederlands
Congresgebouw aan het Churchillplein 10
in Den Haag.
Geopend van 10 tot 17 uur. Toegang
4,00; 65-plussers en kinderen t/m 16
jaar 2,50. Info: 070 - 3 27 59 06.
Creatieve dag
in Gouden Handen
Met een creatieve dag luidt Gouden Han
den in 's Heerenberg morgen het nieuwe
seizoen in. Dan gaat ook de nieuwe ama-
teur-kunstexpositie van het creativiteitscen
trum open. Veel exposanten werken mee
aan de openingsmanifestatie. Zij vertellen
en laten zien hoe huncre&ties tot stand ko
men. De creatieve dag duurt van 11 tot 17
uur. Gouden Handen, Emmerikseweg 13 is
tot en met 5 november dagelijks open van
10 tot 18 uur. Toegang 10,00; senioren en
CJP 8,50, kinderen t/m 13 jaar 6,00.
Info: 08346 - 6 23 43.
Wandelend over de 'Senda Sursilvana', een bergpad, dat zich hoog boven de piepjonge Rijn van de Oberalppas tot aan Chur slingert.
FOTO ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
De fietser, die op een van de
warmste junidagen van 1994 van
Locamo naar Disentis reed, had
met veel rekening gehouden. Maar
niet met de sneeuw, die hem vlak
na de pashoogte overviel. In Biasca
was het nog 28 graden Celsius ge
weest en had hij zwetend in z'n
flanelletje bij een pomp voor de
laatste keer zijn twee bidons ge
vuld; in de afdaling van de Lukma-
nier twee-en-een-half uur later
trokken zijn banden zwarte
gootjes in de sneeuw en moest hij,
misselijk van de kou, langs de weg
overgeven.
Een automobiliste, die hem een lift
gaf, bracht hem weg tot aan de
deur van z'n hotel. Daar onder
de warme douche -r- spoelde hij
het slijk van zijn kippevel en slaag
de hij er eindelijk in dat ellendige
klappertanden tot bedaren te
brengen. Martin Monn, de jonge
gids uit Rueras waarmee hij een
dag later de bergen introk, rpoest
lachen toen hij het verhaal hoorde:
,,Als wij naar de andere kant fiet
sen, nemen we altijd een rugzak
met warme kleren mee."
Krul tafeltjes
'De andere kant' is het Tessin. Met
Lugano, Locamo en Ascona. Met
het Lago Maggiore, Lago di Vogor-
no en Lago di Origlio. Met de Valle
Maggia, de Valle Onsernone en de
Val Verzasca. Want we zijn hier in
het Italiaanse Zwitserland, niet
waar. Het land van de verloren tijd.
Het ma
ein van Locarno,
De hierbij beschreven fiets-/wandeltocht rondom de
Lukmanier is zonder enig probleem zelf in elkaar te zet
ten. Het openbaar vervoer in Zwitserland (trein, schip,
postauto) is uitstekend op elkaar afgestemd. Boven
dien kan zowel de bagage als de fiets via dat openbaar
vervoer van plaats naar plaats worden opgestuurd. Per
stuk moet daarvoor 12 Zwitserse francs worden be
taald. Elke Zwitserse hotelier is bereid koffers en der
gelijke naar het plaatselijke station te brengen of ze er
op te halen. In een heel enkel geval vraagt hij daar een
kleine vergoeding voor.
Wie zelf per trein/schip/boot reist, moet goed afwegen
is: het aanschaffen van een abonne
ment (Flexi-pas, Swiss-pas, Regional-pas en dergelij
ke) of het kopen van een apart kaartje. Bovendien kent
het Zwitserse openbaar vervoer tal van kortingsregelin
gen (onder meer de Familien-pas), die het reizen billijk
maken. Het zoeken naar accommodatie vormde in juni
geen enkel probleem. Overal waren kamers beschik
baar. Slechts het hotel in Locarno was voor alle zeker
heid ruim van tevoren geboekt.
Verdere informatie: Zwitsers Nationaal Verkeers
bureau in Amsterdam, telefoon 020 - 6 22 20 33.
Suikertaarten-hotels, terrasjes vol
krultafeltjes en de zoete geur van
parfums, die je nergens anders
meer ruikt.
Het havenfront van Ascona lijkt de
ontmoetingsplaats van de oude
sjiek. Om elf uur 's ochtends al zit
ten de terrasjes vol. Aan de droog-
blauwe hemel de warme zon; op
het tafeltje naast de opgevou
wen krant de eerste cappuccino
of misschien zelfs wel een vino
bianco. Bejaarde platanen Filteren
het witte licht. 'Bon giorno signora',
zegt de ober tot een in smetteloos
wit gestoken dame 'bel tempo
Dat roept hij waarschijnlijk dage
lijks. Het is hier altijd zulk mooi
weer; hier groeien zelfs bananen.
Het goeie leven. In de verte trekt
de boot van de Navigazione Lago
Maggiore een kaarsrecht spoor
naar het Isole di Brissagio. Het ei
land in het Lagio Maggiore is be
faamd om z'n micro-klimaat. Ef
groeien 1.500 exotische gewassen
(voor het merendeel van Oostazia-
tische oorsprong) en daaraan ver
gapen zich per jaar zo'n honderd
duizend bezoekers. In het dui-
zend-en-één-nacht-achtigeVal
Verzasca is het al niet anders. Bij
Contra omhoog en met z'n allen
naar pittoresk Corippo. De Fietser
had het geduizel ontvlucht en had
de bus naar Soriogno gepakt. Daar
at hij een boterham om langs de
ruisende rivier door te lopen tot
aan Püscen Negro. Hij kwam geen
mens tegen. Een prachtige wande
ling.
Giechelend
Later had hij ook andere déden ver
kend. Fietsend, lopend, per trein
en per postbus. Hij was in Fusio
geweest, aan het einde van de lan
ge Valle Maglia; in Gresso ook, het
laatste, achter een paar smerige
haarspeldbochten verstopte
plaatsje in de motorloze stilte van
het Valle Onsernone. En in de
Grotto Ghirdone in Rasa, hoog bo
ven het in de zon daippende
Centovalli, had ene Luigi Buffi
hem zoveel glaasjes eigengestook-
te digestiuo alia salvia geserveerd,
dat hij het doel van die dag het
aan de andere kant van de bergrug
gelegen Ronco liet voor wat het
was en laat in de middag, licht van
hoofd en in zicfizelf giechelend te
rugkeerde per trein.
Zo'n ingekleurde ansichtkaart met
kartelrand, het Lago Maggioro. Op
de laatste dag van z'n verblijf in
het Tessin, had de fietser het hele
meer rond willen trekken. Helaas:
vooroorlogse vergezichten, maar
hedendaags verkeer. Langs de
westoever jakkerden zó veel auto's,
dat hij vanuit Intra met het veer
overstak naar Laveno. Daar was
het beter. Porto Valtravaglia, Luino
en aan de overkant van Locarno
alweer San Nazzaro. Zó'n ver
rukkelijk traject, dat de Fietser
talmde om de weg naar Locarno in
te slaan en bij Gerra een terrasje
opzocht. Daar bleef hij tevreden
spinnend twee uur zitten. Een Tes-
siner Teller moet je niet achter el
kaar opeten. Zeker niet als daar
een glas Merlot naast staat, de ro
de wijn van de streek. Molto bene.
Televisiescherm
Maar de volgende dag per fiets
op weg naar Graubünden sloeg
er dus plotseling sneeuw tegen z'n
ogen. Ergens in de diepte wist
hij lag Disentis, dat zich een vo
rige keer bij helder weer al van ver
re had aangekondigd met z'n im
posante kloostergebouw. En langs
de weg herinnerde hij zich
groeiden wilde gentianen en ane
monen; stonden kerkjes en kapel
letjes; bibberden watervalletjes. Nu
echter, zag hij alleen maar het
beeld van een televisiescherrn dat
het zonder antenne moet doen en
stopte hij bevend en verkild tot
op het bot in een tunnel om een
regenjack aan te trekken.
Een totaal andere wereld dan die
van gisteren. Maar niet minder
aantrekkelijk. Een dag later, wan
delend bij de Oberalppas (waar hij
met de trein van de Rhatische
Bahn naar toe was gespoord)
dacht hij alweer met genoegen aan
het lichte ongemak terug. *Nu
wachtte de Senda Sursilvana, een
105 kilometer lang voetpad dat
zich hoog boven de piepjonge Rijn,
in een zelf te kiezen aantal etappes
van 2.000 (Oberalp), via 2.148, naar
562 meter (Chur) slingert. Het is bij
elkaar zo'n 25 uur wandelen en
wie haast heeft, arriveert dus reeds
na drie dagen in de kleine, gemoe
delijke hoofdstad van het kanton
Graubünden. Maar waarom zou je
haast hebben op de Star der Hö-
heniuege (citaat uit de folder)?
De fietser en zijn gids trokken er de
eerste dag niettemin flink aan en
kwamen tot Disentis. Het was za
terdagavond en in de kloosterkerk
zo wist hij zouden vanaf
18.00 uur de monniken zingen.
Gregoriaans. Van buiten al, gons
den hun stemmen de fietser tege
moet. Die draaide zich, voordat hij
de kerk instapte, nog eenmaal om
en zag de bleekgele zon in een
krijterig licht wegzeilen achter de
piek van de Oberalpstock. 'Dat zou
morgen* wel weer eens sneeuw
kunnen worden', mompelde ie
mand. Het kon de Fietser niets
schelen. Bij de Lukmanier heelt elk
weer zijn bekoring.
De bergpas heeft twee namen. In het Tessin noemen ze hem de Passo del
Lucomagno en iri Graubünden de Lukmanierpass. Hij is niet spectaculair hoog (1916
meter), maar wel geweldig lang (62 kilometer). Nog opmerkelijker zijn de
landschappen, die hij met elkaar verbindt. Aan de zuidvoet de lauwwarme met
palmen afgezoomde meren; aan de noordkant de koele, zich door weerbarstig steen
knagende Rijn.
