'Made in Leiden'
staalkaart muziek
Nieuw komisch koppel in 'De Woonboot'
Gloedvolle Catalaanse kunst in Alphen
Cultuur& Kunst
loof'drol voor Paul de Leeuw
i Torch Song Trilogy
J Een draak waaruit elk leven geweken is
DAG 24 MAART 1995
chef annemiek ruygrok, 071 -356471plv -chef jan rijsdam, 071-356472
guine Ballade
en» De afro-caraïbische band Beguine Ballade treedt van-
md op in café Jazzmatazz aan de Lange Scheistraat 5b in Lei-
(achter Lakenhal). De band maakt zeer dansbare muziek,
t optreden begint om 21.30 uur.
im Rose Circus show
tterdam De Jim Rose Circus Side Show gaat op tournee door
,>derland. De club is gespecialiseerd in maffe acts. Zo spelen de
hesten voetbal met een kettingzaag en balanceert The Arme-
an Rubber Man een grasmaaier op zijn kin en bereidt daarmee
ik nog eens de salade. The Jim Rose Circus Side Show strijkt
ider meer neer in Rotterdam (21 april, Nighttown), Amster-
im (23 april, Paradiso) en Utrecht (29 april, Tivoli). De kaart -
(rkoop start op 1 april.
.ezing meubilair Pieterskerk
|den» Kunsthistorica M. Madou houdt zondag 26 maart in de
jeterskerk in Leiden een lezing over het middeleeuws meubilair
ïn dit voormalig godshuis. In die tijd kende de kerk vele alta-
[n, schilderingen en beelden. Madou gaat het vooral hebben
ver het koor. De bijeenkomst is de derde in een serie van vier
ieterskerklezingen. De lezing begint om 14.00 uur in het koor.
la afloop is er een rondleiding door de kerk.
ïxpositie Marokkaanse fotograaf
[iden De in Marokko geboren fotograaf Salman Ezzammoury
zijn werk in Moultaka, het gebouw van de Marok-
aanse Unie in Leiden. De free lancer toont foto's van zijn ge-
oorteland. De expositie is tot 11 april te zien op donderdag en
rijdag van 19.00 uur tot 21.00 uur en zaterdag en zondag van
3.00 uur tot 21.00 uur.
-"oncert Jacqueline Castro
eidenJaqueline Castro Ravelo speelt zaterdag 25 maart in de
[aasmarktschool in Leiden. De van oorsprong Chileens zange-
es brengt folkloristische muziek uit Latijns Amerika variërend
jan de Argentijnse zamba tot de Venezolaanse golpe. Het con-
ert van Castro in het Tuyalokaal aan de Koppenhinksteeg 13
<eiegint om 20.30 uur.
Lezing Matisse in Voorschoten
'oorschoten Elisabeth Reinhartz-Tergau geeft op zondag 26
naart een lezing over Matisse in het Ambachts- en Baljuwhuis
Voorschoten. De kunsthistorica bespreekt zijn ontwikkeling
fd"an fauvisme tot en met de latere collages. Matisse illustreerde
9ok gedichten en maakte wandschilderingen. De lezing aan de
foorstraat 12 begint om 12.30 uur.
Indonesisch festival in Volkenkunde
EiDENHet Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden houdt
zfondag 26 maart een Indonesisch festival. Twaalf muziek- en
lansgroepen geven op diverse plaatsen in het museum demon-
trades. Voor kinderen is er een speciale workshop Sumatraanse
:o ans van Romanita Santoso. Het festival aan de Steenstraat 1
egint om 13.00 uur.
3s-5meer anp
567|erzoekers zullen de komen-
ijf jaar onderzoek doen naar
eroudering van 19e eeuwse
roeg 20e eeuwse schilderij-
18
3.1& Nederlandse organisatie
Wetenschappelijk Onder-
trekt voor het project ze-
miljoen gulden uit. Akzo-
5l en de betrokken musea
3.1 gen twee miljoen gulden,
lelnemende musea zijn on-
21.
der meer het Rijksmuseum, het
Amsterdams Historisch Muse
um, het Van Goghmuseum, het
Frans Halsmuseum, het Mau-
ritshuis en het Kröller-Müller-
museum.
De wetenschappers hopen
met het onderzoek te achterha
len wat de oorzaken zijn van het
verval van schilderijen. Met die
gegevens kan beter worden in
gespeeld op de instandhouding
van het culturele erfgoed.
Vijfde aflevering morgenavond in de Waag
Het wachtwoord is: Leids. Zangerig Leids, ritmisch Leids,
heel oud Leids, fonkelnieuw Leids, als het maar muzikaal
Leids is. Want muziek is muziek, over welke stijl je het
ook hebt. De Stichting 'Made in Leiden' organiseert nu
voor de vijfde keer het 'festival' waarin diverse muzikale
stijlen en richtingen te horen zijn. Vanwege het lustrum
zal wethouder van cultuur Pex Langenberg dit concert,
dat terecht de status van 'bijzondere culturele activiteit'
geniet, morgenavond in de Waag openen. 'Made in Lei
den' slecht namelijk de muren die tussen de 'zware' en
de 'lichte' muziek staan.
leiden susanne lammers
Het doel is open oren voor zo
wel serieuze muziek als pop.
Het ei van Columbus is de con
frontatie van genres. Jazz, ma
drigalen, pop, chansons en mo
derne muziek - en dat alles op
één avond. Zodat het ene deel
van het publiek ontdekt dat 'he
dendaags klassiek' niet hoog
van de ivoren toren blaast en
het andere deel dat populair
niet altijd simpele deuntjes ver
pakt in rotherrie is. Zodat het
ontdekt dat muziekstijlen ver
want zijn, familie zogezegd, en
dat het verhaal van je oma net
zo leuk is als dat van je achter
neefje. Pieter Kiewiet de Jonge
en Burkhardt Söll zullen de
stukken en uitvoerenden ver
baal in- en uitleiden en kort wat
over hun achtergrond en het
onstaan van de composities
vertellen.
Staalkaart
'Made in Leiden' biedt een po
dium aan alle geschreven en
bedachte muziek die de cultuur
van de stad en regio Leiden
door de tijd heeft voortge
bracht. Het 'staalkaart-karakter'
is echter maar één van de aan
trekkelijke kantjes van dit pro
jectconcert. 'Made in Leiden' is
als een feestje. Je treft oude be
kenden aan, met wie het goed
toeven is, maar ook de kennis
making met gloednieuwe stuk
ken is vaak verrassend aange
naam.
Zo is daar "t Zingend Hart',
dat gedichten van Pessoa op
muziek van Walther Stuhlma-
cher brengt. A-capella sfeerte
keningen die "t Zingend Hart'
letterlijk op het lijf geschreven
zijn. Het lied 'Pobres das flores'
is zeker iets om je op te verheu
gen. Peter Stam arrangeerde
madrigalen van Cornelis
Schuyt, de stadsorganist van
Leiden in de zestiende eeuw,
voor het blazersensemble
'Sturm und Drang'. Vorig jaar
waren zijn saxofoon-arrange
menten van dansen van dezelf
de componist het hoogtepunt
van avond. Het effect van een
vertolking door moderne instru
menten die over zoveel 'power'
beschikken, is overweldigend.
Daarnaast zijn de composities
van Burkhardt Söll, zeker als die
gespeeld worden door muzi
kanten als Jean-Luc Menet
(fluit) en Jay Gottlieb (piano),
bepaald de moeite waard. Gees
tig, emotioneel, expressief en al
tijd boeiend. Menet en Gottlieb,
de rode draad in het program
ma, zullen daarnaast ook werk
van Horst Lohse, Tessa Kraus
en Joke Nauta spelen.
Love cramps
Van een ander kaliber is 'Just for
fun'. Een rockband bestaande
uit drie dertienjarige leerlingen
van Mariët Overdiep, die behal
ve een eigen bluesnummer ook
'Love cramps' van Karin Klebe
spelen. De lichte component
wordt voorts verzorgd door Ge
orge te Marvelde, die niet alleen
de liefde bezingt, maar zich in
zijn nummers ook maatscha-
pijkritisch uitlaat. Ongetwijfeld
heel bijzonder wordt de bijdra
ge van Marco Hilgeman, de
zanger/gitarist van 'The Vibe'.
'The Vibe' speelt reggae, maar
Hilgeman heeft de Bretonse
harp ontdekt en hij zal, bijge
staan door een percussionist,
zijn nieuwe liefde voor dit in
strument melodieus en gevoelig
publiek maken.
Concert Made in Leiden 5, de
Waag. Zaterdag, 25 maart
20.00 uur. Reserveringen: 071-
140622.
Burkhardt Söll is weer van de partij bij de vijfde aflevering van 'Made in Leiden', archieffoto henkbouwman
Linnebank en Labij volgende week in Leidse Schouwburg
tl de Leeuw speelt de hoofdrol in het theaterstuk Torch Song
jO."°gy. dat in februari 1996 in première moet gaan, zo heeft pro-
:ent Joop van den Ende Theaterprodukties meegedeeld,
Song Trilogy is een stuk van de Amerikaan ^arvey Fier-
15n en had in de jaren tachtig veel succes in New York en Londen.
w(.988 is er ook een filmversie van gemaakt met de auteur in de
fdrol van Arnold Beckoff, rond wiens turbulente liefdesleven
ch Song Trilogy is geschreven.
'e regie in de Nederlandse versie is in handen van Eddy Habbe-
Naast De Leeuw spelen Pleuni Touw, Gerrie van der Klei,
30ter Roord, Hugo Haenen, Antonie Kamerling en Thomas de
3 1 in het stuk.
°niiderzoek veroudering schilderijen
I, 18
,UWI erdam anp
vlissingen frans doeleman
Gees Linnebank (49) begon zijn
carrière in hetzelfde jaar (1969)
'dat de Actie Tomaat de toneel
wereld -in beroering bracht. Hij
mag sindsdien een van de
meest veelzijdige acteurs van
Nederland genoemd worden:
van klassiek tot klucht, televisie,
film, hoorspelen. Hij regisseert,
was een aantal jaren (met Hel-
mert Woudenberg) artistiek lei
der van Toneelgroep Theater,
schreef toneelstukken (waaron
der het tweedelige De Muisjes),
geeft les aan de toneelschool en
doet zo nu en dan 'masterclas-
ses'. En toch lokt het toneel
hem, na 25 jaar, nog steeds met
nieuwe uitdagingen. Zo speelt
hij met Trudy Labij in de kome
die De Woonboot. Linnebank
en Labij, een nieuw komisch
koppel, zijn op 1 april te zien in
de Leidse Schouwburg.
Linnebank: „Producent Gisle-
bert Thierens wilde een stuk
met Trudy Labij en mij, dat leek
hem een leuke combinatie. Er
lag een synopsis van Haye van
der Heyden voor De Woonboot.
Dat heeft hij uitgewerkt en meer
naar ons toe geschreven. Het is
een komedie over een relatie
die stuk loopt. Twee mensen
zijn op elkaar uitgekeken, ruzie,
spanningen, er valt weinig ero
tisch meer te beleven. Dan gaan
ze uit elkaar. In haar woede
heeft zij een keer gezegd: in
Thailand, kan je ze kopen. En
verdomd, dat blijkt hij ook te
doen. Ze betrekken een woon
boot aan een gracht in Amster
dam. Hij houdt echt, denkt-ie,
van haar. Het is in wezen ook
een soort machtsverhouding."
„Het blijft natuurlijk komedie,
maar het heeft af en toe ook
mooie, ware en poëtische mo
menten. En het gaat over onze
maatschappij zoals die nu zo'n
beetje in elkaar zit. Soms met
lieve humor, soms wat scherp
er, wat harder, zoals we dat ken
nen uit Haye's tv-serie In de
Vlaamsche Pot. In het begin zit
dat huwelijk, laten we zeggen,
halverwege Virginia Woolf, die
twee kunnen heel venijnig te
gen elkaar zijn, maar mèt hu
mor."
Tomaat
Gees Linnebank kent Andy
Daal, die ook Haye's eerste stuk
Jaloezieën regisseerde, al heel
lang, maar het is voor het eerst
dat hij onder zijn regie werkt.
„Hij heeft een goed gevoel voor
komedie, ook voor de onderlig
gende psychologische lagen. De
toeschouwers kunnen er iets in
zien van hun omgeving, mis
schien zelfs van hun eigen hu
welijk of relatie of zoals Neder
land een beetje in elkaar
steekt... Het leuke van origineel
Nederlands werk vind ik dat je
tussen de regels door veel meer
herkent dan in een buitenlands
stuk. Er kan ook gelachen wor
den over de taal, want het is na
tuurlijk grappig zoals zo'n Thai
se vrouw omgaat met het Ne
derlands, de gekke dingen die
zij erin ontdekt."
Kort nadat Gees Linnebank in
1969 debuteerde bij het Nieuw.
Rotterdams Toneel in Kleine
Malcolm en zijn strijd tegen het
klootjesvolk van David Halli-
well, ontbrandde de Actie To
maat, waarbij toneelschoolleer
lingen voorstellingen van geves
tigde gezelschappen verstoor
den in hun drang naar meer
geëngageerd theater. Linne
bank: „Als jij je wilt onderschei
den, moet je dat nooit doen ten
koste van anderen. Die jonge
ren waren heel fanatiek en heb
ben sommige mensen emotio
neel zo diep geraakt, dat ze er
direct of indirect aan gestorven
zijn of heel veel zielepijn heb
ben gehad. Dat was nergens
voor nodig geweest. De ontwik
keling voltrekt zich toch wel,
was toen al gaande. Je had to
neelgroep Studio en binnen de
gezelschappen was men bezig
met verjonging van de leiding.
Nu zijn er heel wat kinderen
met het badwater weggegooid."
Het begin van zijn eigen ont
wikkeling dankt Gees Linne
bank aan het amateurtoneel.
„In Utrecht kreeg ik les van Ad
van Noort, de latere provinciaal
toneeladviseur in Zeeland, en
zo groei je naar het professione
le werk. Ik ben nog steeds geïn
teresseerd in amateurs en be
zoek regelmatig hun voorstel
lingen. Laatst bracht een vereni
ging in Nederhorst den Berg De
Muisjes op de planken. Dat vind
ik geinig, een cadeautje, men
sen voeren jouw stuk op, vol en
thousiasme en gekte. Als er
geen amateurtoneel zou zijn,
was er ook geen goede basis
voor beroepstoneel."
'De Woonboot' is op I en 3
april in de schouwburg, Leiden
te zien. Verder onder meer op
11 april in de Meervaart, Am
sterdam; op 21 en 22 april in
Rotterdam, Theater Zuidplein.
Klassiek concert
op AZL-plein
Het Boerhaaveplein van het
Academisch Ziekenhuis Lei
den is op zondag 26 maart
het podium voor een klassiek
concert. Het Rubinkwartet
speelt muziek van Mozart en
Debussy op viool en cello.
Het gezelschap, dat sinds
1992 musiceert, bestaat uit
de vier internationaal beken
de strijksters Tinta Schmidt
von Altenstadt, Irmgard Za-
velberg, Sylvia Altenburger
en Ulrike Zavelberg.
De uitvoering is de derde
in een reeks van twaalf zoge
noemde Hospitality Concer
ten. Het is een initiatief van
de radiozender Classic FM
en Yakult, producent van het
gelijknamige drankje dat zo
goed schijnt te zijn voor de
maag. I let Japanse bedrijf wil
niet alleen een bijdrage aan
de lichamelijke maar ook aan
de sociale en geestelijke ge
zondheid van de mens leve
ren. Vandaar dat het een se
rie licht klassieke concerten
in het leven heeft geroepen
die in diverse ziekenhuizen
in Nederland plaats vinden.
Het Rubin Kwartet begint
om 15.00 uur te spelen op
het Boerhaaveplein. Classic
FM zendt hel concert op
donderdag 30 maart om
14.00 uur uit op de 101.2 FM.
t/m 24 september 1995
AARDKLOTEN
ciuhei uil de collectie Rudolf Schmidt,
HEMELSFEREN
y B0ERHAAVE
4
Lange St. Agmetenttraat 10
Leiden: 071 - 21 42 24
20.3 Kasimir en Karoline in Theater Imperium
34!
toneel
recensie susanne lammers
Stelling: Kasimir en Karoline van Öd-
Dn Horvath door de Toneelfabriek
Marcel Boumans. Spel: Jan Raven-
daS-;en, Joan van der Zee. Johanna Blan-
ijn e.a. Gezien: 23/3. Theater Impe-
Leiden. Nog te zien aldaar 24. 25.
II-4 30 en 31/3 en 1/4
21.4
70-31
Duits-Hongaarse schrijver
.da&'ath, jong overleden in
I. staat vooral in zijn volks-
en bovenop de gewone
16Sen en ^Un d°m~ en
Natheid. Hij stond lang in de
llduw van Brecht, met wie
OO.Ihet moralisme gemeen
Safe?' maar ziJn °P bet be
grip 'volk' is een stuk zwarter.
Dom, onoprecht en bekrom
pen zijn de figuren die hij het
toneel opjaagt. Toch zijn deze
personages niet onsympathiek.
Ze zijn aandoenlijk, al moeten
ze toch een flink eindje van je
vandaan blijven. Je wilt in elk
geval niet op ze lijken.
'Kasimir en Karoline' stamt
uit 1931. Hij is net ontslagen en
kan niet echt genieten van de
kermis, terwijl zij nou net van
plan was zich te amuseren. Dat
loopt dus spaak. Zij gaat aan de
zwier met andere kerels, die
meer te bieden hebben; hij
treft een kennis die het slechte
pad is opgegaan en hem pro
beert mee te trekken. De ker
mis is niet zo groot dat ze el
kaar kunnen ontwijken. Zo
treffen ze elkaar in steeds pijn
lijker situaties, waarin ieders
veilheid aan de oppervlakte
komt. Iedereen verliest.
De Toneelfabriek brengt het
stuk toch voornamelijk als een
didactische draak, waaruit elk
leven geweken is. Het is een
compleet raadsel hoe de tuttige
Karoline erin slaagt welke man
dan ook het hoofd op hol te
brengen. Dat ze Kasimir niet_
meer hoeft, wekt minder ver
wondering: hij is weliswaar
schattig onschuldig, maar ook
behoorlijk onnozel.
Het spettert pas wanneer Jan
Ravensbergen (als de criminele
Merkel, Franz) en Joan van der
Zee (zijn ongepolijste maar ge
voelige vriendin Ema) opko
men. Zij kunnen iets overdra
gen van die radeloze roes waar
mee de Weimarrepubliek zich
feestvierend in de afgrond
stortte. De vodrstelling is sub
tiel aangekleed, de change
menten zijn lichtvoetig, maar
ik geloof niet dat het Horvaths
bedoeling was dat ook de toe
schouwers met lege handen
achter blijven.
beeldende kunst
recensie ingrid appels
Expositie schilderijen, grafiek en objecten
van Enric Adsera Riba en Miquel Planas.
Galerie Hofman Partners, Hooftstraat
209 te Alphen aan den Rijn Geopend wo
en do 13-17. vr 13-18. za 11-17 uur Te
bezichtigen tot 13 april
Het gaat goed met het Alphense
Hofman Van der Zee. Na zo'n
vijf jaar is het aantal medewer
kers uitgebreid en opereert de
galerie voortaan onder de naam
Hofman Partners. Op dit mo
ment exposeren er twee Catala
nen, Enric Adsera Riba en Mi
quel Planas.
Enric Adsera Riba is de oud
ste, en zongerijpt. Hij heeft in'
de loop der tijden veel verza
meld; flarden bladmuziek, oud
en vergeeld, tekeningen, een
stuk bladzijde uit de Franse lite
ratuur, postzegels, tot oude re
clames toe ('Insist on Canadian
Club Whiskey .in your cocktail').
Naast en tussen deze bonte ver
zameling, aangebracht met ou
de spijkertjes en punaises,
hangt werk dat door Riba zelf is
gemaakt. Veel zelfportretten
(dat mag ook wel. met zo'n
mooie kop) en veel afbeeldin
gen van vrouwen, ernstig en
uitdagend. De vrouwen zitten
qua stijl vaak tussen Goya en
Degas in; zonder enige gêne
presenteren ze hun jonge stevi
ge lichamen. Goya, maar ook
Velasquez, Rubens en andere
oude meesters worden door
Riba ook letterlijk - met grote
souplesse en vaardigheid - geci
teerd. Zijn tekentalent is opval
lend, maar wordt toch vooral
gebruikt om in het verlengde te
treden van zijn verzameling
'oude sferen'.
Zo'n muurdeel geeft een aar
dig kijkje in datgene waar Riba
zich toe voelt aangetrokken; het
vette leven, donkere weemoed,
humor. Als het maar met het le
ven te maken heeft. Ieder
muurdeel is schilderkundig be
werkt tot een geheel, een mo
ment. Door het te bekijken be
leef je, hoor je even een andere
tijd.
Heel wat stiller, maar niet
minder sterk, is het werk van
Miquel Planas. Nog niet zo ge
rijpt, maar van een grote integ
riteit. Planas is een gedreven
zoeker, die al experimenterend
zijn weg probeert te vinden. Na
een bezoek aan het Europees
Keramisch Werkcentrum in
Den Bosch, enige jaren geleden,
besloot Planas om zich, naast
tekeningen, ook toe te leggen
op keramiek. Bij Flöfman
Partners zijn dan ook enkele
zeer fraaie, gevoelige kerami
sche werken te zien. Geometri
sche vormen zijn de basis, hier
toe geïnspireerd door de ar
cheologie. De werken zijn ern
stig en gesloten, maar ook zeer
gloedvol. Met hartstocht onder
zoekt Planas de mogelijkheden
om zijn vormen te verwerken.
Zo bewerkt hij op allerhande
manieren papier, bijvoorbeeld
met hars en lijm, of ijzerpoeder,
vvat bijzondere kleuren en
structuren oplevert. Planas ont
roert, omdat zijn zoeken op
recht en ongekunsteld is, en
omdat het eindresultaat mooi
is.
