'Geen
vochtige ogen van paars'
Besmettelijke
virus-infectie
velt paarden
Wethouder Walenkamp zegt weinig nieuws
Randstad/Schrijvende Lezers
'Tal van bewijzen voor schuld Leidschendammer'
VRIJDAG 24 MAART 1995
Fins staatsbedi
investeert in
Gene Pharmin
leiden «rudolf kleun
SITRA, een Fins staats-im
ringsbedrijf, steekt 3,6 m:
gulden in het Leidse biotei
logiebedrijf Gene Pharmin
rope. De investering volgt i
Gene Pharming eerder dii
een Fins biotech-bi
FinnGene, overnam.
Aan de investering is ni
voorwaarde gesteld dat hel
in Finland moet worden
steed, zegt een woordvo
van Gene Pharming. Het IJ
bedrijf stond indertijd aa
wieg van de eerste 'transj
dat wil zeggen genetisch a;
paste stier, Herman.
FinnGene is inmiddels ooi
transgeen kalf geboren. Als
se vestiging van het bedri
het bedrijf doorgaan me
werk aan genetisch aange
runderen.
De nakomelingen van
Herman worden geacht in
melk menselijk lactoferriij
lysozym te produceren. St
die mogelijk kunnen wc
gebruikt bij de behandelin]
met name maag- en darms
nissen bij AIDS-patiënten,
kerpatiënten en voor vro
boren baby's. Ook zou u
melk collageen kunnen wc
gewonnen, dat kan worde
bruikt bij de behandeling
onder andere botbrej
brandwonden en incontine
De woordvoerder van
Pharming verwacht dat dj
komelingen van Herman j
volgend jaar melk gaan pj
ceren.
CDA-vragen ov
het sluiten van j
SVB-vestigingel
den haag jan kuys
haags redacteur i
De fractie van het CDA 1
Tweede Kamer heeft zij
over de gevolgen van de rf
lijke sluiting van 13 vestigl
van de Sociale Verzeker)
bank (SVB), waaronder di^
Haarlem en Leiden. In schj
lijke vragen aan staatssecrj
Robin Linschoten van scj
zaken willen de CDA'ers
veld en Beinema weten, j
bereikbaarheid van de banJ
ernstig gevaar loopt. r
Bij de voorgestelde reort
satie van de bank moet hetl
tal arbeidsplaatsen meti
worden verminderd. Blijker
voorstellen van een exterif
derzoeksbureau zoudenf
slechts negen districtskanr
open blijven. De kantore!
Haarlem en Leiden staan <r
nominatie voor sluiting. D
merleden willen daarom oi|!
zicht in de regionale gevj
voor de werkgelegenheid. I
Een woordvoerder vai
SVB meldt dat het besluit)
de reorganisatie waarschji
voor de zomer valt. Om dj
reikbaarheid van de bank
randeren, komen er op ta|
plaatsen in het land SVB'
kels', kleine vestigingen j-
klanten terecht kunnen voo,
ken betreffende kinderbf
aow- en aww-uitkeringen. i
die komen, wordt in eeni
stadium beslist.
Politie rolt druglab op
Wassenaarder J. Nolten nieuwe WD-gedeputeerde
den haag De Haagse politie heeft gisteren in de Schilderswijk
een cocaïnelaboratorium ontdekt. Drie mannen in de leeftijd
van 32 tot 34 jaar zijn aangehouden. De buren hadden geklaagd
over een gaslucht, maar roken in feite verdampte aceton. De po
litie trof binnen vier kilo van een op cocaïne lijkende stof aan.
Het spul is voor onderzoek naar het Gerechtelijk Laboratorium
in Rijswijk gebracht.
Blauwe vinvis naar Blijdorp
Rotterdam De 'levensechte' blauwe vinvis voor de walvisten
toonstelling in Diergaarde Blijdorp arriveert op woensdag 29
maart in de haven van Rotterdam. De 28 meter lange replica
krijgt een ereplaats op de grote tentoonstelling 'XXL: Walvissen
in Blijdorp'. De reuzenwalvis komt per schip uit het Zwitserse
Zrich. In Dordrecht wordt het gevaarte van staal en kunststof
overgeladen op een ponton, waarna het over de Nieuwe Maas
naar Rotterdam wordt vervoerd. Tijdens deze reis zal luid wal
visgezang klinken, die wordt met luidsprekers extra wordt ver
sterkt. De blauwe vinvis zal tijdens de tentoonstelling van 29
april tot en met 31 oktober te bezichtigen zijn in de Rivièrahal.
Na de tentoonstelling blijft de kolos in Blijdorp, maar krijgt dan
elders een plaatsje.
Bende stal voor miljoen aan auto's
zaanstad Een rechercheteam van de politie in Zaanstad heeft
vijf personen aangehouden die voor minstens een miljoen gul
den aan auto's zouden hebben gestolen en naar Oost-Europa
hebben verhandeld. Dat heeft een Zaanse politiewoordvoerder
bekendgemaakt. De verdachten, in leeftijd variërend van 20 tot
27 jaar, zijn afkomstig uit Amsterdam, Almere en Apeldoorn. Het
vijftal zou vooral auto's van duurdere merken hebben gestolen,
onder meer in Zaanstad, Amsterdam en van parkeerterreinen op
Schiphol.
GroenLinks vergeet allochtonen
den haag Het Tweede-Kamerlid Rabbae van GroenLinks heeft
gisteren de deelnemers aan een congres in Den Haag over al
lochtonenvraagstukken vergeefs op zich laten wachten. Rabbae
zou dagvoorzitter zijn op het congres Kleurrijk Haaglanden Plus.
Maar hij schitterde door afwezigheid. Volgens een woordvoer
ster van de fractie is er waarschijnlijk door een misverstand niet
tijdig afgezegd. Rabbae moest dringend elders zijn vanwege zijn
werkzaamheden voor de Tijdelijke Commissie Toezicht Verze
keraars. „En afspraken van kamerleden worden altijd gemaakt
onder voorbehoud van de kameragenda", aldus de zegsvrouw.
Het organiserende Regionale Steunpunt Allochtonen in Den
Haag vond het een blamage.
In Den Haag, Scheveningen en omgeving heerst onder
paarden een besmettelijke virus-infectie. Van manege Le
Cevalier in Scheveningen is al een aantal paarden aan
het virus overleden. Alle maneges en stoeterijen in de
omgeving wordt door de dierenartsen geadviseerd om de
dieren alsnog in te enten.
wassenaar/regio gert visser
Het gaat om een herpes-virus
dat Rhino-pneumonie veroor
zaakt. Wanneer de paarden be
smet zijn krijgen ze binnen
veertien dagen hoge koorts,
worden lusteloos, eten slecht,
krijgen dikke benen en soms
krijgen ze uitvalsverschijnselen
van zenuwen, waardoor de
paarden ongecoördineerd gaan
bewegen (een waggelende
gang).
Voor alle paarden geldt het
advies dat er rust gehouden
moet worden. Dierenartsen ra
den het meedoen aan wedstrij
den, evenementen en shows af.
Om besmetting te voorkomen
kunnen de paarden beter niet
naar buiten gaan. Dus geen
ritjes aan het strand of naar an
dere plaatsen waar veel andere
paarden zijn.
Ook de bereden politie van
het korps Haaglanden gunt de
paarden wat extra rust. „Dit
weekende gaan we dus niet
naar voetbalwedstrijden, de
monstraties of naar Schevenin
gen", aldus een woordvoerder.
De koersen van komende
zondag op Duindigt worden on
danks het virus niet afgelast. Er
is namelijk geen vervoersverbod
of rijverbod uitgevaardigd.
Verdachte zou op jeugdige leeftijd zelf slachtoffer van seksuele vernedering zijn geweest
den haag anp
vervolg van voorpagina
Tal van gegevens vormen volgens offi
cier van justitie mr. M. Schelfhout het
bewijs dat de 37-jarige Leidschendam
mer degene is die de moord op Felicita
Oostdam heeft gepleegd. Zo voldoet hij
aan de beschrijvingen die verschillende
getuigen gaven van de man bij wie Feli
cita achterop de fiets zat toen ze voor
het laatst werd gezien. Bovendien viel de
tweewieler zelf op: het was een roze da
mesfiets met donkerblauwe tassen met
witte letters erop. Precies zo'n fiets werd
bij de verdachte in de schuur gevonden.
Verder is in het water bij het volks
tuincomplex een mes gevonden dat
sprekend lijkt op het zakmes dat de
Leidschendammer in zijn bezit had,
maar dat hij eind november was 'kwijt
geraakt'. Op het wapen zijn bovendien
textielvezels aangetroffen die volgens
het gerechtelijk laboratorium mogelijk
van twee jassen van de man afkomstig
zijn.
Een belangrijke rol tijdens de zitting
speelde een bandopname die is gemaakt
van een verhoor in december. De recht
bank beluisterde die gisteren achter ge
sloten deuren. Tijdens de openbare zit
ting werden gegevens van die opname
besproken, waaruit bleek dat de Leids
chendammer dat vroeger, toen hij in
Australië woonde, seksueel is vernederd.
Er zouden vrouwen of meisjes zijn ge
weest die hem als kind hadden gedwon
gen in de bosjes zijn broek en zijn on
derbroek te laten zakken.
De rechtbankpresidente, mr. E. Tim
mermans, haalde op de zitting aan wat
de verdachte tijdens dat verhoor nog
meer had gezegd: „Ik probeer het te ver
dringen, maar dat lukt niet altijd. Dan
gaat het fout. Dan gebeuren er dingen
die ik nooit had willen doen. Dingen
waarvan ik ook helemaal niet besef dat
ik ze gedaan heb. Dan zie ik de beelden.
Normaal heb ik niks tegen kinderen,
maar als ik die beelden zie, wil ik hen
pijn doen, kwetsen."
Het was voor het eerst dat de man
daarover vertelde. In de maanden die
volgden nadat hij in 1980 werd opgepakt
wegens de moord op de 7-jarige Maitrie
Koeldiep, heeft hij nooit iets over zijn
verleden verteld. Het viel de officier op
dat de man tot op zekere hoogte allebei
zijn slachtoffertjes had behandeld zoals
hij zelf werd behandeld: ze moesten hun
broek en hun onderbroek tot op de en
kels omlaag doen.
Vanaf de stampvolle publieke tribune
werd de advocate met argusogen beke
ken. De officier daarentegen oogstte na
het formuleren van haar eis een luid ap
plaus van de ouders van Felicita, andere
familieleden en buurtbewoners. Toen
daarop de verdachte woedend zijn mid
delvinger richting de moeder van het
slachtoffertje opstak, raakte de moeder
totaal overstuur.
Ook buiten, voor het Paleis van Justi
tie, hing een groot deel van de dag een
gespannen sfeer. Er stonden tal van
vrouwen die zich de 'verontruste moe
ders van het Bezuidenhout' noemden.
Zij hielden een spandoek voor zich met
daarop de tekst: 'Wij willen worden ge
hoord, geen derde kindermoord'. De de
monstranten wezen erop dat de Leids
chendammer na zijn veroordeling voor
de moord op Maitrie Koeldiep nog geen
vier jaar heeft vastgezeten. Hij mocht de
tbs-kliniek verlaten omdat zijn broer
zich plotseling als dader opwierp. Toen
die verklaring vals bleek, lukte het justi
tie niet de man opnieuw vast te krijgen.
Hij is liever als gedeputeerde
bezig met het 'grote geheel',
dan ergens op een hoge post in
het bedrijfsleven een klein ra
dertje te zijn. Hij maakt er geen
punt van dat er geen vrouwen
zitten in het nieuwe college vaji
gedeputeerde staten en van
paars als politieke kleur krijgt
hij geen vochtige ogen. Een no-
nonsense-type, zo lijkt de nieu
we gedeputeerde Koos (J.) Nol
ten, 48 jaar en wonend in Was
senaar, het best te kunnen wor
den getypeerd.
Nolten is één van de drie
WD-gedeputeerden die vanaf
18 april deel uitmaken van het
dagelijks bestuur van Zuid-Hol
land. Samen met zijn twee par
tijgenoten, zijn twee PvdA-col-
lega's en zijn 'eenzame' CDA-
collega, zwaait hij de komende
jaren de scepter over de provin-
"cie. Nolten heeft - met econo
mische zaken, toerisme, ener
gievoorziening en personeel
organisatie - een zware porte
feuille. „Al vind ik het jammer
dat bestuurlijke zaken aan mijn
neus voorbij is gegaan. Ik stu
deer binnenkort af aan de uni
versiteit van Twente in be
stuurskunde, dus dat had leuk
gepast."
De nieuwkomer heeft een
bloeiend eenmansbedrijf in
Wassenaar. Als management
consultant helpt hij de overheid
en andere non-profit-organisa-
ties bij reorganisaties, fusie- en
privatiseringsprocessen en
treedt daarbij desgewenst zelf
als interim-manager tijdelijk in
dienst van de organisatie. Een
zaak die hem. geen windeieren
legt. Dat erkent hij ruiterlijk. Hij
weet niet eens precies hoeveel
een gedeputeerde verdient. Als
hem de informatie wordt ver
strekt, is zijn reactie laconiek.
„Nee, voor het geld kan ik het
dus beter niet doen."
Geld is dus niet het motief:
wat dan wel? „Ik wil iets echt
nuttigs doen. Wil, om in marke-
ting-termen te spreken, achter
J. Nolten: „Ik wil iets echt nuttigs doen."
mijn produkt kunnen staan. Ik
sta achter de provincie en sta
achter het provinciaal bestuur.
Gedeputeerde zijn lijkt me
maatschappelijk van belang,
van een grotere orde dan ergens
een klein onderdeel van het be-
drij fsleven uitmaken.
Hij haast zich eraan toe te
voegen dat hij dat bedrijfsleven
natuurlijk een bijzonder warm
hart toedraagt. „Het bedrijfsle
ven is de kurk waar we op drij
ven. Zonder bedrijfsleven is er
niet eens een maatschappelijk
belang."
Nol ten, die overigens al sinds
1982 lid is van provinciale sta
ten, doekt zijn bedrijf niet op,
maar zet de activiteiten op een
laag pitje. „Kan ik altijd over
enige tijd de draad weer oppak
ken." Over de duur van die 'eni
ge tijd' doet hij geen uitlatingen.
Zoals bekend wordt Rotterdam
binnenkort een aparte provin
cie. Binnen anderhalf jaar zijn
er opnieuw verkiezingen voor
provinciale staten en het is
daardoor natuurlijk de vraag of
de positie van Nolten wordt be
stendigd.
VVD-exponent
In zijn ideeën over en plannen
voor de provincie blijkt Nolten
een rasechte exponent van de
WD. De werkgelegenheid moet
worden opgekrikt. „Niet door
een zak subsidie leeg te storten
en daarmee banen te betalen. Ik
heb een gegrond wantrouwen
tegen elke vorm van banen
plannen. Het Midden- en Klein
bedrijf moet gewoon de ruimte
krijgen. Letterlijk en figuurlijk.
Dus geen openluchtmuseum
maken van het Groene Hart en
de bollenteelt de bollenteelt la
ten."
Rails, wegen en vaarwegen
moeten verbeterd om de distri
butie-economie van de provin
cie te ondersteunen. De WD is
verklaard voorstander van een
rappe aanleg van wegen als
Rijksweg-11-west, door Voor
schoten en de Stevenshof. Nol
ten wil bij de uitbreiding van de
infrastructuur wel eerst probe
ren het milieu te ontzien. „We
moeten eens bekijken of er niet
meer gebruik kan worden ge
maakt van de pijpleidingen die
in Zuid-Holland ondergronds
liggen. Daar zou veel meer door
kunnen worden vervoerd.
Hij heeft er zin in, in zijn
baan bij de provincie. Op 18
april wordt Nolten, net als zijn
vijf collega's officieel door pro
vinciale staten gekozen.
in eerste instantie niet d
taak van de overheid ve;
het betekent dat naar ande
strumenten moet wordei,
zocht, of dat ze tijdelijk nil
hoeft te worden uitgevoeri
voorbeeld als blijkt dat er
menteel) geen doelgroep
is (er zijn geen mensen
met een minimuminkomei
De voorgenomen maal
len op het terrein van pro
begroting en evaluatie n
het mogelijk om gaandew
meest efficiënte en effei,
wijze van opereren te beri
In de veranderende maatsi
pij is dat niet voldoende.
moet je ook je taken en je 1
voortdurend inhou
herijken. Een dergelijke t
discussie kan gevoed wi
met allerlei (onderzoek)m
aal, maar blijft in belan
mate een politieke zaak.
Terug naar Walenkamp
uitspraken zijn dus niet v<
send. Ze sluiten aan bij de
'Investeren in werk'. Ze sl
aan bij het aldaar uitgespi1
voornemen de organ
voortdurend kritisch tege
licht te houden en te st
naar een zo efficiënt mogs
uitvoering. Maar ze sluit
iets te veel bij aan. Het e
moet verder.
Fractievoorzitter Wellinj
D66 heeft in zijn reactie t
als hij stelt dat het aantal
tenaren niet kaderstellend:
zijn voor de discussie. Heth
gaan om prioriteiten in(
werk. Er moeten keuze
maakt worden.
Hoite De
U
De auteur is directeur vai
derzoek en Statistiek Leidi
Wethouder Walenkamp lijkt op
een bijeenkomst van zijn partij
de knuppel in hoenderhok te
hebben gegooid. Hij geeft aan
dat ook na uitvoering van de
nota 'Investeren in werk' gesleu
teld moet blijven aan de (ge
meentelijke) organisatie. Hij
geeft ook concrete doelen aan:
afslanken van het ambtelijk ap
paraat en afslanken van de las
ten voor de burgers.
De concreetheid van de uit
spraken mag als verrassing ko
men, het thema toch allerminst.
Zeker niet voor collegepartners.
De nota 'Investeren in werk'
van het college bevat namelijk
een aparte paragraaf over de
periode na de takendiscussie.
Daar wordt op pagina 35 zelfs
gesproken van een tweede effi-
ciency-slag die kostenbespa
rend zal werken. Ook in de nota
'Vernieuwend Besturen' worden
activiteiten aangekondigd die
een kritisch volgen van het be
leid en de uitvoering van beleid
nog beter mogelijk maken.
Walenkamp's betoog sluit aan
bij de toekomstparagraaf in de
nota 'Investeren in werkf. Dat is
consequent en mag ook van de
wethouder van financiën wor
den verwacht.
Na een takendiscussie, waar
van vriend en vijand vinden dat
het meer een bezuinigingsope
ratie is dan een inhoudelijk de
bat over taken en verantwoor
delijkheden, kan er geen sprake
zijn van een terugkeer naar
'business as usual.'. Want dan
sta je over een aantal jaren weer
voor hele concrete problemen.
De collegepartners kennen de
nota. Walenkamp's thema kan
ze niet verrassen. De concreet
heid van de uitspraken wel.
Want daarmee dreigt de discus
sie in dezelfde val terecht te ko
men als de discussie over inves
teren in werk. Te veel gericht op
concreet te bereiken (financiële)
doelstellingen en te weinig op
inhoudelijke afwegingen van
beleid.
Wat is die zwakte van de nota
'Investeren in werk' en waar
sluit Walenkamp bij aan? Een
korte opfrisser van het geheu
gen.
De nota 'Investeren in werk' is
in januari verschenen en is het
resultaat van een discussie over
gemeentelijke taken.
De titel geeft aan welke taak
het college als de meest belang
rijke ziet voor een gemeentelij
ke overheid: het direct of indi
rect creëren van arbeidsplaat
sen.
Weinigen zullen deze priori
teit in twijfel trekken. Weinigen
zullen de mening zijn toege
daan dat hiervoor geen extra
middelen vrijgemaakt behoeven
te worden.
Maar gegeven de noodzaak
middelen vrij te maken om be
leidsprioriteit nummer één te
kunnen uitvoeren is het jammer
dat de nota, wanneer zij moet
spreken over de taken die min
der prioriteit hebben en wellicht
afgestoten of bijgesteld kunnen
worden, geen algemene inhou
delijke thema's aandraagt.
De gemeente ziet voor zich
zelf kennelijk een belangrijke
taak op het terrein van werkge
legenheid, maar welke taken
heeft zij ten aanzien van bij
voorbeeld openbare orde en
veiligheid, sport en recratie,
milieu? In de nota is er weinig
over te vinden.
De nota zelf noemt dat op pa
gina 14 'Pragmatisch'. Zij heeft
zich bewust niet uitgesproken
over kernverantwoordelijkhe
den van de gemeente. Zij geeft
aan zich te willen en moeten
beperken tot beleidsprioriteiten
en posterioriteiten. Ook dat
laatste is niet helemaal gelukt.
Bijna alle actiepunten betreffen
efficiency-voorstellen en inver-
dientaakstellingen. Nu kan men
de voorstellen waarbij inver-
dientaakstellingen worden aan
gegeven wellicht als posteriori
teit van de gemeente beschou
wen, maar helemaal juist is dit
niet. Want op zich heeft door
voering van een profijtbeginsel
geen invloed op de vraag of de
gemeente het een activiteit van
belang vindt of niet.
De nota lijkt derhalve meer
het resultaat van een doorlich
ting van de organisatie op effi
ciency en effectiviteit dan een
takendiscussie. Deze indruk
wordt nog versterkt door een
opmerking in de paragraaf 'be
oordeling' waarin staat dat 'geen
enkele dienst is gespaard', terwijl
dat normaal gesproken bij een
takendiscussie geen streven is.
Het is een discussie die wel
gevoerd moet worden. De ge
meente moet zich bezinnen op
haar taken en verantwoordelijk
heden.
Dat kan beter gebeuren als je
Wethouder J. Walenkamp.
bevrijd bent van de druk van
18,6 miljoen. Dat kan ook beter
gebeuren als je zorgt voor de
noodzakelijke onderbouwing.
Overzicht op wat je nu eigenlijk
doet en wat je daarmee bereikt.
Het college geeft zelf ook aan
verder te willen met de discus
sie in paragraaf 4.6. 'Na de ta
kendiscussie' benoemt zij 'enke
le algemene thema's die een be
langrijke rol zullen spelen in het
functioneren van de gemeente
Leiden na de takendiscussie.
Niet om daarover reeds in dit
stadium uitvoerig van gedach
ten te wisselen, maar om de ge-
dachtenvorming op genoemde
punten een impuls te geven'.
De thema's zijn:
- Zicht krijgen op de kosten
en opbrengsten per produkt
- Nieuw beleid en oud beleid
periodiek evalueren
FOTO LOEKZUIJDERDUIN
- De organisatie flexibeler in
richten
Uitvoering van deze voorne
mens betekent dat in het ver
volg het debat meer inhoudelijk
kan verlopen, ook op momen
ten dat er geen acute finaciële
druk is. Er is dan immers be
kend wat doelstellingen van be
leid waren, in welke mate deze
doelstellingen zijn gerealiseerd
en tegen welke kosten. Pas dan
is een goede afweging mogelijk
aangaande de vraag welke acti
viteiten wel en welke niet uitge
voerd moeten worden.
Maar, naast concrete infor
matie over de effectiviteit van
beleid en de efficiency van de
organisatie moet natuurlijk ook
rekening gehouden worden met
maatschappelijke ontwikkelin
gen zoals een terugtredende
overheid, deregulering, partici
patie van burgers en bedrijven
en met politieke prioriteiten.
Dit laatste laat zien dat de
door het college in de nota ge
noemde maatregelen voor na
de takendiscussie wel een be
langrijke stap vooruit zijn in het
efficiënt uitnutten van de mid
delen maar weinig soelaas bie
den voor een takendiscussie. De
taak van de overheid is ten dele
wettelijk gegeven en moet ver
der in een politieke discussie
vorm krijgen. Daarbij kunnen
uitvoerbaarheid en kosten wel
een rol spelen, maar pas in
tweede instantie. Wanneer de
gemeente het tot haar taak re
kent om bijvoorbeeld voor
mensen met een minimumin
komen de toegang tot culturele
en educatieve instellingen mo
gelijk te maken dan staan haar
daarvoor een aantal instrumen
ten ten dienst.
Deze instrumenten moeten
regelmatig worden bekeken op
hun kosten en de mate waarin
zij de doelstelling van het beleid
dichterbij brengen. Slagen zij in
dat laatste niet dan betekent dat
