EU trekt bij Turken aan de bel
Niet Bombay maar Mumbai
Buitenland
Manilla en Singapore grommen en grauwen
Eigen vredesplan van Rusland en Servië
Totale dictator
Succesje Winnie Mandela
Radicale hindoe is de baas in rijkste deelstaat India
__pN DERDAG 23 MAART 1995
^/Scientology is geen kerk maar bedrijf
.ssel De Scientology Kerk is wettelijk geen kerk maar een on-
erneming. Dat heeft het Duitse federale arbeidsgerecht gisteren
lastgesteld. De rechtbank oordeelde dat de zogenaamde ge-
oofsgemeenschap slechts een dekmantel is voor commerciële
ictiviteiten. Het is niet voldoende dat de organisatie zelf zegt
I Sc jen religieuze organisatie te zijn, aldus de rechter. Scientology
leeft onvoldoende geestelijke bagage om als zodanig te worden
an jeschouwd. Het proces was aanhangig gemaakt door een ex-
st (werknemer, die voor zijn activiteiten nooit geld had gekregen en
jdie na zijn uittreden alsnog met salariseisen was gekomen.
I
™Zes keer levenslang voor moordenaar
crjiaineolaEen Jamaicaanse immigrant kreeg gisteren de maxi-
1 numstrafzes keer keer levenslange gevangenisstraf we
tens de moord op zes passagiers in een forensentrein in New
h$ork in 1993. Bij de schietpartij in de trein vielen ook negentien
;ewonden.
'Smeergeld bij bouw Europarlement'
n brussel Negen grote Belgische aannemers hebben ruim lOmil-
sltjoen gulden smeergeld betaald om te mogen meedoen aan de
'cupouw van het nieuwe Europees Parlement in Brussel, dat vorig
Irujaar in gebruik werd genomen. De Belgische rijkswacht onder-
jcifeoekt de zaak, aldus vanochtend het Vlaamse dagblad De Stan
didaard. Het gebouw van het Europarlement kostte in totaal 2,1
tri%niljard gulden. Het grote vraagteken is nog wie het smeergeld
ipstreek.
Aarde rilt in Nieuw-Zeeland en Japan
Tokyo Japan en Nieuw-Zeeland zijn vannacht opgeschrikt door
aardbevingen. Er werd geen ernstige schade aangericht en er
vielen geen doden. De beving in Nieuw-Zeeland had een mo
ment-magnitude van 5.9. Op het vliegveld van de hoofdstad
Wellington konden tijdelijk geen vliegtuigen landen. De beving
lin Japan, met een kracht van 4.6, werd vooral gevoeld in en rond
Tokyo. De hogesnelheidstreinen, die Tokyo met het noorden
van het land verbinden, konden enige tijd niet rijden.
Nekkramp velt 1.300 Afrikanen
niamey De nekkramp-epidemie die sinds december in West-
b Afrika woedt, heeft al meer dan 1.300 slachtoffers geëist, vooral
kinderen. Het zwaarst getroffen is Niger met 1.021 doden. In Ni
geria stierven ook honderden mensen. De autoriteiten in Burki
na Paso telden 189 sterfgevallen, in Mali 75, in Togo 72, in Ivoor-
juI kust 29, in Tsjaad 10 en in Senegal 3. Volgens hulpverleners ligt
het dodental mogelijk echter hoger dan de officiële cijfers.
EU beschermt TV nog tien jaar
brussel De Europese Commissie heeft voorgesteld de quota
voor de uitzending van televisieprogramma's aan te scherpen.
Zo wil men bereiken dat algemene omroepen de helft van hun
zendtijd vullen met in de Europese Unie gemaakte produkties.
EU-commissaris voor audiovisuele zaken, Oreja, kondigde ook
aan dat de quota nog uiterlijk tien jaar gelden. In 2005 moet de
Europese televisie- en filmindustrie sterk genoeg zijn om zonder
hulp van Brussel te concurreren met het Amerikaanse Holly
wood.
Crim krijgt pro-Russische premier
MFEROPOL AFP-DPA
et parlement van de Krim
eeft gisteren een nieuwe pre
mier gekozen. Het parlement
'tuurde de zittende regerings-
;ider, Anatoli Frantsjoek, naar
uis. Frantsjoek werd als te
'ekraïne-vriendelijk gezien.
PORTRET: SHOKO ASAHARA
Sekteleider Asahara.
DPA* Deutsche Pi
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
se Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
independent RTR Reuter UPI United Press International
Verdeelde NAVO zwijgt over militaire actie tegen Koerden in Irak
Eurocommissaris Van den Broek en de EÜ-trojka van ministers van buitenlandse za
ken vragen Turkije vandaag tijdens een bezoek aan Ankara opheldering over de klop
jacht van het Turkse leger op Koerdische strijders in Irak. De Europese Unie vreest dat
onschuldige burgers slachtoffer worden van de militaire actie. Opmerkelijk was giste
ren dat de NAVO-ambassadeurs in Brussel zwegen over de Turkse inval. De NAVO-Ian-
den zijn verdeeld over die operatie.
BRUSSEL-ISTANBUL ANP-Rtr-GPD
De EU-trojka in Ankara staat
onder leiding van de Franse mi
nister van buitenlandse zaken,
Juppé. Frankrijk is momenteel
EU-voorzitter. Bij het recente
akkoord over de oprichting van
een douane-unie tussen Turkije
en de Europese Unie beloofde
Turkije de mensenrechten beter
te zullen naleven. De EU-dele-
gatie zal Ankara daaraan met
nadruk herinneren. Ankara ont
kent overigens dat burgers
schade lijden van het Turkse
optreden in Irak.
Geen enkel geluid over de
Turkse operatie in Irak kwam
gisteren van de zestien NAVO-
ambassadeurs in Brussel. Ver
deeldheid tussen de Verenigde
Staten enerzijds en Europese
bondgenoten als Duitsland,
Frankrijk en België leidde er toe
dat helemaal niemand in de
NAVO-raad van ambassadeurs
de kwestie wenste aan te snij
den. De Europese landen zijn
over het algemeen kritischer
over het Turkse optreden dan
de Amerikanen.
Een Turkse legermacht van
35.000 man jaagt op 2.800 strij
ders van de Koerdische Arbei
derspartij PKK die het gebied als
uitvalsbasis gebruiken voor
aanslagen in Turkije. Diverse
PKK-kampen zijn gebombar
deerd.
De gevechten concentreren
zich rond twee kampen, Haf-
tanin en Batusha, ten zuidoos
ten van de plaats Zakho. Het ge
bied ten westen van Zakho staat
volledig onder controle van het
Turkse leger. De pas naar Syrië
is daarmee afgesloten. Om te
voorkomen dat de PKK in kleine
Dienstbode zou voor executie moorden hebben bekend
MANILLA-SINGAPORE AP-Rtr
President Ramos heeft de Filipijnse ambas
sadeur gisteren teruggeroepen uit Singapo
re. Filipijnse vrouwen die als dienstbode in
Singapore werken kunnen op kosten van de
Filipijnse regering naar huis terugkeren als
ze vinden dat hun leven in Singapore ge
vaar loopt. Er werken ongeveer 75.000 Fili-
pijnen in Singapore. Die kunnen eventueel
door de Filipijnse luchtmacht worden op
gehaald, aldus Ramos.
Deze maatregelen en uitspraken zijn
evenzovele tekenen dat de betrekkingen
tussen de twee Zuidoostaziatische landen
op een dieptepunt zijn beland. Om elke on
duidelijkheid uit te sluiten heeft de Filipijn
se president gisteren ook gedreigd de diplo
matieke betrekkingen met de stadstaat
Singapore helemaal te verbreken. Hij wil
daartoe overgaan als blijkt dat Flor Cont-
emplacion onschuldog de dood is inge
jaagd. Flor Contemplacion was de Filipijnse
dienstbode die vorige week in Singapore
werd opgehangen voor dubbele moord. Ra
mos heeft een commissie ingesteld die
moet vaststellen of ze al dan niet schuldig
was. Singapore heeft van de weeromstuit
gisteren zijn ambassadeur uit Manilla te
ruggeroepen voor overleg, aldus het minis
terie van buitenlandse zaken. Ook werd ge
zegd dat ,,in het licht van de emotioneel ge
laden situatie op de Filipijnen, Singapore
terughoudendheid in acht zal nemen in
commentaren" en dat de Singaporaanse re
gering „teleurgesteld is door de loop van de
ontwikkelingen in de bilaterale betrekkin
gen".
Contemplacion is terechtgesteld voor de
moord op een collega-dienstbode en het
De nieuwe premier is de 51-
jarige Anatoli Drobotov. Hij was
directeur van een kolchoze en
in de afgetreden regering van de
Krim belast met landbouw. De
Oekraïense autoriteiten in Kiev
hebben de benoeming als 'ille-
jhoko Asahara, de leider van de Japanse sekte Aum Shinri Kyo,
Verhe ven Waarheid), heet eigenlijk Chizuo Matsumoto. Hij werd
eboren op 2 maart 1955 in het zuiden van Japan als vierde zoon
an een mattenmaker. Omdat hij gedeeltelijk blind was, ging hij als
ingen naar speciale scholen, waar hij geweldsuitbarstingen had en
iet merken dat hij geld boven alles stelde, aldus de schrijver Shoko
gawa in zijn boek 'Ambitie van een Verlosser' uit 1991.
Later werd Asahara acupuncturist en verkocht hij medicinale
truiden. In 1984 stichtte hij een religieuze sekte, die hij sinds 1987
ferheven Waarheid noemt. Met zijn lange baard en wapperende
'ewaden komt Asahara over als een goeroe. Hij beweejt dat hij kan
1 weven en dat hij 20 minuten onder water kan blijven zonder
idem te halen. Hij houdt zijn volgelingen voor dat zij het hoogste
n het leven kunnen bereiken door yoga, meditatie en geestelijke
lefening.
Maar hoewel hij armoede predikt, bewoont Asahara volgens bio-
[raaf Egawa een riant appartement in Tokyo en heeft hij een Mer-
:edes met chauffeur. Egawa haalt een ex-volgeling aan, die Asahara
imschrijft als 'een totale dictator'.
In 1990 deed Asahara met 24 volgelingen een gooi naar zetels in
iet parlement. In alle districten dolven ze echter het onderspit. De
o volgelingen van de sekteleider droegen tijdens de campagne mas
kers van olifanten of
maskers die gelijke
nis vertoonden met
het gezicht van
Asahara. Hoogleraar
theologie Kuniyasu
Take vergelijkt
Asahara met de sja-
mans, de leiders van
de Japanse Shinto-
godsdienst, die hun
autoriteit afdwon
gen door banden
met de goden te
claimen. „De gees
telijke trend onder
jonge mensen van
daag de dag is het
zoeken naar onmid
dellijke extase, voor
bijgaand aan tradi
tionele organisa
ties", aldus Take.
„Charismatische
mensen als Shoko
Asahara spelen daar
op in."
ARCHIEFFOTO REUTER TOKYO AP
Een Bosnisch-Servisch echtpaar probeert de resten te blussen van hun huis in het dorp Lukavica, dat bij de gevechten van de afgelopen dagen in de
vuurlinie terecht is gekomen.
WASHINGTON Rtr/DPA/ANP
De Russische minister van buitenlandse za
ken, Andrej Kozyrev, zal morgen zijn Ame
rikaanse- ambtgenoot, Warren Christopher,
een vredesplan voor de Balkan overhandi
gen. Volgens het plan, dat Kozyrev in over
leg met Servië heeft opgesteld, wil president
Slobodan Milosevic van Servië de staten in
het vroegere. Joegoslavië erkennen in ruil
voor opheffing van de VN-sancties tegen
zijn land. Dat meldt de krant Washington
Times, die over een kopie van het plan zou
beschikken.
Kozyrev voert vandaag en morgen be
sprekingen met Christopher in Genève. Het
plan zou de goedkeuring hebben gekregen
van de moslims in Bosnië. Volgens het plan
wordt voor het einde van deze maand een
topconferentie gehouden van Milosevic
met zijn Kroatische en Bosnische ambtge
noten Tudjman en Izetbegovic. Deze confe
rentie zou moeten leiden tot wederzijdse
erkenning van klein-Joegoslavië (Servië en
Montenegro), Kroatië, Slovenië, Bosnië-
Herzegowina en Macedonië.
De Franse minister van buitenlandse za
ken, Alain Juppé, kondigde gisteren na
overleg met Christopher aan de internatio
nale contactgroep (VS, Rusland, Frankrijk,
FOTO REUTER
Duitsland en Groot-Brittannië) te willen re
activeren om een oplaaien van het geweld
in Bosnië te voorkomen. Deze groep heeft
een driezijdige erkenning voorgesteld van
Servië, Bosnië en Kroatië om de vredesge-
sprekken een nieuwe impuls te geven.
De strijd in het noorden van Bosnië is de
afgelopen nacht voortgezet. Servische artil
lerie beschoot opnieuw de industriestad
Tuzla. Er waren geen meldingen over
slachtoffers. Óok in het Majevica-gebergte
ten noorden van Tuzla woedden zware ge
vechten. Eenheden van het Bosnische rege
ringsleger zetten daar hun offensief tegen
de Serviërs voort.
groepjes probeert dieper het
land in te vluchten, zijn bij het
begin van de operatie comman
do-eenheden door helikopters
gedropt op alle mogelijke uit-
valsroutes.
Het Hoge Commisariaat voor
Vluchtelingen van de Verenigde
Naties is bezorgd over de 13.000
Koerdische vluchtelingen rond
Zakho. Berichten over zoekac
ties rond Zakho. waarbij een
groot aantal mannen is gearres
teerd. werden gisteren beves
tigd door buitenlandse corres
pondenten ter plaatse. Volgens
Turkije zijn de arrestanten PKK-
militanten.
Iraanse wapens
naar eilandjes
DAWHAH Rtr
Iran slaat volgens de Ameri
kaanse minister van defensie,
Perry, chemische wapens op op
strategische eilandjes in de
Straat van Hormuz. Teheran
zou ook bezig zijn met het over
brengen van 6.000 militairen en
van raketten naar de eilanden.
De Verenigde Arabische Emira
ten (VAE) maken aanspraak op
een aantal van de eilandjes.
Perry bezoekt de Golfstaten
en zei in de VAE dat de Iraanse
activiteiten een gevaar kunnen
vormen voor de scheepvaart.
Het gebied is uitermate belang
rijk voor het vervoer van aard
olie. De Straat van Hormuz ligt
tussen de Perzische Golf en de
Golf van Oman.
vierjarige jongetje dat aan haar zorgen was
toevertrouwd. Singapore reageerde niet op
verzoeken van Ramos en anderen om het
proces te heropenen op grond van nieuwe
getuigenverklaringen. De meeste Filipijnen
zijn ervan overtuigd dat Contemplacion on
terecht is veroordeeld en hebben de 42-jari
ge moeder van vier kinderen tot martelares
uitgeroepen.
Maar volgens de vroegere Filipijnse con
sul-generaal in Singapore, Elizabeth Buen-
suceso, heeft Contemplacion voor haar exe
cutie bekend dat ze in 1991 de wtee moor
gen heeft gepleegd. Buensuceso heeft dat
tegen Filipijnse senatoren gezegd. „Ze gaf
toe dat ze de moorden had gepleegd. Nooit
gaf ze er blijk van haar verklaringen te wil
len wijzigen", aldus Buensuceso, die Cont
emplacion negen keer in de gevangenis
sprak.
I
i-
Winnie Mandela tijdens een persconferentie.
FOTO REUTER PAUL VELASCO
JOHANNESBURG AFP/Rtr/DPA
Het Zuidafrikaanse Hoogge
rechtshof heeft de politie giste
ren gelast Winnie Mandela do
cumenten terug te geven, die op
1 maart bij huiszoeking in haar
woning en kantoren in beslag
waren genomen. Het hof is van
oordeel dat de politie onvol
doende reden had voor de in
vallen.
De uitspraak is een succesje
voor de 61-jarige Winnie, die als
gevolg van een aantal schanda
len moet vechten om te overle-
Schietpartij in
Egyptische trein
eist zes levens
Zes mensen zijn gisteren ge
dood en vier raakten gewond
toen fundamentalisten in een
trein tussen El-Minya en Assiut
in een vuurgevecht verwikkeld
raakten met politiefunctionaris
sen. Onder de doden zijn twee
politieagenten en een extremist.
De overige slachtoffers waren
Egyptische treinreizigers.
De fundamentalisten stapten
in El-Minya in en begonnen de
passagiers om hun identiteits
kaarten te vragen, ten einde le
den van de veiligheidsdiensten
te ontmaskeren. Daarop volgde
het vuurgevecht. Extremisten
hebben treinen de afgelopen
drie jaar ongeveer vijftien keer
als doelwit gekozen.
De aanslag volgde enkele
uren na de dood van drie fun
damentalisten in een vuurge
vecht met ordetroepen ten zui
den van de Zuidegyptische' stad
El-Minya. El-Minya en omge
ving is een regio waar funda
mentalistisch geweld relatief
vaak voorkomt.
BOMBAY .JAGDISH RATTANANI
De nieuwe baas van Bombay is een de
magogische hindoe-chauvinist, die de
dictatuur verkiest boven de democratie
en die ervan wordt beschuldigd anti-
moslimrellen aan te wakkeren. Bal Thac
keray is het hoofd van Shiv Sena, de par
tij die de nationalistische hindoe-coalitie
een overwinning bezorgde in de verkie
zingen in Maharashtra, een deelstaat in
het westen van India die de afgelopen 44
jaar door de Congres-partij werd be
stuurd.
Maharashtra is een van de twee be
langrijkste industriële deelstaten waar
hindoe-nationalisten vorige week aan de
macht kwamen, een teken dat de rege
ring van premier Rao het in de verkiezin
gen van volgend jaar moeilijk zal krijgen.
In de buurstaat Gujarat formeerde de
Bharatija Janata Partij, deel van de coali
tie in Maharashtra, een eigen regering
nadat zij de zittende regering, geleid
door de Congres-partij, had afgezet.
Thackeray (71) heeft formeel geen rol in
de nieuwe regering van Maharashtra,
welks hoofdstad Bombay is. Maar hij
koos persoonlijk de eerste minister, Ma-
nohar Joshi, die werd beëdigd in hetzelf
de park waar Thackeray in juni 1966 zijn
partij lanceerde.
Shiv Sena begon als een beweging die
de plaatselijke Marathi cultuur en taal
wilde beschermen tegen de migratie
stroom uit het zuiden van India naar
Bombay, dat in die tijd de commerciële
hoofdstad van India werd. Later sloeg de
partij een uitgesproken anti-moslimtoon
aan. „Moslims moeten hun geloofwaar
digheid bewijzen," zei Thackeray in een
interview dat vorige maand werd gepu-
bliceèrd. „De deling van dit land (in In
dia en Pakistan in 1947) is gebeurd vol
gens gemeenschappelijke richdijnen. De
moslims wilden hun eigen staat. Laten
ze ons dan nu met rust laten."
Shiv Sena betekent 'Leger van Shivaji'
en is genoemd naar een zeventiende
eeuwse strijder, die westelijk India be
schermde tegen de moslims die het Mo-
ghol-rijk hadden gesticht. De hindoe-ex
tremisten profiteren van een scheiding
tussen de moslims. Moslims hebben on
geveer tien procent van de stemmen in
Maharashtra. Maar zelfs voor de verkie
zingen zeiden veel mensen al dat Shiv
Sena de deelstaat onder controle had
door een combinatie van openbare dien
sten en grove middelen.
Subtiele dreigementen zorgden ervoor
dat elke staking waartoe Shiv Sena op
riep al snel daarna werd uitgevoerd. In
1991, een periode van verhoogde politie
ke spanning tussen India en Pakistan,
vernielden Shiv-Senademonstranten een
cricketveld om een afgelasting af te
dwingen van een wedstrijd tussen de
twee landen.
Thackeray kwam in het begin van 1993
in de internationale belangstelling, toen
hij ervan beschuldigd werd in zijn dag
blad Saamna te hebben aangezet tot de
anti-moslimrellen waarbij 800 mensen
werden gedood. Hoewel de rechtbank
hem vrijsprak, zeiden gepensioneerde
rechters van het hooggerechtshof in
Bombay dat volgelingen van Shiv Sena
er zeker bij betrokken waren.
Thackeray geeft toe dat hij de dicta
tuur verkiest boven de democratie en hij
deinst er niet voor terug zichzelf te ver
gelijken met Adolf Hitler. Toen hem na
de rellen in 1993 door een verslaggever
werd verteld dat de moslims in Bombay
zich voelden als de joden in nazi-Duits-
land, antwoordde hij: „Hebben ze zich
gedragen als de joden in nazi-Duitsland?
Zo ja, dan is er niets mis mee als ze ook
worden behandeld als de joden in Duits
land."
Ondanks de reputatie van Thackeray,
was de reactie van de moslimbevolking'
op de verkiezingsuitslag gematigd. „Elke
partij die aan de macht komt zal leren
verantwoordelijk te zijn. Het zijn geen
beesten. Het zijn mensen," zei Maulana
Kudus Kashmiri, hoofd van de Ullema
raad, een lichaam van moslimpriesters.
„Het is als een vrijgezel die zorgeloos is
voor het huwelijk. Maar als hij eenmaal
getrouwd is, leert hij verantwoordelijk te
zijn."
ven als onderminister van
kunst, cultuur, technologie en
wetenschappen in het kabinet-
Mandela.
De politie zei de invallen te
hebben gedaan voor onderzoek
naar beschuldigingen, dat Win
nie haar positie en invloed heeft
misbruikt om contracten voor
sociale woningbouw te gunnen
aan een firma waarin zij finan
ciële belangen heeft. De huis
zoekingen hadden plaats toen
de minister ondanks een verbod
door president Mandela een be
zoek bracht aan West-Afrika.
Spin in automaat
bijt Keulenaar
Een 24-jarige inwoner van Keu
len is dinsdag, toen hij een pak
je sigaretten wilde trekken, ge
beten door een vogelspin. Dat
heeft de politie gisteren gemeld.
De spin stierf kort na de beet en
werd voor onderzoek naar de
dierentuin gebracht.
De man werd in het zieken
huis opgenomen, maar mocht
gisteren weer naar huis. Volgens
de politie was de spin een The-
raposa Leblondi, een van de
grotere soorten. Het gif van de
spin is niet gevaarlijk voor men
sen, zo werd gezegd. Hoe de
spin in de automaat terecht is
gekomen is de politie nog niet
duidelijk.
Weer aanhangers
Harnas opgepakt
GAZA Rtr/AFP/DPA
Het Palestijnse bestuur in de
Gazastrook heeft gisteren woe
dend gereageerd op het Israëli
sche besluit de besprekingeh
over vrijlating van Palestijnse
gevangenen uit te stellen. De Is
raëlische represaillemaatregel
volgt op de toevallige verijde
ling, maandag, van een Pales
tijnse aanslag in het zuiden van
Israël. Eerder sloot Israël al de
grenzen vocfr vrachtwagens uit
de Gazastrook.
De Palestijnse 'minister' van
justitie, Freih Abu Middeine,
noemde de Israëlische premier
Rabin 'een dictator' omdat Is
raël de vrijlating van Palestijnse
gevangenen ten onrechte als
drukmiddel in het vredesproces
gebruikt.
PLO-leider Arafat veroordeel
de de aanslagpoging en gaf zijn
politiekorps in de Gazastrook
opdracht tot arrestaties. Giste
ren arresteerden de Palestijnse
agenten zeker vijftien aanhan
gers van de fundamentalistische
Harnas-beweging.
De Britse politie heeft een
derde verdachte aangehoudeiï
in verband met bomaanslagen
die in juli werden gepleegd op
de Israëlische ambassade en
joodse centra, waarbij negen
tien personen gewond raakten.
De arrestant werd geïdentifi
ceerd als Samar Alami, een 29-
jarige vrouwelijke ingenieur van
Libanese afkomst.
