Europa wordt warmer
Leesproblemen?
Gl| Pearle
mullifocale glazen
v a. 199.- per paar.
Binnenland
iddelgrote bedrijven
in kurk van economie
Nederland wil in Berlijn
alles op alles gaan zetten
Bolkestein belooft beterschap in vreemdelingendebat
Philips met CD-i op oorlogspad
'Fysiotherapie kan veel
minder bij kritisch gebruik'
NDERDAG 23 MAART 1995
eronica en RTL zijn helemaal rond
'ersum Vertegenwoordigers van onder andere Veronica, En-
nol en RTL hebben gisteren in Hilversum de definitieve over-
ikomsten ondertekend over een nieuw commercieel radio
televisiebedrijf. Vanaf 1 september worden onder de vlag van
nieuwe omroep programma's uitgezonden. Het nieuwe be-
f heet RTL/Veronica de Holland Media Groep SA. Van de
ldelen is 51 procent in handen van RTL4 SA en de rest van de
onica Media Groep. De televisieprogramma's van de Holland
dia Groep zijn te zien op de bestaande stations RTL4 en RTL5
Dp het nieuwe commerciële station Veronica. De radiopro-
mma's zijn te beluisteren via Hitradio Holland FM en RTL
|k radio.
erkansing voor commerciële radio
iaag Sky Radio en Radio 538 krijgen een herkansing in hun
it op een etherfrequentie. Het college van beroep voor het
Irijfsleven heeft gisteren bepaald dat het kabinet de verdeling
etherfrequenties voor commerciële radio-omroepen op-
jw moet bekijken. De verdeling was namelijk in strijd met
Europees recht.
;lstraf voor Neo-nazi Homan
terdam De Groninger neo-nazi Eite Homan (38) moet vier
inden celstraf uitzitten. De Hoge Raad heeft een cassatiever-
k van hem afgewezen. Homan leidde in april 1993 een de-
nstratie in Leeuwarden waarbij de actievoerders armbanden
loofddeksels droegen met afbeeldingen van hakenkruisen,
groep had allerlei soorten slagwapens, zoals breekijzers en
ikbalknuppels, bij zich. Homan is voorman van het neo-na-
Ische Aktiefront Nationaal Socialisten (ANS). Met de demon-
tie protesteerde hij tegen de rechtszaak waarin een andere
-nazi uit Bolsward terechtstond.
mdel in vrouwen uit ex-Joegoslavië
ringen» De politie van Groningen heeft gisteren vijf mannen,
!er wie drie Joegoslaven, en vijf vrouwen aangehouden op
lenking van vrouwenhandel. De tien zouden vrouwen uit
nnalig Joegoslavië en Oekraïne illegaal naar Nederland heb-
gebracht en in Groningen tot prostitutie hebben gedwon-
De zaak kwam aan het rollen na aangifte van een 15-jarig
sje. Inmiddels heeft de politie zes tot de prostitutie gedwon-
vrouwen gevonden. De vrouwen zaten allemaal achter het
kort aan blindegeleidehonden
:ht« Er komen praktisch geen blindegeleidehonden meer
het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds (KNGF) in
itelveen. Voor blinden en slechtzienden dreigen hierdoor
jlemen omdat zij grotendeels afhankelijk zijn van honden
het KNGF. Dat zegt directeur van der Waals van de Neder-
Ise Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS) in
cht. De problemen bij het geleidehondenfonds spelen al en-
maanden. Er is een hoogoplopend conflict tussen het per-
iel en de directie, waardoor er bijna geen honden meer wor-
opgeleid.
jf jaar cel voor drugshandelaar
A* De rechtbank in Breda heeft gisteren twee Amsterdam-
s van 51 en 57 leden van een omvangrijke internationale
'sbende veroordeeld tot celstraffen van respectievelijk vijf
en vijftien maanden. De jongste bereidde de drugstranspor-
roor en de oudste regelde het verloop van de transporten,
teilboten, vanuit een café in Amsterdam. Twee andere ben
den uit Brabant zijn al eerder veroordeeld tot acht jaar cel
betes van eën miljoen gulden
■rkrachter krijgt cel en TBS
3qschDe rechtbank in Den Bosch heeft gisteren een 41-ja-
{Berlicummer veroordeeld tot 2,5 jaar cel en TBS voor ver-
hting van twee vrouwen. Hij moet de slachtoffers bovendien
en schadevergoeding betalen van tienduizend gulden. Te-
pe man was vijfjaar en TBS geëist. De man heeft zichzelf
gegeven toen een compositiefoto van hem in het TV-pro-
nma Opsporing Verzocht dreigde te komen.
Pearle is Nilhplezier
zijn onderzoek doorlopende
groei, werkgelegenheidsgroei en
in meerderheid groei van de
produktiviteit.
Van de 96 in kaart gebrachte
(middel)grote ondernemingen
groeiden er 74 in de jaren 1987-
1993. Die hadden ondanks de
recessie in 1992-1993 in het
laatste metingsjaar een hogere
netto toegevoegde waarde dan
in enig jaar daarvoor. Van die
bedrijven groeiden er 38 ge
woon door tijdens de recessie
en vooral bij deze bedrijven
nam het aantal banen ook toe.
Deze 38 bedrijven plus nog eens
tien die in vrijwel alle jaren
doorgroeiden, kwamen er 55 tot
60.000 arbeidsplaatsen bij, ge
middeld is dat 1.200 per onder
neming in zes jaar tijd. ,,Van
baanloze groei is dus geen spra
ke", aldus De Jong.
De minste prestaties leverden
de conjunctuurgevoelige indus
triële bedrijven. De Jong noemt
Gist-brocades en Philips zwakke
ondernemingen: In geen enkel
jaar konden ze hun netto toege
voegde waarde boven het ni
veau van 1987 tillen.
iiddelgrote ondernemin-
jijn de sterkste groeiers,
[ua werkgelegenheid.. De
at in de afgelopen jaren
n met 1993) bij de zeer
Ondernemingen, die mini-
groeiden en veel arbeids-
en schepten. Dat schrijft
lus-hoogleraar De Jong
yeek in het economenblad
>er saldo valt het volgens
5g nogal mee met de vita-
/an het Nederlandse be-
ïven „Er is bepaald geen
tot pessimisme."
Jong baseert zijn onder-
niet op de omzet- en
lijfers, maar op de netto
'oegde waarde van bedrij-
e omzet minus de kosten
idig zijn om tot het eind-
kt te komen. De omzet al-
egt weinig over de kracht
;n bedrijf, evenals de uit-
ijke officiële winst. Winst-
i'atten talloze vertekenin-
in zijn nauwelijks een
taf voor wat een bedrijf
lijk presteert. Onderne-
n die toegevoegde waar-
leppen, vertonen volgens
KNMI-topman: Uitstoot broeikasgas moet fors omlaag
Het Europese vasteland is in de afgelopen jaren warmer
geworden. Rond Griekenland en in het noordelijk deel
van de Atlantische Oceaan werd het daarentegen juist
iets koeler. De hoeveelheid neerslag nam in het grootste
deel van Noord-Europa toe, terwijl in sommige delen van
Zuid-Europa weer minder regen viel. Het zijn allemaal
geen harde bewijzen voor een broeikaseffect, maar het is
bepaald geen reden tot gerustheid.
den haag«anp
Aldus het eerste Europese kli
maatrapport, een onderzoek
van achttien Europese meteoro
logische instituten op initiatief
van het Nederlandse KNMI. Het
document zal eind deze maand
onder meer worden aangebo
den aan de de grote VN-kli-
maatconferentie in Berlijn.
De meeste Europese weersta
tions constateerden tussen 1981
en 1990 een temperatuurstij
ging van gemiddeld een kwart
tot een halve graad in vergelij
king met de periode 1951-1980,
aldus onderzoeksleider Schuur-
mans. Of dat komt door de
enorme uitstoot van kooldioxy-
de die als het ware een deken
over de aarde legt, kan hij niet
met zekerheid zeggen. „De ver
anderingen in het Europese kli
maat worden nog voornamelijk
bepaald door natuurlijke varia
ties. Dit rapport is géén bewijs
dat de gevolgen van het toene
mende broeikaseffect zich al
openbaren." De veranderingen
passen evenwel precies in de
voorspelde klimaatsveranderin
gen door het broeikaseffect en
volgens Schuurmans zal het
niet lang meer duren voordat
„de weerschommelingen niet
meer passen in het natuurlijke
patroon. Daarover mag je je
zorgen maken als we er nu niets
aan doen."
De VN-landen sloten in 1992
tijdens een grote milieuconfe
rentie in Rio de Janeiro het zo
genaamde Klimaatverdrag. De
rijke landen spraken daar af, dat
de uitstoot van broeikasgassen
in 2000 terug moet zijn op het
niveau van 1990, maar vrijwel
iedereen lapt het verdrag aan
zijn laars. En dat is verontrus
tend, vindt Schuurmans. „Voor
mij staat vast dat de uitstoot
van broeikasgassen flink moet
dalen. Als we de huidige con
centratie gassen in de atmosfeer
kunnen handhaven, dan zou
den de gevolgen voor het kli
maat nog passen binnen de na
tuurlijke variatie. Maar de we
reldbevolking neemt toe en
daarmee ook de industriële be
drijvigheid. De gevolgen kun
nen dan heel groot zijn. Dat ri
sico kunnen we niet nemen,
vind ik."
Schuurmans zou tevreden
zijn als de ministers in Berlijn
afspraken maken over een aan
scherping van het klimaatver
drag. „Als we nu niets doen. dan
weten we niet wat het ons later
zal kosten om de gevolgen van
klimaatveranderingen op te
vangen. We kunnen deze ver
antwoordelijkheid niet afwente
len op de generaties die na ons
komen."
den haag«anp
Nederland zal tijdens de grote
milieutop in Berlijn met
kracht pleiten voor scherpere
internationale afspraken over
de uitstoot van broeikasgas
sen. Milieuminister De Boer
zal actief proberen de voor
trekkersrol van Nederland
binnen de internationale
milieudiplomatie te handha
ven. Maar echt gemakkelijk
zal het niet worden, zo voor
spelde de bewindsvrouw gis
teren in de Kamer.
De Kamer sprak uitgebreid
over de ministerbijeenkomst
in Berlijn. Op deze grootste
milieuconferentie sinds de
top in Rio de Janeiro (1992)
moeten ongeveer 150 landen
zich buigen over het in Brazi
lië ondertekende klimaatver
drag. Belangrijk onderdeel
daarvan is de afspraak dat de
rijke landen de uitstoot van
het belangrijke broeikasgas
kooldioxyde in 2000 terug
brengen op het niveau van
1990. Sinds 1992 is de uitstoot
echter in de meeste landen
maar toegenomen. In de Eu
ropese Unie is die toename 6
tot acht procent.
De Kamer nam De Boer gis
teren in de tang over hoe het
kabinet denkt de uitstoot van
het broeikasgas kooldioxyde
terug te dringen. Het kabinet
streeft naar drie tot vijf pro
cent minder in 2000, maar De
Boer gaf toe dat dat 'erg
moeilijk' wordt. Het betekent
immers minder autorijden,
minder stoken, beter isoleren,
minder vliegen, duurzaam
bouwen, minder verlichten
en ook minder consumeren
en produceren. Naast de be
scheiden energieheffing per 1
januari ziet De Boer eigenlijk
verder als enige mogelijkheid
het flink duurder maken van
autorijden. Maar daar krijgt
ze weinig handen voor op el
kaar binnen de politiek, zo
kaatste ze de bal terug.
den haag gpd
De WD zal geen ideetjes over
het immigratie- en minderhe
denbeleid meer naar buiten
brengen, zonder die eerst te
hebben doorgesproken met de
coalitiepartners PvdA en D66.
De liberalen achten overigens
een verscherping van asiel- en
immigratiebeleid niet nodig,
omdat zij erop vertrouwen dat
het huidige kabinetsbeleid
werkt.
Met deze toezeggingen heeft
WD-leider Bolkestein gisteren
bakzeil gehaald, nadat hij in de
Tweede Kamer scherp was aan
gevallen door PvdA en D66. Die
hadden zich de afgelopen we
ken hevig gestoord aan sugges
ties van Bolkestein dat er stren
gere maatregelen moeten wor
den genomen dan in het regeer
akkoord zijn afgesproken.
PvdA, D66 en premier Kok
toonden zich tevreden over de
toezeggingen van Bolkestein.
Volgens Kok is de winst van het
debat dat er nu helderheid is
gekomen over de inzet van de
WD. „Dit kan een bijdrage le
veren aan het opklaren van de
lucht in de coalitie". Ook PvdA
en D66 hopen daarop. Wallage
zei na afloop wel: „Of de lucht is
opgeklaard moet nog blijken".
Volgens vice-premier Dijkstal
(WD) heeft de coalitie 'enige
beschadiging' opgelopen door
het geruzie van de afgelopen
weken. Ook Dijkstal had kritiek
op Bolkestein, zonder overigens
diens naam te noemen: „Het is
voor het kabinet erg belangrijk
om in de samenleving het
draagvlak voor het minderhe
denbeleid te zoeken en vast te
houdenv Daarbij is er een zekere
balans nodig in wat er over
wordt gezegd".
De toezeggingen van Bolke
stein ten spijt is wederzijds on
genoegen blijven hangen. PvdA
en D66 nemen Bolkestein ook
na het debat nog kwalijk dat de
ze tijdens de verkiezingscam
pagne een eenzijdig negatieve
sfeer rond allochtonen zou heb
ben geschapen met het doel
stemmen te winnen. Bolkestein
en de zijnen hebben op hun
beurt een katterig gevoel over-
Bouwstaking
'kan nog weken
gaan duren'
rotterdam gpd
De stakingen in de bouw kun
nen nog weken duren. De
voorzitter van de Hout- en
Bouwbond CNV, Freek van der
Meulen, waarschuwde daar
vanmiddag voor in een mani
festatie van duizenden staken
de bouwvakkers in Rotterdam.
In heel Nederland zijn nu
28.000 bouwvakkers in sta-
king.
De werkgevers zijn volgens
de CNV-voorzitter, die namens
de gezamenlijke bondsbestu-
ren sprak, onaangenaam ver
rast door de massaliteit van de
nu acht werkdagen durende
staking. De werkgevers waren
er van uitgegaan, aldus Van
der Meulen, dat de werkne
mers niet bereid zouden zijn te
staken voor een goede VUT-re-
geling in het bouwbedrijf. „De
VUT zou niet leven bij jongere
bouwvakkers. Ze hebben zich
vergist." Bij het gewestelijke
kantoor van de werkgeversor
ganisatie NVOB overhandig
den de stakers een brief waarin
zij de ondernemers oproepen
de cao-onderhandelingen te
hervatten. „Er is geen nood
zaak tot het doorvoeren van
verslechteringen. De vooruit
zichten voor de bouw zijn pri
ma. De verwachting is dat er
dit jaar enige tienduizenden
woningen méér gebouwd wor
den dan vorig jaar."
Bolkestein luistert toe terwijl CD-leider Janmaat nog eens meldt dat Nederland volgens hem vol is. Janmaat adviseerde vorige week de CD-statenleden om bij de verkiezing van de Eer
ste Kamer op VVD'ers te stemmen omdat de VVD-leider volgens hem het CD-geluid heel goed uitdraagt. foto ani
gehouden aan de huns inziens beleid heeft gezegd. De sug- doen. Zo heeft PvdA-minister
overspannen en soms keiharde gestie dat ik voortdurend met Pronk twee jaar geleden gepleit
reacties uit D66- en vooral een hamer op dit aambeeld heb voor verplichte spreiding.
PvdA-hoek. geslagen is niet juist." Bolke- „Toen heb ik de PvdA niet gc-
Bolkestein wees er op dat hij stein verweet de PvdA ook se- hoord", aldus Bolkestein.
in de verkiezingscampagne lectieve verontwaardiging over De WD-leider zei erop te ver-
slechts drie keer iets over het WD-idee om iets aan sprei- trouwen dal de verdergaande
vreemdelingen-en allochtonen- ding van allochtonen te gaan daling van de immigratie die
staatssecretaris Schmitz van
justitie voorspelt, doorzet.
Schmitz wees er nogmaals op
dat het aantal asielzoekers als
gevolg van strenger beleid de af
gelopen maanden drastisch is
gedaald. Het kabinet gaat er
vanuit dat er dit jaar minimaal
twintigduizend asielzoekers
minder naar Nederland komen,
dan de 55.000 van vorig jaar.
Ook de aantallen buitenlanders
die op grond van gezinsvorming
én -hereniging naar Nederland
komen, dalen.
amsterdam jan van der nat
Philips heeft de oorlog verklaard aan de makers
van video- en computerspellen en is vast van
plan om tegelijkertijd de producenten van
koopvideo's minimaal een tik te geven. Het wa
pen van Philips is de CD-i, waarvan met ingang
van vandaag het goedkoopste model fors in
prijs is verlaagd. Het instapmodel, de 450 staat
nu in de winkel voor 599 gulden, tweehonderd
gulden onder de oude prijs.
Maar hardware werkt natuurlijk niet zonder
software. Vandaar dat dit jaar een lawine van
nieuwe schijfjes op de markt komt. Vooral op
het gebied van spellen, naslagwerken en educa
tie. Daarnaast verschijnen er ook tientallen
films, maar om die thuis te kunnen bekijken is
een CD-i speler alleen niet voldoende. Films
kunnen alleen worden bekeken met een spe
ciale video-cartridge, die 400 gulden kost.
Op de spellenmarkt bindt Philips de strijd
aan met Nintendo en Sega, merken die vooral
populair zijn bij de jeugd. De Eindhovense fir
ma richt zich op een wat oudere doelgroep,
maar vergeet de jeugd niet. Vandaar dat er ook
de nodige schiet- en knalspellen worden ge
maakt en gisteren tijdens een persconferentie
in Amsterdam zelfs melding werd gemaakt van
'een schietspel voor het hele gezin', een opmer
king die uiteraard voor de nodige hilariteit
zorgde.
Philips wil echter niet alleen de bezitters van
een Super Nintendo en vergelijkbare apparaten
aan zich binden, ook degenen die hun PC heb
ben uitgebreid met een CD-ROM staan op het
verlanglijstje. Daartoe wordt een speciale card
ontwikkeld voor de PC, die het mogelijk maakt
om CD-i-schrijfjes te draaien in de drive van de
CD-ROM. Men verwacht daar veel van, want
het werken met de zogenoemde multi-media
op de PC is lang zo eenvoudig niet als compu
ter-fabrikanten willen doen geloven.
„Wie een CD-ROM binnen een paar uur na
aanschaf perfect aan het werk krijgt, mag zich
bij mij melden", zei John Hawkins, directeur
van Philips Media. „CD-i werkt stukken simpe
ler. Het verschil is enorm. Click and play in
plaats van click and pray.
Wereldwijd heeft Philips inmiddels meer dan
een miljoen CD-i-spelers verkocht. In ons land
ongeveer 60.000, maar nog voor het eind van
het jaar zullen dat er, mede door de prijsverla
ging zeker 120.000 zijn, denkt het Eindhovense
bedrijf. Anders dan bij de PC-markt richt Phi
lips zich op het hele gezin en zelfs is er hoe
oer-Hollands toch aan Moederdag gedacht.
Voor slechts 7,95 ligt er straks een CD-i in de
winkel met een medley van evergreens uitge
voerd door de sterren uit Goede Tijden Slechte
Tijden.
Een belangrijke stap is de ontwikkeling van
Nederlands-talige software van onderwerpen,
waarvan nu nog alleen Amerikaanse (CD-ROM)
versies in de winkel liggen. Zo is er, in samen
werking met de dierentuin van Antwerpen, een
dierenencyclopedie gemaakt en komt er spoe
dig een tegenhanger van de populaire Encarta
en Compton's Encyclopedia.
Dat Philips zich sterk richt op de produktie
van software is niet zo vreemd. De statistieken
laten zien dat een bezitter van een CD-i-speler
in het eerste jaar negen schijfjes aanschaft en in
de jaren daarna nog eens minimaal negen. De
haast die wordt gemaakt is eveneens logisch,
want men wil een uitgebreide collectie kunnen
bieden voordat andere bedrijven de markt gaan
bestormen. Op het gebied van de apparaten is
dat al het geval (GoldStar, Samsung en Kyoce-
ra).
Het heeft even geduurd en er zijn twijfels ge
weest, maar Philips lijkt het voor elkaar te heb
ben. 1995 zou wel'eens het jaar van de CD-i
kunnen gaan worden.
Verzekeraar Azivo kijkt of behandeling werkt
den haag anp
Op fysiotherapie valt veel te be
zuinigen wanneer deze alleen
wordt gegeven aan mensen die
het nodig hebben. „Fysiothera
pie wordt nog wel eens gezien
als een gemaksvoorziening. Of
het nodig is, of het effect heeft,
wat de meerwaarde is, daar
wordt onvoldoende bij stilge
staan", aldus adjunct-directeur
Offers van de Haagse zorgverze
keraar Azivo. Minister Borst van
volksgezondheid is enthousiast
over het door Offers ontwikkel
de systeem om de kosten van
de fysiotherapie in de hand te
houden. Het systeem houdt
kortweg in dat onderscheid
wordt gemaakt tussen de ver
schillende soorten ziekten en
het aantal behandelingen dat
daarvoor nodig is.
In het systeem van Offers, dat
Azivo in 1991 invoerde, zijn alle
ziekten ondergebracht in vier
clusters. In het eerste cluster
vallen de chronisch zieken. Zij
kunnen vaak naar de fysiothera
peut. Dit in tegenstelling tot
mensen met bij voorbeeld een
verstuikte enkel die in cluster
vier zijn ondergebracht en een
paar behandelingen vergoed
krijgen. In cluster twee en drie
zitten mengvormen van beide
categorieën. Sinds de invoering
van het systeem bij AZIVO is het
aantal vergoede behandelingen
teruggelopen met 8 procent.
Landelijke invoering kan vol
gens Offers 226 miljoen gulden
per jaar opleveren.
Offers noemt als grootste
voordeel van zijn systeem dat
naast de kostenbesparing ook
wordt gekeken naar de nood
zaak van een behandeling. „On
ze ervaring is daarnaast dat
mensen de oefeningen van hun
therapeuten serieuzer nemen
als ze weten dat zij niet onbe
perkt naar hun therapie kunnen
gaan".
De fabrikant van anti-concep
tiemiddelen Organon uit Oss
heeft gisteren gezegd niets niets
te voelen voor het plan van mi
nister Borst om .de pil zonder
doktersrecept via de drogist ter
beschikking te stellen. Borst wil
overigens wel dat een vrouw
naar de huisarts gaat wanneer
ze begint met de pil. kan dan
onder meer bepalen welk type
pil de beste is. Daarna kan de
gebruikster in principe gewoon
bij de drogist terecht. Organon
vindt het evenwel nodig dat een
vrouw regelmatig naar de huis
arts gaat om het pilgebruik te
bespreken.
