Kunst
Terreur tijdens een familie-etentje
Spetterende show Janet Jackson Josciuin zin§t te netJes
Ballads en pubmuziek in Hazerswoude
Galeries verkopen toch
tegen het lage btw-tarief
Faith no More op Pinkpop
DONDERDAG 16 MAART 1995
chef annemiek ruygrok, 071 -356471plv -chef jan rijsdam, 071 -356473
Cabaret Serpanties in Alkeniade
alkemade De Serpanties spelen zaterdag 18 maart hun pro
gramma 'Zware botten' in dorpshuis de Alkeburcht in Roelo-
farendsveen. Joy de Jong, Judith Schut en Rion Verberne bespre
ken op het podium het leven met veel ironie en zelfspot. De Ser
panties beginnen om 20.30 uur. Kaarten zijn in de voorverkoop
te krijgen bij boekhandel Veenerick en aan de zaal.
Gestolen schilderijen in Israël ontdekt
Jeruzalem Veertien schilderijen en tekeningen van Van Gogh,
Picasso, Matisse en Degas, die in Parijs gestolen moeten zijn,
zijn in Israël ontdekt. Dit heeft een woordvoerder van de Israëli
sche politie gisteren bekendgemaakt. Zes kunstwerken zijn in
een verdachte auto in Jeruzalem ontdekt; de acht andere in Tel
Aviv in het huis van één van de passagiers van de auto. Deze
Marc Sibbon, die inmiddels in voorarrest zit, is een 53-jarige
toerist uit Frankrijk. De Israëlische politie vermoedt dat de doe
ken gestolen zijn bij een roofoverval in Parijs.
Drie Beatles brengen nieuwe songs uit
new york De drie nog overgebleven Beatles zullen nog dit jaar
nieuwe songs uitbrengen. Zo verklaarde Paul McCartney giste
ren. De nieuwe songs zullen uitgebracht worden als onderdeel
van het voor het einde van dit jaar geplande 'The Beatles Antho
logie', een tien uur durende televisiedocumentaire. McCartney,
Ringo Star en George Harrison begonnen vorig jaar in Londen te
werken aan het material voor de bloemlezing, waaronder een
niet eerder uitgebrachte song van de in 1980 vermoorde John
Lennon, Free As A Bird.
Van Zweden dirigeert oostelijk Orkest
zwolle Jaap van Zweden wordt met ingang van het nieuwe sei
zoen de vaste gastdirigent bij het Orkest van het Oosten. Hij
maakt in deze functie zijn debuut in oktober in Zwolle. De diri
gent tekende een contract voor drie seizoenen bij het Orkest van
het Oosten. Hij verplicht zich daarmee tot het dirigeren van mi
nimaal tien concerten per seizoen. In zijn eerste seizoen zal Van
Zweden zich met name bezighouden met het klassieke en
vroeg-romantische repertoire. De Italiaan Gabriele Bellini blijft
chefdirigent en neemt vooral het romantische en laat-romanti-
sche werk voor zijn rekening.
Santing en NPO spelen Newman
alkmaar Mathilde Santing en het Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest (NPO) gaan op tournee. Samen brengen ze stukken
van Randy Newman. Santing maakte eerder een succesvolle cd
met werk van Newman. Het initiatief voor de tournee ging uit
van het NPO. Het eerste concert is op 28 april in Groningen.
Daarna volgen Alkmaar op 5 mei, Eindhoven op 10 mei en
Utrecht op 16 mei.
MGM-bioscopen in de verkoop
amsterdam Op 18 april gaan in het World Trade Center in Am-
sterdam veertien filmtheaters in de openbare verkoop. Het gaat
om gerenommeerde bioscopen als het Amsterdamse Tuschins-
ki, het Lumière theater in Rotterdam, Cineac in Den Haag, het
Utrechtse Rembrandt Theater en het City Theater in Groningen.
De Crédit Lyonnais Bank heeft besloten de theaters te laten ver
kopen omdat de eigenaar van de panden, Cinema 5 Europe
N.V., niet meer aan haar financiële verplichtingen kan voldoen.
Filmmaatschappij MGM de huurder van de bioscopen, is van
plan om een aantal van de theaters zelf aan te kopen.
Tenorenkrachtmeting bij Hot House
leiden Onder de naam 'Two generations of soul' spelen de te
norsaxofonisten Simon Rigter, Fred Leefland en Ron van den
Bergen zaterdag 18 maart op het Hot House podium in de Leid-
se Waag. Het concert maakt deel uit van het jubileumprogram
ma van de 25-jarige jazzclub. De tenoren spelen speciaal voor
deze avond geschreven arrangementen. Onno Gerritse (bas),
Hans van Leeuwen (gitaar), Juraj Stanik (orgel) en Bram WIjland
(drums) begeleiden de drie. Het concert begint om 21.30 uur.
Voor informatie en reservering: de Hot Line, 071-140580.
Voortrejfelijk komediespel van Toneelgroep Amsterdam in 'Momenten van geluk'
theater
recensie homme siebenca
'Momenten van geluk' van Alan Ayck-
bourn door Toneelgroep Amsterdam. Ver
taling Coot van Doesburgh. Regie: Gijs de
Lange. Spel: Marjon Brandsma, Hajo
Bruins, Fred Goessens, Hein van der Heij
den. Peter Oosthoek, Roos Ouwehand en
Lineke Rijxman. Decor: Paul Gallis. Ge
zien- Theater Bellevue, Amsterdam Nog
te zien: 23/3, Leidse schouwburg, 20.15
Begin dit seizoen kwam Toneel
groep Amsterdam (TGA) met
twee zware premières, die alle
bei een forse aanslag deden op
het inlevingsvermogen en de
hersencellen van de toeschou
wer. De Ilias van Homerus en
de Klaagliederen van Jeremia,
twee monumentale lappen
tekst, gebracht in experimentele
regie-opvattingen. In Momen
ten van Geluk van Alan Ayck-
bourn laat het gezelschap zich
van een veel lichtvoetiger kant
zien. Het is een splinternieuwe
(1992) eigentijdse komedie die
alle clichés over menselijk leed
binnen familieverband op een
licht schrijnende, maar vooral
zeer humoristische manier aan
snijdt.
Familie-etentjes zijn dé gele
genheden bij uitstek waarbij
onderhuidse intermenselijke
spanningen zich, gestimuleerd
door een overmaat aan drank
en voedsel, op brute wijze een
weg naar de oppervlakte banen.
We zijn er getuige van hoe de
gegoede familie Schaafsma plus
aanhang dineert in het chique
Italiaanse restaurant Essa de
Calvi.
Moeder Laura, die haar 54e
verjaardag viert, ontpopt zich
als een dominante bitch, die
haar man afsnauwt, van haar
carrièrebeluste oudste zoon
Willem walgt en haar artistieke
rige jongste zoon Joost over
laadt met verstikkende liefde.
Ook de twee vrouwen van haar
zoons moeten het ontgelden.
Vanaf de aanvang terroriseert
zij het gezelschap op een tenen
krommende manier. We zien
een familie in verregaande staat
van ontbinding.
In feite schotelt Ayckbourn
het publiek een eindeloze reeks
uitgekauwde en bijna gênant
herkenbare familie-tragedietjes
voor: vreemdgaan, scheiding,
afwijzing van een partij uit een
lager milieu, teleurstelling van
ouders over hun kroost, gebedel
van kinderen om ouderliefde,
enzovoort. Maar hij doet dat op
zo'n gehaaide en onweerstaan
bare grappige manier, dat hij de
aandacht moeiteloos tweeën
half uur lang gevangen houdt.
Ayckbourn hanteert een flit
sende en virtuose montagetech
niek die in de voortreffelijke re
gie van Gijs de Lange werkt als
een razendsnelle tijdmachine.
Centraal aan de grote ronde ta
fel speelt zich het heden af, het
beklemmende familiefeestje en
de dronken nazit. In scènes aan
een klein tafeltje links zien we
de toekomst in de vorm van een
reeks gehaaste lunchafspraken
van het ongelukkig getrouwde
stel Willem en Stefanie, dat on
stuitbaar op een scheiding af
stevent. Aan een tafeltje rechts
gaan we terug in de tijd, door
middel van korte scènes tussen
het verliefde jonge stelletje Joost
en zijn spontane kapstertje Ma
rina. Tussen die drie tijdlagen
flitsen we heen en weer.
De acteurs van Toneelgroep
Amsterdam zijn stuk voor stuk
onnavolgbaar in hun perfect ge
timede en onweerstaanbaar
"grappige vertolkingen. Een
meedogenlozer en vileiner
kreng dan de moederfiguur die
Marjon Brandsma neerzet, is
zelden vertoond. Lineke Rijx
man is perfect als het voetveeg
je Stefanie, dat zich vastklampt
aan haar overspelige man, maar
zich uiteindelijk bevrijdt van.de
huwelijksketenen. Speciale ver
melding verdient Fred Goessens
die op bijna slapstickachtige
manier een stuk of vijf verschil
lende oberrollen vertolkt.
Tijdens de slotscène heft va
der Schaafsma het glas en
spreekt de wens uit dat alle aan
wezigen het etentje mogen be
leven als een moment van ge
luk. Een ieder nipt voorzichtig
aan zijn glas, alleen het onbe
dorven kapstertje Marina klokt
het in één gulzige teug leeg en
geniet intens. Zij is de enige die
aan een rampzalig lot weet te
ontsnappen.
JL man, laat zich kietelen maar
muziek
recensie louis du moulin
Tournee Janet Jackson met MN8. Gezien:
13/3, Spektrum in Oslo. Nog te zien:' 21
en 22 maart in Ahoy', Rotterdam. Voor
het tweede concert zijn nog kaarten be
schikbaar
Ze doet het nog steeds. Aan het
eind van 'Let's Wait A While'
zijgt ze op haar speelplaats en
begint een potje te janken. De
handen gaan voor het gezicht
en even moet het hele Spek
trum, zeg maar Oslo's Ahoy',
vrezen dat Janet Jackson niet
meer verder kan. Of is hier toch
sprake van een geraffineerde
huilpartij op commando? In elk
geval staat dit onalledaagse in
termezzo garant voor een on
vergetelijk moment in een dam
pende spektakelshow waarin
haar verder alles van een leien
dakje gaat.
De kortstondige 'black out'
van Janet Jackson is des te op
merkelijker, omdat ze zich ge
durende de overige (honderd)
podiumminuten manifesteert
als een uiterst energieke tante,
die iedereen naar haar pijpen
laat dansen door onder meer
haar sexy uitstraling veelvuldig
uit te spelen. Zo nodigt ze, vlak
voor haar merkwaardige 'grien-
sessie' nota bene, nog de meest
stoere bink van de hele zaal uit
voor een intiem eentweetje. An
ders dan Madonna blijft Janet
als zingende verleidster altijd
beschaafd.
Janet Jackson, inmiddels 28
jaar, speelt op haar tweede solo
tournee veel meer met vuur dan
vier, vijf jaar geleden, toen ze in
het kader van haar vijfde album
'Rhythm Nation 1814' voor het
eerst op eigen houtje door de
wereld trok. Waren het toen de
sociale boodschappen van
voornoemde langspeler die haar
met veel 'hi-tech' omlijste dis-
co-funkshow van een rood
draadje voorzagen, thans is de
jongste telg van Amerika's
meest muzikale familie vooral
in de ban van love, passion
desire.
'J.J.' heeft zich flink vastgebe
ten in de choreografie en visue
le aankleding rond haar muziek.
Omringd door twee 'macho-
springkikkers', zes danseressen
en een tienkoppige band is ze
vrijwel voortdurend volop in
beweging. Niet zelden volgens
plusminus dezelfde patronen
als Michael, Prince en Madon
na. In vergelijking met La Cic-
cone is alleen de souplesse toch
wat minder: die mag dan wel
eens niet zo goed bij stem zijn,
als danseres weet ze toch altijd
ogenschijnlijk moeiteloos .haar
punten te zetten. Maar goed,
Madonna is dan ook van huisuit
danseres en heeft ook veel meer
podiumervaring.
Al dan niet van haar afgeke
ken heeft Janet de grote dosis
theatrale opsmuk, die aan haar
optreden de gewenste allure
meegeeft. In al zijn (kleuren
pracht doet dit Circus Jackson
soms zelfs denken aan het Cir
que du Soleil, het Canadese cul
turele hoogstandje dat deze we-
recensie lidy van der spek
Zangspel 'Vrouwendienst' door het En
semble Josquin. Gehoord 15 maart in de
Taffehzaal te Leiden
Het is een goed idee van En
semble Josquin allerhande
'amoruese lustelijcke liedekens
gratiues' samen te voegen tot
één zangspel onder de noemer
'Vrouwendienst'. Met het
schoon devies (door mannen
opgesteld) 'Vrouwen thogen
scijn van minnen, tgesciet ghe-
trou als wanckel riet', zo onbe
trouwbaar als buigend riet dus.
Mannen zijn in het Neder
lands-Vlaamse wereldbeeld van
de 16e eeuw globaal onder te
brengen in twee soorten, in
hoofse en dwaze mannen, maar
vrouwen scoren minder. Er is
maar één soort: onbetrouwba-
ren.
Diepe treurnis van 's mans
zijde voor de pauze: 'ghewont
ter doot, gheenen troost vin-
dent, deerlic carment, van min
nen alsoe sieck'; dit alles om die
allerliefste. En het meijsken,
zoals het devies al laat vermoe
den, doet niet zo moeilijk,
maakt afspraakjes met een pi
perken (fluitspeler), een dwaze
man, laat zich kietelen maar
veinst: och schuert mijn hem
deken niet, wat zoveel wil bete
kenen als misschien wil ik nog
wel één nachtje maagd blijven.
De liedjes staan bol van symbo
liek en liegen er niet om.
Na de pauze is hel letterlijk
en figuurlijk lente, de natuur
ontluikt. Ook de verborgen lief
de van dwaze pn hoofse min
naars moet zich uiten maar hoe
die jongens ook tekeergaan, wél
blijkt: 'de vroukens zogenaamd
zoet, reijn, amoureux van zin
nen' zijn sluiks als wankel riet.
De tableaux wisselden elkaar
af in soli, luitliederen, meer
stemmige polyfonie en zelfs een
klagelijk zesstemmig lied 'mijns
liefkins bruun ooghen, ic ben
bedrooghen'. Inderdaad fraaie a
cappella zang, idyllische
luitmuziek, een uitgesproken
mooie bas-bariton in de dwaze
man, een stem die als geen an
der in bedwang gehouden, tóch
een prachtig heldere toon be
waart. Desondanks heeft zo'n
gestyleerd zangspel iets mats en
steriels. Geen diepe smart, geen
wulpse liefde, geen ondeugd,
geen groots en meeslepend ge
voel, nergens 'con brio'.
Naast tevredenheid, vage te
leurstelling.
Een uiterst energieke Jackson. foto ap
ken in Amsterdam te bewonde- komt naar Rotterdam met als
rénvalt. voornaamste bagage een dikke
Prominent van de partij is top tienhit in wording: 'I've Got
straks ook in Ahoy' het jeugdige A Little Something For You',
rhythm blues/hiphopkwartet
MN8. De Britse tienerformatie
den haag anp
Pinter geprezen
londen ap
Harold Pinter heeft gisteren de
David Cohen British Literature
Prize, de hoogste Britse litera
tuuronderscheiding, gewonnen
voor zijn werk als toneelschrij
ver en scenarioschrijver. „Mijn
carriere bestond uit bekoren,
uitdaging en opwinding", aldus
de 64-jarige Pinter nadat hij de
prijs ter waarde van 30.000
pond in ontvangst nam. Het
was de eerste hoge Britse on
derscheiding die Pinter ontving.
Pinter begon als acteur in
1949 en treedt nog af en toe op
toneel en televisie op. Hij heeft
romans, poezie, toneelspelen en
scenario's geschreven. Zijn eer
ste toneelspel was The Room
dat in 1957 werd opgevoerd.
Daarnaast schreef hij The
Birthday Party, The Caretaker,
The Homecoming, No Man's
Land, Betrayal en Moonlight.
Ook maakte hij de scenario's
voor films als The French Lieu
tenant's Woman, The Remains
Of The Day, The Servant, The
Pumpkin Eater en The Go-Bet-
ween.
De David Cohen-prijs ging in
1993 naar V.S. Naipaul.
Zelfs de 'Guiness van het vat'
ontbreekt niet op het Ierse folk-
festival in Hazerswoude-Dorp
komende zaterdag. Al moet de
muziek toch de toon zetten, een
glas van het smakelijke Ierse
bier hoort er wel degelijk bij. Op
het programma staat Simply
Green, een Nederlandse band
met onder meer Geert Jansen
uit Hazerswoude. Daarnaast
spelen het echtpaar Phil Camp
bell en Tom McFarland uit
Noord-Ierland, Iain Mackintosh
(Schotland) en Natural Gas. De
laatste groep afkomstig uit het
Ierse Cork is de 'uitsmijter' van
de avond.
De vijfde editie van het festi
val is georganiseerd door de
werkgroep Hulp Noord-Ierland
(HUNI) in Rijnwoude. De-op
brengst 'van het evenement is
bestemd om een deel van de
vakantie van Noordierse kinde
ren - zowel protestantse als
rooms-katholieken - in Rijn
woude te betalen. De kinderen
in de leeftijd van 14 tot 18 jaar
komen in de komende grote va
kantie naar ons land.
Natural Gas uit Cork is de uitsmijter.
Fred Fasti, zelf liefhebber van
Ierse en Schotse muziek, is de
'bedenker' van het evenement.
„Binnen een half uur stond het
maand of vier mee bezig. Jot
aan de laatste stressweek aan
toe. Alles zelf regelen en opha
len, zodat we de kosten zo laag
eerste festival op papier. Alleen mogelijk kunnen houden. Ten-
het uitwerken en alles op de slotte is het de opzet dat we er
rails zetten duurde vervolgens een aardig bedrag aan overhou-
wat langer. Daar zijn we een den."
Kwaliteit staat voorop. „Vorig
jaar hadden we de zanger van
de Dubliners in huis", aldus de
Boskoper. Ook dit keer is de
werkgroep er volgens Fastl weer
in geslaagd om kwaliteit op de
planken van het Hazerswoudse
dorpshuis te krijgen. „Vooral
dank zij de medewerking van de
Folkclub Noordwijkerhout. Die
helpnen ons met het contacten
leggen het sluiten van de'con
tracten. Dat is toch een wat an
dere wereld dan wij doorgaans
gewend zijn", vertelt Fastl die in
het dagelijks leven buschauffeur
is."
Hij omschrijft het programma
als muzikaal - met liefhebbers
van 18 tot dik 65 jaar - erg goed.
„Het is zeker de bovenkant van
de Ierse muziek waar voor ie
dereen wel wat inzit. Ballades,
straatmuziek en uiteraard ook
pubmuziek. Opzwepend en
ontroerend. Maar vooral onge
dwongen. Dat laatste vooral is
schitterend. Ze drinken aan de
bar een biertje mee en zijn altijd
in voor een praatje. Of als er
toeschouwers zijn die zelf eén
gitaar of een ander muziekin
strument mee hebben gebracht
ontstaat er een spontane sessie.
Dan zijn die toppers net zo en
thousiast bezig", aldus een en
thousiaste Fastl.
Het Iers Folkfestival in het
dorpshuis in Hazerswoude is
inmiddels uitverkócht.
De verkoop van beeldende
kunst komt terug onder het lage
btw-tarief van 6 procent dat
voor 1 januari gold. De ministe
ries van financiën en cultuur
hebben daar in een overleg met
de Galeriebond Nederland mee
ingestemd.
Op 1 januari ging een nieuwe
regeling in, de zevende btw-
richtlijn van de Europese Unie
over gebruikte goederen, kunst
werken en antiquiteiten. Daar
bij ging het btw-tarief van 17,5
procent gelden, al hoefde dat al
leen te worden betaald over het
verschil tussen in- en verkoop
prijs van de galeriehouder.
Volgens de constructie die de
ministeries nu hebben voorge
steld, koopt de koper recht
streeks van de kunstenaar.
Daarbij geldt het 6-procentsta-
rief omdat de kunstenaars de
eerstehands leveranciers zijn.
De galeriehouder treedt bij de
transactie als bemiddelaar voor
de kunstenaar op en brengt
hem een bedrag in rekening
waarover deze 17,5 procent btw
moet betalen. De kunstenaar
kan vervolgens de betaalde btw
aftrekken van de belasting. Voor
de bemiddelingstransacties
voorden nog standaardcontrac-
te'n ontworpen.
Volgens een woordvoerster
van de Galeriebond Nederland
is het voorstel van de kwade
mogelijkheden de minst erge.
Zij wijst erop dat ook de nu ge
kozen oplossing een kostenver
hoging inhoudt, zij het een ge
ringere dan wanneer de btw-
richtlijn zonder meer zou zijn
gevolgd.
De Amerikaanse groepen Faith No More en Throwing Muses zijn
gecontracteerd voor de 26ste editie van Pinkpop, het openluchtfes
tival op Pinkstermaandag (dit jaar 5 juni) in het Limburgse Land
graaf.
Andere Amerikaanse groepen die optreden zijn Hootie The
Blowfish, Pete Droge, de Dave Mathews Band, Spearhead, Live,
Rollins Band, Biohazard en G Love Special Sauce. Nederland is
vertegenwoordigd met de formaties Van Dik Hout en Bettie Ser
veert. Uit Canada komt The tragically Hip, uit Ierland Shane
MacGowan The Popes en uit Antwerpen dEus.
Peter Oosthoek, Fred Goessens en Marjon Brandsma tijdens het gezellige diner.
foto serge ligtenberg/pr
