Eenheid met de schepping
Kerk Samenleving
Maart roert zijn staan
REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -356481
KORTWEG
Kruisweg
In de Voorschotense Dorps
kerk is nog tot 12 april de
'Kruisweg' van de hand van
Cor Maarleveld en Joop van
Doip te bezichtigen. De 14
schilderijen brengen verschil
lende momenten van de kruis
weg van de Heer in beeld. Bei
de kunstenaars wonen en wer
ken in Vlaardingen. De Kruis
weg is ontstaan in samen
spraak met leden van de wijk-
gemeente Immanuël in Vlaar
dingen. De expositie is in
Voorschoten te bekijken voor
en na de gebruikelijke activi
teiten in de kerk en tijdens de
wekelijkse openstelling op de
vrijdag van 11.00 tot 14.00 uur.
Ex-junk
Jeugd-evangelist Jaap Diele-
rrtan is op zondag 5 maart te
gast bij de Nieuw Leven Evan
gelie Gemeenschap in Alphen
aan den Rijn. Dieleman was
vroeger kunstschilder en drug
gebruiker. maar het evangelie
veranderde zijn leven radicaal.
De bijeenkomst in Alphen
wordt gehouden in de aula
van het schoolgebouw op de
hoek Verlengde Marnixstraat-
Jongkind Coninckstraat 102.
Aanvang 10.00 uur.
Stille omgang
De jaarlijkse Stille Omgang in
Amsterdam wordt gehouden
in de nacht van 18 op 19
maart. Deelnemers uit Leiden
en Oegstgeest kunnen zich op
zondag 12 maart opgeven in
de Gerfkamer van de pastorie
van de Lodewijkskerk aan de
Steenschuur, na de Hoogmis
van 10.00 uur. Dat is ook mo
gelijk op donderdag 16 maart
vanaf 19.00 tot 20.00 uur in de
Romanuszaal aan de Mare
(achter de Hartebrugkerk).
Deelnemers uit Hazerswoude,
Katwijk, Rijnsburg, Voorhout
en Warmond kunnen zich op
geven bij de plaatselijke bestu
ren.
Songs of Praise
In de Groene- of Willibrord-
kerk in Oegstgeest wordt op
zondag 5 mei weer een Songs
of Praise gehouden. Het koor
'Cappella pro Cantibus' onder
leiding van Theo Tobé voert
onder meer werken van Men
delssohn uit. Liturg is ds. H.R.
Plomp en Theo Goedhart be
speelt het orgel. De t
gratis. Aanvang 19.001
Moker
Het radio-programma van
Moker besteedt vandaag en
morgen aandacht aan de in
ternationale vrouwendag (8
maart). De overdenking is van
pastor G. Paardekooper uit
Voorschoten. Moker zendt op
zaterdag uit van 09.30 tot
10.00 uur en op zondag (een
herhaling) van 19.00 tot 19.30
uur op de FM 105.7 en via de
kabel op de FM 88.
Oud-minister H.J. Witteveen op de bres voor het Soefisme
In zijn actieve leven
was Hendrik Johannes
Witteveen bepaald
geen kleine jongen. Maar
in zijn werkkamer in Was
senaar, vanwaar hij uitkijkt
over een paradijselijk stuk
je natuur, hangt het portret
van een meester door wie
hij zich graag laat onder
wijzen. Witteveen, oud-mi
nister van financiën en ex-
president van het Interna
tionale Monetaire Fonds, is
een hartstochtelijk aan
hanger van de Indiase
mysticus Hazrat Inayat
Khan.
WASSENAAR/KATWUK
ARVID VAN DER WOLF/GPD
Witteveen, nu 73 jaar oud, kan
met liefde naar het portret kij
ken. Hij vindt het 'heerlijk' be
zig te mogen zijn met het door
Inayat Khan uitgedragen Soefis
me, een oeroude leer die terug
gaat tot in de tijd van de Egypti
sche mysterie-scholen en die
ervan uitgaat dat alle godsdien
sten ontspruiten aan een uni
versele bron. Van hem ver
schijnt dit jaar bij uitgeverij Ser-
vire in Katwijk het boek Univer
seel Soefisme.
Het aardige is dat Witteveen
al praktisch zijn hele leven bezig
is met het Soefisme, dus ook al
tijdens zijn ministerschap in
twee kabinetten in de jaren zes
tig en later als topman van het
IMF in Washington in de jaren
zeventig.
Zelfs tijdens het vervullen van
het presidentschap van het IMF
in Washington heeft hij de bele
ving van het innerlijk kunnen
koppelen aan het bezig-zijn met
zeer aardse, financiële zaken.
Geheel passend in de filosofie
van zijn leermeester, vindt hij.
Want die predikt onder meer
'synthese', tussen uiterlijk en in
nerlijk, tussen stilte en het uit
voeren van taken en verplich
tingen.
De kern van Inayat Khans
boodschap, die vanaf het begin
van deze eeuw in het christelij
ke Europa wordt uitgedragen,
gaat echter dieper: de werkelijk
heid van het leven ligt in de in
nerlijke kern, de ziel, van de
mens besloten. In contact met
die goddelijke kern, ook wel Ho
ger Zelf genoemd, hervindt de
mens vrede en eenheid met de
schepping. En: niet de innerlijke
wereld is een illusie, zoals de ra
tio wil doen geloven, maar juist
P u z
OPGAVE
CRYPTOGRAM
Horizontaal:
1. Tweepersoons-riem (6); 7.
Verzamelt weer niet zo vlot (5);
8. Grillig deel van het jaar (5); 9.
Onzinnige klap (5); 10. Zo heet
dat het verdrietig is (4); 11
Vroeg vermoeid om iets in de
douchecel (6); 12. De zon zal het
meisje vast niet terugzien (6).
Verticaal:
2. Centraal gezien een militair
met brandstof (5); 3. In zee lo
pende dieren (6); 4. Hij heeft
maling aan mensen die 'm met
ijverig vinden (6); 5. Mooi exem
plaar (4); 6. Geurig en verkwik
kend voor de maat (8); 10. Eén
van de drie van de kapitein (4);
11Naam van een zanger (3).
OPLOSSING
KRUISWOORDRAADSEL
UUUUH UliUUU
□LÜUU a uuuu
QQQDE3 ULJ
LUUULSUUU U
QQUQ U QQQH
□OU UUÜ
LJEJLf EJQQ
□UUU
b uuauuuu a
□au uuu
OQQB Q
H J. Witteveen: „Soefisme is een rijke leer die je niet eventjes in een jaartje onder de knie krijgt." foto cpd
de uiterlijke. De uiterlijke we
reld is 'maya', zegt de ooster
ling, ofwel 'schijn'.
Paplepel
Johannes Witteveen kreeg der
gelijke verlichte uitspraken al
met de paplepel ingegoten,
want zijn ouders - vader Willem
Gerrit was ingenieur te Deven
ter - waren al overtuigde soefi's.
Witteveen junior is er nooit aan
gaan twijfelen, ook niet in de
puberteit, een periode waarin
veel jongeren het ouderlijke ge-
dachtengoed overboord zetten.
„Bij mij ging het eerder anders
om. Ik begon me er meer en
meer in te verdiepen. Ik was al
een tijdje bezig in de Vrijzinnig
Christelijke Bond en volgde
vanuit een zekere afstand het
soefisme. Op een gegeven mo
ment dacht ik: zoals Inayat
Khan het zegt, zo zit het leven
in elkaar. Ik vind zijn leringen
heel universeel en veelomvat
tend. Er zit niet alleen veel mys
tiek in, maar ook veel psycholo
gie. En ze sluiten op alle manie
ren aan bij de huidige weten
schap."
„Neem Inayat Khans stelling
dat de schepping in feite uit vi
braties bestaat. We weten in
middels uit de wetenschap dat
er atomen zijn, in feite trillingen
dus. En dan is de vraag wat
geest is, en wat materie. Inayat
Khan zegt: waar geen substantie
is, is leegte. En die leegte, zegt
de mysticus, is aldoordringende
geest, waaruit de substantie, de
materie ontstaat. Aanvankelijk
dacht de wetenschap dat er
niets is in die leegte. Maar nu
weet ze, onder meer aan de
hand van de quantummechani-
ca, dat de materie telkens weer
uit die leegte ofwel geest ont
staat. En zo zijn er veel meer
dingen. Soefisme is een rijke
leer die je niet eventjes in een
jaartje onder de knie krijgt."
Johannes Witteveen is er al
een leven lang mee bezig. Als
minister en als topman van het
IMF heeft hij zijn geloof min of
meer in stilte met zich meege
dragen. En hij is ook altijd
trouw gebleven aan de dagelijk
se oefeningen die de 'innerlijke
school' van het» Soefisme op
draagt aan de ingewijde om
goddelijkheid te ervaren. Daar
toe horen gebeden, concentra
tie-oefeningen om gedachten
onder controle te krijgen en
schoonheid te ervaren, contem
platie, het uitspreken van klan
ken, zogenoemde mantra's of
wazifa's, en ademhalingsoefe
ningen. „Als dat allemaal lukt
ben je toe aan echte meditatie,
aan ontspanning in stilte."
„Niet altijd gemakkelijk
hoor", lacht Witteveen. „We
hebben het in het Westen altijd
druk en je gedachten gaan maar
door en door. Het is een kwestie
van goed oefenen. Maar als je
ermee doorgaat, bereik je zeker
de stilte waar Inayat Khan het
over heeft. Uiteraard is dat ook
afhankelijk van je manier van
leven. Als je dingen doet die an
dere mensen schaden en die
disharmonieus zijn kun je dit
niet goed doen."
- Hoe heeft u zelf eigenlijk al die
oefeningen kunnen opbrengen
in de wereld van geld, tussen alle
drukte, uiterlijkheden en recep
ties, die er ongetwijfeld aan vast
zaten?
„Als een echte wereld van
glitter en glamour heb ik het
niet ervaren. Bovendien: je
moet toch een keer naar bed. Al
ben je dan nog zo moe, dan
moet je toch even de tijd nemen
voor geestelijke oefeningen. En
dat heb ik altijd trouw gedaan,
ook tijdens m'n vele reizen. Dan
slaapje ook beter."
„Verder was er ook altijd wel
een groepje gelijkgezinden,
hoewel ik natuurlijk niet met ie
dereen over Soefisme kon spre
ken. Er was op een gegeven mo
ment in Washington zelfs een
soefikring, waaraan mensen
meededen uit onder meer de
VS, Turkije en toen nog Perzië."
- U heeft het over waarheid,
harmonie, synthese tussen Oost
en West. Hoe heeft u eigenlijk
dergelijk idealen kunnen combi
neren met een functie in het
IMF, dat toch geldt als een in
stantie die op een harde manier
financiën saneert van Derde-
Wereldlanden?
Witteveen: „Bij het IMF ging
het erom op monetair gebied
tot samenwerking te komen ten
bate van de ontwikkelingslan
den. En dan streef je ook naar
harmonie, want je probeert ver
schillende opvattingen en be
langen van landen bij elkaar te
brengen. Ik vind dat ik m'n be
ginselen ook bij het IMF trouw
ben gebleven. Het in evenwicht
brengen van een uit balans ge
raakt huishoudboekje van een
natie beschouw ik als een ide
aal. Natuurlijk waren daar vaak
harde maatregelen voor nodig,
maar daar hadden sommige
landen het dan ook naar ge
maakt."
„Bij het IMF zijn we erin ge
slaagd heel wat landen vooruit
te helpen, waarbij van onze
kant flinke financiële steun is
verleend. In de periode van de
oliecrisis hebben we in het ka
der van de zogenoemde Oilfaci-
lity landen kunnen compense
ren voor gederfde olie-inkom
sten. Bovendien hebben we in
het kader van het Trustfonds op
een gegeven moment een deel
van de goudvoorraad verkocht,
nadat de zogenoemde gouden
standaard in de wereld was los
gelaten, en de opbrengst be
schikbaar gesteld voor de aller
armste landen."
Witteveen is nog jaren na zijn
vertrek bij het IMF actief blijven
spreken over wereldfinanciën
en in het bijzonder over de on
rustbarend groeiende schulden
last van de Derde-Wereldlan
den, maar nu opereert hij nog
slechts in de luwte. „Ik houd
sommige vakbladen bij en geef
nog af en toe een lezing." Veel
actiever is hij in de nadagen van
zijn aardse leven met het uit
eenzetten van de inspiratie van
zijn meester Hazrat Inayath
Khan, onder meer tijdens lezin
gen in het land en activiteiten in
de Soefi-tempel in Katwijk.
Harmonie
- Gelooft u in een New Age, waar
we in het Westen steeds vaker
over horen, een spiritueel tijd
perk, waarin de mensen meer in
harmonie zullen leven met hun
omgeving?
„Daar geloof ik in. Je ziet nu
een tijd van overgang, een tijd
vol verwarring. De mens is aan
het experimenteren, met drugs,
met seks. Normen en waarden
lijken verloren te gaan. Dat kan
het moment zijn van het weer
verbinding zoeken met die ei
gen goddelijkheid, die harmo
nie geeft en die het hart vervult.
Het is een kwestie van wakker
worden, van het inzien dat het
leven minder beperkt is dan je
denkt."
Eigenlijk overbodig te vragen
aan Hendrik Johannes Witte
veen of zijn hart al vervuld is.
Hij kijkt vanuit zijn werkkamer
naar buiten over de weiden,
waar de ontluikende lente bezig
is frisse kleurtjes in het land
schap te toveren. „Het is ontzet
tend fijn in de laatste fase van
m'n leven zoiets moois te mo
gen uitdragen."
DE RECHTER
hob weer je: ofirr
Ki)K MAAR ,ER ZiT EEN
PL AKKERTJE \jahj DE.
cnEFUHEiD OP.
Mr. Jesse van Muylwijck
"5C+tiETEN SCHAADT DE EEZoNDHELiD.
HET KAN OATEN VEROORZAKEN
KON.BESUJiT W.S.ITIH STB. M31."
HEINZ
er z/t wps arpers op
pa// cv£ «ww maai?
te (saam op/su/mem,
BOES
HET WEER
De uitdrukking 'maartse buien', die
dezer dagen zo vaak wordt ge
bruikt, roept bij mij herinneringen
op aan de koude voorjaarsmaanden
van eind jaren zestigen begin jaren
zeventig. Ze bleven maar komen,
die massieve, verijsde wolkenge
vaarten, scherp afgetekend tegen
een helderblauwe, polaire lucht.
Soms kon je je even in de lente wa
nen met die felle maartzon in je ge
zicht, maar het volgende moment
ratelden de hagelstenen pijnlijk op
je voorhoofd of vlogen de centime-
tersdikke sneeuwvlokken je om de
oren. Als tegen het einde van de
maand het kwik dan eindelijk eens
de 10 graden overschreed en de
natuur een beetje groen werd, had
koning winter nog wel eens een
verrassing in petto. Het beeld van
bloeiende trompetnarcissen, die
hun kopjes treurig boven de
sneeuw uitsteken, staat me nog
helder voor de geest.
Maart roerde zijn staart in die jaren
vaker dan tegenwoordig, lijkt het
wel. In de warme jaren negentig
nam februari soms al de rol op zich
van de eerste voorjaarsmaand; in
1990 en 1995 was de sprokkel
maand warmer dan een normale
maartmaand. De koudegolf van ge
matigde allure, die momenteel gro
te stukken van Europa in zijn greep
heeft, zal voor velen, die al bedeeld
waren met voorjaarskriebels,
een koude douche zijn aange
men. Vooral de Britten krege
flink van langs. Een kleine, g
ne depressie, die langs Loné
naar de Noordzee trok, leverc
te delen Engeland een flink f
sneeuw.
Bij ons waren het vooral de z
windstoten, in combinatie m
gen en natte sneeuw, die voo
de rillingen zorgden. Het kwi
schommelde gistermiddag ti
2 en 5 graden. Ook vandaag
aan de koude kant, maar de j
trekjes verdwijnen, als de wir
de loop van de dag aan krach
boet en de buien verdwijnen,
passeert een zwakke rug van
druk, die de zon wat ruimte g
maar de maartse grillen zijn i
verre van over. In het brongel
van de arctische luchtsoort, v
we ons bevinden, komt bij de
punt van Groenland een depr
tot ontplooiing, die morgen v
een hervatting van het wissel
weer zorgt. Na een koude nac
met landinwaarts lichte vorst
het overdag regenen, met mc
natte sneeuw als voorgerecht
Maandag en dinsdag keren d
maartse buien terug, een alle
tje van zon, regen, hagel en
sneeuw. De echte lente blijft
lopig in de ijskast.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag.
Half tot zwaar bewolkt en
vooral langs de kust nu en
dan regen. Rond Oslo
vooral morgen kans op op
klaringen. Middagtempe-
ratuur van +3 graden
langs de kust tot -3 langs
de grens met Zweden.
Zweden:
Vandaag veel bewolking
en enige tijd sneeuw, in
het zuiden regen. Morgen
opklaringen en overwe
gend droog. Middagtem-
peratuur van -5 graden in
het noorden tot +4 in het
uiterste zuiden.
Denemarken:
Vandaag naast opklarin
gen enkele winterse bui
en, misschien met on
weer. Morgen overwegend droog en aan
vankelijk flink wat zon; tegen de avond
regen. Middagtemperatuur rond 4 gra
den.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Vandaag in Ierland en Schotland be
wolkt en vooral in de middag en avond
regen. Engeland droog en vooral in het
zuidoosten perioden met zon. Morgen in
Engeland eerst naar het oosten wegtrek
kende regen. Verder overal af en toe
zon, afgewisseld met een (winterse) bui.
Middagtemperatuur omstreeks 6 gra-
België en Luxemburg:
Vandaag in de ochtend nog mogelijk een
winterse bui. Daarna droog met af en toe
zon. Morgen eerst wat zon. Later op de
dag van het westen uit regen, mogelijk
voorafgegaan door sneeuw. Middagtem
peratuur omstreeks 6 graden.
Spanje:
Vandaag aan de Costa's in het zuidoos
ten en zuiden veel zon. Verder flink wat
wolkenvelden en vandaag in het noord
westen, morgen ook elders, plaatselijk
regen. Maxima vandaag van 10 tot 15
graden, langs de stranden tussen Beni-
dorm en Marbella en in Andalusie enke
le graden hoger; morgen overal iets
zachter.
Canarische Eilanden:
In het noorden nu en dan wolkenvelden,
verder flink wat zon. Droog. Middagtem
peratuur ongeveer 22 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag wolkenvelden, hier en daar ook
zon en enkele buien. Morgen vrijwel
overal droog en zonnige perioden, in het
westen later meer bewolking, gevolgd
door regen. Middagtemperatuur van
daag van 3 graden bij Lyon tot rond 9
plaatselijk in het zuiden; morgen hogere
temperaturen^ Temperatuur op 2000
meter in de Franse Alpen vandaag onge
veer -9 graden, morgen iets hoger.
Italië:
Erg wisselvallig weer. Vandaag in het ui
terste zuiden en op Sicilië af en toe zon
en vrijwel droog. Maar verder op grote
schaal regen- en onweersbuien. Tempe
raturen van 8 graden op de Po-vlakte tot
14 bij Rome en 16 op Sicilië. In de Itali
aanse Alpen en de Dolomieten vooral
vandaag regen, boven 600 meter
sneeuw. Op 2000 meter -5 tot -10 gra
den en vrij veel wind. Morgen wolkenvel
den, af en toe wat zon en waarschijnlijk
droog. Temperatuur op 2000 meter da
lend naar rond -10 graden.
Duitsland:
Vandaag in het zuiden bewolkt en
sneeuw. In het midden en noorden en
kele opklaringen, afgewisseld met een
winterse bui, in het middelgebergte een
sneeuwbui. Morgen in het noorden nog
kans op een winterse bui, maar verder
droog met perioden met zon. Middag
temperatuur 3 tot 6 graden. Tempera
tuur op 1000 meter hoogte in het mid
delgebergte omstreeks -3 graden, op
1500 meter in de Beierse Alpen rond -7
graden.
Zwitserland:
Vandaag nog kans op een sneeuwbui.
Morgen droog en flink wat zon. In som
mige dalen nevelig. In de dalen middag
temperatuur rond 4 graden, op 2000
meter hoogte tussen -10 en -15 graden
Oostenrijk:
Vandaag bewolkt en regen, eerst boven
800 meter, later boven 500 meter
sneeuw. Morgen in Karinthië nog kans
op een sneeuwbui, maar verder droog en
perioden met zon. In het dal circa +4
graden, op 2000 meter morgen -5 tot -
10 graden.
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
ZONDAG 5 MAART 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07 .18 Zon onder
Maan op 08.35 Maan onder
Waterstanden Katwijk
Hoog water 05.31 17.48
Laag water 01.37 14.01
MAANDAG 6 MAART 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 07.16 Zon onder
Maan op 09.03 Maan onder
Waterstanden IJmuiden
Hoog water 06.35 18.55
Laag water 02.24 15.06 i
Weerrapporten 03 maart 19 uur:
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Aberdeen
Athene
Barcelona
Dublin
sneeuwbui
licht bew.
half bew.
licht bew
licht bew
regenbui/
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen onweer
Las Palmas half bew
Locarno onbew
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
half bew.
licht bew.
half bew.
onbew
half bew
licht bew.
half bew.
spT
Stockholm
Warschau zwaar bev
Wenen licht bew
Zürich regen/
Bangkok onbew
Buenos Aires half bew
Casablaw
Johannesburg licht bew
Los Angeles
New Orleans
New York
bew. nno2 17
COLOFON
leidsch dagblad
-e van Dagbladuitgevenj Damiate bv
DIRECTIE: B M. Essenberg, G.P Arnold (adj),
J. Kiel (adj),
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels. Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R D Paauw, tel dag 9.30-
11 30 uur 071 -356215. of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES
Postbus 54.2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071 -32350E
Fam. benchten 023-317337
Redactie071-321921
ADVERTENTIES
ma-vnj. van 08.30-17.00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vrij. van 8.30-17 00 uur:
Telefoon 071-143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij vooruitbet. (ind BI
per acc giro aut
per maand 31,05
per kwartaal 87,70
per jaar 337,55
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 134,50
overige landen op aanvraag o
KLACHTEN BEZORGING r
ma t/m vrij: 18.00-19.30 uur,
zat. 10.00-12.00 uur. Tel. 071-1280301
