Luchtvaartconflict EU-VS op komst
Proces-Andreotti begint in september
Roep om aftreden
Russische minister
Cruciale dagen voor toekomst Somalië
Buitenland
Etalladur in peilingen
ran voetstuk geduikeld
Belgische politie rolt deel
ran Algerijns netwerk op
Rokers in de tegenaanval
iIJDAG 3 MAART 1995
Jgemeen Nederlands Persbureau
CPO Geassocieerde Pers Dienst
dependent RTR Reuter UPI
Ex-president Mexico in hongerstaking
afxico-stad Oud-president Carlos Salinas de Gortari van Mexi-
•o is vanochtend in hongerstaking gegaan. Hij protesteert daar-
irhee tegen de manier van onderzoek naar de moord op de poli-
icus Colosio. Salinas geeft zijn hongerstaking pas op als de mi-
lister van justitie hem zuivert van aantijgingen dat hij het on
derzoek naar de moord op Colosio tijdens zijn presidentschap
jou hebben toegedekt.
i^izzadief krijgt levenslang
Iorrance In de Amerikaanse staat California is een man giste-
g°)en veroordeeld tot zeker 25 jaar en mogelijk levenslange celstraf
1 Vegens diefstal van een pizza. Dat is het gevolg van een nieuwe
wet, die voorschrijft dat iemand die voor de derde keer
et;oor de rechter staat tot levenslang kan worden veroordeeld. De
Veroordeelde was eerder gestraft voor beroving en later voor een
daartoe. Nu moet hij zich verantwoorden omdat hij een
pizza heeft weggegrist uit handen van een jongeman,
enj
"vlaandag gesprek in Duitse metaal
0jiüNCHENWerkgevers en werknemers in de Duitse metaalin-
p[ustrie hebben gisteravond laat besloten tot nieuwe onderhan
Het gesprek begint maandag. Afhankelijk van het re-
erspltaat beslissen de werknemers of de staking al dan niet wordt
c 'litgebreid. De werkgevers reageerden gisteravond positief op
ieijet aanbod van de bond IG Metall om zonder voorwaarden
a^ooraf te gaan praten. Bovendien hebben de werkgevers toege-
[s1egd om niet vóór 8 maart gebruik te maken van het wapen van
erjitsluitingen.
o{
0dBonn verbiedt organisaties Koerden
otjONNDe Duitse autoriteiten hebben gisteren het Koerdische
)nhformatiebureau (KIB) in Keulen gesloten en vijf Koerdische or-
janisaties in de deelstaat Beieren verboden. Het zouden volgens
Jonn mantelorganisaties zijn van de Koerdische Arbeiderspartij
PKK) die sinds november 1993 in Duitsland verboden is. De
paatregel is het rechtstreeks gevolg van een serie aanslagen op
furkse reisbureaus. Deze zouden het werk zijn van Koerdische
k ixtremisten.
^Problemen rond uitlevering Roldan
De documenten waarin Laos heeft vastgelegd
bunder welke voorwaarden de Spaanse ex-politiechef Luis Roldan
oiieze week aan zijn vaderland is uitgeleverd, zijn volgens een
be^oordvoerder van het Laotiaanse ministerie van justie vals.
njpanje houdt vol dat de uitleveringspapieren wel rechtmatig
ijn. Als het vervalsingen zijn, moet Madrid het voormalige
ioofd van de Guardia Civil waarschijnlijk vrijlaten. Roldan wordt
)nder andere verdacht van corruptie, machtsmisbruik, verdui
stering en belastingontduiking.
'Discriminatie in VS houdt aan'
5enève De Wereldraad van Kerken heeft tegenover de VN-Men-
ienrechtencommissie kritiek gespuid op de Verenigde Staten,
3vaar volgens de raad de rassendiscriminatie aanhoudt. De on-
zelijke behandeling van rassen vindt vooral plaats op het gebied
[an huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en werkgelegen-
jieid. De Wereldraad van Kerken sprak in dit verband van ernsti-
[e schendingen van de mensenrechten.
Paus reist in oktober naar VS
/aticaanstad Paus Johannes Paulus II bezoekt in oktober de
herenigde Staten. Hij zal op 5 oktober in New York de viering
Ian het 50-jarig bestaan van de Verenigde Naties bijwonen en
aarna Newark, Brooklyn en Baltimore bezoeken, aldus het Va -
icaan. Vorig jaar werd een pausbezoek aan de VS uitgesteld, na
dat de kerkvorst zijn heup had gebroken.
xïhirac favoriet presidentsverkiezingen
rus hans gertsenDe Franse premier Balladur,
)rrespondent die in luttele weken tijd van de
absolute favoriet in een mogelij-
e Franse presidentsverkfezin- ke verliezer is veranderd, rea-
in beloven alsnog heel span- geert nuchter op de aardver-
:nd te worden. Tot voor kort schuiving in de kiezersvoorkeur,
rt ek premier Edouard Balladur „Ik heb vertrouwen in de Franse
lizenhoog favoriet, maar twee kiezers", aldus Balladur.
lilingen tippen Jacques Chirac Balladur heeft de afgelopen
i als de meest waarschijnlijke weken veel kritiek te verduren
innaar. De terugkeer in de ra- gehad. Vorige maand ging hij in
van de burgemeester van Pa- de ogen van velen wel erg snel
s is even spectaculair als de door de knieën toen hij met stu-
ije val van Balladurs populari- dentenprotest werd geconfron
teerd. Door een omstreden
Nog maar enkele weken gele- maatregel vrijwel onmiddellijk
in gaven de meeste peilingen weer in te trekken, gaf hij voe-
in dat Balladur zowel zijn par- ding aan het beeld dat steeds
genoot en rivaal Jacques Clii- meer Fransen van hem hebben:
c als de socialistische kandi- dat van een man die conflicten
lat Lionel Jospin zonder veel tot elke prijs uit de weg gaat.
oeite zou verslaan in de twee- Het afluisterschandaal waarin
beslissende ronde. Volgens zijn steun en toeverlaat, minis-
,vee vandaag verschenen pei- ter van. binnenlandse zaken
ïgen bestaat nu zelfs de kans Charles Pasqua, een bedenkelij-
it de Franse premier de twee- ke rol lijkt te spelen, heeft Bal
ronde niet eens haalt. ladur evenmin goed gedaan. En
Volgens een van de peilingen ten slotte lijken veel conserva-
ndigt Balladur in de eerste tieve kiezers zich niet te kunnen
!>nde met 20 procent van de vinden in de toon van Balladurs
temmen ruim achter Chirac campagne. Zonder hem ooit
5,5 procent) en Jospin (24 met name te noemen', zet Bal-
1 ocent). Ook de andere peiling ladur zich voortdurend af tegen
ijst Chirac als winnaar van de zijn vroegere vriend en partijge-
nd april te houden eerste ron- noot Chirac,
aan, maar met minder grote Chirac pleit voor een grondi-
irschillen. Chirac zou 22 pro- ge hervorming van de Franse
int halen, Jospin en Balladur samenleving, terwijl Balladur de
k 21 procent. Maar volgens boodschap verkondigt dat het
pide onderzoeksbureaus zal dankzij zijn beleid van de afge-
hirac zowel Balladur als Jospin lopen twee jaar al een stuk beter
lim verslaan tijdens de beslis- gaat. Daar lijken steeds minder
inde, tweede ronde van begin kiezers van overtuigd.
iussel peter de vriesten vastgehouden op verden-
orrespondent king van bendevorming en ver
boden wapenbezit. Volgens de
)e Belgische politie heeft een politie is een deel van GIA naar
eel van het ondergrondse Eu- België uitgeweken nu de grond
opese netwerk opgerold van de onder haar voeten in Frankrijk
•lamitische terreurgroep GIA. te heet is geworden,
'e gewapende arm van het Al- Bij 15 huiszoekingen werd
erijnse moslim-verzet bereidde een heel arsenaal zware wa-
'aarschijnlijk vanuit België pens, munitie, granaten, nacht-
anslagen in Europa voor. Mi- kijkers en moderne communi-
ister van justitie Wathelet catie-apparatuur in beslag ge-
leeft dat gisteravond gezegd na nomen. Daarnaast trof de poli-
Jolitierazzia's onder Algerijnen tie geld aan en materiaal voor
h Brussel, Luik en bij Wavre. het vervalsen van identiteitsbe-
Gisteravond werden nog ze- wijzen,
ter tien moslimfundamentalis-
Amerikanen onderhandelen met afzonderlijke Europese landen
Tussen de Verenigde Staten en Europa dreigt een stevig
conflict over luchtvaartverdragen. Eurocommissaris Neil
Kinnock van transport heeft zes lidstaten van de Europe
se Unie dringend verzocht geen aparte verdragen met de
VS te sluiten over een vrije toegang tot de wederzijdse
vliegroutes. De Amerikanen zeggen dat ze zich daarvan
niets aantrekken en de onderhandelingen gewoon voort
zetten.
brussel* aly knol
correspondent
Kinnock wil uiterlijk op 10
maart de verzekering dat Dene
marken, Oostenrijk, Finland,
Zweden, België en Luxemburg
niet op eigen houtje met de VS
in zee gaan. De zes zijn in de af
gelopen tijd stuk voor stuk door
Washington benaderd voor een
zogeheten 'open skies-con
tract'. Ook hebben de Amerika
nen een aanbod gedaan aan
Noorwegen, Zwitserland en IJs
land.
Een paar EU-lidstaten, Frank
rijk voorop, voelt niets voor een
vrijere toegang van Amerikaan
se vliegmaatschappijen tot het
Europese luchtruim. Frankrijk
en anderen vrezen in dat geval
namelijk voor het voortbestaan
van de eigen luchtvaartmaat
schappijen.
Door de Amerikaanse zet
zouden de tegenstanders van
aparte verdragen met Washing
ton echter in de praktijk al 'om
singeld' raken door landen die
wel oren hebben naar een ak
koord met de Amerikanen.
Voorts dreigt tussen de Europe
anen onderling een conflict
over de vraag wie met de VS
mag onderhandelen over de
contracten: de individuele lid
staten of de Europese Commis
sie in Brussel.
Niemand bij de Europese
Commissie zou de zaak op dit
moment aanhangig willen ma
ken bij het Europese Hof van
Justitie. Dan zouden immers al
le onderhandelingen over de
wederzijdse opening van de
luchtruimen voor jaren komen
stil te liggen. De Europese Com
missie dreigt echter impliciet
wel met een gang naar het hof.
Tot nu toe heeft Nederland
als enige EU-land een volwaar
dig open skies-contract met de
VS. Met Duitsland hebben de
Amerikanen een interim-ak-
koerd. Met België zou de zaak
zo goed als rond zijn.
Het Nederlands-Amerikaanse
contract heeft volgens Brusselse
bronnen als enige weinig te vre
zen van een eventuele negatie
ve uitspraak van het Europese
Hof. Nederland en de VS sloten
hun overeenkomst namelijk al
voordat er sprake was van een
algemeen akkoord tussen de EU
en de VS.
Kinnock meent dat EU-lan-
den die nu nog niet aan een
'open skies-verdrag' toe zijn,
misdeeld worden als teveel an
dere lidstaten wel hun vliegrou
tes voor de Amerikanen ope
nen. De Amerikanen zouden
dan praktisch een onbelemmer
de toegang tot de hele EU heb
ben, terwijl maatschappijen uit
bepaalde EU-landen omge
keerd geen vluchten binnen de
VS zouden mogen uitvoeren. Zij
zouden zich bijvoorbeeld moe
ten beperken tot een vlucht
vanuit Europa naar New York,
maar geen verbinding mogen
onderhouden tussen Ameri
kaanse steden onderling.
Kinnock denkt bovendien dat
de EU als geheel er een betere
afspraak met de VS kan uitsle
pen dan de EU-lidstaten afzon
derlijk kunnen.
rome eelco van der linden
correspondent
Giulio Andreotti, senator-voor-
het-leven en in het verleden ze
ven maal premier van Italië en
21 keer minister, zal in Palermo
een proces moeten ondergaan
wegens banden met de maffia.
Dat heeft rechter Cristina giste
ren besloten na beoordeling van
het 80.000 bladzijden tellende
dossier-Andreotti, dat is opge
steld onder leiding van hoofd
procureur Caselli. Het proces
zal op 26 september beginnen.
De 76-jarige Andreotti zei gis
teren dat hij „met verbittering
aan een onterecht proces" zal
deelnemen. „Ik dacht dat twee
jaar vooronderzoek genoeg was
om achter de waarheid te ko
men", aldus Andreotti. Zijn ad
vocaten zeggen overtuigd te zijn
van de onschuld van Andreotti
en zich geen zorgen te maken
over de uitkomst van het pro
ces.
De magistraten baseren zich
vooral op de getuigenissen van
zestien 'spijtoptanten'. Ze zijn
tot de conclusie gekomen dat
Andreotti vanaf 1968 in Rome
de belangen behartigde van Co-
sa Nostra in ruil voor honderd
duizenden stemmen en dat hij
op de keper beschouwd moet
worden gezien als lid van de
maffia-organisatie.
Volgens een van de verklik
kers, Di Maggio, die de politie in
staat stelde de 'baas der mafia-
bazen' Toto Riina begin 1993 te
arresteren, zou Andreotti in
1987 Riina persoonlijk hebben
ontmoet.
Hoofdprocureur Caselli toon
de zich gisteren tevreden met
het besluit van rechter Cristina.
„Het is de eerste bevestiging
van een these die wij na twee
jaar van scrupuleus onderzoek
hebben ontwikkeld", aldus
Caselli. Hij liet doorschemeren
dat het besluit ook moet wor
den gezien als een antwoord op
de pogingen die de afgelopen
weken zijn gedaan om de
spijtoptanten in discrediet te
brengen,
Kort voor de rechter zich uit
sprak over de zaak-Andreotti,
werden in Palermo twee jonge
ren vermoord. Een van hen,
Marcello Grado, is de neef van
maffiabaas Totuccio Contorno,
die al jaren met de Italiaanse
justitie samenwerkt. Contorno
was lid van de Corleonesi, de
maffia-clan van Riina die op Si
cilië de dienst uitmaakt. De on
derzoeksrechters geloven niet
dat er een verband bestaat met
het proces-Andreotti, maar slui
ten niet uit dat een nieuwe maf
fia-oorlog op het punt van uit
breken staat.
Miljard banen Tachtig Duitse
nodig rond politiemensen
eeuwwisseling aangeklaagd
Als aan het einde van deze
eeuw de hele beroepsbevolking
van de wereld een baan wil
hebben, zijn een miljard nieuwe
arbeidsplaatsen nodig. Dat
blijkt uit een notitie van de Ver
enigde Naties.
Op dit moment is ongeveer
een derde van de beroepsbevol
king economisch inactief en
zijn ongeveer 120 miljoen men
sen werkloos. Nog eens 700 mil
joen mensen zijn gedeeltelijk
werkloos.
De vooruitzichten zijn ont
moedigend, aldus de VN. Dit
komt vooral doordat in de in
dustrielanden de economie
sinds de jaren zeventig wel
groeide, maar de werkloosheid
eveneens opliep. In de ontwik
kelinglanden komen in de jaren
tot de eeuwwisseling nog 260
miljoen nieuwe mensen op de
arbeidsmarkt.
De Duitse justitie gaat tachtig
agenten vervolgen wegens mis
handeling van buitenlanders.
De openbaar aanklager heeft
belangrijke getuigen die kennis
hebben van misstanden bij het
Hamburgse politiekorps.
Volgens het TV-programma
Panorama voerden agenten
'schijnterechtstellingen' uit op
naakte Afrikanen. In een geval
besproeide een agent zes naak
te Afrikanen met traangas. De
ambtenaren zijn vrijwel alle
maal werkzaam in het politie
bureau bij het centraal station
van de Hamburg.
Eerste onthullingen over het
Hamburgse politieschandaal in
september vorig jaar leidden al
tot het aftreden van de sociaal
democratische minister van
binnenlandse zaken in de stads
taat Hamburg, Werner Hack-
mann.
President Jeltsin buigt het hoofd tijdens de minuut stilte die in de
Ostankino-studio's in acht werd genomen voor de vermoorde directeur
van bet station, Listjev. foto reuter gennady galperin
moskou hans geleijnse
correspondent
De moord op de directeur van
de Russische staatstelevisie
Ostankino zorgt voor nieuwe
politieke onrust in Moskou. Een
uiterlijk zeer aangedane presi
dent Jeltsin zei gisteren tegen
het verzamelde personeel van
de TV-zender dat hij twee hoge
justitiefunctionarissen in Mos
kou had ontslagen. Maar zowel
parlementsvoorzitter Rybkin en
verscheidene fracties als in
vloedrijke journalisten zeiden
dat minister van binnenlandse
zaken Jerin het veld moet rui
men.
De Ostankino-topman, oud
journalist en populair TV-pre-
sentator Vladislav Listjev werd
woensdagavond bij de ingang
van zijn flat in Moskou door
twee mannen doodgeschoten.
Een uiterst sombere Jeltsin kon
digde -gisteren opnieuw een of
fensief tegen de misdaad aan,
waarvoor hij onmiddellijk een
nieuw decreet heeft uitgeschre
ven. Maar hij moest tegelijk toe
geven dat de moord op Listjev
aantoont dat „president, rege
ring noch juistitie zijn opgewas
sen tegen de misdaadgolf
Jeltsin heeft al vijfmaal een
grootscheeps anti-misdaadof-
fensief aangekondigd. Vorig jaar
juni stelde hij minister Jerin en
geheime-dienstchef Stepasjin
persoonlijk verantwoordelijk
voor het slagen of falen van de
misdaadbestrijding. Beiden zit
ten echter nog steeds op hun
post.
De moord op Listjev veroor
zaakte gisteren nog meer op
schudding in de media dan die
op dagbladjournalist Cholodov,
vorig jaar november. Gisteren
zonden alle TV-zenders voort
durend nieuwsflitsen uit en on
derbraken hun gewone pro
gramma's. Bovendien was er 's
avonds op alle zenders een twee
uur durend herdenkingspro
gramma, waaraan werd deelge
nomen door talrijke politici, on
der wie de vroegere Sovjet-pre
sident Gorbatsjov.
De algemene opinie onder de
deelnemers aan het programma
was dat Listjev het slachtoffer is
geworden van een politieke
aanslag. Zolaiig Jeltsin aan de
macht is, woedt een hevige
strijd om de controle over de
media en speciaal Ostankino.
De TV-zender wordt niet alleen
in heel Rusland bekeken, maar
ook in een groot aantal andere
republieken die zijn voortgeko
men uit de vroegere Sovjet-
Unie.
nairobi frans van den houdt
correspondent
Somalië heeft zijn lot weer in eigen handen.
Na ruim twee jaar aanwezigheid van een
aanvankelijk Amerikaans en later een VN-
interventieleger, is nu het woord weer aan
de clanleiders en hun zwaar bewapende le
gers. Aan de buitenlandse militaire inter
ventie kwam gisteren voorgoed een einde
toen Amerikaanse en Italiaanse mariniers
zich terugtrokken op hun oorlogsschepen,
nadat ze hadden gezorgd voor de veilige af
tocht van de laatste 1.500 Pakistaanse VN-
manschappen.
„We zijn gekomen en hebben ze gevoed. Zij
werden weer sterk en gaven ons vervolgens
een flinke opdonder, waarna we weer kon
den oprotten", aldus een Amerikaanse offi
cier. Nadat de VS eind 1992 hun operatie
Restore Hope waren begonnen om de snelle
en veilige distributie van voedsel voor de
hongerende Somaliërs mogelijk te maken,
leek de actie aanvankelijk een succes te
worden. Hoewel de ergste hongersnood ei
genlijk al voorbij was, konden hulporgani
saties vanaf dat moment makkelijker hun
werk doen.
Maar na verloop van tijd begon de aanwe
zigheid en het niet altijd zachtzinnige op
treden van duizenden buitenlandse solda
ten, voor in de hoofdstad Mogadishu, irrita
ties op te roepen bij de Somalische leiders
en hun legers. Vooral omdat de Verenigde
Naties meenden dat ze de Somaliërs bij tijd
en wijle een lesje moesten leren. Bloedige
botsingen waren het gevolg, wat yoor VN-
commandant Jonathan Howe weer aanlei
ding was de jacht in te zetten op clanleider
Aideed.
Hij werd verantwoordelijk gehouden voor
aanvallen op VN-soldaten. Vanaf dat mo
ment ging het in Mogadishu helemaal mis.
Het geweld escaleerde en tientallen VN-sol-
daten en honderden Somaliërs werden ge
dood. Ook al nam het VN-leger (Unosom)
uiteindelijk gas terug, de relatie was voor
goed verstoord.
De vredesinitiatieven van de VN werden
weliswaar door de clanleiders in woord ge
steund, maar hadden geen enkel effect op
de situatie in de hoofdstad. Het werk van
westerse hulpverleners werd steeds moeilij
ker. Het VN-leger werd voor iedereen een
blok aan het been en kostte alleen nog
maar veel geld in de afgelopen twee jaar
een kleine vier miljard dollar.
Zal het, nu Unosom is vertrokken, toch nog
allemaal goed komen met Somalië? De
hulpverleners bezien de nabije toekomst
met enig optimisme. „We hopen dat we hu
weer tot afspraken kunnen komen met de
diverse clans, zoals vóór de interventie",
zegt de directetir van een Britse hulporgani
satie. „Tijdens de aanwezigheid van het
VN-leger lukte dat niet. Voor ons is het
daarom, denk ik, beter dat Unosom weg is."
Veel Somalische burgers denken er heel an
ders over. Ze menen dat de wereld hen in
de steek laat. Niet alleen omdat ze geen en
kel vertrouwen hebben in hun eigen leiders,
maar vooral ook omdat ze er nu econo
misch gezien flink op achteruit zullen gaan.
Unosom had namelijk banen en veel geld te
vergeven. Nu dat leger verdwenen is, zijn de
meeste mensen weer werkloos en moet de
economie het plotseling weer zonder de ve
le miljoenen dollars stellen.
Dat leidt onherroepelijk tot een zeer forse
terugslag, zoals de afgelopen maanden al is
gebleken in een stad als Baidoa, waar de
VN-troepen al in november vorig jaar ver
trokken. In de stad wordt nog steeds gehan
deld, maar op een veel kleinere schaal dan
tijdens de hoogtijdagen van de VN.
Maar in het binnenland is ook te zien dat
het vertrek van de VN-soldaten niet op alle
gebied tot verval leidt. Steden als Baidoa,
Kismayo en Belet Huen, eens broeinesten
van clanrivaliteiten, zijn maanden na de te
rugtrekkingvan de blauwhelmen nog
steeds redelijk rustig en stabiel. Er wordt
aan plaatselijke en regionale besturen ge
werkt, de landbouw floreert en openbare
voorzieningen werken zo goed en zo kwaad
als het gaat. En dat allemaal voornamelijk
dankzij de Somaliërs zelf.
Met angst en beven volgen diezelfde platte
landsbewoners de gebeurtenissen in de
hoofdstad. Want iedereen is het erover eens
dat, als de clans daar niet snel tot een ver
gelijk komen, de geboekte succesjes in de
rest van het land binnen de kortste keren
weer teniet worden gedaan. De komende
dagen zijn wat dat betreft cruciaal.
Als de strijders die de zee- en luchthavens
hebben overgenomen meerdere clans ver
tegenwoordigen, zoals vorige week afge
sproken in een akkoord, dan is er hoop dat
op korte termijn alle clanleiders bij elkaar
gaan zitten om een politieke koers uit te
stippelen. Makkelijk zal dat overigens niet
zijn, want de onderlinge verdeeldheid is
niet gering.
Was het optreden in de haven en op het
vliegveld echter een eenzijdige actie van Ai-
deed en zijn mannen, dan zullen de andere
groepen het er zeker niet bij laten zitten.
Dan is de basis gelegd voor een nieuwe
bloedige veldslag. Met de afscheidsgroet
van menige VN-soldaat 'Vechten jullie
het nu zelf maar uit' geeft de wereld er al
blijk van dat ze dat het meest voor de hand
liggende scenario vindt.
Washington Tegenover het Witte Huis, in Lafayette Park, kwamen gisteren getergde Amerikaanse rokers bijeen. Met de bijeenkomst verzetten ze
zich tegen de steeds grimmiger wetten die in de Verenigde Staten gelden tegen het roken. Twee deelnemers aan de manifestatie vergeleken hun
favoriete sigaren. foto afp joyce naltchayan
