Universiteiten vragen te weinig voor onderzoek Alternatief gestraften vaak opnieuw in de fout PHANTOM OPERA. C-iSgy Binnenland Alleen minder democratie kan universiteiten redden Mensen met weinig geld krijgen te snel krediet Koning Willem I van sokkel Eindejaarskinderen' zijn aker links of woordblind Mjna veertig procent aat huursubsidie lopen Zware sjouwpartij The of the VSB CIRCUSTHEATER SCHEVENINGEN Dagelijks 20.01) uur (hchalvc up maandag); /nndags oak matinee 14.00 uur Kaartverkoop, diner- en hotelreserveringen: PHANTOM-PHONE 06-300.100 (7 dagen per week 10-22 uur; 40 el per min.) plJDAG 3 MAART 1995 Universiteitsraad weg, bestuur meer macht Schrap de universiteitsraad als vertegenwoordiging van de universitaire gemeenschap. Vergroot de bevoegdheden van de colleges van bestuur. En laat personeel en studen ten adviseren over zaken die hen betreffen via een onder nemingsraad en een studen tenraad. Met deze voorstellen denkt de Amsterdamse hoogleraar en medezeggenschaps-specia- list, mr. Van der Heijden, de logge en bureaucratische Ne derlandse universiteiten weer flexibel te maken. Hij stelt een structuur voor die veel weg heeft van de bij bedrijven ge bruikelijke organisatie: minder democratie en meer macht bij de bestuurders. De universiteit van de toe komst moet snel en wendbaar kunnen reageren. De komen de jaren komen er immers minder studenten, de over heid zal doorgaan met bezui nigingen en toch moeten on derwijs en onderzoek beter worden. Volgens Van der Heij den is vernieuwing vooral no dig om te zorgen dat de uni versiteit blijft voortbestaan als kritische en onafhankelijke denktank. Dat lukt niet als de organisatie zo bureaucratisch, ambtelijk en ondoorzichtig blijft werken als op dit mo ment. Volgens de hoogleraar hangt deze verstarring samen met de beslissing daterend uit de late jaren zestig om het bestuur van de universitei ten in te richten op de wijze van een gemeentebestuur. Daarbij moet het (universitai re) college van bestuur net als een college van B en W besluiten van de universiteits raad (UR) voorbereiden en na goedkeuring uitvoeren. Maar, zo zegt Van der Heij den, een moderne universiteit heeft veel meer weg van een bedrijf dan van een gemeente. Daar zou het bestuursmodel rekening mee moeten houden. Van der Heijden, die decaan is bij de juridische faculteit van de Universiteit van Amster dam, komt tot een model waarbij de UR wordt ingeruild voor een ondernemingsraad (OR) en een studentenraad (SR). Naast de invoering van OR en SR wil Van der Heijden komen tot een Raad van Toe zicht, die net als de commissa rissen in het bedrijfsleven toe zicht moeten houden op het optreden van het bestuur. Met zijn voorstel loopt Van der Heijden vooruit op de dis cussie die in de tweede helft van dit jaar begint over een nieuwe bestuursstructuur. Mi nister Ritzen van onderwijs wil na de zomer zijn voorstellen publiceren. De plannen van de hoogle raar wijken af van voorstellen van de studentenvakbond LS- Vb. In haar onlangs versche nen 'De Mythe van de pirami de' stelt de LSVb juist voor de positie van de UR te verster ken door deze raad en niet de minister de leden van het college van bestuur te la ten benoemen. Gemeentelijke kredietbanken klagen Mensen met een laag inkomen kunnen veel te gemakkelijk kre dieten krijgen. Behalve per soonlijke leningen gaat het om rood staan bij de giro, credit cards, winkelpasjes en inkopen bij postorderbedrijven. De fi nanciële problemen van de be trokkenen nemen daardoor toe. Zeker 100.000 huishoudens in Nederland zitten tot aan hun nek in de schulden. Deze noodkreet is afkomstig van de gemeentelijke krediet banken, gebundeld in de NWK. „Wij gaan langzamerhand van een spaar- naar een krediet maatschappij. Dat bevordert de financiële problemen van dege nen die bij ons aankloppen", al dus NWK-directeur Siebols. Zo nam de gemiddelde schuld van mensen die aanklopten bij de gemeentelijke kredietbanken in de de vier gro te steden vorig jaar toe met 2.000 tot 3.000 gulden. Omdat de gemeentelijke kredietbanken maar een beperkt budget heb ben, kunnen zij steeds minder mensen helpen. Werd in 1993 nog de helft van degenen die een beroep deden op de banken geholpen, vorig jaar was dat nog maar 33 procent. Siebols ontkent dat alle pro blemen zijn ontstaan door de gemakkelijke manier waarop de betrokkenen kredieten krijgen. Degenen die bij de kredietbank aankloppen, doen dat vrijwel steeds omdat hun inkomen in eens ver is teruggevallen door het verlies van werk, partner of uitkering. De NWK-topman neemt af stand van de stelling dat het Bu reau Kredietregistratie (BKR) in Tiel niet goed werkt. Daar wor den alle kredieten van meer dan 1.000 gulden geregistreerd. Het BKR beschikt over gegevens van vijf miljoen Nederlanders. Kre dietverstrekkers raadplegen de BKR om te bezien of een klant nog wel kan worden geaccep teerd. Siebols: „Het is dan aan de kredietverstrekker om te be palen wat er met de informatie wordt gedaan. Er zit daarmee rek in het systeem." Zo bereke nen postorderbedrijven een he le hoge rente om het risico af te dekken. Dat doen ook tussen personen die via advertenties in de media kredieten aanbieden. ÏInhaag* Het beeld van koning Willem I is voor het paleis Noordeinde op de grond gezet. De marmeren »okl<el wordt iets verplaatst, waardoor het beeld verder van het paleis komt te staan. Dat is nodig omdat het Jeeld bijna op de rijweg staat. foto anp toussaintkluiters Een uitputtingstocht door Noorwegen, overleven in de Ardennen en drie weken zeilen op de Noordzee. Kosten noch moeite worden gespaard om jonge de linquenten weer op het rechte pad te krijgen. Toch is het nut van een alternatieve straf twijfelachtig. De kans op recidive (herhaling van het misdrijf) neemt nauwelijks af, zo blijkt uit onderzoek. De afgelopen jaren kreeg het zeilschip De Tukker uit Enschede veel publiciteit. Ieder jaar vertrekt dit schip met ongeveer acht delinquenten van 16 of 17 jaar voor drie weken naar de Noordzee. In die periode worden de jongens stevig onder handen genomen, waarna ze in tensief worden begeleid door de jeugdreclassering. Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie centrum (WODC) van het ministerie van justitie onder zocht het project en de recidive van de deelnemers. Uit het onderzoek blijkt dat gemiddeld negen van de tien deelnemers (91 procent om precies te zijn) opnieuw in de fout gaat. Het opleggen van een alternatieve straf aan de jonge crimineel is tegenwoordig het parool in het wereldje van justitie, reclassering en hulpverlening. De jongens of meisjes iets bijbrengen tijdens een 'taak- of leerstraf is immers effectieve^ dan een periode zitten in een tuchthuis. Daar leert de delinquent alleen maar de foef jes van het 'vak'. „Iedereen is het er over eens dat bij keuze tussen zitten of een alternatieve straf dat laatste de voorkeur verdient", zegt onderzoeker Spaans van het WODC. Het zeilschip De Tukker is vooral bedoeld voor de jonge crimineel die vaak meerdere relatief ernstige misdrijven heeft gepleegd. Het WODC vergeleek het project De Tukker ook met drie andere alternatieve straffen: Kwar- taalkursus in Amsterdam, het Dagtrainingscentrum (DTC) in Eindhoven en Cashba in Rotterdam. In grote lijnen krijgen deelnemers aan deze cursussen, die even als de Tukkergangers zwaardere misdrijven hebben ge pleegd, enkele maanden lang veertig uur in de week ar- beidstraining en onderricht in sociale vaardigheden. De recidive is ook voor deze projecten hoog maar wel lager dan bij De Tukker: respectievelijk 85 procent, 73 procent en 60 procent. Ze komen met gemiddeld drie misdrijven ook minder vaak in aanraking met justitie dan de deelnemers van De Tukker. Wordt gekeken naar een groep die een gewone straf heeft gekregen, dan blijkt wel dat 'alternatief gestraften' gemiddeld twee maanden later weer in de fout gaan. Een alternatieve straf werkt dan ook vooral vertragend, zo is de conclusie van WODC-onderzoeker Spaans. Hij vindt niet dat projecten als De Tukker om deze reden mislukt zijn. „Drie weken zeilen is wel heel erg kort. De jongens hebben vaak al een zwaar justitieel verleden achter de rug. De zeiltocht vormt de basis, de nazorg is intensief en heel concreet." De vraag of dat de winst moet zijn van een alternatieve straf, wordt positief beantwoord door H. Busch van de jeugdreclassering in Enschede. Hij is betrokken bij de begeleiding van Tukkergangers. Hij zegt inderdaad niet vrolijk te worden van de recidivecijfers. Toch blijft hij het project verdedigen. Busch: „De rechtelijke macht, het openbaar ministerie en de hulpverlening zijn alle maal enthousiast over De Tukker. Voor mij zijn de cij fers niet belangrijk. Ik begrijp best dat de samenleving vooral wil zien dat dejongens zich niet meer schuldig maken aan strafbare feiten, maar zo werkt het nu een maal niet. Het terugbrengen van de recidive staat niet op de eerste plaats, maar juist de hulpverlening." Ook G. Ploeg van Reclassering Nederland in Den Bosch, een overkoepelend orgaan van reclasseringsin- stellingen, wil geen kwaad woord horen over alternatie ve straffen. Hij benadrukt vooral genuanceerd naar de cijfers van het WODC-rapport te kijken. „De recidive is inderdaad hoog. Alleen als je ze vergelijkt met gewone gevangenen blijkt toch in de praktijk dat het langer duurt voordat de alternatief gestrafte opnieuw een mis drijf pleegt. Bovendien doen ze het minder vaak en zijn de vergrijpen minder ernstig. De samenleving heeft er kortom toch iets minder last van." Nieuwe campagne tegen vet eten sfm haag Mensen eten nog steeds te vet. De Nederlander wordt |aar weliswaar al vier jaar op gewezen, maar blijkt hardleers te Hjn. Een eerder besluit om met de actie te stoppen, is dan ook jierzien. Dat zegt Corna Goseling van de Stuurgroep Goede Voe- jling. De nieuwe campagne begint op 24 maart. Daarin staat een let op Vet'-test centraal. Aan de hand daarvan kunnen mensen [elf hun eetgedrag kritisch bekijken. Celstraf voor schieten op buitenlanders Ifn bosch De rechtbank in Den Bosch heeft gisteren een 34-ja rige inwoner uit Best veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf, pe man vuurde in juli enkele kogels af op twee mannen van bui- jenlandse komaf, die zich volgens hem verdacht gedroegen. Eén [an de twee werd in buik en arm getroffen. De twee waren in de buurt op zoek naar kennissen. De Bestenaar zou vanaf zijn bal- ton hebben geroepen 'Ik moet hier geen zwarten, flikker op'. Jagers op zoek naar gifmengers liocHTEREN Jagers in de Groningse gemeente Slochteren heb- jiën de plaatselijke bevolking gevraagd te helpen zoeken naar de jnensen die roofvogels hebben vergiftigd. Het gaat om jagers van Be zogenaamde Wildbeheer-eenheden Duurswold en Harkste- 6e. In een advertentie spreken ze hun verontwaardiging uit over het feit dat onlangs dertien vergiftigde roofvogels zijn gevonden, je jagers zijn er zeer verontwaardigd over dat zij door 'sommi- ;en als schuldige worden aangewezen'. Vrijspraak voor cocaïne-smokkel iiDDELBURGDe rechtbank in Middelburg heeft een 32-jarige lotterdammer gisteren vrijgesproken van betrokkenheid bij de imokkel van zestien kilo cocaïne vanuit Suriname. Volgens de [echtbank is er onvoldoende bewijs. De officier van justitie had es jaar gevangenisstraf plus een boete van 5.000 gulden geëist. Je cocaïne, straatwaarde ruim een miljoen gulden, zat verbor- ;en in een partij diepgevroren vis die vorig jaar maart vanuit Su rname aan boord van een vrachtschip Vlissingen binnenkwam. ouwen die in de eerste drie aanden van het jaar zwanger irden, lopen een verhoogde ns een kind te baren dat jordblind of linkshandig is. ize stelling poneert drs. M. De :aaf-Tiemersma in een proef- lirift over het ontstaan van oordblindheid en linkshandig- :id. Vandaag hoopt zij in trecht te promoveren. Volgens De Graaf is er een re de tussen het ontstaan van lordblindheid of linkshandig- :id en de hoeveelheid testos- ón in het bloed van de vrouw dens de zwangerschap. Zij dt dat af uit een onderzoek bij lizend kinderen van wie zes- inderd problemen hebben :t lezen en vierhonderd niet. Uit het onderzoek bleek dat kinderen met leesmoeilijkhe- n tweemaal zo vaak aan het ide van het jaar waren gebo- n (ofte wel in het eerste kwar- al waren verwekt). In de eerste maanden van het jaar is er een geleidelijke, maar duidelijk merkbare overgang van donker naar licht; het aan tal zonne-uren neemt geleide lijk toe. Met die overgang stijgt ook de hoeveelheid testosteron in het lichaam. Een dergelijke stijging kan overigens ook wor den veroorzaakt door stress Testosteron kan de ontwikke ling van hersencellen bij onge boren kinderen vertragen Daardoor wordt de linker her senhelft niet groter dan de rech ter, zoals dat normaal wel beurt. Promovenda De Graaf: „Vooi de intelligentie hoeft dat geen gevolgen te hebben, maar het kan wel leiden tot een ander ge bruik van de hersenen, zoals bij linkshandigen en woordblinden het geval is". De problemen doen zich overigens vooral voor bij jongens; testosteron is in be ginsel een mannelijk hormoon. De Graaf beveelt nader onder zoek aan naar de precieze rol van testosteron tijdens de zwangerschap. veertig procent van de uishoudens die recht hebben p individuele huursubsidie, :aagt die niet aan. Dat blijkt uit iderzoek van de Amsterdamse :onoom R. Koning, die hierop )lgende week promoveert. Als dereen die er recht op heeft ok daadwerkelijk huursubsidie invraagt, is er een half tot één iiljard gulden meer nodig, zo hat Koning. Waarom veel mensen geen ibsidieaanvraag indienen, is iet duidelijk. Het lijkt erop dat et vooral degenen zijn die laar voor een klein bedrag in mmerking komen. Het zou us kunnen, aldus de promo- indus, dat mensen hun kan- in verkeerd inschatten. Ook :ht hij het mogelijk dat men- n moeite hebben met het in- ullen van het aanvraagformu- er of dat de voorlichting aan et loket van de gemeente te 'ensen over laat. Koning onderzocht cijferma- iriaal uit 1985 dat beschikbaar 'as gesteld door het Centraal Bureau Statistiek (CBS). Deze cijfers zijn verouderd, maar het verschijnsel dat de huursubsidie niet iedereen bereikt, acht hij nog steeds actueel. Eerdere on derzoeken lieten een vergelijk bare tendens zien. In 1985 ontvingen 777.000 huishoudens huursubsidie, ge middeld 1.700 gulden per jaar. In totaal was dat 1,3 miljafd gul den. Inmiddels is dat bedrag opgelopen tot 1,9 miljard met een gemiddelde uitkering van ruim 2.000 gulden. Koning beschouwt de huur subsidie als een efficiënt middel om de huisvesting van mensen te verbeteren. Mensen krijgen de bijdrage alleen als ze daad werkelijk beter gaan wonen. „Dat mensen die meer gaan verdienen, spontaan verhuizen naar een grotere woning met een luxe badkamer", doet daar aan niet af. Opmerkingen als zou de huursubsidie een ver kapt middel zijn tot herverde ling van inkomsten, vindt de promovendus onterecht. Daar voor is het niet efficiënt genoeg. Rekenkamer: Financieel beheer een rommeltje Universiteiten brengen voor hun wetenschappelijk on derzoek aan hun opdrachtgevers vaak te weinig in reke ning. Daardoor draait het ministerie van onderwijs op voor die extra kosten. Bovendien hebben de universitei ten veel te weinig zicht op dergelijke onderzoeken. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een gisteren gepresenteerd rapport. versiteiten geld van de rijks overheid en organisaties voor wetenschappelijk onderzoek. Universiteiten berekenen alle gemaakte kosten (voor bij voor beeld administratieve afhande ling en gebruik van gebouwen) niet altijd door, omdat die lastig zijn te berekenen of omdat op drachtgevers weigeren deze kosten te betalen. In twaalf van de dertien uni versiteiten wordt slordig omge gaan met het maken van afspra ken over de prijs van een onder- De Rekenkamer vindt dat de universiteiten alle kosten voor onderzoeken moeten doorbere kenen aan externe opdrachtge vers, zoals de overheid, de Eu ropese Unie en 'collectebus fondsen' als de Hartstichting. Ongefveer zeventien procent van de gezamenlijke inkomsten van de universiteiten (935 mil joen gulden per jaar) bestaat uit deze zogeheten 'derde geld stroom'. Daarnaast krijgen uni- zoek of ontbreekt het aan een goede administratie. Bij de meeste universiteiten is het fi nancieel beheer van de 'derde geldstroom' ronduit een rom meltje, zo concludeert de Re kenkamer, die hierover ook in 1989 al aan de bel trok. De Rekenkamer vindt dat de ministers van onderwijs en landbouw (voor de Land bouwuniversiteit Wageningen) beter moeten opletten, zeker omdat de universiteiten steeds zelfstandiger worden. Om in zicht te hebben in de doelma tigheid van de rijksbijdrage aan de universiteiten is ook inzicht nodig in de kosten en opbreng sten van de werkzaamheden voor anderen, aldus de Reken kamer. De Vereniging van Samen werkende Universiteiten (VS- NU) geeft toe dat de admini stratie beter kan, maar vindt de conclusies van de Rekenkamer te 'eenzijdig'. Veel organisaties die opdracht geven voor onder zoek zijn financieel niet in staat of bereid alle gemaakte kosten te vergoeden. Bovendien zijn de universiteiten ook niet verplicht die kosten door te berekenen. De Erasmus Universiteit Rot terdam heeft gisteren de eerste stap gezet voor een beter finan cieel beleid. De Universiteits raad keurde een voorstel goed om de contract-activiteiten van de universiteit in een holding onder te brengen. Taak van de holding is het zoeken naar nieu we onderzoekscontracten, maar ook toezicht houden op de or ganisatorische en financiële ge volgen van contractwerk. Forse boete voor Utrechtse 'hacker' UTRECHT GPD Een 22-jarige man uit Utrecht is gisteren wegens 'computervre debreuk' door de rechtbank veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete van 5.000 gulden. De student is daarmee de eerste Nederlandse hacker (computer kraker) die sinds de invoering van de Wet Computercriminali teit op 1 maart 1993 is veroor deeld. In het vonnis stelt de recht bank dat bedrijven blind moe ten kunnen varen op het onder ling uitwisselen van informatie via de computer zonder dat an deren meekijken of gegevens veranderen. Dat de Utrechtse student ook gegevens heeft ver anderd, is nooit bewezen, maar dat hij in computerbestanden heeft rondgekeken was voor de rechtbank wel duidelijk. De man werd in maart 1993 op he terdaad betrapt toen hij vanuit een computer op de Vrije Uni versiteit in Amsterdam inbrak in het computersysteem van de Technische Universiteit Delft. Uit in beslag genomen diskettes bleek voorts dat hij ook bij be drijven in Noorwegen en IJsland en bij de Amerikaanse ruimte vaartorganisatie NASA had in gebroken. De Utrechter gaat te gen het vonnis in beroep. Geldgebrek was reden van valse aangifte.zoon ARNHEM GPD Schrijnend geldgebrek was voor een 31-jarige inwoonster van het Betuwse Eist op 22 juni vo rig jaar de reden waarom ze bij de burgerlijke stand valse aan gifte deed van de geboorte van een zoon. Op die manier hoop te ze meer huursubsidie en kin derbijslag te krijgen. De vrouw gaf zich uit voor haar zuster en meldde in het gemeentenhuis zelf bevallen te zijn van een jongetje. Toen ze even later spijt kreeg en de ge boorte-akte ongedaan wilde maken, wilde de ambtenaar die haar had geholpen daar niet aan meewerken en haalde de politie, erbij Gisteren stond de vrouw voor de Arnhemse politierechter. Ze betuigde spijt en zei de fout in paniek te hebben gemaakt om dat ze in de schulden zat. Ze kwam er af met een waarschu wing en een voorwaardelijke boete van 250 gulden. Rotterdam Bij Shell Pernis is gisteren de reactor voor de nieuwe Hydrocraker geplaatst. Met een ge wicht van 1.350 ton is dit de zwaarste reactor die ooit in Nederland is neergezet. Het gevaarte werd ge bouwd in Japen en is onderdeel van het zogeheten PER-project, dat met een investering van drie miljard gulden een gedeeltelijk nieuwe raffinaderij omvat. foto anp john de pater

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1995 | | pagina 5