Denksport
ilia
II!
ui
111
Ml
111
h
101
ill
ilium
10
in
ifll
llllll
Si
HI
III
1
III
01
III
101
A
0
Iftli
llllll
III
111
llllll
01
01
VRIJDAG 3 MAART 1994
965
BRIDGE Ton Schipperheijn PUZZEL
'Wat bij jullie allemaal kan, on
gelooflijk'. De Engelsen staan
paf als ze de deelnemerslijst
zien van de Forbo-teamtoer-
nooi. Een soort Wimbledon of
bridge. En dat spreekt tot de
verbeelding; de buitenlandse
toppers stonden bij Elly
Ducheijne in de rij of ze alsje
blieft mochten meedoen. Het
jonge Deense team van Mads
en Niels Krojaard toonde zich
sterker dan een hele rij gerepu
teerde grootmeesters en won
afgetekend. De beste Neder
landse prestatie kwam op naam
van de Amsterdams/Utrechtse
combinatie jaap van der Neut-
/Gert Jan Paulissen met Bas
Oosthoek en Chris ten Kate die,
met Engeland, gedeeld tweede
werden.
Voorafgaand aan het toernooi
had het traditionele treffen
plaats tussen parlementariërs
en parlementaire pers en een
groot aantal genodigden. De
politici gaven hun schrijvende
vakbroeders met 410-390 het
nakijken. Bij de genodigden
scoorden Marja Kleinheren-
brink en ondergetekende het
hoogst (diagram 1):
B2
V87
B943
VB74
H 10 9 4 4. V 7 6 5 3
A 10 6 2 t B 9 4 3
H7
*953
w «-J-* I
A 5
Diagram 1
Zuid (niemand kwetsbaar) was
gever en vond de hand te mooi
om met lRu te openen; dat zou
bij de herbieding problemen
kunnen opleveren. Een kleine
ruiten bij de hartens leidde tot
een creatieve oplossing: ISA.
Nu bestaat er voor de tegenpar
tij een prima conventie, Multi
Landy, om in een dergelijke si
tuatie de hoge kleuren aan te
geven. Door 2K1 te bied, net als
Stayman dus, nodigt men part
ner uit om 2Ha of 2Sch te bie
den.
Toppenjagers zullen dat als
west, of als oost, wellicht doen,
maar zowel west als oost von
den in de praktijk hun hand
daarvoor niet mooi genoeg en
ISA werd dan ook het eindcon-
tract. En nu bleek hoe groot
soms de factor geluk kan zijn.
Schoppenstart leidde tot één
down, maar west koos voor
Ha2. Zuid nam met HaH en in
casseerde nu eerst vier klave
renslagen. Het is altijd goed een
lange kleur te incasseren; de te
genpartij moet dan afgooien
(diagram 2):
B2
V 8
B943
W 4h
Diagram 2.
Zowel west als oost gooiden
schoppen af, waarmee de angel
uit het tegenspel was. Zuid
speelde ruiten na, west aan slag,
waarna weer harten volgde. Na
HaV volgde weer ruiten en zuid
maakte in die kleur nog twee
slagen, met SchA goed voor ne
gen in totaal en een top. De
toppenjagers zouden het gelijk
overigens aan hun zijde hebben
gehad; 2Sch zit erin en zelfs
3Sch heeft een goede kans.
(diagram 3)
A93
10953
1084
H72
*876542 N V B
¥4 t A H 8 6 2
9 6 5 w H"* 0 B 7
V95 Z +10643
H 10
V B 7
AHV32
A B 8
Diagram 3.
Zuid, allen kwatsbaar, opende
na driemaal pas met 2SA.
Noord kan nu, afhankelijk van
het systeem, drie dingen doen:
3K1 als Stayman; 3K1 als Nie-
meijer, waarbij zowel naar vier-
kaart als naar een vijfkaart in de
hoge kleuren wordt gevraagd,
en 3SA omdat een 4-3-3-3-ver-
delirig nu eenmaal niet aantrek
kelijk is voor een troefcontract.
Hoe dan ook, het eindcontract
zal altijd 3SA worden. De werk-
kleur is harten! De leider neemt
de uitkomst, test eerst de rui
tens door RuA en RuH te incas
seren en jaagt dan HaA en HaH
eruit. Hij maakt zo altijd elf sla
gen. Wie op KIV snijdt neemt
een overbodig risico en heir
wordt dat direct gevoelig afge
straft. Tien slagen betekende
een score ver onder het gemid
delde.
RECTIFICATIE: IN het derde
diagram van vorige week is bij
het overzetten een fout geko
men. Hier volgt de goede dia
gramstand:
B8752
B 10873
H 3 m +1064
H B 8 J 7652
VB1095S *~l'H8642
Joker Productions
Nummer9
Horizontaal: 1. leuze; 5. pa
pierbal; 8. afnemer; 12. gereed;
14. vrouw; 15. wilsbeschikking;
18. door middel van; 19. deel
van het lichaam; 20. slee; 21.
schrijfgerei; 22. vragend vnw.;
23. kwalijke reuk; 25. keukenge
rei; 27. Japanse parelduikster;
29. baardje; 30. dominee; 31.
overblijfsel; 33. gauw; 35. toe
spraak; 37. vruchtje; 38. deel
van een jas; 40. persoonlijk
vnw.; 42. smalle strook; 45.
bamboebeer; 47. haarkrul; 49.
pantoffel; 50. intens; 52. mo
ment; 53. oefentijd; 56. hol; 58.
nota bene; 59. landloper; 61.
deel van een schip; 62. grote
houten hamer; 64. club van
schilders; 65. denkbeeld; 67.
heilige; 68. jongensnaam; 70.
oppervlaktemaat; 72. appel
soort; 74. plaats in Senegal; 76.
deel van een etmaal; 78. muur
holte; 80. persoonlijk vnw.; 81.
herkauwer; 82. grap; 83. be
roep; 86. insekt; 88. aandeel; 89.
vogelaarstok; 90. hartelijk; 91.
worstelgreep.
Verticaal: 1. kaliumcarbo-
naat; 2.-takje; 3. familielid; 4.
verlichtingsmiddel; 5. autopech;
6. knaagdier; 7. deel van de bij
bel; 8. toegangsbewijs; 9. voor
zetsel; 10. voortdurend; 11. or
gelregister; 13. aaneenschake
ling; 14. projectieplaatje; 16.
delfstof; 17. vaartuig; 18. ge
meen; 22. ouderloos kind; 24.
trotse houding; 26. deel van een
trap; 28. bekend maken; 30.
dorsvloer; 32. 'buisverlichting;
33. plaats in de Ardennen; 34.
bier; 36. zuurdeeg; 39. hoger
beroep; 41. vaartuig; 43. duw;
44. kreet; 46. koorhemd; 48.
zuivelprodukt; 51. droogplaats;
54. opening; 55. grondsoort; 57.
rumoer; 60. onmeetbaar getal;
61. Europeaan; 63. waagstuk;
64. beroep; 66. werpanker; 67.
nauwgezet; 69. Chinese deeg
waar; 71. drinkgelag; 73. gewel
dig; 75. argument; 77. vluchtige
stof; 79. signaal; 83. mosselnet;
84. ankerplaats; 85. vogel; 87.
United Kingdom; 88. familielid.
Oplossingen, per briefkaart,
dienen uiterlijk dinsdag a.s. in
ons bezit te zijn. Indien per post
wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretari
aat, Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad b.v., Postbus
54, 2300 AB Leiden.
Oplossing
nummer 8
De set potloden gaat naar
S. Hoogervorst, Floraweg
53, 2371 AL Roelofarends-
veen (kruiswoord) en naar
D. Aniba, Etta Palmstraat
34, 2331 MG Leiden (cryp
togram).
Cryptogram nummer 9
Horizontaal: 4. Niet zonder
reden in de verf gezet (7); 6.
Aanmanen is een kwestie van
optellen (8); 8. Verrukkelijk ge
bied (11); 11. Hij gaat naar de
beurs om wat op z'n brood te
krijgen (8); 13. Daar hebben
edelen tuinlieden voor (6); 14.
Het grootste stuk van een roof
dier (10); 15. Vogel van honderd
piek (4); 16. Schoolslag? (12);
18. Verscheidenheid aan bloem
(4); 20. Verrassend sluitijzer (7);
21. Deel van de inzet om je rug
te krabben (9).
Verticaal: 1. Al paffend vaal
worden (11); 2. Prijs de staat
van mensen bij de voorstelling!
(15); 3. Beneden in het kippen
hok zijn ze schrijvers van dienst
(12); 5. Aardige Zwitserse plaats
(4); 7. Heen en weer slingerende
deugniet (6); 9. Eigenzinnige
vlotter (11); 10. Door tussen
komst rijk geworden (9); 12. Ge
ruchtmakende gelei (9); 17.
Breekt inferieur af (6); 19. Neem
'm weg van de wond! (4).
©Joker Productions
Oplossing
cryptogram 8
Horizontaal: 5. bruinbrood;
7. slingerapen; 10. besteden; 11.
tippen; 12. jongedame; 14.
reep; 15. naaktrecreant; 18.
berg; 19. prijsgeven; 21. lotge
noot; 22. inlijven.
Verticaal: 1. krullenjongen; 2.
dienstingang; 3. komaan; 4. ad
dertje; 6. beeldje; 8. Sparta; 9.
bezetting; 13. averijagent; 16.
taptoe; 17. regenrijk; 20. violet.
SCHAKEN
A
Ill
III
IH1
A
ill
A
A
M.
-
i
I
1
i
i
i
i
|U|
w
j.i
x.
X
W
A
i
A
III!
Hi
A
llllll
i
1
01
llllll
i
01
HI
A
w
A
01
H
,al,
111
Hi
HI
A
ill
A
i
IIS
Vorige week zagen we hoe
Kamsky overtuigend Salov uit
schakelde in de halve finale van
het FIDE-wereldkampioen-
schap. Gelijktijdig met dit duel
had de andere halve finale
plaats tussen de huidige titel
houder, de Rus Anatoly Karpov
en Boris Gelfand uit Wit-Rus-
land.
Na twee remises nam Gelfand
onverwacht de leiding, maar in
de vierde partij nam Karpov
wraak. Na een remise in de vijf
de partij sloeg Karpov in de zes
de partij opnieuw toe waardoor
hij voor het eerst de leiding
nam. De zevende partij werd in
eerste instantie afgebroken in
de volgende stand. (Zie dia
gram 1). Gelfand, met wit spe
lend, had 61. Ldl afgegeven. Dit
eindspel met gelijke lopers staat
vanwege de kwetsbaarheid van
de pionnen op de damevleugel
en pion h5 gunstig voor zwart.
Dit te meer omdat zwart altijd
over de doorbraakmogelijkheid
d5-d4 kan beschikken. Karpov
is er de man niet naar om zich
zo'n kans te laten ontnemen. Er
volgde: 61. Lh3; 62. Lf3 Lf5;
63. Kcl Ld7; 64. Kd2 a4; 65.
bxa4 Lxa4; 66. Le2 Lc6; 67. Lf3
Le8; 68. Ldl d4; 69. Kd3 Lb5+;
70. Ke4 d3; 71. Kf5 Lc4; 72. Ke4
d2; 73. f5 Lxa2; 74. Kd3 Lbl+;
75. Kxd2 Lxf5; 76. Le2 Le4; 77.
Kcl Kd6; 78. Kb2 Ld5; 79. Ld3
Lf7; 80. Le2 Ke5 en wit gaf het
op. Voordat deze afgebroken
partij was uitgespeeld was de
achtste partij al in remise geëin
digd. Karpov miste in dit duel
een uitstekende winstkans maar
revancheerde zich in de negen
de partij. Ofschoon Karpov baat
had bij een (snelle) puntende-
ling zocht hij de strijd en ver
koos hij een tamelijk agressieve
opstelling tegen het Engels.
GELFAND - KARPOV 1. c4 e5;
2. g3 Pf6; 3. Lg2 Pc6; 4. Pf3 Lc5;
5. 0-0 d6; 6. Pc3 0-0; 7. d3 a6;
8. a3 Pd4; 9. Pd2 c6; 10. b4 La7;
11. Lb2 Lf5; 12. e3 Pe6; 13. Pf3
h6; 14. Db3 Dd7; 15. Tadl Lg4;
16. Td2 Tad8; 17. Tel Lxf3; 18.
Lxf3 d5; 19. cxd5 cxd5; 20. Pa4
d4; 21. Pc5 De7; 22. Tdc2 dxe3;
23. fxe3. (Zie diagram 2). 23.
e4; 24. Lxf6 gxf6; 25. Lxe4 Pg5;
26. Lxb7 Lxc5; 27. bxc5 Dxe3+;
28. Khl Txd3; 29. Dc4 Tfd8; 30.
Tfl T8d4; 31. Dxa6 Pe4; 32.
Tg2 Tdl; 33. Lxe4 Dxe4; 34.
Dxf6 Dd5; 35. Kgl Txfl+; 36.
Kxfl Tdl+. Wit geeft op. Daar
mee bracht Karpov de stand op
6-3 in zijn voordeel wat ook het
einde van de droom van
Gelfand betekende.
Afgelopen zondag bracht ik
een bezoek aan het door het
100-jarige LSG georganiseerde
Noteboomtoernooi. Nauwelijks
had ik het zalencomplex van de
Rembrandt scholengemeen
schap in Leiden betreden of van
meerdere kanten werd ik er op
attent gemaakt dat mijn jeugdi
ge clubgenoot Dennis de Vreugt
een fraaie zege had behaald op
grootmeester Loek van Wely.
De prestatiecurve van Dennis
ondergaat nog wel eens schom
melingen wat natuurlijk niet
verwonderlijk is voor een jon
gen van 14 jaar. Dat we echter
met een bijzonder talent te ma
ken hebben leidt geen twijfel.
De partij tegen Loek van Wely
werd in alle opzichten een
spektakelstuk.
DE VREUGT - VAN WELY 1. e4
c5; 2. Pf3 d6; 3. d4 cxd4; 4.
Pxd4 Pf6; 5. Pc3 a6; 6. f4. In de
voetsporen van GM John Nun
die deze variant adviseert in zijn
boek Beating the Sicilian. 6.
e6. Er zijn meerdere antwoor
den mogelijk. De tekstzet leidt
tot een overgang naar het com
plexe Scheveninger systeem. 7.
Df3 Db6; 8. Pb3. Een belangrijk
alternatief vormt 8. a3. (8.
Dxd4?; 9. Le3). 8. Dc7; 9. g4
b5; 10. Ld3 Lb7; 11. g5 Pfd7;
12. Le3 Pc5; 13. h4 Pbd7; 14.
h5 b4; 15. Pe2 d5; 16. Pg3
dxe4; 17. Pxe4 Tc8; 18. Th2 h6;
19. Tf2 Pxd3+; 20. cxd3 hxg5;
21. Tel Dd8; 22. Txc8 Dxc8
Voor de hand ligt nu 23. fxg5.
Daarop is echter 23. Pe5 ver
velend voor wit. De nu komen
de complicaties zijn mogelijk
enigszins onderschat door de
grootmeester. 23. Ld4 f5. Dit
wint een stuk. De kwetsbare po
sitie van de zwarte koning biedt
wit echter goede compensatie.
24. £xg5 Kd8; 25. h6!. (Zie dia
gram 3). Zeer fraai gespeeld. Er
blijkt voor de opgerukte h-pion
een glansrol te zijn weggelegd.
25. £xe4; 26. Dxf8+Ü. De
schitterende pointe van het
voorgaande. Dennis heeft zeer
goed gezien dat hij de daii
rugkrijgt waarna een gewo
eindspel resulteert. 26.
27. Txf8+ PxiB; 28. hxg7
29. Lc5!. Opnieuw fraa
speeld en nog beter dan a
middellijke promotie, a
Kf7; 30. gxf8D+ DxfB; 31,
Kxf8; 32. Pc5. Dit eindsj
gewonnen voor wit, daar
dert zelfs een GM niets ai
volgde nog: 32.Ld5; 33]
Lxa2; 34. Pxa6 Lbl; 35. ej
36. Kd2 Kg6; 37. Ke3 Kfi
Kd4 b3; 39. Pc5 Lc2; 4
Kxg6; 41. Pxe6 Kf7; 42i
Ke7; 43. Pd4 Ldl; 44. efl
45. Ke5 Ldl; 46. Pc6+ Kei
Kd6 Le2; 48. Pd4 Lc4; 4|
Zwart geeft op. Een partij I
te lijsten! Dennis is troy
een ijverig schaakstuden
zijn schoolopleiding be
niet verwaarloost. Zijn o
en zijn school (het Fiorett
lege in Lisse) steunen hei
veel mogelijk bij de ontw
ling van zijn (schaak)talenj
GAVE VORIGE WEEK
(Wit: Kf7, Tc6, La4, b6. Z
Kb4, Tb2, d3. Wit aan zet
Oplossing: 1. b7 Ka5; 2.
Txb5; 3. Tc5! en wint. Na
Ka3; 2. Lb3! Txb3; 3. Tc3!
staat een soortgelijke positil
NIEUWE OPGAVE:
De stand van Diagram 4
stond in een partij Losev
telu uit 1952. Zwart speeldt
Tbl. Was dat een goed idee
DAMMEN
Gecompliceerde stellingen laten
zich vaak moeilijk doorgronden.
Het onderkennen en berekenen
van de mogelijke varianten
vergt inzicht en tijd. Dat moest
uw damredakteur onlangs weer
eens ondervinden tijdens de
competitie-wedstrijd Witte van
Moort-IJmuiden.
De opstelling koppelde mij
aan de uit Frankrijk afkomstige
Gil Salomé, die hier bekend
staat als een speler met een ori
ginele en scherpe stijl van dam
men. Salomé is dan ook de
meest produktieve speler van
zijn club en met die wetenschap
moest ik een taktisch spelplan
zien te bedenken. Van mijn
strategie kwam niets terecht,
want binnen twintig zetten
stond er een explosieve stelling
op het bord.
De Fransman bediende zich
van een 'Partie Bonnard' die
goed beschouwd niet deugde.
Mede door een gebrek aan tijd
kon ik dit in de partij niet bewij
zen. De analyse die ik naar aan
leiding van een cruciaal mo
ment, in de partij maakte wil ik
de lezer echter niet onthouden.
We beginnen in het midden
spel (zie diagram 1). Met zwart
speelde ik in deze stand 19.
12-17. Veel scherper is 21-26
33-28 12-17 39-33 18-22 27x18
23x12 met goed spel voor zwart.
In de partij greep wit z'n kans:
20. 37-31 21-26 21. 42-37 17-
22 22. 48-42 22-28 23. 33x22 7-
11 24. 22-17. Wit moet wel te-
S
s
S
0
s
1,
9
0
0
is
3
S
3'
HI
0
3
Hill
O
CÏ
Q
a1
3
o
o
o
III!
llllll!
3
i:i
SI
111
0
31
Ill
jlj'jj
A
1
111
h'i1
3'
0
111
g
s
s
1(1
i
9:
ii ii
Hi,
3
-
3
llllll
llllll
111
-
9
d1
C?
Diagram 1
ruggeven want elke andere zet
levert zwart een dam op (biiv.
39-33 23-28 32x14 13-19 etcj
24. 11x22 25. 39-33 8-12 26.
33-28 22x33 27. 43-39 12-17.
Remise is 23-28 32x14 12-17
39x28 (helaas kan nu 17-22 4-10
en 9-14 niet omdat wit over
schijf 18 slaat) 18-23 28x8 3x12
14x3 17-21 3x17 21x41 36x47
26x48. Partij: 28. 39x28. Om de
nu ontstane stand draait het al
lemaal: met nog een mime mi
nuut bedenktijd speelde ik 28.
17-21 en verloor na 27-22
18x27 31x22 een schijf en de
partij. In plaats van 17-21? heeft
zwart een veel beter alternatief
in 28. 18-22! Er kan dan vol
gen:
A) 27x18 13x33 29x18 20x29
34x14 9x20 38x29 25x12 met
winst. Of B) 29x18 20x29 34x14
22x33 38x29 25x12 14-10 9-14
10x8 2x13 27-22 of? 17x28 32x23
met een zeer kansrijke stelling
Diagram 2
voor zwart. Mijn teamgenoot
René Boulonois gaf in plaats
van 28. 18-22 nog de volgen
de mogelijkheid aan: 28. 1-6
en nu A) 27-22 18x27 31x11
6x17 29x18 13x33 24x13 9x18
38x29 20-24 30x19 25-30 34x25
15-20 25x14 3-9 14x3 2-7 3x21
16x47 met winst.
En na B) 27-21 volgt 16x27
31x11 6x17 36-31 2-7 31-27 (en
nu niet 18-22 wegens 29x18
22x33 38x29 13x31 24x13 9x1.8
en 29-24 met dam; of 18-22
29x18 22x31 32-27! 13x33 38x29
31x22 24x13 9x18 en weer 29-24
met dam) 7-11 27-21 11-16
21x12 18x7 29x18 13x33 24x13
9x18 38x29 18-22 met kansen
voor zwart. Een leuke analyse
toch? Uit dezelfde wedstrijd een
fragment uit de partij Sterel-
Wesselink (zie diagram 2). In
de partij werd gespeeld: 60. 25-
20 36-41 61. 20x29 47x20. Ach
teraf gaf Sterel de WK-finalist
Diagram 3
Wesselink aan dat 61.
beter is wegens het mooie
antje: 8-2 41-47 2-16 47-2!
32 29-23 32-46 24-29 35-31
20!! en nu is 30-24 verhin
wegens de zogeheten Ti
slag naar veld 34. Hoe Steri
nadelige eindspel nog in
wist om te zetten zal u i
twijfeld vanuit de diagrams
benieuwen: 60. 25-20 36-41
20-29 47x20 62. 8-2 19-2;
35-30 41-47 64. 30-25 2
65. 39-34 23-28 66. 2-16
67. 16-43 33-24 68. 43-39
32 69. 25-20 14x25 70. 3
25x43 71. 48x41 met w
Kassa! Tijd: 2.45/2.59 uur.
Het laatste fragment uit
rubriek dient als huiswerk
diagram 3). Het is vooral
doeld voor de beginnende
mer aan wie bovenstaande
lyses (nog) niet besteed zij.
speelt en wint.
FILATELIE
IN 1956 werden door zes landen
(België, Duitsland, Frankrijk,
Italië, Luxemburg en Neder
land) in 'gezamenlijkheid' de
eerste Europa-zegels uitgege
ven met een gemeenschappelijk
motief: Europa in de steigers.
Dit jaar beleven de Europa-ze-
gels de 40ste editie en deze
heeft als gemeenschappelijk
thema 'Vrede en vrijheid'. Dit
om het einde van de Tweede
Wereldoorlog, vijftig jaar gele
den, te herdenken.
Voor het volgend jaar is door
de inmiddels ter ziele gegane
CEPT (Conférence Européenne
des Administrations des Postes
et des Télécommunications)
nog gekozen voor het thema
'beroemde vrouwen'. Of met
die emissie dan ook een einde
komt aan het tijdperk 'Europa-
op-postzegels' is (ons) niet be
kend. Wat wel bekend is, is dat
Nederland het vorige jaar al
heeft afgehaakt. PTT Post vond
het welletjes. De CEPT bestond
niet meer en dat werd een
mooie gelegenheid gevonden
om een punt achter deze lange
emissie-reeks te zetten.
Het merendeel van de voor
malige CEPT-landen is de pos
tale Europese gedachte echter
wel trouw gebleven: het vorige
jaar (thema: ontdekkingen en
uitvindingen), dit jaar (vrede en
vrijheid) en het volgend jaar
(beroemde vrouwen)
LIECHTENSTEIN is altijd een
van de eerste landen geweest
dat met zijn Europa(CEPT)-ze
gels kwam. Ook dit jaar weer.
Op 6 maart worden ze gepre
senteerd. Twee stuks in waar
den van 80 rappen en 1,00
frank. Op beide zegels een duif
met een vredestakje in de sna
vel en een tekst van de enige ja
ren geleden overleden vorst
Franz JoseflI.
Voor 6 maart staan nog drie
zegels gepland: 60 rp., 50 jaar
Rode Kruis in Liechtenstein
(afb. vluchtelingetjes met prin
ses Marie), 1,80 fr., 50 jaar Vere
nigde Naties (de VN-vlag met
het getal 50 en een boeket bloe
men) en 3,50 fr., de Alpen, Eu
ropees jaar van het landschap
(de bron van een rivier).
LUXEMBURG is dit jaar Cul
turele hoofdstad van Europa. En
dat willen ze weten ook, want
de gehele uit acht zegels be
staande emissie van 6 maart is
aan deze gebeurtenis gewijd. De
set bestaat uit drie delen: een
losse zegel, een serie van drie en
