De liedjes en radioredes van toen
Jeugdboek waarschuwt tegen racisme
Cultuur&Kunst
Galeriebond Nederland
boos over btw-verhoging
Verfijnde poëzie en onmogelijke standjes
Deltaplan cultuurbehoud
ook voor niet-rijksmusea
VRIJDAG 3 MAART 1995
CHEF ANNEMIEK RUYGROK, 071 -356471PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071-358
Exposities in Leiden en omgeving
leiden» Onder de titel 'de vrouw vertrekt' exposeert Carla Graft
tot 29 maart haar pasteltekeningen in de bibliotheek aan de
Wijngaardenlaan 4 in Leiderdorp. In het leescafé van de Centra
le Bibliotheek in Leiden is tot 28 maart de foto-expositie 'Men
sen uit Vietnam' te zien. De foto's zijn gemaakt door Irene van
Velzen tijdens een reis door Vietnam. Wim Slingerland exposeert
onder de titel 'De natuur van veraf en dichtbij' een serie natuur
foto's in de bibliotheek van Noordwijkerhout. In de vitrines van
de bibliotheek is werk te zien van keramiste Bep Lagerweij.
Prijs Jeugdtheaterschool Leiden
leiden De Jeugdtheaterschool Leiden heeft de eerste prijs ge
wonnen met het stuk 'Op de vlucht'. De wedstrijd was opgezet
door de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en
Flevoland. Doel was om het repertoire van stukken voor en door
jongeren uit te breiden. Met de prijs a 15.000 gulden kunnen de
schrijvers Liesbeth Huibers en Kees van Leeuwen van de Jeugd
theaterschool hun stuk uitwerken tot een avondvullende pro-
duktie.
Glitter rockparty in LVC
leidén Bij LVC is het morgen party-time met glitter, glamour en
teenybopper rock. Compleet met plateauzolen neemt de groep
Whrooaaargh het publiek mee op een trip langs Mud, Sweet,
Slade en andere glitterrockers uit de jaren zeventig. De Amster
damse formatie Kiss This brengt geschminkt en al de nummers
van hun helden: de Amerikaanse groep Kiss. Tussen de optre
dens door spelen dj 's Angelique en John jaren zeventig-disco en
draait het Filmhuis oude opnamen van Mud, the Rubettes en
Status Quo. Het LVC aan de Breestraat 66 gaat open om 21.00
uur.
Stevie Wonder komt naar Maaspop
Rotterdam De onderhandelingen hebben even geduurd, maar
de komst van Stevie Wonder naar Maaspop 95 op de Müllerpier
staat inmiddels vast. De Amerikaanse superster is geboekt als
hoofdact op de eerste dag, zaterdag 20 mei. Hij treedt op met
een 33-mans symphonie-orkest. Op de tweede dag (zondag 21)
neemt Elton John die ereplaats in. International Concerts Le Ba
teau heeft verder Tears For Fears gestrikt als vervangende act
voor Candy Dulfer, die wegens andere verplichtingen heeft moe
ten afzeggen. De kaartverkoop begint maandag aanstaande.
Nederlands muziekarchief Noske gered
den haag Het Nederlandse muziekarchief van de Haagse oud
violist Willem Noske is definitief veilig gesteld. De Stichting Mu-
sica Neerlandica heeft de privé-collectie nu in haar geheel over
genomen. Verschillende subsidiënten, zoals het Prins Bernhard
Fonds en de Algemene Loterij Nederland, hebben dit mogelijk
gemaakt. Twee jaar geleden dreigde de vioolcollectie aan een in
stelling in de VS te worden verkocht. De verzameling zou onge
veer tien miljoen gulden waard zijn.
Patijn opent Theo Thijssen Museum
Amsterdam Burgemeester Patijn van Amsterdam opent op 11
maart het Theo Thijssen Museum in het geboortehuis van de
schrijver in de Jordaan. Thijssen (1979-1943), schrijver, onder
wijzer en politicus, werd vooral bekend als auteur van 'Kees de
Jongen'. De plechtigheid heeft plaats op de stoep voor het muse
um in de Eerste Leidsedwarsstraat 16. De collectie van het mu
seum omvat manuscripten, boeken en correspondentie van
Thijssen, evenals foto's en objecten variërend van Thijssens
wandelstok tot de boekenkast die de schrijver Jan Mens voor
hem maakte. Het museum zal van donderdag tot en met zondag
geopend zijn.
Beelden van bollen 1995
Tulpen van Yvonne Poelstra-Holzhaus. foto pr
voorhout Moderne aquarellen, schilderijen, zeefdrukken,
prenten en oude boeken: alles wat betrekking heeft op de bol of
de bloem die er uit komt, hangt, staat en ligt vanaf 25 maart bij
advocatenkantoor Dekker in Voorhout. Het is de vijfde keer dat
het bedrijf een dergelijke expositie houdt en op dit lustrum is
onder meer werk te zien van Yvonne Poelstra-Holzhaus, Joop
Rozendaal, Anneke van Dorst en Clara Palacios. Beelden van
bollen is tot 3 april te bezichtigen, maandag t/m vrijdag van
19.00 uur tot 22.00 uur en in het weekeinde van 13.00 uur tot
18.00 uur aan het Teijlingerloo, Torenlaan lc.
amsterdam gpd
De Galeriebond Nederland
(GbN) heeft bij minister Zalm
van financiën protest aangete
kend tegen verhoging van het
btw-tarief op kunstverkopen
van 6 naar 17,5 procent per 1 ja
nuari van dit jaar. De verhoging
is onbillijk en concurrentiever
valsend, stelt de GbN in een
brief aan de minister. „Er is ten
onrechte van uitgegaan dat de
kunsthandel voornamelijk
tweedehands zou zijn en daar
door vergelijkbaar met de twee
dehands markt voor auto's."
De GbN wijst er op dat Enge
land en Duitsland van de Eu
ropese Unie tot 1999 dispensa
tie hebben gekregen van de in
voering van het hoge btw-tarief
voor kunst-transacties: „Deze
uitzonderingspositie zal leiden
tot een concentratie van de
kunsthandel in dié landen, wat
zeer nadelig zal zijn voor de
toch al zwakke positie van de
Nederlandse kunstmarkt."
De Nederlandse Vereniging
van Galeriehouders (NVG), de
tweede belangenbehartiger in
deze sector, heeft haar leden in
middels op het schadelijke ef
fect van de nieuwe regelgeving
gewezen. In het NVG-medede-
lingenblad wijst men erop dat
een prijsbewuste kunstverza
melaar voortaan rechtstreeks
naar een atelier kan gaan, waar
hij een kunstwerk als 'nieuw
goed' tegen een btw-tarief van 6
procent rechtstreeks van de
kunstenaar kan kopen. Bij een
galerie wordt het werk als 'twee
dehands' beschouwd en betaalt
hij het 17,5 procent-tarief. „Laat
de kunstenaar ook nog geheel
of gedeeltelijk de commissie
vallen die volgens de regels de
galerie toekomt, dan hangt de
strop voor de galerie klaar."
Volgens een woordvoerder
van het ministerie van financiën
zijn de Nederlandse organisa
ties te laat geweest met hun re
acties, in tegenstelling tot de
belangenbehartigers in Enge
land en Duitsland.
Luchtmachtkapel en Jeans met bevrijdingsmusical in Leidse Groenoordhallen i
Trees die danst met haar
Canadees. Op het Leidse-
plein waar de lichtjes in
middels weer zijn gaan
branden. Het zijn frasen uit
liedjes die vijftig jaar gele
den enorm populair waren.
Nederland was bevrijd en
iedereen zong ze uit volle
borst mee. De kapel van de
Koninklijke Luchtmacht
ontdeed de deuntjes uit die
blijde dagen, maar ook die
uit de oorlogsjaren zelf,
van het stof. Met de dans-
zanggroep Jeans speelt
het orkest die nummers in
de wervelende bevrijdings
musical 'On the air' in de
Leidse Groenoordhallen op
donderdag 30 maart.
LEIDEN LETTY STAM
Militairen en showmuziek is
een combinatie die historisch is
gegroeid. Legers beschikten al
tijd al over musicerende solda
ten. Al was het maar om de pas
erin te houden tijdens een
mars. De geschiedenis van de
Luchtmachtkapel begint offi
cieel in 1951. De leden speelden
toen vooral op militaire cere
monies. De muzikanten waren
allereerst soldaat en konden tij
dens hun opleiding een instru
ment leren bespelen. En wie
goed was, kon in diensttijd op
klimmen tot professioneel mu
sicus.
Dat is inmiddels geheel om
gedraaid. De Luchtmachtkapel
neemt alleen mensen aan die
een conservatoriumopleiding of
gelijkwaardige studie achter de
rug hebben. Het orkest is nog
maar zelden te horen bij mili
taire gelegenheden en symfo
nieën en moderne composities
voor blazers hebben de mars-
'On the air' in de Leidse Groenoordhallen. Een wervelende bevrijdingsmusical van de kapel van de Koninklijke Luchtmacht met de dans- en zang
groep Jeans. foto pr
muziek al lang vervangen. De
Luchtmachtkapel heeft zelfs
een eigen groep arrangeurs in
dienst die met dirigent/compo
nist Jos Pommer de muziek
schrijft voor de showprogram
ma's.
Deze club besloot dat de spe
ciale bevrijdingsmusical luchtig
en wervelend moest zijn. En
omdat het oog ook wat wil,
werd contact gezocht met
Jeans.'De groep bestaat uit tien
mensen die zowel zingen als
dansen. Ze hebben al een aantal
televisieshows gemaakt. Ook
trekt Jeans al zo'n vijf jaar door
het land met een eigen pro
gramma. De Luchtmachtkapel
en de zangers/dansers hebben
voor deze produktie stevig uit
gepakt. Jeans is te zien in maar
liefst 175 speciaal gemaakte
kostuums.
De radio is de rode draad van
de show. Het toestel was tijdens
de oorlog verboden. Het stie
kem luisteren naar het nieuws,
de toespraken en liedjes bracht
verbondenheid en hield de
moed erin. 'On the air' begint
met taferelen uit het decadente
Berlijnse uitgaansleven in 1930.
De opkomst van het nazisme,
de mobilisatie, de Duitse inval
worden uitgebeeld in muziek,
dans en liedjes als 'You're in the
army mister Jones' en 'Who do
you think you're kidding mister
Hitler'.
Stukjes uit de oorspronkelijke
radiotoespraken van onder
meer Churchill, Truman en ko
ningin Wilhelmina flitsen door
de show heen. De musical ein
digt met een spetterend bevrij
dingsfeest waar 'Trees met haar
Bevrijdingsshow
Greetje Kauffeld^
in Leiden ot
en Noordwijk
c
Het Engelse Syd Lawren<
Orchestra geeft woensdag 2fei
maart een bevrijdingssho e
in de Stadsgehoorzaal in Le^;
den. Speciale gast is Greet
Kauffeid. Twee dagen late,
op vrijdag 24 maart, zijn c
band plus zangeres te hore
tijdens een diner-dansant i
het Oranjehotel in Noon
wijk.
Op het programma staa
nummers die Glenn Milk
voor zijn makkers aan h<
front speelde zoals 'In tf
mood', Moonlight Serenad 1
en 'Tuxedo Junction'. Oc
speelt hel gezelschap muziee
van andere big bands a
Count Basie, Tommy DorsdP
en Artie Shaw.
Het 16 mens sterke Syd L<
wrence Orchestra onder le
ding van Bryan Pendleto j;
bestaat uit een koper-, saj[|
en rythmgroep. Vocaliste
zijn Sarah Gilbert, Tony J<e
cobs en de close harmoiie
groep The Serenaders. Kaaig
ten zijn verkrijgbaar bij dg
Stadsgehoorzaal, telefoo
131704, het Oranjehotel, t(
lefoon 01719-19340 en htf1
WV.
Canadees danst' op het verlu E
te Leidseplein.
Kapel van de Koninklij
Luchtmacht en Jeans met
bevrijdingsshow 'On the a
donderdag 30 maart or
uur in de Groenoordhalli
Kaarten zijn verkrijgbaar
de Groenoordhallen en
WV.
Anne Provoost krijgt Woutertje Pieterse Prijs 1995
Drummer R.E.M. in ziekenhuis
frankfurt ap
antwerpen/amsterdam sandra jongenelen
De Vlaamse schrijfster Anne Provoost (30)
wil geen vrijblijvende boeken schrijven.
Haar romans zijn er voor het leesplezier, dat
is zeker. Maar ze moeten ook ergens over
gaan.
Vijf jaar geleden debuteerde ze met een
roman over seksuele kindermishandeling:
'Mijn tante is een grindewal'. Het boek
kreeg in België twee prijzen voor jeugdlite
ratuur. 'Vallen', haar tweede roman, gaat
over racisme. Voor het boek, bestemd voor
14-jarigen, ontving ze gisteren in Amster
dam de Woutertje Pieterse Prijs van 25.000
gulden. 'Vallen' is ook genomineerd voor De
Gouden Uil, een nieuwe literaire prijs van
40.000 gulden waarvan de uitreiking ook
deze maand is.
Het boek is bedoeld als waarschuwing te
gen extreem-rechts, vertelt Provoost aan
haar Antwerpse keukentafel. De schrijfster
woont vlak bij het Centraal Station, in een
wijk met veel buitenlanders. Op straat ziet
ze hoe haar zwarte en gesluierde buurtge
noten een andere behandeling krijgen dan
zij. Racisme speelt zich letterlijk voor haar
deur af. „Ken uw vijand" is haar motto.
„Door jongeren te laten zien hoe een neo
nazi spreekt, hoopt ik ze te waarschuwen
tegen elk bruin-denken."
'Vallen' is het verhaal van de 16-jarige Lu
cas die met zijn moeder vakantie viert in het
huis van zijn kort daarvoor gestorven groot
vader. In het dorp doen praatjes de ronde
over het oorlogsverleden van opa. De puber
weet niks van die verzwegen gebeurtenis
sen. Terwijl hij achter de waarheid komt,
raakt hij in de ban van neo-nazi Benoit.
„Word niet zoals je grootvader", waar
schuwt zijn moeder nog vergeefs.
Het boek vertoont volgens de jury trekken
van een klassiek noodlot; traag, maar on
ontkoombaar gaat het op het huiveringwek
kende slot aan. Provoost verhaalt „zonder
gepreek, zonder terechtwijzing, zonder mo
ralisme". stelt het juryrapport ook. De
schrijfster is het daar deels mee eens. Het
boek is niet moraliserend in de zin van bele
rend; het waarschuwt zonder het waarschu
wende toontje. Maar het is wel moralistisch
omdat het niet vrijblijvend is. „Ik wil iets
veranderen aan de bestaande situatie; een
bijdrage leveren aan het debat over racis
me."
Haar volgende boek - in haar hoofd al
klaar - zal gaan over de Afrika-moeheid.
Voor veel mensen is dat continent afge
schreven. Ze zijn het beu geld over te ma
ken zonder dat het iets lijkt op te lossen.
Provoost gokt dat het volgend jaar in de
boekwinkel ligt.
De drummer van de Amerikaanse popgroep R.E.M., Bill Barry,
gisteren ter observatie in een Zwitsers ziekenhuis opgenomei
na tijdens een optreden te zijn getroffen door een ernstige aar
val van migraine. Dat heeft een woordvoerster van de groep
de Verenigde Staten, Michele Rawson, laten weten.
Barry kon het optreden, in Lausanne, niet afmaken. Ravvso
zei later dat het goed met hem ging, De agent van R.E.M.
Duitsland, Marek Lieberberg, had eerder gezegd dat de drun
mer was getroffen door een hersenbloeding. Rawson zei dat d
niet waar was.
De Zwitserse krant Le Matin meldde dat Barry tijdens het cor
eert naar zijn hoofd had gegrepen en van het podium was
voerd. Zanger Michael Stipe had tegen het publiek gezegd dat d
drummer „ernstige migraine" had, aldus de krant. R.E.M. maal
momenteel een toernee door Europa. Voor 10 en 11 maart staa
optredens gepland in de Utrechtse Prins van Oranjehal.
Twee uitersten tegenover elkaar in Leidse Galerie Amber
den haag anp
leiden sandra passchier
Het ingetogene van kalligrafie
en de directheid van shunga.
Deze twee uitersten zijn tegen
over elkaar te zien in de Leidse
Galerie Amber. De shunga-
prenten beelden onverhuld het
liefdesspel uit, waarbij de ge
slachtsdelen van vrijende Ja
panners ongegeneerd in de
meest onmogelijke standjes ge
toond worden. Terwijl kalligra
fie heel subtiel en verfijnd poë
zie en schilderkunst verenigt.
De shunga-prenten zijn af
komstig van de in de Verenigde
Staten wonende, Japanse schil
deres Tadao Saito. Shunga is
een aparte kunstvorm in Japan,
waarbij" erotiek centraal staat.
Oude houtsneden in de galerie
zijn volgens de oude techniek
gemaakt: met blokken werd de
inkt laag voor laag aangebracht,
waarbij de vlakken zo veel mo
gelijk op de lijnen moesten aan
sluiten.
Gênant
In de schilderingen van Saito
komen dezelfde kenmerken
naar voren. Het hele fijne dat
terugkomt in de lijntjes van het
haar, de ingewikkelde patronen
van de kleding, de verborgen
symboliek. Saito's schilderingen
verschillen qug kleurverdeling.
Een tweetal prenten is niet
compleet ingekleurd. Ze laten
veel wit zien dat de naaktheid
van de liefkozende lichamen ex
tra benadrukt.
„Pornografie heeft in Neder
land een heel andere betekenis.
In Japan is shunga een eigen
genre. Die lichamelijkheid zoals
die afgebeeld wordt in de shun-
Ook niet-rijksmusea moeten
voor conservèring van hun col
lecties na 1997 géld kunnen blij
ven krijgen uit het Deltaplan
voor het Cultuurbehoud. Dat
zegt de Rijkscommissie voor de
Musea, een onderdeel van de
Raad voor het Cultuurbeheer, in
een advies aan staatssecretaris
Nuis van cultuur. De bewinds
man heeft eerder gezegd dat het
huidige Deltaplan in de periode
1997-2000 voor de rijksmusea
wordt gehandhaafd. Het plan is
bedoeld om achterstanden bij
beheer en het conserveren van
museumcollecties zoveel moge
lijk weg te werken.
Overigens blijkt tot nu toe
slechts eenderde van de niet-
rijksmusea een beroep te heb
ben gedaan op de gelden van
het Deltaplan. Dat tweederde
geen subsidie heeft aange
vraagd kan volgens de Rijks
commissie liggen aan de subsi
dieregeling, waarbij het rijk 40
I
procent betaalt en de overige
procent door provincies,
meenten of particulieren mo
worden opgebracht. Mogel
levert het voor de musea pr
blemen op de 60 procent bij i
kaar te sprokkelen.
Op dit moment bestaat ge
goed beeld van hoe groot
achterstanden in de consen
ring bij niet-rijksmusea zi
Daarom pleit de commis:
voor een brede inventarisat
vergelijkbaar met zoals het in
monumentenzorg is gebeur
Om te voorkomen dat er stee
weer nieuwe achterstand
ontstaan en nieuwe inhaalop
raties nodig zijn heeft de Rijl
commissie een opzet gemaa
voor een nationaal conserv
ringsfonds. Dat moet net als h
Nationaal Restauratiefon
gaan werken. Dit is een partic
lier fonds dat leningen op gu
stige voorwaarden verstrekt i
waarbij vervolgens uit terugb
taalde leningen nieuwe kredi
ten worden verstrekt.
World Liberty Concert gaat door
De shunga-prenten in Galerie Amber beelden onverhuld het liefdesspel uit.
arnhem» anp
foto loek zuyderduin
ga-prenten, zul je zo nooit te
rugvinden in Europese schilde
ringen", vertelt galeriehoudster
Irma Roefs-de Wit. Zelf is ze
geen favoriet van shunga. „Ik
vind het toch tamelijk gênant
als de genitaliën zo open en
bloot op het vlak staan.
Balans
Roefs' hart gaat meer uit naar
de zeven oude kalligrafiën.
„Hierbij wordt van een karakter
een beeld gemaakt, maar het
karakter blijft leesbaar. Deze
kunstvorm heeft ook de minste
pretenties. Karakters bestaan
immers. De kunstenaar geeft er
alleen een persoonlijke inter
pretatie aan. Deze techniek ver
eist een grote concentratie. Het
teken moet in balans zijn en om
dat te bereiken moet zo'n doek
soms wel tien keer overnieuw
gemaakt worden."
Om het geheel te complete
ren, staat in de galerie ook kera
miek uitgestald. Schalen uit
Vietnam, China en Japan, uit
respectievelijk de dertiende,
achttiende en de negentiende
Wat hiervan afwijkt, is een ke
teltje met twee kopjes. Ze zijn
afkomstig van de kunstenares
Petra Heesbeen uit Leeuwar
den. „Wij hebben haar werk er
bij gezet, omdat de techniek en
de perfectie die zij hanteert het
zelfde is als bij het oude Ooster
se keramiek", aldus Irma Roefs-
de Wit.
De expositie in Galerie Amber is
te zien tot en met 27 maart, aan
Hooglandsekerkgracht 8 in Lei
den. Openingstijden: woensdag
tot en met zondag van 11.00 tot
17.00 uur.
Het World Liberty Concert dat
op 8 mei in Arnhem wordt ge
houden ter herdenking van de
vijftigjarige bevrijding van Euro
pa gaat definitief door. De ge
meente Arnhem en organisator
hebben daarover gisteren over
eenstemming bereikt. Eerder
leek de lokatiekeuze voor het
concert roet in het eten te gooi
en.
Het concert was gepland in
de uiterwaarden van de Rijn ter
hoogte van de John Frostbrug,
die in 1944 een belangrijke rol
heeft gespeeld bij de bevrijding
van Nederland. Na het hoogwa
ter in februari weigerden verze
keraars echter de schade uit te