Economie en milieu geen tegenpolen
Economie Beurs
OESO verwacht opmars
VS als graanexporteur
MAANDAG 27 FEBRUAR11995
ECONOMISCH KORT
ECONOMIE GESNAPT
WERELDHAVE heeft het directe
beleggingsresultaat van het
vastgoedfonds vorig jaar met
negen procent weten te verbe
teren tot 110,2 miljoen gulden.
Het aantal uitstaande aandelen
Wereldhave werd vorig jaar ver
groot met negen procent. Daar
door blijft de opbrengststijging
per aandeel beperkt tot twee
cent, oftewel 7,40 in plaats van
7,38 gulden. Wereldhave stelt
een dividend voor van 7,25 gul
den of een belastingvrije uitke
ring in de vorm van nieuwe
aandelen. Vorig jaar is onroe
rend goed aangekocht in Groot-
Brittannië en België voor een
totaal van 207 miljoen. Daar
stonden verkopen in het Vere
nigd Koninkrijk en eigen land
tegenover, ter waarde van veer
tig miljoen.
KANTOORLEVERANCIER Van
Dorp Groep heeft in 1994 netto
3,8 miljoen gulden verdiend te
gen 1,2 miljoen in het jaar daar
voor. De autonome omzet daar
entegen zakte met bijna acht
procent door sterke concurren
tie en een sterke vertraging bij
het samenvoegen van twee ves
tigingen. De totale omzet, inclu
sief alle overnamen, ging wel
sterk omhoog. Na de overname
van de Agendagroep begin 1994
trok de omzet aan tot 252 mil
joen, een plusi
BEDRIJVEN hebben in 1993 3.5
miljard gulden uitgegeven aan
opleiding van hun werknemers.
Een kwart van alle werknemers
volgde een of meer opleidingen
of cursussen, aldus cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Hoewel ze nog steeds
het meeste uitgeven aan oplei
dingen (1.750 gulden per werk
nemer), dalen in grote onderne
mingen de kosten per werkne
mer, afgezet tegen de totale
beidskosten. Ook het aantal
volgde opleidingen per honderd
werknemers nam van 1990 toi
en met 1993 af van 56 tot 53.
DE ECONOMIE van Frankrijk,
een van de belangrijkste afzet
markten van Nederland, is het
afgelopen jaar met 2,5 procent
toegenomen. Een jaar eerder
ging de Franse economie nog
met één procent achteruit. De
groei van het binnenlandse pro-
dukt, de totale waarde van alle
geproduceerde goederen en
diensten, kwam in het vierde
kwartaal uit op 0,6 procent. Die
toename kwam hoofdzakelijk
voort uit een aantrekkende ex
port en uit hogere investerin
gen. In het derde kwartaal ging
het BBP met 0,8 procent om
hoog.
ONDERNEMERS waren in
janauri zeer tevreden over zo
wel het aantal orders dat ze bin
nenkregen, als de inhoud van
de orderboeken. De lichte stij
ging van de orderontvangst in
januari is wederom veroorzaakt
door hogere bestellingen uit het
buitenland. De binnenlandse
orderontvangst bleef vrijwel ge
lijk. De bedrijvigheid nam iets
toe, aldus CBS-cijfers. De zich
gunstig ontwikkelende beoor
deling van de orderboeken gaat
in de regel vooraf aan toene
mende produktie. De onderne
mers zelf voorspellen een voor
de tijd van het jaar ongebruike
lijk grote toename van de be
drijvigheid tot en met april.
Voor echte economen zijn het weer zware
tijden. Ze hebben het natuurlijk niet zo
moeilijk als de familie Doofjes in Zwanen
burg die zich in het geluidsgeweld van
Schiphol staande moet houden. Maar
toch. Of het nu gaat om de uitbreiding van
Schiphol, de aanleg van de Betuwelijn, de
bebouwing van het Groene Hart, de keuze
van het traject voor de Hoge-Snelheids-
trein: 'de economie' zou dicteren dat al die
dingen goed voor ons zijn. Er moet im
mers brood op de plank. En denk eens aan
de werkgelegenheid voor tienduizenden
mensen. Geen gezeur over die 5P-baan hij
Schiphol, denk liever vast na over de zes
de. Ja, het kan hier en daar een beetje pijn
doen aan het milieu, 'maar de economi
sche motieven' geven nu eenmaal de
doorslag.
Echte economen hebben met dit soort
redeneringen grote moeite. Zij betreuren
het dat steeds weer hun vak als de vijand
van het milieu wordt neergezet. Dat vaak
'economische' argumenten worden mis
bruikt om de natuur om zeep te helpen. Zij
weten dat economie gaat over de behoef-
Mensen die steeds weer
vervuld willen zien.
Daarnaast willen mensen kunnen genieten
van fraai natuurschoon, van stilte, frisse
lucht en schoon water. Een leefbaar milieu
is een van de menselijke behoeften en
hoort dus bij economie.
De natuur of het natuurlijke milieu is
voor de economie zelfs van heel wezenlijke
betekenis. Niet alleen als consumptiegoed,
maar ook als produktiemiddel. Wie zich
door een fraai landschap beweegt 'consu
meert' natuur. Producenten gebruiken
grondstoffen zoals ertsen, mineralen, hout,
zand, klei, water. Ze gebruiken olie, kolen,
gas. wind en zon als energiebronnen. Het
leefmilieu wordt vaak gezien als een om
hulsel van ons produktie- en consumptie
systeem. Dit laatste onttrekt aan de natuur
grondstoffen en energie. En het gebruikt
diezelfde natuurlijke omgeving als stort
plaats voor afvalstoffen. Letterlijk als ie
mand zijn kapotte fiets in de gracht gooit.
Maar ook via de uitlaatgassen van onze
auto's en via de schoorstenen van de fa
brieken die al die mooie dingen maken
jnze behoeften bevredigen.
wetten
Voor een deel daarvan moeten goederen
en diensten worden geproduceerd. Die
produktie kan belastend zijn voor de
leefomgeving. Sinds de jaren zestig zijn we
ons daar zeker in het dichtbevolkte Ne
derland goed van bewust. Er is intussen
een indrukwekkend geheel van wetten en
overlegstructuren tot stand gekomen om
het milieu te beschermen. De geprodu
ceerde goederen en diensten voorzien im
mers maar in een deel van onze behoeften.
ondoelmatig
Het is niet alleen theoretisch fout, maar
ook praktisch ondoelmatig om milieu en
economie als tegenstrevers op het strijdto
neel te plaatsen. Bij de afweging of een
project (vijfde Schipholbaan, Betuwelijn,
enzovoort) wel of niet moet doorgaan, be
horen inkomen, winst, werk en leefbaar
heid als gelijkwaardige grootheden tegen
elkaar te worden afgewogen. Daarbij is het
denkbaar dat men besluit een landings
baan of een spoorlijn niet aan te leggen
met het oog op de leefbaarheid van de om
geving. Als daarmee de behoeften van de
het meest zijn gediend, is dat een
economisch verantwoord besluit.
Wel is het zo dat je bij de afweging van
alle verschillende belangen tegen een aan
tal problemen oploopt. Ten eerste zijn in
komen en werk eenvoudiger in guldens uit
te drukken dan een leefbare omgeving.
Maar dat mag niet leiden tot het misver
stand dat deze laatste daardoor van min
der gewicht is. Een tweede lastig punt is
dat de positieve effecten van een project
vaak bij andere mensen terechtkomen dan
de negatieve. Heel Nederland ziet zijn in
komen toenemen als Schiphol groot
groeit. Maar de geluidsoverlast, de stank
en het gevaar worden gedragen door de fa
milie Doofjes en hun buren.
ingewikkelder
Nog ingewikkelder wordt het als de effec
ten van de huidige generatie worden gezet
naast die van toekomstige generaties. Ach
ter het steeds meer terrein winnende be
grip duurzame groei zit de gedachte dat de
mensen van nu op zo'n manier in hun be
hoeften moeten voorzien dat de mensen
na ons er geen schade van ondervinden.
Ministers, directeuren, parlementariërs
en actievoerders zouden vruchtbaarder
met elkaar overleggen door economie en
milieu niet meer als tegenpolen neer te
zetten. En door geen quasi-wetenschappe-
lijke 'economische' argumenten te gebrui
ken om het milieu opzij te schuiven. Dat
ze daarbij dan ook veel economen een ple
ziertje doen, is mooi meegenomen.
DR. ROLF SCHÖNDORFF
'Europese Unie verliest terrein
De Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwik
keling (OESO) verwacht dat de
Europese Unie de komende ja
ren als graanexporteur flink wat
terrein zal verliezen aan de Ver
enigde Staten. Het aandeel van
de VS in de tarwe-export van de
25 OESO-landen stijgt in de pe
riode tot de eeuwwisseling van
38 tot naar schatting 45 pro
cent. De EU gaat terug van 24
naar ruim 17 procent. Dit staat
in het rapport The Agricultural
Outlook 1995-2000, dat de Pa-
rijse organisatie vandaag heeft
gepubliceerd.
Wat de landbouwprijzen be
treft voorspelt de OESO dat die
tot en met 2000 niet meer zo
sterk zullen dalen als in de jaren
'80. Volgens het rapport gaan de
prijzen stijgen, van gemiddeld
twee procent per jaar
gere-melkpoeder tot te
ste vier procent voor Argent
graan.
De boterbergen en melkp
sen van weleer lijken voorgr
verleden tijd. Volgens de C
zullen de voorraden boter
magere-melkpoeder flink af£
De OESO voorspelt
groei van
de OESO-landen,
joen ton eind 1994 tot 69 r
joen ton in 2000. Zij schrijft
ontwikkeling toe aan de gi
van de EU-reserve als gev^lf
van het feit dat de
duktie in Europa blijft groei Ie
terwijl de gesubsidieerde
op grond van afspraken
kader van de GATT (Algernon
Overeenkomst inzake Han|al
en Tarieven) aan banden
legd.
Belgische bladen naar Audai®
BRUSSEL ANP
De Nederlandse uitgever Audax heeft overeenstemming benm
met de Vlaamse Uitgeversmaatschappij (VUM) over de overna
van drie tijdschriften. Het gaat om het Zondagsblad, EOS en
Gids. Volgens het dagblad De Financieel Ekonomische Tijd ha
Audax de aankoop 8 maart aan de aandeelhouders voor. Auda Iv
uitgever van de weekbladen Aktueel en Weekend en het maai e
blad Esquire. Daarnaast is het bedrijf actief in de distributiesecto
Behalve Audax was ook de VNU geïnteresseerd in de bladen,
gesprekken met de Haarlemse uitgeverij werden echter stopgei
Door de overeenkomst voorkomt Audax dat de gehele VlaariE|
markt voor programmabladen in handen komt van VNU. Die he
al Humo, TV Express en TV Blad in handen. TV Gids (oplage rc g
750.000) is het enige Vlaamse programmablad dat het VNU-ce
cern nog niet heeft ingelijfd.
BINNENLANDSEAANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEÜRS
batenburg beh,
beers
19,90 19,60 goudavu
57,70 57,50 grolschcert.
35,701 35,10e grolschdiv'9E
201.50 200.50 grontmi,
131.00 131,00 groothandelsf
52.00 52,00 gti holding
37.20 36,80 h dougl.pref
420,00 420,00 hagemeyer
64,70 64,70 hemeken hc
99,50 99,50
26,00 26,00 newayselectr.
28,50 28,20
292,20 292,20
27.90 27,80
31,90 32.00
1487.00 1487.00
1365.00 1365,00
1360,00 1360,00
900.00 900,00 kiene holdi
ie holding
knpbtcum
95,00 95,00
40,50 40.50
163,00 164,00
7,37e 7.35
51,50 51,70
10 25,10 gistbroc.c.
00 315.00 heineken
20 80,20 hoogovensc
00 35,80 pakhoed
00 2125,00 stork
163,50 163,50 krasnapolsky
67.70 67.20 landré&ghnd
56,00 55,80 tulip computer
142,50 142,50 tvrent kabel c
49,00 49,00 ubbmk
geiderse papier
42,00 42,00
12,50 82,50 nbm-amsteil.
203,50 201,00
1655,00 1625.00
60.80 60,80
div'95 122,00 122,00
23,20 23,00
505,00 505,00 weina
93,00 93,00 west inv
125,00 125,00 west inv
175,00 175,00 westers
19.30 19,30 weweier
2575,00 2575,00 wolft, bi
52,70 52 70 wolt klu
70,30
113,80
54,80
24/02/94 54.00 06/10/94 59,90
09/01/95 90,20 27/06/94 113.60
10/02/95 42,80 07/07/94 52,90
26/04/94 188,40
01/03/94 31,90
24/02/94 62,60
05/04/94 198.90
02/03/94 133,90
18,60 08/03/94 14,50 27/06/94 16.40
22,30 28/02/94 9,50 15/12/94 10,90
07/10/94 73,10
07/10/94 44,50
20/06/94 256,00
265,00
83,00
93,50
14/03/94 41,40
22/12/94 206,50
29/08/94 55,20
54,00
211,70
59,80
07/03/94 68,50
24/02/94 72,10
04/08/94 41,60
85,30
89,50
56,90
07/10/94 81,30
09/12/94 48,00
06/02/95 42,10 27/06/94 52,40
22/09/94 187,40
13/05/94 47,70
12/04/94 69,80
24/02/94 43,30
27/09/94 83,50
27/06/94 46.60
29/08/94 44,90 24/02/94 53,60
86,10 10/02/95 70,80 25/10/94 80,70
50,30 22/04/94 40,30 03/03/94 44,60
217,80 24/02/94 178,40 27/06/94 201,30
56,50 29/04/94 44,10 01/12/94 47,10
203,00 02/09/94 164,50 27/06/94 184,60
129,50 02/01/95 101,20 21/06/94 124,10
112,30
52,40
190,50
32,00
67,70
255,00
74,60
77,30
46,50
183,50
124,50
31,90
67,70
0 197,00
0 133,50
16,20
10,90
58,10
51,40
82,70
46,50
53,70
80,70
ei 400,00 20 5,20
5,00 70 1.50 a
jr 760.00 10 6,30
rt 710,00 50 0.70 a 0l{
.Ir
ei 740,00 200 18,30 22,
rt 190,00 192
apr 220,00 55
jul 200,00 15
o98210,00 10
EDELMETALEN
NOTERINGEN BIJGEWERKT TOT 11.00 UUR
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
f
gedaan en laten
h) hoogste koers in 12 mnd.
g
bieden en ex dividend
Ij laagste koers in 12 mnd.
laten en ex dividend
vk vorige koers (slotkoers)
gedaan en laten ex dividend
Ik laatste koers
gedaan en bieden ex dividend
a laten
ho
hoogste koers
b bieden
la
laagste koers
c ex claim
stopkoers
d ex dividend
sk
slotkoers
e gedaan en bieden
sk2
slotkoers'2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
BUITENLANDSE AANDELEN
36,70 37,00 generale
33,30 33,40 general r
51,00 52,001 gillette
55,50 55,00 polaroid
42,50 42,20 quaker
79,20 79.20 reed int.
36.00 36,00 ricoh comp ye
62.50 64,00
i4,00 norsk hydro nkr
STAATSLENINGEN
nl 101/4 86-96
nl 101/4 87-97
nl 9 901-11-00
104,05 104,05
101,55 101,77
98,22 98,60
00 100,02 bng 63/4 93-08
108,00 108,20 nl 7 891-11-99 99,85 100,05
107.25 107.50
105,85 106,05
104,45 104,65
104,25 104,75
13,75 nl 63/4 86-96 100,85 100,85
100,50 100,50
asdevbnk83/8 92
bng 75/8 92-02
bng 71/2 94-00
bng 73/889-01
bng 71/8 89-99
bng 7 93-99
bng793-03
bng 7 94-99
bng 63/4 93-0f
bng61/2 86-11
bng 61/4 9-
bng 51/4 94-yt
wig 090-02
dbn 73/4 78a
cibn 73/4 89
7,88 105,10 105,20
8,92 101,00 101,00
7,99 101,90 101,90
7,08 102,20 102.20
7,69 107,30 107,30
7,18 100,30 100.20
7,00 100.90 100,90
7,56 96,50 96,75
105,70 105.70
103.00 103,50 b
6,83 96,95 96.95 Ikb fin 53/4 94
6,75 94,50 94.50 meesp61/294
3,81 107,30 - 107,50- meesp693
10,09 61,60 62,10 - meespO89-99
7,73 101,50 101.50 ngu 7 94p99
6,64 99 15 99,22 nib 9 92 97
7.66 90,50 90,50 -nib 53/4 93-99
7,70 100,33 100,28
7.52 100,50 100.55
7.11 101,95 - 101,75
7,48 99,20 99,45
7.12 100,00 99,95
6,94 100,20 100,20
91,60 91,80
8,09 104,40 104.30
8,15 102,30 101.80
7.43 100,80 100.40
6,75 100,35 100.25
7,35 100,50 100,60 snsgr 61/2 94p01
6.91 97,60 97,60 sns gr 6 93p99
102,00 102,00
7,36 100,75 100,70
7,56 94,40 94,30
6,20 100,30 100,30
7,02 105,35 105.40
7,13 100,80 100.90
7,35 103,00 103,00
6,96 100,10 100,00
7,17 100,30 100,25
7,00 100,40 100,40
7,72 104,80 104,90
7,42 103,20 103,20
6,78 100,80 100,80
7,27 103,00 103,10
- 22,70 - 22,10
8.18 100,45 100,45
- 100,30 100,20
8,11 94.15 94,10
6,65 104,10 104,20
7,71 101,90 101,95
6,26 101,80 101,80
7.16 101,30 101,30
6,83 103,40 103,30
99,70 99,70
rt 180,00 100 15,00
rt 185.00 28 20,00
>r 140,00 18 1,90 b
19,00 20 0.40 a
mrt410,00 348
mrt415,00 115
mrt 420,00 15
n96 95,00 10
rt 190,00 33
Amsterdam - Prijzen van vorige t
14.00 uur:
onbewerkt 19,810-20,410
vorige 19,870-20,470
bewerkt 22,010
vorige 22,070
lat] u
4,00 3,20 phil
>r 190,00 155 3.30
jl 195,00 12
>r 185,00 242
jl 190,00 63 7,30
20,00 16 34,00
o98 35,00 20 22,00
CONTANT VREEMD GELE
mrt415.00 33 4.60 6,60a
1,110
26,90
109,50 li:
BELEGGINGSFONDSEN
113,50 113,50
89,30 88,50
82,70 82,50
81,70 donau fonds
118.00
158*60
engholl lecpr
eng.holl 2epr.
eng holl.tn
73,90 73,90
61,20 62,30
37,10 37,10
145,00 145,00
84.10 84.10
10,60 10,60
26,00 26,00
mg bnk oblig.fds
mg bnk rentegr I
mg bnk spaard.f
11,20 esmeralda part. 35,20 34,60
91,90 92,10
101.90 101,90 nl 61/4 86-96 100,20 100,20
102,45 102,60 nl 61/4 87-97 99,98 100,03
31,10 30,50
51,70 51,00
95,20 93,10 gafam.i
50,00 49,60 gafbtrl
1230,40 1230,40 gaf dm l
118,60 118,60
89,10 88,70 galgl.m
111,00 - germancityes
88.60 88.00 gim global cm
103.10 103.10 goyafund
99,10 99.10 groeigarant
120,30 120,00 holl.oblig.fonc
21,50 21,50 holl.pacificf.
94,50 94,60 hooge huys hypf
93,30 93,50 mgbnkgeldm.fds
103,00 102,50 mgbnkglob.fund
65,80 64,00
lap md alphayen
japan (und eert.
25,30 24,80
16,00 15,70
60,90 60,20
58,10 58,10
55,05 55,05
130,90
- 106',70
12340
63,90
104,20
suezliq.groeil.
technology turn
12,50 12,50 tolsteeg, beleggmii
76,60 76.40 trans europef.
12,15 12,05
295,40 295,00
56,60 56,60
57,30 56,90
29,50 29,60 vsb rente fonds
569,00 569,00 wbomt.bel.mi)
100,70
109A0
36,20 35,60
86,70 86.70
10,80 10,80
62,30 61,90
61,78 61,78
57,60 57,50
48,40 48,40
60,40 60,40
172,60 172,70
121,50 119,30
