WILDE
WUNDAGEN
Kok blijft bij half
miljard Betuwelijn
Binnenland
Wetenschappelijk weer
Dek en ei met Indonesië
Milieubeweging bereid
vuile handen te maken
Oeps, de buitenwereld
Tekort aan
F16-vliegers
)hilips weer op koers, maar Jan Timmer wil meer
U krijgt elke tweede fles
wijn van dezelfde soort voor
de halve prijs op vrijdag
24 en zaterdag 25 februariP
GALL^GALL
Altijd iets bijzonders.
ÜDERDAG 23 FEBRUAR11995
CPD Geassocieerde Pers Dienste
linezen bang voor huisnummer
De Chinese familie Kim in het Utrechtse Eist wil koste
Bcöst af van het huisnummer 164-C van hun nieuw te bou-
woning aan de Rijksstraatweg. In de Chinese symboliek
Tjt het getal 164 verband met het naderen van de dood. Dub-
hmpzalig is de 'C' in het huisnummer! De klank van die let-
Jtaat eveneens voor de dood. In een brief vraagt de familie
I de gemeente Rhenen met klem het huisummer te verande-
|ereldnatuurfonds groeit als kool
haag» Het ledental van het Wereldnatuurfonds is het afgelo-
verdubbeld van 350.000 naar 700.000. Deze opmerkelij-
Krong is vooral te danken aan de een televisie-marathon op
P ommerciële zender RTL in het najaar van 1993. De Neder-
lse afdeling van het fonds zag zijn inkomen stijgen van 36
r 56 miljoen gulden. De milieuorganisatie is niet bang dat de
selinge aanwas van donateurs even snel weer verdwijnt.
is ledental is het afgelopen jaar redelijk stabiel gebleven", al-
woordvoerster M. van Campen.
|j mson blijft sponsor popfestivals
'•9 ningen Samson blijft optreden als geldschieter van popcon-
1.9 en. Het shagmerk van de Groningse firma Niemeyer brengt
waarschuwing aan op nieuw te drukken reclamemateriaal.
gebeurt omdat het college van beroep van de Reclame Code
nmissie heeft bepaald dat op de posters die Samson afgelo-
9 zomer tijdens Parkpop ophing ten onrechte een waarschu-
9 g ontbrak over de schadelijke gevolgen van roken. Samson
tvoortaan reclame-uitingen op podia aan de eisen aan.
n Tinbergen-beurs voor studenten
•9 haag» Studenten van Nederlandse hogescholen en universi-
■9 en en studenten uit ontwikkelingslanden kunnen vanaf sep-
•9)iber in eikaars land gaan studeren. Het geld voor de uitwisse-
komt uit de 'Jan Tinbergen-beurs', genoemd naar de vorig
.91 overleden Nederlandse econoom en Nobelprijswinnaar. Dit
9;iben de ministers Pronk (Ontwikkelingssamenwerking), Rit-
45 (Onderwijs) en Van Aartsen (Landbouw en Visserij) gisteren
95 loten. Jaarlijks is er een bedrag van 630.000 gulden beschik-
9r-
5 jbewijs gehaald; direct verongelukt
hel Een 18-jarige jongeman uit het Brabantse Uden is gis-
Eiddag in Veghel met een motor dodelijk verongelukt. Dat
urde slechts enkele uren nadat hij was geslaagd voor zijn
ewijs. Het slachtofffer reed in een bocht tegen een stoeprand,
en overleed ter plaatse. Het slachtoffer bestuurde een motor
i de rijschool. Hij was na het examen op weg naar huis.
i imigrant mag twee passen hebben
haag» Buitenlanders die Nederlander willen worden, mogen
initief ook hun oorspronkelijke nationaliteit behouden. Ze
(ben dan twee paspoorten. De Tweede Kamer is gisteren
95 ils al verwacht akkoord gegaan met dit voorstel van staats-
retaris Schmitz (Justitie). Het voorstel haalde het dankzij de
un van oppositiepartij CDA. Dat het kabinet geen plannen
ift het stemrecht voor buitenlanders uit te breiden tot provin-
Ie en landelijke verkiezingen gaf voor het CDA de doorslag,
coalitie was verdeeld: PvdA en P66 steunden Schmitz, de
niet.
'51iaag gpd
5|erland en Indonesië gaan
wetenschappelijk terrein
samenwerken. De Konink-
Nederlandse Academie van
genschappen (KNAW) heeft
tien projecten van Neder-
Ise universiteiten goedge-
rd. Daarmee is een eind ge-
5 len aan een impasse van
jaar in de relatie tussen de
e landen,
j de goedgekeurde projec-
gaat het om onderzoeken
veldwerk van de universitei-
van Leiden, Utrecht, Wage-
gen en Amsterdam. De
meeste projecten werden inge
diend door de Leidse universi
teit en het in Leiden gevestigde
Koninklijk Instituut voor Taal-,
Land- en Volkenkunde.
De relatie tussen Nederland
en Indonesië raakte in 1992 in
een impasse toen Jakarta de
ontwikkelingsrelatie met het
voormalige moederland ver
brak. De Tweede Kamer had
zich gestoord aan het geweld op
Oost-Timor eerder dat jaar. Ook
minister Pronk (ontwikkelings
samenwerking) uitte zich kri
tisch over het optreden van de
Indonesische militairen op dat
eiland.
'Wallage heeft
zelf een hoog
spuit elf-gehalte'
Minister Van Mierlo vindt dat
PvdA-fractieleider Wallage be
zig is de sfeer in de coalitie te
verpesten. Wallage noemde de
leider van D66 'spuit elf toen
deze liet weten dat er geld moet
komen om de Betuwelijn op
sommige plaatsen milieuvrien
delijker te maken. „Zo'n opmer
king zegt veel over het niveau
van Wallage en ik wens niet op
zo'n manier door hem behan
deld te worden", zei een hevig
gepikeerde Van Mierlo gister
avond op een verkiezingsbij
eenkomst van zijn partij in Bre
da.
„Het begint een beetje het re
cept van Wallage te worden om
mensen op deze manier af te
pellen en dat is zeer vernede
rend. Ik zou zoiets toch nooit
over premier Kok zeggen. Wal
lage probeert met opzet men
sen te kleineren en dat mag
niet. Zelfs niet in verkiezings
tijd. Wallage moet echt oppas
sen, want op zo'n manier ga je
niet met elkaar om."
„Bij alle beslissingen van het
kabinet heeft D66 zich sterk ge
maakt voor de milieu-aspecten,
maar we moeten accepteren dat
we het niet alleen voor het zeg
gen hebben in de coalitie. In elk
geval is het huidige besluit over
Schiphol aanzienlijk beter voor
het milieu dan het voorstel van
het vorige kabinet, en dat is on
ze verdienste. Ten aanzien van
de Betuwelijn hebben we be
reikt dat er geld komt voor de
vijf belangrijkste knelpunten."
Doorbraak van
geldautomaat
is een feit
amsterdam gpd
De definitieve doorbraak van
de geldautomaat in Nederland
is een feit. Van de Nederlan
ders heeft 87 procent een pas
met pincode, 4 procent meer
dan in 1993 en 9 procent meer
dan twee jaar geleden. De op
mars van de klantenkaart of -
pas is daarentegen tot stilstand
gekomen. Eind 1994 had onge
veer 13 procent van de Neder
landse huishoudens zo'n kaart,
even veel als het jaar ervoor.
Dat blijkt uit een recente en
quête van Swoka, een instituut
voor consumentenonderzoek.
Niet alleen hebben heel ve
len een pinpas, tevens haalt 45
procent één of meer keer per
week geld uit de muur. De
weerzin van 65-plussers tegen
de pas blijft ferm: 35 procent
heeft 'm niet, ongeveer even
veel als in 1993. Onder de jon
geren tot en met 24 jaar die
een bank- of girorekening heb
ben scoort de pinpas voor het
eerst-100 procent. Het aantal
creditcards groeit ook, in 1992
had 18 procent van de Neder
landers er een, in '93 22 pro
cent en in '94 24 procent.
Groen Links boos, Van Mierlo tevreden
Geregeld overleg met kabinet
DEN HAAG GPD
Premier Kok blijft bij zijn uitlating dat voor aanpassingen
aan de Betuwelijn niet meer dan een half miljard gulden
beschikbaar is. Volgens de premier ontbreekt het geld
om meer te doen, gezien de andere projecten die de ko
mende tien jaar in Nederland moeten worden gereali
seerd.
DEN HAAG GPD-ANP
Kok werd gisteren in de Tweede
Kamer door de fractieleiders
Rosenmöller (Groen Links) en
Heerma (CDA) ter verantwoor
ding geroepen voor zijn uit
spraak.
Rosenmöller was vooral boos
dat die uitspraak kwam vlak na
dat de premier in de Tweede
Kamer had gezegd dat hij 'van
wege de zorgvuldigheid' geen
bedragen kon noemen. Boven
dien gedraagt de premier zich
als een boekhouder door uit te
gaan van bedragen in plaats van
de best mogelijke inpassing van
de lijn, meent de Groen Links
fractieleider. Hij zei dat de pre
mier in elk geval aan moet ge
ven welke knelpunten worden
aangepakt. De commissie-Her
mans, die onderzoek deed naar
de lijn, noemde er vijf. Oplos
sing van deze knelpunten kost
zo'n 1,2 miljard gulden.
Kok hield de Tweede Kamer
voor dat het huidige ontwerp
van de Betuwelijn al stukken
beter is dan het aanvankelijk
was. Ook sprak hij tegen dat het
vorige kabinet had verzuimd
voldoende steun in de regio te
verwerven voor de spoorlijn van
Rotterdam naar Duitsland.
D66-woordvoerster Versnel
werd fel aangepakt door Rosen
möller, omdat haar partij geen
duidelijkheid wil geven over
welke knelpunten moeten wor
den aangepakt. Versnel herhaal
de dat de Betuwelijn zoals die er
nu ligt voor haar partij niet ac
ceptabel is, maar bleef bij haar
weigering aan te geven wdar
verbeteringen moeten komen.
D66-leider Van Mierlo zei gis
teren op een partijbijeenkomst
in Breda dat hij op zichzelf niet
ontevreden is met de opmer
king van premier Kok. „Mijn
bestuurlijke ervaring leert, dat
bij dergelijke geladen onderwer
pen een eenmaal genoemd be
drag in de praktijk gaat gelden
als een minimum. Als het meer
wordt, is dus hgt eerste half mil
jard al binnen", aldus Van Mier
lo, die tevens minister van bui
tenlandse zaken is.
Eerder reageerde de WD al
op Koks opmerkingen dat een
half miljard het maximum moet
zijn. De liberale minister van
verkeer, Jorritsma, en WD-frac-
tieleider Bolkestein schaarden
zich achter de premier.
De milieubeweging en het kabi
net willen een paar keer per jaar
met elkaar overleggen over gro
te projecten die op stapel staan,
zoals de Betuwelijn of de uit
breiding van Schiphol. De
milieubeweging hoopt daarmee
in een vroeg stadium invloed te
kunnen uitoefenen op plannen
waarbij de belangen van natuur
en milieu in het geding zijn.
Daarmee neemt de milieube
weging welbewust het risico
vuile handen te maken.
Naast minister De Boer van
milieu waren gisteren bij de
eerste ontmoeting de ministers
Jorritsma van verkeer, Wijers
van economische zaken en Van
Aartsen van landbouw aanwe
zig. De milieubeweging werd
vertegenwoordigd door de
voorzitters van Natuur en
Milieu, Natuurmonumenten,
het Wereldnatuurfonds, de Vo
gelbescherming en de Unie van
Landschappen.
„We willen voorkomen dat
partijen vastgroeien in hun
standpunten en aan het eind
van de rit alleen nog maar njet
kunnen roepen", verwoordde
Pieter Winsemius, voorzitter
van Natuurmonumenten, de
bedoeling van de bijeenkom
sten. De milieu-organisaties
willen gedurende een jaar of an
derhalf bezien wat deze aanpak
oplevert.
Met dit overleg nemen de
milieu-organisaties welbewust
het risico dat ze medeverant
woordelijk worden voor plan
nen. „Het is wel makkelijk om
met schone handen te blijven
zitten", aldus Ria Beckers, voor
zitter van de stichting Natuur
en Milieu. Ze wees er op dat het
kabinet ook belang heeft bij de
gesprekken, omdat goed overleg
het draagvlak vergroot dat no
dig is om ingrijpende besluiten
te nemen.
De organisaties verwijten het
vorige kabinet geen oor te heb
ben gehad voor hun opvattin
gen. „Mij is de afgelopen zes
jaar nooit wat gevraagd", zei
Winsemius. Beckers meent dat
de grote problemen rond de uit
breiding van Schiphol en de Be
tuwelijn aan dat vorige kabinet
te danken zijn. „Wij zijn op een
rijdende trein gesprongen en
het huidige kabinet ook." Bec
kers zei te beseffen dat er eco
nomisch gezien af en toe din
gen noodzakelijk zijn die strijdig
zijn met het milieubelang. De
delegatie wilde inhoudelijk niets
kwijt over de zaken die aan de
orde waren tijdens het gesprek
met de bewindslieden.
Patiënt dood ondanks nieuw hart
zaandam. gpd
De Zaanse hartpatiënt Theo
Kemper (44) is dinsdagnacht
onverwacht overleden aan
een hersenbloeding. De
Zaandammer spande in au
gustus een kort geding aan te
gen Nationale Nederlanden.
De maatschappij weigerde
zijn harttransplantatie in Bel
gië te betalen omdat artsen
hem, ook met een nieuw hart,
hadden voorspeld dat hij niet
lang meer te leven zou heb
ben. Nationale Nederlanden
verloor het geding. In januari
kreeg Kemper zijn donorhart.
40*.
Leeuwarden 't Zal je maar gebeuren. Ben je in december geboren, heb je daarna beschermd in het familiehol
gezeten, en plotseling neemt je moeder je mee in het volle licht van die enge buitenwereld. Dat overkwam
gisteren drie Aziatische kleinklauwottertjes in het Leeuwarder otterpark Aqualutra. Geïmponeerd maar ook
nieuwsgierig keken ze onder leiding van hun moeder in het rond. foto anp hans steinmeier
Vrouwen eisen
dat pil blijft
in fondspakket
DEN HAAG ANP
De actiegroep Wij Vrouwen Ei
sen wil samen met andere vrou
wenorganisaties gaan strijden
om de pil in het ziekenfonds te
houden. Wij Vrouwen Eisen
vindt dat de pil collectief moet
worden gefinancierd. „Anders
worden de lasten weer alleen af
gewenteld op vrouwen. Dat is
niet solidair", zegt L. Bijleveld
van Wij Vrouwen Eisen.
Minister Borst (volksgezond
heid) wil de pil uit het zieken
fonds schrappen. Vrouwen bo
ven de 18 of ouder moeten dan,
net zoals voor condooms, zelf
gaan betalen voor het anticon
ceptiemiddel. De maatregel is
onderdeel van de bezuinigingen
in de volksgezondheidseclor.
Wij Vrouwen Eisen is in de jaren
tachtig bekend geworden met
acties voor legalisering van
abortus.
trondheim gpd
Bij de luchtmacht dreigt een
groot tekort aan ervaren piloten
voor de straaljagers van het type
F16. Bijna alle F16-vliegers van
wie dit of komend jaar het acht
jarig contract afloopt, zullen
kiezen voor een beter betaalde
baan in de burgerluchtvaart.
Dit zei gisteren de plaatsver
vangend directeur operaties van
de luchtmacht, generaal
B. Macco, bij een bezoek aan
een F16-eenheid in hel Noorse
Bödö. Tien F16's doen daar mee
aan de NAVO-oefening 'Strong
Resolve*.
De luchtmacht heeft inmid
dels een advertentiecampagne
op touw gezet om meer kandi
daten te werven voor de F16's.
Probleem is dat de luchtmacht
ook vliegers zoekt voor andere
soorten toestellen. „Dan vis je
in dezelfde vijver", aldus Mac-
'et draait niet om snelle jongens maar om koffie-apparaten
n haag marien van den bos
ifred van essen
immer weg uit de Philips-top? Een
ntspannen Jan Timmer veroorloofde
ch gisteren bij de presentatie van de
arcijfers over 1994 een grapje over die
ardnekkige speculaties van de laatste
laanden. „Ik blijf geen dag langer dan
bsoluut noodzakelijk, maar dat bete-
:nt niet dat ik dus van plan ben op
orte termijn weg te gaan."
Philips staat weer op de rails. De om-
et groeide in 1994 gezond (plus 4 pro
ent tot 61 miljard gulden), de winst
teeg zelfs nog meer dan de Philips-top
ad zien aankomen. En volgens analis-
:n mogen de aandeelhouders niet
iopperen met het uitgekeerde divi-
end van 1,25 gulden per aandeel (in
993 was het twee kwartjes).
Maar volgens Timmer, maandag 62
lar geworden, is zijn'karwei niet af. In
e woorden van zijn rechterhand Dud-
:y Eustace, de financiële man: „We zijn
niet in staat geweest alle cylinders
egelijk te laten ontbranden." Zo loopt
ijvoorbeeld de afdeling 'professionele
(rodukten' nog uit de pas, met een om-
etdaling van 2 procent, en een bru-
overlies van 100 miljoen op 8,7 miljard
mzet.
De Operatie Centurion, die het con
tent uit een peilloze diepte weer terug
noet brengen op het niveau van de in-
ernationale concurrentie, gaat door, zei
"immer, „maar zonder gigantisch grote
vijzigingen" in de organisatie. Geen
(ieuwe ronde van grootschalige inkrim
pingen dus. Maar de onderneming zal
vel voortdurend van vorm en inhoud
•lijven veranderen, gelijk op met de
dsselende eisen die de markt en de
:onsumenten stellen. „Kwaliteit van de
•rodukten staat voorop", aldus Timmer.
)e investeringen worden opgevoerd,
owel voor de aankoop van onderne-
ningen die strategische aanvullingen
tinnen bieden op wat Philips zelf al
Öoet, als voor onderzoek en produktont-
Jan Timmer kon op zijn persconferentie breed lachen. Wankelde Philips een paar jaar
geleden nog op de rand van de afgrond, tegenwoordig gaat het het concern weer naar
den vleze. foto anp marcel antonisse
^ikkeling.
Timmer beklaagde zich opnieuw over
de 'overdreven aandacht' voor
'glamourartikelen' als de digitale casset
terecorder DCC en de interactieve CD-I
(spelletjes, encyclopedie, speelfilms).
Beide produkten kunnen rekenen op
een uiterst sceptische pers, omdat ze
maar niet goed uit de startblokken wil
len komen. Nog altijd zijn er geen mil
joen CD-I's verkocht. Maar: „Die pro
dukten zijn niet zo belangrijk als de
hoeveelheid aandacht die ze krijgen",
vindt Timmer. „Als bijvoorbeeld alle
verkochte cassetterecorders in één klap
zouden zijn vervangen door DCC's, zou
dat een invloed hebben op de omzet
van Philips van slechts een half pro
cent."
De concerntopman kwam gisteren
met de verrassende, op vaderlijke toon
uitgesproken verklaring dat Philips de
aantallen exprès laag heeft gehouden.
„We hebben de markt afgetast", zei hij.
Bij de geforceerd lage prijzen van DCC
„is dat te kostbaar om in miljoenenop
lagen over de hele wereld te doen."
„Nieuwe dingen gaan altijd lang
zaam", doceerde Timmer. Dat de top
man van Philips-dochter Polygram
dinsdag in Londen DCC nog typeerde
als 'bijna dood en op zijn minst op de
intensive care' wuifde Timmer weg. „Bij
die snelle jongens van de muziekwereld
regeert de hype. Het succes van de CD is
ook niet dankzij de muziekindustrie
ontstaan, maar door ons."
Timmer hamerde erop dat Philips wel
dagelijks bezig is met hef uitvinden van
nieuwe dingen ('de slogan: Philips in
vents for you) maar dat dat net zo goed
broodroosters, koffiekannen en TV-toe
stellen kunnen zijn. Dat soort produk
ten zorgt nu eenmaal voor de bulk van
de omzet.
Het concern verdient het meest aan
beeldbuizen en chips (die produkten
zitten samen in de divisie 'componen
ten en halfgeleiders': omzet 12,4 mil
jard, brutowinst 1,6 miljard), aan'lam
pen (omzet 8,2 miljard gulden, bruto
winst 938 miljoen) en aan de Philisha-
ves, koffiezetters en broodroosters (12,5
miljard omzet, brutowinst 1,2 miljard).
De verdiensten in de video- en audio-
apparatuur moeten omhoog van 2 pro
cent bruto (449 miljoen) naar 4 procent,
zette Timmer het streven van de Eind-
hovense elektronicagigant neer.
Hij beklemtoonde daarnaast het stra
tegische belang van technologisch voor
aanstaande ondernemingen, zoals het
Duitse Grundig en PKI. Ze maken alle
bei nog steeds verlies, maar ook zonder
winst zijn ze volgens Timmer van be
lang. Door PK3 (telecommunicatie), de
platte-beeldschermfabriek (LCD's) in
Eindhoven, de chipsfabrieken in Nijme
gen en Taiwan en door de vooraan
staande positie in de beeldbuizenpro-
duktie beschikt Philips over kennis die
zeer van pas komt. Dat komt vooral
doordat langzamerhand veel geschei
den markten en technieken worden ge
combineerd. Te denken valt aan com
puters die tegelijk dienen als televisie en
fax.
Ondanks de gunstige wending die
Philips onder het bewind van Timmer
heeft weten te nemen, lijken de beleg
gers de zaak nog niet helemaal te ver
trouwen. Een analist van een Neder
landse bank. die alle koersen eens onder
elkaar zette en optelde, kwam tot de
verrassende ontdekking dat de waarde
van het Philips-aandeel zwaar is onder
gewaardeerd. Als om het onvoorspelba
re, psychologische spel op de effecten-
markt te onderstrepen, daalde de waar
de van het Philips-aandeel gisteren gek
genoeg van 56,30 gulden naar 55,60.
Daar moet Timmer van balen. Al is het
misschien en pleister op de wonde dat
alle internationale fondsen in Amster
dam te lijden hadden van de onzeker
heden rond de Mexicaanse, Amerikaan
se, Italiaanse en andere munten.
"Port, Sherry cn Vermouth uitgezonderd. Geniet, maar drink met mate Voor uw dichtstbijzijnde Gall Gall bel: 02503-60555.
