Positie minister
Pasqua onzeker
Karen in Myanmar geslagen, maar nog niet verslagen
Buitenland
Israël ontkent gesprekken met Iran
affia doet
Rituele kus
r i de ban
Roep om doodstraf
Aristide ontslaat legertop
en schuift verkiezingen op
Vijfduizend dollar per dode boef
■f
ISDAG 21 FEBRUAR11995
J leense stranden vervuild
Press DPA Deut
pgNHAGENNaar schatting 50 kilometer Noordzeestrand in het
idoosten van Denemarken is vervuild met stookolie. De ver-
iling werd voor het eerst afgelopen zaterdag gesignaleerd en is
niddels aangetroffen van Fanoe in het zuiden tot aan Gaerup
het noorden. Waar de vervuiling vandaan komt is niet be
nd. De dader kan een voorbijvarend schip zijn of een van de
eplatforms op de Noordzee, zeggen Deense experts.
33 iraël wil kernwapenverdrag tekenen
iLEM Israël overweegt voor het eerst het Non-Proliferatie-
Jrdrag (het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens) te
56I idertekenen. Dit zou gebeuren twee jaar na parafering van vre-
jakkoorden met alle landen in het Midden-Oosten, zo meldde
blad Ha'aretz vandaag. Zo'n tijdsbepaling had Israël nog
,%oit gegeven. Met de koerswijziging wil Israël een ernstige cri-
in zijn betrekkingen met Egypte voorkomen.
-Jigerese premier weggestemd
pl^MEY. De Nigerese premier Cissé is gisteren door het parle-
ent in Niamey in een motie van wantrouwen met 43 tegen 40
"IE immen weggestemd omdat hij 'niet bekwaam is om het land
^52 regeren'. Hij was pas op 7 februari tegen de zin van een meer-
jrqd rheid in het parlement benoemd door president Ousmane.
'aus in juni naar België
jssel Paus Johannes Paulus II brengt op 3 en 4 juni een kort
zoek aan België voor de zaligverklaring van pater Damiaen.
it gaat om een ingekorte versie van de reis die de paus vorig
ir naar België zou maken, maar die moest worden afgezegd
erh dat de paus bij een val zijn heup had gebroken,
na
nnjechter Garzón mag verder speuren
idridDe rechtbank in Madrid die belast is met terreurdaden,
eft gisteren onderzoeksrechter Baltasar Garzón groen licht ge
ven om te onderzoeken of de moordaanslagen op vermeende
len van de Baskische afscheidingsbeweging ETA zijn gefinan-
ird uit een geheim fonds van het ministerie van binnenlandse
ken. Tot nu toe had de Spaanse regering Garzón informatie
er het geheime fonds geweigerd.
•ud-vice-president Uganda leert lezen
ipala» De voormalige vice-president Adrifi van Uganda heeft
jmi) 70-jarige leeftijd besloten lezen en schrijven te leren. Sinds
Jrig jaar zit hij op een lagere school. Volgens het blad New Vi-
lué>«, dat in Kampala verschijnt, is Adrifi, die in de tijd van dicta-
_^r Idi Amin vice-president was, een zeer goede leerling. Hij kon
jlfs van de eerste klas direct door naar de derde.
50
^■Jlimsters verlaten Turkse regering
ikara De sociaaldemocratische ministers in de Turkse rege-
?4ig hebben gisteren hun ontslag ingediend omdat hun partij,
-32? Sociaaldemocratische Populistische Partij (SHP), in het week-
nde was gefuseerd met de Republikeinse Volkspartij (CHP), die
i de oppositie zit. De regeringsleden van de andere coalitiepar-
toflj, de Partij van het rechte pad (DYP) van-premier Tansu (giller,
èhouden hun post in de Turkse regering.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
se Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press International
Afluisterschandaal brengt Franse premier in verlegenheid
parijs hans gertsen
De Franse premier Edouard Balladur is ernstig in verle
genheid gebracht door een afluisterschandaal dat steeds
grotere proporties aanneemt. Vandaag heeft Jacques
Franquet het hoofd van de gerechtelijke politie zijn
ontslag ingediend. Het is zelfs niet uitgesloten dat Fran-
quets directe baas, minister Charles Pasqua (binnenland
se zaken), moet aftreden. Pasqua lijkt een uiterst dubieu
ze rol in de zaak te hebben gespeeld.
een Parijse luchthaven, vlak na
dat hij een miljoen franc had
aangenomen van de met Char
les Pasqua bevriende RPR-poli-
ticus Didier Schuller. Volgens
Schuller had de psychiater hem
gechanteerd. In ruil voor een
miljoen franc zou de psychiater
hebben beloofd zijn invloed aan
te wenden om het politiek zeer
explosieve corruptie-onderzoek
in de doofpot te werken. Vol
gens de psychiater was het wer
kelijke doel van de afluister
praktijken echter het in diskre
diet brengen van de familie Ma-
réchal. President Mitterrand
greep persoonlijk in om het
dossier te redden.
Balladur, behalve premier ook
kandidaat voor de opvolging
van Mitterrand, verdedigde de
correspondent
Oorzaak van alle tumult is een
afluisteractie door de politie
waarvoor een onder Balladurs
directe verantwoordelijkheid
vallende commissie medio de
cember toestemming gaf. Dit
afluisteren had plaats in de
marge van een onderzoek naar
grootschalige corruptie in het
departement Hautes-de-Seine.
Daarbij zijn diverse prominente
politici van de Gaullistische
RPR, de partij van onder ande
ren Balladur, Pasqua en Jacques
Chirac, betrokken.
De politie luisterde in decem
ber de telefoon van de psychia
ter Maréchal af. Die werd enke
le dagen later gearresteerd op
toestemming voor het gewraak
te afluisteren zondagavond op
de Franse televisie nog met ver
ve. Maar gisteren, na alle kritiek,
nam het kabinet nadrukkelijk
afstand van Balladurs verklarin
gen.
Het staat buiten kijf dat Pas
qua van het begin af aan nauw
bij de zaak betrokken is ge
weest. Hij adviseerde Schuller
om contact met Franquet op te
nemen. Het is dan ook de vraag
of Pasqua als hoogste politie-
baas aan kan blijven.
Balladur staat voor een van de
moeilijkste keuzes van zijn poli
tieke carrière. Als hij Pasqua de
laan uit stuurt, verliest hij een
van de steunpilaren van zijn
presidentiële campagne. Maar
als hij hem laat blijven, loopt
Balladurs imago van onkreuk
baarheid een deuk op. Balladurs
politiek tegenstanders zullen
niet aarzelen de affaire uit te
buiten in de zojuist op gang ge
komen verkiezingscampagne.
De voorzitter van het parle
ment, Philippe Séguin, dreigde
gisteren een parlementaire en
quête naar de diverse afluister-
schandalen te beginnen als de
Jeruzalem GPD gaande is in Bonn, met Duitse bemiddeling.
Arads vrijlating zou binnenkort zijn te verwach
ten. Volgens de FAZ eist Iran in ruil voor de vrijla
ting van Arad dat Israël twee gegijzelde Hezbol-
lah-sjeiks, Mustafa Dirani en Abdel Karim Obeid,
laat terugkeren naar Libanon.
De Israëlische premier Rabin heeft vandaag
twee ministers benoemd op reeds lang vacante
posten. De benoeming kan een regeringscrisis tot
gevolg hebben. De regeringspartij Meretz heeft
nameijk gedreigd tegen de benoemingen te stem
men. Vandaag valt de beslissing.
De Israëlische regering zegt dat er niet met Iran
wordt onderhandeld over het lot van Ron Arad,
een luchtmachtofficier die in 1986 gevangen werd
genomen toen de F-4 Phantom straaljager waarin
hij als waarnemer meevloog boven Libanon neer
stortte.
De ontkenning is een reactie op een publicatie,
vandaag, in de Frankfurter Allgemeine Zeitang.
Het Duitse dagblad schrijft dat er al langer dan
een half jaar indirect Iraans-Israëlisch overleg
VIE UPI
!6S! maffia heeft de rituele
ig tegen wangkus die ge
likt wordt als begroeting tus-
leden van de organisatie,
•oden uit veiligheidsoverwe-
;en. Dit hebben Italiaanse
ten gisteren gemeld,
lok andere uiterlijke kenmer-
van betrokkenheid bij de
ia, zoals de intredingscere-
mie waarbij nieuwe leden
DU|ji afbeelding van een heilige
branden terwijl zij trouw aan
P Cosa Nostra beloven, zijn af
schaft. De traditie waarbij le-
aan elkaar worden voorge-
Id met de rituele uitspraak
is hetzelfde' zou ook tot het
leden behoren,
ien'aantal overlopers vertel
de politie de 'nieuwe gebo-
t' kort geleden. De maatregel
genomen vanwege de golf
dergelijke spijtoptanten,
zijn bereid tegen hun voor-
lige kameraden te getuigen
ruil voor een verlichting van
n straf.
)e voormalige premier Giulio
P dreotti is mede door een
E iffia-kus in opspraak geraakt,
overloper (pentito) Baldas-
e di Maggio heeft getuigd dat
gezien heeft hoe Andreotti,
lens een geheime ontmoe-
g in Sicilië in 1987, zo'n kus
wisselde met de 'baas der ba-
Salvatore Toto Riina,
)udste van de
ereld wacht op
"bod en de pers
lahore Een woedende menigte
eiste gisteren bij het Hoogge
rechtshof van Lahore de doodstraf
voor twee christenen die de Pakis
taanse wet op de godslastering
zouden hebben overtreden. Op
overtreding staat de dood door
ophanging.
De 14-jarige Salamat Masih en de
40-jarige Rehmat Masih zijn kort
geleden door een rechtbank in
Lahore ter dood veroordeeld om
dat ze de profeet Mohammed
zouden hebben beledigd door een
tekst te kalken op de muur van
een moskee. Ze hebben ontkend.
Salamat is analfabeet. Volgens
een mensenrechtenorganisatie
gaat het om een burenruzie.
De procureur-generaal heeft gis
teren gezegd geen enkel bewijs te
zien voor de aanklacht. Zo herin
nert geen van de getuigen zich
meer welke woorden de jongste
van de twee verdachten op de
muur zou hebben gekalkt. Ze dur
ven die woorden ook niet te her-
Premier Balladur nam gisteren een kijkje bij de bouw van een nieuwe
metrolijn in Parijs.
regering en president Mitter
rand niet snel met bevredigen
de verklaringen komen. Ook het
Elysée (het presidentieel paleis)
heeft zich in het verleden op
Metaalwerkers
willen geld zien
MÜNCHEN DPA-Rtr
Menig metaalarbeider in
Beieren wil staken. „We willen
geld zien. We blijven niet inle
veren", zei gisteren een jonge
Beierse metaalarbeider. „Nu
krijgen de werkgevers hun ver
diende loon voor hun stoer
heid", aldus een collega.
De twee arbeiders behoorden
tot de duizenden metaalarbei
ders in Beieren die hun stem
uitbrachten over een voorstel
van hun vakbond, IG Metall,
om het werk neer te leggen. De
betrokken 165.000 werknemers
hebben daarvoor drie dagen de
tijd.
Uit de massale opkomst giste
ren leidde de vakbond af dat de
noodzakelijke driekwart meer
derheid al op de eerste dag zal
worden gehaald. IG Metall heeft
de stemming georganiseerd,
omdat de CAO-besprekingen
muurvast zitten.
FOTO REUTER OARETH WATKINS
grote schaal schuldig gemaakt
aan illegale afluisterpraktijken,
zoals het dagblad Le Monde af
gelopen weekeinde onthulde.
Dierentransport
Europese Unie
blijft omstreden
brussel alv knol
correspondent
Onder welke omstandigheden
mogen kalveren, varkens en
koeien in de toekomst naar
Zuid-Europa worden gebracht
om te worden geslacht of vetge
mest? De landbouwministers
van de Europese Unie in Brus
sel buigen zich vandaag op
nieuw over deze vrag nadat ze
er gisteren niet uitkwamen. De
voormalige Franse filmster Bri
gitte Bardot was gisteren naar
Brussel gekomen om haar
standpunt en dat van een groep
actievoerders uit te dragen: die
ren mogen niet langer dan acht
uur achtereen in een veewagen
worden getransporteerd.
Vandaag wordt onder andere
gesproken over het compromis
waar Nederland, één van de
grote transportlanden op het
gebied van levend vee, gisteren
samen met België en Luxem
burg mee op de proppen kwam.
Een transport mag niet langer
dan twaalf uur duren. Daarna
moeten de dieren vier uur rust
krijgen, waarna de reis nog één
keer met twaalf uur mag wor
den verlengd. In veewagens met
drenk- en voedergelegenheid en
air-conditioning mogen ze 22
uur rijden, zes uur rusten en
nog eens 22 uur rijden.
Per jaar worden binnen de
Europese Unie zo'n twintig mil
joen dieren vervoerd.
Besluit is deel van schoonmaakoperatie
WASHINGTON-PORT-AU-PRINCE
HANS DE BRUIJN CORRESPONDENT
De Haïtiaanse president Jean-
Bertrand Aristide heeft gisteren
dc volledige legerleiding de laan
uitgestuurd. Tegelijk maakte hij
bekend dat de eerste verkiezin
gen voor het Haïtiaanse parle
ment en de gemeenteraden pas
4 juni en 25 juni zullen plaats
vinden. Dat is twee maanden
later dan was beloofd.
Aristide's besluit om de drie
legerleiders luitenant-gene
raal Bernardin Poisson, gene-
raal-majoor Martial Romelus en
brigade-generaal Mondesir Be-
aubrun te ontslaan, maakt
deel uit van de schoonmaak
operatie in de Haïtiaanse krijgs
macht. Die kent nu geen officie
ren meer met een hogere rang
dan majoor. „De hervorming
van het leger is voorlopig vol
tooid", zei minister Wilthan
Lherisson (defensie). Aristide
speelt met de gedachte om het
hele leger te ontbinden en
voortaan te volstaan met een
politiemacht.
Het Haïtiaanse leger telde tot
oktober vorig jaar 7.000 man,
maar daar zijn er nog maar
1.500 van over. De rest is na de
Aristide's terugkeer ontslagen of
gevlucht. De militairen worden
ervoor verantwoordelijk gehou
den tijdens de drie jaar durende
militaire dictatuur zeker 3.000
mensen te hebben gedood. Het
restant van het leger maakt nu
onderdeel uit van de tijdelijke
politiemacht, die onder toezicht
van de VN staat.
halen omdat ze dan zelf blasfemie
plegen. Imam Fazal-e-Haq, die de
zaak aan het rollen bracht, vroeg
het gerechtshof de zaak stop te
zetten. Het hof wees dit af omdat
het een misdrijf tegen de staat be
treft.
FOTO REUTER MOSHIN RAZA
washington hans de bruun
correspondent
We kennen ze uit cowboy
films: posters met boven het
ongure gezicht van een of an
dere voortvluchtige boef '5.000
dollar beloning dead or ali
ve'Maar in het hedendaagse
Texas zijn zulke posters niet
slechts een herinnering aan
het 'Wilde Westen'. Zij zijn
echt. En 'doodserieus'.
Dead Serious, zo heeft immers
het bedrijfje dat de part-time
roek-zanger Darrell Frank
heeft opgezet om een bijdrage
te leveren aan het bestrijden
van de misdaad. Iedere
Texaan die een boef bij het
uitoefenen van een misdaad
doodt, krijgt van Frank een
premie van 5.000 dollar (8.000
gulden). Dus niet 'dood of le
vend', maar gewoon dood.
Voorwaarde is voor Frank al
leen dat het doden een zaak
van wettelijke zelfverdediging
was volgens de Texaanse wet,
en dat terwijl het geboefte be
zig was met een misdrijf tegen
de betrokkene zelf, diens fa
milie of diens bezittingen. In
veel Amerikaanse staten mag
je dan immers straffeloos een
vuurwapen gebruiken,
ledereen die hiervoor in aan
merking wil komen, moet zich
aansluiten bij de organisatie
van Darrell Frank (35) en zijn
vrouw Vickie. Kosten: 10 dollar
(zo'n 16 gulden). Sinds Frank
zijn initiatief bekendmaakte,
hebben zich al meer dan dui
zend mensen aangemeld. Er is
dus aJ geld voor de eerste twee
gevallen. Maar Frank heeft
nog niet hoeven'uitbetalen.
„De telefoon staat niet stil",
aldus Frank. De belangstellen
den krijgen een brochure en
een bumpersticker met 'Dead
Serious' erop. Kranten en tele
visie hebben aandacht be
steed aan zijn idee en de aan-
meldingsbrieven stapelen zich
op in de schamele woning van
Frank. „We zijn het zat om
bang te zijn", zegt Frank. „En
dus doen we er iets aan. Zeg
nu zelf: als je iemand ziet rij
den met onze bumpersticker
op zijn auto, dan bedenk je je
wel even voordat je die be
rooft."
De politie van Franks woon
plaats Fort Worth is niet zo in
genomen met het idee, dat al
gauw uit de hand kan lopen.
Hoofdcommissaris Thomas
Windham waarschuwt dat het
aanbod van 5.000 dollar ertoe
kan leiden dat iemands aan
spraken op 'zelfverdediging'
niet worden gehonoreerd. En
dan is het gewoon moord. Hij
vreest dat mensen zo aange
spoord worden om het recht
in eigen hand te nemen. De
autoriteiten hebben ook enige
twijfels over de motieven van
Frank. Hij is namelijk zelf ooit
veroordeeld wegens een gewa
pende roofoverval.
oudste persoon ter wereld,
Frantjaise Jeanne Calment, is
idaag en niet zondag,
J als we gisteren op grond van
2 n foutief persbericht meldden
120 jaar geworden. Calment,
-e in het Zuidfranse stadje Ar-
in een bejaardentehuis
>ont, is blind, bijna doof en zit
een rolstoel, maar ze heeft
'g praats voor twee. Over de
ote belangstelling voor haar
iderdom zegt ze: „Ik wacht op
dood en de journalisten."
>or de televisie zei ze gisteren:
>od is me zeker vergeten."
üment stopte drie jaar gele-
sn met roken. Op haar hon-
trdste fietste ze nog.
Terugkijkend vindt de in 1875
boren Calment dat ze een
ooi leven heeft gehad. Vol-
'ns het Guinness Book of Re-
>rds is er nog niet eerder een
ouw 120 jaar geworden. Het
iek maakt wel melding van de
n panner Chigechiyo die in
186 overleed. Hij was 120 jaar
237 dagen oud geworden.
den haag aad luymes
Na bijna een halve eeuw strijd lijken de opstan
delingen van de Karenminderheid in Myanmar
(Burma) het onderspit te moeten delven. Eind ja
nuari moesten ze al hun hoofdkwartier opgeven
in Manerplaw. Vandaag moesten de Karenstrij-
ders hun hun laatste bastion in Kawmoora onder
de aanhoudende bommenregens van het rege
ringsleger opgeven.
De Karenstrijders, die sinds 1948 voor autonomie
vechten, hadden gezworen Kawmoora tot de
laatste druppel bloed te verdedigen. De Karen
Nationale Unie (KNU) heeft de afgelopen weken
enkele zware nederlagen moeten incasseren. Of
er nu echter definitief een einde is gekomen aan
de strijd is nog maar de vraag.
Per slot van rekening heeft het regeringsleger de
afgelopen tien jaar al verscheidene malen ge
tracht Kawmoora te veroveren, en tot dusver te
vergeefs. De regeringssoldaten liepen steeds vast
in omringende mijnenvelden of belandden in val
kuilen met giftige bamboesperen. „Wij hebben
alleen de stad verloren, maar we zetten onze
guerrillastrijd voort", aldus Karen-woordvoerder
Nah Kaew tegenover het persbureau Reuters in
een eerste reactie op de nederlaag.
Karencommandant Bo Mya kondigde al eerder
aan nieuwe guerrillatactieken te willen toepassen.
Hij zei aanvallen te zullen uitvoeren in het diepe
binnenland van Myanmar. Binnen de KNU be
stond al enige tijd verschil van mening over de te
voeren strategie. Vooral nadat de Karen in 1992
bij een offensief van het regeringsleger zware ver
liezen hadden geleden om hun posities te verde
digen, ontstond er onder de boeddhistische sol
daten onvrede over de christelijke leiders.
Veel commandanten in het veld voelden er niets
voor als een staand leger stellingen te verdedigen
tegen steeds nieuwe aanvalsgolven van de vijand.
Ze operen liever als echte guerrilleros in kleine
groepjes die snelle liit-and-run acties uitvoeren.
Hierbij operen ze in kleine, moeilijk te lokaliseren
groepjes en trekken ze zich na snelle aanvallen
schielijk in het oerwoud terug.
De regering in Yangon heeft de afgelopen jaren
met diverse opstandige bewegingen afzonderlijk
'vrede' gesloten. Alleen de leden van de etnische
Karen en de Mon weigerden de strijdbijl te begra
ven. De Slorc (Staatsraad van Orde en Herstel),
zoals de Myanmarese junta zich noemt, wist on
langs handig gebruik te maken van onenigheid
binnen de Karen-groepen. De regering zette de
overwegend boeddhistische, ongeletterde Karen-
soldaten op tegen de christelijke, en uit grote ste
den afkomstige, leiders.
De onverwachte successen die de Slorc de laatste
tijd wist te boeken, zijn vooral te danken aan
muitende Karen die zijn overgelopen. Ze kennen
de weg in de jungle en kunnen precies vertellen
waar de mijnenvelden liggen.
Met de val van Manerplaw op 27 januari verloren
i niet alleen de Karen hun belangrijkste hoofkwar-
tier, maar raakten ook duizenden dissidenten
hun toevluchtsoord kwijt. De stad was de afgelo
pen jaren een vrijplaats geworden voor studenten
en dissidenten uit Yangon. Vooral nadat de junta
in 1988 op bloedige wijze een einde had gemaakt
aan demonstraties sloten veel politieke dissiden
ten zich bij de Karen aan.
Deze tendens zette zich door na de verkiezings
overwinning van de oppositionele Nationale Liga
voor Democratie (NLD) in 1990. Ondanks de
overwinning van de NLD, weigerde de Slorc de
macht af te staan en werden dissidenten opge
pakt en zonder pardon in strafkampen gegooid.
Ze moesten met tienduizenden burgers en leden
van etnische minderheden als slaven aan wegen
en spoorlijnen werken. Oppositieleidster Aung
San Suu Kyi, die vier jaar geleden de Nobelprijs
voor de vrede won, staat al ruim vijf jaar onder
huisarrest.
Om te voorkomen dat de Myanmarezen hun
strijd op Thais grondgebied uitvechten, had
Bangkok onlangs versterkingen naar de grens ge
stuurd en het Myanmarese leger gewaarschuwd
de grens niet over te steken. Bij de recente ge
vechten kwamen geregeld granaten terecht bij
vluchtelingenkampen op Thais grondgebied.
Bangkok wil rust aan de westelijke grensstrook
om de gastoevoer uit zee via een pijpleiding over
Myanmarees grondgebied veilig te stellen. Vorig
jaar sloten Bangkok en Yangon een contract voor
de levering van aardgas dat voor de kust van
Myanmar wordt gewonnen en via een pijpleiding
over het Myanmarees gebied waar de Karen en
Mon zitten, naar Thailand moet worden ge
bracht. Om dit project veilig te stellen, waarmee
jaarlijks 400 miljoen dollar is gemoeid, heeft de
Thaise regering er baat bij dat er een einde komt
aan de etnische gevechten in het buurland.
Geen voortgang
in Afghanistan
Pogingen van de Verenigde Na
ties om in het verscheurde Af
ghanistan vrede te bereiken,
dreigen op niets uit te lopen.
President Rabbani en de Tale-
ban bleken gisteren kort voor
het ingaan van een akkoord te
gen de oorspronkelijke opzet.
VN-bemiddelaar Mestiri wil dat
Rabanni zijn macht afstaat aan
een representatieve raad van
Afghaanse guerrillaleiders en
onafhankelijke personen. De
spectaculaire militaire opmars
van de Taleban doorkruiste
echter de plannen van de VN.
De extremistische militie rukte
een week geleden op tot de
poorten van de Afghaanse
hoofdstad Kabul, en eist de con
trole op over de plaats. De Tale
ban weigert zitting te nemen in,
de overgangsraad.
