'Verwacht niet meteen Drs P.-niveau'
'Het feest kan nu al niet meer stuk'
Cultuur&Kunst
aboratorium Louvre legt geheimen meesterwerken bloot
Vijf piek extra voor dirigent
Stadsgehoorzaal of
Geengehoorzaal
Perfect samenspel en
uitdagend kopergeschal
Bijenkorf-collectie bij
Sotheby's onder hamer
i
[TERDAG 18 FEBRUAR11995
CHEF ANNEMIEKRUYCROK. 071-356471, PLV -CHEF JAN RIJSDAM, 071-356472
)ude theaterprogramma's te kijk
den* Een bijzondere verzameling theaterprogramma's van
jïïëm L'Ecluse is tot 2 maart te zien in de Centrale Bibliotheek
nde Nieuwstraat. L'Ecluse is al 30 jaar als suppoost verbon-
m aan de Leidse Schouwburg. Sindsdien verzamelt hij theater-
ogramma's en foto's van artiesten. De programma's en foto'
n allemaal van handtekeningen of een persoonlijke 'bood-
hap' van de artiesten voorzien. De oudste theaterprogramma's
e in de bibliotheek liggen, stammen uit de jaren vijftig. Zo ligt
het programma van 'Suiker' van Hugo Claus dat in 1959 in de
>idse Schouwburg werd opgevoerd. In die tijd werden de pro-
amma's nog speciaal voor de schouwburg gedrukt.
aap Dekker in The Elephant
tRMONDDe voetjes kunnen weer van de vloer, want zondag-
iddag 19 februari staat Jaap Dekker met zijn Boogie Set in de
armondse Elephant Club. De club is vanaf half drie geopend,
aar Dekkers optreden begint om half vier en zal tot half acht
iren. Kaarten a 12,50 zijn aan de zaal verkrijgbaar.
erteltheater met Johan Versteye
den» Gekke, vrolijke en speelse verhalen tovert Johan Versteye
indagmiddag 19 februari uit zijn verhalendoos in verteltheater
r 2 Voorkamertje van jeugdboekhandel Silvester. De verhalen
ag< an over mensen en dieren met vreemde gewoontes en manie-
i 2 n. Aanvang: 15.00 uur. Voor kinderen vanaf 7 jaar. 't Voorka
ai ertje zit op Rapenburg 17.
reatieve zussen en docenten
se/sassenheim Twee zussen en een schoonzus exposeren vanaf
februari tot 13 maart hun werk bij Artopa in Lisse. Maartje
nit laat aquarellen zien, Tonny Horsman exposeert acryl schil-
ïrijen en van Janny Horsman zijn aquarellen en collages te
n. Artopa zit in de Grevelingstraat 50 en is geopend: do, za en
13.30-16.30 uur, do ook 19.30-21.30 uur. Docenten van de
ije Academie Dever in Sassenheim exposeren van 27 februari
15 maart in de academie aan de Wilhelminalaan 22. Ope-
ngstijden van de expositie: ma t/m vr 14-17 uur en 19-21.30
V za 14-17 uur.
xtra concert Joe Jackson
ilt «TERDAMAlle drie de concerten van Joe Jackson, volgende
7a aand in Roterdam en Amsterdam, zijn uitverkocht. Daarom
ijft hij wat langer in Nederland en geeft op maandag 20 maart
>n extra concert in het Amsterdamse Carré. De voorverkoop
i egint zaterdag 25 februari,
eft
Eerste editie Nationaal Tekstschrijvers Concours in Leidse schouwburg:
Hans Teeuwen, Els de Schepper, Theo Maas. Vers caba
rettalent genoeg in Nederland en België. Maar waar blijft
de nieuwe generatie tekstschrijvers? De organisatie ach
ter het Leids Cabaret Festival ging op zoek naar die onbe
kende woordspelers en zette het Nationaal Tekstschrij
vers Concours op poten. Die latente talenten bleken in
derdaad te bestaan want de inzendingen stroomden bin
nen. Cabaretprofs als Lenette van Dongen, De Types,
Marjolein Touw en Paul de Munnik brengen de mooiste,
scherpste, ontroerendste, grappigste liedjes en teksten op
dinsdag 21 februari in de Leidse schouwburg.
LEIDEN. LETTY STAM
Marijke Reijnders is de motor
achter het Nationaal Tekst
schrijvers Concours. Ze werkt
bij STEEKprodukties, het bedrijf
dat al zeventien jaar het Leids
Cabaret Festival organiseert.
Reijnders maakte alle edities
mee. ,,We merkten dat tussen al
die kandidaten mensen zaten
die hele mooie dingen schreven
maar niet overeind bleven op
het toneel. Maar als cabaretfes
tival konden we daar verder
niks mee doen. Totdat zo'n an
derhalf jaar geleden dat idee
van een tekstschrijversconcours
boven kwam borrelen. Met de
VARA en Conamus heeft STEEK
deze eerste editie opgezet."
„We hadden geen flauw idee
of die onbekende schrijvers in
derdaad bestonden. Via de
krant en de televisie hebben we
oproepen gedaan. En daar
kwam een ongelooflijke hoop
post op. Ik heb weken envelop
pen opengescheurd. Het leuke
is dat mensen uit alle lagen van
de maatschappij reageerden.
Computerprogrammeurs,
vrachtwagenschauffeurs, ver
pleegsters, huisvrouwen: noem
een beroep en het was wel ver
tegenwoordigd. Echt met karre-
vrachten tegelijk kwam het bin
nen. Uiteindelijk hebben we
540 mensen officieel ingeschre
ven voor het concours die sa
men goed waren voor zo'n 2000
teksten."
De karrevracht aan post is
naar de jury gegaan. Tekst
schrijver Jan Boerstoel, NRC-
journalist Henk van Gelder, Dolf
Jansen en Jack Spijkerman ko
zen uit de 2000 inzendingen elf
liedjes en acht columns. Dins
dag 21 februari zingen en spre
ken Lenette van Dongen, Mar
jolein Touw, Margo Ros, Tho
mas Acda, De Types en Paul de
Munnik de teksten. Een live-or
kest met de begeleiders van Ka
rin Bloemen plus Diederik van
Vleuten en Paul Pleijzier zorgen
voor de muziek. „Het wordt een
flitsende, heel afwisselende
avond met muziek en satire",
m üs rtr
t Louvre-museum in Parijs heeft donder-
een nieuw laboratorium geopend dat
ne t hoogwaardige technologische instru-
achter het „geheime leven" vaa
11 ïstwerken probeert te komen,
be onderzoeksafdeling, die verscholen
in spelonkachtige ruimtes onder de
n ïen van het museum, beroemt op het
co it van een deeltjesversneller. Geen enkel
1 n Ier museum zou zulke apparatuur heb-
i. Het laboratorium biedt de Franse
itsmusea de kans gratis de echtheid van
collectie te laten testen. Het instituut
ift ruim vijftig miljoen gulden gekost.
)e onderzoekers, die tot dusver boven
winds in een kleine vleugel van het muse-
um werkten, hebben al een aantal verras
sende vondsten op hun naam staan. Zo
werd met röntgenonderzoek ontdekt dat in
een houten obelisk uit het oude Egypte een
drié tot vier maanden oude menselijke foe
tus verborgen was. Onderzoek van een
schilderij van een schranspartij. dat was
toegeschreven aan de zestiende-eeuwse
Vlaamse school, onthulde dat de kunste
naar het woord 'blau' op de jas van een vro
lijke klant had gekrabbeld voordat hij het
kledingstuk een kleur gaf.
De medewerkers van het laboratorium
hebben zich ook beziggehouden met de
prehistorische rotstekeningen in de be
faamde grotten van Lascaux in het zuiden
van Frankrijk. Zij ontdekten dat de primitie
ve kunstenaars geen ruwe kleurstiften ge-
fterdam gpd
bi
ïaf september moet het pu-
'ek vijf gulden extra betalen
>r concerten, geleid door
rgjev, die dan tegen een
kend maar bijzonder h
ris chef-dirigent van het
ierdams Philharmonisch Qr-
kest wordt. Het eerste seizoen Zeegers die vijf gulden extra
staat hij vijf weken voor het or- niets bijzonders vindt, zegt:
kest, de jaren daarna zeven we- „We hebben altijd gezegd dat
ken. Het orkest streeft naar 25 alle partijen extra moeten beta-
Gergjev-concerten per jaar. len voor deze uitzonderlijke di
rigent. Dus de gemeentelijke en
de rijksoverheid, onze subsidie
gevers, onze sponsors én het
publiek, vandaar de vijf gulden
extra voor losse kaarten. De
abonnementsprijzen hebben
we in verband met de komst
van Gergjev ook met tien per
cent verhoogd."
1 STSDSIgJ"^
vrijdag 3UueusTu5a-!
Lawaaischopper en violiste Vera Beths: „Geen ambi
tieuze architectenvingers aan iets wat niet mooier Tjitte Weber: gevreesd wordt dat zijn K&O een kopje
kan." archieffoto kippa kleiner wordt gemaakt. archieffoto jan holvast
fect. In.de zaal zelf is het enige
geluid waaraan ik mij irriteer,
dat van kwekkers, kuchers en
khabbelnootjes. Veel sjoege heb
ik dus niet van akoestiek. En om
nu te zeggen: goh, daar zou ik,
op een verloren zondagmiddag,
weieens een goed onderzoek
over willen lezen. Nou, nee.
Maar zie ik dan weer hoe druk
sommigen zich maken over het
geluid dat anderen voortbren
gen, architecten, akoestici, mu
sici en politici, ze hebben alle
maal hun zegje al gedaan over
de akoestiek van de nieuwe ge
hoorzaal, dan wil ik er toch ook
het fijne weieens van weten.
'Akoestiek zit tussen de oren',
schijnt de architect van het ver
bouwplan gezegd te hebben. In
dat geval kunnen we de zorg
voor de Stadsgehoorzaal beter
overhevelen naar het Riagg, zou
ik denken. Maar vorige week
hoorde ik akoesticus R. Metke-
meijer weer met een
pruilmondje zeggen dat de ar
chitect zoiets nooit gezegd kan
hebben. Dat is nou altijd zo als
hooggekwalificeerde deskundi
gen iets stoms zeggen, dan
heeft de journalist weer woord
jes gehoord die het mondje he
lemaal niet verlaten schijnen te
hebben.
Enfin, ik weet niet hoe het met
u gesteld is, maar zelf denk ik
dat het wel zal los lopen met de
schade die wordt toegebracht
aan de alom geprezen akoestiek
van de Stadgehoorzaal. Afgelo
pen week hoorde ik Metkemeij-
er nog in een of ander kunst
achtig programma op Neder
land 3 vertellen dat in de tegen
woordige tijd zoveel gemeten
en gerekend wordt dat faliekan
te mislukkingen in de (ver-
Jbouw van concertzalen niet
meer voorkomen. Het is vooral
de pers, en in het bijzonder het
Leidsch Dagblad, die schuldig is
aan alle 'nodeloze opwinding'
over de akoestiek van gehoor
zaal, meent Metkemeijer. Im
mers deze krant heeft lawaai
schoppers als de violiste Vera
Marijke Reijnders: „Ik heb te vaak jonge cabaretiers zien zwoegen op een tekst terwijl dat helemaal niet no
dig is." foto»bendebruyn
belooft Reijnders. „Alleen moet
je wel onthouden dat alle inzen
ders beginners zijn dus mag je
niet meteen een Drs. P.-niveau
verwachten."
Strot
De makers van de beste column
en het beste lied krijgen elk
1500 gulden mee. En ze krijgen
de belofte dat hun tekst wordt
uitgevoerd op de Cabarestafette
die in september in de Kleine
Komedie in Amsterdam plaats
heeft. „Het is natuurlijk leuk als
Theo Maas of Marjolein Touw
jouw tekst afnemen. Die belofte
kunnen we helaas niet doen.
Een cabaretier laat zich geen
tekst door de strot duwen."
„Met dit concours willen we
niet alleen nieuw talent zoeken.
Noem maar eens wat tekst
schrijvers op. Dan komt je uit
bij Jan Boerstoel, Willlem Wil
mink, George Groot, Michel van
der Plas, Ivo de Wijs. Dat is alle
maal de oudere garde. En het is
toch raar dat er geen jongeren
zijn. Maar we willen ook iets
aan het vak doen. Want tekst
schrijvers zijn een ondergescho
ven kindje. Echt waar. Bel Jan
Boerstoel maar. Waarom zijn er
zo weinig mensen die teksten
schrijven? Waarom is de tekst
schrijver vaak sluitpost in een
produktie? Dat gebeurt echt.
Niet te geloven natuurlijk want
tekst is het belangrijkste bij ca
baret."
„Opvoeden is een groot
woord maar je kunt jonge caba
retiers er wel op wijzen dat ze
ook een tekschrijver in de arm
kunnen nemen. Ik zie ze te vaak
zwoegen op een tekst. En dat ze
denken dat ze alles zelf moeten
en kunnen doen. Liedteksten
schrijven, componeren, arran
geren en ook nog eens zelf zin
gen. Dat kun je ook merken.
Het muzikale is vaak het min
dere deel in een optreden maar
het wordt gepikt in de cabaret
wereld. En het is niet uit gêne
dat ze niet bij tekstschrijvers
aankloppen. Want theaterper
soonlijkheden als Jenny Arean
en Adèle Bloemendaal schrijven
zelf ook niet. Het zijn uitvoer
ders. Misschien dat jonge caba
retiers gewoon de ingangen niet
weten."
Ziekenhuisleed
„Het leuke van dit concours is
dat iedereen zich er mee be
moeit. Ook al zijn ze niet gese
lecteerd, mensen komen toch
met tips. We nemen ook alle
ideeën en suggesties mee. Want
deze eerste editie is één grote
try out. Misschien denken we
pas over vijf jaar: zo is het goed.
Zo'n concours moet groeien na
tuurlijk. Maar ik hoop dat je
straks een archief hebt met na
men van tekstschrijvers. Wil je
een liedje over eenzaamheid,
ziekenhuisleed of een ongeluk
kige jeugd dan kijk je onder dat
kopje en zoek je iemand die
daarin doet. Een soort biblio
theek bij het Theaterinstituut
bij voorbeeld. Dat zou mooi
zijn."
Het Nationaal Tekstschrij
vers Concours begint dinsdag
21 februari om 20.15 uur in de
Leidse schouwburg, Oude Vest
43, Leiden. Presentatie: Erik
van Muiswinkel. Als gast treedt
Drs. P. op. Kaarten zijn ver
krijgbaar aan de kassa. Telefo
nisch reserveren: 071 -
131943/131944 tussen 12.00
uur en 15.00 uur.
bruikten, maar verf. Zij hebben in de wijde
omtrek naar de gewenste kleurencombina
ties gezocht.
Volgens de medewerkers beschikt het la
boratorium over röntgenapparatuur die
krachtig genoeg is om in marmer of brons
door te dringen. Met de deeltjesversneller
kunnen de basiselementen van een kunst
werk worden ontrafeld. Met andere moder
ne apparatuur is keramiek te dateren. Schil
derijen kunnen met infrarood-stralen wor
den doorgrond. „Wij onderzochten juwelen
uit het oude Egypte en wij ontdekten dat zij
zowel kostbare gesteenten als stukjes glas
bevatten. Wij weten niet of dit het werk van
edelsmeden of van dieven was", aldus ad
junct-directeur Jean-Michel Dupouy van
het laboratorium.
Muziek
RECENSIE LIDY VAN DER SPEK
Koor 'Eigenwijs' en Ensemble 'Eigen Hulp'
brengen het zingspel 'Vluchten' of 'Daar
sta je dan' van Peter de Jonge
Maria-Femmy van Popta. andere vrouw-
Loes Hendriks Dingent-Maud Meilof. re-
gie-Gudrun Beekman Gehoord op 17 fe-
bruan in de Lokhorstkerk
'Ik moet terug, ik kan niet terug,
ik moet terug, ik kan niet terug,
ik moet...' Bij ieder blaadje dat
Maria uit het takje trekt, zinkt
de moed haar meer en meer in
de schoenen 'van een ander'.
Vluchtelingen hebben geen
schoenen en kleren van zich
zelf, geen plek voor zich zelf,
geen identiteit; alleen maar een
koffer of rugtas en hun eigen
wanhoop. Toch blijft Maria, die
nog steeds vol hoop en vertrou
wen is, klaar staan voor een an
der; een paracetamol en een
pleister voor 'die andere wouw'
die op de vlucht vergeten is
haar pumps in te wisselen voor
wat handiger schoeisel, een kof
fer boordevol kleren meezeult,
maar zich niet kan redden als ze
blaren krijgt van die rot pumps
en hoofdpijn van de gierende
zenuwen. Als de journaliste Ma
ria vlucht uit haar land, geeft ze
haar kanarie PePe de wijheid
met de belofte zeker terug te ke
ren en 'maatje' PePe intussen te
blijven schrijven, niet wetend
dat ook haar enig overgebleven
houvast dood geschoten wordt.
Als Maria, met de lichtelijk hys
terische andere wouw, op
Schiphol wordt afgewezen blijft
er van de zelfbewuste Maria
niets meer over. In de loop van
dit schrijnende zangspel van
Peter de Jonge ontwikkelt zich
echter wèl bij koor en toeschou
wer een gevoel van mededogen
en solidariteit, waarschijnlijk de
drijfveer voor De Jonge bij het
componeren en arrangeren van
dit collage-achtig spel van zang,
tekst en beelden: mensen en
vooral 'Binnenhof, doe er wat
aan! Alle lof aan de dirigent
Maud Meilof. Haar gedecideer
de houding, haar ijzersterke
tempovaste directie, alle blaas-
secties en stemmen zeer nauw
gezet aangevend, sfeerbepa
lend, nodigde onvoorwaardelijk
uit tot perfect samenspel, hel
dere transparante zang, uitda
gend kopergeschal, dit alles met
een uitgebalanceerd gevoel
voor drama, nergens verstoord
door melodrama.
amsterdam gpd
Opbrengst naar jonge kunstenaars
Ouborg, Mari Andriessen, Wes-
sel Couzijn, Edgar Femhout en
Jeroen Henneman. Ook bevat
de collectie grafische werken
van Heyboer, Christo, Tinguely,
Hockney en Bram van Velde.
De Bijenkorf heeft van ouds
her veel oog voor kunst en ar
chitectuur. Vestigingen van de
Bijenkorf werden ontworpen
door bekende architecten als
Piet Kramer, Gio Ponti en Mar
cel Breuer. Vaak werd bij de
bouw ook een opdracht voor
een sculptuur gegeven: Zadki-
ne's beroemde beeld 'Verwoes
te stad' in Rotterdam ontstond
door zo'n opdracht. De basis
voor de omvangrijke kunstcol
lectie werd in de veertiger jaren
gelegd door Willem Sandberg,
voormalig directeur van het Ste
delijk Museum in Amsterdam.
Zijn invloed resulteerde in 1949
in een tentoonstelling van de
Experimentele Groep en de Co
brabeweging op de meubelaf
deling van het Amsterdamse
warenhuis, in een tijd dat deze
beweging nog zeer omstreden
Veilinghuis Sotheby's in Am
sterdam zal op 30 mei het be
langrijkste deel van de kunstcol
lectie van de Bijenkorf veilen.
Met de opbrengst, die op ruim
een miljoen gulden wordt ge
schat, zullen in de toekomst
werken van jonge kunstenaars
worden aangekocht.
De collectie omvat een groot
aantal stukken die de naoorlog
se kunst, en in het bijzonder de
Cobra-beweging, vertegen
woordigen. Hoogtepunt van de
collectie is 'De vrijheids-
schreeuw' van Karei Appel, die
in 1948 voor honderd gulden
werd aangeschaft. Het werk
wordt wel gezien als symbool
van de kunstenaarsgroep Cobra
door onderwerp, titel en uitstra
ling. Een ander belangrijk werk
is het bronzen 'Meisje met
Vlecht' van Jacques Lipchitz.
Het beeld uit 1914 combineert
elementen uit het kubisme en
het futurisme.
Verder worden er werken ge
veild van kunstenaars als Piet
Nederlandse tekenfilmer genomineerd voor Oscar
Beths aan het woord gelaten.
„Knap op wat er op te knappen
valt, maar geen ambitieuze ar
chitectenvingers aan iets wat
niet mooier kan," heeft de vio
liste gezegd.
„Zodra je architecten niet in
kooien vervoert grijpen ze de
kans om iets te moderniseren.
En dat moeten we niet toe
staan", voegde schrijver Rudy
Kousbroek, ook in deze krant, er
nog aan toe. Oei, dat was na
tuurlijk tegen het zere been.
Nogmaals: ik zou niet weten of
het Pianoconcerf nr. 1 van Cho
pin, in de uitvoering van Het
Brabants Kamerorkest, nu
mooier klinkt dan straks, wan
neer de keukenstoelen in de
Stadsgehoorzaal zijn vervangen
door gestoffeerde fauteuils.
Maar ik weet wel dat je mensen
hebt die zich druk maken over
hoe muziek zo mooi mogelijk
van het blad gespeeld kan wor
den, en mensen die liever heb
ben dat anderen een blad voor
de mond nemen.
londen pieter van lierop
Acht jaar na de Oscar die Fons
Rademakers won voor De Aan
slag heeft opnieuw een Neder
landse cineast een reële kans
om de felst begeerde filmonder
scheiding ter wereld te winnen.
De 41 jaar geleden in Laren ge
boren tekenfilmer Michael
Dudok de Wit vernam afgelo
pen dinsdag tot zijn onuitspre
kelijke vreugde dat zijn korte te
kenfilm De Monnik En De Vis
voor een Academy Award is ge
nomineerd in de categorie beste
korte animatiefilms.
Helemaal een donderslag bij
heldere hemel is het niet ge
weest: „Ik wist dat mijn film in
elk geval bij de laatste acht te
recht was gekomen. Dat is de
zogenaamde 'long list' die men
bij de Academy opmaakt voor
intern gebruik, waarna nog drie
films moeten afvallen alvorens
men de 'short list' openbaar
maakt met het vijftal dat daad
werkelijk wordt genomineerd.
Het berichtje dat mijn filmpje
bij die laatste acht was geplaatst
kwam wèl als een enorme ver
rassing. Ik had overigens al eer
der gemerkt dat De Monnik En
De Vis over het algemeen op
bijzondere waardering kan re
kenen, want ik heb er eerder al
Portugal."
Dudok de Wits film is vorig
jaar november vertoond op het
Holland Animation Film Festi
val in Utrecht, waar de vier an
dere genomineerde animatie
films ook al te zien waren: The
Big Story, een produkt van Tim
Watts en David Stoten (waarin
alle personages rondlopen met
Kirk Douglas-hoofden), Bob's
Birthday (van Alison Snowden
en David Fine), The Janitor (van
Vanessa Schwarts) en Triangle
(van Erica Russell). De Neder
lander heeft grote bewondering
voor het experimentele
Triangle, maar meent dat Bob's
Birthday de meeste kans heeft
de Oscar te winnen.
Intussen zal hij op de avond
van 27 maart zijn opwachting
maken in het Shrine Auditori
um in Los Angeles en wel zien
in hoeverre de leden van de
Academy Of Motion Pictures,
Arts Science hem gunstig ge
zind zijn.
„Maar de toekenning van een
nominatie is al zó bijzonder dat
het feest al niet meer stuk kan,
zelfs als de uiteindelijke Oscar
mijn neus voorbij zou gaan."
„Eigenlijk is De Monnik En
De Vis pas mijn eerste persoon
lijke tekenfilm, afgezien dan van
Interview, waarmee ik indertijd
ben afgestudeerd aan het West
Surrey College in Farnham. Te
voren had ik, in aansluiting op
de middelbare school in Hilver
sum, een jaar aan de kunstaca
demie van Genève gestudeerd.
En later heb ik nog een jaar in
Barcelona gezeten. Ik ben sinds
twee jaaT bezig een project van
de grond te tillen voor Tom
Sweep, een getekende tv-serie.
Dertien filmpjes van telkens 2
1/2 minuut. De 'pilot'-afleve-
ring heb ik al af en er bestaat
veel interesse voor. Maar de an
derhalf miljoen gulden die voor
het maken van de totale serie
nodig is, heb ik tot op heden
nog niet bij elkaar kunnen krij
gen. Het is namelijk een ver
houdingsgewijs duur project.
Maar wat zou het prachtig zijn
als het nu wel zou lukken als ge
volg van de publiciteit die hope
lijk deze Oscar-nominatie ople
vert."
