Minder gebruik
van gezinszorg
Voorlopige rust in het streekvervoer
Binnenland
U na basisschool kiezen
oor vervolgopleiding
Noodpakketjes
Partijen ruziën over
versterking dijken
Langste busstaking voorbij
Als u ver van huis bent
is EuroSpace uw abonnement.
Pi
IQENSDAG 15 FEBRUAR11995
Eerste ooievaar landt vroeg dit jaar
pssERDe eerste ooievaar is gisteren in ons land aangekomen,
jevogel streek neer op een nest in het natuurgebied Schokland
Overijsselse Losser. Zijn aankomst is ongewoon vroeg.
duiken de eerste ooievaars in Nederland pas eind
op.
\naesthesist diende te veel morfine toe
Bosch De rechtbank in Den Bosch heeft een 50-jarige
uit Geldrop gisteren veroordeeld tot tweeduizend
boete of veertig dagen hechtenis. De arts diende in maart
in het Eindhovense Catharinaziekenhuis morfine toe aan
en 70-jarige patiënte uit Eindhoven. De vrouw, die kanker had
n thuis zou sterven, overleed aan de te hoge dosis.
Blok: Weg met leerling met hoofddoek
Het Nederlands Blok blijft stoken in Limburg. De zich
[oprecht nationalistisch' noemende rechtse splinter heeft 25
Liddelbare scholen aangeschreven met het verzoek islamitische
met een hoofddoekje te verwijderen. De partij, die be-
is met een offensief in de provincie, beschouwt zich als enige
van christelijke en humanistische waarden
partijen als SGP, GPV en RPF in Limburg niet meedoen aan
Se Statenverkiezingen.
Jurgemeester Eibergen moet aftreden
iRERGENBurgemeester j. ter Laak van het Gelderse Eibergen is
isteravond afgetreden. Een meerderheid van de raad (PvdA,
VD en Groen Links) nam een motie van wantrouwen tegen
iem aan. Alleen het CDA schaarde zich achter hem. De raad
rjndt dat de burgemeester niet wil komen tot eerigoede samen
werking met de raad, de andere leden van het college en de
mbtenaren. Ook zou hij niet genoeg boven de partijen staan.
)e burgemeester ontkent de meeste aantijgingen en eist een on-
fhankelijk onderzoek.
Systeem van eigen bijdragen jaagt duizenden mensen uit zorg
den haag gpd
Duizenden mensen maken geen gebruik meer van de ge
zinszorg. Dat is het gevolg van het per 1 juli 1994 inge
voerde systeem van eigen bijdragen. De kosten zijn sim
pelweg te hoog geworden. Duizenden anderen staan op
het punt ermee te stoppen. Vooral voor gezinnen met
een laag inkomen en kinderen is het financieel niet meer
haalbaar.
Er wordt nu zelfs weer ge
dacht aan nieuwe eigen bijdra
gen in de zorg. Van gezinszorg
maken zo'n 300.000 mensen ge
bruik. Door de nieuwe opzet
bezuinigde het kabinet 150 mil
joen gulden per jaar.
Op 1 juli 1994 ging het uurta
rief in de gezinszorg omhoog
van 8,25 naar tien gulden en
werd een ander systeem inge
voerd met onder andere nieuwe
maxima voor eigen bijdragen.
Het nieuwe systeem leidde er-
Dat blijkt uit een onderzoek van
het Nivel (Nederlands Instituut
voor de Eerstelijnszorg) in op
dracht van de Landelijke Ver
eniging voor Thuiszorg (LVT).
Bij het LVT wil men dat de over
heid maatregelen neemt. Van
de belofte van het vorige kabi
net, dat iemand nooit meer dan
vijfhonderd gulden eigen bij
drage per jaar zou betalen, is
niets terechtgekomen.
toe dat gezinnen met en zonder
kinderen èn een laag inkomen
werden geconfronteerd met ta
riefstijgingen die tot in de hon
derden procenten liepen. Voor
alleenstaanden trad echter veel
al een daling van de lasten op.
-Van alle 300.000 gebruikers van
de gezinszorg moest 87 procent
meer. gaan betalen, veertien
procent (42.000 mensen) zelfs
meer dan vijftig procent.
Omdat er ook voor andere
vormen van zorg eigen bijdra
gen worden gevraagd, wordt
vaak als reactie op die vormen
van zorg bezuinigd. Gezinnen
met kinderen en een laag inko
men die afhankelijk zijn van de
gezinszorg, snijden in de uitga
ven voor eerste levensbehoeften
en vertier buitenshuis.
Netelenbos wil
stop op speciaal
onderwijs
den haag gpd
Staatssecretaris Netelenbos van
onderwijs dreigt geen leerlingen
meer toe te laten tot het spe
ciaal onderwijs als deze scholen
blijven groeien. Het dreigement
is opmerkelijk, omdat het in
stellen van een 'leerlingenstop'
van het onderwijs voor moeilijk
lerende en opvoedbare kinde
ren zes jaar geleden nog op een
verbod van de rechter stuitte.
Ook leidde het voornemen tot
felle tegenstand van ouders en
politieke partijen, waaronder
Netelenbos' eigen PvdA.
De staatssecretaris zegt in een
interview met Trouw gedwon
gen te worden tot het 'dicht
schroeien' van het speciaal on
derwijs. Volgens haar moet de
stop niet letterlijk worden opge
vat maar mogen speciale scho
len slechts een beperkt aantal
leerlingen per jaar opnemen.
,,En als het op is, is het op." Het
huidige beleid is erop gericht
zoveel mogelijk moeilijk lerende
en opvoedbare kinderen in het
basisonderwijs onder te bren
gen.
abinet liet twee fasen al eerder varen Alkmaarse scholieren voor de trein
Carrier schiet WRR-plan
oor universiteiten af
alkmaar. anp
Tweede Kamer voelt niets
lor het plan de universitaire
idie op te splitsen in twee fa-
1. Zowel de regeringspartijen
rdA, WD en D66 als opposi-
partij CDA wijzen het giste-
gepresenteerde advies van
Wetenschappelijke Raad
or het Regeringsbeleid (WRR)
n de hand.
In het rapport 'Hoger onder-
js in fasen' pleit de WRR er
or studenten de eerste drie
ir van hun studie een breed-
oriënteerde opleiding te laten
;n. Na selectie kan vervol-
ns ongeveer de helft van de
identen worden toegelaten
een onderzoeksschool of een
tenschappelijke beroepsop-
ding voor een studie van één
drie jaar.
Het rapport is een onge-
aagd advies van de 'denktank'
de regering en een bijdrage
n de discussie over de herzie-
ng van het stelsel van hoger
iderwijs. Het WRR-advies lijkt
hter sterk op de voorstellen
het regeerakkoord van het
binet-Kok. Minister Ritzen en
aatssecretaris Nuis (onder
ijs) hebben het idee van die
iejarige basisopleiding en
larte vervolgopleidingen ech-
rweer laten varen.
Na de brede opleiding rond
in hoofdvak en een aantal bij-
ikken volgt naar de opvatting
in de WRR de selectie tot een
ileiding voor wetenschappe
lijk onderzoeker of een beroep
als arts of accountant. Hiervoor
krijgen de afgestudeerden de ti
tel van master (de huidige doc
torandus). De rest van de stu
denten beëindigt de studie na
de eerste fase en mag zich bac
calaureus noemen. Volgens de
WRR heeft het bedrijfsleven be
hoefte aan deze breed-geörien-
teerde academici die flexibel in
zetbaar zijn en zich in de prak
tijk verder kunnen gaan specia
liseren.
Onderwijs-woordvoerders be
twijfelen dit echter. „Ik vraag
me af of deze academische op
leiding wel volwaardig is en in
teressant kan zijn voor het be
drijfsleven", aldus WD-kamer-
lid De Vries. Zij vreest voor een
'tweederangs studie'. Ook de
CDA'er Lansink acht een oplei
ding in die korte tijd 'volstrekt
onmogelijk'. Van Gelder (PvdA):
„Het heeft geen zin studenten
na drie jaar massaal te laten uit
stromen, terwijl er nog geen uit
zicht op werk is."
De universiteiten, verenigd in
de VSNU, willen nog niet offi
cieel reageren omdat ze zelf nog
bezig zijn met een definitief
rapport over de toekomst van
het hoger onderwijs. De voorzit
ter van de commissie die zich
daarmee bezighoudt, De Moor,
plaatst wel al enkele vraagte
kens. „De Nederlandse univer
sitaire cursusduur van vier jaar
is in internationaal opzicht al
kort. Je moet er dan niet nog
eens een jaar afhalen."
Honderden scholieren hebben gisteren in
Alkmaar het weg- en treinverkeer urenlang
belemmerd. Zij protesteerden tegen de be
zuinigingen van onderwijsminister Ritzen.
De politie heeft enkele aanhoudingen ver
richt.
Ongeveer tweeduizend scholieren hiel
den een demonstratieve bijeenkomst in het
centrum, toen tegen de wil van de orga
nisatoren rond het middaguur werd op
geroepen de Friese brug te blokkeren. Dat is
een van de drukste verkeersknooppunten
nabij het centrum van Alkmaar. De blokka
de van de kruising leidde tot diverse inci
denten met woedende automobilisten. En
kele auto's raakten beschadigd.
Daarna vertrok een groot deel van de
scholieren naar het NS-station, waar de
rails, enkele perrons en een drukke spoor
wegovergang ruim een uur werden bezet.
De organisatoren van de demonstratie zei
den de acties niet meer in de hand te heb
ben. Volgens hen mengden zich ook 'notoi
re relschoppers' onder de scholieren.
Het treinverkeer van en naar Alkmaar
raakte ruim een uur gestremd. Juist toen
werd overlegd over de inzet van de Mobiele
Eenheid, braken de scholieren hun blokka
de op.
grijpende wijzingen MAVO en VBO
gelijk. Het enige verschil tussen
de leerwegen betreft het aantal
beroepsgerichte vakken. Na
drukkelijk zal ook de MAVO in
de toekomst gelden als voorbe
reidend (secundair) beroepson
derwijs. Slechts via de theoreti
sche leerweg blijft de overstap
naar de HAVO mogelijk.
Binnen de leerwegen kiezen
leerlingen voor één van vier sec
toren: techniek, gezondheid en
dienstverlening, economie of
landbouw. Voor elk van de sec
toren en voor elk van de leerwe
gen worden vakkenpakketten
vastgesteld. Daarbij wordt reke
ning gehouden met de nieuwe
indeling van HAVO en VWO.
Ook komt er een individuele
structuur voor leerlingen met
hiaten, achterstanden of ge-
drags- en motivatieproblemen.
Deze wordt een onderdeel van
de theoretische, gemengde en
beroepsgerichte leerweg. De
commissie-Van Veen had nog
voorgesteld voor deze groep een
aparte leerweg in te richten. Ne
telenbos gaat ervan uit dat deze
groep over voldoende capacitei
ten beschikt om een MAVO- of
VBO-diploma te kunnen halen.
wamel Een aantal weeskinderen, dat verblijft in de Servische
hoofdstad Belgrado, heeft gisteren honderd noodpakketjes laten
bezorgen bij schoolkinderen in het Gelderse Wamel. De Bosnische
kinderen hadden op het Amerikaanse CNN beelden gezien van de
recente overstroming en dachten dat half Nederland onder water
was gelopen. Ze sloegen meteen aan het inzamelen: schriftjes, pot
loden, koekjes en chocolade. „Want wij weten hoe erg het is om je
huis, geboortestad, vrienden en familie achter te moeten laten",
schreven ze in een begeleidende brief. De kinderen van De Laak-
school uit Wamel gaan binnenkort wat terugdoen; ze gaan een
sponsorloop houden, waarvan de opbrengst bestemd is voor het
weeshuis in Belgrado. foto anp Raphael drent
Leden van de spoorwegpolitie verwijderden gisteren de laatste demonstrerende studenten van de rails in Alkmaar. foto anp hans steinmeier
den haag gpd
Vertegenwoordigers van rijks
waterstaat, waterschappen en
provincies zijn in een hooglo
pend conflict verwikkeld ge
raakt over welke dijken versneld
moeten worden versterkt.
Eergisteren maakte minister
Jorritsma bekend dat er niet
tachtig, maar 150 kilometer dijk
onder de speciale noodwet
moet vallen. Gisteren bleek Jor-
ritsma's eigen rijkswaterstaat
niet verder te willen gaan dan
116 kilometer. De kans dat die
dijken vaker dan één keer in de
honderd jaar overstromen is
groot en daarom moeten ze
worden versterkt, zo staat in de
noodwet. Dat zou voor die an
dere 34 kilometer niet gelden.
De Unie van Waterschappen,
die vasthoudt aan 150 kilome
ter, is woest en probeert Rijks
waterstaat over de streep te
trekken. Minister Jorritsma
heeft de waterschappen en de
provincies eergisteren gewaar
schuwd geen dijken aan te dra
gen die nog veilig genoeg zijn.
Ze zei dat Rijkswaterstaat de
lijst kritisch zal bekijken.
De milieubeweging kijkt on
dertussen met argusogen toe.
„We willen wel eens zien of het
echt onveilige dijken zijn of dat
ons een oor wordt aangenaaid",
aldus een woordvoerder giste
ren.
Na een debat over een geza
menlijke aanpak van overstro
mingen hebben Nederlandse
Europarlementariërs gisteren
geconcludeerd dat Nederland
voor de dijkverzwaringen geen
grote bedragen hoeft te ver
wachten van de Europese Unie.
Premier Kok zei afgelopen vrij
dag nog dat hij Nederland 'goe
de kansen' toedichtte bij het
verzoek om financiële bijstand.
Volgens Euro-parlementariër
Hanja Maij-Weggen (CDA),
voormalig minister van verkeer
en waterstaat, komt er een
steun van hooguit twintig mil
joen gulden. Tot nu toe is er 1,3
miljoen gulden humanitaire
hulp van de Europese Unie ge
komen.
e opleidingen aan de MAVO
het VBO (voorbereidend be-
aepsonderwijs) zullen ingrij-
end worden gewijzigd. Leerlin-
en moeten al in het eerste jaar,
irect na de basisschool, kiezen
oor het type onderwijs dat zij
rillen volgen. Ruim een half
ïiljoen leerlingen krijgt vanaf
met de wijzigingen te ma-
Van elke 100 uur zit de chauffeur er maar 43 op de bus
utrecht «gpd
en.
Dat plan heeft staatssecretaris
letelenbos (onderwijs) gepre-
enteerd. In haar plannen heeft
e het advies van de commissie
an oud-VNO-voorzitter Van
'een grotendeels overgenomen.
JAVO en VBO worden opge-
eeld in vier zogenoemde leer
wegen: een theoretische, die
ridt naar MBO en de HAVO;
en beroepsgerichte weg; een
jemengde leerweg en een weg
foor leerlingen voor wie MAVO
:n VBO eindonderwijs is.. De
'ernieuwing moet ervoor zor-
en dat VBO- en MAVO-gedi-
ilomeerden beter uit de voeten
unnen in het vervolgonderwijs.
De algemene valdcen in de
heoretische, de beroepsgerich-
en de gemengde leerweg zijn
utrecht pieter couwenbergh
„Laten we vooral niet spreken
over winnaars en verliezers.
Daarvoor is het conflict te ern
stig en zijn de arbeidsverhou
dingen op de werkvloer te zeer
onder druk komen te staan. De
pijn is eerlijk verdeeld."
Als een soort vredesapostel riep
gisteren H. van Zuthem, succes
vol bemiddelaar in het buscon
flict, op om niet te gaan zwarte
pieten. Ook journalisten zouden
zich voor een keertje moeten
inhouden, vond de hoogleraar.
Als geen ander beseft hij hoe
broos het bereikte compromis
is en hoezeer de afgelopen we
ken in het teken stonden van
een bittere prestigeslag tussen
met name de vervoersbonden
van FNV en CNV. Dat bleek al
direct na afloop van de pers
conferentie. Zowel FNV als CNV
eisten de overwinning op. „On
ze CAO is onaangetast", stelde
CNV-onderhandelaarTh. de
Jong. „We hebben voorjaren
grenzen gesteld aan de flexibili
sering", zei FNV-voorzitter
Waleson.
Blijft de vraag of het compromis
27 dagen staken waard is ge
weest. De CAO is niet van tafel,
zoals de FNV wilde, waardoor
de door de bond zo vermaledij
de flexibilisering toch een aan
vang neemt. De begin- en eind
tijden zijn verruimd en de pau
zes zijn iets ingekort.
Hebben de stakers dan niets be
reikt? Jawel. De ondernemings
raad heeft wat meer mogelijk
heden gekregen om zich tegen
roostervoorstellen te keren. Zo
is het aantal gebroken diensten
('s morgens vroeg en eind van
de middag enkele uren werken,
met ertussen een lange pauze)
beperkt tot maximaal twee per
week, in plaats van gemiddeld
twee per week zoals in het CN-
V/VSN-akkoord stond.
Ook het aantal diensten dat lan
ger dan 8,5 uur per dag duurt,
wordt teruggebracht van veertig
naar dertig. Wil de werkgever
meer verlengde diensten, dan
moet de ondernemingsraad
toestemming geven.
Deze CAO-punten geven de on
dernemingsraad meer houvast
in het overleg met de werkge
ver, dat is waar, maar de prijs is
hoog. De sfeer op de werkvloer
tussen FNV- en CNV-chauffeurs
en tussen de twee bekvechten
de bonden is zwaar verziekt en
dat zal nog lange tijd duren. Ze
ker tot en met de eerstvolgende
keer dat partijen weer aan de
CAO-tafel schuiven.
Terug naar het conflict. De bus
staking werd al snel een presti
geslag tussen de Vervoersbon
den van FNV en CNV. Over
hoofdlijnen ging het aljang niet
meer. Er moesten bemiddelaars
aan te pas komen om te zorgen
dat er weer werd onderhandeld.
Want de bonden weigerden aan
tafel te schuiven, bang het etiket
te krijgen van de 'toegevende
partij'.
En zelfs met hulp van de be
middelaars ging het nög bijna
mis. Afgelopen weekeinde lag er
al een compromis, maar toen
haakte de FNV af vanwege het
woord dat 'de CNV-CAO' aan
alle partijen moest worden op
gelegd. Toen die tekst was op
gepoetst, was het 'Valentijns-
akkoord' snel rond.
De FNV heeft bijna vier weken
een schim nagejaagd. De bond
dacht op basis van het feit dat
zij veruit de grootste werkne
mersvertegenwoordiger was, de
reeds gesloten CNV-CAO onge
daan te kunnen maken. Het is
voor de reiziger en de buschauf
feur jammer dat er uiteindelijk
arbiters aan te pas moesten ko
men om de FNV van haar onge
lijk te overtuigen.'
De FNV heeft daardoor in de
tussentijd diverse kansen laten
liggen om eerder tot een oplos
sing te komen. Zo was de VSN
bereid het flexibiliseringsvraag-
stuk in '96 te laten rusten en de
bonden de verruiming van de
roosters te laten evalueren.
De twee kemphanen waren pas
De staking is voorbij, de bussen rijden weer. Er kwam gisteren
een eind aan de langste stakingsactie (bijna vier weken) in het
openbaar vervoer. De nieuwe CAO geldt voor 17.000 werkne
mers. Reeds gemaakte CAO-afspraken met de CNV zijn op een
aantal punten verduidelijkt en aangescherpt. De werknemers
krijgen 2,25 procent meer loon, tot 1996 vallen geen gedwongen
ontslagen. Er komt geen uitbreiding van het aantal gebroken
diensten en de maximale werktijd per dienst blijft maximaal 8,5
uur. Over de rol van de ondernemingsraden bij roosterwijzigin-
gen zullen de bemiddelaars J. Lammers en H. van Zuthem nog
een uitspraak doen.
bereid lot een compromis toen
de situatie op de werkvloer uit
de hand begon te lopen. Toen
de sfeer tussen FNV- en CNV-
chauffeurs oververhit raakte als
gevolg van intimidaties en drei
gementen.
Het zal de komende tijd nog wel
vaker gebeuren dat FNV en
CNV het front niet gesloten
houden. Dat heeft alles te ma
ken met de eis van minister
Melkert van sociale zaken dat er
werkgelegenheidsafspraken in
een CAO moeten staan, wil hij
de overeenkomst algemeen ver
bindend verklaren. De bonden
vertalen die eis anders. De FNV-
bonden zetten zwaar in op de
vierdaagse, het CNV is geneigd
in goed overleg met de werkge
ver de voorwaarden voor extra
werk te scheppen.
Is met dit Valentijns-akkoord de
rust in het streekvervoer her
steld? Welnee, want de VSN
heeft al laten weten waarschijn
lijk volgend jaar weer met nieu
we flexibiliseringsvoorstellen te
komen. Van de 100 uur die een
chauffeur nu betaald krijgt, zit
hij er maar 43 op de bus en dat
is de VSN een doorn in het oog.
De rest spendeert de chauffeur
aan pauzes, ATV en vrije dagen.
Dat kan volgens de VSN niet,
zeker nu het openbaar vervoer
commerciëler moet worden.
Met een EuroSpace abonnement kunt u in de meeste landen van Europa
mobiel bellen en gebeld worden. Voor slechts f 64,95 (excl. 17,5% BTW) per
I maand. U heeft de keuze uit 6 verschillende abonnementen, geschikt voor elk
gebruik van uw mobiele telefoon. Voor adressen van dealers kunt u bellen met de
Service Providers Martin Dawes (033-55 46 63), debitel NEDERLAND (020-667 83 1 1),
Merrem Intercity Communicatie B.V. (02503-80500), PTT Telecom (06-0115) en
Talkline (030-473 473).
Voor meer informatie kunt u gratis bellen met 06-0106.
Het Mobiele Netwerk. I
