:Ritsma verdient
ïoofdprijs loterij
Sport
ailersman snelste neo-senior
Kansen Jeroen Straathof ondergesneeuwd
Dissidenten uit ploeg
Klerk's slaan terug
M
Zandstra huilt na rare val op 'Falko-ijs'
Noorse schaatsers lijden aan na-olympische depressie
UNPAG 13 FEBRUAR11995
dt
•IWN
pin Hersman is Nederlands
hpioen bij de neo-senioren
it vijorden- De schaatser uit Sas-
^wojicint plaatste zich niet voor
embTWK allround en kon daar-
olgejr in Groningen deelnemen,
/old^portcentrum K^dinge liet
i plaj^r 8een twijfel over bestaan
e g^jdaar de beste was. Hersman
,ri Ji alle vier de afstanden en
Lzfi met 38,60 seconden (500
ie vofêr)- 4.05,93 (3000 meter),
amri,63 (1500 meter) en 7.09,77
ioes#uten (500 meter) aanspre-
eenjdf tijden.
de Job de Jong veroverde de na-
njyJale titel bij de junioren A.
ienTveelbelovende schaatser uit
zet muiden won drie van de vier
zijnHnden. Op de 3000 meter en
ij tej5000 meter verpulverde het
et Xan de Jong Oranje-selectie
?staff respectievelijk 4.09,26 en
vnni.lO minuten de baanre-
ls. Alleen op de 500 meter
(negende) kwam De Jong niet
helemaal uit de verf. Jeroen
Kraan (Hoogmade) en Werner
Altewischer (Leiden) werden in
Groningen respectievelijk zesde
en negende bij de B-junioren.
Judith Straathof schreef het
Nederlands kampioenschap
voor B-junioren op haar naam.
Ook de Zoeterwoudse won alle
vier de afstanden (500, twee
maal 1000 en 1500 meter) en
bleef haar concurrentes ruim
voor. Vooral op de 1000 meter
sloeg het nichtje van de beken
de Jeroen haar slag. Met een tijd
van 1.27,88 minuten was Straat
hof, die deel uitmaakt van de
nationale selectie opleiding
sprint, ruim twee seconden
sneller dan de nummer twee op
die afstand. Karina Slingerland
uit Woubrugge legde voorna
melijk dank zij goede prestaties
op de 500 meter (derde) en de
1000 meter (zevende) beslag op
de negende plaats in het eind
klassement.
punten 500 m 5000 m 1500 m 10.000m
164.337 39,81 (21)
167.804 41,35(32)
7.17,87(24) 1.54,13( 5)
7.13,89(20) 1.53,86( 3)
6.59,19 2) 1.57,15(15)
6.56,66 1) 1.58,39(21)
7.04,67( 9) 1.55,92(10)
7.03,95 6) 2.00,76 (29)
14.09,89 1)
14.14,16 2)
14.25,69 4)
14.21,80 3)
14.35,91 7)
14.37,82 9)
14.43,14(11)
14.41,01 (10)
14.31,16 6)
14.26,86 5)
14.56,46(12)
14.36,13 8)
baselga dl piné Jeroen Straathof heeft genoegen moeten nemen met de rol van toeschouwer op de tien kilometer. De 22-jarige Zoeterwoude-
naar had zaterdag de pech, dat hij op de 5000 meter in de sneeuw moest rijden. Dittrich, Taubenrauch en Eminger profiteerden later op goed ijs
en klasseerden zich wel voor de tien kilometer. Op de 1500 meter kon Straathof zijn achterstand gisteren niet meer goedmaken. „Daar baal ik
erg van. Mijn race op de vijf kilometer was goed, maar op schoon ijs had ik minimaal vijf seconden harder gereden en dan had ik wel bij de bes
te twaalf van het klassement gezeten", aldus Straathof. foto anp
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -356464, PLV.-CHEF ROB ONDERWATER. 071-356463
amsterdam
marc van der jagt/anp
Vorige week werd na intern ge
bekvecht bekend, dat Arnold
Stam en Richard van Kempen
volgend seizoen niet meer tot
het keurkorps van Klerk's-
ploegleider Frans Overdevest
behoren. Juist deze twee rijders
schitterden tijdens de veertien
de marathon om de KNSB-Cup.
Stam (Sprang-Capelle) werd za
terdag in Amsterdam winnaar
en Van Kempen (Nieuwveen)
eindigde als tweede voor Henk
Angenent (Alphen aan den
Rijn).
Zowel op als buiten de ijs
baan is Stam soms nogal impul
sief. De 26-jarige Brabander uit
te vorige week evenals ploegge
noot Van Kempen via de pers
kritiek op teambaas Overdevest,
die volgens het duo niet goed
functioneert. Dat Stam kan
schaatsen bewees hij op de Jaap
Edenbaan. Hij behaalde zijn
vierde overwinning van het sei
zoen en werd daardoor - ten
koste van ploeggenoot Piet Klei
ne - de nieuwe lijstaanvoerder
van het klassement. Ook Van
Kempen liet na de fatale aanva
ring met Overdevest eindelijk
weer eens wat van zich zien. De
rietdekker uit Nieuwveen won
de sprint van de jachtgroep van
zeven man, die twee ronden
achterstand had op solist Stam.
„De herrie die in en rondom de
ploeg ontstaan is, heeft geen rol
gespeeld tijdens de wedstrijd.
We zijn allemaal professioneel
genoeg om dat niet te laten
doorwerken", aldus Van Kem
pen.
eft<zar WK in chaotisch Baselga
hotr
cd
ijl v?euw, ijzel, een cameraman die hem de weg versper-
Italiaanse trucs, kleine Japanners. Op de weg die leid-
paar zijn eerste wereldtitel, liep Rintje Ritsma de afge-
ten twee dagen in de Noorditaliaanse bergen de meest
lemdsoortige omstandigheden en mensen tegen het
Hij bleef uiteindelijk met mazzel en vakmanschap al-
jen iedereen de baas.
elga dl pine govert wisse
lan|-verslaggever
fyf
tij 89ste WK schaatsen kreeg
5P®panks de chaos op de eerste
or t zijn verdiende kampioen:
n jma. De opvolger van Johann
'dflv Koss is sinds gisteren be-
;.(7Xe de nieuwe ijskoning van
'j ^wereld ook de Friese versie
vajli de Verschrikkelijke
;gt^euwman.
fneeuw en ijzel, afgewisseld
aapr droog weer, maakten op
e eerste dag van het wereld-
""gjnpioenschap allround een
1 Rmiskoers. Dat het geen com
ité farce werd, dankten de or-
'dshisatoren in Baselga di Piné
)0Sh het goede weer van giste-
tsti, toen het buitenijs er voor
lereen goed bijlag en een eer-
12)je competitie wél mogelijk
aa|s. Ritsma, winnaar van de
PO en 10.000 meter: „Geluk-
kwam alles nog op zijn
00 otjes terecht. Daar had ik za-
1' dag nog een hard hoofd in."
'oor de vierde keer in acht
1111 r kregen de gezamenlijke
1 Bkbedrijven gratis TV-reclame
I P lens het wereldkampioen-
iap. In een tijd, waarin ge-
jUik kan worden gemaakt van
311 erkapte ijshallen, is het zot
t schaatsers, zoals vorig jaar
Göteborg en nu in Italië,
)eten ploeteren door sneeuw
regen. Of onder een bran-
0 nde zon, zoals in Alma Ata
en Innsbruck (1990).
De wisselende en ongelijke
istandigheden in de buiten-
ht maken van de schaats-
mpetitie een loterij, een soort
ngo-avond. Wie mazzel heeft,
als de Duitser Dittrich zater-
g op de vijf kilometer, wint.
10 ie pech heeft met het weer
bf nder anderen Zandstra,
n( aathof en Störelid) wordt
S liten zijn schuld naar achte-
w n geworpen. Het heeft weinig
maken met sport. Er wordt
gesjoemeld met belangen van
topsporters, die maanden van
voorbereiding de soep in zien
draaien. En dat in een tijd, dat
de alternatieven - de hallen dus
- er zijn. In Hamar, Calgary en
elders smachten de directies
naar cliënten.
Gelukkig kreeg in Alma Ata
(Flaim), Innsbruck (Koss), Göte
borg (Koss) en Baselga (Ritsma)
het recht zijn loop en werd de
sterkste nummer één. Al denkt
Gerard Kemkers er in het geval
van Innbruck nog steeds anders
over. En had Ritsma zaterdag
het geluk, dat de truc van Ro
berto Sighel - later starten en
gokken op beter ijs - op de vijf
kilometer jammerlijk de mist
inging.
De discussies na weer een
chaotisch titeltoernooi laaiden
het afgelopen weekeinde in de
Dolomieten hoog op. Moet bui
tenijs tijdens grote schaatseve-
nementen tot verboden gebied
worden verklaard? „Ja", roepen
coaches en sporters in koor.
„Nee", antwoorden de bestuur
ders van de Internationale
Schaats Unie (ISU) nog luider.
Moet je een WK organiseren op
een plaats, waar de mensen
welwillend, maar ook amateu
ristisch te werk gaan? En waar
het weer een onvoorspelbare
factor is. „Nee", zeggen de
coaches en sporters. „Ja", me
nen de bobo's.
Momenteel kan er indoor ge
reden worden in Heerenveen,
Hamar, Berlijn, Peking, Calgary
en Milwaukee. Nagano en Salt
Lake City komen daar bij. Bo
vendien zijn er in Nederland
nog enkele semi-overdekte ba
nen. De ISU vindt dat aantal te
weinig om voortaan alle EK's en
'WK's binnen te houden. ISU-
bestuurslid Gerhard Zimmer-
mann: „Als je dat gaat doen,
wordt schaatsen helemaal een
beperkte aangelegenheid voor
maar een paar landen."
De ISU zou ook kunnen pro
beren om de bouw van ijshallen
in onderontwikkelde schaatsna-
ties te stimuleren. De vraag is
dan: wie gaat dat betalen? Het
Vikingschip in Hamar kostte 70
miljoen, Heerenveen 30 mil
joen. ISU-bestuurslid Jan Dijke-
ma: „Het geld is er niet. Vooral
de exploitatiekosten zijn amper
op te brengen." Dijkema's
woorden worden onderschre
ven door de problemen in Den
Haag, waar De Uithof bijna fail
liet is. Dijkema weer: „Hamar
draait niet op het schaatsen,
maar op afidere evenementen
zoals honden- en kattenten
toonstellingen. Je kunt bijvoor
beeld een bond in Italië of Po
len toch niet verplichten om
een hal neer te zetten. Waar ha
len die mensen het geld in he
melsnaam vandaan?"
Volgens Dijkema is een WK in
Italië van grote promotionele
waarde. „De Italiaanse TV zendt
een paar uur uit van dit toer
nooi. Anders komt schaatsen er
toch nooit op televisie." Dat de
belangen van de topschaatsers
in zo'n geval letterlijk onder
sneeuwen, wordt voor lief geno
men. Liever een extra Pool, Ita
liaan of Fransman erbij als lid
van de schaatsfamilie dan een
eerlijk toernooi. De Nederland
se bondscoach Wopke de Vegt
sprak er schande van. „Zo kan
het niet langer", foeterde hij.
Maar het blijft altijd bij kretolo
gie. De Vegt sprak over een in
ternationale actie met andere
coaches om feller te protesteren
tegen het schaatsen op bui
tenijs. Het zal blijven bij drei
gende teksten. Zo gaat het al ja
ren. Elke keer, wanneer een
schaatstoernooi op een janboel
uitdraait, wordt moord en
brand geschreeuwd. Maar na
dat de teleurstelling is wegge
spoeld gaat iedereen vrolijk ver
der.
Ook Ritsma. Zaterdag riep hij
nog met bravoure, dat een
eventuele wereldtitel onder zul
ke omstandigheden van weinig
waarde is. Gisteren, met de
krans om zijn schouders en
luisterend naar het Wilhelmus,
dacht hij daar toch heel wat ge
nuanceerder over. De buit was
binnen, het leed geleden.
Voor de totaal ontgoochelde Falko Zandstra zit het WK erop. De Fries gleed op de 1500 meter uit over zijn losgeraakte armband. foto a
baselga dl pine gpd
Hilbert van der Duim viel tijdens het EK
schaatsen in 1981 op de Deventer ijsbaan
over vogelpoep. Althans, dat beweerde hij
destijds. Niemand, die de uitwerpselen had
gezien. Haast nog curieuzer was gisteren de
manier, waarop Falko Zandstra zichzelf in
Italië uitschakelde voor een hoge WK-klas-
sering. In Zandstra's geval lag het bewijs
keihard op het ijs: een dom stukje plastic.
„Het lijkt wel of het niet meer mag." De
Nederlandse journalisten luisterden voor
het eerst naar een aangeslagen Falko Zand
stra. Meestal weet hij teleurstellingen te
verbergen achter een masker van grappen.
Dat had hij ditmaal afgezet. „Sorry", zei hij,
„Maar ik krijg een dip. Ik moet huilen. Geeft
niet, hè." De verslaggevers keken verbaasd
toe, hoe de anders goedlachse sporter een
traantje wegpinkte. „Ik wou, dat ik nu
meteen met mijn ouders naar huis kon.
Wat heb ik hier nog te zoeken", zei de rij
der, die net na zijn val bij het uitrijden zijn
huilende moeder moest troosten.
Alle rijders krijgen voor hun rit om de
rechterbovenarm een witte of rode arm
band om. Wit voor de schaatser in de bin
nenbaan, rood voor de buitenbaan. De
plastic armband, die wordt bevestigd met
klitteband, is bedoeld ter herkenning voor
de juryleden. Mocht de elektronische tijd
waarneming uitvallen, waarna men verder
gaat met handgeklokte tijden, of mochten
schaatsers dezelfde pakken dragen, dan zijn
de gekleurde banden er om de rijders uit el
kaar te halen.
In zijn 1500-meterrit tegen de Japanner
Shirahata leek Zandstra op weg naar de
winnende tijd. Op 1100 meter lag hij 15-
honderdste van een seconde onder de tus
sentijd van Ritsma, die uiteindelijk eerste
werd. Na 1250 meter was het echter ge
beurd met Zandstra's kansen. De Fries
smakte midden op het rechte eind hard te
gen het ijs. Oorzaak: de witte armband. Die
was tijdens de race naar beneden gezakt.
Zandstra: „Dat gebeurt wel meer. Meestal
houd ik 'em dan in mijn hand vast of gooi
ik hem achterwaarts weg. Dat wilde ik nu
'elga dl piné
ïl ecies een jaar na de drievou-
ge goldrush van Johann Olav
>ss beleefde de Noorse
>1, haatssport het afgelopen
2 wekeinde in Italië zijn histo-
sch dieptepunt. Op de afslui-
nde tien kilometer van het
ereldkampioenschap allround
eed voor het eerst in de ge-
j, hiedenis geen enkele rijder uit
f3 Dorwegen mee.
!I)
1 Steinar Johansen en Adne
indral bleken in Baselga di Pi-
P niet in vorm. Stayer Kjell Sto
plid had zich normaliter via de
vijf kilometer gemakkelijk bij de
beste twaalf schaatsers op de
10.000 meter kunnen rijden,
ware het niet, dat de Noor op
zaterdagmiddag één van de
slachtoffers werd van de onge
lijke weersomstandigheden.
Nadat hij in de sneeuwbuien te-
nonder was gegaan, zag Storelid
met lede ogen toe, hoe de Oos
tenrijkse veteraan Christian
Eminger hem later op beter ijs
met vier tienden van een secon
de uit het eindklassement ver
wijderde.
Zo kon het gebeuren, dat de
kleine delegatie uit het Scan
dinavische land er een jaar na
de Koss-feesten bedremmeld
bijstond in Baselga. Volgens de
nieuwe Noorse coach Svein-Ha-
vard Sletten is er tijd nodig om
een nieuwe ploeg op te bou
wen. „Wat hier is gebeurd, is
niet leuk. Ik zal worden aange
pakt. Maar verwacht nou niet
van mij, dat ik meteen een
nieuwe Koss heb klaarstaan. We
hebben een aantal talentvolle
junioren. Geef me vier jaar, dan
is er een goede nieuwe lich
ting."
Volgens Sletten hebben de
successen van Koss geleid tot
een grote populariteit van het
schaatsen in zijn land. Of dat
verhaal klopt, is moeilijk na te
gaan. Duidelijk waarneembaar
was in Italië wel, dat de Noorse
media de schaatssport links la
ten liggen nu Koss is gestopt en
er voorlopig geen nieuwe titels
zijn te verwachten. De grote
Noorse kranten, die tijdens de
Winterspelen van 1994 nog ex
tra verslaggevers hadden inge-'
zet om elke zucht en elke glim
lach van Johann Olav Koss pagi
nagroot te kunnen melden,
schitterden in Baselga di Piné
door afwezigheid.
In zijn functie van parttime
radioreporter was Koss zelf wel
aanwezig in Baselga. Hij was
verbaasd over het zwakke pres
teren van zijn landgenoten. „Ik
ben bang, dat ze het afgelopen
jaar te hard hebben getraind.
De nieuwe coach heeft er nog
een schepje bovenop gegooid.
Ze trainen nu harder dan ik in
het olympisch jaar. Dat lijkt me
te veel van het goede."
Volgens Koss is in zijn land
sprake van algehele na-olympi-
Stam was met tegenzin naar
Amsterdam gekomen. De Ne
derlands kampioen op kunstijs
twijfelde of zijn ploeggenoten
Kleine, Kramer en De Vries, die
de Klerk's-ploeg ook gaat verla
ten, hem nog wel wilden steu
nen. Met zijn negatieve uitspra
ken had hij Overdevest in een
kwaad daglicht gesteld en dat
deed bij de meesten pijn. Tij
dens de wedstrijd was van een
onderlinge rivaliteit in de for
matie niets te merken. Na af
loop bedankte Stam zelfs zijn
ploeggenoten voor hun bewe
zen diensten. „Zonder hen had
ik niet gewonnen en was ik ze
ker geen nieuwe klassements
leider geworden."
Op het Amsterdamse kunstijs
beschikte Stam over onuitputte
lijke krachten. Onder barre om
standigheden, slagregens en
windkracht acht ging hij
meteen na het startschot op
avontuur. De Marreiros, Van
Kempen, Kleine, Pieterse, An
genent, Kromkamp en Boon
stoppel volgden zijn spoor. De
acht vestigden een record. Na
tien ronden was het peloton al
achterhaald. In de marathon
historie was dat nog nooit zo
vroeg in een wedstrijd gebeurd.
Tegenwoordig komt het ook
zelden voor dat een rijder solo
een rondewinst pakt. Stam de
marreerde na veertig ronden en
het peloton kon slechts in stille
bewondering toekijken. Halver
wege was het karwei geklaard.
Stam bleef echter onverzadig
baar. In de finale reed hij het
peloton op maar liefst drie ron
den achterstand.
Velzeboer vierde
Mare Velzeboer en Dave Ver
steeg hebben zich tijdens inter
nationale shorttrackwedstrijden
in het Italiaanse Bormio in de
kijker gereden. De beide leden
van de nationale selectie legden
samen met Eric Flaim beslag op
de vierde plaats in het eindklas-
sement.
Versteeg werd afgelopen za
terdag op de 1500 meter tweede
in een nieuw nationaal junio
renrecord (2.26,54 minuten) en
schaatste gisteren naar de vijfde
plaats op de 3000 meter. Velze
boer (ijsvereniging Alkemade)
werd onder meer vierde op de
1000 meter achter sprintkanon
Flaim en derde - direct vóór de
Amerikaan - op de 3000 meter.
ook doen. Maar dat ding viel naar beneden
en kwam precies om de punt van mijn
schaats terecht. Onwaarschijnlijk, maar
waar. Ik viel dus over mijn eigen armband."
Het trieste voor Zandstra was, dat hij be
zig was aan zijn beste wedstrijd van dit sei
zoen. „Het liep fantastisch." Volgens coach
De Vegt was het ijs gisteren uitermate ge
schikt voor het type Zandstra. „Echt Falko-
ijs."
Uiteindelijk werd Zandstra, die voor het
laatst als junior in een clubwedstrijdje was
gevallen, ook nog het slachtoffer van de
slechte omstandigheden op zaterdagmid
dag. Normaliter was de Fries bij de eerste
zes op de vijf kilometer geëindigd en was hij
automatisch geklasseerd voor de tien kilo
meter. Doordat hijzelf in de sneeuw moest
aanmodderen en 'mindere goden' later in
droog weer en op schoon ijs naar snellere
tijden reden, werd Zandstra slechts vijftien
de. Door zijn val op de 1500 meter werd ook
de mogelijkheid, om via het tussenklasse-
ment na drie afstanden tot de tien kilome
ter te worden toegelaten, afgesneden.
sche depressie. „Schaatsen is
heel hard achteruit gegaan,
maar ook in het skiën en skip-
springen lopen de resultaten te
rug. Dat zal te maken hebben
met het feit, dat bijna iedereen
jaren heeft toegeleefd naar de
Winterspelen in eigen land. Ik
vind de Nederlandse rijders ook
minder dan vorig seizoen. Dat
is normaal in een winter, die
volgt op de Olympische Spelen.
Ik had dat zelf in 1993. Na Al-
bertville heb ik het een jaar rus
tiger aangedaan en me met an
dere dingen bezig gehouden. Je
kunt niet jaren achter elkaar op
de toppen van je tenen lopen."
Sprintrecords
sneuvelen
in Calgary
calgary anp
Bonnie Blair heeft tijdens de
werelbekerwedstrijden sprint
in Calgary haar wereldrecord
op de 500 meter aange
scherpt. De Amerikaanse
schaatsenrijdster reed de af
stand in 38,69. Het oude re
cord stond op 38,99. Susan
Auch had in een eerdere rit
deze tijd al verbeterd. Ze
reed 38,94 en is na Blair de
tweede vrouw die de 39-se-
condengrens heeft doorbro
ken.
Gerard van Velde verbeter
de het al bijna zeven jaar ou
de Nederlands record op de
500 meter. De schaatser reed
de afstand in 36,48. Het re
cord was sedert de Olympi
sche Spelen van 1988 in han
den van Jan Ykema. De Fries
noteerde op dezelfde baan in
Calgary 36,76. „Ik heb einde
lijk mijn belangrijkste doel
bereikt", zei de Nederlandse
sprintkampioen verheugd.
Zaterdag bleef Van Velde
slechts negen hondersten
van een seconde verwijderd
van een record. Hij had op
de 1000 meter met een tijd
van 1.13,10 wel zijn eigen na
tionale record geëvenaard.
Arnold van der Poel uit
Roelofarendsveen verbeterde
met een tijd van 37,73 zijn
persoonlijk record op de
kortste afstand.
Sandra Zwolle realiseerde
zaterdag de beste Neder
landse tijd op de langste
sprintafstand. Ze reed de
1000 meter in 1.20,41, goed
voor de vijfde plaats. Het ou
de record stond sinds de
Olympische Spelen vorig jaar
in Lillehammer met 1.20,94
op naam van nationaal
sprintkampioene Annamarie
Thomas. Christine Aaftink
baalde gisteren van haar tijd
op de 500 meter (40,51). „Ik
ging goed van start. Maar in
de laatste ronde stortte ik he
lemaal in." Over haar 1000
meter (1.21,37 en 1.21,27)
was de naar haar vorm zoe
kende schaatsster wel te
spreken.
