Israël boos op EU,
topgesprek mislukt
Rusland trekt de teugels in het GOS aan
Mexicaanse president wil
guerrillaleiders arresteren
Buitenland
Kobe verlost zich van haar puin
Bestuur Boesaks stichting sleept
verdachte medewerkers voor rechter
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1995
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated
Press OPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press Interr
Nieuwe stakingen bij Belgisch spoor
ibrusselï Uit protest tegen dreigende drastische bezuinigingen
izaThet spoorwegpersoneel in België drie achtereenvolgende vrij-
gint dagen staken. Het treinverkeer zal naar verwachting op 24 fe-
e Njbruari en op 3 en 10 maart stil komen te liggen.
Ie
5 ha Meer doden bij aardbeving Colombia
'rhbqgota Bij de krachtige aardbeving van gisteren in het midden
sa?ënzuidwesten van Colombia inmiddels 40 mensen omgekomen
i ïjen 250 mensen gewond geraakt. De beving had een kracht van
R6,4 op de Schaal van Richter. Zeker 3.000 mensen zijn dakloos
le 1 geworden.
■pos
Gonzalez krijgt voldoende steun
Madrid De Spaanse oppositie is er niet in geslaagd premier
Gonzalez ten val te brengen in de twee dagen durende debat
over de 'toestand van de natie'. De minderheidsregering over
leefde alle moties, inclusief een waarin Gonzalez' aftreden werd
v; geëist. De positie van de premier was ernstig verzwakt door een
reeks van schandalen.
Strijd in Bihac laait weer op
sarajevo Zware gevechten tussen Servische troepen en eenhe
den van het Bosnische regeringsleger hebben vannacht in de
moslim-enclave Bihac opnieuw veel mensenlevens geëist. Servi
sche troepen begonnen gisteren een groot offensief langs de
westelijke frontlinies in de enclave, waarbij ze de steun hadden
van pantservoertuigen en artillerie.
Koude bekort uitstapje in de ruimte
houston De vluchtleiding van Cape Canaveral heeft gisteren
besloten een wandeling in de ruimte van twee astronauten van
'kj™ het ruimteveer Discovery met een uur te bekorten omdat hun
handen en voeten te koud werden. De astronauten moesten gis
teren hun ruimtepakken op koudebestendigheid testen. Het was
buiten het ruimteveer minder dan zeventig graden Celcius on
der nul.
ling
Verdachte beschuldigt Irak
new york De hoofdverdachte van de aanslag in 1993 op het
New Yorkse World Trade Centre, Ramsi Ahmed Yousef, werkt
met de Amerikaanse autoriteiten mee. De 27-jarige Irakees be
schuldigt zijn vaderland van betrokkenheid bij de bomaanslag,
waarbij zes doden vielen en duizend mensen gewond raakten.
Het openbaar ministerie in New York weigerde commentaar.
Europese subsidie voor AzG in Peru
brussel Via de Nederlandse afdeling van Artsen zonder Gren
zen krijgen 40.000 indianen en boeren die het geweld in de
Peruaanse jungle zijn ontvlucht, Europeseiiulp. De EU heeft bij
na 300.000 gulden toegezegd voor een gezondheidszorgproject
in het Zuidamerikaanse land. De ongeveer 40.0000 vluchtelin
gen zijn van hun vruchtbare grond verdreven door guerrillastrij
ders van het Lichtend Pad en de Tupac Amaru-beweging.
Dan Quayle geen presidentskandidaat
Washington De voormalige Amerikaanse vice-president Dan
Quayle ziet af van deelname aan de presidentsverkiezingen van
1996. Gisteren werd bekendgemaakt dat de 48-jarige Republi
kein, die van 1989 tot 1993 vice-president was onder George
Bush, niet genoeg geld bijeen heeft kunnen brengen om cam
pagne te voeren.
Veel zelfmoorden bij indianen
ottawa Zelfmoord onder de indianen en de Inuit van Canada
komt ruim drie keer zo vaak voor als onder de rest van de bevol
king, blijkt uit een rapport dat de Royal Commission on Aborigi
nal People gisteren presenteerde. De belangrijkste oorzaak is
volgens de commissie de lange geschiedenis van onderdrukking
waaronder de oorspronkelijke bevolking van Canada nog steeds
gebukt gaat. Volgens dë statistieken plegen indianen 3,3 keer zo
vaak en de Inuit 3,9 keer zo vaak als het landelijk gemiddelde
zelfmoord.
Mandela even terug op Robbeneiland
kaapstad De Zuidafrikaanse president Mandela brengt morgen
een bezoek aan de gevangenis op Robbeneiland. Daar heeft hij
achttien jaar van zijn gevangenschap doorgebracht. Het is mor
gen vijfjaar geleden dat Mandela, na 27 jaar cel, werd vrijgela
ten. De 76-jarige president bracht vorig jaar ook een bezoek aan
het eiland voor de kust bij Kaapstad. Deze keer zal hij er een de
legatie van dertienhonderd oud-medegevangenen leiden en een
herdenkingstoespraakhouden.
Sinn Fein vreest afluisterpraktijken
Belfast Sinn Fein, de politieke vleugel van de IRA, heeft giste
ren een overleg met functionarissen van de Britse regering opge
schort uit vrees voor afluisterpraktijken. Delegatieleden troffen
in de Stormont, het Noordierse gebouw waarin de onderhande
lingen plaatsvinden, een apparaatje aan waarvan zij vermoeden
dat het gebruikt wordt om af te luisteren.
Athene tegen douane-unie EU en Turkije
athene Griekenland heeft gisteren de voorlopige overeenkomst
afgewezen die de weg moet openen voor een douane-unie tus
sen de Europese Unie en Turkije. Dit heeft een regeringswoord
voerder in Athene meegedeeld. Griekenland verlangt concretere
toezeggingen over toelating van Cyprus tot de EU, alvorens in te
stemmen met de douaneunie. Een douane-unie behelst de af
schaffing of wezenlijke vermindering van tarieven aan de grens
tussen enerzijds de Europese Unie en anderzijds Turkije.
Peru wil oorlog
met Ecuador
niet stoppen
LIMA AFP-DPA-Rtr
Peru heeft zich gisteren gekeerd
tegen stopzetting van de
grensoorlog met Ecuador. De
regering in Lima wees een voor
stel van de Ecuadoraanse on
derminister Marcelo Fernandez
de Cordoba (buitenlandse za
ken) om een humanitair be
stand in acht te nemen van de
hand. De Peruaanse luchtmacht
voerde een zwaar bombarde
ment uit op stellingen van het
buurland in het omstreden
grensgebied langs de rivier de
Cenepa.
Het bestand zou volgens Fer
nandez de Cordoba de strijden
de partijen de kans moeten bie
den de lijken van gedode mili
tairen te bergen. Maar het mi
nisterie van buitenlandse zaken
in Lima zag in het voorstel
slechts een 'manoeuvre' van het
buurland 'om de aanwezigheid
van zijn troepen op Peruaanse
bodem te verlengen'.
De oorlog met Ecuador was
indirect aanleiding voor de
Peruaanse bond van schrijvers
en kunstenaars om de kandida
tuur van schrijver en ex-presi
dentskandidaat Mario Vargas
Llosa voor de Nobelprijs voor
Literatuur in te trekken. Llosa
had kritiek geuit op het optre
den van Fujimori.
Rabin en Arafat geven geen duimbreed toe
De Israëlische regering is boos dat een hoge delegatie
van de Europese Unie een bezoek heeft gebracht aan het
hoofdkwartier in Oost-Jeruzalem van de Palestijnse dele
gatie bij het vredesproces. ,,Dit draagt niet bij aan de Is
raëlisch-Europese betrekkingen", reageerde premier Ra
bin gisteravond. Eerder op de dag was zijn ontmoeting
met de Palestijnse leider Arafat op een complete misluk
king uitgelopen.
een Palestijnse staat.
De EU-delegatie heeft zowel
het bestuur van de autonome
Palestijnse gebieden ontmoet
als de Israëlische premier Ra
bin. De Europeanen lieten we
ten dat het volgens hen het bes
te is als Israël de afsluiting van
de Palestijnse gebieden opheft.
Israël sloot die af na een recente
terreuraanslag op een bussta
tion. „De afsluiting is geen op
lossing," zei Juppé. „Er moet nu
een klimaat van vertrouwen
worden geschapen om die con
tra-productieve maatregelen
ongedaan te kunnen maken."
Vanochtend reisden Juppé en
de zijnen weer terug naar Euro-
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
In reactie op de Israëlische irri
tatie zei de Franse minister Jup
pé (buitenlandse zaken) dat Eu
ropese ministers al jaren het
New Orient House bezoeken als
ze in Jeruzalem zijn. „En het
zou een merkwaardige indruk
maken als we dat nu ineens
zouden laten.
Het Israëlische parlement
nam onlangs een wet aan die
het de regering mogelijk maakt
bijeenkomsten van buitenland
se vertegenwoordigers met Pa
lestijnse leiders in het New Ori
ent House te verbieden. Israël
heeft Oost-Jeruzalem na de oor
log van 1967 ingelijfd en pro
beert te voorkomen dat het ooit
de hoofdstad zal worden van
Zoals te verwachten viel, is de
topontmoeting tussen PLO-lei-
der Arafat en de Israëlische pre
mier Rabin gisteren op een
complete mislukking uitgelo
pen. Vooruitgang kan pas wor
den verwacht als de Palestijnse
Nationale Autoriteit vergaande
stappen neemt tegen extremis
tische organisaties, als het Is
raëlische publiek zich welwil
lender opstelt en als Rabin een
idee heeft hoe hij de volgende
fase van het autonomieproces
moet uitvoeren.
Die drie elementen hangen
nauw samen. Arafat voelt zich
pas in staat maatregelen te ne
men tegen de gewapende mili
ties in de Gazastrook als hij zijn
achterban kan wijzen op be
langrijke Israëlische concessies,
zoals stopzetting van de neder-
zettingenbouw en terugtrekking
van het leger uit Palestijnse be
volkingscentra. Maar voorlopig
is de Israëlische regering zelfs
niet bereid de afsluiting van de
Westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook ongedaan te maken.
De onderhandelingen worden
formeel voortgezet Rabin en
Arafat praten volgende week
opnieuw maar Israël lijkt
voorlopig niet uit op het berei
ken van resultaten.
PLO-leider Arafat en Israëls premier Rabin keken gisteren bedrukt nadat
hun overleg op niets was uitgelopen. Ze ontmoetten elkaar op de grens
van Israël en de autonome Gazastrook, die onder Palestijns bestuur
staat. foto epa sven nackstrand
'Ondercommandant Marcosontmaskerd
MEXICO-STAD DPA-Rtr
De Mexicaanse president Zedil
lo heeft gisteren onverwacht
een nieuw militair optreden te
gen de rebellen van het Natio
nale Zapatista Bevrijdingsleger
(EZLN) in de zuidelijke deel
staat Chiapas aangekondigd. In
een TV-rede verklaarde de pre
sident dat hij opdracht heeft ge
geven arrestatiebevelen uit te
vaardigen tegen vijf leiders van
EZLN en dat het leger opdracht
heeft gekregen de politie bij de
arrestaties te assisteren. Onder
de rijf Zapatista-leiders is ook
de populaire leider 'ondercom
mandant Marcos'.
Volgens de president was de
maatregel nodig, omdat bewij
zen waren gevonden dat de Za
patista's opnieuw van plan wa
ren in actie te komen. In Mexi-
co-Stad zowel als in de deelstaat
Veracruz waren woensdag ar
senalen ontdekt met geweren,
handgranaten, explosieven en
mortiergranaten. Ook waren ac
tieplannen gevonden. Bij een
zoekactie naar EZLN-leden in
de omgeving van Mexico-Stad
hield de politie veertien perso
nen aan.
Zedillo onthulde voor het
eerst de identiteit van onder
commandant Marcos die in
werkelijkheid Rafael Sebastian
Guillen Vicente zou heten. Mar
cos was tot dusver alleen voor
het voetlicht gelreden met een
skimasker op. Nu zou zijn ge
bleken dat het gaat om een
journalist van tussen de 30 en
35 jaar oud uit een gegoede fa
milie in de noordelijke haven
stad Tampico.
De aankondiging van de pre
sident lijkt de hoop de bodem
in te slaan dat de opstand in
Chiapas vreedzaam zal kunnen
worden bedwongen. Volgens
inwoners van de deelstaat en
journalisten komen meer mili
tairen naar gebieden die door
de rebellen worden beheerst.
De Zapatista's kondigden een
'rode alarmfase' aan na de rede
van de president.
De Zapatista's begonnen hun
opstand op 1 januari 1994 met
eisen voor meer democratie en
meer autonomie voor de in
diaanse bevolking. De grote
meerderheid van de rebellenbe
weging bestaat uit arme in
diaanse Maya-boeren uit de
grensstreek met Guatemala.
johannesburg anp
Het bestuur van Allan Boesaks
Stichting voor Vrede en Recht
vaardigheid (SVR) heeft beslo
ten een proces aan te spannen
tegen de van verduistering ver
dachte medewerkers. Het wil zo
het verdwenen geld terug zien
te krijgen. Dit hebben twee be
stuursleden, ds. J. de Waal en P.
van den Heever, gisteren laten
weten. Onduidelijk is of het be
stuur ook een gerechtelijk on
derzoek naar Boesak wil.
Woensdag maakten Scan
dinavische hulporganisaties al
bekend dat ze een aanklacht
wegens fraude tegen Boesak en
zijn medewerkers zullen indie
nen. De voormalige kerkleider
en zijn medewerkers zouden
zich volgens een onderzoek
in opdracht van de Denen op
kosten van de stichting 'op sub
stantiële wijze hebben verrijkt'.
In totaal zou 1,4 miljoen gulden
zijn verduisterd. De Waal en
Van den Heever noemen dat
onderzoek, eenzijdig. De advo
caten hebben zich volgens het
bestuur enkel gebaseerd op uit
spraken van directeur Freddie
Steenkamp, die door Boesak en
het bestuur als hoofdschuldige
is aangewezen en inmiddels be
kend heeft fraude te hebben ge
pleegd.
Secretaris-generaal Christian
Balslev-Olesen van Danchur-
chaiden andere functionarissen
van de hulporganisaties hadden
gisteren een gesprek met de
Zuidafrikaanse vice-president
Thabo Mbeki. Diens woord
voerder liet weten dat president
Mandela 'op korte termijn' een
beslissing neemt over Boesaks
benoeming tot ambassadeur bij
de Verenigde Naties in Genève.
Die benoeming is ernstig in het
geding gekomen door de be
schuldigingen aan Boesaks
adres.
In het rapport van de Deense
organisatie is ook een brief op
genomen waarin Boesak Bals
lev-Olesen er onder meer van
beschuldigt dat deze alleen
maar blanke advocaten had in
gehuurd om de zaak uit te zoe
ken. „Bent u soms bang dat
zwarte advocaten partij voor
mij zullen kiezen", aldus Boe
sak.
Boesak richt in die brief ook
zijn pijlen op zijn 'broeders in
Christus' ds. C.F. Beyers Naudé
en de theoloog Charles Villa-
Vicencio, oud-bestuurslid van
de stichting. Zij hebben vorige
maand in het geheim Mbeki ge
vraagd de benoeming van Boe
sak tegen te houden. Beyers
Naudé wilde gisteren geen
commentaar op de kwestie ge
ven.
kobe» Massa's met vrachtwagens spoeden zich, zwaar beladen met puin van de aardbeving in de Japanse
havenstad Kobe, naar een stortplaats. De herbouw van de verwoeste stad is inmiddels in volle gang. Afgelo- PORTRET: J. WILLIAM FU LB RIGHT
pen dinsdag werd, drie weken na de beving, nog een bejaarde kat levend uit de puinhopen van een ingestor -
te fabriek gehaaldfoto reuter
Tegenstander Vietnamoorlog
den haag-alma-ata diederik kramers
De Russische president Jeltsin heeft
zich vanmorgen in de Kazachse hoofd-
styad Alma-Ata bij het begin van de
topconferentie van de twaalf landen
van het Gemenebest van Onafhankelij
ke Staten (GOS) ontevreden getoond
over de wederzijdse samenwerking. Dit
jaar moet er volgens Jeltsin vooruit
gang worden geboekt in het proces van
economische integratie tussen de
twaalf voormalige Sovjet-republieken.
Dat kan volgens hem alleen als daartoe
de politieke bereidheid bestaat en er
een duidelijk besef is dat de gemeen
schap moeten worden versterkt.
zei Jeltsin gisteren voor zijn vertrek naar
Kazachstan. Jeltsin wil zijn collega
staatshoofden op de hoogte brengen van
de toestand in Tsjetsjenië „niet als
een schuldbelijdenis van de Russische
president, maar om informatie te geven"
en vervolgens tot de orde van de dag
overgaan. Maar de crisis in de Kaukasus
kan het Kremlin helpen zijn overwicht
binnen het GOS verder te vergroten,
meent een Westerse diplomaat in Mos
kou. „De laatste maanden zoeken de lid
staten weer aansluiting bij het centrum,
bij Rusland, en deze tendens zal alleen
maar sterker worden.
Georgië en Azerbeidzjan, die zowat aan
het slagveld grenzen, hebben zwaar te
lijden onder de Russische afgrendeling
van Tsjetsjenië, waardoor het weg-,
trein-, en luchtverkeer in de regio is afge
sloten. Volgens waarnemers wil Moskou
met deze stap ook de leiders van deze
landen in het gareel houden, met name
de Azerbeidzjaanse president Gejdar
Alijev, die het Kremlin afgelopen zomer
schofferde toen hij in zee ging met wes
terse oliemaatschappijen.
Oekraïne ging woensdag akkoord met
een vriendschapsverdrag met Rusland
niet dan nadat Moskou zware druk had
uitgeoefend, ondermeer door de gasprijs
dit jaar eenzijdig met 60 procent te ver
hogen.
Twee weken geleden sloot Kazachstan
een vergaand samenwerkingsverdrag
met Rusland, dat ondermeer voorziet in
een tolunie, garantie van eikaars gren
zen, convertibiliteit van de wederzijdse
munten, en op den duur het opzetten
van gemeenschappelijke legereenheden.
De Kazachse president Nazarbajev ziet
in dit akkoord een blauwdruk voor een
'Euro-Aziatische Unie', een hervormde
GOS naar het model van de Europese
Unie.
Nazarbajev wal er in Alma-Ata ook een
„Pact voor vrede en stabiliteit in het
GOS" doordrukken, waarbij de lidstaten
garant staan voor eikaars territoriale in
tegriteit. „Als we willen bewijzen dat we
een echt Gemenebest zijn, moeten we
zelf een eind maken aan het bloedver
gieten binnen het GOS", meent hij. De
Russische minister Kozyrev (buitenland
se zaken) zei vanmorgen dat de minis
ters van de twaalf landen gisteren hun
brede steun hadden uitgesproken voor
het 'Pact'.
Het initiatief van Nazarbajev dreigt ech
ter een papieren maatregel te blijven, net
als zo veel afspraken die op eerdere top
bijeenkomsten zijn gemaakt. „We heb
ben dit zo vaak zien gebeuren", zegt een
diplomaat. „Je hebt een top, er worden
wat documenten ondertekend, en dan
gebeurt er niks meer."
Rusland vindt een versterkte GOS best
zolang het er zelf de toon aangeeft, an
ders geeft het de voorkeur aan bilaterale
akkoorden. De aanwezigheid van Russi
sche troepen in verscheidene buurstaten
en de torenhoge energierekeningen die
zij nog aan Moskou moeten betalen, zijn
daarbij machtige drukmiddelen.
Ook Wit-Rusland en Turkmenistan, lan
den die trouw de lijn van het Kremlin
volgen, stellen banden met Rusland bo
ven versterking van het GOS. President
Koetsjma van Oekraïne heeft weinig ver
trouwen in het GOS, omdat Rusland
daar de lakens uitdeelt. „Het is alsof we
voetbal spelen met maar één stel doelpa
len. Rusland neemt alle penalty's en
scoort tegen ons allemaal."
De voormalige Amerikaanse
senator J. William Fulbright is
gisteren op 89-jarige leeftijd
overleden aan de gevolgen van
een beroerte. Fulbright heeft
grote invloed gehad op de bui
tenlandse politiek van de Vere
nigde Staten. De Democraat
was voor de staat Arkansas
dertig jaar onafgebroken lid
van de Amerikaanse Senaat.
Van 1959 tot 1974 was Ful
bright voorzitter van de in
vloedrijke commissie voor bui
tenlandse zaken. In die functie
verwierf hij zich wereldwijd
faam als een van de felste te
genstanders van de Vietnam
oorlog.
In zijn boek 'De Aggorantie van
de Macht' schreef Fulbright in
1966 'dat de Verenigde Staten
tekenen vertonen van de arro
gantie van de macht, die in het
verleden andere grote naties
hebben verzwakt en soms zelfs
vernietigd'. De Vietnam-oorlog
was daarvan een bewijs. De VS
verzaakten daardoor volgens
hem aan hun taak een voor
beeld te zijn voor de rest van de
wereld.
In zijn ruim dertigjarige carrière
als Congreslid lag Fulbright
vaak overhoop met presiden
ten, van Truman tot Nixon en
Johnson. Hij maakte voor het
eerst naam in 1942 als indiener
van een resolutie van slechts rijf
regels, waarin het Huis van Af
gevaardigden opriep tot een in
ternationalevredesorganisatie.
Dat wordt beschouwd als de
eerste stap naar de VN.
In 1946 richtte Fulbright een in
ternationaal uitwisselingspro
gramma voor studenten op, de
Fulbright Scholarships. Meer
dan honderdduizend studenten
uit de hele wereld hebben daar
door de kans gekregen in de VS
te studeren, terwijl 70.000 Ame
rikanen via dit programma over
de wereld zijn uitgezworven. In
de jaren '50 werd Fulbright be
kend als opponent van commu
nistenjager Joseph McCarty.
Hij was leermeester van talrijke
politici, onder wie president
Clinton. De huidige Democrati
sche bewoner van het Witte
Huis, die tot aan zijn verkiezing
als president gouverneur van
Arkansas was, heeft op het eind
van de jaren '60 enige tijd voor
Fulbright gewerkt.
WASHINGTON GPD-AFP-Rtr
