Slechte dijken in 2 jaar veilig
Ook kamerlid moet mstig kunnen bevallen
Binnenland
Verkiezingen komen naderbij
STEM
TEGEN
STEM
Dijkenwetje kan Haags
record gaan vestigen
Seriemoordenaars Limburg hadden meer op kerfstok
terbod op nertsenfarms
zeer onwaarschijnlijk
delkert: Sancties tegen
anden met kinderslavernij
HlJPAG 10 FEBRUAR11995153
ANP Algemeen Nederl.indsPersbur
Amsterdam Het duurt weliswaar nog een dikke drie weken voordat de nieuwe Provinciale Staten worden gekozen, maar her en der beginnen
partijen toch al reclame te maken. De Socialistische Partij maakt van de aanplakborden gebruik om het eerste kabinet-Kok aan te pakken.
foto cpd roland de bruin
Het dijkenwetje, de noodwet
die een snelle dijkverzwaring
mogelijk maakt, moet over zes
weken klaar zijn. Naar Haagse
begrippen wordt daarmee een
snelheidsrecord gevestigd.
Het kabinet denkt de wet op
19 april in werking te kunnen
laten treden. De wet moet de nu
geldende procedures groten
deels opzij zetten, zodat over
enkele maanden de schop de
grond in kan. Als het aan minis
ter Jorritsma ligt, beslist het ka
binet vandaag definitief over de
wet Tijdelijke voorziening ri
vierdijkversterking, zoals het
dijkenwetje officieel heet. „Zo
dra de wet klaar is, gaat hij voor
advies naar de Raad van State.
Wat mij betreft nog vanavond."
Jorritsma hoopt dat de Raad
van State binnen een week ant
woord geeft. Een optimistische
schatting, omdat 's lands hoog
ste adviesorgaan zich door
gaans niet laat opjagen. „Mis
schien dat een begeleidend te
lefoontje van Kok of van mijzelf
kan helpen", aldus Jorritsma.
Vervolgens gaat de vyqt ter
goedkeuring naar de Tweede,
Kamer. Het schema van het ka-
1 binet voorziet in een kamerde*.
bat op 28 maart. Stemming
volgt twee dagen later. Daarna
is het de beurt aan de Eerste Ka
mer, die op 11 april stemt over
de wet. Veel problemen ver
wacht Jorritsma daarbij niet. Op
18 april moet de wel worden ge-
Aantal moorden van vijftien verdachten is nog niet bekend
Het recherchebijstandsteam
Limburg-Noord heeft het sterke
vermoeden dat vijftien Limbur
gers die al eerder zijn aange
houden voor acht moorden,
nog veel meer levensdelicten op
hun kerfstok 'hebben. Sommi
gen van de vijftien hebben be
kend. Onder de slachtoffers
zouden, vermoedelijk illegale,
Turken zijn, aldus de politie.
De serie moorden kwam aan
het licht tijdens het onderzoek
naar de dood van een jonge
Turk, die in juni vorig jaar dood
werd aangetroffen langs de
Maas in Venlo. De politie ver
dacht de toen aangehouden en
deels al veroordeelde Limbur
gers later ook van de roofmoord
op een bejaard Venloos echt
paar (februari vorig jaar), een
man in Reuver (januari vorig
jaar), een Turkse man (decem
ber 1993) en drie vermoedelijk
illegale Turken.
Enige weken geleden kwam
de politie erachter dat de vijf
tien verdachten (veertien uit
Venlo en een uit Venray) veel
meer moorden op hun geweten
zouden hebben. Om hoeveel
moorden danwel doodslagen
het gaat, wil zij niet zeggen.
Vanwege de verwevenheid
van diverse moorden en de sys
tematiek waarmee de verdach
ten (tussen de 14 en 56 jaar
oud) handelden, zijn 25 tot der
tig medewerkers van de politie
Limburg-Noord dag in dag uit
in de weer met het oplossen van
de zaken.
publiceerd in het Staatsblad,
waarna hij een dag later in wer
king kan treden.
Het dijkenwetje is alleen be
doeld om snel te beginnen met
versterking van tachtig kilome
ter slechte dijken. Die worden
met naam en toenaam ge
noemd in de bijlage van de wet.
Voor versteviging van de overi
ge 600 kilometer oude dijk
wordt een andere wet aange
past: de wet op de Waterkering.
Ook die moet worden aange
past.
Gedeputeerde
Gelderland trekt
boetekleed aan
ARNHEM GPD
Met de excuses van de Gelderse
gedeputeerde J. van Dijkhuizen
is een dreigend conflict tussen
hem en de waterschappen over
de dijkverbetering in de kiem
gesmoord. In een brief aan het
kabinet maakt Van Dijkhuizen
nadrukkelijk zijn verontschuldi
gingen vóór de aantijgingen die
hij e'ërdejr deze week jegens de
yvatepspliapppp had geuit.
Hij zei toen clat de schappeii
mankracht en kwaliteit missen
om de gigantische klus van dijk
verzwaring tot een goed einde
te brengen. Bovendien verweet
hij hen te laks te zijn hij de aan
koop van grond die nodig is pm
de zwakke waterkeringen aan te
pakken.
De dijkbeheerders waren
woest op de gedeputeerde en
eisten dat hij zijn woorden te
rug zou nemen. In de brief aan
de ministerraad doet Van Dijk
huizen dat. I lij zegt dat de tekst
op de gewraakte punten onjuist
is geformuleerd en een verkeer
de indruk heeft gewekt. De ge
deputeerde verklaart grote
waardering te hebben voor de
inzet van de waterschappen tij
dens de voorbije hoogwaterpe
riode. Ook prijst hij het niveau
van hun werk.
TBC-explosie onder jongeren in Venlo
I Tienlo In Venlo en omgeving is een TBC-explosie vastgesteld. In
^btaafzijn 57 mensen besmet van wie er twee aan een beginnen-
Je open tuberculose lijden. Dit heeft de Districts Gezondheids-
jjeiist Noord-Limburg vandaag bekendgemaakt. Enige tijd gele-
[en is bij enkele bezoekers van jongerencafés in Venlo open
?BC vastgesteld. In hun naaste omgeving bleken nog zo'n twin-
jg personen besmet te zijn.
!"Geen asielzoekerscentrum in Losser
'^össer De vestiging van een asielzoekerscentrum voor driehon-
'a,ferd mensen op camping Dinkelland in Overdinkel (gemeente
^/isser)is van de baan. Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoe
kers (COA) heeft dat gistermiddag aan het gemeentebestuur la-
r" en weten. Het besluit was in overleg met staatssecretaris
V'jehmitz van justitie genomen. De inwoners van Losser vonden
ifllriehonderd asielzoekers teveel voor hun kleine gemeenschap.
\jinister en groot deel Kamer tegen
j nister Van Aartsen van land-
uw voelt niets vooj" een ver-
el op het houden v.ap nertsen
or de bontproduktie. Waar-
ïijnlijk steunt een meerder-
id in de Tweede Kamer de
U-bewindsman. Van Aartsen
slechts het houden van vos-
i voor de bontfokkerij verbie-
n. Nertsen kunnen zich beter
npassen aan het leven in een
oi en mogen derhalve wel
re[ irden gefokt, vindt hij.
PvdA, Groen Links. RPF en
n meerderheid van D66 zijn
t daarmee niet eens. Volgens
'F-kamerlid Stellingwerf over-
ïrijdt de bontfokkerij een
ïische grens. „Het doel weegt
:t op tegen het middel. Daar-
i moet de bedrijfstak op ter-
jn worden beëindigd." Stel-
gwerf meent overigens niet
"e t de bontfokkers verwijten
nnen worden gemaakt. De
0[erheid heeft de sector de
mte geboden, zodat er spra
in
ke is van verworven rechten.
Een goede schaderegeling is
dan ook op zijn plaats, vindt hij.
De fracties van CDA, WD,
GPV, SGftXD en de eenmans
partij Hendriks zijn tegen een
verbod. Zij gaan af op het oor
deel van de gedragsdeskundige
Wiepkema, die meent dat nert
sen zonder al te veel welzijns
problemen kunnen worden ge
houden. Volgens Van der Vlies
(SGP) is het moeilijk een grens
te trekken tussen luxe en niet-
luxe. „Als je de bedrijfstak alleen
om welzijnsredenen zou verbie
den, kun je net zo goed ook an
dere categorieën veebedrijven
verbieden. Een principieel ver
bod op nertsenfarms gaat me
daarom te ver."
De Tweede Kamer stemt
dinsdag over een PvdA-motie
tegen nertsen fokkerij. De ver
wachting is dat onvoldoende
D66'ers met de motie mee zul
len stemmen om haar een
meerderheid te geven.
nister Melkert van sociale za-
en werkgelegenheid pleit
or handelssancties tegen ont-
kkelingslandciV" die uiw$s-
i' kennen op het gebied van
ndérarbeid. Het kabinet wrï cle
ternationale discussie hier-
W bevorderen, zei Melkert
pmorgen tijdens de FNV-con-
fentie 'Een baan om de aarde,
een rechtvaardige wereld-
leidsmarkt'.
n zijn toespraak blikte de mi
lter vooruit op de Sociale Top
de VN volgende maand in
penhagen. Op deze topcon-
rentie staat de sociale ontwik-
J bling in ontwikkelingslanden
Waal. Melkert vroeg in het
jzonder aandacht voor de po-
ie van vrouwen en kinderen,
e (ij vond het 'bijzonder jammer'
itde top de discussie over kin-
n barheid uit de weg dreigt te
atfran.
De PvdA-minister sloot zich
ie au bij een binnenkort te lance-
FNV-campagne tegen kin-
irarbeid. Die wil in laatste in
stantie overtredende ontwikke
lingslanden met handelssanc
ties bestraffen. Melkert: „Ik heb
daar begrip voor. Geen
econoom kan mij duidelijk ma
ken '\vaóróni landèri ongestraft
1 (V-jarige kinderen slavenarbeid
moeten laten verrichten'óf in de
mijnbouw moeten laten zwoe
gen. Men moet daarom nagaan
hoe men notoire overtreders
van dergelijke minimumnor
men, zeker op het terrein van
fundamentele sociale rechten,
meer onder druk kan zetten om
hun leven te beteren."
FNV'er De Waal benadrukte
dat alleen al in Zuid-Azië 200
miljoen kinderen dagelijks tien
tot twaalf uur zwaar werk ver
richten. De Waal waarschuwde
voor aantasting van het arbeids-
verbod in Nederland. Volgens
hem moet arbeid verboden blij
ven die de geestelijke en licha
melijke ontwikkeling van kinde
ren schaadt. De krantenwijk van
de middelbare scholier valt daar
dus niet onder, zo benadrukte
hij.
Kabinet bereikt akkoord met provincies en waterschappen over deltaplan
Het kabinet wil de komende twee jaar circa tachtig kilo
meter onveilige dijken langs de grote rivieren in Gelder
land en Overijssel versterken. Versterking van alle zwakke
dijken in 1995 is niet mogelijk. Een uitloop naar 1996 is
onontkoombaar.
Dat staat in de conceptnota
Deltaplan Grote Rivieren van
het kabinet. Gisteren bereikte
het kabinet een akkoord met de
provincies en de waterschappen
over het deltaplan. Vandaag
moet de ministerraad de nota
definitief vaststellen.
De milieubeweging kan zich
vinden in het akkoord. Voorzit
ter Ria Beckers van de Stichting
Natuur en Milieu sprak namens
de gezamenlijke natuur- en
milieu-organisaties van een 'po
sitief akkoord'. Ze toonde zich
tevreden met de toezegging van
milieuminister De Boer dat in
spraak, zij het beperkt, ook
open staat voor maatschappelij
ke organisaties.
Uitgangspunt van het kabinet
is het versterken van de onvei
ligste dijkvakken in uiterlijk
1996. Volgens de nota moet in
1995 vijftig km dijk zijn ver
sterkt. In 1996 is nog eens dertig
km aan de beurt. De verstevi
ging van de overige 600 km ou
de dijken moet in het jaar 2000
gereed zijn. Het zwaartepunt
van de werkzaamheden komt in
1997 en 1998 te liggen.
Het kabinet wil in Limburg
nog dit jaar beginnen met de
aanleg van zestig km kades
langs de Maas. Die moeten zo
veel mogelijk in 1995 gereed ko
men, met een uitloop naar
1996. Dat kost 100 miljoen gul
den. Het kabinet vervroegt de
verdieping en verbreding van
de Maas met vijf jaar. Oor
spronkelijk had dat project in
2010 klaar moeten zijn.
De kosten van de versnelde
dijkverzwaringen bedragen in
totaal bijna 2,9 miljard gulden.
Dat is bijna een verdubbeling
van de aanvankelijke ramingen.
De kostenstijging komt doordat
het hele dijkverzwaringspro
gramma in 2000 klaar moet zijn,
acht jaar eerder dan gepland.
Concreet betekent de versnel
ling dat het Rijk 244 miljoen
gulden extra op tafel moet leg
gen, de provincies 900 miljoen
en de waterschappen 223 mil
joen gulden.
Vooral het Rijk draagt de extra
rentelasten die de versnelling
met zich meebrengt. Van de 350
miljoen gulden extra rentelas
ten van de provincies betaalt
het Rijk 70 procent. De water
schappen krijgen de rentelasten
(120 miljoen gulden) volledig
vergoed.
De verbreding en verdieping
van de Maas kost minstens 1,3
miljard gulden. De verkoop van
grind en zand uit de Maas moet
dat bedrag terugverdienen. Het
kabinet houdt er echter reke
ning mee dat de opbrengsten
lager uitvallen, omdat er in kor
te tijd veel grind en zand op de
markt komt.
Waar het Rijk de nodige fi
nanciën voor het totale
deltaplan vandaan gaat halen, is
nog onduidelijk. Volgens minis
ter lorritsma moet het kabinet
de komende tijd 'uit alle macht
middelen bij elkaar garen' om
alles te bekostigen. De minister
wil daarbij een beroep doen op
de structuurfondsen van de Eu
ropese Unie.
De regie over het deltaplan
komt in handen van een specia
le werkgroep. Het kabinet stelt
een ambtelijke Stuurgroep
Deltaplan Grote Rivieren aan,
waarin Rijk, provincies en wa
terschappen zijn vertegenwoor
digd. Minister Jorritsma is voor
zitter van de stuurgroep. Boven
dien komen er in alle betrokken
provincies speciale projectgroe
pen die de plannen moeten uit
voeren.
A2 ten zuiden
van Den Bosch
zondag open
DEN BOSCH ANP
Omdat de weg nog in rede
lijke staat verkeert, zal de
A2 ten zuiden van Den
Bosch waarschijnlijk vanaf
zondagavond weer open
gaan voor het verkeer. Een
woordvoerder van Rijks
waterstaat heeft dat giste
ren meegedeeld. Het be
treffende wegvak staat in
middels voor een belang
rijk deel droog.
Volgens de zegsman valt
de schade voor zover
zichtbaar enorm mee.
I Zowel het wegdek als de
I vangrail zien er goed uit.
De komende dagen ver
richt Rijkswaterstaat nog
tal van metingen, liet is
niet uitgesloten dat de
elektronica in de langs de
weg staande lantaarnpalen
moet worden vervangen.
)66 en VVD: Niet tornen aan lastenverlichting
de coalitiepartners WD en
heeft PvdA-fractieleider
ige de handen niet op el-
gekregen voor zijn
leidooi. Hij wil de negen mil-
Ird lastenverlichting gebruiken
bor het scheppen van werk als
de CAO's onvoldoende af
braken over meer banen wor-
fcn gemaakt.
?De WD vindt dat niet de
'verheid voor werk moet zor-
fn, maar de markt. De libera-
hebben er overigens ver
trouwen in dat de werkgelgen-
heid zal groeien, mede dankzij
het kabinetsbeleid. WD-minis-
ter Zalm van financiën voor
spelde onlangs nog 100.000 ex
tra banen voor dit jaar. De WD-
woordvoerder vermoedt dat
Wallage 'de FNV een duwtje in
de rug heeft willen geven' in het
CAO-overleg.
D66-kamerlid Groenman be
grijpt niet dat Wallage al zo snel
aan het regeerakkoord begint te
morrelen. Ze wijst erop dat de
toegezegde lastenverlichting
voor een belangrijk deel recht
streeks bij de burgers terecht
komt en dus loonmatiging be
vordert. Wallage moet zich vol
gens Groenman niet met het
-CAO-overleg bemoeien. „De
verantwoordelijkheid van een
politicus is het uitvoeren van
het regeerakkoord."
De werkgeversorganisatie
VNO-NCW noemde de uitlatin
gen van de PvdA'er 'in strijd
met de verantwoordelijkheids
verdeling in Nederland' en wees
erop dat de lastenverlichting
'belangrijk is voor de werkgele
genheid'.
Het begon allemaal met de
zwangerschap van Andrée van
Es in 1988. Ze zat in haar een
tje voor de PSP in de Tweede
Kamer en wilde zich laten ver
vangen door het ervaren ex-ka
merlid Wilbert Willems. Maar
die stond nummer vier op de
PSP-lijst en dus ontstak de
niet-ervaren nummer twee, Ti-
tia Bos, prompt in grote woede.
Er ontstond een rel, waarna het
partijbestuur besloot Van Es
maar helemaal niet te vervan
gen. Haar kamerzetel bleef drie
maanden leeg.
Eind 1990 trad Andrée van Es
af. De combinatie kind en Ka
mer werd haar te veel. Maar als
allereerste kamerlid-met-dik-
ke-buik heeft ze wel de aanzet
gegeven tot een discussie, die
onlangs uitmondde in de
noodzakelijke tweederde
meerderheid die nodig is om
de Grondwet te wijzigen. Daar
in worden nu vier maanden
zwangerschapsverlof plus ver
vanging met recht op terugkeer
wettelijk mogelijk gemaakt. Als
de huidige en volgende Eerste
Kamer eveneens instemmen,
kunnen de bepalingen in de
Kieswet worden opgenomen.
Tegen die tijd is het 1996.
Van de grote fracties is alleen
de WD tegen. De liberalen
vinden het onzin om via de
Grondwet iets voor zwangere
kamerleden te regelen als het
ook op informele wijze kan.
PvdA, D66, CDA en Groen-
Links zien die informele aan
pak niet zitten, omdat het pro
blemen kan opleveren.
Als de vervanging van Van Es
wèl was gelukt, had zij ontslag
moeten nemen als Tweede-Ka
merlid en was Willems in haar
plaats beëdigd. Onderling had
den Van Es, Willems en de PSP
moet afspreken dat Willems
zijn zetel na een maand of vier
weer had afgestaan. Maar als
Willems kwaad had gewild,
had niemand hem weggekre-
gen.
Niet dat Ina Brouwer (toen
Groen Links), Arthie Schimmel
(D66) en Ank Bijleveld (CDA),
die na Van Es zwanger raakten,
zich uit wantrouwen niet lieten
vervangen. Maar zomaar je ka
merlidmaatschap opgeven, is
een hele stap. Voor Brouwer
was het een principiële kwes
tie: zij vond en vindt dat
een kamerlid recht heeft op
zwangerschapsverlof in de rus
tige gedachte dat ze haar func
tie behoudt. Schimmel en Bij
leveld behoren tot grotere frac
ties; zij konden met collega's
werkafspraken maken. Vervan
ging was niet direct noodzake
lijk.
Een kind krijgen is volgens
het reglement van de Tweede
Kamer geen reden om er niet
te zijn. Leden mogen afwezig
zijn wegens 'ziekte, verplich
tingen elders of verblijf buiten
lands'. Zo nauw luistert het in
de praktijk natuurlijk niet. Ank
Bijleveld: „Maar het is verve
lend, want eigenlijk ben je on
geoorloofd afwezig. Ik was blij
dat mijn bevalling in het reces
viel. Voor die tijd voelde ik me
toch verplicht elke dag even te
bellen. Het was gemodder, ge
doe. Het geeft een extra druk.
i i i m
Brengt de gezondheid ernstige schade toe. k.h. 4.10.1994 Stb.720.
Tot vlak voor haar bevalling in de zomer van 1988 zat Andrée van Es
nog in de kamerbankjes. archieffoto
die er niet zou zijn als je ge
woon met zwangerschapsver
lof zou kunnen".
Verlof plus vervanging met
het gegarandeerde recht op te
rugkeer is zonder wijziging van
de Grondwet niet mogelijk.
Een zwanger kamerlid kan met
de eigen partij en de tijdelijke
opvolger van alles en nog wat
regelen, afdwingbaar zijn die
afspraken niet.
Ank Bijleveld: „Vrouwen zijn
nog steeds een minderheid in
de Tweede Kamer en jonge
vrouwen helemaal, Dat kan
toch niet de bedoeling zijn van
een volksvertegenwoordiging.
Je moet als Tweede-Kamerlid
toch gewoon een kind kunnen
krijgen, zonder gedoe en toe
standen? De meeste van mijn
mannelijke collega's zijn vader
en vinden dat volstrekt nor
maal. Ik vind het voor vrouwen
ook normaal om moeder te
worden. Als er belemmeringen
zijn, moet je ze opruimen".
De WD ziet ook graag meer
moeders in de Kamer en wil
graag meehelpen om eventuele
barrières te slechten. Maar 'ge
rommel met vaste en tijdelijke
volksvertegenwoordigers' lijkt
woordvoerder Te Veldhuis een
slechte zaak. „Iemand die voor
vier maanden kamerlid is, is
een stern-uitbrenger, meer
niet".
Volgens hem staat het een
zwanger kamerlid ook nu vol
komen vrij om voor en na de
bevalling een periode thuis te
blijven. „Als Tweede-Kamerlid
heb je geen baas, geen werkge
ver. Wij zijn kleine zelfstandi
gen met een aparte status. Wij
kennen helemaal geen regelin
gen. Ook niet bij ziekte. Waar
om moet je voor een zwanger
kamerlid van alles regelen en
voor een ziek kamerlid niet?
Dat vind ik pas echt anti-
emancipatoir".
WAT BL N SV\L
ló GR IÉTS IKM\S ONZÊ 6VACUÉS.
y
