-Cultuur Kunst
'Grappen maken is
't enige wat ik kan'
Weinig 'stardom' in Berlijn
99
Leden van Het Folkloristisch
Danstheater zijn duizendpoten
Veel belangstelling Leidenaars
voor tentoonstelling 'Leids Goed'
JNDERDAG 9 FEBRUAR11995
Marc Scheepmaker op Leids Cabaret Festival
„Als klein jongetje zag ik mezelf al op het podium staan,
maar dan eerder als operazanger. Dat had een enorme
impact op mij, zo'n kolossale man met een enorme stem.
Maar ik kan geen noten lezen en niet zingen, dus dat was
niks voor mij." Mare Scheepmaker is één van de tien
kandidaten voor het VARA Leids Cabaret Festival. Op
dinsdag 14 februari staat hij in de voorronde op het podi
um van de Leidse Schouwburg. Als amateur-cabaretier
kan dit voor de 34-jarige Leidenaar de stap betekenen
naar een professionele theatercarrie're en dat wil hij. „Ik
wil de top bereiken, maar die zit nog in de wolken en kan
ik nog niet zien."
leiden sandra passchier
Zijn programma is in de week
voor zijn optreden nog in ont
wikkeling. De titel heeft hij al;
'Uitzonderling'. „Het begint
steeds meer vorm te krijgen en
daardoor begrijp ik steeds meer
waarover het gaat. Ik schrijf
vaak iets en daarna kom ik er
pas achter wat het betekent."
Veel meer wil Scheepmaker
niet over zijn programma ver
tellen. Na aandringen licht hij
toch een tipje van de sluier op.
„Hét gaat over iemand die
vanuit zijn kleine wereldje de
grote wereld beschouwt. Of lie
ver gezegd iemand die niet he
lemaal in de wereld staat, maar
die wel over zich heen krijgt en
zo interpreteert. Misschien
klinkt het allemaal wat vaag,
maar als je het precies wilt we
ten, moet je maar komen kij
ken."
Eigenlijk is hij dichter. „Vroe
ger schreef ik alleen maar poë
zie. Anderhalf jaar geleden ben
ik begonnen met cabaret en
stukjes schrijven. Sinds zomer
vorig jaar ben ik stand-up co
median. Dat verschijnsel komt
oorspronkelijk uit Amerika. Het
is een cabaretier die alleen met
een microfoon in zijn hand de
i het lachen maakt.
Dat verschilt wel met een mop
pentapper. De moppen komen
toevallig voorbij in de act."
Zijn eerste optredens ervaar-
de hij bij studentenvereniging
SSR in Leiden. „Ik deed daar af
en toe stukjes. Ik probeerde
maar wat en dat werkte. Ik had
veel succes. Toen dacht ik,
waarom zou het alleen hier
werken?" Scheepmaker wachtte
desondanks lang met de stap
naar het echte podium. „Ik had
grote twijfels. Ik heb altijd ge
stotterd en doe dat nu nog. Ik
zag mezelf zo niet gauw op het
podium staan. Maar niks anders
lukte. Ik heb Nederlands en
rechten gestudeerd maar niets
afgemaakt. Ik heb van alles ge
probeerd, maar het enige wat ik
kan is grapjes maken."
Zijn gestotter hindert hem
niet. „Het kan op het podium
leuk werken. Ik gebruik mijn ge
stotter in mijn act. Met de juiste
spanning op de planken gaat
dat vanzelf. Ik stotter vloeiend."
Scheepmaker heeft aan nog
twee andere festivals meege
daan. Bij het Amsterdamse
Kleinkunst Festival kwam hij tot
de halve finale. Bij het Martini
Cabaret Podium kreeg hij de
eerste prijs. Aan de muur in zijn
woonkamer hangt zijn trofee,
een grote foto van zijn optreden
in een lijst met 'Eerste Prijs' er
onder. „De kleinere festivals
deed ik om ervaring op te doen.
Het Leids Cabaret Festival is
een gerenomeerd festival. Daar
voor moet je toch al redelijk op
niveau zijn."
Over de finale wil hij liever
niet speculeren. „Maar ik heb er
wel een goed gevoel over. De fi
nale is mijn doel. Ik kan mezelf
natuurlijk niet vergelijken met
een groep van drie meiden die
dansen en zingen. Dat is een
heel ander soort act. Het hangt
er vanaf wat de jury waardeert.
Misschien voldoe ik wel niet
aan de criteria van cabaret. Ca
baret in de traditionele vorm is
liedje-stukje-liedje. Ik zing niet
en gebruik geen muziek."
Voor zijn optreden bij het fes
tival is hij niet bang. „Ik vind
het heerlijk. Ik zie me daar wel
staan. Ik maak me niet zenuw
achtig voor de grote zaal. Hoe
meer mensen, hoe meer sfeer.
Het is een leuke spanning. Ik
breng iets wat ik helemaal zelf
gemaakt heb. Als mensen mijn
programma leuk en grappig
vinden, is het af. Dat schept vol
doening."
VARA I>eids Cabaret Festival:
13 tot en met 18 februari (hal
ve finale: donderdag 16 febru
ari, finale: zaterdag 18 februa
ri). Aanvang: 20.15 uur. Plaats:
Leidse Schouwburg aan de Ou
de Vest 45. Kaarten: f. 19,= voor
de voorronden, f.23,voor de
halve finale en f.26,voor de
finale. Reserveren: aan de kas
sa van de Leidse Schouwburg
geopend op werkdagen van
11.00-15.00 uur of telefonisch
(071-131943/131944) van
12.00-15.00 uur, op zaterdag
van 10.00 tot 12.00 uur.
Mare Scheepmaker wil de top bereiken, „maar die zit nog in de wolken en kan ik nog niet zien."
FOTO HENK BOUWMAN
dans
recensie maarten baanders
Voorstelling: 'Uit de nieuwe wereld' door
Het Folkloristisch Danstheater. Gezien
8/2 schouwburg. Leiden.
Na vorige programma's, waarin
een rijke schakering van dansen
uit Azië en Europa te zien was,
valt opnieuw de veelzijdigheid
van Het Folkloristisch Dansthe
ater op. 'Uit de nieuwe wereld'
is een reis door Noord-, Mid
den- en Zuid-Amerika. Belang
rijke elementen uit de geschie
denis van dit continent zijn in
grote trekken te herkennen: de
pioniers uit Engeland, Ierland,
Frankrijk, Spanje en Portugal,
de Indianen, de slaven en mo
dernere dansuitingen, zoals
tango en carnaval. De reis be
gint in het noorden en voert
langs de Antillen, Mexico, Cuba,
Peru en Argentinië naar Brazi
lië. De dansers en musici van
Het Folkloristisch Danstheater
zijn duizendpoten. De meest
uiteenlopende dansfiguren, rit
mes en muziekstijlen beheersen
ze. De uitbundige pioniersdan-
sen met veel voetgestamp en
virtuoos getik met de handen
op de dijbenen komen even
overtuigend over als de ingeto
gen, serieuze Indianendans.
Elegant op z'n Mexicaans, tem
peramentvol als de Cubanen,
wild Peruaans met indrukwek
kende salto's, spagaten en
sprongen, trots en mannelijk in
de Argentijnse dansen: de groep
stapt moeiteloos van de ene na
tionaliteit in de andere.
Uitbundig en bevrijdend zijn
de dansen van de slavenbevol
king op de Antillen. Er wordt
flink met de heupen geschom
meld, iets wat je in onze tijd
veel op dansfeesten ziet, maar
destijds vond de Nederlandse
gouverneur dit te zwoel en te
sexy en hij verbood de slaven zo
te dansen. Indrukwekkend en
spannend is de Capoeira uit
Brazilië, een op de vechtsport
gebaseerde dans. De dansers
trappen naar elkaar, maken ver
dedigende gebaren en gaan in
felle salto's rakelings langs el
kaar heen.
Een komisch contrast met alle
razendsnelle ritmes en kunsten
vormt de gemoedelijke Peru
aanse bejaardendans, waarin
stramme, gebogen lichamen,
steunend op stokken, dribbe
lende pasjes maken en met bel
letjes rond de benen sullige rit
mes tot klinken brengen. 'Uit de
nieuwe wereld' is een program
ma me t veel sfee r
Brasserie Boymans
Dineren in het museum Boy
mans-Van Beuningen. Dat
kan met ingang van vandaag.
Na maanden van slopen en
opnieuw inrichten is in het
Rotterdamse museum een
brasserie geopend. Daarmee
zet Boymans een nieuwe
trend: het museumrestau
rant. Brasserie Boymans is
langer geopend dan het mu
seum. De eetgelegenheid
opent een half uur eerder en
sluit een half uur later. Dat
betekent dat het restaurant
van donderdag tot en met
zaterdag pas op om 22.30
uur sluit. Maandag zijn mu
seum en restaurant gesloten.
'Advocaat van de hanen' van
Van der Heijden verfilmd
den haag anp
Advocaat van de hanen, het vierde deel van de romancyclus De
tandeloze tijd van A.F.Th, van der Heijden, wordt verfilmd. Produ
cent Matthijs van Heijningen van Sigma Film Productions wil deze
zomer met de opnamen beginnen, zo zei hij gisteren. De film moet
begin volgend jaar in première gaan.
De regie is in handen van Gerrit van der Eist, die eerder de film
Blonde Dolly regisseerde. Advocaat van de hanen, een roman uit
1990, gaat over de advocaat Mr. Ernst Quispel, die wordt ingehuurd
door de familie om de dood van een 18-jarige jongen te onderzoe
ken. Die is onder verdachte omstandigheden in een politiecel over
leden. Pierre Bokma gaat de hoofdrol van mr. Quispel spelen. Bin
nenkort wordt de rest van de bezetting geselecteerd.
De speelfilm wordt gemaakt met een budget van drie miljoen
gulden, aldus Van Heijningen. Het Nederlands Fonds voor de Film
heeft hiervan een miljoen toegezegd. Ook de VARA, die het recht
heeft verworven de film twee jaar na de première uit te zenden,
neemt deel in de produktiekosten.
'dig wor
?e 20 pr
dit Lyoi
pitaaf J^iibbeldekkers als kunst
uit datrmpHQLSchilderijen, pentekeningen en aquarellen van Harry
ook h$sser zijn t/m 2 april in het Luchtvaartmuseum Aviodome op
- .stote,fchiphol te zien. Dubbeldekkers uit de beginperiode van de
ving Vifhtvaart zijn een terugkerend thema in zijn werken.
Tiogelijf
tabiliefom Jones komt terug
men di
bchcPrrERPAM* J'aar te z'ïn weggebleven, komt Tom Jones
iste ovi°k weer eens voor een °Plreden naar Nederland. Op 26 mei
ok bij e!aat h'ï 'n ^et Rotterdamse Ahoy' met zijn kenmerkende up
gmpo-nummers. Natuurlijk staat ook zijn meest recente hit 'If I
oily knew' op het programma, maar misschien is hij te vermur-
ven om 'What's new pussycat' en 'Delilah' nog eens uit zijn keel
e toveren. De voorverkoop begint op zaterdag 18 februari.
igjJCunstbeurs met 70 galeries
ien haag In het Congresgebouw in Den Haag wordt van 13 t/m
ikken f7 april de Holland Art Fair gehouden. Ruim zeventig galeries en
erwijl (unsthandelaren presenteren werk van de kunstenaars uit de
ingen periode 1900 tot heden. De beurs omvat het brede scala van fi-
iljard)luratieve en abstracte kunstuitingen. Het programma is dit jaar
litgebreid met design en vormgeving, voor zover deze een rela-
lat de ie hebben tot de directe woon- en werkomgeving. Speciale aan-
naar jacht is er voor zilver,
anleid
naandËxpositie werk Jan Poortenaar
w}egstgeest Een collectie etsen en lithografieën van één van Ne-
eidersjeriands bekendste grafische kunstenaars, jan Poortenaar
rstakujjggg. 1958), is van 18 februari tot en met 12 maart te zien bij
Martin Seegers Kunstbemiddeling bv, aan het Wilhelminapark
mih Oegstgeest. Poortenaar woonde van 1914 tot 1922 in Londen.
gedreJijer maakte hij zijn eerste grote etsen, onder meer van de brug-
nbep^en 0ver de Theems. Ook maakte hij impressies van scheeps-
Tatiesverven in Newcastle en historische plekjes in Edinburgh. Zijn li-
^ing Hho's 'Piccadilly Circus in oorlogstijd' en 'Zeppelin aanval op
H m Ll-onéen' geven een beeld van de stad gedurende de eerste we-
"'eldoorlog. De expositie 'The London Years' is te zien op zater-
lag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.
Weinig grote commerciële
Hollywoodprodukties, maar tal
van potentieel interessante
films, dat is de eerste indruk bij
het bestuderen van het pro
gramma van de 45ste editie van
de Internationale Filmfestspiele
Berlin die vanavond geopend
wordt door de Duitse president
Roman Herzog. Rond de 2.000
speelfilms en documentaires
lieten de keuzeheren van de
Berlinale aan hun ogen voorbij
glijden, alvorens zij er zo'n 170
selecteerden voor een verto
ning.
Tussen de geselecteerde
films, die in drie verschillende
secties (de Competitie, het Pa
norama en het Internationale
Forum van de Jonge Film) wor
den vertoond, zit weinig Neder
lands 'produkt', maar daar wa
ren we de laatste jaren eigenlijk
al aan gewend geraakt. In de
competitie om een van de Be
ren dingen alleen de korte films
'Dada' van Piet Kroon en 'Soli-
na' van Jacco Groen mee. Voor
het overige wordt de vaderland
se trots gestreeld door de verto
ning van de Belgisch-Neder
landse coproduktie 'Suite 16'
van Dominique Deruddere in
het Panorama en de selectie
van 'Paradise Framed' van Paul
Ruven (ook in het Panorama).
Andere Nederlandse inzendin
gen, zoals 'Hoogste tijd' van
Frans Weisz, werden afgewe-
De competitie, de laatste ja
ren zeker niet het sterkste on
derdeel van de Berlinale, biedt
dit jaar geen overdaad aan gro
te, met sterren opgetuigde
Amerikaanse produkties. Alleen
'Quiz Show' van Robert Redford
(een speelfilm over een fraude
zaak in de Amerikaanse tv-we-
reld van de jaren '50), en 'No-
body's Fooi' van Robert Benton
(met Paul Newman, Melanie
Griffith en Bruce Willis) hebben
op het eerste gezicht een grote
'starappeal'. En ook de cast van
het buiten competitie vertoon
de 'Blue in the Face' (geregis
seerd door Wayne Wang en
Paul Auster) mag er wezen:
Harvey Keitel, Michael J.Fox en
Lily Tomlin. Robert Redfords
'Quiz Show' draait overigens
buiten competitie, net als Mar-
garethe von Trotta's 'Das Ver-
sprechen' (de openingsfilm) en
'Die Nacht der Regisseure' van
'Heimat'-regisseur Edgar Reitz.
In de race om de Gouden en
Zilveren Beren, waarvan de uit
slag op maandag 20 februari in
het gerenoveerde Zoo-Palast zal
worden bekend gemaakt, din
gen dit jaar behalve de Ameri
kaanse inzendingen maar liefst
vijf Aziatische produkties mee,
een nieuw bewijs van de bloei
van de cinema in met name
Oost-Azië.
Behalve de Aziaten en de
Amerikanen, zijn ook de Euro
peanen in de Berlijnse competi
tie goed vertegenwoordigd. Na
tuurlijk is er veel Duits produkt,
een vaste knieval van de Berlijn
se organisatoren voor de eigen
filmindustrie, die volgens som
migen overigens aan een ople
ving onderhevig zou zijn. Daar
naast vallen er nieuwe produk
ties te verwachten van Bertrand
Tavernier, Alberto Simone, Ag-
nès Varda, Antonia Bird en
Alain RobbeGrillet. Hoge ver
wachtingen zijn er ook omtrent
de nieuwe film van de Canade
se Patrica Rozema, bekend van
'I've heard the mermaids sin-
ging'. Net als het vijf dagen ge
leden beëindigde Rotterdamse
filmfestival zal ook de Berlinale
dit jaar aandacht besteden aan
de viering van het honderdjarig
bestaan van de film. Afgezien
van het feit dat twee films uit de
competitie (die van Edgar Reitz
en Agnès Varda) aan het thema
opgehangen zijn, worden er re
trospectieven gewijd aan Buster
Keaton en Alain Delon. De
laatste mag in Berlijn ook een
'ereBeer' in ontvangst nemen.
Een klein maar bijzonder histo
risch evenement is de vertoning
van een 7,5 minuut durende
filmprogramma van de Berlijn
se gebroeders Skladanowsky,
waarmee honderd jaar geleden
de eerste commerciële film
voorstelling in Duitsland geor
ganiseerd werd.
Leidenaars hebben veel belang
stelling voor de historie van hun
stad. Dit blijkt uit de bezoekcij
fers van de tentoonstelling
'Leids Goed. De textiel in een
Hollandse stad', de afgelopen
maanden in stedelijk museum
De Lakenhal.
Gewoonlijk bestaat het aantal
bezoekers aan het stedelijk mu
seum voor ongeveer een kwart
uit inwoners van Leiden. Direct
na de opening van de tentoon
stelling 'Leids Goed' schoot dat
aantal evenwel omhoog. De
eerste twee maanden van de
tentoonstelling is het aantal be
zoekers uit Leiden zelfs verdrie
dubbeld, zo blijkt uit een pu
blieksonderzoek van De Laken
hal. In totaal bezochten bijna
13.000 mensen de tentoonstel
ling over de geschiedenis van de
Leidse textielindustrie die tot
begin deze week duufde.
De komende maanden zal het
museum druk doende zijn met
de herinrichting van de histori
sche afdeling. De Grote Pers, de
expositiezaal op de verdieping
van het Stedelijk Museum, blijft
na de tentoonstelling 'Leids
Goed' gewijd aan de voor Lei
den zo belangrijke textielnijver
heid, met de zes schilderijen
van Isaac van Swanenburg als
hoogtepunt.
Het onlangs gerestaureerde
paviljoen zal geheel opnieuw
worden ingericht en gewijd zijn
aan d^ geschiedenis van Leiden.
In deze ruimte zal ook het enor
me doek van Van Bree, waarop
burgemeester van der Werf zijn
degen aanbiedt aan het volk,
een plek krijgen.
deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
zijdelings met kunst
en cultuur te maken
Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
nn bijzondere waarde
^hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
;n alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Ali
Hellinga, hoofd afdeling
stedebouw van de Dienst
Bouwen en Wonen van de
gemeente Leiden en één
van de organisatoren van
het Nieuw Leids
Architekten Kaffee, haar
bewondering uit voor haar
huis, ontworpen door de
Leidse architect Jan van
der Laan. „Toen ik het voor
het eerst zag zei ik meteen:
dat huis is van ons'."
jan van der Laan
(1896-1966) komt'uit
beroemde
architectenfamilie.
Vader Leonardus
van der Laan vestigde zich in
1891 als zelfstandig architect in
Leiden. Drie van zijn elf
kinderen traden in het
voetspoor van vader en werden
ook architect. Dom van der
Laan kreeg later grote
bekendheid doorzijn
theoretische werken over
Nederlandse kerkenbouw. Jan
van der Laan werd de
87| compagnon, en later opvolger,
van zijn vader Leo.
Iedere Leidenaar kent het werk
van Jan van der Laan wel. Hij is
de ontwerper van onder meer
het gebouw van Vroom
Dreesmann aan de Aalmarkt,
waarvan eigenlijk alleen de
buitenkant en het grote
trappenhuis nog in de
oorsponkelijke staat verkeren.
Door mijn opleiding
architectuur en stedebouw ben
ik natuurlijk ook zeer
geïnteresseerd in de
achtergrond van het huis
waarin ik zelf woon. Jan van der
Laan heeft het in 1930 voof zijn
ouders gebouwd. In 1960, na
hun overlijden, is hij er zelf
gaan wonen, met zijn
echtgenote. Het huis is toen
aangepast aan de moderne tijd
en vergroot met een uitbouw.
Dat is heel zorgvuldig gebeurd,
met veel liefde voor het
oorspronkelijke karakter van de
woning.
Een van de aardigste dingen
van de nieuwe uitbouw is de
patio die de architect heeft
bedacht. Daardoor is een fraai
doorkijkje ontstaan vanuit de
hal, via de patio, naar de tuin
met vijver. Ook in de keuken
heeft hij via een glazen kap,
onder een hoek van 45 graden,
een relatie met buiten tot stand
gebracht. Dat zijn van die
details die het huis
transparanter en ook
interessanter hebben gemaakt.
De gebouwen van Van der Laan
zijn heel robuust en solide. Zo'n
huis als het onze straalt een
stuk betrouwbaarheid uit. Het is
heel degelijk. In het werk van
Van der Laan zie je kenmerken
van de Bossche School. Maar
ondanks die traditionele
invloed paste hij, voor die tijd,
heel moderne materialen toe,
zoals een aluminium pui met
dubbelglas.
We wonen hier nu anderhalf
jaar, en met veel plezier.
Voordat we hier kwamen waren
we al een tijdje op zoek naar
een andere woning. Op een
avond kwam ik thuis, toen zei
mijn man: ik heb nu een huis in
de krant zien staan, dat lijkt mij
wel wat. Ik ben op de fiets
gestapt en direct gaan kijken.
Toen ik terug kwam zei ik
meteen: Dat huis is van ons. En
het is ook van ons geworden.
Waarom je door een huis
gegrepen wordt is niet altijd
gemakkelijk te verklaren. Er
sprong gewoon een vonk over.
Dat kwam ook door de tuin met
de vijver. Die is door Van der
Laan zelf ontworpen.
Het heeft natuurlijk
heel wat gekost. Maar
de rust die ik hier vind
is mij heel wat waard.
Elke dag dat ik thuis
kom kan ik er echt ^B^B
van genieten.
London' van Jan Poortenaar.
