Religie vorm
surrealisme
Kerk Samenleving
'Leven zoals Christus deed'
DONDERDAG 9 FEBRUAR11995
BUITENLAND KORT Rector Leidse universiteit in rede:
Alcoholisme
Leiders van kloosterorden
onderschatten de mate waar
in alcoholisme voorkomt in
hun gemeenschappen. Dat
blijkt uit een nationaal on
derzoek in de Verenigde Sta
ten onder religieuzen. Maar
er is hoop, want de verslaaf
de religieuzen werken vol
gens onderzoeker Gerald H.
Early van de Georgetown
Universiteit in Washington
hard aan hun herstel. De on
derzoekers van het Centrum
voor Toegepast Onderzoek in
het Apostolaat benaderden
289 mannelijke en 706 vrou
welijke kloosterorden. Iets
meer dan de helft werkte
mee aan het onderzoek. Vol
gens Early hebben 306 leden
van religieuze orden behoef
te aan behandeling van hun
alcoholprobleem. „Slechts 28
religieuzen zeiden hulp te
krijgen. Zowel de drinkers als
de oversten ontkennen het
probleem. Als zoveel mensen
hulp behoeven, moeten ze
aangemoedigd worden om
die hulp te krijgen."
Serieus probleem
Volgens het onderzoek heeft
11 procent van de mannelij
ke en 3 procent van de vrou
welijke religieuzen alcohol
problemen. „Het aantal drin
kende vrouwen stijgt, zowel
binnen als buiten de religieu
ze orden." Religieuzen raken
gemiddeld op hun 35e aan
de drank, op hun 39e wordt
alcohol een serieus probleem
en op hun 41e gaan ze zich
er zorgen over maken. De
belangrijkste oorzaken van
het overmatig drankgebruik
onder religieuzen zijn een
zaamheid, het hebben van
drinkende ouders, schuldge
voel, depressie en geestelijk
falen. Alcoholisten die hun
problemen aanpakken, erva
ren grote spirituele groei tij
dens en na het proces van
herstel. Bijna iedereen zegt
zichzelf en anderen tijdens
dat proces beter te hebben
leren begrijpen en gesterkt te
zijn in zijn geloof. In april
verschijnt een boek met de
definitieve uitkomsten van
het onderzoek.
Sudan
Kardinaal Godfried Dan-
neels, voorzitter van de inter
nationale vredesbeweging
Pax Christi, krijgt van Sudan
geen toestemming het land
te bezoeken. De aartsbischop
van Mechelen-Brussel wilde
van 11 tot 14 februari in de
hoofdstad Khartum deelne
men aan een vergadering
van de Sudanese bisschop
penconferentie. België heeft
inmiddels via de ambassa
deur protest tegen het besluit
aangetekend. Volgens het
ministerie van buitenlandse
zaken is nog geen reden voor
de weigering opgegeven.
Religie moet worden beschouwd als 'een vorm van bui
tensporige verbeeldingskracht, van surrealisme'. Door
godsdienst met kunst te vergelijken, kan een beter begrip
ontstaan van de meest uiteenlopende religieuze ver
schijnselen die tegenwoordig bij veel mensen bevreem
ding en ergernis opwekken.
LEIDEN. ANP
Dit pleidooi hield prof. dr. L.
Leertouwer, rector van de Rijks
universiteit Leiden, gisteren in
zijn rede 'De macht der verbeel
ding'. De hoogleraar in de gods
dienstgeschiedenis en vergelij
kende godsdienstwetenschap
gaf hiermee het startsein voor
de viering van het 420-jarig be
staan van zijn universiteit. Het
84ste lustrum heeft als motto:
Vernieuwing als traditie.
„Een nieuwe, andere wereld,
geschapen door de macht der
verbeelding. Is dat niet precies
wat de religie tot stand brengt?
vroeg Leertouwer. Dit uit
gangspunt delen de gelovigen
met kunstenaars. Het argument
dat de gelovigen aan banden
worden gelegd door dogma's en
een verplichtende geloofsleer,
wimpelde Leertouwer weg.
„In tijden van grote culturele
veranderingen - en daarin zijn
we ook nu weer beland - blijken
religieus begaafden en kunste
naars telkens weer aan deze
leerstellige beperkingen te kun
nen ontstijgen", betoogde de
rector. Mensen maken volgens
hem hun eigen afspraken over
God. „Tegenover dat verschijn
sel staan pausen, kardinalen en
synodes van nu even machte
loos als de autoriteiten van de
Parijse Salon destijds tegen de
aanstormende impressionis
ten."
Religie en kunst hebben bo
vendien met elkaar gemeen dat
zij in zekere zin onverdraag
zaam zijn. Dat is onvermijdelijk,
aldus Leertouwer, omdat zij
beide werelden scheppen die
scherpe contrasten vertonen
met de alledaagse werkelijk
heid. „Het is zeker geen toeval,
dat nergens zoveel strijd heerst
als tussen gelovigen en tussen
kunstenaars", zo citeerde hij
een andere godsdienstweten
schapper.
Kerk verkoopt overdekt winkelcentrum
LONDEN DPA
De Kerk van Engeland biedt he
grootste overdekte winkelcen
trum van Europa te koop
De opbrengst van Gateshead
Metro Centre in Noord-Enge
land hebben de anglicanen
dig om salarissen en, pensioe
IZB-directeur
in Katwijk
De predikant-directeur van de
Amersfoortse Inwendige Zen-
dingsbond in de Nederlandse
Hervormde Kerk, dominee J.
Vroegindeweij, spreekt van
avond in het kerkelijk centrum
Maranatha aan de Poolster in
Katwijk. De bijeenkomst wordt
georganiseerd door de wijkge-
meente Rehoboth en begint om
20.00 uur.
Vroegindeweij spreekt van
avond onder meer over de
vraag of er nog werfkracht zit in
de kerkelijke gemeente. Ook
komt aan de orde wat er kan
worden gedaan tegen de secula
risatie (ontkerkelijking).
nen van hun ambtsdragers mee
te financieren. Dat heeft een
woordvoerder van de kerk be
kendgemaakt. De financiële be
heerders van de anglicaanse
staatskerk hebben in de jaren
'80 grote sommen geld geïnves
teerd in onroerende goederen.
BEROEPINGSWERK
te Sliedrecht; voor Ridderkerk-Bol-
nes: J. het Lam te Dirksland.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning: mevr. M.S. van der Kuijl, De
Laan 26-B, 9712 AV Groningen.
Toegelaten tot de evangeliebediening
en beroepbaar: mevr M.L. Hop,
Dorpsweg 5, 9497 PM Donderen;
mevr J F. Idzenga, Soendastraat 9-
A. 9715 NH Groningen; mevr. V.C.
Lindenburg, Vijf Meilaan 98, 2321
RN Leiden.
Zuid: J. Glas te Rijnsburg (voor de
missionaire dienst te Curagao); te
Goes: J. Glas te Rijnsburg (voor de
missionaire dienst op Curagao).
Bedankt: voor Heemse; H. Jagersma
te Veenendaal; voor Hardenberg-
Oost: J.8. Wilmink te Hilversum.
CHR.GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Goes: M.C. Mul-
DE ROEPING
Bier drinken in de kroeg. Dat was in Duits
land een belangrijk deel van het parochie
werk van pastor B. Versteegen. Alleen in het
café kreeg hij de kans de parochianen wat be
ter te leren kennen. Versteegen - geboren in
1946 in Voorschoten - volgt binnenkort pas
toor Schlatmann van de Meerburg-parochie
in Zoeterwoude-Rijndijk op. Hij begon zijn
'arbeidzame leven' in 1963 op de effecten-ad
ministratie van de Amsterdamse Bank (de la
tere Amro). Na enige jaren besloot hij priester
te worden en in 1967 begon hij de avondstu
die aan de Katholieke Theologische School
'Antonianum' in Amsterdam. Toen Ver
steegen zich in 1971 volledig aan de studie
ging wijden, nam hij een bijbaan om de colle
ges te bekostigen. Hij werd portier bij het Je-
zuïtenklooster op de Hobbemakade in Am
sterdam. Daar kreeg hij het adres van het
karmelietenklooster te Bamberg (Duitsland)
waar hij via corresponderen een monnik leer
de kennen. Een paar keer bezocht hij het
klooster tijdens korte vakanties. Tot hij bij
een ongeluk een pees in zijn arm scheurde en
hij gedwongen werd zo'n zes weken langer te
blijven. Het werd uiteindelijk vijftien jaar.
Pastor B. Versteegen: „Het is het contemplatieve gebedsleven wat mij aantrekt." foto ben de bruyn
„Als je niet uitkijkt moet je in
een klooster verplicht gezellig
zijn. Vooral in Duitsland geldt:
het is pas gezellig als we bij el
kaar zitten en bier drinken.
Een avond alleen bidden in je
cel werd door sommigen niet
getolereerd. Maar je bent toch
monnik geworden om juist in
je eentje te overdenken waar
om je leeft, waarom je dingen
doet? Iedere dag moet je ge
confronteerd worden met het
waarom. Een klooster is hier
zo geschikt voor omdat je je
moet aanpassen aan een be
paalde regelmaat. Omdat er
gebedstijden zijn ingesteld
word je als het ware gedwon
gen de tijd voor die spirituele
Ik ben in het karmelieten
klooster tot priester gewijd. De
orde spreekt mij aan omdat de
karmelieten volgens mij veel
dieper graven dan anderen. Ze
zoeken naar de wortels van
het leven en wat daar achter
zit. Armoede vind ik geen be
langrijk thema, dus vallen voor
mij de andere orden af. Het is
het contemplatieve gebedsle
ven wat mij aantrekt: gebed en
boetvaardigheid, weten waar
voor je leeft. Karmelieten val
len terug op Jezus, altijd en al
leen Jezus. Dat vind ik een ver
ademing. Andere orden heb
ben een Franciscus of een Do-
minicus die bijna als een God
behandeld wordt. De Karme
lieten hebben alleen de berg
Carmel (Israël) waar de orde
gesticht is. Dat heeft verder
geen consequentie voor onze
geloofsbeleving.
De karmelieten hebben
geen abt maar een prior, die
om de drie jaar democratisch
wordt gekozen. Dat kan in
principe iedereen zijn en om
dat ons klooster maar zo'n
veertig man telde, waren bijna
alle monniken al eens prior
geweest. Dat geeft een heel
andere kijk op gezag en het
normaliseert de verhoudingen
onderling. Je kijkt niet meer zo
tegen de prior op. Ik heb de
preken van Titus Brandsma,
ook een karmeliet, altijd heel
leerzaam gevonden. Zijn ide
aal was op een contemplatieve
manier Jezus zichtbaar te ma
ken en hij komt dus uit op
mystiek. Zelf probeer ik hier
een Nederlandse, praktische
vorm aan te geven. Ik probeer
de grondhouding achter al
mijn daden te zoeken. Ik wil
leven zoals Christus deed,
maar dan in deze tijd. Dat be
tekent dus dat ik dieper wil
gaan dan veel mensen doen.
Er is iets aan de hand met
mijn christendom.
Ik ben blij dat ik weer in Ne
derland ben, hier voel ik me
echt thuis. In Duitsland zijn
toch veel dingen anders. Zo
dronken we na de mis geen
koffie zoals hier, maar ging
men naar de kroeg om een
paar pullen bier achterover te
slaan. Ik was toen pastoor van
een kleine parochie bij Bam
berg. Ik moést wel mee naar
de kroeg, want dat was het
centrale ontmoetingspunt
daar. Een andere vorm van
contact met de mensen ken
den ze niet. Ik heb er ook
nooit tegen gekund dat Duit
sers zo hiërarchisch zijn inge
steld. Alsof je als priester be
langrijker bent dan een ander.
Zo moest ik een keer tijdens
een dorpsfeest in een koets
naast de 'Landraad' zitten,
waarna we het hele dorp door
reden, zwaaiend naar alle
mensen die langs de straat
stonden. Na afloop zeiden ze:
'U vond het zeker niet leuk,
dat zagen we aan uw ge
zicht'."
■■■■■■■Ml
Z E L
1
K
O
R
N
O
T
E
G
2
H
P
O
L
u
A
N
D
3
J
L
1
E
A
V
A
N
4
P
A
L
A
N
T
V
O
5
B
L
E
R
A
O
O
D
6
R
B
D
O
E
O
T
L
7
T
E
U
N
R
w
ij
N
8
M
A
E
D
N
O
C
T
9
W
B
E
A
A
z
R
S
10
S
'j
T
N
1
p
A
T
11
L
T
L
A
E
N
G
O
12
N
K
A
Z
S
S
O
A
13
L
N
O
O
D
D
S
A
14
P
1
A
z
Z
R
A
S
OPGAVE
OPLOSSING
CITAAT
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
i citaat.
Horizontaal:
1. café; 2. voornemen; 3. slin
gerplant; 4. Griekse wijsgeer; 5.
deel v.e. boom; 6 vaartuig; 7.
plaats in Italië; 8. Franse wijn
soort; 9. vis; 10. nauwgezet; 11.
dans; 12. betaalplaats; 13. op
slagplaats; 14. Italiaans gerecht.
KRUISWOORDRAADSEL
zogenaamd
omen-nier
ma-iet-pa
e-agger-a
ran-o-ark
-rot-ski-
bed-e-ets
a-euvel-1
se-nat-de
inri-ecru
steenraaf
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
/ANJDSRS KUAJAJeM
STRAKS PER. TRB-iNJ SEENJ
MiL-iEUV/R iEMDELÜ KE
GOEPEREAJ RVOBR.EM
BOES
HET WEER
Mini-wintertje
166
Na een week van betrekkelijke rust
in de atmosfeer met zacht en vrij
wel droog weer braken er gisteren
nieuwe 'conflicten' uit tussen kou
de en warme luchtmassa's. Een
markant front lag west-oost over
het Rivierengebied met aan weers
zijden grote temperatuursverschil
len. De hemelkraan werd weer roy
aal opengedraaid; op veel plaatsen
kwam 10-15 millimeter omlaag.
Koude poollucht werd boven de
zuidelijke provincies enige tijd in
zijn zuidwaartse opmars tegenge
houden. Aan de noordzijde van het
front daalde het kwik naar 1 tot 3
graden en de neerslag ging soms
over in natte sneeuw bij een noord
oostenwind. terwijl in Zeeland,
Brabant en Limburg subtropische
lucht van 10 graden zich nog ge
ruime tijd staande hield.
Later op de dag werd het evenwicht
verbroken in het voordeel van de
koude lucht. De situatie deed mij
denken aan de beruchte periode
van 9 tot 13 februari 1966, toen er
een wereld van verschil was tussen
het noorden en zuiden van Neder
land. Deze winter kende in januari
een flinke vorstperiode, maar die
werd tijdelijk onderbroken door
toevoer van zeer zachte lucht. In
Noord-Europa bleef het echteri
treem koud en toen op 8 februa®
de kou zich weer over Noord-N?y I
derland uitbreidde, ontstond er' I
groot thermisch verschil bovenj. I
smalle strook. In Friesland en
Grongingen viel sneeuw bij -5gL
den, terwijl het kwik in Maastrr.i
op+12 graden bleef staan. Er$e vei
brandde een verbeten strijd toswnp
sen winter en voorjaar. In het mr
den en westen van het land, wajeëSt
de luchtmassa's botsten, viel IzKncit
durig regen bij-2 graden. Dat It p
verde een ijskorst op van 2 cent»e'-
meter dikte op 9 februari. Pas (festin
de 12e drukte de winter definition'
door en viel er 10 tot 15centin».
ter sneeuw op de ijzellaag. 5e 1S
Ook nu wordt de koude lucht m|tie.
ter van de stuatie, maar meer <j;
intertje zit er vooral$LCSTC
ui::M t~„4.
niet in. Het blijft tot in het week
einde vrij rustig met 's nachts til
dens opklaringen 2 tot 5 graderr^y
vorst. De kans op een hagel- of vorde
sneeuwbui beperkt zich tot de ff
kuststrook. Overdag klimt het k«|ver
enkele graden boven nul en als$egstj
zon erbij komt is het heerlijk win
terweer. Een aanval van zachte
oceaanlucht is niet voor zondag:*
maandag te verwachten.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
westkust enkele
maar in het uiterste zui
den enkele sneeuwbuien.
Middagtemperatuur van
min 3 graden in het zui-
4-Vo
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en
van tijd tot tijd winterse
buien. Middagtempera
tuur rond het vriespunt.
Engeland. Schotland,
Wales en Ierland:
In Schotland en Engeland zonnige pe
rioden en vrijwel overal droog, elders van
het westen uit regen, op veel plaatsen
voorafgegaan door sneeuw. Morgen naar
het zuiden wegtrekkende regen en flinke
opklaringen. Kouder met maxima van
iets boven nul in Schotland tot 5 graden
België en Luxemburg:
Vandaag naar het zuiden wegtrekkende
regen, in de Ardennen mogelijk sneeuw,
gevolgd door opklaringen. Morgen af en
toe zon en op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur ongeveer 4 graden,
in de Ardennen wat kouder.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veel bewolking en perioden met regen,
in de Vogezen en Jura boven de 800
meter sneeuw. Morgen in het uiterste
noorden flinke opklaringen. Middagtem
peratuur van 4 bij de Belgische grens tot
10 bij Limoges. Temperatuur op 1000
meter in de Jura en de Vogezen dalend
tot iets boven nul.
Spanje:
Wisselvallig weer met vandaag maar
vooral ook morgen bewolking en van tijd
tot tijd buiige regen. Tot in het uiterste
zuiden kan plaatselijk veel neerslag val
len. Middagtemperatuur eerst tussen 15
en 19 graden, morgen aanzienlijk lager
met maxima tussen 11 en 17 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de zuidelijke stranden perioden met
zon en droog, in het noorden wolkenvel
den en vooral morgen een enkele bui.
Middagtemperatuur aan de zuidstran-
den ongeveer 23 graden.
Zuid-Frankrijk:
Erg wisselvallig met beide dagen tame
lijk veel bewolking en van tijd tot tijd re
gen, in de Pyreneeën en Alpen boven de
1500 meter sneeuw. ■Middagtempera
tuur meest tussen 10 en 15 graden.
Temperatuur op 2000 meter in de Al
pen dalend tot iets onder nul, in de Py
reneeën iets hoger.
Italië:
In het noorden vrij veel bewolking en en
kele buien, mogelijk met onweer, in de
Italiaanse Alpen en Dolomieten boven
1500 meter sneeuw. Middagtempera
tuur tussen 8 en 13 graden, tempera
tuur op 2000 meter iets onder het vries
punt. In midden- en zuid-ltalië vandaag
enkele regen- of onweersbuien, morgen
meer zon en meest droog. Middagtem
peratuur tussen 13 en 18 graden.
Duitsland:
In het noorden wisselend bewolkt en en
kele winterse buien. In het midden op
de meeste plaatsen droog, en af en toe
ven 1200 meter overgaand in sneeuw,
morgen ook opklaringen en langere dro
ge perioden. Middagtemperatuur van
daag van 2 graden in het noorden tot 6
in het zuiden, morgen in het zuiden iets
kouder. Temperatuur op 1000 meter in
de middelgebergten en op 1500 meter
in de Beierse Alpen omstreeks -2 gra-
Zwitserland:
Overwegend veel bewolking en vooral
vandaag van tijd tot tijd regen, boven
1500 meter overgaand in sneeuw. Aan
de zuidzijde van de Alpen langere droge
perioden. Temperatuur op 2000 meter
rond min 4 graden.
Oostenrijk:
Veel bewolking en aan de noordzijde van
de Alpen vooral vandaag af en toe regen,
boven 1500 meter overgaand in
sneeuw. In Karinthië meestentijds
droog. Temperatuur op 2000 meter da
lend naar min 6 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Bewolkt en perioden met sneeuw, eerst
misschien nog regen. Morgen van het
noorden uit opklaringen en geleidelijk
droog. Daling van temperatuur tot onge
veer 1 graad morgen, op 1000 meter
hoogte tot -5 graden.
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
DO VR ZA
30 30 20
var3 var3 var3
WEERRAPPORTEN
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 08.05 Zononde
Maan op 13.01 MaanonderCM
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 11.28
Laag water 06.05 18.35
Weerrapporten 08 februari 19 ui
Casablanca half bew.
Johannesburg regen/
New Orleans onbew
New York onbew
COLOFON
DIRECTIE: B.M Essenberg, G P Arnold (adj),
J Kiel (adj),
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN R.D. Paauw, tel. dag. 9 30-
30 uur 071-356215, of per post.
ADVERTENTIES
ma.-vnj van 08 30-17 00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vnj van 8.30-17.00 uur
Telefoon 071 -143545
ABONNEMENTEN
Tel 071-128030 bij vooruitbet (ind BTW)
Telefoon 071-356356.
POSTADRES:
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenbes071-323508
Fam benchten 071 -317337
Redactie 071-321921
per maand ƒ31.05 30,05
per kwartaal 87,70 86.70
per jaar 337,55 336,55
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 134,50
ovenge landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvnj 18 00-19 30uur.
L
