'Beperk recht op
betaald onderwijs'
Tweede Kamer verwerpt illegalenplan Schmitz
Binnenland
ARA-verdachten krijgen
einig begrip van rechter
itvoering WAO lijdt niet
it 'schrijnende gevallen'
Korting op AOW wordt
mogelijk toch verzacht
Meteorologen staan verbaasd van zichzelf
Plan-Van Mierio krijgt
steun VN-commissie
JNDERDAG 26 JANUARI 1995
ANP Algemeen Nederlands Persbure
CPD Geassocieerde Pers Diensten
olitie neemt "kaalkopjes' in beslag
isterdam De politie heeft gisteren bij een winkel in Amster-
m gedroogde paddestoelen in beslag genomen. Het gaat om
genoemde 'kaalkopjes' die volgens de politie stoffen bevatten
3 onder de Opiumwet vallen. De winkel verkoopt smartdrugs:
tuurprodukten die gebruikers in hogere sferen brengen.
emeenteraadslid moet de cel in
jhem» De rechtbank in Arnhem heeft gisteren een Barnevelds
neenteraadslid veroordeeld tot een 2,5 jaar cel, waarvan zes
tanden voorwaardelijk. De man krijgt deze straf voor het me-
plegen van brandstichting in zijn eigen woning, poging tot
lichting van de verzekering en valse aangifte van diefstal. Het
rtijbestuur van D66 heeft bepaald dat de man zijn zetel moet
geven. Het vonnis is gelijk aan de eis.
raa Boomsma vrijgesproken
uwarden De schrijver Graa Boomsma is vanmorgen door het
echtshof in Leeuwarden vrijgesproken van belediging of
iaad van Indiëveteranen. Volgens het hof kunnen de uitlatin-
i van Boomsma 'niet zodanig worden uitgelegd dat ze beledi-
id zijn voor alle Nederlandse militairen die in de jaren 1945-
;9 in het toenmalige Nederlands-Indië zaten'. Boomsma zei
[een interview over de veteranen: „Ze waren geen SS'ers, nee,
k al konden ze door de dingen die ze deden er wel degelijk
ee worden vergeleken."
on Weizsacker bij herdenking Euregio
ietinchem Richard von Weizsacker, de voormalige president
n de Bondsrepubliek Duitsland, zal op 8 mei een Nederlands-
jitse herdenkingsbijeenkomst bijwonen van het samenwer-
ngsverband Euregio. In deze organisatie werken gemeenten
t Oost-Gelderland, Twente, Drente en het Duitse grensgebied
men. Naast Von Weizsacker is ook oud-premier Lubbers één
n de beoogde gastsprekers. De bijeenkomst heeft als thema
(t verleden en de toekomst van de relatie tussen beide landen.
herapeut misbruikt cliënten
itnstadJustitie in Haarlem verdenkt een 48-jarige therapeut
Heemskerk van ontucht of seksueel misbruik van vrouwelijke
enten. De man, die zich als alternatief hulpverlener bezig-
udt met fobiepatiënten, zou met 'een onbekend aantal' vrou-
>n ontucht hebben gepleegd. Eén vrouw heeft aangifte van
rkrachting gedaan.
haag anp-gpd
uitvoering van de WAO leidt
e praktijk nauwelijks tot on-
oeld schrijnende gevallen,
keuringscriteria zijn niet te
ng. Daarom hoeft het schat-
sbesluit, waarin deze crite-
>taan vermeld, niet te wor-
laangepast.
it blijkt volgens staatssecre-
i Linschoten van sociale za-
iuit overleg met de Gemeen-
ippelijke Medische Dienst
ID), de instantie die de keu-
isn verricht. Binnenkort stelt
Staatssecretaris de Tweede
lier hiervan pgr; brief op cie
gte.
e nieuwe WAO-criteria gaan
van het werk dat iemand
|wèl kan verrichten. Dat kan
én tot situaties waarin de
fingsarts en arbeidsdeskun-
(herkeurde) werknemers
dkeuren, hoewel ze een slo--
haag
Haagse rechtbankpresident
W. van Delden heeft gisteren
nig begrip getoond voor de
pten van de twee RARA-ver-
nten over persofficier
[andbergen. In een kort ge-
eiste het duo, de Amster-
üse journalisten Hans Krikke
Jan Müter, dat de officier
rtaan geen mededelingen
r de verdenkingen mag doen
de pers zolang ze daarvan
niet op de hoogte zijn.
e verdachten werken voor
linkse onderzoekscollectief
(tand. In september werden
izoekingen bij hen gedaan.
ITLETISCH
Doelmatige leerroute scheelt overheid 2,8 miljard per jaar
Jongeren moeten niet langer recht hebben op onbeperkt
gesubsidieerd onderwijs. Tot en met de eerste jaren van
het voortgezet onderwijs mag iedereen op kosten van de
staat leren, maar daarna worden er beperkingen gesteld.
Scholieren en studenten kunnen niet onbeperkt over
stappen van de ene opleiding naar de andere.
den haag anp
Dat is het advies van een com
missie onder leiding van
H. Kemner, oud-voorzitter van
de HBO-Raad, die heeft onder
zocht hoe jongeren doelmatiger
gebruik kunnen maken van het
onderwijs. Het rapport is van
daag in Den Haag aangeboden
aan staatssecretaris Netelenbos
(onderwijs). Het advies is eigen
lijk een logisch gevolg wat er al
met de studiefinanciering is ge
daan. Daar is het verschijnsel
'eeuwige student' uitgeroeid, ie
mand mag niet meer onbeperkt
op kosten van de gemeenschap
een tiental jaar studeren en van
de ene naar de andere studie
overstappen.
Minister Ritzen (onderwijs)
heeft de commissie vorig jaar
maart gevraagd met voorstellen
te komen om de kosten in de
hand te houden. Uit onderzoek
blijkt dat bij doelmatig gebruik
van het onderwijs het ministerie
jaarlijks 1,6 miljard gulden min
der hoeft uit te geven aan het
voortgezet onderwijs en 1,2 mil
jard minder aan het hoger on
derwijs.
De commissie-Kemner heeft
het al veel langer bestaande
idee van zogenoemde leerrech
ten weer nieuw leven ingebla
zen. Invoering betekent dat ie
dereen recht heeft op een afge
bakende hoeveelheid gesubsidi
eerd onderwijs. Die hoeveelheid
is genoeg om een opleiding af te
ronden waarmee iemand de ar
beidsmarkt op kan.
In het plan van de commissie
heeft iedereen recht op 'funde
rend' onderwijs: een MAVO-op-
leiding, voorbereidend beroeps
onderwijs (VBO) of de eerste
drie jaren HAVO of VWO. Leer
lingen van de MAVO of het VBO
kunnen na het behalen van hun
diploma door naar HAVO of het
beroepsonderwijs. Degenen die
naar HAVO of VWO gaan, ont
vangen nadat ze de eerste drie
klassen hebben doorlopen, een
advies voor een vervolgoplei
ding. Scholen kunnen leerlin
gen met een ontoereikend ad
vies weigeren.
Over de laatste twee jaar HA
VO mogen leerlingen maximaal
drie jaar doen, over de laatste
drie jaar VWO maximaal vier
jaar. Wie meer tijd nodig heeft,
zal zelf moeten bijdragen; de
school krijgt voor die leerling
geen overheidssubsidie.
Die beperking geldt ook voor
de zogenoemde beroepskwalifi-
cerende fase. Die omvat het
(kort) middelbaar en hoger be
roepsonderwijs, het leerlingwe
zen en universitair onderwijs.
Iedereen mag daar vier jaar stu
deren. Wie meer tijd nodig
heeft, moet zelf betalen.
Voor MBO'ers die geschikt
blijken voor een vervolgoplei
ding in het HBO geldt een uit
zondering: Zij krijgen drie jaar
extra leerrechten. Mensen die
voortijdig een opleiding verla
ten, houden tot hun 35ste recht
op het aantal jaren gesubsidi
eerd onderwijs dat ze nog niet
hebben benut. Zo kunnen ze la
ter alsnog hun opleiding afma
ken.
'Zaak dioxine
in bloed moet
heronderzocht'
duiven. anp-gpd
De Regio Arnhem, die eigenaar
en exploitant is van de alvalver-
brandingsinstallatie Avira in
Duiven, wil dat onafhankelijke
deskundigen het rapport van
Paula Ketz uit Duiven aan een
tegenonderzoek onderwerpen.
Ketz kwam vorige week in het
nieuws omdat uit een medisch
onderzoek zou blijken dat zij
hoge concentraties giftige
dioxines in haar bloed, placenta
en moedermelk heeft.
Het onderzoek is verricht
door de vakgroep milieuchemie
van de Universiteit van Amster
dam en het Academisch Me
disch Centrum. Ketz gaat de Re
gio Arnhem aansprakelijk stel
len voor geleden gezondheids
schade. Zij wijt de hoge dioxine
concentratie in haar lichaam
aan de uitstoot van de afvalver-
bandingsinstallatie.
Milieuarts P. van den Hazel
van de GGD-Arnhem heeft gis
teren een breed gezondheids
onderzoek onder omwonenden
van de Avira voorgesteld. Om
wonenden, verenigd in de
Werkgroep Lathum, maken zich
al heel lang sterk voor een der
gelijk vervolgonderzoek. Een
eerder schriftelijk onderzoek
onder omwonenden toonde
aan dat Lathumers kampen met
veel gezondheidsklachten, zoals
luchtweg- en gewrichtsproble-
ingspartijen zouden akkoord zijn
den haag gpd
Er is een goede kans dat de
voorgenomen korting op de
AOW van 65-plussers met een
jongere partner toch niet door
gaat. De regeringspartijen over
leggen met staatssecretaris Lin
schoten van sociale zaken en
naar verluidt zijn zij het in grote
lijnen met elkaar eens.
In het regeerakkoord is een
besparing van 440 miljoen gul
den afgesproken. Die moest
worden bereikt door AOW'ers
met een jongere partner slechts
de helft van het minimumloon
te geven. PvdA, WD en D66
zouden er nu voor zijn om de
betreffende AOW'ers zeventig
procent van het minimumloon
te betalen. Als hun partner geen
inkomen heeft, kan daar een
toeslag bovenop komen van
dertig procent.
Deze maatregel levert een be
zuiniging op van 130 miljoen.
Daarnaast zou er aan de overlij
densuitkering kunnen worden
geknibbeld. Als een AOW'er
overlijdt, krijgt de partner nog
twee maanden AOW doorbe
taald. Als die termijn tot één
maand wordt beperkt, levert dat
nog eens 90 miljoen op.
Er blijft dus nog een 'gat' van
220 miljoen gulden open. Daar
om zijn de partijen naarstig op
zoek naar alternatieven. D66 en
de WD werpen daarbij een
schuin oog op de verwachte
pende ziekte hebben.
Op verzoek van de Tweede
Kamer is Linschoten eind vorig
jaar met de keuringsartsen van
de GMD nagegaan waar de
knelpunten zitten. Naar nu
blijkt, jitten deze niet in de cri
teria van het schattingsbesluit
zelf. Volgens Linschoten heb
ben de keuringsartsen alle
ruimte om schrijnende gevallen
te ontzien. Het is immers de be
doeling van de nieuwe WAO-
wetgeving om de problemen
van werkloosheid en arbeidson
geschiktheid uit elkaar te halen,
aldus de staatssecretaris.
-Pvcby en D66 bestrijden de
bewering van de staatssecreta
ris. Ze dringen aan op soepeler
regels om te voorkomen dat
doodzieke mensen geen WAO-
uitkering krijgen. D66 wil dat
Linschoten de Tweede Kamer
snel opheldering geeft over zijn
uitlatingen.
In november maakte Justitie be
kend dat ze hen beschuldigt van
betrokkenheid bij de radicale
actiegroep RARA, die onder
meer enkele bomaanslagen
heeft geclaimd. -
Volgens raadsman
mr. M. Wijngaarden heeft
Zandbergen sindsdien een
scheve schaats gereden. Zo
moesten Krikke en Müter uit de
krant vernemen dat een arresta
tie om 'tactische' redenen uit
blijft. dat ze niet worden ver
dacht van het plaatsen van
bommen en dat zij er als ver
dachten zijn uitgepikt op grond
van informatie uit
nomen documenten.
Staatssecretaris Schmitz tijdens het overleg met de Tweede Kamer gisteren.
FOTO ANP RAYMOND RUTTING
den haag gpd
De Tweede Kamer verwerpt het
plan van staatssecretaris
Schmitz (Justitie) om illegalen
die hier minimaal zes jaar 'wit'
hebben gewerkt een verblijfs
vergunning te geven. Schmitz
houdt nog een slag om de arm,
maar legt zich hoogstwaar
schijnlijk bij de mening van de
Kamer neer. „Het verschil is
niet wezenlijk. De praktijk ver
andert er niet door", zegt ze.
Tegen stemt in ieder geval
een kamermeerderheid van
CDA, WD, RPF, SGP en de ou
derenpartijen. D66 twijfelt nog,
maar haar stellingname is niet
meer van belang voor de eind
uitslag. Schmitz heeft alleen de
steun van haar eigen PvdA,
Groen Links en waarschijnlijk
de Socialistische Partij.
Nu het plan van Schmitz
sneuvelt, treedt de bestaande
praktijk weer in werking. Die
behelst dat in individuele geval
len op humanitaire gronden
een verblijfsvergunning aan een
illegaal kan worden verleend.
Dat is de laatste jaren bijna ze
venhonderd keer gebeurd.
Zo'n honderd maatschappelij
ke, politieke en religieuze orga
nisaties vinden dat alle commo
tie rond de illegalenrichtlijn
duidelijk maakt dat veel Twee
de-Kamerleden geen kaas van
de materie hebben gegeten.
Volgens hen hebben de politici
verwarring geschapen met hun
opmerkingen. Zij adviseren de
kamerleden zich voortaan 'te
onthouden van ongenuanceer
de, niet op feiten gebaseerde en
stemmingmakende uitspraken
over illegalen'.
De honderd organisaties,
waaronder de Liga voor de
Rechten van de Mens, Voe
dingsbond FNV, Bureaus voor
Rechtshulp, minderheden- en
vluchtelingenorganisaties, zijn
vooral boos over uitlatingen van
de WD-fractie. Die komen erop
neer dat de illegalen hier hele
maal niet mogen zijn.
„Maar ze waren er wel. Ze
mochten hier niet zijn, maar de
gemeente mocht ze wel in
schrijven en heeft dat ook ge
daan. Ze mochten een SOFI-
nummer krijgen en ze hebben
dat gekregen. De werkgever
mocht ze niet in dienst nemen,
maar heeft dat wel gedaan. De
belastingdienst heeft de pre
mies loonbelasting jarenlang in
ontvangst genomen," aldus de
organsisaties.
De Kamerleden zouden er
dan ook beter aan doen zichzelf
en de kiezers goed te informe
ren, in plaats van de staatsse
cretaris van vakantie terug te
roepen en de indruk te wekken
dat het om een nationale ramp
gaat, aldus de verklaring.
WAO-meevaller. Door de stren
gere criteria en keuringen zou
er dit jaar WAO-geld overblij
ven.
De PvdA wijst dit af. Tweede
Kamer-lid Karin Adelmund
vindt dat dit geld gebruikt moet
worden om mensen weer aan
het werk te helpen. Volgens het
Centraal Plan Bureau is er per
saldo niet eens sprake van een
meevaller, want tegenover het
dalende aantal WAO'ers staat
een groeiend aantal WW'ers. Als
iemand 'uit de WAO wordt ge
gooid', komt hij in de meeste
gevallen in de WW terecht.
Kamerleden
filosoferen over
'paarse' fusie
Kamerleden van de paarse coa
litiepartijen WD, D66 en PvdA
willen praten over nauwere sa
menwerking of zelfs fusie tus
sen de drie partijen. In een ver
trouwelijke notitie, die is opge
steld door twaalf 'nieuwelingen'
in de Tweede Kamer, wordt op
geroepen de handen ineen te
slaan. De brief is uitgelekt naar
het EO-radioprogramma Tijd
sein.
De twaalf denken na over een
andere politieke cultuur. Ka
merleden zitten nu te veel
'bekneld tussen fractiediscipline
en regeringsagenda'. Ook wordt
de vraag opgeworpen 'of ka
merleden niet pionnen zijn in
een zakschaakspelletje'.
Door onder meer betere af
spraken te maken over spreek
tijden moet het mogelijk zijn
dieper op bepaalde onderwer
pen in te gaan, aldus een van de
opstellers. PvdA-kamerlid R.
Oudkerk, vanmorgen voor dc
radio. T. de Graaf van D66 wei
gerde inhoudelijk op de brief in
te gaan.
Volgens Oudkerk voelen veel
kamerleden die na 3 mei op de
kobaltblauwe kamerzetels zijn
neergestreken, zich in een
keurslijf geperst. „Het is heel
moeilijk om frank en vrij te
spreken." Fusie van de partijen
staat niet voorop, stelt de
PvdA'er, maar uitsluiten doet hij
het ook niet. „Ik kan de toe
komst niet voorspellen, dus je
weet maar nooit
Nederlandse man
voelt zich soms
een meubelstuk
den haag. gpd
Dik driekwart van de Neder
landse mannen voelt zich bij
tijd en wijle een meubelstuk
omdat hun vriendin of echtge
note hun liefde 'als vanzelfspre
kend ervaart'. Dat blijkt uit een
enquête over romantiek en
vrouwen die Harlequin, 's we
relds grootste uitgever van ro
mantische verhalen (zoals Bou
quet, Intiem en Baccara), voor
legde aan ruim vijfduizend
mannen uit negentien verschil
lende landen. In Nederland de
den driehonderd mannen mee
aqn het 'Romantiek Rapport'.
Het merendeel van alle on
dervraagden geeft aan dat de
meest romantische vrouw ter
wereld in hun eigen land woont
en ook nog eens hun eigen
vrouw is. Als ze het leven over
zouden kunnen doen, zou 89
procent van de getrouwde Ne
derlandse mannen weer met
dezelfde vrouw trouwen. Een
kwart van bijvoorbeeld de on
dervraagde Bulgaren en Japan
ners zou dat nooit doen.
den haag anko de jong
De voorspelling kwam precies uit: de water
stand in de Maas daalde even, maar steeg
daarna en dreigt nu de kritieke hoogte van
45,15 meter te bereiken. Deskundigen van
Rijkswaterstaat slaan continu in verbinding
met meteorologen van het KNMI. Elke ver
andering in de neerslaggegevens is van
grootbelang, want Rijkswaterstaat baseert
daarop weer de verwachte waterstand. He
laas voor Limburg blijken de voorspellingen
griezelig nauwkeurig.
Meteorologen staan zelf verbaasd. Dat de
voorspelde neerslag in het stroomgebied
van de Maas zo dicht bij de waarheid zit,
overtreft ook hun verwachtingen, zegt Har
ry Geurts van het KNMI.
De Europese weercomputer in het Britse
Reading, die dagelijks een prognose geeft
van het weerbeeld tot vijf dagen vooruit,
werkt met gegevens die afkomstig zijn van
een internationaal netwerk van weersta
tions. Het aantal weerstations neemt nog
steeds toe en daarmee ook de nauwkeurig
heid van de berekeningen.
Aan de hand van die berekeningen maakt
het KNMI speciaal voor Rijkswaterstaat de
te verwachten neerslag voor het stroomge
bied van de Maas en de Rijn. De meteorolo
gen werken daarbij nauw samen met hun
Belgische collega's.
De berekening van de waterstanden vindt
plaats in het berichtencentrum van Rijks-
waterstaat, gevestigd in het RIZA (Rijksinsti
tuut voor Integraal Zoetwaterbeheersing en
Afvalbehandeling) in Lelystad. Gewoonlijk
werken hier zes deskundigen, maar in een
crisissituatie als deze zijn nog eens vier spe
cialisten toegevoegd.
„Wij zijn nogal pietluttig", zegt Klaas Wie-
ringa, hoofd van het berichtencentrum.
„Dat moet ook wel. We willen die voorspel
lingen zo goed mogelijk doen, want de eco
nomische belangen zijn enorm." Toch is
een marge van twintig centimeter normaal
in de verwachtingen.
Gisteren daalde de Maas dertig centimeter
minder dan verwacht. Dat zit Wieringa niet
lekker. Straks, als alles achter de mg is,
wordt elke opvallende afwijking van de ver
wachtingen bestudeerd. „We willen weten
wat er aan de hand is. Het zou best zo kun
nen zijn dat het profiel van de bodem van
de rivier is veranderd. Wij letten sterk op
zulke afwijkingen."
Rijkswaterstaat in Limburg krijgt de resulta
ten van het RIZA via de telex binnen. Het
berichtencentrum volstaat met deze mede
deling. „We geven daar geen adviezen bij.
Het is helemaal aan de beheerders in Lim-
burgom over maatregelen te beslissen",
zegt Wieringa. De nooddijken, reddings
brigades, extra boten en zandzakken bewij
zen echter dat de voorspellers erg serieus
worden genomen.
Snel inzetbaar VN-leger van 10.000 man
geneve/den haag gpd
Er moet een permanente VN-
brigade van 10.000 blauwhel
men in het leven worden geroe
pen om snel te kunnen ingrij
pen bij massale mensenrech
tenschendingen zoals in
Rwanda, Somalië of Haïti. Een
VN-commissie van vooraan
staande wereldburgers heeft dit
idee van de Nederlandse minis
ter Van Mierio (buitenlandse
zaken) nieuw leven ingeblazen.
De VN moeten effectief kun
nen optreden als de veiligheid
van burgers in de knel komt,
schrijft de commissie onder lei
ding van de Zweedse premier
Carlsson in een rapport dat
vandaag aan VN-secretaris-ge-
neraal Boutros Boutros Ghali is
aangeboden.
Volgens de commissie, waar
in behalve Carlsson ook oud
voorzitter van de Europese
Commissie Delors, de Indonesi
sche minister van buitenlandse
zaken Atalas en de Nederlandse
bewindsman Pronk zitten, moe
ten mensenrechten zwaarder
wegen dan het zogeheten 'non-
interventiebeginsel'. Dit begin
sel schrijft voor dat de interna
tionale gemeenschap zich niet
met conflicten binnen een sou-
vereine staat mag bemoeien. Dc
oorlogen in Rwanda, Somalië
en Haïti hebben echter aange
toond dat dit principe soms
moet worden losgelaten, aldus
het rapport.
