Veiling Chinees porselein brengt
naar verwachting 3 miljoen op
JAZZWEEK
Sentimentele improvisaties en oude
zigeunerswing in Leidse cafe's
'Het uur U/Awater' tussen
verbeelding en vertoning
Cultuur&Kunst
Jazz in 40 Leidse kroegen
Tom Beek toont zich
volwaardig mededinger
Verbrand papier en gevlochten staal in Galerie Cellini
.WOENSDAG 25 JANUARI 1995
chef annemiek ruygrok, 071 -356471plv.-chef jan rijsdam, 071 -356472
Polanski opent Film International
rotterdam Filmer Roman Polanski opent vanavond de 24-ste
editie van Film Internationaal, dat drukker dan ooit bezocht zal
worden. Alleen al de openingshandeling moet Polanski twee
maal verrichten, omdat de belangstellenden dactrvoor en voor
zijn film 'De Dood en het Meisje' niet tegelijk passen in het Rot
terdamse Luxor-theater.
Exposities in de regio
noordwukerhout/leiderdorp In de bibliotheek van Noordwijker-
hout is tot 23 februari keramisch werk te zien van Annie van den
Oever, Peggy Noort en Corrie Brouwer. Angela Leijdekker expo
seert er haar acrylschilderijen. Beide tentoonstellingen zijn te
zien tijdens de openingstijden van de bibliotheek. In verpleeg
huis Leythenrode in Leiderdorp exposeren t/m 2 maart 'schil
ders van de Vlietstreek' hun stillevens, landschappen en dorps
gezichten. Deze expositie is dagelijks te zien van 10.00 tot 20.00
uur.
Piet Bambergen terug in My Fair Lady
de rijp Piet Bambergen uit De Rijp pakt volgende week woens
dag zijn rol weer op in de musical 'My Fair Lady'. De entertainer
was wegens ziekte sinds eind oktober uit de running. Bamber
gen speelde de rol van vuilnisman Alfred Doolittle en haalde
open doekjes met liedjes als 'As het effe kan'. Zijn rol wordt-nu
waargenomen door Hans Boskamp, die ook de komende tijd re
gelmatig voor Bambergen zal blijven invallen. 'My Fair Lady' zou
tot juni te zien zijn, maar onlangs besloot Joop van den Ende
zijn succesproduktie voor een nieuwe reeks voorstellingen langs
de theaters te sturen. De eerste drie weken van februari is de
musical in het Amsterdamse theater Carré te zien.
Aquarellisten in Pulchri Studio
den haag Pulchri Studio in Den Haag exposeert t/m 12 februari
werken van tien aquarellisten. De kunstenaars zijn Bert-Jan Bot-
schuyver, Riny Bus, Jenny Dalenoord,"Cecile Hessels, Els Hogen-
doorn, Ad Kroese, Jan van Loon,.Arnold Niessen, Jan van der
Scheer en Jan Velthuis. In dezelfde periode zijn schilderijen, te
keningen en gouaches van Pieter Smissaert te bezichtigen.
Op het strand gesmeten
noordwuk De drie potvissen die vorige week op het strand van
Den I-Iaag aanspoelden zijn niet de eerste stranding van dit dier
in Nederland. Uit de vier voorgaande eeuwen zijn ruim vijftig
strandingen van potvissen bekend. Het spektakel is altijd vastge
legd door door schrijvers, tekenaars, schilders en graveurs. In het
boekje 'Op het strand gesmeten' wordt een overzicht gegeven
van vijf eeuwen potvisstrandingen aan de Nederlandse kust. Aan
de orde komen onder meer de biologie en het sociale leven van
de potvis en de iconografie en geschiedenis van diverse stran
dingen. Het boekje, dat enkele jaren geleden verscheen, is nog in
mime mate verkrijgbaar bij Antiquariaat Moby Dick, aan de
Schoolstraat 31 in Noordwijk aan Zee.
Een anonieme ets en gravure van de in 1614 gestrande potvis bij
Noordwijk. Op de voorgrond staat Prins Maurits van Oranje die het
dier op 31 december van dat jaar ging bekijken. foto pr
muziek
recensie ken vos
Hot Clubs de Leyde: vier 'zigeunerjazz-or-
kesten' in vier cafés. De Piotto's in De
Grote Beer, Basily in Annie's Verjaardag,
The Robin Nolan Swing Quartet en gast in
De Branderij en Centre Ville in 't Vattegat.
Gezien: 24/1, Leiden.
Als er één jazzstijl is die vrij be
perkt lijkt te zijn in stilistische
variëteit, dan is het wel de zoge
heten 'zigeunerjazz'. Of beter
omschreven: de zigeunerswing,
waaraan de creativiteit van
Django Reinhardt in de jaren
dertig aan ten grondslag ligt.
Bezoekers aan de vier Leidse ca
fés gisteren werden echter ge
confronteerd met tamelijk af
wijkende opvattingen van het
begrip.
In De Grote Beer, qua speel-
omgeving verreweg het beste
etablissement, speelde onder de
naam de Piotto's, een kwintet
dat alleen de improvisatierijk
dom gemeen had met de jazz,
want de formatie van twee vio
len, twee gitaren en een contra
bas speelde liefst traditionele
stukken in Oosteuropees klin
kende tweekwartsmaten die
zonder uitzondering in tem
poverhogingen eindigden. Je
waande je in een Hongaarse of
Roemeense eetgelegenheid,
maar de vurige en soms senti
mentele improvisaties van de
lead-violist maakten veel goed.
Het alom gewaardeerde
handwerk van het zoveel moge
lijk noten spelen had de groep
Basily ook goed onder de knie,
alleen de grove versterking in
het benauwde achterzaaltje zat
het exacte en puntige spel van
de melodiegitarist in de weg.
Dit af en toe ritmisch slordige
kwartet (contrabas/basgitaar,
twee gitaren en viool) speelde
niet alleen authentieke oude
swing, zoals een energieke in
terpretatie van 'Sweet Georgia
Brown', maar ook bijvoorbeeld
een meeslepend 'Spain' van
Chick Corea.
Het energieniveau was bedui
dend lager bij het lichtvoetige
Centre Ville dat naast de nor
male bezetting van viool, twee
gitaren en de contrabas een vi-
brafonist in zijn gelederen had.
Helaas gingen de bij vlagen oor
spronkelijke improvisaties op
eerlijk vooroorlogs swingmate
riaal aan ongeïnspireerd en-
semblewerk ten onder. De
sfeerloze ambience was daar
ongetwijfeld debet aan.
Even ingetogen was het meer
subtiele spel van het Robin No
lan Swing Quartet dat een vijftal
bleek te zijn met een extra elek
trische gitarist naast de twee
akoestische gitaren, contrabas
en slagwerk. Leider Nolan (gi
taar) kiest niet de makkelijke
weg van zoveel mogelijk noten
in een hoog tempo spelen, maar
voor een melodieuze benade
ring, waarbij de tegelijk speelse
en hechte ritmische ondersteu
ning de groep een eigen geluid
geeft. Ook hier was merendeels
bekend ouderwets materiaal te
horen, maar wel met leuke
vondsten in de arrangementen.
Een thematisch leuke avond die
in aangepaste vorm een herha
ling verdient.
amsterdam anp
Het* Chinees exportporselein, dat het vei
linghuis Christie's in Amsterdam begin
maart onder de hamer brengt, levert naar
verwachting ruim drie miljoen gulden op.
Het 19de eeuwse gebruiksgoed is afkomstig
uit het Britse koopvaardijschip Diana, dat
ruim anderhalve eeuw geleden verging in
de Straat van Malakka. Het porselein wordt
per setje verkocht met prijzen vanaf 150
gulden.
Tijdens een bijeenkomst gisteren in Am
sterdam, liet Christie's de te veilen lading
alvast aan de pers zien. Vanaf 21 februari
trekt het veilinghuis met een bus met een
aantal porseleinen voorwerpen door Neder
land. Aan boord is ook een video over de
berging te zien. De toernee gaat langs Gro
ningen, Hoorn, Maastricht, Middelburg,
Vlissingen, Zutphen, Arnhem en Nijmegen.
Hoewel de meer dan 24.000 stuks porse
lein 176 jaar op de bodem van de zee heb
ben gelegen, verkeren ze in uitstekende
staat. De borden, schotels, bekers, koffie- en
theekopjes en soepterrines kunnen zo wor
den gebruikt: het servies is zelfs bestand te
gen de afwasmachine.
Het blauw-witte porselein is afkomstig uit
een aantal pottenbakkerijen in Centraal- en
Zuidoost-China, en was bestemd voor In
dia. De Diana was één van de koopvaardij
schepen die met toestemming van de Eng
lish East India Company een transportlijn
onderhield tussen India en China. De sche
pen vervoerden vanuit Calcutta of Madras
(India) katoen en opium naar Canton. Op
de terugtocht namen zij Chinese voorwer
pen mee. Afgezien van het porselein be
stond de lading van de Diana uit kleurstof
fen, wijn, thee, zijde en kamfer. Ook waren
er zeldzame geglazuurde porseleinen fi
guurtjes en speelgoed hanen, eenden, hon
den en papegaaien aan boord. Christie's
schat de opbrengst daarvan op 250 gulden
per stuk. Voor een jongen op een buffalo re
kent het veilinghuis op 1000 tot 2000 gul
den.
Christie's veilde al eerder Chinees porse
lein uit scheepswrakken. De lading van de
Vung Tau bracht in 1992 een bedrag van
dertien miljoen gulden op. Zes jaar eerder
veilde Christie's de lading van het VOC-
schip De Geldermalsen voor 37 miljoen gul
den.
De Diana werd gevonden door Dorian
Ball, een Zuid-Afrikaan die als duiker was
betrokken bij de berging van De Geldermal
sen. Het succes van die lading trok hem zo
aan, dat hij zijn „eigen" scheepswrak wilde
vinden. Na 26 maanden speuren voor de
kust van Malakka slaagde hij daarin.
Christie's veilt de lading in opdracht van
de Maleisische regering. De overheid selec
teerde een fractie van de lading - 650 voor
werpen - voor studie en tentoonstelling in
eigen land. De veiling is op 6 en 7 maart.
Behalve in de Waag, waar in het
kader van de Leidse Jazzweek
vanavond Rosa King Upside
Down optreden, is er vanavond
in 40 Leidse horecagelegenhe
den weer van live jazz te genie
ten. De traditionele kroegen
tocht is ook dit jaar weer per
openbaar vervoer af te leggen.
In drie borrelbussen voorziet
het personeel de reizigers even
eens van live jazz.
Annie's Verjaardag, Hoogstraat la,
Grand Café Bacchus, Breestraat 49,
Rob Hoeke,
Barrera, Rapenburg 56, Split Kick,
In De Bonte Koe, Hooglandsekerk-
choorsteeg. 13, La Freakiënne,
De Branderij, Middelweg 7, De Sa
loon Band,
Sociëteit De Burcht, Burgsteeg 14,
Evelien and Groove Movement,
Koetshuis De Burcht, Burgsteeg 13,
Square Jazz Band,
De Buren, Hartesteeg 2, Blues Ses-
Cheers, Doelensteeg 11, Harry's Jazz
and Blues Band,
Coffee Dreams, Beestenmarkt 34,
No Limits,
't Deurtje, Morsstraat 24, Jaap van
Biezen Kwartet Janice Lakers,
De Droomfabriek, Oude Singel 56,
Huisorkest,
Fandango, Noordeinde 49, Strapatz,
Goeie Mie, Nieuwe Beestenmarkt
20, Kashiro Blues,
De Grote Beer, Rembrandtstraat 27,
Fruta Bomba,
D'Oude Harmonie, Breestraat 16,
Art Bird Big band,
't Hart van Leyden, Nieuwe Rijn 37,
Huisorkest,
De Hooykist, Hooigracht 49, De
Schaal van Rigter,
Huis de Bijlen, Morsstraat 60, Maai
ke Loeven Band.
De Hut van Ome Henne, St. Aagten-
straat 26, Jazz Support,
The Jam, 2de Binnenvestgracht 15,
Wolfgang Keiler Kwartet,
Jazzmatazz, Lange Scheistraat 8,
Hips Unlimited,
t Keizertje, Kaiserstraat 2-4, Willick
Square Jazz Band,
Koets-O-Theek Kruisstraat 40, The
West Coast Big Band,
De Kroon, Nieuwe Rijn 5, De Ordi
nary Herrie Schoppers,
Malle Babbe, Nieuwe Beestenmarkt
21, Eagle City Blues Corporation,
In aen Ouden Marenpoort, Lange
Mare 36, Point of no Return,
Napoleon, Steenstraat 13, Huisor-
Odessa, Hoge Woerd 18, Blues Am-
De Pijpela, Vrouwensteeg 8, Barba
rian Bluesband,
't Praethuys, Vrouwenkerksteeg 8,
Sweetwood Dixie Stompers,
Roebels, Pieterskerkchoorsteeg 23,
Watts Enough,
Hotel de Roos, Beestenmarkt 2,
Dennis Kievit Erik van der Luyt
Kwartet,
Sus Antigoon, Oude Vest 81, Behind
the Sofa,
De Tregter, Herenstraat 1, Biguime
Balade,
De Uyl van Hoogland, Nieuwstraat
28, Gator's Groove,
't Vattegat, Garenmarkt 16, Frits Ka-
tee en Janny Gordee,
De W.W., Wolsteeg 6, Zita Dyson,
Zoop Cafeest, Pieterskerkchst. 12,
Safe Six,
Jazzcafé The Duke, Oude Singel 2,
Mr. Boogie Woogie the Firesweep
Bluesband.
trovert met veel emotie. Hij so
leert in lange vloeiende lijnen,
waarbij snelheid in zijn spel
nooit ten koste gaat van dat ge
voel. Melodische lijnen zijn
knap bedacht en spannend van
opzet, nooit extreem ver van het
tonale centrum. Heel soms hoor
je de tenorist zoeken, om ver
volgens vol overtuiging de
prachtigste toonreeksen te pro
duceren. Opvallend in zijn spel
is zijn heldere, direkte toon.
De ritmesectie, Joost van
Schaik op drums en bassist An
ton Drukker, sloot perfect aan
op het spel van de tenorsaxofo
nist. Altijd weer is het een ver
rassing en een plezier om de
ongekroonde winnaar van vorig
jaar, gitarist Martijn van Iterson,
op het podium aan het werk te
zien. Op onnavolgbare wijze
legde hij het harmonisch decor
voor de tenorist en soleerde hij
zelf, als altijd, de sterren van de
hemel.
De vijfde en laatste kansheb-
'ber klimt vrijdag op het podi
um. Zaterdagmiddag volgt de
uitslag.
met Tom Beek, tenorsaxofoon; Joost
Schaik, drums; Anton Drukker, bas; Mar
tijn van Iterson, gitaar Gehoord: 24/1, De
Waag, Leiden.
Tom Beek heeft het druk in de
ze Leidse Jazzweek. Zaterdag
speelde hij met zijn Nemesis
Quartet, zondag met All the
King's Men. Na zijn nominatie
concert gisteravond in De Waag
volgde nog een optreden in The
Duke. Kortom: het gaat goed
met deze vijfentwintig jarige te
norsaxofonist. Hij studeert bij
Ferdinand Povel in Hilversum.
Wanneer alles meezit rondt hij
dit jaar zijn conservatoriumop
leiding af.
Tom Beek wierp zich als vier
de genomineerde in de strijd
om de 'Info Opleiders Jazz Ta
lent Award 1995'. Met ruim drie
kwartier smaakvol gekozen
composities uit het verre en
soms meer recente jazzverleden
toonde hij zich een volwaardig
mededinger.
Zijn spel is te typeren als in-
beeldende kunst
recensie roos van put
Expositie: Werk op papier, werk in staal
van Aline E. Jansma, Gery Boneschansker,
Marnix van Welie, Fieke Hordijk. Te zien:
t/m 15/2, Galerie Cellini, Hooigracht 50,
Leiden.
In Galerie Cellini zijn objecten
in staal te zien van Fieke Hor
dijk. De aard van dit materiaal
wordt door deze kunstenares
volledig ontkend: zij vlecht flin
terdunne repen aaneen alsof
het stof is, zij buigt het staal als
of het papier is.
In haar twee werken mét de
titel 'Ben II' en 'Ben IV' vormt
zij dunne staalplaten dusdanig
dat wanneer je aan de zijkant
van het object staat een lijnen
spel te zien is dat lijkt op de
contouren van een wandelend
lichaam. Een stuk koperdraad is
kronkelend in het geheel ver
werkt. De objecten zijn door het
materiaal licht en luchtig en
door de vormgeving tegelijker
tijd monumentaal. Met zuren
heeft Hordijk het oppervlak van
het materiaal bewerkt, waar
door het groen is uitgeslagen.
Hierdoor 'leeft' het.
Marnix van Welie experimen
teert met vuur. Op grote en klei
ne formaten bewerkt hij materi
aal met brandende lucifers. Hij
laat een brandende lucifer zon
der vooropgezet plan of uitge
dachte compositie langs het pa
pier gaan waardoor spontaan
zwarte vlekken groeien. Volle,
zwarte expressieve vormen lei
den een eigen leven op het pa
pier. Soms is een gedeelte van
het papier compleet wegge
brand. Bij sommige werken
overheerst het zwart dusdanig
dat het ook niet meer is dan al
leen een zwarte vlek waarin het
raffinement van het experiment
ver te zoeken is.
Bij de werken op groot for
maat ontstaan echter associa
ties van Japanse aard. Soms lijkt
het een onleesbaar schrift te
zijn, maar met een duidelijk
oosters tintje. Een andere keer
is de sfeer die eruit spreekt drei
gend.
Gery Boneschansker heeft als
inspiratiebron de dierenwereld.
In acryl en lino op papier her
haalt hij een bepaalde vorm,
bijvoorbeeld van een zebra. De
compositie is nogal fantasie
loos. Je ziet zebra's in een rij, of
een heleboel zebra's op een
klein vlak, alsof ze in een kudde
staan. De kleuren die hij toe
voegt geven het een decoratief
element.
De linodrukken van Aline E.
Jansma laten een inspiratie op
Afrikaanse en Zuid Amerikaan
se culturen zien. Zij beperkt
zich tot enkele vormthema's.
De beeldelementen, primitief
ogende figuurtjes en patronen
Fieke Hordijk vlecht flinterdunne repen staal aaneen of buigt het materiaal alsof het papier is. foto pr
ment, waarin ieder detail 'even
veel aandacht krijgt. Van de ex
posanten van het tweedimen
sionale werk is het met name
haar werk dat op vakkundige en
bescheiden wijze de meeste
aandacht opeist.
van onder andere meanders, heeft Jansma deze Figuren afge-
vullen in een regelmatig pa- drukt. Met de hand heeft zij mi-
troon het hele vlak. De compo- nieme delen met witte verf pre
side is horizontaal, in rijen wor- cies en met eindeloos geduld
den de beeldelementen her- ingekleurd. Mede hierdoor ont
haald. staat een harmonieuze compo-
In zwart op een bruin vlak sitie met een repeterend ele-
Theatrale bewerking van twee van Nijhojf s beroemdste gedichten
theater
recensie wunand zeilstra
Voorstelling: 'Het uur U/Awater1 door
De PaardenKathedraal m.m.v. o.a. Ca
rol Linssen, Wim Bouwens en Romain
Bischoff. Muziek: Jan Pieter Koch.
Vormgeving: Niels Hamel. Regie: Aram
Adriaanse. Gezien: 24/1, schouwburg,
Leiden.
Een gedicht op de planken
brengen is onbegonnen werk.
Maar er desondanks toch aan
beginnen, kan zijn bekoring
hebben. De verschillende
leeservaringen van theater
makers en uitvoerenden fun
geren in dat geval als inspira
tiebron voor een evenement
dat aan theaterwetten dient te
voldoen.
Bij de theatrale bewerking
van Nijhoffs twee beroemd
ste gedichten, 'Het uur U' en
'Awater', zijn de makers be
hoedzaam te werk gegaan. De
aanpak is contrasterend. Voor
de pauze is er 'Het uur U' als
voordracht in een sobere, ab
straherende enscenering. Er is
volop licht, want per slot van
rekening luidt de eerste regel:
'Het was zomerdag'. Carol
Linssen probeert, half spe
lend/half vertellend, in een
tijdsbestek van nog geen half
uur zo veel mogelijk nuance
ringen in zijn tekstbehande
ling te leggen. De leden van
het vocaal ensemble doen in
buitenissige uitmonstering
dienst als bewoners van een
straat achter hun ramen.
Daarentegen wordt 'Awater'
aanmerkelijk concreter in
beeld gebracht in minder uit
bundige belichting. Bij 'Het
uur U' heeft de muziek illu
stratieve waarde, bij 'Awater'
vormen muziek en zang het
basiselement waarop de voor
stelling berust. Daarom moe
ten in 'Awater' meer conces
sies aan de muziek gedaan
worden, wat vooral in de veel
vuldige herhalingen van tekst
fragmenten door verschillen
de personages tot uitdrukking
komt. Dat is wel even wen
nen. Het zijn als het ware ver
sieringen rond de tekst van de
ik-figuur uit het gedicht die de
hier met regelmaat zingende
Awater op zijn tocht door de
stad volgt.
Omzichtig probeert men
beelden te vinden bij het
weerbarstige gedicht zonder
in een versimpelende inter
pretatie te vervallen. Toch ba
lanceert deze produktie van
het Utrechts gezelschap 'De
PaardenKathedraal' tussen
verbeelding en vertoning. Hoe
integer ook gemaakt en be
doeld, er kleeft toch altijd iets
van gekunstelde plechtstatig
heid aan dit soort 'Poëzie
Hardop'-manifestaties. Zelfs
met betrekking tot het niezen
van de ik-figuur (waarom ei
genlijk?!) reageren we eerbie
dig zwijgend. Raakt de the
atrale verbeelding niet de juis
te snaar, dan wordt het al
gauw een vertoning. Dat het
zo ver net niet komt, is op
zichzelf al een verdienste.
iVüiF/j
