Weinig collegialiteit
onder predikanten
Kerken vaak doof voor eigen doven
Kerk Samenleving
Paus moe, maar 'klaar
voor een volgende reis'
slaper
s-a-a-l-e
praam-a-d
i-n-poter
tango-j-e
egeus
jammer
o-ei
barrel
MAANDAG 23 JANUARI 1995
BUITENLAND KORT
Wereldraad
De komende vergadering
van het centraal comité van
de Wereldraad van Kerken
wordt niet in Nashville in
de Amerikaanse staat Ten
nessee gehouden, maar
thuis in Genève. Hiertoe is
om 'organisatorische' rede
nen besloten, aldus een
persbericht van de Wereld
raad. Een jaar geleden be
sloot het centraal comité,
dat toen in Johannesburg
vergaderde, in september
1995 naar Nashville te gaan.
De Wereldraad nam daar
mee een uitnodiging aan
van de Nationale Baptisten
conventie, de 6,5 miljoen
leden tellende kerk voor
zwarte baptisten in de Ver
enigde Staten. Ook andere
lidkerken van de Ameri
kaanse Raad van Kerken
sloten zich bij deze uitnodi
ging aan. zei secretaris-ge
neraal dr. Konrad Raiser in
Johannesburg. De woord
voerder van de Wereldraad
zei desgevraagd dat hij niet
wist waarom de Ameri
kaanse lidkerken niet in
staat zijn de vergadering
van het 150 leden tellende
centraal comité te organise
ren. De beslissing viel nadat
Raiser een zeer lang ge
sprek met de leiding van de
Baptistenkerk had gevoerd.
Bij de Wereldraad zijn 324
anglicaanse, orthodoxe en
protestantse kerken aange
sloten.
Boeddha
De afbeelding van Boeddha
op een fles Franse likeur
heeft in Thailand tot op
schudding geleid. Staatsse
cretaris Pramote Sukhum
van onderwijs wil de rege
ring voorstellen een offi
cieel protest bij de betref
fende firma in te dienen.
Thaise studenten in Frank
rijk was het label van de
drank (wodka met ananas)
opgevallen. Zij informeer
den daarop het ministerie
van onderwijs in Bangkok,
dat ook verantwoordelijk
voor godsdienstzaken is.
Bubis
Ignatz Bubis is gisteren her
kozen als voorzitter van de
centrale raad van Duitse jo
den. Hij kreeg 22 van de 23
stemmen. De 68-jarige on
dernemer in ruste uit
Frankfurt am Main volgde
in september 1992 Heinz
Galinski op, die kort daar
voor was overleden. In een
toespraak na zijn verkiezing
zei Bubis dat ook na de her
denking van vijftig jaar
Auschwitz er geen einde
aan het gedenken mag ko
men. „Voor ons is het met
vijftig jaar nog niet ten ein
de. Voor ons is dit niet de
laatste herdenking.
Dominees moeten erkennen dat ze concurrentiegevoelens hebben
De collegialiteit is onder hervormde predikanten zwak
ontwikkeld. De dominees hebben onderling weinig con
tact en als ze het hebben, dan levert het nogal eens span
ningen op. In veel gevallen zien ze elkaar als concurren
ten.
ntiegevoelens hebben.
Ook moeten ze zich bewust zijn
dat ze een machtspositie in de
gemeente innemen. „Ze moe
ten dat niet steeds versluieren
met prachtige theologische ter
men". zegt de theoloog, die ook
zelf het predikambt ambieert.
Predikanten benadrukken
voortdurend dat zij ten dienste
van de kerkelijke gemeente wer
ken, merkte Brouwer. Terwijl ze
in de praktijk binnen dat ge
meenteleven een heel centrale,
vaak dominante rol spelen. „Al
le lijntjes lopen naar de pasto
rie." Niet alle dominees kunnen
met die grote invloed goed om
gaan.
Dit zijn enkele conclusies uit
het onderzoek 'Pastor tussen
macht en onmacht', waarop
drs. R. Brouwer (32) uit Nieuwe-
géin aan de theologische facul
teit van de Rijksuniversiteit
Utrecht promoveert. Zijn
'pastoraal-theologische studie
naar professionalisering van het
pastorale beroep' is onder meer
gebaseerd op diepte-interviews
met vijftien hervormde voor
gangers.
Om hun beroep professione
ler uit te oefenen, zouden predi
kanten moeten erkennen dat
zij,' net als gewone
Om te beginnen zouden zij
moeten erkennen dat ze 'een
raar soort huwelijk' met de ge
meente zijn aangegaan. „Het is
een niet-gelijkwaardige relatie."
Ook artsen en therapeuten heb
ben daarmee te maken, maar
meer dan deze deskundigen
hebben predikanten 'de neiging
het gebrek aan gelijkwaardig
heid onder tafel te houden'. Ze
weten daarvoor altijd wel 'theo
logische legitimaties' aan te
dragen.
Brouwer pleit voor standaar
disering van het werk van de
predikant. „Er moet meer over
eenstemming komen in de ma
nier van werken. Nu doen pre
dikanten veelal wat hen goed
dunkt. Standaardisering geeft
duidelijkheid voor de gemeente
en biedt ook voor de predikant
zelf een zeker houvast. Maar het
betekent tegelijk meer controle
en dat zullen de predikanten
absoluut niet leuk vinden.
VATICAANSTAD C1C/AFP/DPA/RTR
„Wij zijn allemaal moe. maar ik ben klaar voor een volgende
reis", zei paus Johannes Paulus II triomfantelijk in het vliegtuig
dat hem afgelopen zaterdag van Sri Lanka naar Rome terug
bracht. De ruim 33.000 kilometer lange tocht onder vaak tropi
sche omstandigheden had hem zichtbaar afgemat, maar de
reizende paus wist dat hij het nog kon: een grote buitenlandse
reis maken.
Daarmee won de paus weddenschappen met naaste mede
werkers, en misschien ook wel met zichzelf, over de vraag of
zo'n inspanning niet te veel voor hem zou zijn. Afgelopen
herfst moest hij een kort bezoek aan Amerika afzeggen, omdat
de naweeën van de heupoperatie eerder dat jaar hem te veel
last bezorgden.
Dit wordt het jaar van de vijf continenten, pochte woord
voerder Joaquin Navarro Valls. Daarmee verwees hij naar de
komende pausbezoeken aan twee Europese landen (België en
Slowakije), Afrika en Amerika. Op deze reis bezocht hij al Azië
en Australië.
De tiendaagse reis naar de Filipijnen, Papoea-Nieuw-Gui-
nea, Australië en Sri Lanka kende de grootste rooms-katholieke
kerkdienst uit de geschiedenis. Naar schatting vier miljoen
mensen woonden vorig weekeinde in Manilla de eucharistie
viering met de paus bij. Ook de hartelijke ontvangst op Pa-
paoe-Nieuw-Guinea liet zien dat in de Derde Wereld het
rooms-katholicisme nog veel aantrekkingskracht heeft.
De paus zei dat hij de Rooms-Katholieke Kerk, die bijna een
miljard leden heeft, over de drempel van het derde millennium
heen wil leiden. Critici zeggen dat hij die vijf jaar niet zal vol
maken. De vermoeiende reis maakte duidelijk dat hij het lang-
zameraan moet doen. Maar stilzitten in het Vaticaan is het
laatste waaraan deze paus denkt.
AMERSFOORT/LEIDERDORP ANP
Het dovenpastoraat van de Her
vormde, Gereformeerde en
Christelijke Gereformeerde Ker
ken wil dat de plaatselijke ker
ken meer aandacht aan hun ei
gen dove gemeenteleden
schenken. Dit voorjaar geven ze
daarom de handleiding 'Doven
horen erbij' uit.
„Het gevaar bestaat dat er een
aparte dovenkerk ontstaat", sig
naleert J.J. de Jonge, één van de
drie dovenpastores. Binnen de
kerken is er vaak bijna geen
contact met de dove gemeente
leden. Het komt voor dat dove
broeders en zusters er bij huis
bezoek voor spek en bonen bij
zitten omdat er alleen maar.met
de horenden wordt gesproken,
zegt dovenpredikant L.A. de
Graaf. Bij het bezoek aan zieke
doven laat de kerk ook wel eens
verstek gaan omdat ze niet we
ten hoe er gecommuniceerd
moet worden.
A. Polderdijk uit Zoeterwoude
is vanaf haar geboorte doof. Ze
is lid van de Samen Op Weg-ge-
Leiderdorp. Negen
,ng was de communicatie
haar en de 'horende' ge-
bijna nihil. „Het contact
was in de loop der jaren hele
maal verwaterd", blikt ze temg.
„Pas toen er een andere predi
kant kwam, zocht de kerkeraad
jaar 1
me weer eens op." Ds. De Graaf
knikt als zij haar verhaal doet.
.Aandacht voor de doven hangt
vaak af van de persoon van de
dominee of van een kerkeraads-
lid", constateert hij.
Inmiddels zijn er in deze ge
meente om de twee weken
kerkdiensten die door doven
kunnen worden gevolgd. Soms
preekt er een dominee die dui
delijk articuleert en die zijn
woorden direct zelf kan omzet
ten in gebaren. Ook zijn er ge
combineerde diensten waarbij
een doventolk de preek vertaalt.
De drie kerkgenootschappen
begonnen in 1975 met het orga
niseren van pastorale hulp voor
de dove gemeenteleden. Iedere
kerk stelde een predikant voor
dit Interkerkelijk Dovenpasto
raat aan. Deze kreeg bevoegd
heid om ook voor de doven in
de andere kerken te werken.
Elke predikant kreeg een ei
gen regio. Dat was niet in de
eerste plaats om de dialectver
schillen in gebarentaal het
hoofd te kunnen bieden. Het
had vooral tot doel de reistijd te
beperken. Iedere predikant
heeft circa vijfhonderd doven in
het eigen adressenbestand
staan. Ze wonen vaak honder
den kilometers uit elkaar. „In
middels hebben we het zo druk
dat we er makkelijk twee predi
kanten bij kunnen hebben",
vertelt dovenpastor J.F.G.
Kamphorst.
Maar een vierde of vijfde
dovenpastor zit er voorlopig
niet in. Integendeel. In 1992
werd het dovenpastoraat in zijn
voortbestaan bedreigd. De Ne
derlandse Hervormde Kerk had
toen plannen om de eigen
dovenpastor af te schaffen.
Ruim 1800 protestbrieven wis
ten de hervormde synode op
andere gedachten te brengen
maar de toekomst blijft onze
ker: in 1997 wordt opnieuw be
keken of dit werk door moet
gaan.
P
u
z
z
E
L
K
S
T
E
1
F
s
N
E
G
N
O
J
1
R
E
M
M
O
R
B
S
T
E
O
K
R
O
T
O
M
R
A
K
K
E
R
T
A
B
A
O
T
U
A
K
L
E
M
A
J
O
N
L
K
V
1
S
K
A
R
N
S
T
K
S
E
M
F
E
E
L
S
D
K
U
S
N
T
G
G
A
1
T
E
E
1
A
T
D
A
E
E
V
A
R
U
M
R
R
E
O
K
T
1
R
G
A
W
T
H
E
1
S
1
E
E
F
A
G
N
K
G
E
F
A
P
w
1
1
L
U
U
A
S
W
N
D
K
G
E
R
B
E
T
B
L
D
E
O
A
R
E
J
R
1
T
O
E
N
R
s
R
N
H
A
P
O
F
s
D
A
E
R
E
u
A
D
N
A
L
M
E
R
H
R
A
K
D
N
A
H
A
P
A
B
N
E
G
A
W
R
E
S
T
N
A
P
OPGAVE
OPLOSSING
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de genoemde woorden ver
stopt. Ze zijn te lezen van links
naar rechts, van rechts naar
links, van boven naar beneden of
omgekeerd of schuin. Sommige
letters worden dubbel gebruikt.
Streep alle woorden door. De res
terende letters vormen dan regel
voor regel van boven naar bene
den nog een woord.
HET WEER
Omvangrijke depressie
DE RECHTER
ER. KOMT MiESCHie/U eeNl tCAM.£RX>e©AT:..
Ov/eR. WAT VJB
vbPrks- jaar.
'l/sZ
iWDië.
HEINZ
BOES
Tijdens het afgelopen weekeinde
raakte ons land steeds dieper in
het depressie-moeras. We werden
bezocht door twee actieve lage-
drukcentra die, voortgedreven door
een ontketende westcirculatie, de
atmosfeer in heftige beroering
brachten. Op zaterdag trok in de la
te avond een cluster van buien over
het noorden van het land. Daarbij
werd op uitgebreide schaal onweer
gemeld met opvallend veel ontla
dingen voor de tijd van het jaar.
Zondagochtend werd de lucht nog
onstabieler. Een portie zeer koude
bovenlucht werd in de onderste
luchtlagen 'verrijkt' met zachte
oceaanlucht. Dat gaf aanleiding tot
een knallend winteronweer, com
pleet met hagel, slagregens en he
vige windstoten. Plaatselijk werd
schade aangericht door windhoos
achtige verschijnselen.
Hoogstwaarschijnlijk was er sprake
van een 'downdraft'; een sterke
valwind, die aan de voorzijde van
een sneltrekkende onweersbui over
het aardoppervlak veegt. Vooral in
luchtvaartkringen worden deze
stormvlagen gevreesd. De vlieg
ramp in Faro in december 1992 is
waarschijnlijk aan dit verschijnsel
te wijten geweest. De buien brach
ten in de westelijke kuststrook 15
tot 25 millimeter in de regenme
ters.
Na een korte rustige periode ging
zondagmiddag de hemelkraan op
nieuw open, toen een nieuwe
ring op de grens van koude en
me lucht naar de zuidelijke Noord
zee sprintte. Er viel langdurig re
gen; regionaal 10-15 millimeter.
In de warme sector werd in de
avond korte tijd zware storm ge
meld in Vlissingen. Het kwik liep
tijdelijk op tot 10 a 13 graden.
De komende 24 uur blijven we on
der beheer van een omvangrijke
centrale depressie boven Noord-
Europa. Het kwik schommelt rond
7 graden; te zacht voor eind janua
ri, maar de harde tot stormachtige
wind maakt het kouder. Naast op
klaringen kan er een regen- of ha
gelbui vallen. De straalstroom blijft
deze week op de Europese west
kust gericht; nieuwe regenbrengers
kondigen zich aan.
Een actief neerslaggebied ligt
woensdag over ons land. Mogelijk
is het in het noorden en oosten vai
het land koud genoeg voor enige
tijd natte sneeuw. Verder naar het
zuiden gaat het opnieuw flink rege
nen. Sommige West-Europese ri
vieren kunnen door de aanhouden
de neerslag voor hoogwater-proble
men gaan zorgen.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Wisselvallig v
king e
i tijd tot
tijd regen of s
gen rond Oslo wellicht ook
opklaringen. Maxima van
+4 graden langs de kust
tot -5 hier en daar langs
de grens met Zweden.
t algemeen veel I
Zweden:
In het al
wolkmg
mengd met regen. Mid-
dagtemperatuur van +3
graden bij Malmö tot -10
plaatselijk in het noorden.
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en
op beide dagen enkele
winterse buien, soms met
onweer. Winderig. Mid-
dagtemperatuur rond 3
Engeland, .Schotland,
Wales en Ierland:
Half tot zwaar bewolkt en n
Ierland, Schotland en Wales
soms met hagel, natte sneeuw of on
weer. Middagtemperatuur van 4 graden
plaatselijk in Schotland tot 8 in Corn
wall en zuid-lerland.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd tot tijd
een bui. op de toppen van de Ardennen
soms met sneeuw. Aan de kust tamelijk
winderig. Maxima vooral morgen van 3
graden in Luxemburg tot 8 in west-
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
Mr. Jesse van Muylwijck
nog veel regen, in de Jura en Voge
zen vanaf 1200 meter overgaand in
sneeuw. Verder half tot zwaar bewolkt
en enkele buien, langs de kust wellicht
met onweer. Temperatuur op 1000 me
ter in de Jura en Vogezen geleidelijk da
lend tot -2 graden. Maxima van 6 gra
den rond Straatsburg tot 10 langs de
westkust.
Spanje:
In de zuidelijke helft perioden met zon
en droog. Ook in de Sierra Nevada blijft
het zeer waarschijnlijk droog. In het
'noorden flink wat wolkenvelden en voor
al in Galicië veel regen. Maxima rond 15
graden; aan de Costa's middagtempera-
turen van 18 graden aan de Costa Dora-
da tot circa 19 zuid van Benidorm.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur circa 24 graden.
Zuid-Frankrijk:
Veel bewolking en regen, in de Fran-se
Alpen later vanaf 1200 meter overgaand
in sneeuw. Morgen hier en daar ook en
kele opklaringen. Middagtemperatuur
vandaag op veel plaatsen rond 16 gra
den, morg'en enkele graden lager. Tem
peratuur op 2000 meter morgen gelei
delijk dalend tot enkele graden onder
Italië:
Vooral in het zuiden droog en flink wat
zon. Naar het noorden toe steeds meer
bewolking en vooral in het noordwesten
nu en dan regen, boven de 1200 meter
later sneeuw. Maxima van 6 graden
plaatselijk in het noorden tot rond 17
ten zuiden van Rome; morgen in het
noorden föhn. Temperatuur op 2000
meter eerst ruim boven nul, morgen aan
het einde van de dag circa -3.
Duitsland:
Vandaag in het oosten en zuiden eerst
nog veel bewolking en plaatselijk veel
regenen, in de Zuidduitse Alpen vanaf
1100 meter sneeuw. Verder half tot
zwaar bewolkt en vooral in het noorden
enkele buien, soms met onweer en ha
gel. in de heuvels later ook met sneeuw.
Maxima vandaag op veel plaatsen rond
9 graden, morgen flink wat lager. Mor
gen temperatuur op 1000 meter dalend
tot -3 graden, op 1500 meter in de
Zuidduitse Alpen tot -6.
Zwitserland:
Veel bewolking en vooral in het noorden
en westen veel neerslag, vanaf 1200
DINSDAG 24 JANUARI 1995
Zon- en maanstanden
Zon op 08.32 Zon onder 17.1
Maan op 01.30 Maano
Waterstanden Katwijk
Weerrapporten 22 januari 19 ui
Rotterdam regen
Maastricht regen
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Las Palmas onbew.
wl3 12 6 1<
w 14 12 6 14
n de v
ri de b
gen veel wind. Morgen later op de dag in
de bergen misschien wat zon. Tempera
tuur op 2000 meter tijdelijk dalend tot -
7 graden morgen.
Oostenrijk:
Veel bewolking en vooral aan de noord
flank van de Alpen veel neerslag, vanaf
meter dalend tot -7 in de loop v
Buenos Aires half be
COLOFON
oiSirs KSwg'op1 Arnold (ad|).
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (ad|)
OMBUDSMAN R D Paauw, tel. dag. 930-
11 30 uur 071-356215, of per post.
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82,2321 BM Leiden
Postbus 54.2300 AB L<
TELEFAX
Advertenties071 -323508
Fam berichten 071-323508
Redactie 071 -321921
per kwartaal 87,70
VERZENDING PER POs/
KLAOHTEN^BEZ^RaNG38
ma t/mvnj: 18.00-19 30 uur,
zat 10 00-12 00 uur Tel 071-1280
