To ^sport
stad
'De kansen zijn minstens gelijk'
l
Titel 'een paard te ver' voor Philidor
IÜ Leiden
Sport
Ajax-supporters uit de regio
willen het wij-gevoelopwekken
chterlijn
ZATERDAG 21 JANUARI 1995
AZC-coach Fred Kranstauber vol vertrouwen over EC-duel met Pescara
LEIDEN ERIC DE JAGER
De kans dat je in Leiden Marco
Van Basten of Stefan Pettersson
tegen het lijf loopt, is niet erg
groot. Als het aan Peter Neder-
lof ligt, gaat dat veranderen. De
Ajax-supporter zit boordevol
enthousiaste plannen, die hem
en de leden van de supporters
vereniging van de Amsterdam
mers een volle agenda bezor
gen. Een van die plannen is om
de twee voormalige Ajax-top-
pers naar Leiden te halen voor
een ontmoeting met de regio
nale Ajax-supporters.
Ruim drieduizend fans van Ajax
uit Leiden en omstreken heb
ben zich verenigd in de afdeling
Zuid-Holland-Noord van de of
ficiële supportersvereniging. Zij
willen ervoor zorgen dat deze
regio een echt 'Ajax-bolwerk'
wordt. De supportersvereniging
van Ajax is in 27 regio's ver
deeld. Het hoofd van de regio
Zuid-Holland-Noord, die zich
grofweg tussen Katwijk, Alphen
aan den Rijn en Delft uitstrekt,
is Peter Nederlof uit Leiden. Hij
nam vorige maand de touwtjes
in handen en heeft grootse
plannen voor de in deze omge
ving wonende supporters.
Middels allerlei aktiviteiten
wil de supportersvereniging bij
de fans een 'wij-gevoel' opwek
ken. ,,Er komen busreizen
vanuit Leiden naar de thuis- en
uitwedstrijden van Ajax, zodat
de supporters samen naar de
wedstrijd gaan. Voor uitwed
strijden hoef je dan niet meer
eerst naar Amsterdam. Je ver
trekt dicht bij huis en je wordt
ook weer netjes dicht bij huis
afgezet", vertelt Nederlof. De
eerste reis -naar Vitesse in Arn
hem- staat volgende week al op
het programma.
Op 7 februari houdt Michael
van Praag een lezing in Leiden.
De voorzitter van Ajax zal dan
ingaan op de gang van zaken
binnen de vereniging en de toe
komst in het nieuwe stadion.
Nederlof ziet mogelijkheden
voor een vervolg. „Het is leuk
voor de fans om eens rustig te
kunnen praten met iemand als
Van Praag. Daarom proberen
we in de toekomst ook spelers
en oud-spelers naar Leiden te
krijgen. Dan denk ik aan bij-
Peter Nederlof, voorzitter van de regionale Ajax-supporters: „Op een
gegeven moment wilde ik meer doen dan alleen de wedstrijden bezoe
ken. Nu hoop ik iets te kunnen doen voor mijn mede-supporters."
FOTO PR
voorbeeld Stefan Pettersson of
zelfs Marco van Basten." Maar
zijn enthousiasme moet hij toch
nog even temperen. „We wer
ken low-budget. Elke cent die
we uitgeven, moeten we zelf
eerst binnenhalen door spon
sors of entreegelden
Daarom gaan de prijzige
plannen als een eigen 'honk'
voorlopig in de ijskast. De op
richting van een aantal zaal
voetbalteams lijkt wel haalbare
kaart. Nederlof heeft teams in
Katwijk, Leiden, Zoetermeer,
Den Haag en Delft op het oog.
Er breken dus drukke tijden
aan voor de aanhangers van de
Amsterdamse landskampioen
in deze streek. En zeker voor
Peter Nederlof. „Dat vind ik niet
erg. Ik ga al vanaf m'h vijfde
naar Ajax. Dan gaat het van
kwaad tot erger. Op een gege
ven moment wilde ik meer
doen dan alleen de wedstrijden
bezoeken. Nu hoop ik iets te
kunnen doen voor mijn mede
supporters."
Het enthousiasme is groot.
Als Nederlof en zijn collega-fans
hun grootse plannen waarma
ken, hebben de Ajax-supporters
uit Leiden en omgeving een
dikke agenda nodig. Om tussen
het overladen programma van
de supportersvereniging ook
nog eens tijd te vinden voor een
wedstrijd van hun favorieten.
IE Vill
van Praag zijn verkrijgbaar hij Wijn
and Sloos Sport aan het Vijf Meiplein
in Leiden en bij de w Katwijk.
I Het in kaart brengen van Leiden als top-sportstad neemt tegen-
I woordig niet veel tijd meer in beslag. Met de rugbyvereniging
j DIOK is zo'n beetje de enige club genoemd die nationaal een rol
van betekenis speelt. In andere sporten heeft de Sleutelstad de
aansluiting met de Nederlandse top volledig verloren. Elf jaar ge
leden eindigde Leiden nog eens als derde sportstad van Neder
land in de jaarlijkse verkiezing van de AVRO. Maar ook dat gaf al
een vertekend beeld. Het was immers in de jaren zestig en zeven
tig dat Leidse verenigingen in tal van sporten wel serieus meede
den.
Reden om deze weken in acht delen terug te blikken op de tijd
dat Leidse clubs zich op tal van sportieve fronten lieten gelden.
Waarna in deel negen een aantal betrokkenen discussieert over
j 'de toekomst van Leiden als topsportstad'. Vandaag in aflevering
5: de schakers van Philidor Leiden.
LEIDEN «GERT-JANONVLEE
Het onderwerp is amper ter ta
fel verschenen of de zet wordt
door Joop Piket al ongevraagd
afgegeven. „Lb6 x c7. Als Maar
ten dat paard zou hebben ge
pakt, was de partij direct ge
speeld geweest."
We schrijven het jaar 1967.
Philidor Leiden is als koploper
van de hoofdklasse aan de
laatste competitieronde begon
nen. De tegenstander: naamge
noot Philidor Ixeuwarden. Het
is de ploeg die met één punt
minder de tweede plaats bezet.
Het wordt een dramatische
wedstrijd. De thuisspelende
Friezen nemen een 5-4 voor
sprong. Alles hangt nu af van
die tiende en laatste partij,
waarin Leidenaar Maarten Et-
mans tegen opponent Tilstra
goede papieren heeft. Op de
50e zet wordt afgebrokens Et-
mans heeft een gezonde plus
pion. Zijn loperpaar moet het
kunnen redden tegen de zwarte
paarden. De winst ligt praktisch
voor het oprapen, maar de Lei
denaar kiest niet de sterkste
voortzetting. Desondanks is het
verhaal nog lang niet voorbij.
joop Piket, van 1958 tot 1990
actief lid van Philidor Leiden en
jaren playing captain van het
eerste tiental, was erbij toen de
Leidenaars in 1967 in'Leeuwar
den de strijd aangingen. Het
wedstrijdverloop blijkt Piket, als
hij op verzoek terugblikt, nog
duidelijk voor ogen te staan.
„Het was niet de sterkste zet die
was afgegeven, maar de stelling
was nog altijd winnend. We
hadden alle varianten volledig
uitgewerkt. Etmans hoefde de
partij eigenlijk alleen nog maar
nauwkeurig uit te spelen."
Alles was dan ook in gereed
heid gebracht voor het te vieren
kampioensfeest toen Tilstra in
Leiden verscheen om de afge
broken partij van een vervolg te
voorzien. Het kon toch niet
meer fout gaan. Dat kon echter
wel. Etmans week, mede op
aangeven van toevallig aanwe
zige meester Hans Bouwmees
ter, af van de door Piket en Ton
Kohlbeck aangegeven paden.
De partij werd opnieuw afge
broken, waarna - in Leeuwar
den - de voor de Friezen win
nende remise alsnog een feit
werd...
Het was het eerste seizoen
van Philidor Leiden in de
hoofdklasse. De club zou daar
met een onderbreking van één
seizoen tot en met 1991 in ver
blijven. Maar Ad van den Berg,
RAG de Graaff, Theo Piket, Ton
Kohlbeck, Kees van den Bosch,
Piet Selier. Roelof Westra, Kees
Berg, Ab Barkema, Henk van
Maaren, Piet Bakker, Hans
Kuijf, Paul Wakker, Peter Gelp-
ke, Herman van Halderen,
Menno Okkes en John van der
Wiel (om maar een paar Phili-
door: Gert-Jan Onvlee
Het team van Philidor Leiden dat op 2 april 1966 het kampioenschap van de eerste klasse en de promotie
naar de hoofdklasse veilig stelde. Zittend v.l.n.n Jac ter Haar, Piet Selier, Kees van den Bosch. Staand: Martin
Stam, Ad van den Berg, Maarten Etmans, Theo Piket, Ton Kohlbeck, Joop Piket, Kees Berg en Ab Barkema.
Op deze foto ontbreken Roelof Westra en RAG de Graaff. foto pr
dorianen te noemen) waren
nooit meer zo dicht bij het
landskampioenschap als uitge
rekend in dat eerste jaar op het
hoogste niveau. De wonde die
'Etmans' eeuwige' veroorzaakte,
is nooit meer helemaal gene
zen.
Dat de landstitel nimmer
meer zo voor het grijpen lag,
betekent overigens niet dat de
toonaangevende rol van deze
Leidse schaakvereniging direct
was uitgespeeld. Sterker nog, de
naar de Franse componist en
schaker Frapois, André Dunican
Philidor genoemde club bivak
keerde nog jaren op het hoogste
plan. Legde diverse malen be
slag op de tweede plaats en
mocht zich, nadat de sponso
ring in de schaaksport zijn en
tree had gedaan, met grote re
gelmaat 'amateurkampioen van
Nederland' noemen.
Op zoek naar oorzaken van
het lange succesverhaal, komt
Piket al snel op de 'enorme
tearpgeest'. „We waren echt
vriendjes onder elkaar. Dat
merkte je heel sterk bij verhui
zingen. Als het maar een beetje
kon, bleef degene die uit Leiden
vertrok gewoon bij Philidor
schaken."
Ook de voorbereiding op en
de nabeschouwing van de com
petitiewedstrijden was een ver
haal apart. Piket: „Op vrijdag
avond hielden we vaak een war-
ming-up. En na de wedstrijd
werd altijd samen gegeten. Een
soort morele verplichting, in
derdaad. Er moest heel wat aan
de hand zijn, wilde je een van
beide avonden verzaken."
Hoewel het een vriendenteam
betrof, was er van de daarbij
normaal gesproken behorende
vriendjespolitiek geen sprake.
Piket: „Hoe goed we allemaal
ook met elkaar omgingen, de
beste schakers moesten spelen.
Of ze nu ijet lid waren of nog
heel jong, maakte niet uit."
Met name die laatste catego
rie kreeg bij Philidor Leiden in
derdaad regelmatig de kans. Zo
werd John van der Wiel op zijn
dertiende al in een KNSB-tiental
opgenomen, terwijl Jeroen Piket
op zijn twaalfde zelfs al debu
teerde in het eerste team. Piket:
„Of Philidor zich met die han
delwijze onderscheidde van an
dere verenigingen? Dat kun je
wel stellen. Er waren andere
ploegen die dat in elk geval niet
deden. DD uit Den Haag bij
voorbeeld, stelde Peter Gelpke
in het derdeop. Bij Philidor kon
hij in het tweede beginnen en
stond hij heel snel ook al in
één."
Dat Philidor vanaf het eind
van de jaren zeventig door de
komst van gesponsorde ploegen
niet serieus meer om het lands
kampioenschap kon meespe
len, ziet Piket nu nog altijd niet
als een gemiste kans. „De ver
eniging heeft nooit behoefte ge
had aan sponsoring. We hoef
den niet zo nodig. De meeste
spelers hadden een goede baan,
zaten niet op die paar honderd
gulden te wachten. Dat ligt bij
schakers trouwens toch al an
ders dan bij andere sporten.
Daar zie je spelers voor een zak
aardappelen al naar een andere
club gaan."
Desondanks heeft Philidor
wel even overwogen om met
een kléin geldbuideltje te gaan
rammelen. Piket: „Dat was toen
John van der Wiel een aanbie
ding kreeg van Volmac. Maar
we hebben toen besloten het
niet te doen omdat het niet in
het belang van Van der Wiel
was om hem in Ixiden te hou
den. Zijn ontwikkeling was er
bij gebaat om vaker met sterke
re spelers te schaken. Zoals het
later in het belang was van
Jeroen om naar Volmac te gaan.
Omdat hij daar training kon
krijgen van Kortsnoj en Tim
man. Niet omdat hij daar wat
geld kon verdienen."
Een bij Philidor Leiden pas
sende zienswijze, beaamt Piket:
„Als je binnen de club veel doet
aan ontwikkeling van jeugdig
talent, zou het heel kortzichtig
zijn als je dat ook niet in bredér
verband zou toepassen."
(Lerdcr verschenen In deze rubriek:
de wielrenner» van Swift l-clden, de
eewlchthcfTcr» van LKV/ De Spartaan,
de waterpoloër» van De ZijlIX»B en
de korfballer» van De Danaïden).
Ik heb ze woensdagavond
weer eens in het stadion
meegemaakt. En weet hel
nu zeker. Die volksliederen voor
een voetbalinterland. Schaf ze
af. Hou er mee op. Nooit meer
doen.
Even voor alle duidelijkheid:
met het optreden van Eric Can
tona vormde Alexandra van
Marken één van de schaarse
hoogtepunten in de Utrechtse
Nieuw Galgenwaard. De 35-jari-
ge zangeres en actrice was door
(Ie KNVB opgetrommeld om de
Marseillaise ten gehore te bren
gen en ik moet zeggen, dat deed
zij op imponerende wijze. Ze
maakte meer indruk dan, pak
'm beet, Bill van Dijk. En die
bracht het Wilhelmus toch ook
echt niet slecht.
Desondanks en nogmaals: af
kappen die handel. Een stukkie
marsmuziek, dat kan. Of een
door Van Marken en Van Dijk
gezongen duet, een neutraal
nummer uit de Phantom, ook
goed. Maar alsjeblieft geen
volksliederen meer.
Ik neem aan dat u het ook weer
hebt gehoord. Dat walgelijke
fluitconcert dat werd ingezet op
het moment dat de eerste tonen
van het I-ranse volkslied de tri
bunes inrolden. En dat pas
stopte nadat Alexandra van
Marken uilgezongen was.
In de huiskamer, thuis voor de
buis. heb ik bij die gelegenhe
den al last van plaatsvervangen
de schaamte. Maar dan kan je
tenminste het geluid nog weg
draaien, valt het allemaal nog
een beetje mee. Maar in zo'n
stadion zelf, valt er niks aan te
doen. Daar moet je de muzikale
activiteiten van die echt duizen
den slommi
verschrikkeli
over ie heen laten komen.
Vandaar dit vriendelijke ver
zoek: laat die volksliederen In
het vervolg nu maar zitten.
Schaf ze af. Hou er mee op.
Nooit meer doen.
OLnap conservatief te
worden versleten: ik
vind het maar niks, die ver
nieuwde opzet van het Hoog
ovens-toernooi. Dat vond ik ae
eerste keer al, dat vind ik nog
steeds. Hen schaakevenement
met zo'n naam en zo'n traditie
behoort gewoon echt schaak te
brengen Hen hoofdgroep met
alleen maar toppers en dan die
halve competitie er tegen aan
gooien.
Wat nu is verzonnen, is het ge
woon niet. That's not chess',
om er op mijn beurt maar eens
een variant uit te gooien. IJ
weet hoe dat daar tegenwoordig
werkt? Er wordt gespeeld in de
vorm van tweekampen. Eerst
worden er twee 'gewone' partij
en gespeeld. Leveren die een I
1) gelijkspel op, dan wordt er
snel geschaakt. Eerst partijen
die maximaal een uur duren,
daarna hebben de spelers
per persoon zelfs maar een
kwartier speeltijd.
Het achtenswaardige 'Hoog
ovens' is daarmee verworden
tot een veredeld toernooitje
'vluggeren'
Jan-Hein Donner had dat nooit
goed gevonden.
Dacht ik dat ik zeker
deze maand nog
van die narigheid
van Barend en Van Dorp afwas,
blijkt dat de heren ondanks al
les school hebben gemaakt.
Mag ik u even voorstellen: Sierd
de Vos is de naam. I n als ik een
primeur denk te hebben, ben ik
bereid tot van alles om 'm bo
ven water te krijgen.
Het is De Vos die donderdag
om NAC trainer Ronald Spelbos
te doen. Die gaat, als de infor
matie van vriend Sierd Juist is,
naar Vitesse. Maar dat mag nog
niet in de publiciteit komen
want trainer Herbert Neumann
weet officieel nog niet dat hij
wordt bedankt en NA( en Vites
se treffen elkaar dit weekend op
het veld. Bijkomend probleem
is dat Spelbos de niet slechte
gewoonte heeft vooraf even te
informeren waar een gesprok
over moet gaan.
De Vos is echter niet voor één
gal te vangen en vertelt Spelling
dat de nieuwe spits van NA(
(de vervanger van Van
llooijdonk) het onderwerp zaj
zijn. Spelbos stemt toe en de ca
niera's van het Sportjournaal
draaien, Een spitsvondige inlei
ding volgt en Sierd slaat toe:
'Gefeliciteerd met drie jaar Vi
tesse'. Ronald Spelbos zit voor,
het blok, houdt het ei op dat hij
nlett over het onderwerp wil
praten en reageert maar hele
maal niet meer als De Vos voor
de vijfde maal op ongemeen ir
ritantc, zeer triomfantelijke wij
kraait: '1 his bntként het
niet'.
De lichten kunnen uit, de ca
mera's opgeborgen. Het item is
kogeltje rond. De Vos heeft de
kijkers weer eens verbijsterd: in
één klap een primeur binnen
loodsen en een trainer voor het
oog van de Hollandse sportwe
reld voor aap zetten. Klasse, een
opwaardering in salaris waard.
De enige resterende vraag is nu
nog: heeft Spelbos De Vos dié
donderdag onmiddellijk op zijn
gezicht geslagen? Of wacht hij,
als de echte professionele ver
dediger die iiij jaren was, daar
voor een beter geschikt mo
ment af?
Als de scheidsrechter niet kijkt,
zeg maar.
Bill van Dijk. archieft<
Het is een verre van ideale
voorbereiding: in het
weekeinde dienen nog
twee competitieduels te
worden afgewerkt, de vaste
doelman is net aan een
liesblessure geopereerd en
dinsdag speelt de ploeg
voor het eerst met de nieu
we vrije-balregel. Een
kansloze affaire lijkt het, de
voortzetting van het Euro
pa-Cup avontuur van AZC
tegen Pescara, dinsdag
avond in het Katwijkse
Aquamar. Niet echter vol
gens Fred Kranstauber, de
gedreven coach van de
Alphenaren. Hij ziet reële
mogelijkheden voor zijn
zevental. De geboren Ha
genaar houdt een pleidooi
voor de Nederlandse be
kerhouder. Een monoloog.
VOORBURG
GERARD BAAS
„Iedereen krijgt het altijd dun in
de broek als er tegen Italiaanse
ploegen moet worden gespeeld.
Niet alleen bij waterpolo, ook
bij basketbal, volleybal, voetbal
enzovoort. Dat is enerzijds wel
terecht. Italië is natuurlijk hét
topsportland in Europa en Pes
cara is een indrukwekkende
verzameling vedettes. Maar we
moeten het niet overdrijven. Ik
schat Vasas Boedapest, waar we
in december van wonnen, zelfs
iels hoger in. Door middel van
de video-band die ik via via uit
Italië heb gekregen en de infor
matie van bijvoorbeeld Ivo
Trumbic (de huidige bonds
coach heeft vier jaar lang Pesca
ra onder zijn hoede gehad, red.)
heb ik een goed beeld van de
Italianen kunnen vormen en
het is mijn overtuiging dat de
kansen minstens 50-50 zijn."
„Wij hebben de jeugd, de snel
heid, de fysiek en tussen de
oren is het ook prima. Alleen de
scherpte is nog niet optimaal.
Het weekend met twee compe
titie-duels komt ons dan ook
goed uit. Zaterdag 17 december
speelden we onze laatste bin
dende wedstrijd en in oefenpot
jes is en blijft de concentratie
Fred Kransstauber: „Ik weet niet of i
niet optimaal. Bovendien zullen
er tegen Ravijn en Brandenburg
gewoon vier punten moeten
worden gehaald. De taakstelling
is duidelijk want elk duel is voor
ons belangrijk. Het woord 'Pes
cara' is dus tot en met zondag
taboe. Bij de ervaren jongens als
Remco Pielstroom, John Jansen
en Gijsbert van der Leden ver
wacht ik geen problemen op dat
gebied. Het gaat meer om de
jonkies."
„Ik vind het zelf trouwens ook
moeilijk om in mijn gedachten
niet af te dwalen naar aanstaan
de dinsdag. Straks na dit inter
view gaat de Pescara-band weer
in de video. Hoe je het wendt of
keert, dat is de prioriteit voor
mij. Het is alleen mijn taak om
hun daar niets van te laten mer
ken."
„Het ontbreken van doelman
als trainer een topper ben. Als spel<
Wim Vermeulen is een extra
aanpassing. Ik heb uiteraard al
le vertrouwen in Sjoerd van der
Lee, een jeugd-international, en
de wisselwerking met het team
zal er voor moeten zorgen dat
tussen hen autoinatismes ont
staan. Maar nogmaals, ook
daarvoor komt het weekend-
programma goed uit."
„Uiterst lastig is de spelregelwij-
ziging. Het gaat om de vrije bal.
Nu nog wordt de vrije bal geno
men op de plek van de overtre
ding. De nieuwe regel houdt in
dat het spel wordt hervat op de
plaats waar de bal is op het mo
ment van de overtreding. Tenzij
de bal op dat moment dichter
bij het doel is dan de plaats van
de overtreding. De l.HN, de in
ternationale waterpolobond,
heeft bepaald dat de regelwijzi
ging in zou gaan na publikatie.
was ik dat zeker niet."
Die publikatie is halverwege het
seizoen gekomen en de Neder
landse clubs hebben besloten
pas de tweede helft van de com
petitie met die nieuwe regel te
gaan spelen. Dit houdt in dat
wij dit weekend nog met de ou
de regel spelen en dinsdag met
de nieuwe. Pescara speelt al we
ken volgens de nieuwe regels.
Dat kan tot heel vervelende si
tuaties leiden. Ik zal dus nog
meer alertheid van ze moeten
verlangen. Toppers, en wij heb
ben een topploeg, moeten dat
wel kunnen opbrengen."
„Ik weel niet of ik als trainer een
topper ben. Als speler was ik dat
zeker niet. Bij mij was alles ge
middeld, snelheid, schotkracht,
fysiek. Ik wisi wel snel dat ik
trainer zou willen worden. Daar
ben ik blijkbaar voor in de wieg
gelegd. Ook mijn beroepskeuze
ARCHIfFFOTO HINDI 11RUYN
(de 42 jarige Voorburger is
sportleraar op een school voor
kinderen met leer- en opvoe
dingsmoeilijkheden, red.) ging
in die richting, liet is prachtig
om mensen individueel en als
groep beter te laten functione
ren. Het plezier is wezenlijk
want ik zou het anders niet
kunnen combineren Verder
krijg ik alle medewerking van
mijn school en vooral van mijn
vrouw C lazien. Spelen in de top
geeft meer voldoening, maar
ook meer verplichtingen. Als we
vierde van onderen staan word
ik niet geinlerviewd bijvoor
beeld, liet zijn wat opofferingen
maar ie doet het voor wedstrij
den als tegen Vasas Boedapest
en Pescara. Dat lijkt me een
mboie afsluiter."
