Jeltsin plaatst legerstaf
onder zijn directe gezag
Buitenland
i lees te Spanjaarden voor
vervroegde verkiezingen
Gasleiding gesprongen
Joodse kolonisten zetten
bouwactiviteiten voort
Onvoldoenden EU-Commissarissen
Strijdende partijen Bosnië
tekenen onderdeel bestand
'Duitsland moet snijden
in sociale zekerheid'
DERDAG
12 JANUAR11995
J(£olombiaans vliegtuig neergestort
Ben Colombiaans vliegtuig met zeker 59 mensen aan
toord is gisteren in de lucht geëxplodeerd en brandend neerge-
jort. De enige overlevende is een 9-jarig meisje, dat uit het toe-
fel werd geslingerd voor het de grond raakte. Het vliegtuig, een
daiC-9 van de Colombiaanse luchtvaartmaatschappij Internatio-
dal Aviation, was van de hoofdstad Bogota op weg naar Cartage-
\4. Volgens de Colombiaanse rijksluchtvaartdienst zaten geen
in het toestel.
'l
(oren laten zak met water in zee
gLQ« In een Noors fjord bij de plaats Auerland is gisteren een
.0 meter lange zak met meer dan tien miljoen liter water in zee
•laten om de mogelijkheid te onderzoeken voor het vervoer
in drinkwater overzee. Als de zak een driedaagse tocht over de
iwe Noordzee overleeft, willen de bedrijven Marin Schau en
slo Energi een tien keer zo groot exemplaar maken. Noorwe-
;n beschikt over een enorme hoeveelheid schoon en vers
inkwater en zoekt naar een mogelijkheid dat goedkoop te ex-
jrteren.
ytaakt-het-vuren Angola rond
1ANDAHet Angolese regeringsleger en de rebellenbeweging
nita hebben gisteren in Huambo een definitief staakt-het-vu-
eg ;n ondertekend. Volgens het akkoord moeten regeringssolda-
n en rebellen zich met onmiddellijke ingang terugtrekken uit
2 provinciehoofdsteden Huambo en Uige. Vervolgens moeten
j zes andere steden verlaten. De burgeroorlog in Angola, die al
nds 1975 woedt, heeft aan zo'n 500.000 Angolezen het leven
jkost.
"Complot tegen Panamese president
mama-stad De Panamese regering heeft gisteren een komplot
ntdekt tegen president Ernesto Perez Balladares. In verband
iermee zijn tien politiemannen gearresteerd. Volgens minister
Jontenegro (justitie) hadden de samenzweerders de president
>02 lorgen willen doden tijdens een bezoek aan de provincie Chiri-
gj ui vlak bij de grens met Costa Rica. De opgepakte agenten wil-
}ar en met hun actie het leger aan de macht brengen,
i
J )etective ontdekt barnstenenkamer
'n ipzig Vijftig jaar lang wist niemand het te vinden. Nu zou een
°'luitse privé-detective de door de nazi's uit St. Petersburg gesto-
ac in barnstenenkamer hebben ontdekt in de buurt van de plaats
ue in het westen van de deelstaat Saksen. Dat meldde de radio-
inder MitteldeutschenRundfunks gisteren. De detective zou de
waardevolle kunstschat, soms het achtste wereldwonder ge-
oemd, hebben gevonden in een schacht van een 18de eeuwse
ilvermijn die tijdens de Tweede Wereldoorlog dienst deed als
unker.
.evenslang voor moslimleider Aceh
iokseumawe Tegen Tengku Bantaqiah, een islamitische leider
de noord-Indonesische provincie Aceh is gisteren levenslang
eëist. De man wordt ervan beschuldigd aan het hoofd te staan
an een regionale afdeling van de Beweging voor een Vrij Aceh,
ie van de olie- en gasrijke provincie een onafhankelijke islami-
sche staat wil maken. Volgens mensenrechtengroepen zijn bij
e separatistische strijd al tweeduizend burgerslachtoffers geval-
ïelgië discrimineert aannemers
russel De Europese Commissie zal België voor het Europese
lof van Justitie in Luxemburg dagen, omdat het land buiten-
indse bouwondernemingen discrimineert bij overheidsaanbe-
tedingen. Vooral Zeeuwse, Brabantse en Limburgse aannemers
ijn hiervan de dupe. Formeel moet iedere binnen- en buiten-
andse bouwonderneming gelijke kansen krijgen bij een binnen
Ie EU gepland project. België eist echter dat buitenlandse on-
be lernemingen eerst door de Belgische overheid worden erkend.
darquez op bres voor ontvoerde Zweden
rocKHQLMDe Colombiaanse Nobelprijswinnaar Gabriel Garcia
larquez probeert twee Zweedse ingenieurs vrij te krijgen die op
4 december werden ontvoerd door de Revolutionaire Krachten
'an Colombia (FARC). Het tweetal, Danny Applegate en Tommy
Tyrving, werkten in een hydro-elektrische installatie in Tierralta,
170 kilometer ten noordwesten van de hoofdstad Bogota. De
mtvoerders zijn tegen de hyclro-elektrische installatie, maar
lebben geen eisen gesteld voor de vrijlating van de gijzelaars.
lij Pretpark Walt Disney in zuid-China
aj qkyoHet Amerikaanse amusementsconcern Walt Disney
lompany is van plan tweehonderd miljoen dollar te investeren
n een pretpark in Guilin in het zuiden van China. Dat meldde
le Japanse krant Nihon Keizai Shimbun gisteren. De onderhan-
lelingen met de plaatselijke autoriteiten zijn vrijwel afgerond,
1 ildus de krant. Het park zou in 1998 open moeten gaan.
Betogers eisen doodstraf arts
Terwijl demonstranten buiten de rechtszaal om zijn
loodstraf riepen, werd de blanke Zimbabwaanse arts Richard
vIcGown gisteren door zijn advocaat afgeschilderd als het
ilachtoffer van een racistische campagne. De aanklagers noe-
nen de arts echter meedogenloos en arrogant. De rechter heeft
o Ie arts dood door schuld ten laste gelegd in het geval van twee
anderen die hij veel te hoge doses morfine zou hebben toege-
liend. De uitspraak volgt over twee weken.
'oep om vertrek Gonzalez steeds luider
e druk op de Spaanse premier,
ilipe Gonzalez om af te tre
in, is gisteren fors toegeno-
en nadat opiniepeilingen
adden aangetoond dat de
ïeeste Spanjaarden vervroegde
rkiezingen willen. Bovendien
inken de meesten dat hij liegt
ver de betrokkenheid van de
igering bij anti-terroristische
oodseskaders.
In een opiniepeiling die giste-
'II werd gepubliceerd door de
paanse krant El Pais zei 52
rocent van de kiezers dat Gon-
dez loog toen hij begin deze
eek met klem ontkende dat de
igering was betrokken bij de
^geheten Anti-terroristische
evrijdingsgroepen (GAL). De
AL heeft tussen 1983 en 1986
Frans Baskenland 23 mensen
mgebracht, als onderdeel van
en campagne tegen de Baski-
:he afscheidingsbeweging
TA. Van de achthonderd on-
ervraagden was 49 procent
Oor vervroegde verkiezingen.
Gonzalez gaf begin deze week
en interview om de kritiek op
regering te ontzenuwen.
Ontslag defensieminister Gratsjov verwacht
In Moskou worden zuiveringen in de Russische legertop
en het ontslag van defensieminister Gratsjov verwacht.
President Jeltsin zou gisteren de generale staf van de
strijdkrachten onder zijn directe gezag hebben geplaatst.
Dat bericht werd vanmorgen overigens ontkend door een
woordvoerder van Jeltsin. De Tsjetsjeense hoofdstad
Grozny werd vanmorgen, direct na afloop van het door
Rusland eenzijdig afgekondigde bestand, weer hevig be
schoten.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Het besluit om de generale staf
direct ondergeschikt aan Jeltsin
te maken, werd gisteren publiek
gemaakt door Vladimir
Sjoemoeiko, de voorzitter van
de Federatieraad, het parlemen
taire Hogerhuis. Sjoemeiko zei
ook dal was overeengekomen
over heel Rusland 'illegaal be-
Klaarblijkelijk zonder resultaat,
want zelfs investeerders hebben
weinig vertrouwen in hem. De
aandelenkoersen en de peseta
zetten de dag erop de daling
door die drie weken geleden
was ingezet.
De GAL-affaire is de laatste
uit een serie schandalen die het
tien jaar oude premierschap
van Gonzalez aan het wankelen
heeft gebracht. De socialisten
behaalden bij de verkiezingen
van 1993 voor de vierde achter
eenvolgende keer de overwin
ning, maar verloren hun abso
lute meerderheid en regeren nu
met steun van een regionale
Catalaanse partij.
De vermoedens dat de rege
ring bij de GAL was betrokken,
groeiden nadat twee voormalige
politieagenten onderzoeksrech
ter Garzon hadden verteld dat
de groep was opgericht en werd
geleid en gefinancierd door het
ministerie van binnenlandse za
ken. Inmiddels zijn in verband
met de GAL-affaire vier mede
werkers van het ministerie gear
resteerd.
Chinees babytje
heeft hoorntjes
hong kong upi
wapende groepen' te ontwape
nen.
Beide besluiten zullen de de
mocraten sterken in hun angst
dat Jeltsin de Tsjetsjeense crisis
benut om in heel Rusland de
noodtoestand af te kondigen,
verkiezingen uit te stellen en
een dictatuur te vestigen. Het
opperbevel van de speciale een
heden van het ministerie van
binnenlandse zaken is nu nog
het enige van de gewapende
macht dat niet onder Jeltsins di
recte orders valt.
De onderling verdeelde de
mocraten moesten gisteren tij
dens het spoeddebat over
Tsjetsjenië in de Doema toezien
dat al hun voorstellen om het
handelen van president en
strijdkrachten onder parlemen
taire controle te brengen sneu
velden. De emoties liepen soms
hoog op. Maar het enige succes
dat het parlement bij de schor
sing boekte, was de toezegging
dat ook vertegenwoordigers van
de president zullen meewerken
aan een onderzoek naar de
vraag hoe de Tsjetsjenen aan
hun wapens komen en wie ver
antwoordelijk is voor het verlies
aan mensenlevens in Noord-
Kaukasië.
Gisteren, tijdens een pauze in
de gevechten, dook de
Tsjetsjeense leider Doedajev
plotseling in Grozny op. Hij riep
tijdens een korte persconferen
tie in een buitenwijk op tot on
derhandelingen. Een vreedza
me oplossing van het conflict is
nog steeds mogelijk, aldus Doe
dajev.
In de Organisatie voor Veilig
heid en Samenwerking in Euro
pa (OVSE) zal Rusland vandaag
zwaar onder vuur komen van
wege Tsjetsjenië. In de Hon
gaarse hoofdstad Boedapest
vergadert vandaag de perma
nente OVSE-raad. Na Frankrijk
en Zweden hebben nu ook de
Verenigde Staten verklaard dat
Rusland de bepalingen van het
Helsinki-verdrag en de princi
pes van de OVSE opvolger
van de CVSE heeft geschon
den.
In de Centraalchinese pro
vincie Hubei heeft een 25-
jarige moeder het leven ge
schonken aan een zoontje
met twee hoorntjes van vijf
centimeter op het hoofd.
Neus en ogen van het jon
getje zouden overeenkom
sten tonen met die van een
koe. De oren zijn groot en
hard, meldt de Chinese
krant Wen Wei Po. De romp
en lichaam van de baby, die
bij de geboorte acht pond
woog, zien er normaal uit,
aldus het bericht. Bij de fa
milie van beide ouders zijn
geen lichamelijke afwijkin
gen bekend.
Vijftien doden
bij aanslagen
in Algerije
ALGIERS AP-Rtr
Bij aanslagen op een bus en een
moskee in Oost-Algerije zijn ze
ker vijftien mensen omgeko
men. Dat maakte de Algerijnse
veiligheidsdienst gisteren be
kend. De dienst vermoedt dat
de aanslagen het werk zijn van
fundamentalistische moslims.
Onbekenden openden in de
stad Batna het vuur op een bus.
Elf inzittenden vonden de dood.
Dezelfde dag werden in het na
bijgelegen Barika vier mensen
gedood toen gewapende man
nen het vuur openden op gelo
vigen die een moskee verlieten.
Het was gisteren overigens
drie jaar geleden dat de mos
lim- fundamentalisten een over
winning behaalden bij de parle
mentsverkiezingen. Het leger
greep echter in, waarna de ex
tremisten de wapens oppakten.
De strijd heeft al aan zo'n
15.000 mensen het leven gekost.
Irak ontkent
Koeweitse wapens
achter te houden
new york ap
Het tonen van Amerikaanse sa
tellietfoto's waarop zou zijn te
zien dat Irak gestolen Koeweitse
militaire uitrusting niet heeft te
ruggegeven, is volgens de Iraak-
se vice-premier Aziz 'puur thea
ter'. Aziz, die in New York bij de
Veiligheidsraad pleit voor ver
soepeling van de sancties tegen
zijn land, reageerde gisteren op
foto's die de Amerikaanse VN-
ambassadrice Albright dinsdag
onder de leden van de raad liet
circuleren.
Albright zegt dat Irak de VN-
resoluties naast zich neer heeft
gelegd door negenduizend
stuks militaire uitrusting, die
zouden zijn gestolen van Koe
weit, achter te houden. De fo
to's zouden laten zien dat bij de
troepenmanoeuvres langs de
Koeweitse grens van afgelopen
oktober een deel van deze wa
pens werd ingezet.
Frankrijk en Rusland hebben
gewezen op de stappen die Irak
tot dusver heeft gezet om de
resoluties na te leven en hebben
gepleit voor gedeeltelijke ophef
fing van het embargo. De Vere
nigde Staten en Groot-Brittan-
nie houden vast aan hun eis dat
Irak alle resoluties moet nale
ven, voordat kan worden ge
praat over versoepeling van de
sancties. De V-raad buigt zich
vandaag opnieuw over de kwes
tie.
brussel aly knol
correspondent
Niet minder dan vijf onvoldoenden heeft het Eu
ropees Parlement uitgedeeld aan de nieuwe Eu
ropese Commissie. Als Com
missie-voorzitter Santer er de
komende dagen niet in slaagt
de plooien glad te strijken, is het
theoretisch niet uitgesloten dat
het Europarlement de Commis
sie naar huis stuurt.
Bij de hoorzittingen van de
twintig nieuwe Euro-Commis
sarissen, die deze en vorige
week in het Europarlement wer
den gehouden, bleken vier
nieuwkomers in de Commissie
niet te voldoen aan de overi
gens ongeschreven Euro
norm voor Commissarissen. Zij
kunnen echter wel op enige cle
mentie rekenen', wanneer het
parlement volgende week
woensdag over de nieuwe Com
missie stemt. Ze hebben per
slot van rekening nog niet echt
de gelegenheid gehad zichzelf
te bewijzen.
Erger is dat een dikke onvol
doende moest worden toegekend aan een zitten
de Commissaris, de Ier Padraig Flynn. Op het on
derdeel sociale zaken, dat Flynn al ettelijke jaren
Van den Broek voldoet wel.
KUFR PIEK AP-Rtr-DPA
afp Agence France Prewe ANP Algemeen Nederlands Penbura&u ap Associated
Press DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten Ind The
Independent RTR Reuter UPI United Press International
autonomie te voorkomen. Kolo
nistenleiders hebben al aange
kondigd zogenoemd staatsland
land dat niet expliciet prive-
eigendom is van Palestijnen
met hekwerken te omheinen.
De Israëlische minister Peres
(buitenlandse zaken) héfeft
dinsdag in Parijs een ontmoe
ting gehad met een hoge Syri
sche functionaris. Dat meldden
de Israëlische media gisteren.
Als het bericht klopt, zou het de
eerste ontmoeting op hoog ni
veau zijn geweest tussen beide
landen. De woordvoerder van
het Israëlische ministerie van
buitenlandse zaken weigerde
echter op het bericht in te gaan.
Israëlische troepen hebben
gisteren vier Libanese guerrilla
strijders gedood. Dat gebeurde
tijdens een vuurgevecht in de
door Israël ingestelde veilig
heidszone in Zuid-Libanon. Het
was een reactie op een aanslag
op een Israëlische patrouille'ten
noorden van Bint Jbeil. Daarbij
raakte een militair gewond.
pasarlapudi In Pasarlapudi, in het zuiden van India, is naar nu pas bekend is geworden begin deze maand
een gasleiding gesprongen. De vlammen bereiken een hoogte van honderd meter. Volgens deskundigen zal
de brand pas over drie weken kunnen worden bedwongen. foto »ap» sherwin crasto
Van den Broek krijgt 'algemene goedkeuring
in Brussel beheert, haalde hij het met de hakken
over de sloot. Maar hij viel geheel door de mand
op een tweede onderdeel van zijn portefeuille, de
gelijkberechtiging van vrouwen.
Het was de Nederlandse Groenen-afgevaardig-
de Van Dijk die Flynn tijdens de
hoorzitting fijntjes vroeg, waar
om hij eigenlijk het dossier ge
lijkberechtiging wilde bestieren.
Had hij niet, zo zei ze, eens ge
zegd dat de presidente van Ier
land, mevrouw Robinson, er be
ter aan deed voor haar kinderen
te zorgen dan voor de Ierse
staatszaken? Het bleek de dolk
steek voor Flynn. Flet Europar
lement meent dat Flynn alleen
maar als Commissaris kan wor
den getolereerd wanneer hem
de gelijkberechtiging van vrou
wen wordt ontnomen.
De hoorzittingen waren de eer
ste in hun soort en werden door
velen gezien als een soort Groot
Europees Toelatingsexamen
voor de Commissarissen. Een
enkeling slaagde met vlag en
archieffoto wimpel. Onder hen bevond zich
Hans van den Broek, die het
buitenlandbeleid en de verdere
uitbreiding van de Europese Unie gaat doen. Hij
kreeg de aantekening 'algemene goedkeuring'.
Joodse kolonisten zijn gisteren
doorgégaan met hun campagne
de nederzettingen op de bezette
Westelijke Jordaanoever uit te
breiden. Nadat ze met bulldo
zers op een heuvel nabij Kufr
Diek de grond begonnen te ega
liseren, kwam het tot schermut
selingen tussen demonstreren
de Palestijnen en Israëlische
militairen.
De campagne van de kolonis
ten is bedoeld om het vredes
proces te dwarsbomen. Op het
ogenblik onderhandelen de Pa
lestijnen en Israël over uitbrei
ding van de Palestijnse autono
mie, waarbij sprake is van te
rugtrekking van de Israëlische
troepen uit de in 1967 verover
de Westelijke Jordaanoever.
„Wij moeten niet terug te
draaien feiten bewerkstelligen",
aldus de koloniste Dina Shalit
uit Ariel. Verhoging van het
aantal kolonisten in de bezette
gebieden is volgens haar de
beste manier om de Palestijnse
'Soldaten Klein-Joegoslavië actiefin Bihac
SARAJEVO «AP-AFP-Rtr
De strijdende partijen in Bosnië
hebben gisteren na moeizame
onderhandelingen een docu
ment ondertekend over bepaal
de delen van een bestand. In de
overeenkomst is vastgelegd dat
de weg die van de Bosnische
hoofdstad Sarajevo over hel
vliegveld naar gebieden in cen-
traal-Bosnië zaterdag wordt
opengesteld voor civiel en hu
manitair verkeer. De Bosnische
Serviërs krijgen op hun beurt
toestemming het vliegveld over
te steken om het verkeer tussen
de wijken in Sarajevo die zij be
heersen, te vergemakkelijken.
De besprekingen van gisteren
kwamen langzaam op gang,
maar berichten aat de
Bosnisch-Servische generaal
Mladic en generaal Delic, de be
velhebber van het regeringsle
ger, weigerden rechtstreeks te
onderhandelen en in plaats
daarvan afzonderlijk met VN-
commandant Rose spraken,
bleken onjuist. De twee zaten
Chinese fabrieken
gesloten wegens
schenden patent
PEKING Rtr-ANP
Twintig fabrieken voor huis
houdelijke elektrische appara
ten in China moeten op last van
de rechter dicht. Ze zijn schul
dig bevonden aan het schenden
van patenten op produkten die
volgens de Chinese wetgeving
alleen door het bedrijf Kangbao
mogen worden vervaardigd. I lel
oordeel van de Chinese rechter
dateert van kort voor de jaar
wisseling, maar werd pas giste
ren door het persbureau Xinhua
naar buiten gebracht.
De bekendmaking komt in
een periode dat China een drei
gende handelsoorlog met de
Verenigde Staten probeert te
vermijden. Washington heeft
Peking gewaarschuwd sancties
te nemen, omdat de Chinezen
in de ogen van de VS te weinig
stappen hebben ondernomen
tegen het illegaal kopiëren van
Amerikaanse produkten waar
onder boeken, videofilms, com
puterprogramma's en CD's.
Een topfunctionaris van het
Chinese ministerie voor indu
strie en handel liet gisteren we
ten dat volgend jaar een com
puternetwerk in gebruik wordt
genomen waarmee handels
merken kunnen worden nage
gaan. Bovendien werkt Peking
aan het opzetten van commis
sies die schending van patenten
moet achterhalen.
ten minste voor een deel van de
besprekingen samen met de
Bosnisch-Kroatische generaal
Blaskic rond de tafel.
De overeenkomst voorziet
ook in gezamenlijke inspectie
van de gedemilitariseerde zone
op de berg Igman ten zuiden
van Sarajevo. In de zone zijn
volgens de Serviërs ten onrechte
nog steeds troepen van het
Bosnische regeringsleger aan
wezig.
Het bestand werd al sinds het
ingaan ervan begin dit jaar be
dreigd door aanhoudende ge
vechten in het noordwestelijke
Bihac, geruzie over troepente
rugtrekkingen uit de gedemili
tariseerde zone op de berg Ig
man en de kwestie van cle
openstelling van wegen naar
Sarajevo.
Volgens VN-woordvoerder
Gourmelon bleef het gisteren
over het algemeen rustig in Bos
nië. Alleen in en rond Bihac
ging de strijd door. Volgens de
VN zijn soldaten uit Klein-Joe
goslavië (Servië en Montenegro)
in dit gebied actief. Zij voeren
daar het bevel over manschap
pen van de Kroatische Serviërs.
Hun aanwezigheid is in strijd
met de voorwaarden voor ver
soepeling van de VN-sancties
tegen Klein-Joegoslavië, dat
heeft beloofd de Bosnische en
Kroatische Serviërs niet meer te
steunen.
Britten weren
kalfsvlees
uit Nederland
londen cees van zweeden
correspondent
De Britse supermarktketen
Tesco heeft besloten Neder
lands kalfsvlees te weren. Met
dat besluit, dat vanmorgen be
kend werd gemaakt, reageerde
Tesco op de stijgende woede
over de wijze waarop kalveren
in Nederland en Frankrijk
worden gekist. Andere Britse
winkelketens hadden Neder
lands kalfsvlees al eerder in de
ban gedaan. De enige keten die
haar kalfsvlees nu nog uit Ne
derland betrekt, is Marks Ut
Spencer.
Het kisten van kalveren is
sinds 1990 in Groot-Brlttannlë
verboden, maar wordt in Ne
derland en Frankrijk nog altijd
gedaan. Deze praktijk houdt in
dat de dieren pennanent in
kisten worden gestopt, van na
tuurlijk licht worden beroofd
en op een dieet van ijzerarme
melk worden gezet.
frankfurt krf-dpa
De regering in Bonn moet de
uitgaven verlagen en de kosten
van de sociale zekerheid ver
kleinen. Een verdere verhoging
van de belastingen is niet de
juiste weg om de concurrentie
positie van Duitsland te vergro
ten en om monetaire stabiliteit
te bereiken.
Dat zei de president van de
Duitse centrale bank, Hans Tie-
tmeyer, gisteren. Het financie
ringstekort bedroeg vorig jaar
4,5 procent, maar mag onder
normale omstandigheden niet
groter zijn dan 1 tot 1,5 procent,
aldus 1 letmeyer.
De matiging die de regering
en de vakbonden de laatste tijd
betrachten, is een stap in de
goede richting. Tietmeyer be
toogde verder dat geen panklare
oplossingen voorhanden zijn,
maar dat 'moedige stappen' no
dig zijn en dat meer nadruk
moet worden gelegd op belo
ning gebaseerd op produktie
dan op sociale verworvenhe
den.
De centrale-bankpresident
stelde zich hiermee op één lijn
met president Herzog en
bondskanselier Kohl. Herzog
liet zich begin deze maand het
duidelijkst uit, door te zeggen
dat het hele economische en
sociale stelsel op de helling
moet. „Het mag niet zo zijn dat
een werkende vergeleken met
een uitkeringsgerechtigde een
domkop is", alaus Herzog.
