/EIDEN
[Verdeling
buurhuizen
41 de knel'
De kleine, grote man van heiden-Noord is op
Gelaten reacties op nare boodschap
Referendum wordt debacle als fracties vraag veranderen'
Broers Vliet weg weer slaags
Stenen vernielen ruiten café
Benzinedieven aangehouden
NDERDAG 12 JANUARI 1995
Luchtalarm
q 'luchtalarm' is de
I -/ titel van een boek
over de luchtstrijd boven
Nederland in de oorlogsja
ren. Op 5 mei verschijnt
het.
Waanzinnig
o A Een Rijnsburgse
Z U vrouw werd afgelo
pen weekeinde verminkt
met een bierglas. 'Een
waanzinnige daad' oor
deelt haar moeder.
Pesten
a 'Het is ondernemer-
2 I tje pesten', zegt su
permarkteigenaar Van der
Krogt over de afsluiting
van de Ommedijkseweg in
Zoeterwoude.
phouder Langenberg ziet spookbeeld werkelijkheid worden
thouder bestuurlijke vernieu-
D66'er P. Langenberg, ziet sinds
■ond huizenhoog op tegen de
^vergadering van aanstaande dins-
Zijn spookbeeld dat de formule
van de tekst van het referendum
$r Let vroegere Koninklijk Militair
ilidenhuis onderwerp wordt van
politieke discussie, lijkt sinds gis-
vond werkelijkheid te worden. In
aadscommissie, gisteravond, bleek
ïelijk dat er grote verdeeldheid is
de vraag die een deskundige en
U] fhankelijke redactiecommissie
ft geformuleerd.
enjl
voorstellen over aanpassin-
in de tekst passeerden de revue,
genberg: „Ik moet er niet aan den
ken dat we straks gaan stemmen over
de tekst van de vraag. Zo wordt het re
ferendum een debacle."
Alle fracties negeerden de oproep
van Langenberg zich niet verder te be
moeien met de vraagstelling. Volgens
Langenberg gaat een debat in de
raadsvergadering van dinsdag, waar
een definitief besluit moet vallen, ten
koste van de geloofwaardigheid van
het referendum. langenberg hield de
fracties voor dat de gemeente zelf par
tij is in de affaire rondom het Konink
lijk Militair Invalidenhuis.
„De gemeente heeft een duidelijke
mening over de kwestie. Dankzij een
raadsmeerderheid zijn immers reeds
vergunningen verstrekt aan de bouwer
van de 28 app
te gaan van de eetzaal en de serre van
het tehuis. Des te belangrijker is het
om elke schijn van partijdigheid te ver
mijden. Met elke tekstaanpassing die
raadsleden voorstellen, laden ze juist
de verdenking op zich dat ze door de
vraagstelling de kiezers een bepaalde
richting willen insturen. Als dat beeld
ontstaat, dan is dat de doodsteek voor
dit en eventuele andere referenda. Niet
voor niets heeft een onafhankelijke re
dactiecommissie zich over de vraag
stellinggebogen."
Hoewel de fracties het gevaar dat
Langenberg schetst, inzien, hebben ze
onoverkomelijke bezwaren tegen de
vraag die de redactiecommissie aan de
kiezers wil stellen. De tekst luidt: De
gemeenteraad zal binnenkort beslissen
over het bestemmingsplan Hoge Rijn
dijk 25 e.o.. Het doel van dit plan is de
bouw mogelijk te maken van 28 wo
ningen en een ondergrondse parkeer
garage op het terrein aan de Burggra-
venlaan/Kernstraat/Cobetstraat te Lei
den. Om te kunnen bouwen, moeten
de eetzaal en de serre van het Konink
lijk Militair Invalidenhuis worden ge
sloopt. Bent u voor of tegen dit be
stemmingsplan?
WD-raadslid mevrouw M. Geestera -
nus zei tot grote hilariteit in de verga
derzaal dat de kiezer zich na lezing als
eerste zal afvragen 'waar die arme mili
tairen dan moeten eten'.
De fractie van Leiden Weer Gezellig-
/De Groenen eiste vervolgens dat in de
vraag ook de monumentale bomen
groep die moet worden omgehakt,
wordt genoemd. De PvdA vindt dat de
vraag zo negatief is geformuleerd dat
Molen wordt er zelfs leuker op
]DEN.
t molenmuseum De Valk wordt er alleen maar leuker en be-
I op. Zegt directeur H. van der Lelie. „Berichten als zou de
neente van De Valk af willen, moet ik resoluut tegenspre-
Integendeel, het komende jaar mogen we voor 250.000
aan achterstallig onderhoud plegen.
r het klopt natuurlijk wel dat de gemeente Leiden af wil
q de tekorten op de exploitatie. Het betekent dat het molen -
eum tot 1998 de tijd krijgt om het tekort van twee ton zelf
i heffen. „Maar daarbij denk ik niet aan verhoging van de
litreeprijs. Die is onlangs al verhoogd en daar moeten we van
[blijven. Ik denk aan plannen om meer publiek binnen te ha-
i. De Valk zou dan wat commerciëler te werk moeten gaan."
ibtenaren: corporaties kunnen werk niet aan
Vervolg van voorpagina
twintig ambtenaren van de afdeling woonruimtever
ing zijn heel benauwd voor de overheveling van hun
k naar de woningbouwcorporaties. Ze zijn bang dat
liet mee mogen en dat ze straks ander werk moeten
n doen. Bovendien vrezen' zij dat de corporaties niet
staat zijn het in hun ogen moeilijke werk te doen. Er
volgens hen veel minder rekening worden gehouden
t de zwakkeren in de stad, die zijn aangewezen op so
le huurhuizen.
FOTO HENK BOUWMAN
Ambtenaren bijeen in de Stadsgehoorzaal. Je kon er een speld horen vallen.
Wethouders lichten ambtenaren in over bezuinigingsoperatie
LEIDEN WIM KOEVOET
ir J. Boggia,
Leidse Federatie van Wo
lbouwcorporaties, beoor-
het
het
ege
i de
onder te brengen bij de
zakelijk. „Het is al
;er thema van gesprek", zegt
De corporaties zijn in prin-
welwillend. Alleen heeft
gia er moeite mee dat 'het
ege niet tegelijk ook de zeg-
schap over beleid en urgen-
egelingen wil afstaan. „Maar
huidige systeem, waarbij de
leen te de woonbonnen be
deelt, is erg duur. Het leidt
ins tot extra leegstand, om-
kandidaten voor een wo-
vaak vier tot vijf keer wei-
Een molensteen om onze
oordeelt directeur H. San-
de openbare biblio-
r de uitkomst van de
indiscussie. „We hadden al
bezuinigingsplan gemaakt,
komt er nog eens 300.000
den bovenop. Het einde is
k. Zo haal je als gemeente
vernieuwingsdrang uit
organisatie."
oor Sannes is bezuinigen op
aankoopbeleid en op het
ioneel uitgesloten. Hij ziet
niets in een contributiever-
[ing. De enige mogelijkheid
dan overblijft om te bezuini-
i is het sluiten van filialen,
optie die ook al gekozen is
iet net opgestelde beleids-
de bibliotheek
leens een serie bezuinigin-
moest verhapstukken.
Leidse Welzijnsorganisatie
k*0) is uiterst teleurgesteld
de aangekondigde bezuini-
van 850.000 gulden. „Door
aren heen heeft het sociaal
ureel werk al flink ingele-
e begroting voor
bezuiniging opge
ien van 4,5 ton. Vermoede-
zuilen we enkele buurthui-
moeten sluiten. Nieuwe be
rgingen zullen ten koste
van personeel. Ik denk aan
'stens zeven volledige ar-
dplaatsen, een stevige ader-
reageert directeur A.
her.
ichting De Binnenvest en
de vrouwenopvangcentra
Cortona en Cassandra/Hestia,
die zich in Leiden bezig houden
met maatschappelijke opvang,
krijgen een ton minder uit het
potje van de Rijksbijdrage en
daarbovenop twee ton minder
van de gemeente. Daardoor zal
het aantal opvangplaatsen om
laag gaan en de kwaliteit even
eens, concluderen deze instel
lingen.
De bezuinigingsvoorstellen
van het college van burgemees
ter en wethouders zijn bij het
Instituut Burgerraadslieden
(IBR) ingeslagen als een bom.
Het IBR moet vanaf 1997 met
150.000 gulden minder per jaar
zien rond te komen. „We kun
nen de bezuiniging alleen op
hoesten door te snijden in de
personeelskosten. Van drie
mensen terug naar anderhalf. Je
kunt dan niet eens meer van
een instituut spreken", zegt J.
Mons, een van de juristen bij
het IBR.
Als er een speld was gevallen,
was die hoorbaar geweest, gis
termiddag in de met vele hon
derden Leidse gemeente-amb
tenaren gevulde Stadsgehoor
zaal. De wethouders H. Koek
(PvdA/pe/soneel) en J. Walen
kamp (CDA/financiën) hadden
een vervelende boodschap voor
de meute. De bezuinigingsope
ratie, ook wel takendiscussie ge
noemd, gaat ten koste van 80
arbeidsplaatsen, een nog onbe
kend aantal ambtenaren zal een
andere functie krijgen en er zit
ook veel pijn in de vijftig con
crete bezuinigingsmaatregelen
die burgemeester en wethou
ders willen treffen. De wethou
ders werden niet een keer on
derbroken, er klonk geen hoon
gelach en emoties, van welke
aard dan ook, bleven uit.
Welgeteld twee aanwezigen
stelden lichtelijk kritisch ge
toonzette vragen. Voor het ove
rige ging de boodschap erin als
zoete koek. Bij een gemiddelde
kerkdienst gaat het er rumoeri
ger aan toe.
Ook na afloop geen samen
scholingen van merkbaar ver
ontruste ambtenaren. Hooguit
wat cynische opmerkingen over
de lunchpauze die is aangebro
ken en die misschien wel voor
het laatst in de kantine op het
stadhuis kan worden doorge
bracht. Een van de vijftig maat
regelen betreft namelijk de slui
ting van de kantine.
Buiten de Stadsgehoorzaal
werden alternatieven voor de
kantine verzonnen en maakten
ambtenaren bij wijze van grap
afspraken over wie op welke af
deling tosti-ijzers en frituurpan
nen regelt.
Wethouder Koek trok na af
loop uit al die kalmte de voor de
hand liggende conclusie dat
haar geruststellende verhaal bij
de gemeente-ambtenaren het
gewenste effect heeft gesor
teerd. Volgens Koek valt het dan
ook best allemaal wel mee. De
80 arbeidsplaatsen die op de
tocht staan, denkt ze. hoeven
niet met gedwongen ontslagen
gepaard te gaan. „Maar ik ben
me er ook pijnlijk van bewust
dat ik met mijn geruststellende
woorden vandaag niet de men
sen help van wie de arbeids
plaatsen ter discussie staan of
worden opgeheven."
Die woorden leken vooral be
doeld te zijn voor de zo'n twin
tig medewerkers van de afdeling
woonruimteverdeling. Hun
werk wordt overgenomen door
de woningbouwverenigingen.
De verwachting is niet dat de
corporaties de ambtenaren van
de gemeente overnemen. De
gemeentelijke woonruimtever
delers kunnen ontslag alleen
voorkomen, zo lijkt het, als ze
zich laten omscholen voor een
andere functie bij de gemeente.
COM
E N T A A R
de kiezer wel 'nee' moet antwoorden
en wil daarom het woord 'slopen' ver
vangen door 'afbreken'. Dok zijn er
raadsleden die vinden dat moet wor
den vermeld dat het tehuis een ge
meentelijk monument is en dat in de
tekst een passage ontbreekt over de
schadeclaim die de bouwer indient als
hij niet mag bouwen.
Volgens langenberg moeten de frac
ties de periode tot het referendum in
maart benutten om de kiezers op al
deze aspecten te wijzen. Daarvoor krij
gen ze volop de kans in publicaties, tij
dens stadsdebatten, bij partijbijeen
komsten en wat al dies meer zij. „Dat
politieke partijen politiek bedrijven, is
logisch. Maar ze moeten dat niet doen
in de vraagstelling van een referen
dum. Wat voor indruk moet dat wel
niet maken op de burger?"
Makkelijkste weg
Het zou een ingrijpende bezinning worden op de taken die de ge
meente Leiden de komende jaren moet uitvoeren. Een discussie
zoals nog nooit in de Leidse politiek was gevoerd. Instellingen
moesten er rekening mee houden dat de subsidie zou worden
stopgezet en gemeentelijke afdelingen zouden geheel worden
opgeheven, zo luidde de boodschap na het aantreden van het
nieuwe college van burgemeester en wethouders. Maar het giste
ren gepresenteerde resultaat van een halfjaar discussiëren en
onderzoeken is niets van dit alles.
Uit de bezuinigingsmaatregelen wordt al snel duidelijk dat het
college de werkelijke politieke keuzes uit de weg is gegaan. Bijna
de helft van de 18,6 miljoen gulden bestaat uit boekhoudkundige
maatregelen en een verbetering van de efficiency. De rest is het
hier en daar schrappen van relatief kleine bedragen. Het is de
overbekende kaasschaaf-methode, die dit keer niet mocht wor
den gebruikt, zo hadden de politici vooraf besproken. Het college
heeft voor de makkelijkste weg gekozen. Veel kleine bezuinigin
gen worden eenvoudiger geaccepteerd: gedeelde smart is halve
smart.
Door de keus van het college worden veel meer instellingen ge
troffen, ook instellingen die juist meer geld moesten krijgen van
de politiek. Een voorbeeld: in de afgelopen jaren pleitte de poli
tiek steeds voor extra opvang van daklozen en mishandelde
vrouwen, maar in de bezuinigingsoperatie worden de mooie
woorden niet waargemaakt. Integendeel, want boven op de rijks
korting van drie ton legt het college nog eens een korting van
200.000 gulden. En daarmee laat het college hen letterlijk en fi
guurlijk in de kou staan.
leiden henny van egmondpolitie pakte die af en legde de
bijl in de auto. laken wilde de
bijl terugpakken. Hij is toen vol
gens de politie 'voor zijn eigen
en andermans veiligheid' mee
genomen naar het bureau. Vol
gens laken is zijn aanhouding
met grof geweld gebeurd. Hij
dient ook een klacht in tegen
het politie optreden.
De ruzie kreeg gisteren overi
gens een vervolg omdat C. la
ken een container voor de oprit
van het volkstuincomplex van
zijn broer had geplaatst. Hij
weigerde die container te ver
wijderen, waarop de politie een
takelbedrijf heeft ingeschakeld.
zijn broer op hem wilde inrij
den. C. Laken beweert juist het
tegenovergestelde.
In ieder geval heeft de politie
vastgesteld dat G. laken hekken
had vernield van zijn broer. Bo
vendien is duidelijk dat hij zijn
broer met een voorhamer heeft
opgewacht. I oen de politie arri
veerde had T. laken inmiddels
een bijl ter hand genomen. De
Twee ruiten van een café aan de Steenstraat zijn gisteravond on
kwart over elf door een onbekende ingegooid. Ondanks eet
buurtonderzoek is de politie er niet in geslaagd de dader te achter
halen. Een eventueel motief voor de daad is niet bekend.
Vier Leidenaars in de leeftijd van 19 tot 22 jaar zijn vanmorgen
even na half vijf aangehouden op de lan Luykenlaan. De politie
vermoedde dat de mannen benzine wilden stelen uit geparkeerde
auto's. In de auto van het viertal vond de politic de voor de diefstal
benodigde attributen.
'Ome Joop' Vervoorn maakt plaats voor de jongere generatie
Personeel kantine
is overdonderd
Met weemoed denkt Ineke
de Vries terug aan de huldi
ging van de Zangeres zonder
Naam, kort geleden in de
burgerzaal van het Stadhuis.
„Wij verzorgden toen alle
hapjes en drankjes, het was
een succes." Zoals iedereen
volgens de cheffin van de
kantine altijd zeer te spreken
is over de kookkunsten van
het bedrijfsrestaurant. „We
zijn overdonderd door het
besluit van burgemeester en
wethouders om de kantine te
sluiten. Elke dag eten hier
120 ambtenaren. De kantine
is een sociaal punt. De bur
gemeester stond gisteren nog
als eerste aan het buffet."
Nog erger vindt De Vries
het voor zichzelf en haar me
dewerkers. „Dit besluit bete
kent het ontslag van in totaal
zes mensen. Want het cate
ringbedrijf waar wij voor
werken, Service One uit
Utrecht, krijgt overal te ho
ren dat het minder moet."
LEIDEN ERNA STRAATSMA
VERVOLG VOORPAGINA
De 'burgemeester van het
Noorderkwartier' houdt er mee
op. Na 25 jaar treedt 'Ome Joop'
Vervoorn terug uit het buurt
werk. Morgen, op zijn 78ste ver
jaardag, maakt hij plaats voor
de jongere generaties. Leiden-
Noord verliest daarmee een ac
tivist pur sang. Een 'echte door
douwer' zeggen degenen die
hem al jaren kennen. Een 'ou
wehoer die soms echt te ver
gaat', zeggen anderen.
Hij zou zich het liefst nog jaren
voor zijn wijk inzetten, maar ge
zondheidsproblemen nopen
hem afstand te doen van zijn
functie als voorzitter van het
wijkcomité in Leiden-Noord.
Fietsen gaat bijna niet meer en
lopen wordt ook moeilijker. Dat
Vervoorn ondanks chronische
fysieke problemen tot op hoge
leeftijd doorging met werken
komt wellicht doordat zijn ge
zondheid hem al zijn hele leven
parten speelt. Het heeft er toe
bijgedragen dat Vervoorn in de
jaren '70 in het buurtwerk te
recht kwam.
Joóp Vervoorn werd op 13 ja
nuari 1917 geboren in de Leidse
Morsstraat. Ging naar het Fran-
siscaanse gymnasium te Katwijk
en wilde na het
missie in'. Die plai
echter niet door t<
op 19-jarige leeftijd
te werd vastgesteld.
Vervoorn besloot het klooster
in te gaan. Als 'kruisvaarder van
Sint Jan' woonde en werkte
gingen
bij hem
botziek-
'broeder Vervoorn' enkele jaren
in Rijswijk en Rotterdam. „Daar
is hij begonnen met zijn sociale
werk", zegt zijn zuster A. Pel
grim. „Hij heeft daar veel met
voogdij ki nderen gewerkt.
Maar het kloosterleven was
het toch niet helemaal. In de
oorlogsjaren trad Vervoorn uit
en keerde terug naar Leiden. Hij
had tal van baantjes, variërend
van colporteur tot boekhouder.
Dat had voor een belangrijk
deel met zijn ziekte te maken.
„Om de zeven jaar moest ik van
baan veranderen, om vergroei
ingen te voorkomen", zei hij in
1982 in een interview. Zijn ziek
te had tot gevolg dat Vervoorn
op vrij jonge leeftijd arbeidson
geschikt werd verklaard.
Toen Vervoorn in de WAO te
rechtkwam verlegde hij zijn ac
tiviteiten naar het vrijwilligers
werk in het Noorderkwartier.
Hij sloot zich aan bij de Katho
lieke Arbeiders Beweging en
werd lid van de KVP. In 1970
richtte hij met enkele andere
buurtgenoten een eerste 'actie
comité' op. Niet lang daarna
ontstond het Wijkcomité Plan
Noord. „In het Noorderkwartier
heeft 'ie pas .echt z'n draai ge
vonden". zegt zijn zus. De kerk
werd in de loop der jaren steeds
minder belangrijk. „Hij is al
lang geen praktizerend katho
liek meer. Ik denk dat 'ie zich
niet meer in de denkbeelden
van de kerk kan vinden."
CDA-wethouder Joop Walen
kamp heeft een 'geweldige be
wondering' voor Vervoorn, die
hij meer dan twintig jaar kent.
Als CDA-lid en als activist in het droeg ook altijd een piepklein
Noorderkwartier. „Hij wilde CDA-speldje op zijn revers,
zich altijd wel zichtbaar mani- Maar verder maakte geen ophef
festeren als CDA-aanhanger en over zijn activiteiten voor de
partij. Zijn hart en ziel lagen
toch meer in de wijk."
Vervoorn stond weliswaar een
paar keer op de CDA-verkie-
zingslijst, maar liep met zijn po
litieke voorliefde niet echt te
koop. Hij stond altijd onverkies
baar, omdat hij een zetel in de
gemeenteraad in het geheel niet
ambieerde. Veel bewoners in
Leiden-Noord weten dan ook
nauwelijks iets af van Vervoorns
activiteiten voor het CDA.
Vervoorn werd een begrip in
Leiden-Noord. De voormalige
'broeder Vervoorn' werd 'Ome
Joop'. „Hij is een man die ont
zettend veel weet van de wijk,"
zegt B. Pater, die Vervoorn op
volgt als voorzitter van het wijk
comité. Hij wordt niet voor
niets de 'burgemeester van het
Noorderkwartier' genoemd, (ia
maar naar ome Joop wordt er
altijd gezegd als er in de wijk
iets aan de hand is."
Ome Joop organiseerde vanaf
begin jaren 50 een wielerronde
voor 'probleemkinderen, de zo
geheten 'Tour de Frats' en
spande zich op latere leeftijd in
voor de ouderen in zijn buurt.
In 1987 werd hij onderscheiden
als ere burger van U'iden. Sinds
kort is hij als enige buurtbewo
ner vertegenwoordigd in het be
stuur van ouderencomplex
Zijloever. Directeur T. Kohlbeck
leerde hem kennen als iemand
die door heel Leiden-Noord
wordt gerespecteerd. „Er is riva
liteit tussen de Kooi en het
Noorderkwartier. Vervoorn
heeft in de loop der jaren in bei
de buurten vertrouwen opge
bouwd. Hij komt zelf uit Noor
derkwartier maar de Kooibewo
ners weten dat hij ook echt voor
hen opkomt."
De inspanningen van de wijk-
burgemeester vielen echter niet
altijd in goede aarde. Vooral po
litici werden Vervoorns 'eeuwi
ge geouwehoer' soms wel zat.
Die altijd lastige man, die nooit
een goed woord over had voor
de dames en heren gemeente
raadsleden en ambtenaren.
„Ach, die stomme politici In
grijpen er toch niets van", klonk
het telkens op brommerige
toon. Met een sigaar in de
mond, gehuld in blauw pak met
trui en afgetrapte gympen had
Vervoorn op elke vergadering
het hoogste woord. Zijn tirades
waren lang en fel en de ellen
lange stroom van woorden werd
wel eens verbroken door een
licht geïrriteerd 'hou nou effe
op Joop, dan kan een ander ook
nog wat zeggen'.
Het wijkcomité had het idee
dat Vervoorns vasthoudende
maar ook soms starre opstelling
niet meer in het voordeel van
Leiden-Noord werkte. Het was
tijd voor 'vers bloed', zegt Bram
Pater. „Ome Joop is op. Zijn
taalgebruik is anders geworden.
Hij is het wachten vaak moe en
speelt dan wel eens op tegen
ambtenaren of wethouders.
Zegt vrijwel meteen dal er
waarschijnlijk toch niets van de
plannen terechtkomt. Dat gaat
wel eens te ver. Ook daarom
vonden wii, net trouwens als
Joop zelf, dat er nieuw vlees in
de kuip moest."
