'Ik ben soms zo opgefokt'
V
'Op TV bereik je nooit zo'n intimiteit'
'Voor paal zitten, daar
heb ik geen zin meer in'-
7
Rtv show
WOENSDAG 28 DECEMBER 1994
Marga van Praag, de wervelwind van het NOS-Joumaal
Marga van Praag brak onlangs, na veertien jaar, met haar
grote liefde: het Jeugdjournaal. Ze is nu nieuwslezeres bij
het NOS-journaal. Ineens kijkt ze naar alle journaals,
leest ze in de kranten al het nieuws èn de commentaren.
,,Ik stort me altijd en overal met volle overgave in, maar
toch denk ik vaak: nu val ik door de mand, nu zien ze dat
ik er niks van kan."
HILVERSUM DICK HOFLAND
M e valt, theatraal, met
W haar hoofd voorover
^^•^A op het tafeltje, de ar
men gespreid. Even weet ze niet
meer wat voor dag het is. La
chend: „O jee, ik heb een black
out... Korzakov..."
Ziehier een drukke vrouw die
het nieuws moet lezen. Marga
van Praag moet wennen aan
haar nieuwe leventje. Aan het
ritme van dan weer vroeg, dan
weer laat, dan weer invallen,
dan weer teksten lezen. De ene
keer om vier uur 's morgens op
staan, de andere keer 's nachts
om twee uur 's nachts thuisko-
,,Bij het Jeugdjournaal was
het om zeven uur: nou, pfff, hè-
hè, het zit er weer op jongens,
tot morgen. Tegenwoordig pak
ik meteen de gids om te ldjken
hoe laat het laatste journaal is:
vrijdagavond 1 uur 44, één uur
vierenveertig, na de speelfilm,
nou daarna ga ik echt niet meer
naar een feestje hoor. Goh, wat
heb ik toch belangrijk werk hè...
bolongraik wark... ach, thuis
zeggen ze dat ik niet zo'n drukte
moet maken."
Er gaan minuten overheen,
voordat ze haar bureau bereikt
op de redactie van het NOS-
Joumaal. Ze praat maar en ze
praat maar. Op zeker moment
roept een collega: „Margaatje,
niet lullen maar tikken."
De opmerking is niet aan Van
Praag besteed.
„Ik voel me hier thuis, ik gedij
goed in een omgeving waar
mensen me zien zitten, waar ik
het prettig heb. Dan maar liever
wat minder spectaculair. Ik hoef
niet zo nodig van een glitter-
trap."
Terwijl ze best ijdel is.
„Ja natuurlijk ben ik ijdel.
Mensen die zonodig met hun
gezicht op het scherm moeten
en zeggen dat ze niet ijdel zijn...
getverdèmme zeg, gètverdem-
me. Wees toch eerlijk. Ik bèn
ijdel."
Een ramp
„Toen ik bij het Jeugdjournaal
werkte, keek ik lang niet naar al
le journaals. Het 8-uur-journaal
haalde ik niet eens, maar dat
vond ik niet erg. Nu wel, nu
vind ik het een ramp als ik een
journaal mis. Ik kijk ineens naar
alle journaals, lees al het nieuws
èn alle commentaren in de
kranten, kijk nog intensiever
naar Newsnight van de BBC,
naar Tagesthemen op Duitsland
Daar zit trouwens een vrouw,
die blonde, beetje mooi, be
schaafd, intelligent, kalm, leef
tijdsloos, alles onder controle.
Die heeft 't helemaal. Daar ben
ik wel jaloers op."
„Ik kijk echt naar alles, ik wil
zoveel mogelijk weten. Gedre
ven... gedreven... Weet ik niet. Ik
ben wel ambitieus. Mensen die
zeggen dat ze niet ambitieus
zijn... huhuh... die mensen wan
trouw ik. Geen geldingsdrang,
maar wel keihard meedoen aan
de ratrace. Ik heb een behoorlij
ke geldingsdrang, natüürlijk,
anders ga je toch niet met je
kop voor de camera zitten. Ik
wil iets van mijn leven maken,
ik heb een enorme hekel aan
middelmaat, aan de grauwe
massa. Die Readers Digest-
waarheden, die mensen waar
alles zo in orde is, waar het ook
zo goed gaat met de kinderen,
gètver. Je hoeft van mij niet op
de televisie, het gaat niet om het
bekend zijn, het gaat erom dat
je iets dóet. Je kan ook kluize
naar worden. Liever een leven
met achten, negens en af en toe
een drie dan altijd een zesje."
De angst voor een drie, die is
er nog steeds. Dat krijg je als ;e
een perfectionist bent. Ook al
ben je dan al 48.
„Ik denk vaak dat ik er niks
van kan. Als mensen kritiek op
me hebben, denk ik ook
meestal: ze zullen wel gelijk
hebben. Als iets goed is, zeg ik
tegen mezelf: dat zal wel toeval
zijn. Vaak denk ik dat ik door de
mand zal vallen, dat ze zien dat
ik het niet kan. Had ik bij het
Jeugdjournaal ook. Ja, ik ben
misschien wel typisch, hè? Nee!
Calvinistisch, dat is het, ik ben
gewoon een joodse calviniste. Ik
heb heel veel bevestiging nodig,
ik wil constant over m'n bol ge
aaid worden. Elke avond bel ik
m'n moeder op om te vragen
hoe het was."
„Ik wil mijri ouders niet te
leurstellen. Die mensen zaten
na de oorlog boordevol schuld
gevoel dat zij het hadden over
leefd: zij wel en al die anderen
niet. Daardoor zijn wij thuis
heel erg bewust opgevoed, mijn
broer Chiel en ik, altijd waak
zaam, altijd opletten. Realiseer
je hoe kostbaar het leven is en
laat je nooit voorstaan op een
succes. Mijn vader, Max van
Praag, was tijdens zijn leven een
bekend zanger. Maar we zijn
nooit mee geweest naar een op
treden. 'Als ik bij een bank zou
werken, ging je toch ook niet
voor het loket zitten', zei hij al
tijd."
Onopvallend
Haar zoon Daniel, zeventien
jaar, wil absoluut niet met haar
op straat gezien worden. En op
ouderavonden mag ze van hem
geen vragen stellen. „Dan moet
ik zo onopvallend mogelijk zijn.
Zie je het voor je? Nou, ik doe
mijn best en dan lukt het ook. Je
moet me op vakantie zien. Vijf
weken voor pampus. Een koffer
vol boeken. Ik lees me kapot.
Zeg geen boe of bah. Dubbel
ben ik, hè. Ik ben gek op strijk
kwartetten, Schubert, Brahms,
maar ik houd ook van Sinatra."
„Ik ben soms zo opgefokt, ja
wel, ik ben soms een neuroot. Ik
heb altijd het gevoel dat er zo
veel moet. Tanja zegt altijd te
gen me... Tanja is een goede
vriendin... die zegt... toen ze
me... Tanja zegt altijd: nu even
gas terug nemen, rustig Marga,
rustig. Ze geeft ademhalingsoe
feningen. Ze heeft me geleerd
stormen in mijn hoofd op de re
dactie kom, ga ik zitten en dan
concentreer ik me. Daardoor
kan ik twee minuten later vol
strekt ontspannen het nieuws
lezen. Goed van Tanja hè?"
„Je leest alles zo op. De Twee
de Kamer vindt... In Bosnië is
Je meldt de ene bom-
a de andere, en dat
doe je heel afstandelijk. Maar
Marga van Praag: „Natuurlijk ben ik ijdel."
zodra het nieuws menselijk
wordt, zodra er een verband is,
doet het je meer. Neem nou die
gegijzelde Israëlische jongen.
Ineens deed zijn moeder voor
de TV een oproep haar zoon vrij
te laten. Dat onderwerp kondig
je dan aan, je laat de beelden
zien, en een half uur later is die
jongen dood. Dan krijgt nieuws
ineens een gezicht... Jawel dat
hebben kijkers door, natuurlijk
wel. Ik geloof niet in al die ver
halen dat ze niet in de gaten
hebben waar het over gaat, dat
ze niet horen wat je zegt, maar
alleen kijken hoe je haar zit en
wat je aan hebt. Welnee, ik heb
al vier keer dezelfde trui aan ge
had en nog geen i
De kijker kijkt er wel door
heen, door dat felgroene jasje,
door die joekels van oorbellen.
Zij houdt er niet van, want dat
leidt maar af, maar toch altijd
nog liever een presentator met
een hele drukke das dan zo'n
bekende Nederlander die doet
of-ie niet herkend wil worden.
„Ik weet nog goed dat ik eens
in een polikliniek moest zijn. Je
kent dat wel, zo'n beetje donke
re ruimte met van dat TL-licht.
Daar zat e
zóóó'n grote zonnebril. Ik
dacht: die is blind. Iedereen
keek naar d'r. Was dus een be
kende Nederlander die niet her
kend wilde wordén. Ik zou zeg
gen: zet die bril dan af."
Zij vindt het juist wel leuk als
iemand haar op straat herkent.
Dan begint ze een praatje.
Vraagt of ze hebben begrepen
wat ze heeft opgelezen.
„Want daar gaat het toch om.
Die bekendheid zelf... Ik zal je
vertellen, ik was 25 jaar in
dienst van de omroep, sjaival,
vaifantswintsig sjaar, toen heb
ben ze als verrassing ee
pje voor me gemaakt
mijn moeder het Jeugdj<
presenteerde. Ze las de tekst
goed. Ze hadden nog gevraa
wilt u het een keer overdoe
Nee hoor, niet nodig. Ik zag
filmpje op het feestje dat
voor mij hadden georganisee
ik zei tegen mijn moeder,
jaar... ik zei: dat heb je fant
tisch gedaan. Zegt ze: nc
dat journaal voorlezen hoef
dus ook geen drukte te maker
Maria Schopman presenteert allerlaatste Radio Romantica
Seks met je ex, erotische fantasieën, de nieuwe vriendin
van je vader en opgewonden raken van luiers. Radio Ro
mantica heeft de afgelopen tien jaar honderden alledaag
se en minder alledaagse onderwerpen op het gebied van
seks en relaties behandeld. Het Veronica-programma dat
elke zondagavond om tien uur op Radio 5 wordt uitge
zonden nadert zijn einde. De omroep heeft de zendtijd
op de vijfde publieke zender ingeleverd. De trouwe luis
teraars zullen de wekelijkse adviezen van Alfred Lagarde
en seksuologe Maria Schopman moeten missen. Van
avond neemt Radio Romantica met een twee uur duren
de uitzending op Radio 1 (20.00 uur) afscheid.
AMSTERDAM SUSANNE V
Een licht romantisch zomerpro-
gramma. Zoiets had Ruud Hen
driks in gedachten toen hij zo'n
tien jaar geleden terugkwam
van een bezoek aan Amerika.
Zijn oog was daar gevallen op
ene Dr. Ruth Westheimer, die
zowel op radio als televisie bel
lers met seksuele problemen uit
de brand hielp. Het TV-pro-
gramma Ask Dr. Ruth werd in
het preutse Amerika een dave
rend succes. In Nederland was
de 1.39 meter kleine
Duits/Amerikaanse enige tijd te
volgen via Sky Channel.
Zoiets moeten we in Neder
land ook gaan uitzenden, vond
Ruud Hendriks en Radio Ro
mantica was geboren. Toch wil
Maria Schopman één ding
voorop stellen. „De opzet van
ons programma is niet te verge
lijken met Ask Dr. Ruth. Dat
programma draaide vooral om
haar. De beller mocht zijn pro
bleem in krap anderhalve mi
nuut onder woorden brengen.
En Dr. Ruth gaf daar dan vijf
minuten antwoord op. In Radio
Romantica heeft al die jaren
vooral de beller centraal ge
staan. We luisteren aandachtig
en uitgebreid naar zijn of haar
verhaal."
De onderwerpen die Dr. Ruth
in haar programma kon behan
delen waren volgens Schopman
veel beperkter. In het conserva
tieve Amerika zijn homoseksua
liteit. voorbehoedsmiddelen en
abortus nog altijd zeer omstre
den onderwerpen. Voor Radio
Romantica is niets onbespreek
baar gebleven. Terugkijkend op
tien jaar Radio Romantica con
stateert Mória Schopman wel
verschuivingen in het soort pro
blemen dat mensen aankaar
ten. „Tien jaar geleden toen we
nog op de zondagmiddag uit
zonden belden veel oudere
mensen met vragen over nieu
we relaties. Ze maakten zich
zorgen over de kinderen. Wat
zouden die vande nieuwe
vriend of vriendin vinden? Nu
zijn het de ouders^ met jonge
kinderen die bellen. Vrouwen
die de hele dag voorde kinde
ren zorgen, in oude bevlekte
kleren rondlopen en het gevoel
hebben dat ze 's avonds na zes
sen voor hun echtgenoot een
femme fatale moeten zijn. Ook
onderwerpen als seks met die
ren en verkrachting binnen het
huwelijk, keren de laatste vijf
jaar regelmatig terug in het pro
gramma."
Taboe
„Er is eigenlijk maar één onder
werp dat we nooit gedaan heb
ben. Dat is pedofilie. Daar heb
ik problemen mee. Ja, waarom?
Er rust nog zo'n taboe op. Ik
weet dat kinderseksualiteit iets
geheel anders is dan volwassen-
seksualiteit."
Ook al zijn er nog tientallen
onderwerpen die Maria Schop
man in Radio Romantica zou
willen behandelen, het stopzet
ten van het programma heeft
voor haar tevens positieve kan-
„Na al die jaren is het niet
eens zo gek om met het pro
gramma te stoppen. Ik ben met
Radio Romantica elk weekeinde
druk geweest. Het is goed om
eens wat afstand te nemen en te
bekijken wat we nu allemaal be
reikt hebben."
Maria Schopman is tevens als
seksuologe werkzaam bij MR 70
in Amsterdam, een consultatie
bureau voor geboorteregeling
en seksualiteit. Ze is sinds kort
ook directeur van deze stich
ting. Ook blijft ze voorlopig Te
letekstpagina 349 vullen. Onder
de noemer Maria weet raad be
handelt ze elke dag een pran
gende vraag van veelal jonge
schrijvers. Honderden brieven
krijgt ze maandelijks toege
stuurd uit het hele land.
Veel onderwerpen voor Radio
Romantica haalde Schopman
uit de dagelijkse praktijk bij
MR 70. „Je constateert een soort
trends. Ik weet door mijn werk
wat mensen bezighoudt. Plotse
ling is transseksualiteit een hot
item of incest. Of er is net een
opvallend onderzoek gedaan
naar een bepaald seksueel- of
relatieprobleem, waardoor er in
de media plotseling veel aan
dacht voor is." Op het moment
komen mensen naar buiten met
hun problemen op het sociale
vlak. „Ongelooflijk veel mensen
kampen met een ernstig gebrek
aan sociale vaardigheden. Ze
hebben vreselijke last van verle
genheid en hebben binnen hun
relatie moeite om over seksuali
teit te praten."
Frivool
De kracht van het programma is
volgens Schopman het even
wicht in de onderwerpen. „We
Alfred Lagarde en seksuologe Maria Schopman n
a tien jaar afscheid v
willen seks en relaties in het
programma niet alleen proble
matiseren. Er moet ruimte zijn
voor het frivole. Er mag gela
chen worden. We zullen echter
nooit iemand voor aap zetten.
Het is toch fantastisch om' in
een uitzending over seksuele
fantasieën iemand te horen ver
tellen dat hij droomt van een
wandeling over het strand,
waarbij hij of zij gadegeslagen
wordt door dertig adonissen of
prinsessen. En hij mag daar zo
maar iemand van kiezen."
Het team van Radio Romanti
ca. dat naast Maria Schopman
en Alfred Lagarde, bestaat uit
onder andere regisseur Moon
van der Meulen en een groepje
deskundigen aan de telefoon, is
altijd vrij geweest in het bepalen
van de onderwerpen. „Veronica
heeft zich nooit bemoeid met
de invulling van het program
ma. Dat is denk ik bij geen en
kele andere omroep mogelijk."
Een aantal jaren geleden
klopte Maria Schopman bij de
Veronica-leiding aan met een
idee voor een TV-versie van Ra
dio Romantica. Dat werd toen
afgewezen. „Achteraf zeg ik dat
het een typisch radioprogram
ma is. Op TV bereik je nooit
zo'n intimiteit als op de radio.
Ik denk dat TV ook veel sterker
de exhibitionistische kant van
mensen aanspreekt. Mensen
willen graag met hun gezicht op
TV. Terwijl naar het radiopro
gramma alleen mensen bellen
Albert Mol spuwt op de Gooise matras
die echt met een probleem zit
ten. En TV manipuleert veel
meer. In een programma als All
You Need is Love zijn mensen
sneller geneigd om het weer
goed te maken omdat er een ca
mera bij is. Als ik een program
ma op TV zou maken over
seksuele en relatieproblemen
dan zou het absoluut echt en
diepgaand moeten zijn. Ik ge
loof niet in toneelstukjes. Ik
weiger om adviezen en ant
woorden te geven aan mensen
die een probleem naspelen. Dat
werkt niet."
LAREN HENK WAGEMAN
M elf heeft hij niet zo-
M veel zin meer om op
^^^^A televisie te verschij
nen. Niet omdat de 77-jarige en
nog immer monter ogende Al-
bert Mol zijn ijdelheid heeft ver
loren. „Maar je krijgt er geen
cent meer voor. Onlangs trad ik
nog op in Wie ben ik, het pro
gramma met Ron Brandsteder
en André van Duin. André ver
dient vijf miljoen gulden in vijf
jaar. Ik kreeg voor die uitzen
ding niets. Geen cent."
„Ik voelde me volledig voor
paal zitten tussen die gasten. Je
taxikosten krijg je betaald. Punt
uit. De portier en de koffiejuf
frouw ontvangen een goed
maandsalaris, maar Albert Mol
mag blij zijn als hij op de televi
sie komt. Daar heb ik genoeg
„Laatst belde Ischa Meijer me
op. Of ik in zijn programma kon
komen. Heb ik gevraagd wat ik
daar aan over mag houden. Ze
reageerden of ik een vreselijke
ziekte had. Een fles wijn kon ik
meekrijgen, maar ik drink al ze
ventien jaar niet meer. Ze kun
nen het heen en weer krijgen."
Snotteren
Albert Mol woont nog steeds
met zijn vriend Bill in een boer
derijtje in het Gelderse Laren.
Hij wil er nooit meer weg. De
afstand naar Hilversum lijkt ook
steeds groter te worden. Af en
toe is hij nog te zien in een pro
gramma. Maar de grote klein-
kunst-kunstenaar walgt van wat
zich momenteel op de Gooise
matras afspeelt. De 'fusie' tus
sen RTL en Veronica is voor
hem de dood in de pot.
„Als Henny Huisman ooit
stopt en terugkijkt op zijn carri
ère, wiens leed denkt hij dan te
hebben gelenigd? Van niemand
toch. Hij brengt een vrouw voor
de televisie, die 30 jaar geleden
naar Australië is vertrokken en
nooit meer iets van haar zus
heeft gehoord. Dat is snotteren
geblazen. Maar waarom heeft
dat mens dan al die tijd nooit
iets van zich laten horen? Ze
had haar zus toch een briefje
kunnen schrijven. Ik vind het
net Albinoli; dat is kunstmatige
slagroom uit de oorlog, waarvan
ik altijd over mijn nek ging."
„Leed verkoopt. Daarom ben
ik ook geen fan van Toon Her
mans. Het is heel erg dat zijn
vrouw Rietje is overleden, maar
we hebben verdomme toch al
lemaal wel een dierbaar per
soon verloren. Daar stap je het
toneel niet mee op. Ik verloor
mijn moeder op mijn 47ste jaar.
Ze was bewust ongetrouwd, wat
voor die tijd ongelooflijk moe
dig was. Ik was geëngageerd bij
Marijke en Sieto Hoving. Die
Albert Mol: „Wat Henny Huisman op TV brengt doet me denken aai
Albinoli, slagroom uit de oorlog. En daar ging ik van over mijn nek,
FOTO C
wilden dat ik de voorstelling
door liet gaan. The show must
go on. Dat kon ik niet. Was ik te
verdrietig voor. De paljas op to
neel uithangen, terwijl je kapot
gaat van verdriet. Ik kan het
niet."
„Peter Jan Rens had de nieuwe
Willem Ruis kunnen worden,
maar is volstrekt de verkeerde
kant opgegaan. Heeft nu ook
een eigen huilprogramma,
waarin altijd wel een gehandi
capte voorkomt. Maar hij kan
niet in de schaduw staan van
Paul de Leeuw. Die ontroert nog
echt. Als ik hem zie staan als
Annie de Rooy bij het graf van
die nicht Manfred Langer,
prachtig, prachtig. Haalt men
sen met een stoma voor de ca
mera. Of doet een uitzending
over aids. Probeer het maar
Hoer
Mol zegt geen spoor van jaloe
zie te voelen. „Als Veronica mij
nu een contract van vijf miljoen
gulden voor vijf jaar zou aanbie
den, zou ik dat wel accepteren.
Ja, die hoer zit wel in me. Maar
begin dit jaar heb ik met het
Willem Breuker Collectief in
Bellevue opgetreden. Heeft de
uitverkochte zaal geroepen: 'We
want Albert'. Dat vind ik net zo
goed betaald als wanneer ik
voor een opening veel geld kan
vangen. Dat is belangrijker voor
„Ik doe nu al 15 jaar thera
peutisch werk voor drugsver
slaafden in Egmond. Daar wil ik
in de publiciteit niet teveel over
kwijt. Maar ik heb er zelfs een
bevoegde graad in gehaald. Om
de zoveel tijd rij ik naar Eg-
mond. Gaan we toneelstukjes
opvoeren, of zingen, of dansen.
Een fantastische therapie. Een
meisje, dat volslagen overhoop
lag met zichzelf, heb ik Danny
de Munck laten imiteren. Ieder
een was doodstil en ontroerd.
Tranen in de ogen. 'Tjonge, wat
ben jij goed. Ik wist niet dat je
dit kon', heb ik haar verteld,
was heel even intens gelukk 'ei
Dat had nog nooit iemand
gen haar gezegd."
„Dominee Visser hebben
met zijn junkies van het Perri
0 in Rotterdam weggejaagd.
Peper is niet goed bij zijn hoq lui
Laat hij een Idjkje nemen in Z
rich. Daar liggen alle AIDS-f lei
tienten, verslaafden en andt
zieken gewoon onder de brr
gen. Er is geen geld v
vang. Zeggen ze. Maar de Bab
hofstrasse van Zürich is gep
veid met miljarden."
„De mens is veel harder
worden. Vroeger werden opae
oma in De Jordaan de trap afgi
dragen door de eigen kinder?
Er was geen sprake van
tehuizen werden onder?
bracht. Nu is dat wel anders.'
Schilderijen
Albert Mol houdt zich al r
vijftien jaar onledig met het
vaardigen van abstracte schild^
rijen. Het mag van hem gt
kunst heten: „Ik ben geen V
Gogh junior."
Ooit zei hij dat hij niet kan
kenen. „Ik ben er mee beg<
nen als een hobby, toen ik m
Wie van de drie deed. En bekei
was van Wat zien ik?
hem beet zei Blonde Greet. Ik
poseer ook alleen in meubel;
ken, restaurants etcetera.
„Toen ik net begon, heb
een expositie gehad in hel hi
van Molly Geertsema, ti
Commissaris der Koningin
Gelderland. Samen met T<
Hermans, Ramses Shaffy
Jeroen Krabbé. Komt een vn
van een echte schilder op m
'Schande', roept ze, 'dat u 1'
mag exposeren, terwijl r
echt kan schilderen. En alleen
omdat jullie bekend van de tel1
visie zijn. En mijn man kofi
nergens aan de bak'. Ze had n
tuurlijk gelijk. Ik heb sindsdif
nooit meer in een galerie geë li
poseerd."
