Madrid achter 'vuile
oorlog' tegen ETA
Indiase oud-president Singh gecremeerd
Vier Witte Paters vermoord in Algerije
yïk was ér zeker van dat ze me zouden vermoorden
Ex-rechter Di Pietro wil
desnoods politieke taak
Vrouwen sterven eerder
aan AIDS dan mannen
Uitbreiding Efrat moet
opnieuw worden bekeken
Buitenland
Diplomaat VS eist vrijlating piloot
'YONCYANGDe Amerikaanse helikopterpiloot Bobby Hall vlak
na zijn arrestatie door de Noordkoreaanse autoriteiten. Hall en
I zijn collega Hilemon werden volgens Noord-Korea neergescho
ten toen ze op 17 december een spionagevlucht uitvoerden in
de grensstreek. Hilemon kwam om het leven. De Amerikaanse
diplomaat, Thomas Hubbard, is vandaag in Noord-Korea aange-
komen om te praten over de kwestie. Volgens de Amerikaanse
ambassade in Zuid-Korea zal Hubbard de onmiddellijke vrijla
ting van de legerpiloot eisen. De Verenigde Staten hebben de
I beschuldiging van spionage hardgrondig ontkend, foto reuter
ANC-leider Sisulu ernstig ziek
Johannesburg ANC-leider Walter Sisulu is gisteren per helikop
ter vanuit zijn vakantieverblijf in het Kruger-park overgebracht
naar een ziekenhuis in Johannesburg. Sisulu zou ernstig ziek
zijn, maar het is niet duidelijk waarvoor hij behandeld moet
^worden. Hij heeft een zwak hart. Sisulu (82) trok zich eerder de
ze maand temg uit de actieve politiek. Sisulu richtte in 1944 sa
men met de huidige president Nelson Mandela en wijlen Oliver
uTarribo de ANC-Jeugdliga op. Sisulu werd in 1964 samen met
-^Mandela naar Robbeneiland gestuurd. Hij kwam in 1989 uit de
gevangenis, een jaar eerder danMandela.
Iberia bereikt akkoord met piloten
madrid De aangekondigde staking door piloten van de Spaanse
noodlijdende luchtvaartmaatschappij Iberia gaat niet door. De
vliegeniers en de directie van Iberia hebben een principe-ak
koord bereikt over een 'ontwikkelingsplan voor de toekomst'.
Centraal in de overeenkomst staan de salarissen. Dat heeft de
Spaanse pilotenvakbond Sepia gisteravond in een verklaring la
ten weten. Met het principe-akkoord is de kans op een definitief
akkoord toegenomen, zo stelt Sepia. Zowel de vakbond als de di
rectie ondersteepte de noodzaak voor Iberia 'een normale
dienstverlening te onderhouden'.
Vederlicht aapje opnieuw ontdekt
gottingenDuitse wetenschapers hebben op het Afrikaanse ei
land Madagaskar de allerkleinste apesoort ter wereld heront
dekt. Het gaat om een.dwergmaki van 31 gram. Het nachtdiertje
niet groter dan een muis is in 1852 voor het laatst beschre
ven, meldde het Duitse Centrum voor de Primatologie in Göttin-
gen gisteren. De dwergaapjes, die tot de oudste primatensoorten
ter wereld behoren, worden bedreigd door de vernietiging van
hun natuurlijke omgeving. Zij voeden zich met vruchten en in
secten.
Deen ontdekt Vikingschat
kopenhagen» Een Deen heeft met zijn metaaldetector een schat
ontdekt van munten en sieraden uit de Vikingtijd. De amateur-
archeoloog trof in het open veld bij een dorpje ten noorden van
Kopenhagen in een moeilijk te vinden bergplaats meer dan 450
kostbare voorwerpen aan. Behalve zilveren en gouden staven en
munten omvatte de schat ook armbanden uit de periode van de
Vikingen, ruim duizend jaar geleden. Over de waarde van de
vondst is nog geen uitspraak gedaan.
Helikopter stort neer in Zürich
zürich Een helikopter is gisteren tijdens een vliegles neerge
stort op een flatgebouw van drie verdiepingen in Zürich. Bij het
ongeluk kwam zowel de piloot als zijn leerling om het leven. In
de flat raakte niemand gewond. De oorzaak van het ongeluk is
nog niet bekend.
Macedonië zet honderden Albanezen uit
'skopje Macedonië heeft het afgelopen half jaar zeker 660 Alba
nezen uitgewezen. Volgens de Macedonische onderminister
Gjurev (buitenlandse zaken) is daarmee het einde nog niet in
zicht. Hij zei dat zich in Macedonië nog steeds zo'n 1600 illega
len ophouden. De aanwezigheid van 'Albanese' en 'Kosovaanse'
Albanezen ligt gevoelig in de voormalige Joegoslavische deelre
publiek, waarvan twintig tot veertig procent van de eigen bevol
king uit etnische Albanezen bestaat.
Duitse politie
n actie tegen
"extreem-rechts
Rebellen Mexico 'Premier Gonzalez moet aftreden als betrokkenheid is bewezen
bereid te praten
met regering
SAN CRISTOBAL AFP-Rtr-DPA
De in de Zuidmexicaanse deel
staat Chiapas actieve guerrilla
beweging EZLN is bereid om te
praten met een vertegenwoor
diging van de Mexicaanse rege
ring. In een communiqué dat
gisteravond laat werd uitgege
ven erkent het voornamelijk uit
Indiaanse boeren bestaande
Nationale Zapatista Bevrijdings
leger, de minister Moctezuma
(binnenlandse zaken) als 'een
vertegenwoordiger van de uit
voerende federale macht'.
Bovendien verklaren zij blij te
zijn met het besluit van de rege
ring een nationale bemidde
lingscommissie te erkennen die
bestaat uit personen rond bis
schop Ruiz. De bisschop van
San Cristobal de las Casas is al
eerder door het EZLN als be
middelaar geaccepteerd. Ruiz is
sinds vorige week in hongersta-
king om nieuwe onderhande
lingen af te dwingen.
De Zapatista's namen op 1 ja
nuari de wapens op en eisten
meer democratie en meer res
pect voor de rechten van de In
dianen.
Als blijkt dat de Spaanse regering betrokken is bij.de 'vui
le oorlog' tegen de ETA, moet premier Gonzalez binnen
drie minuten aftreden. Dat heeft de Baskische minster
van binnenlandse zaken, Juan Maria Atuxta, gisteren ver
klaard in de krant El Pais. Twee ex-politieagenten heb
ben gisteren in de Madrileense krant El Mundo beweerd
dat de regering in de jaren tachtig zo'n 'vuile oorlog' te
gen de Baskische afscheidingsbeweging heeft georgani
seerd.
De twee werden in 1991 tot in
totaal 108 jaar gevangenisstraf
veroordeeld omdat zij zes
verijdelde aanslagen op ETA-
leden hadden gefinancierd. Ex-
ondercommissaris José Amedo
en zijn assistent, inspecteur Mi
chel Dominguez, begonnen gis
teren met de publikatie van hun
memoires. De twqe 'berouwvol-
len', die enkele maanden gele
den voorwaardelijk vrijkwamen,
zeggen op 'een schandalige ma
nier' door hun superieren
'opgeofferd' te zijn. El Mundo
heeft de afgelopen jaren talloze
corruptieschandalen in Spanje
onthuld.
Na verklaringen van de twee
agenten tégenover onderzoeks
rechter Baltasar Garzón werden
onlangs een voormalige direc
teur staatsveiligheid en drie ho
ge politieambtenaren gearres
teerd. De vier worden ervan ver
dacht betrokken te zijn geweest
bijaanslagen die rechtse
doodseskaders in de jaren '80
pleegden op leden van de ETA.
De doodseskaders Grupos
Antiterroristcis de Liberación
(GAL) brachten meer dan
twintig ETA-leden om, voorna
melijk in Zuid-Frankrijk. „GAL
is in opdracht van de regering
geformeerd en veel personen
binnen de socialistische partij
waren daarvan op de hoogte",
zeggen de agenten in hun me
moires, waarvan de publikatie
tot en met vrijdag duurt.
De socialistische PSOE re
geert Spanje sinds 1982 met ab
solute meerderheid, maar heeft
sinds zomer vorig jaar gedoog-
steun van de Basldsche en Cata
laanse nationalisten. De ware
toedracht van de GAL-operaties
is nooit duidelijk geworden,
maar in Spanje bestond al lange
tijd het vermoeden dat leden
van de regering-Gonzalez des
tijds opdracht gaven tot de
moorden op ETA-leden. Gonza
lez heeft zelf tot nu toe geen en
kele verklaring over de GAL-af-
faire gegeven, maar de opposi
tie wil dat de regering helder
heid in de kwestie schept en
verantwoording aflegt.
De GAL-affaire heeft veer op
schudding veroorzaakt in Span
je, maar de belangrijkste oppo
sitiepartij, de centrum-rechtse
Volkspartij, houdt zich in. De PP
neemt in het algemeen een har
dere houding in tegen de ETA
dan de regerende socialisten.
Gonzalez en PP-leider Aznar
troffen vorige week elkaar voor
het eerst sinds juli en spraken
daarbij onder meer over het
GAL-schandaal.
new delhi Bloedverwanten van de Indiase oud-president Zail Singh wonen zijn crematie bij in de hoofdstad New Delhi. Singh overleed afgelopen
zondag op 87-jarige leeftijd aan de gevolgen van een verkeersongeluk. foto epa
parus-algiers afp-dpa-ap
Onbekenden hebben gisteren
in Tizi-Ouzou, de hoofdstad
van het Berbergebied Kabylië,
op 110 kilometer ten oosten
van Algiers, vier Witte Paters
vermoord. De slachtoffers zijn
drie Fransen en een Belg. Ze
werden in het centrum van Ti
zi-Ouzou door onbekenden
neergemaaid met machinege
weren. De Belgische ordege
noot was geposteerd in Algiers
en bracht zijn collega's kenne
lijk een bezoek.
De aanslag in Tizi-Ouzou komt
een dag nadat Franse comman
do's op de luchthaven van Mar
seille een einde maakten aan
een kaping van een Airbus van
Air France uit Algiers. De vier
Algerijnse kapers, die drie gijze
laars hadden omgebracht, wer
den bij de commando-actie ge
dood.
In Algerije werken nog 31
Witte Paters, waaronder één
Nederlander. Deze, broeder Jan
Heuft, werkt als onderwijzer
aan een doveninstituut in Al
giers. Volgens hem is de aanslag
op de paters een vergelding
voor de bevrijdingsactie van de
Fransen. „Dat was zo'n verne
dering voor die terroristen dat
we de bui al zagen hangen", al
dus Heuft vanmorgen in het Al
gemeen Dagblad
Frankrijk zal zijn politiek ten
opzichte van Algerije niet her
zien. Minister Juppé (buiten
landse zaken) deelde gisteren
na een speciale kabinetsverga
dering in Parijs mee dat de ka
ping geen invloed zal hebben
op zijn beleid. De relatie tussen
de beide landen verslechterde
afgelopen weekeinde door ver
schil in inzicht over hoe de ka
ping op te lossen.
De Franse minister van bin
nenlandse zaken, Pasqua, be
vestigde gisteren dat de kapers
van de Airbus mogelijk een zelf
moordactie wilden uitvoeren
boven Parijs. Pasqua gaf geen
details.
Een van de bevrijde passa
giers had eerder gezegd dat de
politie hem had verteld dat de
kapers van plan waren geweest
Tijdens een grote actie tegen
echts-extremrstische jongeren
n de deelstaten Hessen en
leieren heeft de Duitse politie
lanzienlijke hoeveelheden pro-
>agandamateriaal, wapens en
nunitie in beslag genomen. Dat
leeft de politie gisteren bekend
;emaakt. Een team van de poli-
ie uit Hanau en Aschaffenburg
leeft sinds september onder
dek gedaan naar neonazi's in
de regio. Volgens een politie-
voordvoerder worden inmid
dels 23 rechts-extremistische
ongeren en een 50-jarige man
verdacht van misdaden en con
tacten met verboden organisa-
des in binnen- en buitenland.
Onbekenden hebben gisteren
ip een joodse bergraafplaats in
net Duitse Goeppingen bescha
digingen aangericht. De autori
teiten nemen aan dat de actie
:en rechts-éxtremistische ach
tergrond heeft.
Politiek vluchteling Uzala overleeft verdwijning in Turkije
correspondent
De in Nederland als politiek vluchte
ling erkende Turk Ayhan Uzala is de
eerste man die zijn 'verdwijning' in
Turkije heeft overleefd. Sinds 1990
zijn vele tientallen mensen in Turkije
ontvoerd en niet meer teruggevonden.
Uzala werd op 29 november op klaar
lichte dag door een groep mannen
ontvoerd voor zijn ouderlijk huis in Is
tanbul. Op 18 december werd hij weer
vrijgelaten.
Volgens Uzala heeft hij zijn vrijlating te
danken aan de bemoeienissen van de
Nederlandse overheid. Daardoor raak
ten zijn ontvoerders nerveus. „Waarom
heb je ons niet verteld dat je Neder
lands staatsburger bent?", vroegen ze
hem. Dat is hij overigens (nog) niet.
Maar zodra hij de benodigde reisdocu
menten heeft, keert hij naar Nederland
terug. Terug naar huis, naar zijn vrouw
en kinderen in Arnhem.
Hij was naar Turkije gekomen om zijn
ouders en broers en zussen te zien. De
laatste keer dat hij zijn familie in vrij
heid had gezien was alweer bijna tien
jaar geleden. Na ruim twee jaar gevan
genisstraf, begin jaren tachtig, wegens
'staatsondermijnende activiteiten'
vluchtte hij in 1986 naar Nederland. Vo
rig jaar had hij zijn familieleden welis
waar ook ontmoet, maar dat was in de
gevangenis. Toen was hij tijdens een
bezoek aan Turkije officieel opgepakt
en hardhandig verhoord.
Als gevolg van de martelingen kan hij
nog steeds zijn hoofd niet goed draaien,
lang zitten kan hij niet omdat de pijn in
zijn mg dan ondraaglijk wordt. De art
sen die hem in Nederland hiervoor be
handelen, hadden gezegd dat hij beter
zou genezen in een warm l^nd. Dat was
een andere reden om naar zijn vader
land te gaan.
Hij dacht dat het nu wel kon; begin dit
jaar was hij immers vrijgesproken.
Op die bewuste dag in november werd
Uzala gepakt. Zijn ontvoerders blind
doekten en handboeiden hem. Daarna
begon een urenlange rit, die naar de ge
luiden te oordelen eindigde in een bos.
Ze brachten hem daar naar een oud,
leegstaand huis en stopten hem in een
kamer zonder ramen, waar een bed in
stond. „Ik wist dat het geen politiebu
reau was, want ik ken de geluiden die
daarbij horen. Er was niemand, behalve
mijn twee bewakers en ik".
Even later kwamen de mannen die hem
de komende twintig dagen iedere
avond zouden verhoren. Ze stelden vra
gen over de TKP-ML, de Marxistisch-
Leninistische Turkse Communistische
Partij, een gewapende organisatie die
vooral in de omgeving van Tunceli, in
Zuidoost-Turkije, actiefis.
In 1984 was Uzala bij verstek veroor
deeld tot tien jaar gevangenisstraf om
dat hij lid zou zijn van die partij. Hijzelf
beweert nooit iets met wapens van
doen gehad te hebben. „Als bestuurslid
moet jij ons kunnen vertellen wie erbij
betrokken is en waar we ze kunnen vin
den", aldus zijn ontvoerders. Ze dreig
den hem te zullen doden als hij niet zou
praten. „Omdat je niet officieel gearres
teerd bent, kunnen we met je doen wat
we willen."
Voortdurend hoorde hij het klikken van
geweren naast zijn hoofd. Als zijn be
wakers er niet waren, ging de radio aan;
extreem nationalistische of fundamen
talistische zenders. Maar hij was vast
besloten om, net als vorig jaar, zijn
mond stijf dicht te houden. „Ik begon
een hongerstaking. Die hele tijd heb ik
niets anders tot me genomen dan sui
kerwater en sigaretten.
Lichamelijk werd hij dit keer niet ge
marteld. Integendeel, zijn ondervragers
behandelden hem uiterst voorkomend.
„Ze zeiden dat het een eer voor hen was
om met mij te spreken en samen een
sigaretje te kunnen roken. Maar ik was
er zeker van dat ze me op een gegeven
moment zouden vermoorden."
Uiteindelijk gaven zijn ontvoerders
Uzala zijn spullen temg. Ze lieten hem
zijn geld natellen en opnieuw in een
auto stappen. Na weer een lange, nach
telijke rit zetten ze hem tegen een
boom. „Nu schieten we je neer. Dit is je
laatste kans. Als we je hier begraven,
vindt niemand je ooit nog temg", dreig
den ze.
Maar Uzala weigerde te praten. „Toen
werd het ineens stil. Na een tijdje riep
ik: 'Hé, is daar iemand? Ik hoorde niets
en tilde voorzichtig mijn blinddoek op.
In de verte zag ik de lichten van de auto
verdwijnen."
VN-konvooi
bereikt Bihac
na vertraging
ZAGREB-SARAJEVO AFP-Rtr-AP
Een voedselkonvooi van de Ver
enigde Naties heeft gisteren de
moslim-enclave Bihac bereikt
nadat het vijf dagen lang was te
gengehouden door Kroatische
Serviërs. Het konvooi arriveerde
met 90 ton voedsel en medica
menten in Cazin, in de Bihac-
regio, dat in handen is van de
Bosnische regeringstroepen. De
goederen zijn hooguit voldoen
de om de 180.000 mensen in de
Bihac-enclave een dag te kun
nen voeden. Het was het derde
konvooi in drie weken.
De gevechten in Bosnië zijn
geluwd omdat zowel de Serviërs
als de moslims zich redelijk aan
het bestand van vorige week lij
ken te houden. De Bosnische
regering beschuldigt de Serviërs
er echter van het bestand te
schenden. Zij dreigt zelfs het ze
vendaagse bestand te doorbre
ken indien de Serviërs geen ein
de maken aan hun militaire
operaties rond Bihac. Alleen als
het staakt-het-vuren wordt na
geleefd kan worden gepraat
over een permanente wapen
stilstand.
Breuk in Lega Nord voorkomen
De Milanese ex-onderzoeks
rechter Antonio di Pietro is
eventueel bereid een politieke
taak op zich te nemen om Italië
uit de crisis te halen na het af
treden van premier Berlusconi.
Dat heeft Di Pietro tijdens een
vakantie in Zuid-Italië gezegd.
Hij zei te willen meewerken aan
het schrijven van nieuwe poli
tieke regels voorafgaand aan
verkiezingen.
De Italiaanse president
Scalfaro zoekt nog steeds naar
een uitweg in de Italiaanse cri
sis. Gisteren zei senaatsvoorzit
ter Scognamiglio na een ge
sprek met de president dat er
geen snelle oplossing in zicht is.
Scalfaro en hij waren het eens
over de complexiteit van de cri
sis en de moeilijkheid om op
lossingen te vinden die kans
van slagen hebben. Kranten
noemen Scognamiglio, lid van
Berlusconi's partij Forza Italia,
een belangrijke kandidaat voor
het premierschap van een nieu
we regering. Scalfaro voelt het
meest voor de vorming van een
nieuwe regering die de regels
aanpast. In dat geval zouden er
over twee jaar verkiezingen
'worden gehouden. Een andere
optie is om binnenkort verkie
zingen uit te schrijven op basis
van de bestaande regels.
De veertig dissidente parle
mentsleden van de Lega Nord
hebben gisteren besloten de
Noorditaliaanse beweging
trouw te blijven. De opstandige
parlementsleden keerden zich
tegen partijleider Bossi, toen die
zijn steun aan de regering-Ber
lusconi introk.
De dissidenten stelden een
document op vyaarin ze zich
uitspreken tegen een mogelijke
coalitieregering van de Lega
met de ex-communisten van de
Partij van Democratisch Links
(PDS). Zij willen opnieuw een
regering met de Forza Italia van
Berlusconi en de neo-fascisten.
Berlusconi heeft de Lega opge
roepen Bossi aan de kant te zet
ten. Ook Berlusconi verzet zich
fel tegen een mogelijke coalitie
van de Lega Nord en de PDS.
het toestel boven Parijs te laten
neerstorten. Van officiële zijde
was dat echter niet eerder be
vestigd. Wel had de politie ge
meld dat in het vliegtuig twee
pakketten met staven dynamiet
waren gevonden. Eén van de
pakketten was aangebracht on
der een stoel vlak achter de
cockpit; een tweede lading met
eveneens tien staven dynamiet
lag onder een zitplaats in het
midden van het toestel. Beide
pakketten zaten vast aan een
ontsteker. De kapers hadden er
aanvankelijk op gestaan naar
Parijs te vliegen, maar door
brandstofgebrek kwam de Air
bus niet verder dan Marseille.
mate het immuunsysteem aan
tast.
Toen er werd gekeken naar de
gevolgen van infectieziekten,
zoals longontsteking, waaraan
AIDS-patiënten vaak ten prooi
vallen door de verzwakking van
hun immuunsysteem, bleken er
grote verschilen te zijn: 27,5
procent van de vrouwen over
leed bij de eetste manifestatie
van zo'n 'afgeleide' ziekte, tegen
slechts 12,2 procent van de
mannen. De onderzoekers
schrijven deze bevinding toe
aan een slechtere toegankelijk
heid voor vrouwen tot de ge
zondheidszorg, hun lagere so-
cio-economische status en het
feit dat zij in sociaal opzicht
minder steun krijgen.
Seropositieve vrouwen hebben
minder weerstand tegen infec
ties dan mannen die met het
AIDS-virus zijn geïnfecteerd.
Dat blijkt uit een studie van het
Amerikaanse Nationale Insti
tuut voor Allergie en Infectie
ziekten (Niaid). De resultaten
daarvan werden gisteren gepu
bliceerd in de Journal of the
American Medical Association.
Gedurende' vijftien maanden
werden 768 met het AIDS-Virus
(HIV) geïnfecteerde vrouwen en
3.779 seropositieve mannen in
17 gezondheidscentra in de
Verenigde Staten gevolgd. Daar
bij bleek dat de ziekte zich bij
mannen en vrouwen in gelijk
tempo ontwikkelt en in gelijke
Arafat: gevaar voor vredesproces
had zondag tijdens de Israëli
sche kabinetsvergadering geëist
dat de werkzaamheden aan
Efrat onmiddellijk stopgezet
zouden worden. Volgens haar is
sprake van diefstal van land van
Palestijnen en dreigt er gevaar
voor het vredesproces. Haar
partijgenoot Sarid, minister van
milieu, stelde voor de werk
zaamheden te bevriezen en de
zaak opnieuw op zijn merites te
beoordelen.
Ook PLO-leider Arafat heeft
gisteren de stopzetting van de
bouwactiviteiten geëist, nadat
Israëlische militairen slaags wa
ren geraakt met betogers en een
PLO-minister tegen de grond
was geslagen. Arafat noemde de
nieuwbouw een schending van
het autonomie-akkoord en een
zware slag voor het vredespro
ces.
Volgens de kolonisten van
Efrat, een nederzetting met
5000 inwoners, gaat het bij de
uitbreiding om 40 hectare
grond die 'staatsbezit' is. De Pa
lestijnen ter plekke zeggen ech
ter papieren te hebben die aan
geven dat de grond hen toebe
hoort.
Premier Rabin en minister Pe
res (buitenlandse zaken) willen
dé uitbreiding van de Israëli
sche nederzetting Efrat op de
westelijke Jordaanoever her
overwegen. Dat heeft een hoge
functionaris van het ministerie
van buitenlandse zaken in Jeru
zalem meegedeeld. De twee zijn
tot de conclusie gekomen dat
de uitbreidingsplannen van
Efrat 'problematisch' zijn, om
dat ze komen 'middenin de on
derhandelingen over de toepas
sing van de autonomie op de
Westoever'.
De werkzaamheden aan de
uitbreiding, op een heuvel bij
het dorp El-Khadr nabij Bethle
hem, worden voorlopig niet
stopgezet. De regering, zei hij,
moet rekening houden met het
feit dat de beslissing om Efrat
uit te breiden voor 1992 is geno
men door de vorige Likud-rege
ring. Tegelijkertijd moet zij ook
haar eigen belofte respecteren
om de bouwprogramma's van
nederzettingen te bevriezen.
Minister Aloni (communica
tie) van de linkse Meretz-partij
/OENSDAG 28 DECEMBER 1994
