Lega-Nordleider:
Nationaal kabinet
Buitenland
'Kenya steunt schuldigen
volkerenmoord Rwanda'
Turkse fundamentalisten beschuldigd van fraude
Sneeuw genoeg in Franse Pyreneeën
Bestand tussen moslims
en Bosnische Serviërs
Grensblokkade Waalse
vrachtrijders voortgezet
Geweld in Burundi wordt geen nieuw Rwanda-drama -
Mitterrand grijpt in bij
onderzoek naar corruptie
TERDAG 24 DECEMBER 1994
DPA Deutsche Pres
UPI United Pre'
'Mongoolse gevangenen lijden honger'
ulaanbaatar Meer dan dertig gevangenen zijn het afgelopen
jaar in Mongoolse gevangenissen van honger omgekomen. Ze
ker zestig anderen stierven door ziekte of mishandeling. Dat
heeft de mensenrechtenorganisatie Amnesty International giste
ren bekendgemaakt. De Mongoolse regering weet dat de
leefomstandigheden in de gevangenissen achter liggen bij de in
ternationale normen en is van plan daar iets aan te doen. Am
nesty betwijfelt of dat werkelijk gebeurt.
Regering Roemenië krijgt vertrouwen
Boekarest» De linkse minderheidsregering in Roemenië heeft
gisteren een motie van wantrouwen van de oppositie overleefd.
De motie was ingediend door de Democratische Partij van ex-
premier Roman. In de tekst kreeg de regering van premier Vaca-
roiu de schuld van de voortdurende daling van de levensstan
daard. Zij zou hervormingen hebben tegenhouden en haar be
loften op sociaal gebied niet zijn nagekomen. Het is de zesde
keer in twee jaar dat de regering een vertrouwensstemming in
het parlement overleeft.
Nieuwe woordvoerder Witte Huis
Washington De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken Michael McCurry zal begin volgend jaar
aantreden als de nieuwe woordvoerder van het Witte Huis. De
40-jarige McCurry, die een lange staat van dienst heeft binnen
de Democratische Partij, komt in de plaats van Dee Dee Myers,
die eerder deze maand haar ontslag indiende.
Vermeende fundamentalisten gedood
cairo. De Egyptische politie heeft gisteren tijdens een vuurge
vecht op een begraafplaats in het zuiden van het land twee ver
meende militante moslims doodgeschoten. De mannen werden
gezocht voor de moord op politieagenten. De politie meldt re-
gelmatig dat ze fundamentalisten te pakken krijgt op begraaf
plaatsen, die als schuilplaats gebruikt zouden worden. Volgens
mensenrechtenorganisaties echter worden de moslims gedood
in de politiecel.
Doden bij gevechten in Zuid-Libanon
beiroet/tel aviv» Bij felle gevechten gisteren tussen het Israëli
sche leger en de islamitische Hezbollah-beweging in Zuid-Liba
non zijn doden gevallen. Shi'itische moslims vielen 's ochtends
stellingen aan in de door Jeruzalem gecontroleerde zone bij de
grens met Noord-Israël. Daarbij kwamen twee soldaten om het
leven en raakten zeven militairen gewond. Het leger doodde en
kele Hezbollah-aanhangers. Bij Israëlische vergeldingsacties met
helikopters en vliegtuigen kwamen twee Libanese politieagenten
om het leven, zo meldden militaire kringen in Beiroet.
Regering Mexico komt rebellen tegemoet
MExico-STADDe Mexicaanse regering is akkoord gegaan met
een aantal voorwaarden van de rebellen van het Nationala Za
patista Bevrijdingsleger (EZLN) in de zuidelijke deelstaat Chia
pas. Een speciale commissie onder leiding van bisschop Samuel
Ruiz zal met de guerrilla gaan onderhandelen. De regering in
Mexico-Stad heeft herhaald dat het een vreedzame oplossing wil
van het conflict. Tegelijkertijd heeft president Ernesto Zedillo
meer troepen naar het gebied gestuurd. De Zapatista's eisen on
der ander betere sociale omstandigheden.
Zware straffen Chinese dissidenten
'Peking Drie Chinese dissidenten hebben gisteren zware straffen
gekregen. Het hooggerechtshof wees een beroep af van twee dis
sidenten die wegens 'verraad van staatsgeheimentot respectie
velijk zes en 13 jaar gevangenisstraf waren veroordeeld. De pro
minente Chinese advocaat en vakbondsactivist Zhou Guoqiang
is volgens de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human
Rights veroordeeld tot drie jaar werkkamp.
African Watch slaat alarm
nairobiips
De hoofdschuldigen van de vol
kerenmoord in Rwanda genie
ten bescherming van de Kenya-
se regering en betalen smeer
geld om in Kenya te mogen blij
ven. Die beschuldiging is geuit
door de Britse mensenrechten
organisatie African Watch. Het
gaat om 150 topfunctionarissen
van de voormalige Rwandese
regering die verantwoordelijk
worden gehouden voor de
slachtpartijen die tussen april
en juli in Rwanda uitbraken en
die aan naar schatting een mil
joen mensen het leven hebben
gekost.
African Watch heeft de Ke-
Beveiliging
Witte Huis
onvoldoende
WASHINGTON Rtr-AFP-PPA
De beveiliging rond -het
Witte Huis laat nog steeds
te wensen over. Een zwer
ver slaagde er donderdag
avond in ongezien het ter
rein rond het Witte Huis op
te lopen. Gisterochtend wa
ren er opnieuw twee inci
denten met daklozen.
De donderdagavond aan
gehouden man bereikte het
domein van de Amerikaan
se president via een open
staand hek. In de nacht van
donderdag op vrijdag wer
den opniew twee daklozen
in de omgeving van de
ambtswoning van Clinton
gearresteerd. De ene man
vertelde dat hij een bom in
zijn auto had en de ander
droeg een pistool.
Jaime Cagigas van de Ge
heime Dienst verklaarde
dat het leven van Clinton
op geen enkel moment in
gevaar was. Cagigas wees er
op dat zijn dienst elk jaar
een half dozijn
'hekkenklimmers' en ande
re indringers van het terrein
moet halen.
Italiaanse president iets dichter bij oplossing
De kans dat Italië na het opstappen van het kabinet-Ber-
lusconi een regering van nationale eenheid krijgt, is toe
genomen. De leider van de 'dissidenten' van de Lega
Nord, Maroni, sprak zich gisteren onverwacht uit voor
zo'n regering. President Scalfaro, die een uitweg zoekt in
de crisis, prefereert een nationale eenheidsregering bo
ven verkiezingen. Berlusconi vindt verkiezingen de enige
uitweg in de crisis.
heeft veroorzaakt door uit de re
geringscoalitie te stappen, heeft
een sleutelrol in de mogelijke
scenario's die president Scalfaro
momenteel bestudeert. De kans
dat de Lega zich splijt in voor-
en tegenstanders van secretaris
Bossi, is gisteren door toedoen
van Maroni afgenomen. Een te
genvaller voor Berlusconi, die
gehoopt had dat de circa 50 dis
sidenten (op een totaal van 161
Lega-parlementariërs) zouden
overstappen naar zijn eigen
partij Forza Italia.
Scalfaro startte gisteren de
consultatie-procedure' en voer
de gesprekken met zijn voor
gangers Leone en Cossiga. Na
de 'ommezwaai' van Maroni
kan Scalfaro met een geruster
rome eelco van der linden
correspondent
Maroni, minister van binnen
landse zaken in het kabinet-
Berlusconi, zei dat hij 'op dit
moment' tegen een nieuwe re-
gering-Berlusconi is en voor de
vorming van een regering die
een aantal hervormingen door
voert. Hij zei voor verkiezingen
te zijn, maar alleen als er eerst
een nieuwe Kieswet wordt aan
genomen. Ook Scalfaro is die
mening toegedaan. Er gaan
steeds meer stemmen op voor
een 'Frans' kiessysteem met
twee stemronden met daaraan
gekoppeld de directe verkiezing
van de premier
De Lega Nord, die de crisis
hart werken aan de totstandko
ming van een regering van na
tionale eenheid. Hij vindt de
voorzitter van de Senaat, Scog-
namiglio, en ex-president Cos
siga de beste kandidaten voor
het premierschap.
De kans dat Scognamiglio de
nieuwe premier wordt, is echter
klein omdat Berlusconi en de
andere leiders van zijn coalitie
een veto hebben uitgesproken
tegen elke regering die niet door
Berlusconi wordt geleid. Cossi
ga, een ex-christen-democraat,
zei gisteren niet negatief te
staan tegenover een premier
schap, ook omdat hij als presi
dent zeven jaar lang de nationa
le eenheid heeft belichaamd.
Berlusconi kroop gisteren tij
dens zijn 'oudejaars-persconfe-
rentie' opnieuw in de rol van
martelaar door te zeggen dat hij
zich voelt als 'een midvoor die
30 goals had moeten maken,
maar daar niet in is geslaagd
omdat zijn teamgenoten niet de
juiste voorzetten hebben gege
ven'.
De Italiaanse ex-president Cossiga zegt niet bij voorbaat nee tegen het
Zuidelijk Afrika
ten prooi aan
grote droogte
Zuidelijk Afrika stevent af op
een gigantische droogte die
hongersnood voor honderd mil
joen mensen dreigt te brengen.
Alleen als het op korte termijn
gaat regenen, kan een echte
ramp worden voorkomen. Maar
volgens weerkundigen is daar
weinig hoop op.
Schuld aan de droogteperiode
is de oceaanstroming met de
onschuldige naam El Nino, De
Jongen, een golfstroom die om
de zoveel jaar voor de Zuidame-
rikaanse kust opduikt. El Nino
stuwt grote hoeveelheden rela
tief warm water naar de Stille
Oceaan en stuurt daarmee we
reldwijd het weer in de war.
In zuidelijk Afrika betekent
het opduiken van de golfstroom
dat de jaarlijkse zomerse on
weersbuien boven het binnen
land uitblijven. Tot nu toe is on
geveer 25 procent van de nor
male hoeveelheid regen geval
len. Meteorologen vrezen dat de
huidige droogteperiode wel
eens erger kan worden dan in
1933, een tijd die de Zuidafri-
kaanse geschiedenisboeken is
ingegaan als de Grote Droogte.
Ook in Zimbabwe, Mozambi
que en Malawi heerst grote
droogte.
FOTO REUTER PAOLO cocco
istanbul»jessica lutz
correspondent
Een onderzoekscommissie van het Turkse
parlement gaat binnenkort naar Duitsland
om een onderzoek te doen naar de geld
middelen van de fundamentalistische Wel
vaartspartij. De commissie is vorige week
door het parlement ingesteld, nadat de offi
cier van justitie in het Duitse Freiburg ver
moedens uitte dat de Europese afdeling van
de Welvaartspartij bankrekeningen gebruikt
om miljoenen marken wit te wassen.
Eerder deze week raakten de gemoederen
in Turkije ook al verhit over de financiële
handel en wandel van de Welvaartspartij.
Een parlementslid van deze partij sloeg een
sociaal-democratische collega op zijn ge
zicht, toen die vragen wilde stellen over een
inzamelingsactie van de Welvaartspartij
voor de moslims in Bosnië. De kaakslag
leidde tot een massale vechtpartij, waaraan
een groot deel van het parlement deelnam.
Al geruime tijd wordt getwijfeld aan de
inzamelingsactie, waaraan partijleden hun
sieraden, trouwringen en geld gaven, en die
zo'n 60 miljoen mark (ruim 65 miljoen gul
den) heeft opgebracht. De Bosnische presi
dent Izetbegovic heeft namelijk verldaard
nooit een cent te hebben gezien. De Wel
vaartspartij beweert daarentegen dat het
geld is gebruikt om de Bosnische moslims
van wapens te voorzien.
Het onderzoek naar het verdwenen geld
heeft inmiddels het bestaan van een inge
wikkeld netwerk achterhaald. De Welvaarts
partij lijkt betrokken te zijn bij allerlei duis
tere transacties, waarbij gebruik wordt ge
maakt van tussenpersonen in Duitsland,
Saoedi-Arabië en Libië. Ook bestaat er wan
trouwen over de wijze waarop de voorzitter
van de Welvaartspartij, Erbakan, aan zijn
vermogen van anderhalf miljoen dollar en
150 kilo goud is gekomen. Een reisbureau
dat goud geld verdient aan illegale bede
vaarten naar Mekka, blijkt aan de partij ge
lieerd te zijn.
nyase regering een lijst gegeven
met de namen van zeventien
hooggeplaatste Rwandese rege
ringsfunctionarissen die in Nai
robi of Mombasa onderdak
hebben gevonden. Volgens Alex
de Waal, mede-directeur van
African Watch, staan deze func
tionarissen in Kenya niet als
vluchteling geregistreerd, maar
genieten ze een diplomatieke
status waarbij ze steekpennin
gen betalen om in Kenya te
kunnen verblijven.
De mensenrechtenorganisatie
heeft de Kenyase regering opge
roepen de verdachten aan te
klagen of uit te zetten naar
Rwanda.
De Kenyase regering heeft
nog niet gereageerd op de be
schuldiging van de Britse orga
nisatie. Het is bekend dat die
regering op goede voet stond
met de voormalige Hutu-rege-
ring, die bovendien uitstekend
op kon schieten met de Kenyase
president Daniel arap Moi.
nairobifrans van den houdt
correspondent
De Burundese hoofdstad Bujumbura
staat voor het tweede achtereenvolgende
jaar een onrustige Kerstmis te wachten.
In een paar dagen tijd zijn, ondanks een
nachtelijk uitgaansverbod, bijna vijftig
doden gevallen en de spanning tussen
de stammen is weer om te snijden. Bu-
rundezen slaan op de vlucht en Europe
anen is te verstaan gegeven dat ze zich
maar beter in huis schuil kunnen hou
den. Gaat Burundi dezelfde kant op als
buurland Rwanda?
„Nee", zegt de speciale afgezant van
de Verenigde Naties in het land, Ahme-
dou Ould Abdallah. „Sinds het vliegtuig
met de leiders van Burundi en Rwanda
in april naar beneden kwam, hoor ik al
waarschuwingen dat Burundi een tijd
bom is die ieder moment kan ontploffen.
Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het
geweld hier niet zal escaleren."
Burundi heeft dezelfde etnische sa
menstelling als Rwanda. Hutu's vormen
de meerderheid van de bevolking, Tut
si's de minderheid. Beide landen kam
pen al decennia lang met hetzelfde
stammengeweld. Maar in tegenstelling
tot Rwanda komt het geweld in Burundi
beetje bij beetje, in de vorm van een
langlopende cyclus.
„Je kunt niet zeggen dat in Burundi ie
der moment etnisch geweld kan uitbre
ken, want dit land gaat er al heel lang
onder gebukt. Alleen vindt het plaats op
een veel kleinere schaal, gedurende een
langere periode dan in Rwanda. Het ge
weld en de spanningen sudderen hier al
maar door", verklaart een Burundese
journalist.
„Dat het niet de kant van Rwanda is
uitgegaan, komt ook doordat het geweld
hier niet op grootse wijze van bovenaf
wordt georganiseerd, bedoeld om syste
matisch een hele stam uit te moorden,
zoals in Rwanda is gebeurd. De strijd in
Burundi gaat tussen het leger en gewa
pende Hutu-bendes en tussen bendes
van Hutu- en *Tutsi-burgers. Het gaat
dan vooral om vergeldingsacties, zoals
de afgelopen dagen in Bujumbura. Do
den vallen hier ook meestal onder beide
etnische groepen.
Maar Burundi heeft ook grootschalige
slachtpartijen gekend. In 1972 kostte een
golf van geweld aan zeker 100.000 Hutu's
en Tutsi's het leven. In 1988 ging het
weer mis en vielen opnieuw tienduizen
den doden. En vorig jaar oktober werden
tussen de 50.000 en 100.000 Burundezen
afgeslacht. Dat gebeurde nadat het door
Tutsi's gedomineerde leger een knullige
poging had ondernomen om het regime
van de enkele maanden eerder gekozen
Hutu-president Melchior Ndadaye ten
val te brengen. Ndadaye werd weliswaar
afgezet en geëxecuteerd, maar de coup
mislukte en het leger moest met hangen
de pootjes terug naar de kazernes.
„Die uitbarsting van geweld heeft er
zeker voor gezorgd dat het in april 1994,
toen Burundi zijn tweede president in
zes maanden tijd verloor, niet meteen
weer tot een explosie kwam. En vervol
gens hoorden de Burundezen over de
verschrikkingen in Rwanda. Ze realiseer
den zich dat ze zich ten gunste van hun
land en hunzelf beter in toom konden
houden", meent de journalist in Bujum
bura. „Die afschrikking lijkt gelukkig nog
steeds te werken."
Sinds de mislukte staatsgreep van ok
tober vorig jaar sleepten de politici zich
van crisis naar crisis en raakten leger en
burgers regelmatig slaags. Die situatie
werd aangescherpt door de komst van
tienduizenden vluchtelingen uit
Rwanda, onder wie leden van de beruch
te Hutu-milities die ook in Burundi het
etnisch geweld probeerden aan te wak
keren.
Akkoord gaat 24 uur later in dan gepland
SARAJEVO Rtr-AFP
Na de Bosnische Serviërs heb
ben gisteren ook de moslims in
gestemd met een staakt-het-vu-
ren, dat vandaag om 12.00 uur
moet ingaan. Dat heeft VN-af
gezant Akashi meegedeeld. Het
akkoord kwam eerder deze
week tot stand na bemiddeling
van de Amerikaanse oud-presi
dent Carter. De Bosnische rege
ring ondertekende 's middags
het akkoord, nadat Akashi het
haar had voorgelegd. Eerder op
de dag gingen de Serviërs na
overleg met de afgezant ak
koord. Het akkoord gaat 24 uur
later in dan oorspronkelijk met
Carter was afgesproken
Het staakt-het-vuren is zeven
dagen van kracht langs alle
frontlinies. De Verenigde Naties
zullen de gevechtspauze benut
ten voor onderhandelingen over
een bestand van vier maanden
dat 1 januari moet ingaan. Zo'n
langdurig bestand heet in het
Bosnische jargon 'een staken
van de vijandelijkheden'.
De Serviërs hielden een ak
koord aanvankelijk nog tegen,
omdat zij een verwijzing naar
het vredesplan van de interna
tionale contactgroep (Verenigde
Staten, Rusland, Frankrijk,
Groot-Brittannië en Duitsland)
anders wilden verwoorden. Zij
zien dit plan slechts als een uit
gangspunt voor verdere discus
sies, terwijl de moslims en ove
rige partijen het als basis van
elk overleg beschouwen. Boven
dien willen de Serviërs meer
duidelijkheid over de toekom
stige uitwisseling van gevange
nen.
De Servische leiders zeggen
dat zij hun troepen opdracht
hebben gegeven gisteren al de
strijd te staken. Aljeen in de
noordwestelijke enclave Bihac
wordt nog zwaar gevochten.
Het is nog maar de vraag of de
strijd hier zal luwen, omdat de
moslims er ook door Kroatische
Serviërs en afvallige moslims
worden aangevallen, voor wie
het bestand niet geldt.
superbagneres De eigenaar van een ingesneeuwde auto probeert met behulp van een schop zijn voertuig toegankelijk te maken. In de Franse Py
reneeën viel de afgelopen dagen een enorm pak sneeuw. Bezoekers van het ski-oord Superbagneres hoeven zich danook geen zorgen te maken
over hun wintersportvakantie. foto epa gabriel bouys
brussel »anpburg, Duitsland en Denemar
ken. Nederlandse transporteurs
moeten vanaf 1 juli een derge
lijk vignet aanschaffen. Andere
transportbonden, waaronder
die van de Vlaamse vervoerders,
hebben zich wel neergelegd bij
de maatregelen, die hen voor
ongeveer eenderde van de kos
ten schadeloos stelt.
Donderdag voerden de Walen
ook al actie. Ze blokkeerden
toen de grensovergang van de
A2 (Maastricht-Luik) waardoor
honderden vrachtwagens kwa
men stil te staan. Er ontstonden
kleine incidenten met Neder
landse collega's die probeerden
de blokkade te doorbreken door
in de File van personenwagens
te gaan staan. De actievoerders
sloten daarop de hele overgang
af. De rijkswacht kon de gemoe
deren echter tot bedaren bren
gen.
Uit protest legen de invoering
van het Eurovignet blokkeren
Waalse wegvervoerders gisteren
voor de tweede dag het vracht
verkeer op wegen en bij grens
posten. Ook Nederlandse inter
nationale transporteurs die
veelvuldig gebruik maken van
routes door België ondervinden
er hinder van. Volgens de Belgi
sche politie wordt langs de
grens met Luxemburg de be
langrijkste overgang, die bij
Bastogne, getroffen. In en rond
Luik zijn verschillende op- en
afritten geblokkeerd. Personen
wagens kunnen wel doorrijden.
De Waalse transportbond UP-
TR die tot de acties heeft opge
roepen, is ontevreden over de
compensatieregeling van de
Belgische regering voor het Eu
rovignet dat op 1 januari wordt
ingevoerd in België, Luxem-
In oktober van dit jaar leek het er even
op dat de crises konden worden bezwo
ren. De nieuwe president, Sylvester Nti-
bantunganya, stelde onmiddellijk na zijn
aantreden een Nationale Veiligheidsraad
in. daarin wilde hij alle politieke partijen
bij elkaar brengen in de hoop nieuwe
spanningen en gewelddadigheden tus
sen Hutu's en Tutsi's te voorkomen.
Maar een vreedzame samenleving is
niet een, twee, drie te realiseren. Een
groot probleem voor de nieuwe leider is
dat, hoewel Hutu's nu de politieke
macht hebben, Tutsi's nog immer de
dienst uitmaken in het leger en andere
machtige instanties. En het leger rukt
maar al te graag uit om rust en orde te
herstellen of Hutu-gemeenschappen te
straffen voor vermeende misdaden.
Dat leger is nu naar de buitenwijken
van Bujumbura gestuurd om het recente
stammengeweld te beteugelen. Geweld
dat z'n oorspong vindt in de omstreden
verkiezing tot parlementsvoorzitter van
Jean Minani, een man die vorig jaar ok
tober zelf tot etnische slachtpartijen zou
hebben aangezet. Met dat alles in het
achterhoofd ligt de conclusie voor de
hand dat aan de huidige instabiliteit in
Burundi voorlopig nog geen eind zal ko
men.
parijs hans gertsen
correspondent
Een politiek uiterst explosief on
derzoek naar een omvangrijke
corruptie-affaire heeft deze
week een bizarre wending ge
nomen. De Franse president
Mitterrand greep persoonlijk in
om te voorkomen dat een ge
rechtelijke vooronderzoek naar
grootschalig Financieel geknoei
door conservatieve politici op
een dood spoor belandde.
Via een procedurele truc
namelijk door advies te vragen
aan de Hoge Raad voor de Ma
gistratuur voorkwam Mitter
rand dat onderzoeksrechter Eric
Halphen het onderzoek naar il
legale Financiële praktijken van
twee conservatieve partijen, de
PR en de RPR, uit handen zou
worden genomen.
Mitterrand motiveerde de ui
terst ongebruikelijke ingreep
door zich te beroepen op zijn
grondwettelijke taak te waken
over de onafhankelijkheid van
de justitie. Voordat hij zijn be
sluit bekendmaakte, ontbood
het Franse staatshoofd premier
Edouard Balladur en justitiemi
nister Pierre Méhaignerie de
monstratief op het Elysée.
Het betreffende onderzoek
heeft al tot 14 arrestaties geleid
en vormde al de aanleiding tot
het aftreden van minister Rous-
sin (ontwikkelingssamenwer
king). Roussin zou als voormali
ge stafmedewerker van Jacques
Chirac voor miljoenen guldens
aan steekpenningen hebben
aangenomen. Volgens de Fran
se media is dat echter nog
slechts het topje van de ijsberg.
Diverse andere prominente
conservatieve politici zouden
het spitwerk van Halphen me||
grote bezorgdheid volgen,