w?m Grozny rokende puinhoop Scalfaro staat voor niet geringe krachttoer Buitenland ^Nieuwe Turkse partij is bont allegaartje EU-landen buigen voor Spaanse visserij-eisen Gaande en komende man? taf s&jjggSr \Y> Allan Boesak beticht van forse fraude Paspoortcontroles 26 maart echt weg Karadzic beveelt wapens vandaag te laten zwijgen Waalse truckers liggen dwars VRIJDAG 23 DECEMBER 1994 :e Presse ANP Algemeen Nederlands Persbure, AP Associated Levenslang voor ontvoerders brussel Drie ontvoerders van het Belgische jongetje Anthony de Clerck zijn door de rechtbank van Gent veroordeeld tot levens lang. Enkele medeplichtigen kregen gevangenisstraffen van vijf tot twintig jaar. De straffen werden op de veertiende verjaardag van de miljonairszoon uitgesproken. Ten tijde van zijn ontvoe ring, op 4 februari 1992, was het jongetje elf. Het proces tegen de ontvoerdersbende draaide vooral om de vraag of het jongetje blijvend psychisch letsel zou overhouden aan de gebeurtenis. In dat geval riskeerden de ontvoerders de doodstraf (die in België automatisch wordt omgezet in levenslang). Leden Zonnetempelsekte vergiftigd lausanne De lijken van veel omgekomen leden van de Zonne tempelsekte bevatten sporen van een zeer zeldzaam gif. Dit zegt rechter Filler uit het Zwitserse Fribourg in een interview met het dagblad Le Nouveau Quotidien. Begin oktober werden op twee plaatsen in Zwitserland de lijken van 48 leden van de sekte ge vonden. In Canada werden de ontzielde lichamen van nog eens vijf leden gevonden. Etmaal zonder moorden in Moskou moskou Voor het eerst dit jaar is in Moskou een etmaal voor bijgegaan zonder dat iemand werd vermoord. Dat heeft een po litiewoordvoerder gisteren gezegd. Het aantal misdaden lag de afgelopen week veertien procent lager dan gewoonlijk, zei de woordvoerder. Dat komt vermoedelijk doordat de politie haar patrouilles sterk heeft opgevoerd, uit vrees voor aanslagen door Tsjetsjenen. Verdachte metro-aanslag opgepakt new york Een man die levensgevaarlijk gewond raakte bij de ontploffing van een brandbom in een Newyorkse metrotrein is gisteren in zijn ziekenhuisbed aangehouden en beschuldigd van 45-voudige poging tot moord en geweldpleging. Volgens de poli tie wilde de man kennelijk het Newyorkse metrobedrijf afpersen. De verdachte is een 49-jarige werkloze computerspecialist. Eerste personenauto's door tunnel Folkestone 'Le Shuttle', de auto-trein door de Kanaaltunnel, is gisteren met een dienstregeling voor het publiek begonnen. Honderden gezinnen werden in 35 minuten met de auto vanuit de Engelse havenstad Folkestone naar Calais in Frankrijk ge bracht en omgekeerd. „Ik vind het in de Velsertunnel al bijzon der als je onder het water door rijdt, maar dit is wel heel apart", zei een Nederlandse passagier gisteren tegen een radioverslag gever. IRA-gevangenen met kerstverlof dublin Als gebaar naar het Iers Republikeins Leger (IRA), dat 1 september dit jaar een staakt-het-vuren afkondigde, laat de Ierse regering vandaag 39 gevangenen vrij. De meesten moeten zich over tien dagen, als de feestdagen voorbij zijn, weer bij de ge vangenis melden. Overleg Syrië-Israël Damascus Syrië heeft officieel bekendgemaakt dat zijn ambas sadeur in de Verenigde Staten besprekingen voert met zijn Israë lische collega ter plekke. Ook militaire deskundigen zijn bij de gesprekken betrokken. Het overleg onder Amerikaans toezicht vindt plaats op het ministerie van buitenlandse zaken in Was hington. De Syrische en Israëlische ambassadeur in de VS spra ken begin dit jaar al in het geheim met elkaar. Maar de bespre kingen vonden een abrupt einde na de aanslag in Hebron, waar een joodse kolonist tientallen moslims doodschoot. i istanbul jessica lutz I CORRESPONDENT Turkije is sinds gistereaeen po litieke partij rijker, de Nieuwe Democratie Beweging. Oprich ter Cem Boyner, een jonge tex- tielmagnaat, wil breken met alle bestaande taboes. Geen verbod meer op separatistische, com munistische of fundamentalisti sche propaganda; alles moet bespreekbaar zijn in het Turkije ^van de toekomst. De staat is I, niet meer heilig, maar is er om de burger te dienen en niet an dersom. De politieke rechtban ken moeten verdwijnen en de staat mag zich niet meer men- 1 gen in de economie. „We willen geen staatsgods dienst maar ook geen gods dienststaat". zegt Boyner. Op de vraag of hij bereid zou zijn om met Koerdische separatisten om de tafel te zitten, zegt hij: „Ik onderhandel zelfs met de duivel als het in het belang van mijn land is". Boyner gaat gekleed in dure pakken van zijn eigen mode huis, Beymen, die gemaakt wor den van stoffen van zijn eigen merk, de Gouden Ster. Maar hij wil een voorbeeld zijn voor de andere zakenlieden in de poli- tiek door in de statuten van zijn Toetreding drie nieuwe leden veiliggesteld brussel peter de vries correspondent Door te zwichten voor de Spaanse eis dat Spaanse vissers voortaan ook in de Ierse Zee hun netten mogen uitgooien, heeft de Europese Unie gisteren de laatste obstakels opgeruimd voor de toetreding van Zweden, Finland en Oostenrijk tot de EU. Madrid had gedreigd de uitbrei ding van de EU naar vijftien le den per 1 januari te blokkeren, wanneer zijn vissersvloot niet meer ruimte zou krijgen. De visserijministers van de Europese Unie hebben bijna de hele week vergaderd om de dreigende crisis af te wenden. De Nederlandse minister Van Aartsen toonde zich gisteren opgelucht dat dat uiteindelijk lukte, 'anders hadden we in zak en as gezeten'. Toen het zelf in 1986 lid werd van 'Europa' weigerde Spanje zijn omvangrijke vissersvloot in te krimpen. De Spanjaarden werd daarop tot 2002 de toe gang tot een aantal rijke vis gronden ontzegd. Bij de onder handelingen over het Noorse EU-lidmaatschap werden die afspraken herzien. Maar toen de Noren in een referendum 'nee' zeiden tegen het EU-lid- maatschap, hield Spanje aan de nieuwe visserij-afspraken vast. Anders dreigde Madrid alsnog het EU-lidmaatschap van Zwe den, Finland en Oostenrijk te gen houden. De rest van de Unie reageerde woedend op de ze 'gijzeling', maar is uiteinde lijk toch door de knieën gegaan. Spanje en trouwens ook Por tugal vroegen met name toe gang tot een visrijk stukje zee tussen het Britse schiereiland Cornwall en Ierland, dat bekend staat als de kraamkamer van de kabeljauw. Vooral de Britten wilden niets weten van een Spaanse armada voor hun kust. In het gisteren aangenomen compromis staat dat de Span jaarden niet voor de Britse kust hun netten mogen uitgooien, maar wel met veertig schepen in een bepaald deel van de Ierse Zee mogen komen. parus» Het grote speculeren is losgebarsten. Houdt prins Rainier (rechts) van Monaco het voor gezien en is hij van plan af te treden ten gunste van zijn zoon Albert? Volgens het Franse blad Paris-Match wel de gelijk. Het blad schrijft dat de nu 71 -jarige Rainier in februari of maart volgend jaar zou willen terugtre den. Gezondheidsredenen zouden hem tot dat besluit hebben gebracht. foto epa Patrick herzog Linkshandigen lopen in oorlog groter risico londen Rtr Linkshandigen leven onder nor male omstandigheden even lang als rechtshandigen, maar in oorlogen lopen ze eerder te gen een kogel aan. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd rap port van Britse wetenschappers. Uit het onderzoek blijkt dat de linkshandige minderheid al leen tijdens oorlogshandelingen groter risico loopt, vermoedelijk omdat uitrustingen en trainin gen zijn toegespitst op de rechtshandige meerderheid. De wetenschappers hebben ge bruik gemaakt van de gegevens over zesduizend cricketspelers, vooral omdat over hen veel do cumentatie beschikbaar is, zelfs over spelers die tweehonderd jaar geleden in het veld ston den. Van de linkshandige spelers kwam 5,4 procent om tijdens gevechtshandelingen, terwijl dat percentage bij hun rechts handige collega's drie procent bedraagt, aldus de onderzoe kers in het British Medical Jour nal Bombardementen gaan zonder onderbreking door De Russische luchtmacht heeft gisteren en vannacht on onderbroken bombardementen uitgevoerd op de Tsjetsjeense hoofstad Grozny en naaste omgeving. Vol gens westerse correspondenten in Grozny werden ook vannacht woonhuizen en winkels getroffen bij een aan val die mede gericht was op het presidentieel paleis van de Tsjetsjeense leider, generaal Doedajev. Inmiddels ligt het centrum van Grozny vrijwel geheel in puin. moskou hans geleunse correspondent Gisteren werden volgens de Tsjetsjeense autoriteiten meer dan honderd burgers gedood. Journalisten ter plaatse telden meer dan twintig doden, onder wie de Amerikaanse freelance fotografe Cynthia Elbaum. De Russische president. Jelt- sin, schreef gisteren in een brief aan het parlement dat hij 'bin nenkort' met voorstellen komt voor een politieke oplossing van het conflict. Hij zal die ook aan het Russische volk presenteren, wat kan betekenen dat 'Bom men Boris' voor het eerst sinds het uitbreken van het conflict voor de camera's verschijnt om tekst en uiüeg te geven. Jeltsins aankondiging van een politieke oplossing kwam giste ren tegelijk met meldingen over het ontslag van zes topmilitai- ren. Defensie ontkende dit en beschuldigde de semi-officiële persbureaus ITAR-TASS en RIA- Novosti van 'desinformatie'. Maar later werd toegegeven dat de plaatsvervangend comman dant van de grondtroepen, ge neraal Vorobjov. zijn ontslag had ingediend. Dit werd echter geweigerd. De afgelopen weken is her haaldelijk bericht over onrust in het leger. Een generaal en diver se lagere officieren hebben ge weigerd op Tsjetsjenen te schie- partij te laten opnemen dat eenieder die verkozen wordt, zijn commerciële bezigheden vaarwel moet zeggen. Het proglamma van de Nieu we Democratie Beweging is er duidelijk op gericht iedereen aan te trekken die wat te klagen heeft. Onder de 140 oprichters van de partij, die een jaar gele den begon als discussieplat form, zijn dan ook vogels van allerlei pluimage.'Maar al op het kennismakingsdiner voor de pers spraken socialisten hun bedenkingen uit over de deel name van fundamentalisten en nationalisten, waren Koerden niet gelukkig met de deelne mende ex-militairen en beweer den liberalen met klem dat ie dereen in de partij hun visie deelt. Het is dus nog maar de vraag of het verlangen naar democra tie en het leiderschap van de aardig ogende, maar onervaren Boyner voldoende zullen zijn om het stel bijeen te houden. „Waarschijnlijk zullen we alle maal aan hem trekken. Maar met de 'gulden middenweg' die daar het resultaat van zal zijn, zal niemand tevreden zijn", wierp een van de oprichters een blik op de toekomst. mouland Waalse vrachtwagenchauffeurs hebben gisteren diverse Belgische grensovergangen (onder andere die met Zuid-Limburg) geblokkeerd. De actie duurde een aanzienlijk deel van de dag. De chauffeurs zijn gepikeerd over de volgens hen te hoge prijs van het Eurovignet, een belasting regeling van de Europese Unie voor transportbedrijven. foto belga ROME EELCO VAN DER LINDEN CORRESPONDENT Het woord is aan Oscar Luigi Scalfaro. De 75-jarige president vanlltalië moet een oplossing vinden voor de crisis die is ontstaan na het ontslag van premier Ber lusconi. Of dat mogelijk is zonder brok ken te maken, is echter de vraag. Acht maanden geleden respecteerde Scalfaro de uitslag van de verkiezingen. Toch had hij er grote moeite mee de me diamagnaat Berlusconi tot premier te bombarderen vanwege de belangencon flicten die vroeg of laat moesten ont staan. Tot ongenoegen van Berlusconi beloofde Scalfaro publiekelijk dat hij er op zou toezien dat de regels van de de mocratie zouden worden gerespecteerd. Die stellingname van Scalfaro legde een loodzware hypotheek op de rege- ring-Berlusconi. De afgelopen maanden gaven tal van conflicten te zien, waarbij keer op keer de positie van de president door Berlusconi en zijn medestanders ter discussie werd gesteld. De president verdedigde de (anti-corruptie)magistra ten, de staatsomroep RAI, de centrale bank en vooral ook de rechten van het parlement. Het sluimerende conflict is nu volledig geëscaleerd. Berlusconi is afgetreden, maar in al zijn toespraken, inclusief de rede die hij woensdag in het parlement hield, kroop hij op de stoel van Scalfaro. De Grondwet en grote staatslieden cite rend, concludeerde Berlusconi dat de president maar één optie heeft: direct verkiezingen uitschrijven. Scalfaro is volgens zijn medewerkers des duivels. Hij heeft de rede van Berlus coni 'rampzalig' genoemd en 'het drei gen met de woede van het volk' een 'be denkelijke wijze van afscheidnemen'. Scalfaro herinnerde Berlusconi eraan dat in Italië niet via plebiscieten wordt gere geerd en dat een crisis moet worden op gelost in het parlement. Maar veel ma- noeuvreerrruimte heeft de president niet. Hij weet ook wel dat het benoemen van een premier die niet Berlusconi heet, zal leiden tot felle protesten en obstruc tie in het parlement. Vandaag begint Scalfaro met de 'con sultatie-procedure'. Hij ontvangt eerst de ex-presidenten Leone en Cossiga en na Kerstmis de voorzitters van beide kamers van het parlement. Vervolgens is het de beurt aan de leiders van alle politieke partijen. Rond de jaarwisseling moet duidelijk zijn aan welke oplossing Scalfaro de voorkeur geeft. De oppositiepartijen en het deel van de Lega Nord dat trouw is gebleven aan partijleider Bossi pleiten voor wat de laatste dagen is gaan heten een 'regering van de wapenstilstand'. Die moet de rust in het land terugbrengen, een oplossing vinden voor de conflicten rond de ma gistratuur. een aantal hervormingen doorvoeren en ook een aanvullende be zuinigingsoperatie uitvoeren, omdat nu al duidelijk is dat er een gat van 25 mil jard gulden zit in de pas aangenomen begroting. Leider Buttiglione van de PPI, de vroe gere christendemocratische partij, ver woordde de mening van alle oppositie partijen toen hij zei dat zo'n regering een absolute voorwaarde is om 'Zuidameri- kaanse toestanden' te voorkomen. Vol gens de oppositie moet zo'n regering, die openstaat voor alle partijen, het land uiteindelijk naar de verkiezingen leiden. De enige voorwaarde is dat ze niet wordt geleid door Berlusconi, vooral vanwege diens greep op de Italiaanse media. Scalfaro voelt wel wat voor zo'n oplos sing. Hij heeft ook al een aantal namen voor het premierschap in zijn hoofd variërend van Senaatsvoorzitter Scogna- miglio, die lid is van Berlusconi's Forza Italia, lot ex-president Cossiga. Maar de president weet dat hij daarmee Berlusco ni en de 'post-fascist' Fini tot razernij zal brengen. Die twee zeiden gisteren dat voor hen alleen een regering onder lei ding van Berlusconi acceptabel is,-'om dat anders het electoraat wordt verra den'. Verkiezingen kunnen naar hun mening alleen worden voorkomen als een flink deel van de leden van de Lega Nord in de komende dagen alsnog af stand neemt van Bossi en kiest voor de oude coalitie, waarna een tweede kabi net -Berlusconi kan aantreden. Al met al moet de president de ko mende tijd een niet geringe krachttoer ten beste geven om Italië veilig door de crisis te loodsen. Broer Paolo moet de gevangenis in wegens corruptie milaan dpa Paolo Berlusconi, de broer van de afgetreden Italiaanse premier, is gisteren door een gerechtshof in Milaan ver oordeeld tot een gevangenis straf van zeven maanden. Hij was een van de 27 beklaag den die terechtstonden we gens het uitdelen en aanne men van steekpenningen. Het geld werd aan politici en partijen betaald om een con tract binnen te halen voor de bouw van een afvalverwer- kingsfabriek in de Noorditali- aanse streek Lombardije. De zwaarste straf werd uit gesproken tegen de regionale christendemocratische polit- cus Gianstefano Frigerio. Hij kreeg vier jaar en zes maan den gevangenisstraf. ten en hun troepen verder naar Grozny te laten oprukken. Vice- minister van defensie Kon- dratjev heeft zich openlijk tegen de militaire operatie in Tsjetsje nië uitgesproken. Ongenoegen in het leger wordt beschouwd als een van de redenen voor de tegenvallen de militaire resultaten in Tsjets jenië. Defensieminister Gratsjov pochte vorige maand dat twee regimenten luchtlandingstroe pen binnen twee uur Grozny konden innemen. Maar de Rus sische troepen trokken er vorige week zaterdag binnen en heb ben hun oorspronkelijke doel, de stad van de buitenwereld af sluiten, nog steeds niet bereikt. kaapstad runa hellinga correspondent Zweedse, Noorse en Deense hulporganisaties overwegen een politie-onderzoek tegen de ANC-politicus en voormalige dominee Allan Boesak. Ze be schuldigen de Zuidafrikaan van misbruik van hulpgelden die ze aan zijn Fonds voor Vrede en Gerechtigheid (FVG) hebben gegeven. De Nationale Partij (NP) van oud-president De Klerk heeft president Nelson Mandela deze week gevraagd in afwachting van de resultaten van het on derzoek de benoeming van Boesak tot ambassadeur bij de Verenigde Naties in Genève op te schorten. Volgens Christian Olesen, se cretaris-generaal van de Deense Christelijke Hulp, heeft zijn or ganisatie twee miljoen rand (een miljoen gulden) aan de FVG gegeven. Zeker 800.000 rand zijn opgegaan aan een 'le ning' voor een van de medewer kers van het fonds, die voor dat geld een huis heeft gekocht. Ook andere medewerkers heb ben persoonlijke leningen ge kregen. Volgens Olesen is het geld gebmikt voor doelen waar voor het niet was bestemd, is niet over de leningen overlegd met de geldschieters en is het misbruik bovendien verdonke remaand in de boeken van de FVG. De Denen hebben inmid dels een advocaat in Zuid-Afrika ingeschakeld. Eerder werd bekend dat het FVG 700.000 rand, van de Zweedse Ontwikkelings Organi satie, bestemd voor de produk- tie van twaalf voorlichtings films, had gebruikt voor aan schaf van apparatuur voor het bedrijf dat de videofilms zou produceren. Dat bedrijf is ei gendom van Boesaks echtgeno te. Voor het eerst was Boesak gis teren bereid te reageren op de beschuldigingen. Volgens hem is er geen enkele reden zijn be noeming in Genève ongedaan te maken. „De president hoeft niet bezorgd te zijn, net zomin als ik dat zelf ben. Wat er uit ook het onderzoek komt, het hoeft mijn benoeming niet in de weg te staan." brussel peter de vries 'Schengenkan van start gaan den hun grenscontroles voor alsnog in stand. Als de slagbo men op 26 maart definitief om hoog blijven staan, betekent dat overigens niet helemaal vrij en onbeperkt reizen. Steekproefs gewijze paspoortcontroles vlak achter de grenzen blijven mo gelijk. Op veel vliegvelden zal het nog wel even duren voor het technisch mogelijk is onder scheid te maken tussen Europe se reizigers en mensen die met een vlucht uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten aankomen. Schengen betekent voor men sen die met een visum naar één van de zeven landen komen, dat ze ongehinderd in alle ze ven Schengen-landen mogen rondreizen. Maar voor asielzoe kers betekent het dat wanneer ze eenmaal in één Schengen- land zijn afgewezen, ze ook in de andere landen geen asiel meer kunnen aanvragen. correspondent Reizen zonder paspoortcontro les van Nederland naar Portugal wordt op 26 maart 1995 einde lijk werkelijkheid. Op die datum treedt na lang uitstel en veel problemen het tien jaar geleden overeengekomen verdrag van Schengen in werking, waarmee een einde komt aan de contro les aan de grenzen tussen zeven Europese landen. Dat is gisteren in Bonn afge sproken door vertegenwoordi gers van Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Frank rijk, Spanje en Portugal. Vol gend jaar beslissen Italië, Grie kenland, Oostenrijk, Zweden en Finland of en wanneer ook zij de paspoortcontroles opheffen. Drie andere landen van de Eu ropese Unie (Groot-Brittannië, Ierland en Denemarken) hou- Simonis ziet af van reis naar Sarajevo SARAJEVO-UTRECHT Rtr-ANP De leider van de Bosnische Ser viërs, Radovan Karadzic, heeft zijn troepen opdracht gegeven met ingang van vandaag 12.00 uur een staakt-het-vuren in acht te nemen. Hij stelde giste ren niet meer de ^is dat de mos lims eerst de strategisch belang rijke berg Igman bij de Bosni sche hoofdstad Sarajevo moe ten hebben verlaten. „Wij maken daar geen eerste vereiste van voor het begin van de wapenstilstand", zei Karad zic nadat hij een gesprek had gevoerd met VN-afgezant Ya- sushi Akashi. „We begrijpen dat de terugtrekking van de mos lim-troepen vrijdagmiddag vol tooid moet zijn, maar als dat technisch moeilijk is, wachten we een of twee dagen." Het is nog niet duidelijk wie voor de beschieting van gisteren in Sarajevo verantwoordelijk is. Een van de granaten trof een winkel, de ander sloeg in op het marktplein, waar inwoners van Sarajevo persoonlijke bezittin gen aan de man proberen te brengen om aan geld te komen. Het plein ligt aan de voet van de berg Trebevic, die door Bosni sche Serviërs wordt beheerst. Die zeggen dat ze njets met de aanval van doen hebben. De garnaten maakten twee dodelij ke slachtoffers en zeven mensen raakten gewond. De kerstreiS van kardinaal Si monis naar Sarajevo gaat overi gens niet door. De reden is dat minister Voorhoeve (defensie) hem heeft laten weten dat de VN-troepen ter plekke hem niet kunnen beschermen. Waarom dat niet kan, is onbekend. rfT T

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5