Geen tranen bij afscheid Lendl
Fabrikanten versteld van rage in sportkleding
Valke overweegt te stoppen
Sport
Ajax I en Ajax II op
8 maart in Amsterdam
Bekerverlies
Stompwijk'92
Edberg breekt
met coach
Alberto Tomba wint slalom
Kies voor
kwaliteit
i
emd
Voortbestaan
De Robben
in gevaar
Van der Wiel
remiseert
met Miles
yVOENSDAG 21 DECEMBER 1994
chef willem spierdijk, 071 -356464, plv -chef rob onderwater. 071 -356463
rotterdam marcel van der kraan
gpd-verslaggever
pe rage is niet meer te stuiten,
eenpe voetbalkleding, die van Ajax,
polFeyenoord en het Nederlands
99(ilftal voorop, vliegt over de
i IJoonbank. In de jaren zeventig
tvaen tachtig droegen alleen de
ictpieest fanatieke supporters het
aanshirt van hun idolen. Nu dragen
ïigiihonderdduizenden Nederlan-
3 |ders voetbalshirts van de grote
Janprofclubs. Op straat, bij hun ei-
t gen clubje of in huis. Vele jonge
fonlvoetballers zijn in het bezit van
traijeen compleet tenue, trainings-
jft bpak of stadionjack.
elt ij De jeugd gaat in voetbalkle-
ot iren naar school en gebruikt de
)he|(dure!) clubtenue's als vrije
er-1tijdskleding. Onder de kerst
ij etboom (of in de zak van Sinter
oe-klaas) lag vroeger een speel-
;4i
Jaarlijks gaan er 50.000 Ajax-shirts over de toonbank
goedtrein, ouders investeren nu
in prijzige Adidas-, Lotto- of
Umbro-textielen. Met plezier,
dat wel. Want het staat mooi en
de kinderen zijn er gelukkig
mee.
Voor de fabrikanten is het het
verhaal van de vruchtbare
boom van de replica's en de
'merchandising' geworden. Een
paar cijfers: In 1989 werden er
jaarlijks 5000 Ajax-shirts ver
kocht. Het Britse Umbro nam
het contract over van Kappa en
verslijt nu, vijf seizoenen later,
maar liefst 50.000 tenue's per
jaar. Langenberg is vastbesloten
de verkoop van Ajax-artikelen in
eigen beheer te houden. Want
de groei is nog altijd onstuimig.
„Waar het ophoudt, weet nie
mand bij ons bedrijf. Maar het
is werkelijk ongelooflijk. De om
zet stijgt elk jaar nog met tien
tallen procenten."
Op het moment dat iedereen
is voorzien en de verkoop van
shirts, broekjes en kousen
stagneert, wordt het nieuwe
shirt al weer gelanceerd. Feye-
noord introduceerde kort gele
den een heel nieuw uit-tenue.
Groen, met witte blokken op
shirt en broek. De fans durven
het oude tenue niet lang te dra
gen. Want je loopt voor aap als
de idolen al lang en breed in
nieuwe kleuren en motieven
spelen. Piet Korteweg namens
Adidas: „Het uit-tenue kan elk
seizoen een nieuwe vorm krij
gen. Al zijn wij gelimiteerd in
onze keuze, omdat de
hoofdsponsor eist dat Feye-
noord uit in het groen speelt. Bij
Ajax kunnen ze elk jaar een
nieuwe kleur en een nieuw ont
werp nemen."
Umbro verkoopt samen met
Ajax op dit moment een don
kerblauw uit-tenue. In Enge
land ligt in de fabriek evenwel
het shirt voor het seizoen
1995/'96 al klaar. Wil Langen
berg: „Wij hebben ontwerpers
in dienst. Die zitten op het
hoofdkantoor te tekenen en te
kleuren. Het uit-tenue is net als
bij veel Engelse clubs een echt
'collectors-item' geworden. Hoe
vrolijker en origineler het is, hoe
beter het verkoopt. De inkom
sten zijn enorm, dat maakt de
investeringen weer goed. Want
de clubs durven miljoenen te
vragen voor de contracten met
ons. Manchester United is in
Engeland op de beurs geno
teerd. Alle cijfers zijn daar dus
openbaar. Umbro Engeland
moet United per jaar acht mil
joen gulden betalen voor het
contract."
Piet Korteweg is namens Adi
das Nederland op dit moment
bezig om met Feyenoord een
hele kledinglijn op te zetten.
„Dat wordt de 'Feyenoord-life
style'. Niet iedereen heeft zin
om in een rood-wit shirt met
Stad Rotterdam op de borst
rond te lopen. Maar men wil
wel een mooie koltrui in de
winter, voorzien van een klein
Feyenoord-logo in de kraag,
verschijnen. In het verbouwde
stadion komt straks een grote
winkel, waar alles verkrijgbaar
Korteweg erkent, net als Op-
hof en Langenberg. dat de in
vesteringen groot zijn. „Maar je
krijgt er veel voor terug. Feye
noord is in het hele land popu
lair. Met PSV is dat heel wat
minder. Daar verkoop je alleen
shirts van in Eindhoven of aan
Philips-werknemers. PSV hoort
nu nog bij Adidas, maar in het
nieuwe seizoen wordt Nike
sponsor van die club. Wij zullen
Feyenoord echter niet laten
gaan."
Adidas doet op dit moment
moeite om het contract met de
Stadionclub te verlengen tot het
jaar 2005. Korteweg: „Om de
simpele reden dat er veel kapers
op de kust zijn. Nike en Reebok
zijn grote Amerikaanse firma's
die dolgraag de grote Neder
landse clubs onder contract wil
len hebben. Commercieel ge
zien zijn alleen Ajax. Feyenoord
en het Nederlands elftal interes
sant."
Nederland op 18 januari tegen Frankrijk
zeist Het Nederlands elftal speelt op 18 januari definitief een
vriendschappelijke wedstrijd tegen Frankrijk. Het duel vindt
plaats in het stadion Galgenwaard in Utrecht en begint om 20.45
uur. Guus Hiddink zit bij dit duel voor het eerst als bondscoach
op de bank. Aanvankelijk leek de confrontatie wegens proble
men rond aanvangstijdstip en uitzendrechten niet door te gaan.
Oranje treedt op 22 februari in een vriendschappelijk duel aan
tegen Portugal. Plaats van handeling en het tijdstip is nog niet
bekend.
'Vertrouwen in Bergkamp en Jonk'
milaan De supporters van Inter Milan hebben het volledige ver
trouwen in het Nederlandse koppel Dennis Bergkamp en Wim
Jonk behouden. Dat bleek dinsdag uit een enquête van de Itali
aanse staatstelevisie RAI. Slechts acht procent van de fans meent
dat de huidige problemen van Inter, dat zowel voor de nationale
als Europese beker is uitgeschakeld en kansloos lijkt in de Itali
aanse competitie, aan de twee voormalige Ajacieden te wijten
zijn. Bij de rest van de Italiaanse voetbalsupporters is dat vijf
procent. De steekproef wijst verder uit dat voor vijftig procent
van de Inter-aanhangers voorzitter Ernesto Pellegrini de reden is
van de huidige crisis. Tachtig procent meent dat de rijke zaken
man de club direct dient te verkopen.
Van Aert stopt met wielrennen
rusbergen De 32-jarige Jos van Aert heeft na zes en een half jaar
zijn wielercarrière beëindigd. Hij besloot daartoe nadat zijn Bel
gische werkgever Collstrop zijn aflopende contract niet verleng
de. „Ik hoopte dat een serieuze ploeg zich nog bij mij zou mel
den, maar ik wist eigenlijk al dat het over was", vertelde Van
Aert. De Brabander begon zijn profloopbaan bij Hitachi. Hij reed
drie jaar bij PDM, een jaar bij Festipa en sloot zijn carrière af bij
Collstrop. Bij PDM beleefde hij zijn beste periode. „Ik heb vier
keer de Tour de France en drie maal op een WK gereden. Dat
zijn de hoogtepunten uit mijn carrière."
Brazilië wint FIFA-prijs
zurich Brazilië heeft zoals verwacht de titel „Voetbalploeg van
het jaar" veroverd. De wereldkampioen eindigde op de FIFA-
wereldranglijst ruim voor Spanje en Zweden. Duitsland, in het
voorjaar nog lijstaanvoerder, eindigde achter Italië als vijfde.
Kroatië steeg met stip van 122 naar plaats 62.
De 'fitness-freak' trekt het niet meer
Ajax I en Ajax II spelên hun be
kerwedstrijden op 8 maart op
hetzelfde tijdstip in Amsterdam.
Dat heeft het bestuur betaald
voetbal gisteren in Zeist beslo
ten.
Ajax I werd in de kwartfinales
door het lot gekoppeld aan
Feyenoord, Ajax II lootte FC
Utrecht als tegenstander. Indien
de politie van Amsterdam be
zwaar maakt tegen het door-
stomp wd k
De handbalsters van Stomp
wijk'92 hebben gisteravond een
nederlaag geleden in de vijfde
ronde van het bekertoernooi.
Westland, dat ook in de eerste
divisie uitkomt, gaf de ploeg van
Wim van Leeuwen geen kans:
17-10.
De Stompwijkse ploeg liet zich
al in de eerste helft naar een
flinke achterstand spelen. West-
land nam voor de doelwisseling
een 8-2 voorsprong. In het
tweede speldeel ging het wat
beter bij Stompwijk'92. Via tref
fers van Yvonne Bennis en Irma
van den Bosch kwam er een 17-
10 eindstand op het scorebord.
londen rtr/sid
De Zweedse tennisser Stefan
Edberg heeft gisteren bekend
gemaakt dat hij geen coach
meer nodig heeft. De 28-jarige
Edberg brak met Tony Pickard,
die elf jaar lang zijn trainer was.
„Ik ben niet op zoek naar een
nieuwe coach. Het is tijd dat ik
nu mijn eigen weg zoek. We
hebben een goede relatie opge
bouwd in de afgelopen elf jaar,
maar ik denk dat ik het nu zelf
kan", aldus Edberg die Pickard
ten allen tijde nog kan' raadple
gen.
Coach Pickard reageerde vol
begrip: „Stefan heeft zich ont
wikkeld van een onzekere speler
tot een autoriteit. Ik ben blij dat
ik zijn successen heb meebe
leefd. Dat was voor mij het
mooiste."
gaan van beide wedstrijden, zal
het duel tussen Ajax II en FC
Utrecht worden omgezet in een
thuiswedstrijd voor FC Utrecht.
De andere twee kwartfinales,
Heerenveen-NAC en Heracles-
Volendam, worden op 25 febru
ari gespeeld.
Beide wedstrijden stonden ei
genlijk gepland voor het week
einde van 25 en 26 februari. Uit
informatie van de Amsterdamse
politie blijkt dat een wedstrijd
van Ajax I op die dagen in Am
sterdam niet mogelijk is. In het
overleg, eerder deze week, met
de politie en de betrokken clubs
kwam woensdag 8 maart als
een geschikte alternatieve da
tum naar voren, in ieder geval
voor een wedstrijd van Ajax I.
Om het sportieve belang niet
te verstoren heeft het sectiebe-
stuur besloten het duel van Ajax
II eveneens te verschuiven naar
8 maart. Zo mogelijk in Amster
dam, anders in Utrecht.
Het boek was eigenlijk al dichtgeslagen, maar gisteren
blies de hoofdpersoon voor de zekerheid nog even zelf
het verhaal uit. Ivan Lendl tennist niet meer. Zijn rug, die
al maanden werd behandeld, kan geen zware inspanning
meer verdragen en daarom stuurde de 34-jarige Ameri
kaan gisteren in Greenwich, Connecticut een bescheiden
mededeling de wereld in.
den haag rob van der zanden
Geen afscheidswedstrijd, geen
bloemen, geen publiek, geen
tranen. Eigenlijk past het hele
maal in de huisstijl van de seri
euze Ivan Lendl. Hij is nooit een
fuifnummer geweest en mis
schien heeft hij het allemaal wel
zo gewild. Een stille aftocht,
zonder poespas, zonder potte-
kijkers. Al liet hij nog wel weten
dat de beslissing 'moeilijk' was.
„Ik zal de sport zeker missen."
Wat overblijft is eerbied voor
een man die het tennis in de ja
ren tachtig domineerde en
maar liefst 270 weken de we
reldranglijst aanvoerde. Hij was
al ver weggezakt op de ATP-
ranking, stond 54ste, en telde al
niet meer serieus mee. Het ver
val had zich in 1992 ingezet,
ook al riep Lendl voortdurend
dat hij er weer aan zat te ko
men. „Het brandt nog in me,
pas op," zei hij twee jaar gele
den.
Maar in '93 viel hij - voor het
eerst sinds '79 - weg uit de top
tien en het werd van kwaad tot
erger. De fitness-freak trok het
niet meer. Zijn lichaam protes
teerde steeds vaker en hij moest
concluderen dat de nieuwe ge
neratie beter en anders tennis
te. Hij erkende het schoorvoe
tend: Als ik nu Courier zie, dan
moet ik concluderen dat hij
heel wat harder slaat dan ik in
mijn goede tijd."
Het is de tragiek van de gebo
ren Tsjech (Ostrava, 7 maart
1960) dat hij ondanks zijn res
pectabele conduitestaat altijd
zal worden achtervolgd met
Wimbledon. Het belangrijkste
tennistoernooi ter wereld werd
nooit gewonnen door Lendl, die
verder in 94 toernooien de
sterkste was, waaronder twee
keer de Australian Open, drie
keer Roland Garros en drie keer
de US Open. „Dat ik Wimble
don nooit gewonnen heb is het
enige waar ik nu spijt van heb,"
zo liet hij gisteren op zijn eigen
tennispark (het Lendl Tennis
Centre) weten.
Lendl probeerde dit gapende
gat in zijn palmares altijd te re
lativeren. „Gras is voor koeien,
niet voor tennissers," zei hij als
Wimbledon ter sprake kwam.
En toen een journalist eens
vroeg of hij zelf zijn geld op
Lendl zou zetten voor The
Championships zei hij: „Dat
weet ik niet, ik wed nooit."
Grastennis lag de verdediger
niet. Zijn netspel was onderont
wikkeld voor een topspeler en
dat maakte het moeilijk, al be
wees Andre Agassi later dat een
baseliner Wimbledon kan win
nen. Overigens deed Lendl er
alles aan om wel de begeerde
schaal te veroveren. Hij liet bij
zijn huis een grasbaan aanleg
gen en stemde jaren geleden
zijn hele toernooischema af op
Londen. Maar hij kwam niet
verder dan tweede plaatsen ('86
en '87) en de titel op Queens,
het voorbereidingstoemooi van
Wimbledon. Hij kon het dus
wel.
Een andere zwarte bladzijde
in het boek van Lendl is mei
1989. Op Roland Garros werd
hij toen belachelijk gemaakt
door een ventje waar de tennis
wereld tot op dat moment nau
welijks ooit iets van had verno
men: Michael Chang. In de vier
de ronde van de French Open
werkte de toen 17-jarige Ameri
kaan met de korte, snelle been
tjes een 0-2 achterstand in sets
weg tegen Lendl. Chang kreeg
kramp in de slopende vijfsetter
en was op een bepaald moment
te moe om te serveren. Hij sloeg
de bal onderhands op. Lendl
werd er gek van en verloor de
partij van de outsider die later
ook nog het toernooi zou win
nen.
De sensationele beelden gin
gen de wereld over en Lendl
werd uitgelachen. Hij verdiende
dat niet, maar riep de spot wel
vaak over zich af. Dat kwam
door zijn vaak ronduit narrige
gedrag. Zelden kon er bij hem
een vriendelijk woord af, hij had
maling aan toeschouwers, ont
vluchtte regelmatig persconfe
renties. Er ontstond door de ja
ren een beeld van een tennis-
machine, die geld en wedstrij
den won, maar verder geen en
kele boodschap had aan het
imago van de sport. Vergeleken
bij de andere vedetten uit zijn
generatie die al eerder afhaak
ten - Borg, McEnroe en Con
nors - genoot hij niet de sympa
thie van het grote publiek.
Lendl was geen attractieve
lech» Alberto Tomba heeft gisteren de wereldbeker slalom in Lech gewonnen. De Italiaan maakte over
twee manches een tijd van 1.44,73. De Oostenrijker Thomas Sykora eindigde als tweede, hij was met
1.46,22 bijna anderhalve seconde langzamer. De Sloveen Jure Kosir (1.46,50) finishte als derde. Tomba
verstevigde met zijn overwinning de eerste plaats in het wereldbeker-klassement, vandaag vindt op de
zelfde piste opnieuw een slalom plaats. foto ap
Ivan Lendl: einde oefening.
tennisser. Kadaverdiscipline, fit
heid en een ijzersterke wed
strijdmentaliteit waren zijn
handelsmerken (Boris Becker:
„Hij speelt geen tennis, hij
werkt tennis."). Een uur niet ge
traind of gespeeld, was een uur
niet geleefd, vond Lendl. Het
krachthonk was zijn tweede
foto archief
huis. „Waar ik een hekel aan
heb? Slapen," liet hij zich ooit
ontvallen.
Hij zal nu wat makkelijker
kunnen indutten. Samen met
zijn vrouw Samantha en zijn
vier dochters (Marika, Daniela
en de tweeling Caroline en Isa-
belle) gaat hij in Connecticut
zijn vrije tijd invullen en zijn
prijzengeld (veertig miljoen gul
den) tellen. Met golf, ijshockey,
zijn Duitse herders en het zelf
opgezette sportmarketingbu
reau Spectrum Sports komt
Lendl de tijd wel door. 'Ivan de
Verschrikkelijke' is niet meer.
Voetbalprof blijkt op één nier te leven
rotterdam gpd
Michel Valke overweegt een
punt achter zijn voetballoop
baan te zetten. Sinds kort blijkt
dat de 35-jarige middenvelder
van Dordrecht'90 over slechts
één nier beschikt.
Twee weken geleden kwam
dat aan het licht, toen hij zich
liet onderzoeken aan een ge
kwetste nier. Na een ongelukki
ge trap van Romeo Wouden tij
dens de training urineerde Vla-
ke bloed. Een onderzoek wees
uit, dat er enkele haarvaatjes
van een nier waren beschadigd.
Voor de zekerheid werd ge
poogd contrastfoto's en een
echo van de andere nier te ma
ken. Toen kwam aan het licht
dat Michel Valke op één nier
leeft.
„Dat was een vreemde ge
waarwording" aldus de voetbal
ler. „Zo lang er geen echo van
de nieren wordt gemaakt, kom
je daar nooit achter. Tegen
woordig wordt dat al bij de ge
boorte gedaan. Ook bij onze
kleine. Gelukkig heeft die wel
twee nieren, want het schijnt
ook nog erfelijk te zijn."
Michel Valke, die uitkwam
voor Sparta, PSV, Feyenoord,
Olympique Lyon en
Dordrecht'90 en zestien keer
het Oranje-shirt droeg, noemt
het leven met één nier een
angstig idee. „Daarom denk ik
er serieus over na of ik mijn
contract zal uitdienen. Mis
schien laat ik me wel afkeuren,
als dat mogelijk is tenminste.
Vooral psychisch heb ik er veel
moeite mee."
„Ik heb gehoord dat het wel
vaker voorkomt. Zo had Adrie
Koster één nier, die bovendien
niet goed functioneerde. Hij is
daarop ook afgekeurd. En Piet
Lagarde, onze manager, leeft
ook op één nier. Bij hem is de
andere weggehaald, nadat die
was geraakt toen hij nog keep
te."
Als Valke zijn nog anderhalf
jaar doorlopende contract be
ëindigt, zal hij geen gebruik ma
ken van de optie om bij
Dordrecht'90 twee jaar aan de
slag te gaan als jeugdtrainer.
Als ik stop dan kan je beter alle
contactspoften vermijden
Zijn gekwetste nier is inmid
dels hersteld. Het heeft hem
evenwel tot nadenken gestemd.
„De komende weken ga ik alles
rustig op een rijtje zetten. Na de
winterstop hak ik de knoop
door."
Het beste gereedschap, voor het betere werk.
hilversum gpd
Het voortbestaan van De Rob
ben is in gevaar. De gemeente
Hilversum heeft de zwem- en
waterpoloclub plotsklaps laten
weten dat de achterstallige bad-
huur (26.000 gulden) voor het
nieuwe jaar moet worden be
taald. De Robben is daartoe niet
in staat en dreigt nu uit zwem
bad De Lieberg te worden gezet.
„Als we niet betalen, krijgen
we geen nieuw contract", zegt
voorzitter René Elfrink. „Dan
zitten we dus zonder bad. En
wat is een zwemvereniging zon
der water? We kunnen nergens
anders heen. In de omringende
gemeenten zitten de zwemba
den al propvol. Dan blijft niets
anders over dan de vereniging
op te heffen".
Gemeenten die onder curate
le staan van de overheid, zijn te
genwoordig verplicht schulden
voor het einde van het jaar te
innen. In opdracht van het pro
vinciebestuur is Hilversum daar
nu toe overgegaan. Elfrink: „Het
is al jaren zo dat De Robben een
achterstallige huur van twee tot
drie maanden heeft. Dat was
nooit een probleem, maar nu
worden we opeens voor het
blok gezet. Ik hoop echter dat
de gemeente alsnog bereid is
een betalingsregeling met ons af
te sluiten".
Indien De Robben binnenkort
inderdaad wordt opgeheven,
betekent dat het einde van een
landelijk zwem- en waterpolo-
bolwerk. De vereniging, die on
geveer 470 leden telt, kwam in
1973 tot stand door de fusie van
de Hilversumse Zwemclub
(HZC) en De Robben. Beide
clubs werden zestig jaar geleden
opgericht. Vooral de water-
poloërs van HZC de Robben
draaiden seizoenen lang in de
Nederlandse en internationale
top mee.
groningen anp
De Duitser Artoer Joesoepov
heeft zich gisteren in de tweede
ronde van het internationaal
schaaktoernooi in Groningen
bij de drie koplopers gevoegd.
De ex-Rus veegde Loek van We-
ly hardhandig van het bord.
Joesoepov deelt de leiding met
Almasi, Azmaiparasjvili en
Sokolov. Het kwartet heeft 11/2
punt.
Joesoepov zette de partij te
gen Van Wely zeer scherp op en
de Brabander moest zich met
de zwarte stukken beperken tot
verdedigen. Hij gaf op de 39e
zet op.
John van der Wiel kwam op
nieuw tot remise, nu tegen To- I
ny Miles. De Leidenaar had met
zwart een slechte opening,
maar hield zich daarna knap
staande. De Engelsman zag het
allemaal ook niet zo scherp en
nam genoegen met remise.
Miles klaagde over vermoeid
heid omdat er zo snel na de
Schaakolympiade, die in Mos
kou werd gespeeld, weer ge
speeld moet worden.
Zurab Azmaiparasjvili en Ivan
Sokolov, twee winnaars in
eerste ronde, beperkten zich tot
het consolideren van hun posi
tie. Toen de strijd na zo'n kleine
twee uur spelen los zou bran
den, reikten de twee leiders el
kaar de hand.
Zoltan Almasi, de derde kop
loper na de eerste ronde, hield
Alexander Beljavski in bedwang.
De Oekraïner, één van de favo
rieten voor de toernooizege,
kreeg in een Catalaanse partij
een klein voordeeltje, maar de
jonge Hongaar verdedigde zich
bekwaam.
De tweede winnaar van de
dag was de Bulgaar Kiril Geor-
giev, die na zes uur en 61 zetten
spelen de Amerikaan Boris
Goelko op de knieën kreeg.
Goergiev kwam een pion voor
en verzilverde die in het eind
spel op subtiele wijze.
