Gevraagd: een menselijke manager
*^9
Soldaatje: met dank aan Napoleon
Het Gesprek van de Dag
Hoe minder sneeuw,
hoe meer breuken
Een paradijs
voor varkens
Tafeltje
voor één
kan ook:
WOENSDAG 21 DECEMBER 1994
Ze houden hun hart vast bij de Alarmcentrale Eurocross in
Noordwijk. Er ligt nauwelijks sneeuw in de wintersportgebie
den. „Het klinkt raar, maar dat betekent dat er veel meer on
gelukken zullen gebeuren. Meer fracturen en ernstigere", zegt
woordvoerder G. Struiksma van de alarmcentrale.
Weinig sneeuw op de lagere pistes betekent dat veel meer
mensen naar boven gaan. „Daar wordt het drukker, te druk,
en dat leidt onvermijdelijk tot ongevallen." Een deel van de
mensen probeert, ondanks de beroerde sneeuwtoestand, toch
te skiën. „En dan duiken er opeens stenen op. je kan wel be
denken wat er dan gebeurt."
De alarmcentrale treft geen speciale maatregelen om alle ge
wonden te kunnen repatriëren. „We zijn op sterkte."
De reislustigen lijken zich overigens zelf geen zorgen te maken
over het uitblijven van sneeuw in de berggebieden. De reisbu-
reau's worden in elk geval nauwelijks gebeld. „Nee, dat ver
baast ons zelf ook nogal. De situatie in de bergen is bar slecht,
maar er belt nauwelijks iemand. We hebben maar voor één
persoon de boeking voor Oostenrijk omgezet in een reis naar
Frankrijk", zegt een medewerkster van Holland Internatio
naal.
Cebuto Pullman uit Alphen aan den Rijn heeft helemaal geen
'zenuwachtige' telefoontjes gehad. „Niet vreemd, want we
boeken alleen sneeuwzekere bestemmingen. Als iemand bij
ons een ski-vakantie boekt voor de kerstdagen, dan zoeken we
een bestemming uit die hoger ligt dan 1000 meter. Zo bouw je
die sneeuwzekerheid eigenlijk gewoon in."
De reisagenten van Peter Langhout en de Arke vermoeden dat
de wintersporters 'de hoop nog niet hebben lafen varen'. „Ze
bellen niet omdat ze weten dat het weer elke dag om kan
slaan. Binnen een dag heb je daar immers een flinke laag
sneeuw."
Ook de ANVR (vereniging van reisbureaus) heeft geen telefo
nades te verwerken gehad.
MONICA WESSELING
Jevgeni Svetlanov is chefdiri
gent van het Haagse Residentie
orkest en inspireert zijn musici
zodanig dat zij in maximale in
dividuele vrijheid een optimale
collectieve prestatie leveren. Hij
is dus een humanagervan de
bovenste plank en verdient een
eretitel met bijbehorende tro
fee: humanager van het jaar.
Althans in de terminologie van
Bob R. Kok. Hij is management-
adviseur te Warmond, uitvinder
van de term humanager en de
gene die de prijs heeft ingesteld.
Svetlanov is de eerste die is on
derscheiden. Het is een nieuwe
prijs met een reden. Kok vindt
dat er langzamerhand andere
eisen aan leidinggevenden
moeten worden gesteld. De ide
ale nieuwe manager is een hu
manager. Maar met zo'n term
alleen kan natuurlijk niemand
uit de voeten. Hoog tijd voor
een nadere introductie dus.
Macht
In zijn gelijknamige boek be
schrijft Kok de humanager als
volgt. ,,Hij is gei/in teresseerd, be
trouwbaar, betrokken, eerlijk,
evenwichtig, duidelijk, klantge
richt, creatief, doelgericht, be
sluitvaardig, openhartig. Hij is
een voorbeeld voor zijn mede
werkers, een communicator, een
luisteraar, een teambuilder, een
idealist. En hij gebruikt zijn
macht alleen in uitzonderingssi
tuaties."
Een humanageris dus vooral
menselijk. Alleen, waarom heeft
de maatschappij nu juist dit
soort managers nodig? Wat
mankeert er aan de oude?
„Overdreven gezegd: de huidige
manager is bezig met allerlei
technieken die hij heeft ge
leerd", betoogt Kok.
Eigen karakter
„Vergadertechnieken bijvoor
beeld. En al die technieken zijn
weer aan modegrillen onderhe
vig. Maar er zit geen eigen filo
sofie achter. De huidige mana
ger kijkt ook te weinig naar zijn
eigen karaktertrekken, terwijl
die toch in sterke mate zijn op
treden bepalen. De huidige
manager vindt dat een manager
moet voldoen aan de eisen
waaraan hij zelf voldoet. Zo is
hij zelf immers manager gewor
den."
Bob R. Kok: „De huidige manager vindt dat een manager moet voldoen
In dat wereldje aan de top viert
het starre denken nog altijd
hoogtij. Men ziet de medewer
ker nog min of meer als een
machine die een taak uitvoert.
„De manager verwacht een be
paalde produktie en een be
paalde taakvervulling van zijn
werknemers. Dat is hanteer
baar, controleerbaar.
Complimentje
Maar Kok vindt dat de chef zich
juist veel meer in de belevings
wereld van zijn medewerkers
zou moeten verplaatsen. „Men
sen willen erkenning. Een voor
beeld: een complimentje werkt
vaak beter dan een salarisver
hoging. Daaruit halen de men
sen bezieling. Niet direct uit
hun salaris. En bezielde i
leveren ook een betere kwaliteit
werk. De huidige manager kan
daar niet mee omgaan. Want
hoe is bezieling in 's hemels
naam te meten?"
Kwaliteit in plaats van kwanti
teit, daar zal het in de toekomst
in de eerste plaats om moeten
draaien, vindt Kok. Beter in
plaats van meer. „Want de mo
gelijkheden tot verdere econo
mische groei zijn bijna uitgeput.
Dichtgeslibde wegen, het
milieu, de uitputtelijkheid van
natuurlijke hulpbronnen, de
steeds grotere eisen die werkne
mers worden gesteld. Steeds
sneller en steeds meer, daar
draait het voor ze om. Maar dat
betekent meer fouten, het gaat
hij zelf voldoet."
ten koste van de kwaliteit van
hetprodukt."
Effectief
Kok voert aan dat je met gemo
tiveerde mensen een beter pro-
dukt krijgt. „Weetje, men zegt
dat een goeie manager een suc
cesvolle manager is. Dat meet
men af aan zijn carrière, aan het
succes van de bedrijven waar
hij heeft gewerkt. Maar voor mij
is dat nog niet hetzelfde als een
effectieve manager. Je bent ef
fectief als je het maximale uitje
mensen kunt halen. Maar dat
betekent wel dat ze voor ze
open zult moeten staan. Bu
reaucratie en centralisme halen
niet het beste bij de i
naar boven. Je n
die
Hoe klaaglijk is nog steeds het
lot van het varken! Naar schat
ting zijn er op dit moment zo'n
vijftien miljoen slachtvarkens in
Nederland. Daarvan wacht ver
uit het grootste deel in de bio-
industrie op zijn gewelddadige
dood. Vijftien miljoen, zoveel
mensen wonen er ook in Ne
derland.
En dan zijn er nog de diertjes
dié beter af zijn. Zij worden als
huisdier worden gehouden. Pim
de Koning schat dat ongeveer
tienduizend landgenoten voor
hun plezier één of meer varkens
in of rond hun huis hebben lo
pen. De Lissenaar zorgt voor de
pr van de zojuist opgerichte
stichting 't Swieneparredies, of
tewel 't Zwijnenparadijs. Violet
te Sanders uit het Groningse
Blijham, varkensliefhebster van
het eerste uur, nam daarvoor
het initiatief. Imca Marina is
i de stichting.
Doel van de stichting is de zorg
voor het welzijn van het varken
in het algemeen. Dus ook voor
de diertjes die als huisdier wor
den gehouden. Omdat menige
eigenaar niet weet hoe een var
ken te verzorgen. „Onder katten
en honden is al een toename in
stress merkbaar", zegt De Ko
ning. „Omdat ze vaak niet goed
worden opgevoed. Varkens zijn
nog veel stressgevoeliger. Dat
zag je in Amerika waar het een
tijdje een rage was hangbuik
zwijntjes te houden en te fok
ken. Uiteindelijk werden er bij
na nog maar alleen neuroten
gefokt."
De stichting werft op dit mo
ment donateurs om haar activi
teiten te kunnen bekostigen,
zoals het oprichten van een in
formatiecentrum, het houden
van lezingen en de uitgave van
een blad voor varkensliefheb
bers. Daarnaast zal de stichting
volgens de oprichters niet
schromen misstanden aan de
kaak te stellen, onder meer in
de bio-industrie. Want het gaat
ze tenslotte om het welzijn van
alle varkens.
Driehonderd bij de stichting be
kende varkensliefhebbers zijn
inmiddels aangeschreven met
het verzoek donateur te wor
den. „De rest hopen we te be
reiken via publiciteit in de di
verse media", zegt De Koning.
Aan hoefijzervormige bars
of aan leestafels. Overal
zie je ze zitten. De
stamgasten. Ze behoren
bij het meubilair van café
of kroeg. Meestal hebben
ze hun vaste stek, nooit
hoeven ze te bestellen,
want de kastelein kent het
recept. Als ze doodgaan,
durft een tijdlang
niemand op hun plaats te
gaan zitten. Alsof ze er
nog zijn.
In aflevering 13 aandacht
voor café 't Soldaatje in
Voorhout. Al vanaf 1908
kunnen dorstige reizigers
in het huisje aan de
kruising van de wegen bij
Voorhout, Sassenheim en
Noordwijkerhout hun keel
smeren. De naam dankt 't
Soldaatje aan de soldaten
van Napoleon, die hier
vroegen gelegerd waren.
De militairen zijn weg, maar
aan de tap zitten vier stamgas
ten die minstens even interes
sant zijn: Gerrit en Marian van
de Wiel, Henk Versluis en Roelie
Dienaar. Ze scheiden heeft geen
zin. Ze horen bijelkaar en doen
alles samen met eigenaren Frits
en José uit Spanje. „Zij bezitten
de tent, maar het is onze zaak!",
vat het kwartet de verhoudin
gen in de kroeg grofweg samen.
Een olifantehuid heb je wel no
dig in 't Soldaatje. Als je als
nietsvermoedende bargast aan
je pilsje zit en je hoort het echt
paar Gerrit en Marian van de
Wiel tekeergaan tegen de eige
naar en zijn vader, zou je kun-
Voorhouts café met een vaste clan
nen denken dat de glazen straks
laag overvliegen. Maar niets is
minder waar. De stamgasten in
dit café zijn elkaar meer na dan
hun eigen familie. Ze zijn onaf
scheidelijk. Het verschil tussen
eigenaars en gasten is ook niet
duidelijk. Het enige wat ze van
elkaar onderscheidt, is dat de
bezitters van de bar de meeste
'beledigingen' naar het hoofd
geslingerd krijgen. Aan tafel zit
ten zes mensen, die alles van el
kaar weten en alles tegen elkaar
kunnen zeggen.
„Zoals we hier m$t elkaar om
gaan, dat vind je nergens. We
houden van elkaar en dat blijkt
uit de cynische opmerkingen.
Die pik je niet van een ander,
alleen van deze mensen." An
dere bezoekers kijken wel eens
vreemd op van de luidruchtige
kliek, maar daar hebben ze ab
soluut geen boodschap aan.
Achter de bar zijn de vier gasten
en de twee eigenaars vereeu
wigd in een kleurenfoto. Zoals
in elke woning een kiekje van
de dierbaren het dressoir siert,
't Soldaatje is een tweede huis
kamer voor de opvallende club.
Het interieur versterkt dat huis-
kamer-effect. Overal staan plan
ten en elke dag zijn er verse
bloemen. Die huiselijke gezel
ligheid heeft één nadeel: het
nachtelijk sluitingsuur wordt
daardoor wel eens vergeten en
dat heeft 't Soldaatje al menige
boete opgeleverd.
De stamgasten zijn meer dan
'zomaar' gasten. De band is zó
sterk, dat de 'soldaten' elkaar
zelden uit het oog verliezen. De
eigenaars willen op de schaarse
vrije avonden die ze hebben,
zelf ook wel eens stappen. Maar
dan nog verlaten zij hun stam
gasten niet. Die gaan natuurlijk
mee! Zo kan het gebeuren dat
de vaste kem van 't Soldaatje in
zijn geheel verplaatst wordt
naar een kroeg in Amsterdam of
Den Haag. Nog niet zo lang ge
leden hing het vrolijke zestal
zelfs aan de bar van de trendy
Amsterdamse disco iT. Of ze el
kaar nu nooit eens zat zijn? „Ja
hoor, af en toe wel. Ik ben hier
al een paar keer uitgelazerd,
vanwege m'n grote bek. Maar
daarna belt Frits altijd heel lief
op, om te vragen of ik weer te
rugkom." vertelt Marian van de
Wiel.
Alles delen de stamgasten met
elkaar. Relatieproblemen ont
staan en worden uitgebreid be
sproken in het café, verjaar
dagen, bruiloften en scheidin
gen worden in de kroeg gevierd.
Eigenaars José en Frits zetten
ieder bijzonder moment in het
leven van de bijzondere gasten
in 't Soldaatje luister bij met een
feestje. „Als iemand jarig is, dan
zorgen wij voor een groot buffet
op het biljart. En als ik zelf jarig
ben, doe ik er ook nog gratis
drank bij," glundert Frits.
Bijna elk vrij uurtje brengen de
verstokte cafégangers in 't Sol
daatje door. Desondanks bellen
de eigenaars de stamgasten
steeds persoonlijk op als er iets
bijzonders op het programma
staat, zodat ze er zeker van zijn
Reacties en suggesties vo
"Gesprek van de Dag",
Telefoon 071-356444
of 1
Postbus 54,2300 A3!
te Leiden
Bruikbare tips worden®
beloond met een cadeaubpei
van 25 gulden.
FOTO DICK HOGEWONING
manager de ruimte geven mee
te praten, mee te denken. Ver
zamel als manager
je aanvullen, geen
alleen maar ja-knikken.
Dat is een absolute noodzaak
voor de nabije toekomst. „Want
de maatschappij groeit uit zijn
voegen. Verder groeien kan niet
meer. Bedrijven moeten zich
richten op een zinvolle invulling
van het werk. Op kwaliteitsver
betering. Dat kan met gemoti
veerde mensen."
En met gemotiveerde mana
gers. Humanagers.
HERMAN JOUSTRA
dat ze niets hoeven te missen.
En iets bijzonders is er altijd wel
te doen. Marian van de Wiel ge
niet vooral van de live muziek
die vaak in de Voorhoutse bar te
bewonderen is: „Je kan hier dan
lekker dansen."
Apart is ook de legendarische
'midnight-soup'. Een grote pan
soep, die José elke zaterdag
avond om twaalf uur 's nachts
voor de trouwe klanten neerzet,
's Zomers organiseert 't Sol
daatje wat grotere evenemen
ten. Een barbecue, tent in de
tuin, muziekje erbij en feesten
maar.
Natuurlijk is het niet zo dat de
bar uitsluitend gereserveerd is
voor de vier stamgasten. Ze ma
ken rnisschien wel voor een
groot deel de gang van zaken
uit, maar alleen op hen kan de
kroeg niet draaien. Klanten
heeft 't Soldaatje uit heel Ne
derland. Iedereen is welkom,
van acht tot tachtig, van hoog
tot laag, van Limburg tot Gro
ningen. En iedereen weet Voor
hout ook te vinden op de land
kaart. Want ze komen zelfs uit
uitgaanssteden als Amsterdam
en Rotterdam voor een gezellige
avond in de bollenstreek. En
dankzij de Spaanse mede-eige
naar José is de uitspanning ook
geliefd bij Spaanse immigran-
In de verhalen over het café ko
men steeds weer dezelfde tref
woorden terug: 'sfeer' en 'fami
lie'. De groep vaste gasten
vormt samen met de eigenaars
een gezin en 't Soldaatje is de
lijm. Als er een niet is, dan is het
café niet meer hetzelfde. „Het is
net als met de bar en de meu-=
bels. Misschien wel oud en le
lijk, maar als je ze weghaalt is
het geen Soldaat meer," knikt
Henk Versluis.
Om er de levenswijsheid aan
toe te voegen: „Het is nog een
hele toer om oud te worden in
zo'n kroeg, maar het is ons sa
men toch maar gelukt." „En
weet je waarom?" voegen Gerrit
en Marian toe, „omdat je hier
gewoon jezelf kan zijn."
Toch is het elke dag weer een
moeilijke beslissing om richting
kroeg te trekken: „Eigenlijk twij
felen we altijd voor we naar bin
nenstappen," bekennen de Van
de Wiels. „Want als je hier een
maal zit, dan kom je niet meer
weg. Zeker als we er met z'n al
len zijn. Het lijkt wel of die
krukken hier dan met Bisonkit
bewerkt zijn."
ERIC DE JAGER
Alle geruchten ten spijt d^a
het niet mogelijk zou zijn)
je eentje voor een kerstdi-T"
ner te reserveren, blijkt di(|
in de praktijk heel goed teX
doen. De grote restaurant)
in de regio hebben geen ej|i
kele moeite alleenstaande^]
of allleengaanden op te j
vangen. Wij gingen eens Ile|
rijtje af. r-
„Bij ons is reserveren niet^(
noodzakelijk", zegt een reu
ceptioniste van het bekenfL
de familie-restaurant De L
Gouden Leeuw in Voor- E
schoten. „We kunnen opk£
dag zelf wel iets improvisev.c
ren." Ze voegt nog toe dati
in dit Van der Valk restau- J
rant 'oude stijl' met kerst
vooral een 50-plussers pu|ai
zijn nog geen re-L
serveringen voor één per-L.
binnen. „En
men alle reserveringen v
Bij de Herbergh in Noord,
wijk heeft de dame van dd
reserveringen nog nooit
meegemaakt dat iemand
zijn eentje wil reserveren.
En ze doet dit werk toch al
tien jaar. „Het is eventueel
wel mogelijk, maar eerste
kerstdag zit vol."
Bij het vijfsterren hotel Hi
ter Duin, eveneens in
Noordwijk, kennen ze wel
etende alleenstaanden.
„Uiteraard. Vaak mens>
die vroeger met zijn tweeë
kwamen en van wie de
partner is weggevallen. Ze
zetten dan de traditie vooi
overnachten ook vaak",
zegt het hoofd kamerresei
veringen.
Bij de voorgaande restau
rants meldden we ons als
iemand van de krant. Bij d
volgende noemen we
slechts onze naam, maar
dat maakt geen enkel ver
schil. Zo is bij Holiday Inn
in Leiden eerste kerstdag
nog een buffet met tafeltje
voor één persoon heel wel
mogelijk. Tweede kerstda]
daarentegen zit het vol.
Als we ons bij het presti
gieuze De Beukenhof in
Oegstgeest aanmelden,
blijkt er voor beide dagen
nog plaats. „Maar U bent
de enige die alleen komt",
meldt de woordvoerder
desgevraagd.
Ook bij De Houtkamp in
Leiderdorp mogen we
eventueel tweede kerstdag
nog aanschuiven. „Dat is
een diner-dansant. We het
ben een avondvullend pro
gramma", meldt de verte
genwoordiger van het r
taurant - annex boerderij -
aan het park in Leiderdorp
Bij De Groenendijk kunne
we natuurlijk voor één per
soon reserveren. „Komt
niet zo vaak voor, hoor",
laat men vanuit Hazers-
woude-Rijndijk weten. Ooi
bij Het Haagsche Schouw
aan de rand van Leiden is
het 'geen probleem' in je
eentje eerste en tweede
kerstdag a la carte te eten.
Waar het niet mogelijk is
om voor één persoon te r
serveren, is bij een aantal
kleinere restaurants in de
Leidse binnenstad. Maar
daar is het voor niemand
mogelijk, simpelweg omda
die restaurants gesloten
zijn. Dit geldt bijvoorbeeld
voor La Cloche, Crones-
teijn, Mijn broer, Malle JanJ
en La Bota. Zij zijn dit jaar1
met Kerstmis dicht, al over;
wegen sommige volgend
jaar open te zijn.
De vaste clan van 't Soldaatje met eigenaars José (I.) en Frits (midden).
FOTO DICK HOGEWONING
HERMAN JOUSTRA
