Trina \s verre verleden in Amsterdam Kerst met Vader Abraham èn Renate Tebaldi Cultuur&Kunst oncert in teken grote geweld Op tijd in Montpellier afgeleverd 'Ding dong, merrily on high klonk nog nooit zo opwekkend Geschoolmeester door Trestle Theater Company :NSDAG21 DECEMBER 1994 chef annemiek ruycrok, 071 -356471plv -chef jan rijsdam. 071-356472 onzen zwijn pronkstuk tentoonstelling Nieuwe Kerk /arken', klinkt het als uit één mond door de kamer t Peking Hotel in de Chinese hoofdstad. Directeur Veen van De Nieuwe Kerk in Amsterdam en China- indige dr. Jan Fontein zijn het roerend eens: een it bronzen vat in de vorm van een wild zwijn is het ïkstuk van de tentoonstelling 'China's verre verleden, vondsten uit Hunan', die in de tot museum omge- wde kerk op de Dam tot 18 april te zien is. China-tentoonstelling in Neder land die twee miljoen gulden en zijn een week in Peking aan kosten met zich meebrengt, jest om de meer dan hon- De Chinezen die de collectie in eeuwenoude voorwerpen bruikleen hebben gegeven krij- de expositie te controleren gen als tegenprestatie een dollar l 21 grote kisten te pakken per bezoeker uitbetaald. Er is vervoer naar Nederland, bewust gekozen voor voorwer- selectieproces heeft slechts pen uit één bepaalde streek. „In meer dan een half jaar ge- de afgelopen jaren zijn er nogal :d en dat zegt volgens Veen wat tentoonstellingen uit China over de 'harmonieuze en in het buitenland geweest. Het ierige samenwerking' met waren kunstwerken die uit de Chinezen. 'Je merkt in de grond zijn gekomen en een [tijk dat de deuren lang- overzicht gaven van de dynami- n verder opengaan en dat sche Chinese geschiedenis. Veel Chinezen samenwerking mensen hebben dat gezien en ten met het Westen', con- er is nu de wens om dieper op eert hij. zaken in te gaan. Dat kun je bronzen objecten die naar doen door je te beperken tot Ierland werden gehaald zijn één periode in de geschiedenis _jr dan drieduizend jaar oud. of tot een bepaalde streek", lomen uit de provincie Hu- schetst Fontein de achtergrond, in Zuid-China waar in die Het gebied dat nu als provin- een cultuur bloeide die on- cie Hunan bekend is, heeft vol- andere prachtig ritueel vaat- gens hem altijd een speciale k heeft voortgebracht. 'Het plaats in de Chinese geschiede- azen zwijn verlaat China nis ingenomen. Zo zijn de stich- f het eerst. Dat is heel bij- ter van de Volksrepubliek, Mao der en iets waar we heel Zedong en andere communisti- s op zijn. Het is een vat met sche voormannen daar gebo- deksel waar een vogeltje ren. Hij wijst ook op de uitge- enop zit. Er zou twaalf liter sproken eigen streektaal en de I in kunnen, maar het is niet specifieke Hunan-keuken die delijk waar het vat oorspron- vooral zeer heet gekruid is. jk voor gebruikt is. Ik fanta- „Kunst uit Hunan heeft steeds r wel eens dat er misschien weer een geweldige invloed ge- tensvlees in bewaard werd. had op andere delen van China, weten het gewoon niet', Het is dus verkeerd om te den- jt kunsthistoricus Fontein ken dat kunst uit één provincie {enthousiasme toe. hetzelfde zou zijn als provincia- Ie kunst", zegt Fontein. genprestatie is als gastconservator aange- Graftombe (ken voor deze derde grote De Nieuwe Kerk is er ook in ge- Concert Hoofdstad Operette afgelast iden» Het aangekondigde concert door de Hoofdstad Operette i> vrijdag 23 december in de Leidse Stadsgehoorzaal gaat we- |ns gebrek aan belangstelling niet door. Het publiek kan de leds gekochte toegangsbewijzen bij het Uitbureau van K O, ude Vest 45, teruggeven. Het bureau is dagelijks geopend van tgen tot vijf uur, op zaterdag van negen tot twaalf uur. muziek recensie li dy van der spek j>-Meesterseneconcert door het Or- van het Oosten Dirigent Alexander fernikov Solist: Eugen Indjic, piano. Op (programma werken van Glinka, Boro- en Brahms. Gehoord: 20/12, Stadsge hoorzaal, Leiden .chael Glinka behoorde niet i 'Het machtige hoopje', een ftal Russische componisten a. Borodin) dat zich hevig af- tte tegen de oprukkende Wes- Ise invloeden en zich weer fa- jtiek verdiepte in de oude tssische volksmuziek. Toch »s Glinka (1804-1857) nog jórdat 'het machtige hoopje' fit van zich liet horen, ook al fn componist die zich na drie Italië weer liet inspireren for de oeroude volksmelodie- I van zijn geboorteland. Beide ïrken voor de pauze roepen in ook sterk een beeldende Dsterse sfeer op. onweerstaanbaar zijn in de pste symfonie van Borodin de ltsende syncopen en de tel- jns weer terugkerende melo- fefragmenten, nadrukkelijk bij I pauken, dan bij de contra bassen en fagotten, dan bij de ik deze keer weer prachtige Jlli. Heel nostalgisch is de ^pnk van de Engelse hoorn (alt- fbo) in het andante. Het was pof dit instrument even moest pen aan de tijd, voordat het [kjeftrme nasale timbre volledig i ui' ontplooiing kwam. Alexan- En toch zit u opeens verstrikt in een geschil over betaling van de goederen. Nu de tegenpartij al heeft d met gerechtelijke stappen lijkt goede raad duur. Neem contact op met Teekens Advokaten en laat de specialist in het contractenrecht het gerezen geschil eens goed bekijken. Door ons lidmaatschap van Lawspan International kunt u rekenen op juridische bijstand op Europees niveau. TEEKENS ADVOKATEN al 50 jaar thuis in het recht d Lawspan International, een associatie van advokaten in de EU Leiderdorp Karolusgulden 32-38, postbus 118, 2350 AC, tel. 071 - 41 30 21fax 071 - 41 06 84 Leiden Haagse Schouwweg 8E, 2332 KG, tel. 071 - 32 27 38, fax 071 -32 14 21 Het bronzen zwijn is voor het eerst weg uit China. Het is een vat met een deksel waar een vogeltje bovenop zit. Er zou twaalf liter wijn in kunnen, maar het is niet duidelijk waar het vat oorspronkelijk voor gebruikt is. foto cpd slaagd om in de woorden van directeur Veen 'de mooiste stukken' naar Nederland te ha len van de grafgiften uit drie adellijke graven die ruim twee duizend jaar geleden zijn geslo ten. „De graftombe van markie zin Ma Wangdui - een hele be roemde vondst uit 1971 - bleek twintig meter onder de heuvel top en afgedekt met leem zo goed afgesloten dat het lijk van de adellijke dame eruit zag alsof ze 21 dagen geleden gestorven was in plaats van 2100 jaar. Ze ligt nu opgebaard in het muse um in Changsha, de hoofdstad van Hunan", aldus Fontein. In Amsterdam worden een deel van de ook in opmerkelijk goe de staat overgebleven kleding stukken, houten graffiguren en gebruiksvoorwerpen van lak werk tentoongesteld. Een derde groep voorwerpen op 'China's verre verleden' be staat uit verglaasd aardewerk kannen, schalen en kommetjes - dat iets meer dan duizend jaar oud is en stamt uit de cultureel rijke Tang-periode. „Op het steengoed werden toen voor het eerst kleuren aangebracht on der een glazuurlaag. Hunan is de bakermat van de pors'elein- versiering in onderglazuur ko baltblauw dat later een bekend exportartikel van China werd. Wij tonen een kleine selectie die alles bij elkaar een heel leuk beeld geeft van de ontwikkeling MUZIEKzingen ze ingewikkelde vijfstemmige zettingen rfcfnsif monica schiks r-\~11i.4anni::ii,nn» jn van de kunst op dit gebied." De organisatoren van de ten toonstelling die tot en met 18 april loopt, hebben in die perio de ook andere 'Chinese' activi teiten gepland. In de laatste week van januari is er een Hu- nan-festival waarop onder meer de Hunan-keuken wordt voor gesteld. Er komt een speciale krant uit met recepten. Boven dien zullen op acht zaterdagen lezingen worden gehouden doorChina-deskundigen. introduceerd en haar verhaal wordt zwijgend verduidelijkt met gebruikmaking van de maskers, die werkelijk heel mooi zijn maar de expressie uit eindelijk toch beperken. Alice de etaleuze is heel alleen op de wereld, tenminste dat denkt ze. Totdat ze op een mooie dag ge heel bij toeval haar tweelingzus ter ontdekt. Natuurlijk worden ze echte zusjes, ook al zijn ze totaal verschillend geworden. Ze doen veel samen, van samen uit tot keten in de etalage. En natuurlijk tutttelen, mekaar je nieuwe kleren laten zien enzo. Tijdens die sessie gebeurt het: ze zien een uitzending van 'You never guess what', het program ma van de enge presentator, en horen dat een optreden daar 500 pond oplevert. Om het allemaal nog span nender te maken heeft de show leiding ook hun moeder opge spoord, die overigens niet weet dat zij haar dochters, die ze af stond, weer zal zien. En die krijgt een crisis, wil helemaal geen contact. Nog veel erger is dat het hele land en de roddel pers vervolgens de tweeling gaat achtervolgen. Zodanig dat Syl- vie er niet meer tegen kan en er een eind aan maakt. Nu is Engeland Nederland niet, maar dat einde is flauw. Het is overtrokken en daardoor ongeloofwaardig, zelfs een beetje beledigend. Niemand is toch zo naïef om de consequen ties van een optreden in zo'n uitzending niet te voorzien. Daarbij kondigt de instorting van het tv-programma, waar ie dereen de benen neemt vanwe ge de werksfeer, al te mooi de persoonlijke instorting van Syl - recensie susanne lammers Voorstelling: Window Dressing door de Trestle Theatre Company Gezien: 20/12, schouwburg, Leiden. Het is gevaarlijk om op je hur ken te gaan zitten en dan je wijsvinger op te heffen. Ook al doet je lijf precies wat jij wilt, dan nog is de kans op wankelen groot. De Trestle Company - een Engels gezelschap met als spe cialisatie groteske maskers en mime - won met Window Dres sing (Etaleren) een prijs op het Edinburgh Festival 1994. De voorstelling hekelt de uitwassen van tv-amusement, en vooral de 'Het spijt me'-achtige varianten daarvan. Op zichzelf is de the makeuze begrijpelijk, maar voorzichtigheid is geboden, want al te gauw vervalt een voorstelling daarover in akelig moralistisch geschoolmeester. Zo ook bij de Trestle Company. Bovendien was de behandeling van deze materie minstens zo larmoyant als in de gemiddelde tranentrekkende emo-show. De geestige mimesketches en de hilarische tv-parodieën maken wel wat goed, maar twee vragen blijven je bezig houden. Is het in Engeland echt zo beroerd ge steld met het tv-wezen en is het nodig om je publiek toe te spre ken als een kleuterklas? Het begint goed: een krenge rige regie-assistente beledigt ie mand uit het publiek. Hij glimt teveel, maar de grimeuse weet dat nog net te verhelpen. On dertussen worden we op de hoogte gebracht van de amou reuze escapades van de presen tator, die het werk lelijk hinde ren, bijvoorbeeld omdat hij de grimeuse bezwangerde, en haar vervolgens wil laten ontslaan. De toon is gezet, dit is een har de wereld. Vervolgens wordt de gast ge- Window Dressing is een nogal eendimensionaal verhaaltje, met de tv-wereld als grote boze wolf. Zo simpel ligt het helaas niet. der Vedemikov dirigeert op merkelijk: soms meditatief met glijdende minieme bewegingen van de dirigeerstok, losjes vanuit het polsgewricht ge stuurd om plotseling te veran deren in een karikatuur van Hans von Bülow, de legendari sche dirigent die de première van 'Trisfan und Isolde' (1865) van Wagner dirigeerde. Op bei de manieren zweepte Vedemik ov het Orkest van het Oosten op tot grote hoogten. Ook dit concert uit de Mees- terserie stond weer'in het teken van het grote geweld. Zelden heb ik het eerste pianoconcert in d van Brahms met zoveel be heerste bravour zien en horen uitvoeren. Niet voor niets spreekt men van een symfonie met obligaat klavier. Beklem mende pauzes en dramatische trillers alom tegenwoordig. Wat speelt die Eugen Indjic, gister middag nog uit Parijs gesleept wegens ziekte van de pianiste Hélène Grimaud, uitgesproken brilliant die eindeloze hoeveel heid trillers! Het adagio was mij, hoe tech nisch virtuoos ook vertolkt, toch te lawaaiig, eigenlijk was er ner gens een rustpunt. De climax tussen dirigent, pianist en or kest bouwde zich op in het laatste deel, rondo allegro ma non troppo, en ontlaadde zich in een overdonderend slot. Van zo'n concert word je moe! redensie monica schiks Christmas Carols door het koor van St. George's Chapel Windsor De Leidse Pieterskerk was met schijnwerpers om getoverd tot een veelkleurige en door nevels ver sluierde ruimte, waar de blik als vanzelf langs de rijzige pilaren omhoog gericht werd. Temidden van een decor van guirlandes met kerstrozen en dennegroen betraden tenslotte de langverwachte zangers van het koninklijke Windsor Castle hun koorbankèn. Nieuwsgierig maar ook een beetje schroomvallig werden ze bekeken. Dit is nu het koor dat dagelijks de diensten in St. George's Chapel opluistert. Eén van die oeroude Engelse tradities sinds de oprichting in 1348. Een toernee van een dergelijk koor langs Belgi sche en Nederlandse kerken is een unieke ge beurtenis. Hun Anglikaanse repertoire is oneindig uitgebreid, maar de hoofdmoot werd gevormd door Christmas Carols. En het moet gezegd: met verbazingwekkend gemak en zonder enige ophef zingen ze ingewikkelde vijfstemmige zettingen. Dat is namelijk hun dagelijkse kost. Voor solo's draait ook niemand zijn hand om. Vooral bij de jongetjes met hun tere, heldere vogelgezang kon je spelden horen vallen. Zeker als zo'n knaapje gehuld in wit koorhemd helemaal boven bij het orgel verscheen. Liederen als 'God rest you merry, gentlemen' en 'Once in royal David's city' hoor den we nu eens uit de eerste hand. Nooit heb ik vrolijker en opwekkender 'Ding, dong! merrily on high' horen zingen met die tinkelende jongens keeltjes. Ook het Duits gezongen 'Stille nacht' was heel indrukwekkend door zijn arrangement. Het koor werd letterlijk terzijde gestaan door een lange, merkwaardige man met een kommer vol hoofd: de Dean of Windsor die op de preek stoel een Engelse kerstgroet aan het Nederlandse volk bracht. Soms leek deze gebeurtenis niet hele maal bestemd voor het aanwezige publiek. De al machtige hand van de televisieregie was daarvoor tè voelbaar. Een registratie van dit concert wordt op eerste kerstdag, om 22.57 uur op Nederland 1 uilezon den. De zangers en zangertjes van Windsor Castle in een door nevels versluierde Pieterskerk. FOTO HENK liOUWMAN Stortvloed aan kerst-CD's in de platenzaken den haag gpd Wie rond deze tijd in de platen winkels rondneust, op zoek naar kerst-CD's, zal de schrik om het hart slaan. Onvoorstel bare hoeveelheden zilveren kerstschijfjes worden over ons uitgestort. Bakken vol staan ze klaar: 'Het Kerstverhaal door Vader Abraham', 'James Last in Bethlehem', 'Hannie viert Kerst' en zo nog een schier eindeloze rij titels van zo'n beetje alle zichzelf respecterende artiesten. Maar ook de klassieke muziek wereld doet een stevige duit in het zakje. Vader Abraham. archieffoto Toegegeven, er is genoeg bij dat zich over de grens begeeft, maar zeg maar eens welke kerstmuziek klassiek is en welke niet. Dat hoeft ook niet per se, al moet wel worden bedacht dat veel traditionele kerstliederen hun oorsprong hebben in de klassieke muziek. Bach, Handel, Sweelinck en vele andere com ponisten hebben hun steentje hieraan bijgedragen. Ook het beroemdste en wereldwijd meest gezongen lied 'Stille nacht, Heilige nacht' werd door een componist van klassieke muziek gecomponeerd. Dat was de Oostenrijker Franz Xaver Gruber die het lied, voor twee solostemmen en een gitaar, op 24 december 1818 in alle haast in elkaar prutste omdat het or gel van de plaatselijke kerk het juist toen begaf. Als eerste moet Handels ora torium 'The Messiah' worden genoemd. Ondanks het feit dat dit werk niet het kerstverhaal vertelt in tegenstelling tot Bachs Weinachtsoratoriumis het toch onlosmakelijk met de kerstgedachte verbonden. Er zijn legio uitvoeringen, waaron der vele mooie, maar een recen te uitgave springt er toch uit, namelijk die van het Engelse ensemble The Sixteen. Een prachtige, ingetogen interpreta tie met mooie verstilde mo menten en uitzonderlijk fraai zingende solisten als Lynne Dawson en David James. The Academy of St. Martin in the Fields, een ander beroemd Brits gezelschap, heeft zich dit jaar voor het eerst op de kerst muziek gestort. Met songs als 'The Holy and the Ivy', het ont roerende 'In the Bleak Midwin ter' en andere bekende en min der bekende traditionals is dit een heel prettige en sfeervolle CD geworden. Nogal verrassend is een CD met Herman van Veen. Dat op zich is niet zo vreemd, wel het feit dat hij samenwerking zocht met Ton Koopman en zijn Am sterdam Baroque Orchestra. Van Veen zingt, al dan niet sa men met het AVRO Kinderkoor, 25 door Koopman bewerkte kerstliedjes. Leuk voor liefheb bers van Herman van Veen. Luchtig In de categorie licht en luchtig valt de cd 'Noël' op van de Ca nadian Brass. Versterkt met The Canadian Brass Jazz All-Stars blazen de vijf heren zich door het kerstrepertoire. Daarbij mo gen sterren als James Galway, gitarist Angel Romeo en The King's Singers ook nog een handje helpen. Je moet er van houden, maar de arrangemen ten zijn wel met smaak ge maakt. Voor de echte barokliefheb- bers is 'Simphonies des Noëls' te koop. Zes kerstconcerto's uit de hoogtijdagen van de barok worden uitgevoerd door Les Violins du Roy, een (alweer) Ca nadees gezelschap van jonge baroque-musici. Hierop staan werken van De Lalande, Samm- artini, Torreli, Pez, Corelli en Charpentier. De concerto's wor den mooi en transparant uitge voerd en kunnen heel goed op andere momenten van het jaar worden beluisterd. Natuurlijk mogen de CD's van de Engelse collegekoren niet in dit overzicht ontbreken. Zowel het koor van het St. Johns College, als het beroemde King's College Choir kwam dit jaar met nieuwe opnamen. Op beide CD's staan zo'n beetje al le bekende carols, waarbij beide koren ook modern repertoire van onder meer Arvo Prt, Benja min Britten en John Tavener ten gehore brengen. Zoals altijd blinken deze koren uit in oor spronkelijkheid en vakman schap, al doet het wat vreemd aan te lezen dat de opnamen in hartje zomer zijn gemaakt, de ene zelfs in Frankrijk. Maar dal doet verder niets af aan de sfeer. Een potentiële best seller is 'Christmas in Vienne II'. Vorig jaar zongen Diana Ross, Placido Domingo en Jos Carreras de sterren van, de hemel, nu doen Placido Domingo en Dionne Warwick evergreens als 'Over the Rainbow', 'As Times Goes By' en natuurlijk weer het 'Stille Nacht, Heilige Nacht'. De zan gers worden weer begeleid door de Wiener Philharmoniker ter wijl de Mozart-Sangerknaben voor de vocale ondersteuning zijn opgetrommeld. Al met al toch een feestelijke CD en leuk als muzikale omlijsting tijdens de brunch op tweede kerstdag. Gregoriaans Van een geheel andere, veel strengere orde is 'Eternal Pea ce': Gregoriaanse gezangen uit de abdij van Münsterschwar- zwach en het klooster van Mon- stserrat. 'The Responsories of Matins at Christmas' zijn twaalf antifonen (gezangen waarin twee koren afwisselend zingen). In 'First Mass for Christmas' wordt door benedictijnen op een meer wereldlijke wijze ui ting gegeven aan de blijdschap van de geboorte van Jezus. Deze gezangen hebben een rustge vende, bijna hypnotiserende werking en zijn voor de steeds groter wordende groep liefheb bers van Gregoriaanse gezan gen een must. Renate Tebaldi. archieffoto kippa Tot slot aandacht voor 'The Magic of Christmas', een soort verzamel-CD waarop groothe den als Kiri te Kanawa, Luciano Pavarotti en Joan Sutherland ook trachten ons in kerstsferen te hullen. In repertoire-keuze geen opvallend produkt; de kwaliteit zit 'm vooral in de ar tiesten en koren. Zoals (voor de 'ouderen' onder ons) de her nieuwde kennismaking met Renate Tebaldi, een van de mooiste sopraanstemmen van deze eeuw. Zij zingt Brahms's 'Wiegenlied' zoals alleen zij dat kon. George Frledrich Handel: Messiah. Hyperion CDA66251- 2 (2 cd's) Academy and chorus of St. Martin in the Fields: 'Christ mas with the Academy'. Phi lips 442 141-2. Herman van Veen, Ton Koopman: 'Stille Nacht'. Erato 4509 96393-2. The Canadian Brass: 'Noël'. RCA Victor 09026 62683 2. Les Violins du Roy: 'Simphonies des Noels'. Dorian DOR-90180. King's College Choir: 'Christ mas Carols'. Vanquard Classics 08 5076 71. The Choir of St. John College: 'Advent Carols from St. John's'. Nimbus Re cords NI 5414. Dionne War wick, Placido Domingo: 'Christmas in Vienna II' Sony SK 64 304. Choir of the Monks of Montserrat Abbey; Benedic tine Abbey Mnsterschwarach: 'Eternal Peace'. Deutsche Grammophon 445 945-2. Kiri te Kanawa, Luciano Pavarotti, Joan Sutherland e.a.: 'The Ma gic of Christmas'. Decca 443 401-2. Kiri Te Kanawa. archieffoto

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 17